Engeland en de Europese iolunie Einde van de bakkersstaking niet in zicht Enorme ontploffing in Cadix Vrijwel vruchteloze vergadering van Veiligheidsraad Er blijven slachtoffers vallen Republiek wil slechts arbitrage aanvaarden HET WEER VANDAAG 4e Jaargang No 1016 Uitg N.V. Noordhollandse Pers 1945 i.o Redactie: Tel. 2274. Adm en Adv. Ridderstraat heek Oudegracht Tel. 3971 - Alkmaar - Postrek. 116876 Woensdag '20 Augustus 1941 manrder DAGBLAD VOOB ALKMAAR IN OMGEVING Directeur TH. W. REYNDERS Hoofdredacteur G. E. DE WINTER Houding der bakkers steeds onverzoenlijker De strijd tussen de stakende bakkers en de regering wordt geleidelijk har der. Tijdens een te Amsterdam gehou den drukbezochte vergadering toon den de stakende bakkers unaniem zo'n grote onverzoenlijkheid jegens het be sluit van de minister, dat het Amster damse publiek slechts zeer weinig hoop gelaten kan worden voor een spoed.ge oplosing van het conflict. Be sloten werd, dat de hoofdstedelijke bakkers de staking voorlopig voor on beperkte tijd aanhouden. Donderdag middag komen zij opnieuw bijeen; zelfs indien ze dan mochten besluiten te gaan bakken (hetgeen bij de hui dige stand van zaken zeer onwaar schijnlijk moet worden geacht), dan nog zal men geen brood kunnen krij gen voor Zaterdag of zelfs Maandag, omdat de verwarming der ovens gerui- men tijd in beslag neemt. Intussen wordt in Amsterdam nog steeds slechts tussen de 10 en 15 pro cent der normale broodproductie be reikt. In soortgelijke omstandigheden verkeert bijna de gehele provincie Utrecht, het Gooi, delen van Noord- Brabant en van Overijssel. Bovendien werd medegedeeld, dat ook de bakkers in Zaandam en Haarlem gaan beraden over staking. Tot nog toe wisten vele Amsterdammers zich in Haarlem van brood te voorzien, terwijl voorts taxi's vol brood van Zaandam naar Amster dam werden gereden. Van besprekingen, contact of over leg over de steeds dreigender worden de impasse, waarvan het publiek de eerstvolgende dagen in toenemende mate de narigheid zal ondervi -n, tussen de regering en de stakende bakkers is tot dusverre nog niets ge bleken. Elders in het land. Te Jutfaas, Helmond en Tilburg is de staking weer opgeheven. In Den Haag wordt niet gestaakt, omdat een groot bedrijf niet wilde medewerken, terwijl in Hilversum het einde nog niet in zicht is. Hier gaat de gemeente zelf bloem uitreiken. In Bussum wei- gerdén de kruien iers ook hun mede werking. PUBLIEK KALM Inmiddels echter toont het Amster damse publiek, geroutineerd door de nog vrij verse hongerwinter-ervarin gen, naast grote vindingrijkheid een volkomen kalme re%ctie. Duizenden trekken dagelijks toch reeds ter ver koeling naar het Zandvoortse strand en slaan op de terugweg, het zij in Zandvoort zelf, hetzij in Haarlem brood in. Anderen sturen hun kinde ren naar die bakkers in Amsterdam, die niet aan de staking deelnemen om zich in een lange rij van wachten den in geduld te oefenen. Vele huis moeders vullen het te kort aan bro--»d aan door het koken van pap, hetgeen merkbaar is geworden door de enor me vraag naar melk, waarvan Am sterdam nu eenmaal veel meer ver bruikt, dan het in feite aan bonneD toegewezen krygt. Dit is mogelijk omdat talloze families melkbonnen ontvangen uit die plattelandsstreken, Meer dan 200 doden In het havengebied van de Spaan se stad Cadiz heeft, vermoedelijk dopr de grote hitte van derlaatste da gen, een ontploffing plaats gehad, die oversloeg op de nabijgelegen op slagplaats van torpedo's en munitie van de onderzeedienst, die eveneens in de lucht vloog met een knal, die op 100 km afstand te horen was. Een groot deel van de havenwijk staat in brand. Het aantal doden en gewonden is nog niet bekend, doch van heinde en verre zijn artsen naar de plaats van de ramp ontboden. De autoriteiten hebben de toegang tot dc stad verboden behalve aan per soneel van reddingsbrigades, artsen, verpleegsters en brandweerlieden Het Spaanse kabinet, dat op het ogenblik van de ramp juist verga derde, heeft zijn bijeenkomst ver lengd om de ramp te bespreken. Alle plaatselijke ziekenhuizen zijn vol en men moet gewonden naar naburi ge steden overbrengen. De water en lichtvoorziening in de stad is afge- - sneden. Men vreest voor nieuwe ex plosies. Nader wordt gemeld, dat meer dan 200 doden en 5000 gewonden te be treuren zijn. AFSCHEID IR. W. MEXSERT Naar wg vernemen zal Ir. W. Men- sert, die per 1 September a.s. als di recteur van het Provinciaal Water leidingbedrijf van Noordholland zal aftreden, op Vrijdagmiddag 29 Aug. a.s. des namiddags van 15 tot 17 uur In het hoofdkantoorgebouw te Bloe- mendaal desgewenst gelegenheid ge- Ven afscheid van hem te nemen. waar de melk eigenlyk nog wel ge distribueerd dient te worden, maar toch vrijwel algemeen zonder bon wordt afgeleverd. Pannekoeken en eigen gebakken brood uit de nog aanwezige particuliere voorraden doen voorts opgeld. MAATREGELEN VAN DL GEMEENTE Dan volgen nog de maatregelen, die het gemeentebestuur reeds heeft getroffen en die, welke het nog in petto heeft: de capaciteit van de cen trale keuken wordt weer op de oude hoogte (27.000 liter per dag) ge bracht. Dank zij onderhandelingen, die het gemeentebestuur met 't Dept. van Justitie heeft gevoerd, beschikt de hoofdstad reeds over 50 procent meer brood dan Maandag, want in de grote militaire bakkerij in de Con- radstraat wordt thans (door politie ke delinquenten) onder hoogspanning gewerkt. Het resultaat is, dat deze militaire bakkerij 17.000 broden aan het Amsterdamse publiek ter be schikking kan stellen. Er zal ook geen gebrek aan melk zijn, want het bedryfsschap zuivel heeft voor een grotere aanvoer gezorgd. Mocht er niettemin werkelijk vraag naar bloem onder het publiek ontstaan, dan zal de gemeente de taak van de kruide nietrs overnemen en op enkele plaat sen in de stad zelf het bloem teger, inwisseling van broodbonnen verko- pen. Naar wethouder Franke mededeel de, is die vraag op het moment nog zeer gering, waaruit alweer blijkt, dat van honger nog geen sprake is. ..Drie laar geleden", aldus de wet- honden, ..zouden we op dat bloem zijn afgevlogen, al hadden we het droog moeten kauwen". En wat tenslotte de grote bedrij ven aangaat, wier arbeiders nli een maal gewend zijn hun boterhammen als twaalf-uurtje mede te nemen, dl verse hebben het aanbod van hot ge meentebestuur voor bloem geweigerd, omdat zij zelf reeds gezorgd hadden voor een regelmatige proviandering van brood, dat uit andere stéden in \msterdam voor de arbeiders wordt ingevoerd. Gezien al deze feiten, acht wethouder Franke de stand in het bakkersconflict" weinig hoopgevend voor de stakende bakkers. IN ZUID-LIMBURG De Zuid-Limburgsp bakkerijcom missie deelt mede. niet te wensen dat haar actie van invloed zou zijn op de productie der mijnen, aange zien er een te groot landsbelang op- het spel staat en zij de verantwoor delijkheid daarvoor ondragelijk acht Er werd derhalve volstaan met 1 dsg proteststaking. De Zuid-Limburgse bakkerijcom missie blijft met klem protesteren tegen de onredelijke beslissing van de minister inzake de broodprijs. Amerika zal Chinees amendement steunen Als eerste spreker in de zitting van de Veiligheidsraad, waar opnieuw de Indonesische kwestie besproken werd, voerde de Russische afgevaardigde Gromyko het woord. Gromyko vroeg aan de Veiligheidsraad om onmiddel lijk maatregelen te nemen om de In donesische republiek, „welke het slachtoffer is van een onuitgelokte aanval" te beschermen. De Raad „zou niet aan zijn verplichtingen voldoen" indien hy na het beroep der republiek het nemen van stappen verder zou uit stellen, aldus Gromyko. Voorts eiste hij instelling van een commissie om toe te zien op het na leven van de wapenstilstand en de in stelling van een commissie voor arbi trage. „Elk uitstel zal door de Neder landers gebruikt worden om hun mili taire acties voort te zeten". Hij be schuldigde „sommige staten" ervan, te trachten de maatregelen van de raad te vertragen, waarbij hij speciaal het Amerikaanse aanbod van goede dien sten vermeldde. Gromyko beschuldigde de Ver. Sta ten ervan „te weinig eerbied te heb ben voor de Veiligheidsraad" en wees met nadruk op de „Amerikaanse eco nomische belangen" in Indonesië. „Het Amerikaanse aanbod betekent een pas seren van de Verenigde Naties, het geen een gevaarlijke procedure is". Hij vroeg van de Veiligheidsraad de oor zaken van het huidige conflict uit de weg te ruimen „door doeltreffende maatregelen, welke bestaan moeten in arbitrage en bemiddeling. De raad moet deze aangelegenheid in eigen hand nemen. Elke andere beslissing zou de belangen van Indonesië en van de wereld benadelen". Hij noemde Ne derland de „schuldige partij". Chinees amendement De Chinese afgevaardigde in de Vei ligheidsraad heeft het volgeride amcff-! dement op de Australische resolutie^ ingediend: „De raad heeft met voldoening ken nis gf nomen van de verklaring door de Nederlandse regering uitgegeven op 11 Augustus, waarin zij haar bedoe lingen bevestigt om een democratische en s( uvereine Verenigde Staten van Indonesië te stichten op basis van de 'overeenkomst van Linggadjati. De raad heeft vervolgens kennis genomen var, de bedoeling van de Ned. regerJhg om cc beroepsconsuls te Batavia uit t'i ncCigen een rapport over de situatie in Indonesië op te stellen en steltvoor lan 6e republiek om een onpartijdige staat aan te wijzen, gekozen door twee ttalen, welke op hun beurt door Ne derland en de republiek zijn uitgeko zen, teneinde de situatie in Indonesië te onderzoeken en toe te zien op dc uitvi i.ring van het bestand. De raad besluit le) tot het doen opstellen van genoemde consulaire rapporten en tot het toezicht op de uitvoerine van het bestand. 2e) de raad besluit verbol gens. dat genoemde consuls en ge- Het Chinese voetbalelftal dat binnen kort naar ons land komt om enige wedstryden te spelen, vertoeft mo menteel in Er ;eland, waar zy ook enige wedstryden moeten spelen. De captain en midvoor van het elftal Fung King Cbeung. Talloze schermutselingen Van officiële zjjde wordt gemeld: „beschietingen en botsingen nemeir in de grensgebieden hand over hand toe. Aan het Westelijk front van. Ba- tavia werd een patrouille op 10 km. ten Noorden van Tangerang door ter roristen beschoten. Kwaadwilligen werden verjaagd. In het gebied van Buitenzorg opende een bende het vuur op ^en patrouille ten Westen vari Leuwiliang. Het vuur werd krachttg beantwoord en na een geveóht van vele uren werd de bende met gevoe lige verliezen teruggeslagen. Bezui den Leuwiliang werd een Nederland se truck met Nederlandse kerkgan gers door een groep terroristen on verwachts onder vuur genomen. Wij leden hiertjy enige verliezen. In het gebied rondom Banjoemas op Midden Java werden door ons enige hinder lagen gelegd tegen infiltrerende troe pen in de grensgebieden. Ten Westen van Poerbolingo en ten Oosten van Poerworedjo kregen wjj met enige ntemCc onpartijdige staat zullen ver zocht worden hun gezamenlijk rap port aar. de Veiligheidsraad voor te leggen De raad zal, indien de situatie dit ve;eist, de aangelegenheid verder in beschouwing nemen" Amerika steunt China De Amerikaanse gedelegeerde Johnson ontkende de door Gromyko aangehaalde motieven van het Ame rikaanse aanbod van goede diensten, „Onze enige bedoeling is, de partijen tot elkaar te brengen: van arbitrage is geen sprake en wy hebben hetzelf de belang als alle andere naties bij een vreedzame oplossing van het con flict", Hy verklaarde zich voor het amendement op de Australische re solutie, door China voorgesteld en te gen arbitrage tenzy belde partijen hierin toestemmen. Australië was het er niet mee eens. De Australische gedelegeerde drong aan op onmiddelyke instelling van een commissie van 5 leden om een onder zoek in te stellen, hy motiveerde dit met te zeggen, dat „iets meer dan goede diensten" nodig zijn om para graaf 2 van het statuut van de raad te vervullen. Als antwoord op de ver klaring van de Amerikaanse afge vaardigde, dat Amerika uitsluitend goede diensten wilde verrichten om de partijen bijeen te brengen, antwoorde de Australische gedelpeerde, dat „de •partyen reeds bijeen ^raren, zonder een oplossing te bereiken", waarby hij wees op de bemiddelingspoging van Lord Killearn. Als middel tot arbitra ge stelde hy voor een commissie van drie leden in te stellen, waarvan één bemiddelaar door Nederland, één door de republiek en één door de Vei ligheidsraad benoemd zou worden. Sjahrir laatste spreker Hierna voerde Soetan Sjahrir als laatste het woord. Hij was van me ning, dat het terugtrekken van de Nederlandse troepen uit republikeins gebied het enige middel is om orde en rust in deze gebieden te herstel len. Sjahrir geloofde niet, dat onder de huidige omstandigheden rechts- streekse besprekingen tussen Neder land en de republiek enig resultaa» zouden hebben „Wjj beschouwen het aanbod van goede diensten van Ame rika en Australië als een onderdeer van de actie van de Veiligheidsraad om het conflict op te lossen" (Wij wijzen er op, dat tydens de zit ting herhaaldeiyk gesproken werd over het Amerikaanse bemiddelings voorstel. Elders kan men lezen, dat dit voorstel inmiddels is ingetrokken) Amerikaans bemiddeling* voorstel ingetrokken De regering van de Indonesische republiek heeft Dinsdagavond de Veiligheidsraad van de VN doen we ten, dat zy niet in staat is de Neder landse voorstellen voor regeling van het Indonesische geschil te aanvaar den. In de boodschap werd gezegd, dat de berichten, welke kortelings de republikeinse regering hadden be reikt, de vrees van de regering had den doen toenemen, dat de Neder landse troepen de order „staakt het vuren" niet langer In acht zouden nemen en zouden over gaan tot mi litaire operaties op grote schaal met de bedoeling het gehel^ republikein se gebied te bezetten. Als hoofdpunten werden in de boodschap van de republiek aange voerd: Het aantal schendingen van de order „staakt het vurefl" is in dc laatste dagen aanzienlyk toegeno- benden contact. Deze werden verdre ven. Ten Oosten en ten Noord-Oos ten van Gombong werd een patrouille onder mitraillcurvuur genomen. Het vuur werd beantwoord en de tegen standers sloegen op de vlucht. In het gebied van Pekalongan kwam een patrouille onder mitrailleurvuur. De tegenstanders werden met mortieren bestookt. Te,n Oosten en ten Zuid westen van Salatiga werd bij de normale patrouillegang rondom onze posten vanuit --erschillende kampong» geschoten. Hiertegen werd met kracht opgetreden. Een kennelyk naar vo ren gedrongen bende van de T.N I. werd met zware verliezen terugge dreven met achterlating» van 7 ge wonden. 6 terroristen werden gevan gen genomen. In de sector van Am- barawa ontving een patrouille bezui den Bedono krachtig geweer, en mi trailleurvuur. De betrokken hende. ongeveer 100 man sterk, werd ver dreven. In de sector van Mnlan» op Oost-Jav werden onze natrouiUe» herhaaldelijk beschoten door rond zwervende kwaadwilligen, die hierbij gebruik maakten van automatische wapens. In de sector van Modlokerto werden onze nosities bij Dlnomo be schoten. terwül een oatrouWe hy Banjoeiesi onder vu»- werd o-eno- men. Ten Zuiden van Diember wer den 20 Chinezen bevrijd, op Ms^oera werden on»p patrouilles ten Noord oosten v. Pamekassan herhaaldpiftk met mitrailleurs en geweren bescho ten. Op Noord-Sumatra btj Pe^sDang Siantar %ijn 100 Chinezen geev»ru- eerd en naar nietiger s*rpii-«- over gebracht BH d« zuiveringsactie» werden b» Rrastagi 3 Janannezen ge dood. Tp Bindjai werd een Tndië> ge vangen genomen. Tn het gebic* ven Dadang werden ten Oosten van Inda- roen natroni'l' beschoten. Ton Zuid oosten van Padang liep een patroellTe op een mijn, waarna terroristen het vuur openden. Kwaadwilligen werden met verliezen hunnerzijds verdreven. Volgens de ingekomen berichten zijn onze verliezen on 18 Augustus: 7 g«. sneuvelden en 17 gewonden DE IDEE VAN EEN grotere Europese samenwerking leeft stellig sterker dan voorheen, ook m de gedachten van de tegenwoordige politici. Wij vinden er een practische uit drukking van in Benelux, de samenwerking tussen België, Nederland en Luxemburg, met de l^doeling om te komen tot een hechte economische samenwerking ten nutte van de drie volkeren. Daarbij zijn zeer vele moeilijkheden te overwinnen. Dat is in het korte leven van Benelux reeds voldoende gebleken. Voor een wegvallen van de tolgrenzen is b.v. eerste voorwaarde een nivellering van het loon- en prijspeil in deze drie Janden. En daarvan zijn wij nog zeer ver verwijderd. Maar toch heeft Europa in deze creatie het voorbeeld van een poging om uit te stijgen boven het enge nationale belang, om in grotqr-verband ideëel, doch ook practisch een hoger doel te dienen. Een Europese tolunie WIJ ZEIDEN REEDS, de gedachte aan een Euro pese tolunie heeft op dit ogenblik vele aanhan gers. Nu moet men dit ..Europese" in de praktijk, als Westeuropees verstaan. De ontwikkeling van de geschiedenis van ons werelddeel in het re cente verleden is niet zó, dat wij mogen verwach ten, dat aan een dergelijke cohceptie ook landen uit Oost-Europa zullen kunnen deelnemen. Ook daar voltrekt zich evenwel een straffe economi sche samenwerking, echter van een geheel andere geaardheid en met een ander, min of meer eng politiek doel. Voorlopig zullen wij ons dus nood gedwongen wel tot West-Europa moeten bepalen, al zulten wij geen mogelijkheid mogen nalaten een verbinding tussen West- en Oost-Europa tot stand te brengen. Dat de beide Europese helften zo zeer uit elkander groeien kan ons slechts ver ontrusten en berokkent het werelddeel als ge heel de grootst denkbare schade. Maar politiek, ook economisch, is een spel dat met grote reali teitszin moet worden gespeeld en zo doen wij er dus goed aan in dit verband in de eerste plaats te denken aan een Westeuropese tolunie. Engeland over zijn vrees heen te helpen. Hier Geen onverdeeld optimisme moet open kaart worden gespeeld en hier krijgt NU MOETEN WIJ al dadelijk vaststellen, dat ten door de grote deelname een mogelijke tolover- aanzien van de vraag of een dergelijke tolunie eenkomst een geheel ander en voor Engeland mogelijk zal zijn, over de wenselijkheid heerst minder riskant karakter. groter eenstemmigheid, de meningen verdeeld Het gehele project staat nog in de fase van zijn. Met name in Engeland overheerst ^en nogal sceptische stemming. In officiële Britse kringen heeft men tot nu toe het stilzwijgen over deze zaak bewaard. Men heeft vermeden er een dis cussie over op gang te brengen. Het wantrouwen tegen de idee van een dergelijke tolunie spruit voornamelijk voort uit de oude mentaliteit, die zich keert tegen het aangaan van bindende ver plichtingen op het Europese vasteland. Verplich tingen, vooral met de grotere naties, die men op de één of andere dag zou kunnen betreuren. Nog te velen in Groot-Brittannië geloven in het heil, dat is gelegen in een splendid isolation. De Parijser conferentie DE Parijse conferentie, die ingevolge het plan Marshall, de mogelijkheden en moeilijkheden van Europa, althans van de zestien daar verte genwoordigde landen .onder het oog heeft te zien, kan echter een schone gelegenheid bieden om de theorie, maar men zal niet kunnen ontken nen, dat hier voor Europa ongekende mogelijk heden kunnen worden geopend. Hier zou iets tot stand kunnen worden gebracht, zoals Europa nog nooit heeft tot stand kunnen brengen. Men spreekt hier tot de fantasie van de brede volks massa's en vertolkt het hopen en verwachten op nieuwe welvaart en nieuwe levensmogelijkheid voor het zo zeer ,in de verdrukking gekomen oude cultuurcentrum. Voor dit luide „Ja" van Europa, zal ongetwij feld ook Londen niet doof kunnen blijven. Practische bezwaren HOE WARM MEN ECHTER loopt voor de idee van de Europese tolunie, men zal niet mogen voorbijzien, dat de bezwaren, die wij reeds schetsten ten aanzien van Benelux, in nog veel sterker mate gelden voor het Europese project. En deze practische bezwaren mag men vooral niet onderschatten. Voor Engeland komen daar bij echter nog een aantal specifieke moeilijk heden. Groot-Brittannië toch maakt deel uit van «en gemenebest van deelstaten of dominions. Het spreekt vanzelf, dat een sterkere binding van Groot-Brittannië aan de algemene Europese eco nomie, die tenslotte zou moeten leiden tot een hechte samenwerking in een tolunie, een gebeur tenis is, waarin ook de dominions een woordje hebben mee te spreken. Dat de regeringen van deze dominions het project met enthousiasme zullen begroeten, mag sterk worden betwijfeld. Tenslotte is het Britse wereldrijk reeds een eco nomisch geheel, dat werkt met bepaalde in een lange traditie verankerde maatstaven. Het project van een Europese samenwerking is echter van zo'n grote betekenis, dat mag wor den verwacht, dat ook de dominions van het Britse gemenebest zullen zijn te overtuigen van het belang, dat Groot-Brittannië en daarmede ook zij bij het slagen ervan hebben. Het komt er in onze dagen op aan, dat wij de moed hebben „groot" te denkon. DEWI. men, terwijl de Nederlandse troepen op verschillende punten weloverleg- de - militaire operaties ondernemen, welke door' de republiek beschouwd worden als strijdig met het karakter en de bedoeling van de order van de Veiligheidsraad, de republiek kan geen voorstelen overweging nemen, dat in strijd is met het besluit van de Veiligheidsraad, het geschil te regelen door arbitrage of enig ander vreedzaam middel, nadat stopzetting van de vyandeiykhoden is bereikt. Amerikaans voorstel ingetrokken Reuter meldt, dat de VS Dinsdaga vond formeel het aanbod om de In donesische republiek en de Nederlan ders tezamen te brengen In recht streekse onderhandelingen over een vreedzame oplossing van de Indone sische kwestie hebben Ingetrokken. De V. Staten deden deze stap nadat de Indonesische republiek geweigerd had het Amerikaanse aanbod zonder oorbehoud te aanvaarden. Amerikaans blad wil arbitrage-commissie De „New York Times" dringt er met klem op aan, dat de Veiligheids raad een uitgebreide internationale commissie zal benoemen voor bemid deling in het Nederlands-Indonesi sche geschil. „Het ls hoog tyd, lat iemand iets doet aan Indonesië wan,t geen van beide partijen heeft het vu ren gestaakt", aldus het blad. „wy geloven, dat het niet alleen de plicht van de V.N. is om een commissie voor arbitrage of bemiddeling in het conflict te benoemen, doch ook, dat zich nu daartoe een gelegenheid voor doet, welke niet gemist mag worden. Het schynt nutteloos te zyn om te hopen, dat goede betrekkingen of zelfs 'onderhandelingen weer hervat zullen worden, zonder i2ze interven tie van buiten af". Het besluit met te zeggen, dat „de wereld vertrou wen heeft in de goede bedoelingen van de Nederlanders, evenals wjj daarin geloven. Maar na de laatste drie en een hal ze week zouden de Indonesiërs hiervan wel eens minder overtuigd kunnen zyn". ZONNIG WEER Over het algemeen weinig bewol king, echter met een kleine kaas of vorming van Jcele verspreide on weersbuien. Ongeveer dezelfde t«S- peratuur als gisteren. Meest matige wind tussen Noord en Oost.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

De Vrije Alkmaarder | 1947 | | pagina 1