maarder
het \umiit; womgteüort
De Veiligheidsraad niet positief
Na de besluiten van de
Veiligheidsraad
Nederland en Indonesië worden
herinnerd aan de wapenstilstand
Druk op de bevolking door Rep. leger
Ajax naar Stockholm
Staan wij voor een regeringscrisis?
Arrestatiebevel voor
„prol." Pootjes
HET WEER VANDAAG
4e Jaargang No 1022
Woensdag 27 Augustus 1947
Uitg. N.V. Noordhollandse Pers 1945
i.o. Redactie: Tel. 2274. Adm. en
Adv. Ridderstraat hoek Oudegracht
Tel. 3971 - Alkmaar - Postrek. 116876
J>AG5LAD VOOR ALKMAAR W OMMViüO
TH. W. REYNDERS
Hoofdredacteur
G. E. DE WINTER I
De Indonesische kwestie
Voorlopig geen verdere behandeling
De Veiligheidsraad heeft Dinsdag de debatten over de Belgische resolutie
hervat. Deze resolutie die voorstelt de kwestie van de competentie van de
Kaad aan het Internationale Hof van Justitie voor te leggen, werd door
Frankrijk ondersteund. De Franse afgevaardigde betoogde, dat dit een
Raad niet behoefde te vertragen of in de weg te staan
verdere actie van de Raad niet behoefde
Verworpen
Het Belgische voorstel werd verwor
pen met vier stemmen vóór t.w.
Groot-Brittannië. Verenigde Staten,
Frankrijk en België één stem tegen
(Polen* en zes onthoudingen.
De Australische gedelegeerde wees
de Belgische resolutie van de hand en
verklaarde: „De Raad heeft jurisdictie
in deze aangelegenheid volgens hoofd
stuk 7 van het Charter, omdat de bei
de partijen er niet in geslaagd zijn om,
gehoor gevend aan *ie resolutie van de
Raad van 1 Aug. het geschil op vreed
zame wijze op te lossen".
Een herinnering
Na de. verwerping van de Belgische
resolutie ging de Raad over tot de be
handeling van een Poolse resolutie.
Hierin werd voorgesteld de Neder
landse en republikeinse autoriteiten in
landse en republikeinse autoriteiten
in verband met berichten over her-
herinneren aan het wapenstilstandsbe
vel van 1 Augustus en beide- partijen
te verzoeken zich daaraan strikt te
houden.
Het Poolse voorstel behaalde tien
stemmen en werd dus aangenomen. Er
was één onthouding, n.1. van Groot-
Brittannië.
Nederland bereid
Mr. van Kleffens deelde mede, dat
de resoluties van de Veiligheidsraad
door rijn regering bestudeerd werden.
Hij wgs er zeker van, dat Nederland
alles in het werk zou stellen om een
spoedige beslissing te bereiken. Ne
derland zou een vréedzame oplossing
toejuichen.
De voorzitter verklaarde vervolgens,
dat hiermede de eerste fase van de
behandeling der Indonesische kwestie
beëindigd was.
De kwestie bleef op de agenda en
ieder lid had het recht haar, indien
noodzakelijk, wederom in behandeling
te brengen.
De heer Palar, die als adviseur van
de Indonesische delegatie zal optreden,
is inmiddels te Lake Succes gearri
veerd.
Sowjets bezetten een eiland
Naar het onafhankelijke Chinese blad
Hsin Min Pao meldt, hebben Sowjet-
troepen het eiland Hahiatze aan de sa
menvloeiing van twee rivieren in het
uiterste Noord-Westen van Mandsjoe-
rije bezet. De Sowjet-troepen zouden
verdedigingswerken oprichten.
Correspondentie met
familie in de republiek
Het is nog steeds mogelijk contact
te hebben met familie in het onbezette
gebied van Java en Sumatra, doch uit
sluitend via Rode Kruisformulieren
i alleen gesteld in de Engelse taal.
Belanghebbenden kunnen zich wen
den tot het informatiebureau van het
Nederlandse Rode Kruis, Vlamingstr.
2, 's-Gravenhage.
Te Dalston in Engeland kwam het tot botsingen tussen communisten
en aanhangers van de Engelse bond van oud-strijders tijdens een mee
ting van de bond. Terwijl de communisten de „Internationale" zongen
schreeuwden de oud-strijders-aanhang „Molsley"
Nederlands legerbericht
Opnieuw slechts" zuiveringsacties
Meerrlerheidskabinet
in Griekenland?
Tsaldaris, die met de vorming van
een nieuwe regering in Griekenland
is belast, heeft geweigerd het minis
ter-presidentschap en de portefeuille
van oorlog, openbare orde en justitie
aan Sophoelis, leider der liberale par
tij toe te vertrouwen.
Tijdens een onderhoud, dat Tsalda
ris met Sophoelis had op de Ameri
kaanse ambassade te Athene, bleef
laatsgenoemde echter op zijn stand
punt staan. Tsaldaris heeft voorge
steld een technicus het minister-pre
sidentschap toe te vertrouwen.
Men verwacht thans de vorming
van een beperkte coalitie-regering:
Later heeft Tsaldaris meegedeeld,
dat hij een kabinet zal vormen uit
leden van de Populistische party, die
de meerderheid in het parlement
heeft, terwijl de deur open blijft voor
elke andere partij, die het kabinet
wil helpen bij de strijd tegen de com
munisten.
Tsjaldaris legde deze verklaring
af na de vergadering op de Ameri
kaanse ambassade.
o—
Weer extra vlees
Nu de droogte blijft aanhouden
stygt nog steeds het aanbod van
slachtvee. In verband daarmede zal
zowel deze week als de»volgende week
voor personen, die geboren zijn in 1942
en vroeger, een extra-rantsoen van
100 gram vlees worden beschikbaar
gesteld. In de bonnenlijst van deze
week zal de eerste bon voor 100 gram
worden bekend gemaakt.
De tweede komt een week later.
Op de vleesbonnen, die Vrijdag a.s.
geldig worden, kan desgewenst op een
bon voor 100 gram vlees 150 gram
paardevlees gekocht worden.
Vandaag regeringsverklaring?
(Van onze Haagse correspondent)
De ministerraad is Maandag we
derom bijeen gekomen. Hoewel geen
officieel rapport is uitgegeven kun
nen wij toch melden, dat minister
president dr. Beel Woensdag of Vrij
dag een regeringsverklaring zal af
leggen.
Mocht de Veiligheidsraad niet tot
een besluit komen, dan zal de rege
ringsverklaring toch worden gege
ven.
Wat wil'en Dr. van Mook
en Generaal Spoor?
(Van onze Haagse correspondent)
Op een vraag of het juist was,
dat zowel dr. v. Mook als generaal
Spoor te kennen zouden hebben ge
geven niet langer mee- de verant
woordelijkheid te willen dragen en
ontslag zouden aanbieden, indien niet
deze maand de actie kon worden
voortgezet ter bescherming van have
en goed, verklaarde men ons in
goedingelichte kringen, dat er van
een officieel schrijven met deze in
houd geen sprake is. Op onze vraag
of dr. v. Mook en generaal Spoor dit
vertrouwelijk hadden meegedeeld ver
klaarde men ons niet te kunnen in
lichten.
Men wenste dit eventuele ver
trouwelijke schrijven evenmin te de
menteren.
Het Nederlandse militaire communi
qué meldt, dat de TNI voortdurend
druk uitoefent op de bevolking van de I
randgebieden teneinde haar tot eva
cuatie naar het Republikeinse gebied
te dwingen. Wederom zijn Nederland
se patrouilles en posten beschoten bij
Adjibarang. Ten Westen van Poerwo-
kerto is een Nederlandse post door de
TNI met mortieren en geweren onder
vuur genomen. Ten Westen van Sala-
tiga in Midden-Java zetten Neder
landse troepen een zuiveringsactie in
tegen enige formaties van de TNI, die
hun posities in het bevrijde gebied po
gen vooruit te schuiven. De TNI leed
gevoelige verliezen en werd verdre
ven. Een groep van de TNI ten Zuid-
Westen van Tegal werd door Neder
landse troepen enige verliezen toege
bracht. In Oost-Java bij Sitobondo
werden twee Republikeinse agitatoren
gedood en veertig gevangen genomen.
Bij zuiveringsacties ten Zuid-Wester
van Banjoewangi werd een aantal Re-,
publikeinen gedood. Een Nederlandse
patrouille in de omgeving van Tand
jong Balai heeft vier Lasjkarleden
neergeschoten en vier gevangen geno
men. Volgens tot dusver ontvangen
gegevens bedragen de verliezen van
Maandag één gesneuvelde en twee ge
wonden.
Op vele plaatsen zijn in het bevrijde
gebied onderdelen van de TNI door
Nederlandse troepen verdreven. Deze
onderdeler hadden zich weer verza
meld in grotere en kleinere groepen
en# gaan voort met het vernielen van
bruggen en opwerpen van versperrin
gen. Op 23 Augustus is te Garoet een
lievige brand waargenomen in de rich
ting Bajongbong achter de heuveltop
pen ten Zuid-Westen van Garoef. In
Tasikmalaja werden drie Japannezen
gevangen genomen. Nederlandse troe
pen vonden in een fabriek te Negla
in West-Java veertig pakken .dyna
miet. In een kampong van Pemama-
rang bij K ajoeagoeng in Zuid-Sumatra
werden op 22 Augustus twee Indone
sische vrouwen, drie Indonesische
mannen en vijf Indonesische kinderen
vermoord. In een rivier werden de
verminkte lichamen gevonden van drie
Indonesiërs, aan handen en voeten ge
bonden.
Gelukkig geformuleerd,'' aldus van Kleffens
Sharir handhaaft
zijn standpunt
De beslissing van de Veiligheidsraad
inzake het conflict in Indonesië wordt
door de betreffende partijen zonder
enthousiasme beschouwd. Mr. v.Klef-
fens noemde het voorstel van de Ver
enigde Staten tot het aanbieden van
goede diensten „gelukkig geformu
leerd". Hij voegde er aan toe „het mo
ge een uitstekend besluit zijn aan
de Nederlandse regering is de beslis
sing".
Soetan Sjahrir verklaarde tegenover
Reuter „Wij hebben Maandag aange
geven, w'at onzes inziens de beste op
lossing van het probleem is. Wij hand
haven déze kijk."
Sjahrir gaf toe, dat de Republiek
een kleine overwinning behaald heeft
door het feit, dat de Veiligheidsraad
Indonesië op gelijke voet als Neder
land heeft behandeld bij de benoe
ming van een arbitragecommissie van
drie man. De Republiek is nog steeds
uitdrukkelijk van oordeel, dat de Vei
ligheidsraad in zijn geheel de zaak had
moeten behandelen.
De vertegenwoordiger van India, dr
P. P. Pillai deelde na de zitting aan
Reuter mede, „Ik ben van mening, dat
het besluit niet helemaal een goede
oplossing voor de Republiek is. Het
is te betreuren, dat door veto van het
socialistische Frankrijk de stap tot de
mocratische vooruitgang in Azië moest
worden verhinderd".
Het eerste elftal van Ajax is Maan
dagmiddag per KLM-vliegtuig naar
Stockholm vertrokken, om daar een
wedstrijd te spelen tegen het sterke
AIK. Verder zal Ajax te Kopenhagen
uitkomen tegen Arlstad en in Oslo te
gen Frigge. Met uitzondering van mid-
voor Bruins is het elftal volledig.
De mogelijkheid kan ieder ogenblik
een feit worden
(Van onze Haagse correspondent)
Een hooggeplaatst autoriteit, die dagelijks persoonlijk contact heeft
wet het kabinet, verklaarde ons Maandagmiddag dat de bar.s op
r kabinetscrisis gToot ls, wanneer de Veiligheidsraad besluit dat
Nederland zijn troepen moet terug trekken tot achter de oorspronke
lijke demarcatielijnen. Eveneens achtte hjj een crisis tot de waar
schijnlijkheden indien dc arbitrage-resolutie zou worden aangenomen.
Het laatste ach^e onze zegsman eerder waarschijnlijk dan heJ eerste.
scherpe reactie In P. v. d. A.-krin-
„Piel Hein" naar Nederland
vertrokken
De torpedoboot jager „Piet Hein" is
Maandag uit Tandjong Priok naar
Nederland vertrokken.
„Ik heb alle respect voor het feit,
dat het overgrotè deel van onze
pers de eenheid in het kabinet naar
buiten te bewaren", aldus onze
zegsman, „doch we mogen onze
ogen niet sluiten voor mogelijkhe
den, die ieder ogenblik feiten kun
nen worden."
Onze woordvoerder wees er voorts
op, dat de meerderheid van het hui
dige kabinet op het standpunt staat,
dat het niet van haar verantwoor
delijkheid word ontheven door een
besluit van een incompetent lichaam,
aangezien een besluit door incompe
tente partijen genomen, alle rechts
geldigheid mist.
Anderzijds zal het vrijwel onmoge
lijk blijken een eventuele ongunstige
beslissing van het „gekleurde college"
in Lake Succes voor notificatie aan
te nemen, enerzijds vanwege even
tuele sancties, anderzijds van wege
gen.
Onze woordvoerder achtte het ten
slotte zeer waarschijnlijk, dat even
tuele sancties, anderzijds vanwege
worden door de wereldbank.
DE HAVEN VAN ZAANDAM
VERBETERD
B. en W. van Zaandam vragen de
raad een crediet van f 570.000 voor de
verbetering van de oude zeehaven. De
grote houtschepen konden tot heden
slechts in de nieuwe zeehaven gelost
worden. Daar de oude zeehaven vele
voordelen biedt boven de nieuwe, wil
len B. en W. ertoe overgaan het zij-
kanaal, dat de toegang vormt naar de
oude zeehaven, tot een diepte van 9.50
meter beneden N.A.P. te doen uitbag
geren en de vaargeul tot 26 meter te
doen verbreden.
DE BAKKERS BAKKEN OP 1 SEPT.
De werkgevers- en werknemersorga
nisaties in het bakkersbedrijf hebben
in onderling overleg besloten op
Maandag 1 September as. te werken
ah: op een gewone werkdag. Deze re
geling geldt voor het gehele land.
EéN VAN DE PROBLEMEN, die ons nationaal met de meeste zorg vervul
len, is ongetwijfeld dat van het ontstellende woningtekort, dat in en door
de jaren van oorlog en bezetting is ontstaan. Niet alleen, dat sedert 1940
de bouwnijverheid grotendeels heeft stil gestaan, maar daarnaast is er ten
gevolge van de oorlogshandelingen een niet gering percentage van de totale
woningvoorraad verloren gegaan. Er zijn daarom streken in ons land, waar
het woningprobleem inderdaad catastrophaal kan worden genoemd. Wij
denken aan het Westelijk deel van Zeeuws-Vlaanderen, aan de dorpen In
de Maas-vallei, aan de Betuwe, aan Nijmegen, Arnhem, Wageningen, Rot
terdam en den Haag. Er zijn ons eertijds welvarende dorpen bekend, die
thans niet veel meer zijn dan een woestenij met kippenhokken, varkens
kotten en primitieve bouwsels tot woonoord voor vaak grote gezinnen.
Ook echter in de minder of in het geheel niet door het oorlogsgeweld
getroffen gebieden, is de woningnood zeer groot.
De Woningtelling
TEGELIJK MET DE laatste volkstelling is er ook
een woningtelling gehouden. Met grote voortva
rendheid heeft het Centraal Bureau voor de Sta
tistiek deze gevens voorlopig verwerkt en zo
ligt reeds thans een officieus resultaat voor ons.
Ware het, dat wij niet zelf onze woonstee had
den in een zeer zwaar geteisterde stad, wij zou
den van de uitkomst van het C.B.S. danig zijn
geschrokken. Het woningtekort kan namelijk op
niet minder dan 340.000 woningen worden ggsteld.
Dat is op een totale woningvoorraad in ons land
van ongeveer 2 millioen niet minder dan zeven
tien percent. Van iedere honderd gezinnen moe
ten er dus zevenen door samenwoning onderdak
zien te vinden. In dit cijfer is niet begrepen
het aantal gezinnen, dat in een huis moet wonen,
dat voor de gezinsomvang en de gezinsstaat fei
telijk ongeschikt is. In wezen geeft derhalve dit
ontstellende cijfer een nog te gunstig beeld. Naar
onze mening kunnen wij veilig aannemen, dat
ongeveer een kwart van onze bevolking naar
eigen oordeel op onvoldoende mate is gehuis
vest. In de Zuidoosthoek van ons land is het
woningprobleem het nijpendst. De percentages
voor Limburg, Gelderland en Noord-Brabant be
dragen respectievelijk 21, 18 en 17. Noord-Holland
staat er met een percentage van 10 nog betrekke
lijk gunstig voor, terwijl Amsterdam slechts tot
een percentage van 8 komt. Het minst erg is de
toestand in Friesland, waar de woningnood
slechts 5 percent bedraagt.
Hel hersfel
HET HERSTEL VAN de toestand, dat ieder Ne
derlands gezin weer over een behoorlijke woning
al is het dan slechts in huur zal kunnen
beschikken, zal nog vele jaren vorderen. In het
eerste volle jaar na de bevrijding 1946 zijn
er in totaal slechts 1744 woningen in ons land
gebouwd. Ongetwijfeld zal het cijfer over 1947
een gunstiger beeld vertonen, maar het zal stellig
lang niet het aantal van 70.000 halen, dat reeds
normaal per jaar nodig is om het groeiend aantal
gezinnen te huisvesten en wrakke woningen te
vervangen. Waarbij wij dan nog niet eens spre
ken van een inlopen van de achterstand van
meer dan 300.000 woningen. Integendeel, wij mo
gen aannemen, dat aan het einde van dit jaar
het woningtekort groter zal zijn, dan het op 1
Januari was. En wij zijn pessimistisch genoeg
om te veronderstellen, dat deze ontwikkeling zich
nog wel enige jaren zal voortzetten. Tenzij de
wederopbouw nieuwe wegen zou weten te vinden
om de woningbouw te versnellen. Wij denken in
dit verbanc^ aan het doorvoeren van een utility-
bouw.
Een somber beeld
HET BEELD VAN de wederopbouw van ons land,
zover het de woonruimte betreft, is inderdaad
somber. Dit treft ons Nederlanders des te ster
ker, omdat wij op het gebied van de woningbouw
in de wereld een zeer goede naam hadden. In
niet vele landen in en buiten ons werelddeel
waren de woningtoestanden zo gunstig als in ons
land. Talloze buitenlanders kwamen naar ons
land op excursie om nieuwe bouwkundige ideeën
te vergaren en iets te leren van de wijze waarop
wij het probleem van de volkshuisvesting hadden
geregeld. Een schrale troost voor ons is, dat het
wonifigprobleem op vrijwel de gehele wereld
zeer ernstig is.
De wederopbouw wordt door drie factoren be
lemmerd, nmL door de "gebrekkige materialenpo-
sitie, het gebrek aan arbeidskrachten en de zo
zeer gestegen bouwkosten. De materialenpositie
is, zoals op ieder gebied momenteel, zeer moei
lijk. De steenfabrieken werken op hoogspanning,
maar de vraag is te groot, dat er geheel aan zou
kunnen worden voldaan. De houtpositie is slecht
en ook ten aanzien van vele andere voor de we
deropbouw noodzakelijke grondstoffen kan men
niet optimistisch zijn. Dit belemmert de weder
opbouw in niet geringe mate.
Nog meer moeilijkheden baart de personeels
voorziening. Het aantal valide geschoolde ar
beidskrachten is door de lange jaren der bezet
ting eer af-, dan toegenomen. Daarbij komt nog,
dat uiteraard in de meest getroffen gebieden juist
niet een naar verhouding evenredig aantal werk
krachten woont. Deze moeten dus van elders wor
den aangevoerd, waaraan vele moeilijkheden zijn
verbonden. Tenslotte vinden nog vele bouwvak
arbeiders een bestaan in reparatie- en ander werk.
En bij dit alles moeten wij nog voegen, dat de
verveelvoudigde bouwkosten het bouwen nu niet
direct attractief maken. Het nijpende woning
tekort zal ons land nog wel vele jaren teisteren.
DEWL
Wordt Leopold van België
teruggeroepen
De voormalige Belgische, minister
van koloniën. Albert de Vleeschauwer,
die zijn land zal vertegenwoordigen
in de commissie voor de niet autono
me gebieden, heeft bij het betreden
van het vliegveld La Guardia bij New
York verklaard, dat in de aanstaande
weken koning Leopold naar België te
ruggeroepen zou worden. „Zo 't nodig
is, zal een plebisciet plaats hebben,
maar wij denken niet, dat het noodza
kelijk is hiertoe onze toevlucht te ne
men."
De Vleeschauwer meende, d%t de te
rugkeer van de koning kon plaats heb
ben door de wet van 1945 in te trek
ken en door te verklaren, dat de re
denen, die de koning in de onmogelijk
heid plaatsten te regeren, niet langer
bestaan. Naar zijn mening heeft Bel
gië een koning „broodnodig".
Beperking van het vethrecht?
De Veiligheidsraad zal vermoede
lijk Donderdag een speciale verga
dering wijden aan de kwestie van
het gebruik van het vetorecht.
De vergadering zou zich voorna
melijk bezig houden me' de door de
algemene vergadering aangenomen
resolutie, welke de grote vijf aan
spoort, alles in het werk te stellen
„om te verzekeren, dat het gebruik
van het yetorecht de Veiligheidsraad
niet zal beletten snelle beslissingen
te nemen"
De arrondissementsrechtbank te
Amsterdam heeft, uitspraak doende
tegen de 57-jarige Johannes Willem
Pootjes uit Hilversum, een bevel uit
gevaardigd tot onmiddellijke in hech
tenisneming van de verdachte, die 14
dagen geleden bij de behandeling van
zijn zaak niet was verschenen en nog
steeds onvindbaar-is. Het college ver
wees de zaak tegen deze hoofdredac
teur van „De Vredestichter", die Ne
derlandse militairen aanzette tot de
sertie en zich uitgaf als professor in
de hogere jurisdictie, terug naar de
rechter-commissaris voor een onder
zoek naar verdachte's geestvermogens.
De eis luidde 4 jaar.
Vergadering Zuivelbond
Op 24 September a.s. des middags
om" half twee zal in het gebouw „Bel-
leveu" te Amsterdam de Algemene Ne
derlandse Zuivelbond (F.N.Z.) zijn al
gemene vergadering houden. O.m. zal
prof, G. Brouwers, directeur-generaal
voor de prijzen een inleiding houden
over „de prijs- en loonpolitiek in het
licht van onze toekomstige economi
sche ontwikkeling".
Hilitairen op Koninginnedag
In verband met de verjaardag van
de Koningin zullen de militaire re-
tourkaarten (plaatsbewijzen enkele
reis, voor militairen geldig voor Ijeen-
en terugreis) van Vrijdag 29 Augustus
tot en met Dinsdag 2 September gel
dig zijn.
TOK! TOK! WEER EEN EI!
In de bonnenlijst, die op 28 Augustus
bekend gemaakt wordt, zal een bon
worden aangewezen voor één el voor
personen van 21 jaar en ouder.-
Is Uw nummer er bij?
501e Staatsloterij, 5e klasse, 10e trek
king.
15000.— 14908
5000.— 1838
1000.— 10329 17747 18334
400.— 1102 2304 10893 10971
200.— 1713 5351 6369 9742 19540
100.— 3732 5000 5008 7288 13230
13719 15845 15915 16084 18756
19221 21004 21902
ZONNIG WEER
Zonnig weer met in het Zuld-OosteB
van het land later tijdelijk wat be
wolking. Vrijwel overal droog weer.
Ongeveer dezelfde temperatuur als
gisteren. Matige, tijdelijk vrö krachti
ge wind uit Noord-Oostelijke riebttn*»
