„Moord onder getuige" Wij Drente is geen afgesloten provincie meer RADIO Het Nederl. Sanatorium te Davos bestaat 50 jaar Goede Duitsers mogen blijven LAZEN De „professor" In Hilversum liep een Ietwat tra- fisch mens, rond. Wy zeggen bewust Ïliep" want sedert enige weken is e man ondergedoken. Deze tragie- keling is de heer Johan Willem Póót- les, die zich op eigen gelegenheid iea professorstitel heeft aangemeten, gootjes dan wfl schreven er reeds •alge malen over hield zich be- «ig met het „opruien tot dienstwei gering". Over dienstweigering zou heel veel te zeggen zUn, wij bepalen ons er vandaag toe. vast te stellen, oat dit Pootjes in aanraking bracht j met de strafrechter, nademaal „op ruiing tot dienstweigering" nu een maal in onze schone maatschappij niet mag. Pootjes kreeg by verstek vier jaar. Ia „Vry Nederland" lezen wy over deze zaak, het volgende sarcastische •tukje: De officier van justitie, mr. Kist achtte de maximum straf, die op uitlokking van desertie is vastge steld. toepasbaar op Johan Willem Pootjes, professor in de hogere Ju risdictie aan de bijzondere hoge school der cultusvrye Christusbeiy. ders, maar hy beperkte zyn eis tot een strafmaat van vier jaar, om dat hy aan de geestelijke vermo gens van de heer Pootjes twyfelde. Ziedaar een eigenaardig voordeel van de professorstitel. Als Pootjes een winkel in verfwa ren had bezeten, zou hy voor ze ven en een half jaar veroordeeld *tjn, maar nu hy er een professo raat op na houdt, kan men uitgaan van de gunstige veronderstelling, dat hy een beetje gek is.". Een nieuwe vorm vafi klasse-jus- tttie? Antisemitisme Ook „Elseviers Weekblad" houdt lich bezig met het anti-semitisme, dat als resultaat van de nazi-Infec tle bhans ook in de democratische landen welig tiert. WQ lezen: De afkeurenswaardige terechtstel ling van twee Engelse sergeants ln Palestina heeft in Engeland een zeer betreurenswaardige neerslag gehad. Er zyn relletjes ontketend tegen Joodse onderdanen. Wy be treuren dit diep. geiyk dat ook het gehele Britse volk doet. Het is •chter bekend, dat Engeland uiterst gevoelig is, wanneer men aan het leven en de belangen van Britse onderdanen raakt Wy wil len or daarom in de eerste plaats de aandacht op vestigen, dat de demonstraties in Engeland een ge heel ander karakter dragen dan 't afschuwelijke antisemitisme ln Duitsland en elders in Europa. Het geldt hier betogingen tegen be paalde feiten en niet uitingen van een vyandige gezindheid tegen een bepaald ras. Overigens zou men er in Engeland goed aan doen in te zien dat de verfoeiiyke daad van de Pales- tynse terroristen ook moet worden gezien als een wanhopig appèl aan het wereldgeweten. Waar zijn de „keien" I Het weekblad „De Vlam" wyst er op. hoe in dit critieke ogenblik in de historie van ons land wy in feite geen figuren van formaat ter beschikking hebben om aan het politiek gebeuren leiding te geven. Het is noodlottig dat ons land dat ln een der belangrijkste momen ten van zyn geschiedenis een de Geer op de hoogste poet had ge plaatst, thans op een ander be slissend moment wederom geen fi guren oplevert, die in staat zyn •en werkelijk principieel progres sieve politiek te vertegenwoordi gen. Zo liggen de feiten, zover hebben wy het gebracht of heeft men ons gebracht, alle goede bedoelingen ten spyt. Een hulpaciie in het leven geroepen In Davos (Zwitserland) is een hal ve eeuw geleden de „Vereniging tot behartiging der belangen van Ne derlandse longlyders" opgericht. De ze vereniging stelt zich ten doel Ne derlandse tbc-patiënten, die een kuur in een particulier Zwitsers santori- um niet kunnen betalen, in de gele genheid te stellen ln Davos hun ge zondheid te herwinnen. Op 1 Sep tember 1897 werd daartoe het „Ne derlands Sanatorium te Davos in ge bruik genomen. Vanaf de oprichting tot aan zyn oood in 1928 werkte de stichter Pe ter Plantenga onafgebroken voor 't welzyn van dit sanatorium met een bezielende yver, die hem steeds weer nieuwe vrienden voor- en medewer kers aan zijn levensarbeid deed vin den. In dit licht, met bovengenoem de doelstelling voor ogen, moet men steeds de geschiedenis van het „Ne derlands sanatorium te Davos" be schouwen. De verpleegprys in dit sanatorium gedurende de 50 jaren van zyn be staan gelyk aan de kostprys of ligt zelfs lager, wat meebrengt, dat jaar- lyks verliezen moeten worden byge- past. Hiervoor de nodige middelen te vinden, alsmede voor het verlenen van reducties op de verpleegprys, is een eerste taak, een taak, die zozeer verlicht wordt door de financiële steun van de donateurs en leden der vereniging. Daarnaast moest het sanatorium steeds worden uitgebreid en voort durend worden aangepast aan de ontwikkeling op medisch therapeu tisch gebied. Het patiëntental kon zodoende stygen van 30, tot 50, tot I 60. tot 90, ja tot 130. In het fraaie gebouw, dat 31 Augustus 1943, dus gedurende de oorlog, in gebruik werd genomen, kunren thans 130 patiënten worden verpleegd. De conservatieve, zuiver klinische geneeswijze, waarvoor het hoogge bergte zo by uitstek geschikt is, werd sinds omstreeks 1920 steeds meer aangevuld door de moderne ac tieve, deels operatieve methode, waar door steeds zwaardere gevallen tot volledige genezing kunnen komen. By de laatste verbouwing Is met deze geneeswijze" rekening gehouden. In de 50 jaren van het bestaan van het „Nederlands Sanatorium" is Davos gegroeid tot één van de voor naamste Europese centra voor de tu- berculosebestryding. Door het voort durend contact en de uitwisseling van de ervaringen van de geneeshe ren der in de loop der jaren opge richte sanatoria, werden de voor waarden geschapen om de beste re sultaten te bereiken. Naast Peter VOLKSHERSTEL-SIGARETTEN. Het Rijksbureau voor Tabak Tabaksproducten maakt bekend, dat sigarenwinkeliers en grossiers in ta baksproducten de nog bij hun in voorraad zijnde z.g. „Volksherstel-siga- rettcn" voor 8 September a s. aan de importeur, waarvan zy deze betrok ken hebben, kunnen terugsturen. Voor de geretourneerde pakjes, wel k« in ongeschonden staat moeten ver keren, ontvangen zy daarna van betrokken importeur het voor deze sigaretten betaalde bedrag (met inbe grip van de toeslag) terug. De aandacht wordt er op gevestigd, dat indien de verzenc.ng niet vóór genoemde datum (8 September) heeft plaats gehad, geen restitutie van de toeslag gegeven zal worden, zodat be langhebbenden in overweging wordt gegeven tydig tot \rerzending over gaan. Binnenkort zullen opnieuw g „Volksherstel-sigaretten in de handcel worden gebracht, waarop een toeslag van L—per pakje geheven zal Word 'i. Plantenga, de stichter van de ver eniging, moet terstond dr. F. So- nies worden genoemd, die ruim 25 jaren als geneesheer-directeur aan 't „Nederlands sanatorium" de naam heeft gegeven, waarop de tegenwoor dige geneesheer-directeur P. C. Gu- gelot heeft kunnen voortbouwen en het werk tot grote omvang heeft kunnen uitbreiden. Direct na de bevryding maakte de Zwitserse actie „Don Suisse", op verzoek van de Nederlandse Rege ring, gebruik van het bestaande sa natorium, toen zij het plan opvatte op haar kosten aan 600 Nederlandse tbc-patiënten de mogelykheid van een gratis kuur in de Zwitserse ber gen te geven. Zodoende groeide het „Nederlandse sanatorium" tydelijk uit tot een sanatorium-bedryf. Door het byhuren van hotels werd de mo gelykheid geschapen ongeveer 400 patiënten tegelyk op te nemen. In verband met het gebrek aan ver- pleegruimte, dat alsnog in Neder land heerst, zullen ruim 300 bedden worden aangehouden tot het voorjaar van 1951. Om een zo groot mogelyk aantal patiënten in de verpleegprys tegemoet te kunnen komen, is de „Hulpactie verpleging Nederlandse tbc-lijders Davos" in het leven ge roepen. Het 50-jarig beslaan zal op 6 Sep tember in verband met de tijds omstandigheden en de grote devie- zennood van Nederland op eenvou dige wyze in Davos worden herdacht. Consuls-generaals Het besluit tot het zenden van de Franse consul-generaal Etienne.Raux en de Australische consul-generaal Charles Eaton naar Djogja werd ge nomen in een tweede informele bij eenkomst van de consuls-generaal te Batavia. De Australische consul-gene raal Charles Eaton,, is onlangs van zijn post in Portugees-Timor te Ba tavia aangekomen ter behandeling van het rapport, dat, ingevolge de beslis sing van de Veiligheidsraad, moet worden opgemaakt. Op 4 September wordt met de „Oranje" de nieuwe Britse consul- generaal, Francis M. Shepherd, te Batavia verwacht. Voor zijn benoe ming tot consul-generaal te Batavia was Shepherd politiek adviseur met de rang van gezant bij de Britse mis sie in Finland. Na een kort verblijf in Engeland is hij naar Batavia ver-' trokken. De plaatsvervangend Britse consul-generaal Mitcheson is inmiddels uit Batavia vertrokken. De Britse mis sie in Indonesië wordt op het ogen blik waargenomen door de heer E. T. Lambert. MERKWAARDIG TREINONGELUK IN BELGIE. Een merkwaardig spoorwegongeluk heeft zich Maandag voorgedaan op het traject GentLokeren. Toen de trein, komend uit Gent. de z.g.n. ijze ren brug over de Durme passeerde, geraakte blijkbaar door de trilling plotseling een der zware met lood gevulde en niet minder dan 35.000 kg. wegende tegenwichten, die het soepel werken van deze basculebrug verze keren, uit zijn houders los. De trein, die op de brug nog een tamelijk grote snelheid had, werd door het reusach tige tegenwicht getroffen en ontspoor de gedeeltelijk. Het eerste rijtuig werd letterlijk verbrijzeld door de loden massa. Van de 11 reizigers die zich in deze wagon bevonden, werden er vyf op slag gedood, terwijl zes ande ren zwaar gewond werden. Er is toch wel veel veranderd Voor hèn: „Bitte" Voor ons: Bitter Met vriendelijke toestemming van de redactie van „Het Parool" nemen wij onderstaand artikel in ons blad over: Tussen de bedryven van het Indo nesische treurspel door heeft de mi nister van Justitie kans gezien een zeer groot aantal Duitsers aan zich te verplichten. Was het tot 25 Augus tus zo, dat alleen die Duitsers, die bewijzen konden, positief aan de goe de, dat is dus de Nederlandse, kant gestaan te hebben, verschoond bleven van uitwyzing uit ons vaderland, se dert die datum geldt het „negatief" criterium: als een Duitsers maar niet tegen ons heeft gewerkt, dan Momenteel vertoeft in ons land ile Belgische minister van Arbeid en So ciale Voorzorg, Z. Exc. L. E. Trochet voor het ondertekenen van een ver drag, houdende de wederkerigheid van alle sociale verzekeringen in bel de landen. De Belgische minister ondertekent het verdrag. Door het land van Barlje Ter gelegenheid van de verjaardag van H. M. de Koningin vond voor het Paleis Huls ten Bosch een aubade en een défilé plaats. H. M. en het. Prln- Gezin riemep op het borde9 de toejuichingen van het volk in ont- selyk vangst. Heidevelden en bossen worden (hans afgewisseld door sappige weilanden Het is myn bedoeling in een reeks artikelen iets te schryven over een provincie, die door haar onbekend heid by het publiek, wordt be schouwd als de armste en lelijkste provincie van ons land. En geen won der. Jaren lang is Drente door zyn uitgebreide en ondoordringoare moe rassen afgesloten geweest van de haar omringende provincies. Eerst in de laatste decennia werd deze af zondering geheel opgeheven. De moe rassen bestaan thans niet meer. Ge- deeltelyk zyn ze herschapen in vrucht bare landeryen. Vroeger leerde men op school van de „oneindige Drentsé heide", waar over men uren lang kon dwalen zon der een menselyk wezen te ontmoe ten. Zo ver het oog reikte, ontwaarde men niets dan heide en nog eens hei- dp. De „Scheper" met zijn hond en zijn onafzienbare kudde schapen vormde hiervan het middelpunt. Door de steeds verder om zich heen grij pende eisen van het economische le ven verdween de oneindigheid van het grotendeels nog woeste Drentse landschap. Heidevelden en bossen worden thans op vele plaatsen afge wisseld door sappige weilanden en ruisende korenvelden. Hierdoor werd weliswaar de oneindigheid, maar ook Toch treft men op sommige plaat sen nog de afgeslotenheid van het eertyds zo oneindige Drentse land schap, waar de natuur zich nog on gerept doet gelden. Voor de afge matte en afgejakkerde stedeling moet het een genot zyn in de vacan- tie verpozing te zoeken in het stille, rustige Drente. Het dwalen over het Ellertsvelfl, het wandelen langs eeu wenoude grafheuvels en hunnebedden doet hem weldadig aan en de natuur zal hem voor enige tijd tot zichzelf doen inkeren. Hy zal beleven, dat de romantiek van voorbijgegane eeu wen in Drente nog niet aan de mo derne tyd ten offer is gevallen. Alvorens over te gaan tot de be schrijving van het economische leven van het tegenwoordige Drente, acht ik het verstandig in myr. volgend ar tikel eerst uw aandacht te vragen voor het romantische verleden van dit schone land. De kennis van dit verleden putte men uit datgene, wat de bodem van zyn geheimen heeft prys gegeven en waarvan men veel kan bewonderen in het „Museum van Oudheden" te Assen en in de Oudheidskamer „De Hondsrug" te Emmen. Vervolgens hoop ik u iets te ver tellen van het turfgraven en turf- baggeren en van het peil waarop de Drentse landbouw en industrie thans staan: daarna zullen we een uitstap je maken naar de petroleumvelden te Oud-Stfhoonebeek en tenslotte zullen wy nog een rondrit maken door de hele provincie, teneinde u iets te la ten zien van het natuurschoon van mag hy blyven. Natuurlyk interpre teert de minister ook dit negatief criterium met de hem eigen barmhar tigheid. Want de Duitser, die „ge dwongen" in de Wehrmacht diende of bij de bewakingsdienst werkte, mag zo hij overigens zich netjes gedroeg of met een Nederlandse ge trouwd is óók blyven, wyl de ar me man het toch niet beteren kon, dat Hitier hem in dienst riep. „Blei ben Sie doch, bitee, meine Herren!" O grote dagen van Radio Oranje, waar zyt ge gebleven? O dagen, waarin ons in het diepst van de nood de stem der Regering tegemoet klonk uit een terdege weggemoffelde radio, de stem die sprak van een schoonge veegd vaderland, waarin voor Duit sers al helemaal geen plaats meer zou zyn! Bfelofte maakt schuld, zel den onze grootmoeders. Maar „veel beloven en weinig geven doet een gek in vreugde leven", dat zeiden zij óók... Nederland heeft een afzichtelyk te kort aan woonruimte. Duizenden jon ge landgenoten zoeken wanhopig naar een heenkomen of stellen het stichten van een gezin maar jaar na jaar juit. Nederland gaa' een zware winter met uiterst moeilyke voedsel toestanden tegemoet. Duizenden ge zinnen zullen niet weten hoe zy „van de bonnetjes" leven moeten. Neder land heeft vyf lange bange jaren on der de knoet van de Duitsers door geploeterd en zich dag en nacht ge zworen, dat het weer een vry en nu een eoht Nederlands Nederland wor den zou. Maar in het licht van al die feiten besluit met niets ontziende barmhar tigheid de Regering, twee jaar na de bevryding uit de mofse barbary. dat er hier plaats is, dat er hier woon ruimte is, dat er hier bonnetjes zyn voor duizenden Duitsers, wier recht vaardiging voor hun aanwezigheid op onze vaderlandse grond hierin be staat, dat zij „niet tegen" ons waren, althans niet erger dan blykt uit hun „gedwongen" dienstneming in de le gers van Adolf Hitier of in diens „Wachtbataillonen". O grote dagen van Radio Oranje waar zyt ge gebleven? Wat is er ge worden van de schone beloften, na mens de Regering afgelegd door een der ambtsvoorgangers van de huidi ge minister van Justitie, die plechtig toezei ,dat zelfs elke Nederlandse ar- beider-kuilengraver voor de Wehr macht in zyn kraag zou worden ge pakt? Voor Nederlanders, die te kie zen kregen tussen onderduiken of voor de vyand werken was er, vond de Nederlandse Regering dier dagen helemaal niets te kiezen: duiken! Geen verzoek, maar een comman do! Hoe moeten de moffen in hun vuisten lachen, die in die dagen in het uniformgroen, de buikriem met „Gott mit uns" versierd, hier de ge braden haan uithingen en wie thans, dank zij de veranderde inzichten van een veranderde Regering, geen haar op het Duitse hoofd wordt gekrenkt! Deze „negatieve goede" Duitsers, deze oudgedienden uit Hitler's leger scharen, zy wandelen langs het We teringplantsoen en de Woeste Hoe ve, zy zien de halfstokse vlaggen en de eretekenen en de bloemen; zij le zen, hoe het kleine NSB-ertje keurig netjes achter de tralies verdwynt. Maar zelf hebben zy geen zorgen.# Huizen, "bonnen, vrijheid, bescher ming, vestigingsrecht voor hen is het e. allemaal, dank zij een griezc- lig-barmhartige overheid, die het ver zet al lang vergeten heeft, de be loften incluis. O grote dagen van Radio Oranje wéér zyt ge gebleven? O onvergetelyke vrienden uit de zware jaren, wadrvoor zyt ge geval- len? de eentonigheid van het Drentse land schap gebroken en dit kwam veelal het Drentse landschap, het landschapsschoori ten goede. LIDO FEUILLETON mm door Anthony Berkeley „Deze man nu zat my inderdaad strak aan 'e staren", vervolgde mynheer Chitterwick, „en dat doet me veronderstellen, dat het zyn weloverwo gen plan was my tot getuige te maken van de bewegfng die hij met zyn hand boven het kopje van juffrouw Sinclair maakte. In de spiegel kon hij natuurlyk controleren, of ik werkeiyk keek". „Uitstekend geredeneerd" vond Mouse. J idith echter scheen minder onder de indruk te zyn. „Oh. mynheer Chitterwick, maar dat ia toch beslist te ver gezocht". „Ik vreesde al. dat u dit zou denken" zei myn heer Chitterwick. toch wat teleurgesteld. „Maar ik denk er anders over", verdedigde Mouse heni. ..alleen begryp ik nog niet goed waar je heen wilt, Chitterwick? Waarom wenste de knaap, dat jy hem het vergif in het kopje zag doen?" „Omdat hy het zo niet deed" antwoordde myn heer Chitterwick eenvoudig, „omdat hy zyn slachtoffer op een andere manier vergiftigde. Om dat hg zo handig was om, indien hy al gewan trouwd zou worden, de middelen by de hand te hebben, die hem in ieder geval zouden vryplei- ten, terwyl de werkeiyke methode der vergifti ging onopgemerkt zou blyven". „Je bedoelt, dat hy zichzelf zou kunnen vry- pleiten met een verwyzing naar de snelle uit werking van Pruisisch zuur, zodat het niet ver giftigde koffie kon zyn, die juffrouw Sinclair doodde?" „Gedeeltelyk is dat ongetwyfeld juist. Maar, Indien myn theorie hout snydt, moet er nog Iet» anders geweest zyn, waarop hy in leder geval steunen kon: een of ander bewys, dat hem vol komen vryuit zou doen gaan, maar waaromtrent wij helaas niets weten". „Waarom helaas?" vroeg Mouse. Judith bleek de gedachtengang van mynheer Chitterwick sneller te kunnen volgen. „Omdat dit bewys ook Lynn van schuld zou vryspreken! Dat bedoelt u toch, mynheer Chitterwick?" „Zo is het", gaf mynheer Chitterwick toe. „Indien ik maar kon geloven, dat dit alles Lynn zou kunnen helpen' zuchtte Judith, „maar Ik ben bang. ik ben werkeiyk bang... Wat denkt m er van, juffrouw Chitterwick?" „Wanneer Ambrose denkt, dat er zo'n bewys bestaat, is het het best, dat hy er naar zoekt", merkte deze dame kort en bondig op. ,}En dat is, vrees ik, een zeer moeilyke taak", verzuchtte haar neef. J idith keek hem een ogenblik in gedachten verdiept aan. „Is u van plan dit aan de politie mede te delen?" „Ik ben bang, dat ze mijn theorie te fantastisch zullen vinden", moest mynheer Chitterwick toe geven. „Ik geloof, dat het nutteloos zou zyn", gaf Judith te kennen. „De politie is overtuigd van Lynn's schuld en de door u aangevoerde argu menten zullen daarin geen verandering brengen". „Overigens schynt het my toe, dat je advocaat dit zal moeten beslissen", meende Mouse te moe ten opmerken. „Neen, de beslissing ligt by myzei Judith flink, „en ik zeg neen. Ik ken advocaten. Hij zal niet naar ons luisteren. Alles wat 'r gedaan moet worden, zullen we zelf moeten doen, niet myn heer Chitterwick?" „Inderdaad", zei mynheer Chitterwick en keek wat teleurgesteld, omdat Judith niet al te zeer onder de indruk* van zyn theorie scheen te zijn. Er volgde een onprettige pauze in het gesprek. Judith maakte er een eind aan. „Ik heb myn man verzocht uw vragen te willen beantwoorden, mijnheer Chitterwick". Zy sprak op een zakelyke toon, als om aan te duiden, dat zij nu van de fantasie naar de harde feiten terug moesten. „Ik zal u precies vertellen wat hy zei. Hy heeft er geen idee van, waarom het Piccadilly Hotel als plaats van afspraak werd uitverkoren. Het voor stel kwam niet van hem. Hy was zelfs ver baasd, dat juffrouw Sinclair hem daar liet ko men". (wordt vervolgd) UITZENDINGEN DONDERDAG 4 SEPT. 1917 Hilversum I 301 nieter Nieuws 7, 8, 13, 19, 30 en 22.30 uur KRO 7.30 Morgengebed 8.15 Pluk de dag 11.00 De Zonnebloem 12.33 en 13.25 Ensemble Fantasia 18.00 Pianoduo André de Raaff en Jac. Schutte 20.15 Griegprogramma door het omroeporkest met Willem Andriessen 21.15 Zangrecital 21.30 De vaart der volkeren 21.50 Met band en plaat voor u paraat. Hilversum II 415 meter Nieuws 7, 8, 13, 18, 20 en 23 uur AVRO 7.30 Lichte morgenklanken 8.15 Operetteklanken 12 30 Metropole orkest 13.15 Papavers 15.00 Voor zieken en gezonden 18.30 The Skymasters 20.15 Les gars de Pa ris 20.40 Hoorspel 21.15 Radio Philharmonisch o- Kest j~~ 2215 was uw vaeantie?

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

De Vrije Alkmaarder | 1947 | | pagina 2