4^. „Mounfondergetnige'' Wij RADIO Heerlands jeugd zwoegde op het platteland IN DE OOGSTHULPKAMPEN VACANTIES TEN BATE DER VOEDSELVOORZIENING Is de oogst 1947 hierdoor gered? Autoriteiten zijn er van overtuigd Kampleven kweekte goede eigenschappen Een {toot deel vu Nederlands studerende jeugd heeft een werk zaam aandeel hy het binnenhalen van oogst 1947 gehad. HBS-ers, leerlinge* van Lycea, Gymnasiasten, MTS-ers en wat dies meer z\J, hebben la de afgelopen maanden ook hun handen uit de mouwen ge stoken en la de landbouw het voor hen zo vreemde werk aangepakt. Haar het waren niet alleen de Jongens, óók de meisjes mogen In dit verband worden genoemd. Oók zij hebben voor zover het moge- iyk was! hun best gedaan en door hun werk te kennen gegeven, dat een Hollandse vrouw of meisje nog niet, wat men noemt: „vies" van werken ls! Ook „krukken" Natuurlyk zaten onder deze jonge mensen ook „krukken", jongens, die het nooit leerden, die de boel op stel ten wilden zetten of te-kort-konden- verdienen. Er waren er ook, die het té zware werk op moesten geven; óók by de meisjes. Tot ere van het •wakke geslacht moet worden ge zegd. dat in de meisjeskampen hoofd zakelyk zy het opgaven, die het werk niet kónden verrichten. Dat is be- grijpelyk. Landwerk is geen vrou wenwerk en mag dat alleen by uit sondering zfln. Want hoeveel jaren hebben de organisaties van werkne mers gevochten om de vrouwenar beid vooral ook op het laneï zo In zwang! beperkt te krijgen? Wanneej^ meisjes nu op het land gaan werken, dan moet dat zyn, om dat zy hun vacantie tot nut van de gemeenschap door willen brengen. De kampen Nederlands jeugd, die als oogst- hulp hebben gewerkt en in kampen waren gehuisvest, was voorname'ijk verzameld door de Ned. '--ugd Ge meenschap. Bureau Oogstvoorzierting borgde voor de verspreiding der werkkrachten, Volkshuisvesting zorg <fe voor de inrichting der kampen en het geheel stond zo ongeveer onder auspiciën van de Ned. Heide Maat schappij, welk lichaam trouwens heel Bauw samenwerkt met Bur. Oogst- voorziening. Deee oogst kam pen wa pen over het gehele land verspreid, maar uit de aard der zaak, stonden •r in Noord-Holland heel wat. In het Noorderkwartier vonden wty ze in de «utbjjheid van Schagen, in Anna Pau- lownapolder, in dé Wierlngermeer, op Wieringen naby den Oever en zelfs •p Texel. Bewoners in alle soorlen Deze -werkende jongelui kwamen Wit alle- provincies van ons land, fnaar de kampen in onze omgeving werden voornamelijk bevolkt door Noordholl&nders - uit de grote ste den Zuidhollanders en Utrechtena pen. Toch werden er ook Friezen, Groningers en Geldersen gevonden. Uit alle rangea en standen komen wij: lerende arbeiderskinderen en kinderen uit hegere standen. Zelfs •en zoon van het Tweede Kamerlid v. d. Goes van Naters vonden we •nder hen! Enige tijd geleden zyn alle kampen Weer opgeheven en voorzover de Jongelui reeds niet op de schoolban ken hebben plaats genomen, brengen zij thuis nog enkele rustige dagen door. Op de laatste dag, dat deze oogsthulpkampen in ons Noorder kwartier bestonden, brachten wij 'n enkele er van een bezoek. Wy wilden eens weten, hoe deze jongelui het er hadden, hoe zij over het werk dach ten en of ze een volgend Jaar weer het landwerk boven een vacantic van luieren en pretmaken zouden appre* tl* ren. Het is niet direct onze bedoeling u een totaal-indruk te geven van 't leven in een dergelijk kamp. Dóór hebben wy al eens eerder over ge schreven en bovendien is de kwestie niet meer zó urgent, daar zoals wy reeds zelden de kampen in middels alle zyn opgeheven. Het is meer onze bedoeling te schrijven over de werkzaamheden der jongelui, hun mening over het landwerk waar wy. Noordhollanders van de vlakte aHe dagen middenin zitten en dat deze scholieren enigszins of in het geheel vreemd ls èn over de pro ductleve waarde dezer oogsthulp- kampen. In een jongenskamp Ons eerste bezoek gold het jon genskamp naby de boerdery van de heer Geertsema aan de Zwinweg in de Anna Paulownapolder. Het wns #r vry rustig buiten de schuur tenminste maar dat kon ook moei ïyk anders, want de 120 bewoners van dit kamp verorberden binnen hun middagmaal. Aan lange tafels gezeten deden tij zich te goed aan de hutspot, die deze dag werd opge dist en welks kwaliteit om stryd werd geroemd. Met Indi&nengeloei werdeu we ontvangen, iets wat wel door ons op prys werd gesteld, want hieruit bleek in ieder geval, dat het min of meer zware landwerk deze jongens geen kwaad had gedaan! Ztj waren tenminste nog vol jeugdige kracht Zoals gezegd: het eten, dfULr had niemand over te klagen. Het \^&s de ene dag wel eens iets later dan de andere, maar de kwaliteit dóér mocht niets van gezegd worden. Natuurlyk eet je in een werkkamp niet zoals bij moeder thuis, maar Ton Goejer uit Beverwijk, leider van een jcugdoogstkamp over de voedselvoorziening ook wat betreft de broodmaaltijden werd geen kwaad woord gezegd. De kampleider Spoedig dook uit het drukke be weeg van kauwende, slikkende, le pelende en vorkend e jongens, iemand op. Kan ik U ergens mee van dienst zijn? vroeg hy ons. Bent U de kampcommandant? was onze weder vraag. Inderdaad hy was het: Ton Goejer, een flinke, ryzige, sportieve twintigjarige jongeman uit Bever- wyk, via de N.J.G. benoemd tot kampcommandant Gedurende vyf a zes weken zwaaide hy hier de scep ter; eerst over een groep van circa 160 jongelui later over ongeveer 100. In zyn „salon" geïmprovi seerd en in het geheel niet van „lan- deiykheid' 'ontbloot, want hoe kan het anders in een hoekje van een schuur? hebben wy enige tijd met hem gesproken. Wij moeten erkennen dat hy sympathiek was en ook zyn jongens hebben hem zo gevonden. Hy kón er mee omspringen, hoewel hy toegaf, dat een discipline-tot-in-de- puntjes niet te handhaven was. Dat is ook licht te begrypen, want je bent jong onder elkaar en het was tenslotte geen concentratiekamp, is het wel? Zwaar, maar dankbaar Ton Goejer vertelde ons, dat het leiden van een jongenskamp geen pretje was. Wc begrepen dat en had den het by onze binnenkomst al ge zien. Bovendien was er nog de ad ministratieve arbeid, die de kamp leiding slechts zeer korte nachten gunde. Het zal o.L wel noodzakelijk zijn, dat de organisators van oogsthulp- kampen er in de toekomst rekening mee houden, dat dc leiding van een dergeiyk kamp niet overbelast wordt Dat zal en het leven In het kamp en de werkzaamheden van deze jonge lui ten goeed komen. Nogmaals, Ton Goejer heeft het niet gemakkelijk gehad en de groeps leiders onder hem, die ieder het op zicht over een twintig jongens had den, ook niet Maar toch waren zy tevreden en ook opgetogen, want zo zeide de kampcommandant er „zit iets in dit werk". Je leert er een massa van en niet alleen wy, maar ook de jongens, die hier hebben gewerkt". Men enkele eenvoudige voorbeel den lichtte Ton Goejer zijn woorden toe. Gemeenschapszin De jongens, zo vertelde hy, ken den elkander niet of namvetyks, toen zij hier kwamen. Nu zijn er groe pen van vrienden gevormd ver schillend van pluimage, maar toch met waardering voor elkander en voor eikaars levensovertuiging. We hebben avonden gcltad, waarin we met elkaar owr een of ander onder werp debateerden. Natuurlijk bleven wij daarby binnen de perken „der welgevoegciykheld", maar we hebben geleerd In elkanders ziel te kyken, omdat zo maar eens te zeggen." Hy vertelde ons verder, hoe de jongens en ook hyzelf! menin gen van anderen hebben leren ken nen, waarvan zy het bestaan slechts by name kenden. Samen werkten ,hier de jongens van één volk aan één oogst in één kamp voor éen volk! Velen zullen dat niet zo dui delijk hebben beseft, maar toch zal er Iets daarvan by hen zyn blijven hangen. Anderen hebben het begre pen en zullen er In het leven hun winst mee kunnen doen! Er ls ge meenschapszin en wederzyds begrip voor elkaar gekweekt. Productieve waarde Natuurlyk was dit niet het be- langrykste, waarvoor deze kampen werden gevormd. Dat was ook Ton Goejer wel duideiyk, maar toch leg de hy er even de nadruk op en wij vonden het een te waardevolle zijde, om deze onaangeroerd te laten. Het hoofddoel was echter de hulp by de oogst. Wy vroegen de commandant of dit geslaagd mocht heten. Hy meendej van wel. Zyn mening was, dat daarr J by natuurlyk de kwaliteiten en ca-' paciteiten van de verschillende jon gens niet uit het oog verloren moesten worden, maar het grootste gedeelte van hen, heeft toch wel hun best gedaan. Ook elders hebben wy over dit punt nog geïnformeerd. Hieruit bleek ons, dat dergeiyke groepen wel een welkome aanvulling by het tekort aan arbeidskrachten betekenden. Wel moet er de nadruk op worden gelegd en dat zal een leder zonder meer ook duideiyk zyn! dat van de ca paciteiten van deze oogsthulpen nooit geen zuivere schatting is te maken. Het zUn tenslotte geen ge schoolde werkkrachten. En zoals de jongens van het platteland! zijn ze niet gewend aan betrekkelijk zware handenarbeid. Haar toch heb ben ze een niet onbelangTyk deel der werkzaamheden verricht. Er zyn tenslotte zoveel karweitjes grote en kleine die door een nlet-ge- schoolde werkkracht kunnen worden verricht. En bij gebrek aan deze niet geschoolde arbeidskrachten zou op de zelfde plaats een geschoolde land arbeider moeten werken, terwyi deze terzelfder tyd belangrijker dingen kan verrichten. „O en O" We merkten het zojuist al even op: de jongelui waren nogal tevre den met hun kamp en frun werk. We geven toe: het kampleven is vry Spartaans, maar we geloven, dat het de bewoners geen kwaad heeft gedaan.. By onze rondgang langs de tafels hebben wy tenminste behalve de nodige, gekruide kwinkslagen! geen wanklanken gehoord. Ook de avonden wisten de jongelui wel om te krijgen. Er was tyd om te zwemmen, te voetballen, enz. bovendien werden er verschillende avondjes „in elkaar gezet", welke werden gevuld met muziek, zang goocheltoeren en wat dies meer zy. Verveeld hebben zy zich byna niet of het moet al tydens de enkele spaarzame regendagen zyn ge- Peggy Rager, assistentleidster van de Indische afdeling in het meisjeskanp te Anna Paulowna weest. „Last not least" was Ds. van Blyenburgh er ook nog, welke veel werk verzet voor de geestelyke ver zorging van de diverse werkkam pen, die hier en daar en overal op gericht waren. Hy was het, die een massa jongelui vele avonden heeft vermaakt met intereressante lezin gen, welke zyn films moesten toe lichten. Hij heeft hen daarbij echter niet alleen de zo hoog nodige ont spanning gegeven, maar de door hem georganiseerde avonden stonden ook op een hoog peil, wat de ontwikke ling betreft. De heer Hazeloop uit Wieringerwaard heeft eveneens ^er- dlenstelyk weric onder deze jonge ren verricht met zijn films over het leven der vogels. 'n Groot verschil Later brachten wy een bezoek aan het meisjeskamp by de boerdery van de heer Wilms aan de Lotweg. Het eerste wat ons hier opviel, was de ■etrekkelyke rust, die hier heerste, 'erwyl wy by de jongens met ge joel werden ontvangen en onder nog groter gejoel uitgeleide werden ge daan, ging hier alles even rustig. Toen onze tekenaar in het jon- enskamp een paar koppen schetste, hingen de jongelui als klitten op zyn rug; in het meisjeskamp was daar geen sprake van. Bovendien was in het laatste het lang niet zo rommelig als in het jongenskamp, iets wat pleit voor de zindeiykheid der Hollandse vrouw! Bovendien; mevr. van Heusden had de wind er heel goed onder! In het meisjeskamp kwamen we betrekkelyk ongelegen: alle dames waren zich aan het oppoetsen voor de slotfeestavond en dan behoren er geen mannen in de buurt te zyn... Slotavond Achteraf hebben we gehoord, dat deze feestavond, waar de jeugd-uit verschillende kampen byeen was, succes is geworden. De heer van Blijenburgh, secre taris van de commissie voor cultu reel werk by de Wederopbouw, was er de organisator van en hy heeft alle eer van zijn werk gehad. Verschillende hoogwaardigheidsbe kleders betrokken by dit soort oogstwerk waren aanwezig; zoals de heer Slikker, gedelegeerde van Bur. Oogstvoorziening by de N.J. G., de heer Peters, algemeen secre taris van de N.J.G. en Ir. Melse. hoofdinspecteur by het Departement van Landbouw. Zy allen voerden het woord en spraken over de verricht te werkzaamheden en gewaagden van de dank, die het Nederlandse volk verschuldigd is aan de jeugd- oogsthulp. Het overige gedeelte van deze avond werd door de jeugd In de meeste gevallen grote-stads- jeugd! op heel beschaafde w^jze gevuld. Aanwezige bezoekers trof het dat ernormale dansen werden uitge voerd en dat swing en boogie-woogie onnodig bleek! Conclusie Terloops stipten wy de productie ve waarde dezer jeugd-oogsthulp- kampen reeds even aan. Enerzijds is het voor vele jongelui een leerschool geweest en heeft het hen dichter by de mensen van het platteland ge bracht. Anderzijds hebben deze Ne derlandse jongeren met opoffe ring van een vrije vacantie een werkzaam aandeel by het binnenha len van de oogst. En wanneer wy dc sprekers op de slotavond mogen geloven dan is het aan deze Jeugd te danken dat, terwijl in 1946 de oogst pas op 7 October geëindigd was, in 1947 dit resultaat eind Aug. werd bereikt. wy en zyn we er erg ver .naast? vinden dit wel wat dl te optimistisch, maar dat de hulp van de jeugd de oogstwerkzaamheden heeft versneld en alszodanig ook ge waardeerd werd, is een feit. Ongetwyfld zullen volgend jaar weer dergeiyke kampen worden ge sticht. Het verdient dan wel aanbe veling om de meeste zorg aan ligging en voeding te besteden en daarnaast en dót vooral! ook aan de werk verdeling. Het moet geen plaats vin den, dat de jeugdige oogsthulpen te zware werkzaamheden moeten ver richten of... moeten helpen by de in maak van slabonen of iets derge- lijks. Het eerste ls niet verantwoord en het laatste is strydig met de eer van deze jongens en meisjes, die wel willen werken ,maar bij de oogst be trokken willen zyn!! Verder zal ook gelet moeten wor den op het tydig uit betalen der lonen. De jeugd wil nu eenmaal spoe dig resultaten zien en dat is begry- peiyk. In negen van de tien gevallen hebben de jeugd-oogstkampen goed gefunctionneerd, heeft Ne ÊVBrU eew „TUKJCI& A/A HS-T BTEtd FEUILLETON door Anihony Berkeley 64) Dat juffrouw Sinclair cr op een of andere wijze door de man toe gebracht is, alleen in het Hotel achter te blijven. Misschien vertelde hij haar, dat hij slechts even weg moest en direct terug zou keren. AANTEKENINGEN OMTRENT DE ONTMOE TING IN DE LOUNGE Dat juffrouw Sinclair een ogenblik Ijpig twij felde. of dc man naast haar wel haar neef was, wordt misschien l e.vrzcn door het feit, dat zy hem zo eigenaardig, ja strak opnam. Dat de ene bril vergeten en de andere gebro ken werd. was bijzonder fortuinlyk voor de moor denaar: zo fortuinlijk, dat het moeilijk is aan een (Ook hiernaar een onderzoek toeval te geloven, instellen) Dat de man, die ik met juffrouw Sinclair zag, niet de majoor was, kan nog niet onomstotelijk worden bewezen. In dit opzicht kan ik slechts steunen op de indruk, die ik bij de confrontatie kreeg. Ik meende toen, dat de man, die bij juf frouw Sinclair aan het tafeltje had gezeten, er jonger en minder fors uitzag dan de majoor. Het verschil was echter zeker niet groot genoeg om my er van te kunnen overtuigen, dat ik met twee in plaats van met een persoon te doen had. Dat de man. die de majoor uitbeelde, ten slotte niet zo'n moeilijke taak had. Niet alleen kon juf frouw Sinclair hem niet goed zien, maar boven dien was zy het, die het meest sprak; hij behoef de slechts te luisteren. Overigens heeft hij haar misschien verteld, dat hy schor was en daarom wat eigenaardig sprak. Dat ik, wanneer ik mijn herinnering raadpleeg, er meer en meer van overtuigd raak, dat de man de beweging boven bpt kopje van juffrouw Sin clair zo opvallend mogelijk maakte, opdat het myn aandacht zou trekken. AANTEKENINGEN OMTRENT HET BUISJE Dat de moordenaar iemand moet zijn, die niet slechts met juffrouw Sinclair in verbinding staat (hij wist imers van de afspraak in het Piccadilly Hotel af), maar dat ook met de majoor (hy be zat zyn vingerafdrukken) Dat het feit, dat de moordenaar in staat was de vingerafdrukken van de majoor op het buisje te verkrijgen van het grootste belang kan zijn bij de ontdekking van zijn indentiteit. Dat het heel goed mogelijk is, dat het buisje niet slechts een valstrik is, om de verdenking op de majoor te brengen, maar bovendien een valstrik voor de politie en dat het geenzins het middel ge weest is, waardoor het vergif werd toegediend. In dat geval Na deze woorden geschreven te hebben, wierp mijnheer Chitterwick plotseling zijn pen neer, ging rechtop zitten en liet zijn mond openvallen. In de ze houding volhardde hij bijna een minuut, sprong dar na op, rende de kamer uit en de trap op en stormde vervolgens zonder kloppen de hertogelij ke kamer binnen. „Mouse!" riep hij uit, ..ik heb een geweldige blunder gemaakt. Werkelijk ik begrijp niet, dat ik zo'n voor de hand liggend bewijs over het hoofd heb kunnen zien". Wordt vervolgd derlands jeugd het -tekort aan ar* beidskrachten in de drukke zomer maanden drastisch verminderd. Bovendien hebben de jongens en ook de meisjes! elkaar leren waarderen en kennen. Er la ge meenschapszin gekweekt en vee» antwoordeiykheldgevoel. wy go- loven, dat ook volgend jaar dezo kampen waardevol kunnen zi de fouten zullen dan moeten worden voorkomen en het geheel zal moe ten worden geperfectionneerd! LAZEN IN: De zaak „Oud Het artikel van Mr. Oud in „Het Handelsblad" over de wederoprich ting van de V. D. Bond heeft in de pers heel wat stof doen opwaaien. In ons hoofdartikel van Vrijdag heb ben wij er het onze van gezegd en vastgesteld, dat er aan een nieuwe partij geen behoefte is. De „Leeu warder Koerier" is van een andere mening en geeft daar op de volgende wijze uiting aan: Inderdaad is, zoals de dingen thant staan, wel ruimte voor een partij tussen PvdV en PvdA in. Laatst be doelde heeft de laatste tyd niet gelukkig geboerd. Inzake IndonwUt is en blijft ze in zichzelve 'erdeel# en kan zij slechts resoluties men die, gelijk deNRC terecht zegt, geen vlees en geen vis zijn. Wat de binnenlandse politiek betreft, heerst ook een tamelijk verlammende ver deeldheid. Het Vrije Volk gaat zeker te ver in zijn conclusie, dat de VD die tot de partij toetraden, het de mocratisch socialisme van ganser har te aanvaarden er was overigens destijds vooral sprake van een „per sonalistisch socialisme", dat echter weinig tot de verbeelding der gro te massa gesproken schijnt te heb ben terwijl zelfs het zich allengs bewust worden der uiterste conse quenties van het socialisme in het algemeen, gezien in het licht der tegenwoordige practijk en de gege ven onvolkomenheid der menselij ke natuur, ook nog menigeen uit de aangetrokken groepen zal hebben afgeschrikt. Voor de keuze In een hoofdartikel onder boven staand opschrift schrijft de heer Koejemans in „De Waarheid" over de Indonesië kwestie. Speciaal de PvdA politiek betrekt de schrijver in zijn beschouwing als hij meent, dat deze partij voor de laatste maal voor de keus is gesteld. Wij delen het sombere standpunt van de heer Koejemans niet, maar d-uk ken toch gaarne zijn conclucie af: De oorlog laat niet met zich schip peren. De regering hèèft gekozen, reeds lang voor de 20ste Juli, en waar zij thans over peinst is slechts hoe zetten we de oorlog in de nie- we omstandigheden voort? Vele honderdduizenden van ons volk hebben eveneens gekozen: on voorwaardelijk tegen! Hun aantal groeit met de dag: onder de man nen, die Nederlands naam hooghou-, den op het gebied van de weten schap en de kunst, in de kringen der godsdienstigen van allerlei rich ting, in de vakbeweging en óók in de Partij van de Arbeid. Er komt, eindelijk, leven onder hen, die „neen" zeggen tegen het geweld. Ook zij spreken en hun stem zal steeds' luider worden, en zich paren aan de daad. De PvdA staat aan de kruisweg Wellicht is er vandaag haar laatste kans, om de \neg in te slaan, die uit het moeras van de Beel-politiek voert. Zal men die kans grijpen? Het „Gewogen en te licht bevon den" is reeds aan de wand van het partijbouwsel geschreven A.J.K. UITZENDINGEN DINSDAG 9 SEPTEMBER 1947 Hilversum I - 301 m. - Nieuws om 7, 8, 13, 19, 20 en 22.30 uur. KRO - 7.30 Morgengebed; 815 Pluk de dag; 10.00 Voor de kleuters; 10.50 Opera concert; 12.33 en 1,35° tT,%* or kest zonder naam; 14.31 de vrouw; 13.50 en 15.00 On.ioepkarr-i'- orkest; 16.00 De Zonnebloem. 18.20 Sportpraatje; 18.30 Ned Strijdkrach ten; 20.20 Radio Philharmonisch or kest; 21.30 Pianorecital; 22.15 Avond gebed. Hilversum II - 415 m. - Nieuws om 7, 8, 13, 18. 20 en 23 uur. AVRO 7.30 en 8 15 Gram. muziek; 9.15 Morgenwijding: 9.35 Arbeidsvi taminen; minen; 10.00 Droomsymboliek, lering van de RVU; 12.00 Lyra trio; 13.15 AVRO-Musetteorkest; 15.15 Werken v. Ra vel; 17.30 The Skymasters; 20.15 Bonte - Dinsdagavondtrein met o.a. Snip en Snap; 21.30 Contact; 22.15 Bul tenlands weekoverzicht.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

De Vrije Alkmaarder | 1947 | | pagina 2