Den Haag weer in afwachting
Eerst na Dr. van Mooks terugkeer
regeringsverklaring te wachten
Scheveningen zorgde voor deviezen
Over komende winter niets met
zekerheid te zeggen!
«Hollandse Dag» hoogtepunt van
Plattelandsvrouwencongres
KORT""» KRACHTIG
DE TRAGEDIE YAH DAVIDS NAKROOST
VANDAAS.
4e Jaargang No. 1034
üitg. N V. Noordhollandse Pers 1945
TeL 3971 - Alkmaar - Postrek. 116876
to. Redactie: Tel. 2274. Adm. en
Adv. Ridderstraat hoek Oudegracht
Donderdag 11 September 1947
mttaftler
JDAQILAD VOOi ALKMAAR EN OMCEVINO
TH. W. REYNDERS
Hoofdredacteur
O. E. DE WINTER
In het algemeen tonen regeringskringen zich momenteel gereserveerd
met betrekking tot de Indonesische kwestie. Men is ongaarne bereid
commentaar te geven en verwijst hiervoor naar de op handen zijnde
regeringsverklaring. Hoewel er berichten zijn opgedoken volgens welke
de regeringsverklaring eerst gehouden zal worden na de terugkomst
van dr. Van Mook, valt hierover nog niets met zekerheid te zeggen.
We nemen het echter wel aan.
Nog geen Amerikaans standpunt
Blijkens binnengekomen rapporten
Is het onderhoud van dr. Vjn Mook
en mr. Kleffens met Marshall en Lo-
vett inderdaad verhelderend geweest.
Een nestor in de Haagse diplomaten-
wereld wees ons er evenwel op, dat
hieruit geen verregaande conclusies
moeten worden getrokken. Er is nu
eenmaal een groot verschil in opinie
inzake de Indonesische kwestie. Ove-
- niere autoriteit te
vertellen, dat het uit hem ten dienste
staande gegevens is gebleken, dat
Marshall verklaard zou hebben, eerst
de gegevens van Foote en de andere
consulaire vertegenwoordigers af te
wachten, alvorens zijn standpunt de
finitief te bepalen.
DE VETO-KWESTIE
Onjuist is overigens te menen, dat
dr. Van Mook naar Washington is ge
gaan om in de toekomst een Ameri
kaans veto los te maken. Immers we
mogen aannemen, dat ook de Neder
landse regering begrijpt, dat Amerika
er nog steeds een andere politiek op
na houdt" dan Rusland en niet tevoren
voor zich en zijn vriendjes veto's kan
uitdelpn. Bovendien heeft een Frans
veto de zelfde waarde.
Een hooggeplaatst consulair ambte
naaf wees ons tn dit verband op hét "7TJR goed deed. Wij hébbon tién oui->
Franse standpunt, dat eerst de compe
tentie-kwestie geregeld wil zien. HU
meende hieruit te mogen concluderen.
dat bU eventuele voortgezette behan
deling van de Veiligheidsraad een on
gunstige beslissing door een Frans ve-
zou worden afgestemd. Hoogge
plaatste autoriteiten, die dagelijks con
tact met de regering hebben, wilden
zich hierover evenwel niet uitlaten.
Aangezien evenwel de zelfde consu
laire bron ons op 19 Augustus reeds In
de pen gaf, dat men bij ongunstige
beslissing vermoedelijk op een veto
konden rekenen, zijn we ook thans ge
neigd aan deze uitlating geloof te
hechten.
HET WACHTEN IS OP
DR. VAN MOOK
In steeds breder wordende kring
neemt men daarom aan, dat dr. Van
Mooks reis meer een poging is de Ame
rikaanse regering en de Amerikaanse
publieke opinie te testen er< te bewer
ken zonder evenwel op bepaalde nauw
omschreven resultaten te rekenen.
Uit betrouwbare ons ten dienste
staande gegevens blijkt voorts dat de
beslising van de regering slechts een
voorlopige is. Een gunstige reactie op
dr. Van Mook's voorlichtende taak i/i
Amerika kan mede oorzaak zijn, dat
bij hernieuwde besprekingen tussen
Van Mook en de Nederlandse regering
welke eind deze week worden ver
wacht, nieuwe besliuten worden geno
men, die aanmerkelijk verder gaan.
Een opmars naar Djokja is nog steeds
niet definitief van de baan.
Exploitanten zijn dik
tevreden
(van onze Haagse correspondent)
Scheveningen heeft een aardig duitje
in onze nationale deviezenpot gèdkan,
want het seizoen is uitstekend ge
slaagd.
Vanaf Mei tot heden was er een
onafgebroken stroom van buitenlandse
gasten, voornamelijk Belgen, Fransen,
en Engelsen, doch in mindere mate
ook Denen, Zwitsers, Amerikanen,
Spanjaarden, Luxemburgers enz. Pro
fiterende van het disagio van de gul
den (de zwarte althans) hebben zij
merendeels royale uitgaven gedaan,
hetgeen onze deviezenpositie riatuur-
tenlandse gasten ondervraagd. Over
het algemeen waren zij zeer tevreden.
Zes er van beweerden het volgende
De Bi l zegi:
De afdeling Klimatologie van het
K.N.M.L deelt mede:
In verschillende persartikelen wor
den allerlei meningen over de komen
de winter uitgesproken, die dreigen
onder het publick verwarring te stich
ten. Wij menen daarom goed te doen,
onze opvatting over de komende win
ter mede te delen.
Grote afwijking.
Wij beleven zonder enige twijfel een
tijdvak met grote afwijking in de tem
peratuur en men brengt dit in ver
band met een wijziging in het klimaat,
dat het karakter zou krijgen van een
vastelands-klimaat, met warme zomers
en koude winters. De zomers zijn
sinds 1932 bijna zonder onderbreking
warmer dan normaal geweest, maar
van de winters waren er 7 ben. nor
maal. 8 er boven (de winter van 1935
en 1936 meer dan 2 7c. Een duidelijke
klimaatwijziging spreekt niet uit deze
getallen.. Het kan echter pas na ver
loop van jaren biy-ken, of er een ver
andering in ons klimaat is ingetre
den. omdat eerst dan kan worden
vastgesteld, of inderdaad de normalen
wijzigingen hebben ondergaan.
Geen regelmaat.
Gaan wij de historische gegevens na
dan blijkt wel, dat een dergelijke te
genstelling tussen winter en zomer als
in dit jaar sinds het begin van de
waarnemingen in 1706 niet is voorge
komen. maar minder belangrijke te
genstellingen zijn herhaaldelijk aan
wezig. Er is echter geen enkele regel
in te ontdekken. De warme zomers van
1759, 1783 en 1846 werden door zeer
koude winters gevolgd, die van 1733,
1788. 1834, 1868 en 1897 door zeer
zachte.
Tijdvakken met strenge winters, zo
als wij nu meemaken, zijn ook eerder
geconstateerd: 17551763, 17841805,
1820—1855. In zulke tijdvakken wis
selen koude en warme winters el
kander zo grillig af. dat er geen re
gelmaat in valt te bespeuren en dat
het onmogelijk is hierop een ver
wachting te baseren.
De conclusie.
Er is geen betrouwbare regel te ge
ven over de aard van de winter, die
op een warme zomer volgt. Het is
even goed mogelijk dat er een zeer
zachte dan wel een zeer strenge win
ter zal komen. In hoeverre het mo-
gelük zal zijn volgens de methodes
van de lange-afstands-verwachting iets
over de komende wintermaanden me
de te delen, valt nu nog niet te zeg
gen.
jaar weer terug te zullen komen. Drie
maakten opmerkingen over strandex-
cessen; vier was het opgevallen, dat in
Scheveningen vele zaken, zoals o.a.
fruit en ijs 100% durder waren dan in
Den Haag. hetgeen onaangenaam had
getroffen. Twee hadden geconstateerd
dat de bediening soms veel te wen
sen overliet. Negen waren enthousiast
over de concerten in het Kurhaus en
twee begrepen niet waarom wij Sche
veningen nog niet helemaal hadden
opgebouwd. In het algemeen namen
zij een vrij goede indruk mede, behal
ve een Zwitsers meisje dat steevast
„Moffin" hoorde zeggen, als zij Dtms
sprak.
De exploitanten tonen .zich vrijw el
zonder uitzondering tevreden. Wel
waar werd in het algemeen weinig-ver
teerd, doch vele kleintjes maken de
beurs ook vol. Bij de Nederlandse va-
cantiegangers kwam duidelijk de min
dere koopkracht tot uitdrukking. Men
vermoedt dan ook dat Scheveningen
zich het volgende seizoen op een goed
koper niveau zal moeten schoeien om
in trek te biyven bij de Nederlandse
vacantiegangers.
In Miinchen heeft het ongeveer 40
minuten lang geregend. Deze regen
werd kunstmatig verwekt door het
uitstrooien per vliegtuig van een
halve ton kool-dioxyde op stapelwol
ken. Dit experiment is het vierde van
een reeks experimenten, waarmede
men enige dagen geleden begonnen
is.
Minister Jonkman herstellende
Uit goede bron vernemen wy, dat er
een gelukkige verbetering te bespeu
ren is in de ziekte van minister Jonk
man. Vermoedelijk zal hij nog wel
enkele weken rust moeten houden,
doeh de hoop is gewettigd, dat hU over
enkele weken weer een deel van zjjn
ministeriele werkzaamheden zal kun
nen uitvoeren.
Voorts kunnen wij berichten, dat
het onjuist zou zijn te menen, dat mi
nister Jonkman i.v.m. zijn ziekte zou
aftreden. De berichten welke dit sug
gereren zijn absoluut onjuist.
Welverwacht - men binnenkort een
splitsing van het departement van
Overzeese Gebiedsdelen. Er zou n.1.
een nieuw departement moeten ont
staan voor reconstructie van het ko
ninkrijk. Men acht het niet uitgeslo
ten, dat minister Beel straks deze
taak op zich zal nemen.
o
Huize Doorn wordt museum
(Van onze Haagse correspondent)
De autoriteiten hebben besloten
aan de voormalige Duitse Kroonprins
geen non-enemy-verklaring af te ge
ven. Het gevolg hiervan is, dat hy
zich niet in het bezit kan stellen van
de Nederlandse erfenis van de ex-
Keizer, n.1. Huize Doorn en de vele
kostbaarheden, welke zich daarin
bevinden. De waarde van Huize
Doorn en de kostbaarheden worden
geschat op enkele millioenen. Men
overweegt thans om huize Doorn
open te stellen als nationaal museum
PRINSELIJK PAAR NAAR
SCHOTLAND
Prins Bemhard is gistermorgen
per vliegtuig naar Schotland vertrok
ken, waar hij enkele dagen de gast
zal zijn van het Engelse koningspaar
Prinses Juliana was helaas door een
zware vérkoudheid genoodzaakt de
reis uit te stellen, doch zy hoopt te
gen het einde dezer week weer vol
doende hersteld te zgn om de Prins
te kunnen volgen.
De derde dag van het Internatio
naal congres voor plattelandsvrouwen
wordt als het hoogtepunt van het
congres beschouwd. Behalve de tal
rijke buitenlandse deelneemsters,
waarvan de meesten in hun kleurige
nationale klederdrachten In de Apol-
lohal te Amsterdam verschenen, wa
ren er niet minder dan 4000 Ned.
leden van de organisatie, die elk vol
gens eigen provinciale traditie met
hun fleurige of sombere, wjjd gesne
den of eng aansluitende costumes het
hunne bijdroegen om aan deze mas
sale „modeshow" een bont aanzien
te geven.
Het koor van de afd. Venhuizen
zong enkele liederen, waarna een be
gin werd gemaakt met de uitwisse
ling van de groeten. Elk op haar
beurt kwamen de vertegenwoordig
sters op 't podium om groeten van
hun land over te brengen. Dit gaf
een unieke gelegenheid de ruime va
riatie in klederdrachten te bewonde
ren. Zo zag men een boerin uit Wales
Met 1400 militairen aan boord is
Woensdagmiddag om half zes de
„Sloterdyk" uit Rotterdam naar In
donesië vertrokken. De opvarenden
zyn voornamelijk mariniers, marine
mannen en luchtstrijdkrachten.
Door een ondergrondse ontplof
fing in de Thornhill-myn te Dews-
bury in Yorkshire zijn acht mijnwer
kers om het leven gekomen, terwyi
twee zwaar werden gewond. Er wor
den nog vier mijnwerkers vermist.
met wyde rokken en een hoge bruine
cylinderhoed, die algemeen de aan
dacht trok. Zweedse vrouwen met
grote witte kappen of fel gekleurde
capouchons, de afgevaardigde uit
Ceylon in haar zwierige, kleurige ge
waden en dan de meer dan 100 ver
schillende Ned. klederdrachten, elk
met hun eigen typische bijzonder
heden.
In de middag wer het door E. Jac.
Westra ontworpen spel „Nederland
ontvangt" opgevoerd. In 5 taferelen
wordt de groei van de Ned. Bond
van het begin van zyn oprichting af
tot heden allegorisch wordt voorge
steld. Thans bestaat de Ned. bond
uit 353 afdelingen met tezamen meer
dan 27000 leden (de internationale
bond heeft ln het geheel 5 miUioen
leden).
De eerste Joodse immigranten van de. Exodus 1947 zyn in het kamp
Poppendorf aangekomen. Een groepje is bezig zich te „installeren, ln de
z.g. „Nissenhutten".
De kweker L. Rhgnsburger te
Valkenburg (ZH.) heeft dank zij de
tropische zomer, voor de tweede maal
in dit jaar aardbeien van de koude
grond kunnen oogsten.
Hel Nationaal Tehuis
DE GROOTSTE MENSELIJKE tragedie is ongetwyfeld, die
van de Joden. Door de gescheidenis heen zyn zij, verstrooid
over de wereld na van huis te zrjn verdreven, het mikpunt ge
weest van laster en terreur, van haat en wraak, van vervol
ging en verguizing. Nooit erger echter zijn zij er aan toe
geweest, dan tijdens de jaren, dat Hitier ons werelddeel ter
roriseerde en met niets ontziende bruutheid een veldtocht
begon tot uitroeiing van allen, die tot het „oude" volk gere
kend konden worden. Met millioenen zijn zy, bijeengedreven
uit alle landen van Europa .omgekomen in de concentratie
kampen en de gaskamers van Polen. Al die millioenen ster
venskreten vormen een aanklacht tegen een westerse civiliza-
tie, die in Hitier een ontaarding bereikte, als voorheen nog
geen enkele civilizatie te zien had geTeven.
Sedert is in Europa de vrgheidsvlag weer geplant. Maar
voor vele Joden, die aan de gaskamers wisten te ontkomen,
is de vrijheid nog lang niet weergekeerd. Nog altijd ver
blijven zij bij duizenden in de afgedankte kampen van de na
zi's. En de wereld schijnt geen erbarmen 's kennen, geen
oplossing >ten te geven voor hun ten hemelschreiende nood
Mystiek Zionisme
REEDS LANG VOOR DE tweede wereldoorlog
werd het heimwee naar het „Beloofde Land" in
Joodse kring vertolkt door het zionisme. Het was
echter slechts een betrekkelijk kleine groep, die
door dit ideaal, Palestina voor de Joden, 'werd
gegrepen. De meerderheid van de Joden voelde
zich té zeer verbonden met het geboorteland, té
zeer ook vervreemd van de tradities der vaderen,
dat zij bijster warm kon lopen voor dit altijd
ietwat mystiek ideaal.
Hitiers terreur in Europa heeft de Joden op
één hoop gedreven, heeft hen sterker dan ooit als
één lijdende familie tezaain gebracht. Daardoor
werd de voedingsbodem bereid voor een snel om
zich heen grijpend fel en fanatiek zionisme, dat
tot in het onredelijke toe de Joodse geest gevan
gen houdt
Wy spraken van het zionisme, als van een mys
tieke grootheid. Bij deze utispraak zullen vele van
onze Joodse lezers meewarig hun schouders opha
len of luide protesterend verkondigen, dat niets
waarschijnlijk zo realistisch is, als juist het zio
nisme.
Het zionisme wil Palestina weer terug geven
aan de Joden, die daar een nieuwe staat zullen
kunnen bouwen en zo staatkundig de Joden weer
een huis geven. Palestina moet worden, aldus
de zionisten, het Joodse Nationaal Tehuis.
Nu moet het ons van het hart, dat wy by
alle sympathie voor onze getrapte Joodse mede
burgers, dit ideaal allerminst als een realistisch
gegeven kunnen zien, doch veeleer als een uit
nood en Ujden geboren mystiek, een modern heil
staat-verwachten ,een soort projectie van het Ko-
ninkryk Gods ln deze aardse bedeling. Dit oor
deel houdt geenszins een discriminatie in. Inte
gendeel het mystiek verlangen erkennen wy als
een zeer sterke stuwende kracht Wy zouden uit
het levensgeheel de mystiek niet gaarne willen
elimineren. Maar een juist inzicht in de wezens-
grond der dingen, ook van het zionisme, kan ons
behoeden voor een scheve visie op de werkeiyk-
heid.
HET ZIONISME STELT, dat Palestina moet
worden tot het Nationaal Tehuis voor de Joden.
Het fundeert deze aanspraak op een religieuse
traditie. Eens twee duizend jaren fgeleden
vond hier het Joodse volk zijn woonstee. Een
vaak bedreigde woonstee overigens. Dc korte
perioden van nationale onafhakelgkheid werden
keer op keer afgewisseld door zeer lange ty-
den van bezetting van het kleine land door een
op een bepaald ogenblik sterke wereldmacht.
Tot de Romeinse bezetting zo omstreeks het
jaar 70 het Palestijnse Jodendom eilimineetde en
over de wereld verspreidde. Sinds die tyd leef
den de Joden in de diaspora. Nu eens werden zy
gastvry ontvangen, andermaal echter was ver
volging hun deel. Tot rust is het uiteengerukte"
Jodendom feiteiyk nooit meer gekomen. Wy her
inneren maar aan de pogroms in Rusland en
Polen gehouden, aan de vervolgingen ln Spanje
en Italië ,die allen hun bloedige sporen ln dit ge
teisterde volk hebben nagelaten. Tot tenslotte
onder het Hitlerbewind de maat der wanhoop
volliep.
Het is dan ook volkomen begrypeiyk, dat het
Joodse Ik, wegen zoekt om aan deze eeuwige
ïydens, schiedenis te ontkomen. Het is ook begry-
pelijk, dat men daarbij als oplossing het eerst de
blik richt naar het oude stamland, naar Palestina
waar eens David en Salomo aan het hoofd ston
den van een glorievol koninkrqk; hel land waar
heen Mozes zyn volk uit de Egyptische verdruk
king had geleid, het land waar de profeten hadden
gesproken over Jahoe, de als een gestrenge va
der heersende God, die zyn volk menigmaal kas
tijdde, maar toch steeds weer liefdevol in genade
aannam en „uitkomst" bracht.
Er is waarschgniyk geen volk dat zozeer aan
zyn tradities is gehecht, als het Joodse. Juist om
dat hier de tradities van het volk zo zeer ver
weven zyn met dit van zyn religie.
Daarom, wy begrypen het zionisme maar al te
goed. Niet echter als een realistisch gegeven, doch
slechts als een mystiek verlangen om aan een
pynigend noodlot te ontkomen.
Daarin ligt tegeiyk de sterkte cn de zwakte
van he* zionisme.
Hierover echter in een tweede artikel.
DEWI
Volgende week
regeringsverklaring
In de gistermiddag gehouden open
bare vergadering der Tweede Kamer
heeft de voorzitter medegedeeld, dat
de regering in de loop van de volgen
de week een verklaring inzake Indo
nesië zal afleggen.
Hiermede worden de verwachtingen
van onze Haagse medewerker dus
volkomen onderschreven.
Dr. van Mook en Mr. van Kleffens
hebben inmiddels Woensdagochtend
nogmaals een bezoek gebracht aan
de Amerikaanse onderminister Ro
be rt Lovett.
Dr. van Mook verklaarde, dat ge
sproken was over „het vaststellen der
feiten", die het Ned. standpunt ver-
duideiykten.
De nieuwe bonnen
Voor het tijdvak van 14 t.m. 27 Sep
tember a.s. geeft elk der volgende
bonnen recht op het kopen van:
Bonkaarten KA. KB, KC 708
(serie M)
M-01 brood 800 gr. brood
M-02 brood 400 gr. brood
M-01 boter 250 gr. boter
M-02 boter 250 gr. margarine of 200
gr. vet
M-01 vlees 100 gr. vlees
M-02 vlees 300 gr. vlees
M-01 melk 4 1. melk
M-03, M-05 melk 7 1. melk
M-01 div. 200 gr. kaas of 250 gr.
korstl. kaas
M-02 div. 125 gr. koffie
M-03 div. 50 gr. thee
M-04 div. 250 gr. waspoeder (geen
soda)
M-03 res. 1600 gr. brood
M-06 res. 800 gr. brood
Bonkaarten KD, KE 709 (serie M)
M-ll brood 800 gr. brood
M-ll boter 250 gr. boter
M-12 boter 125 gr. margarine of 100
gr. vet
M-ll„ M-12 vlees 100 gr. vlees
M-13, M-15 melk 12 L melk
M-ll div. 100 gr. kaas of 125 gr.
korstl. kaas
M-12 div. 250 gr. waspoeder (geen
soda)
M-13 res. 800 gr. brood
M-16 res. 250 gr. waspoeder (geen
soda)
Bonkaarten MA, MB, MC, MD, ME,
MF. MG. MH 710 bUz. arbeid,
as. moeders en zieken) (serie M)
M-21 brood 800 gr. brood
M-21 boter 250 gr. boter
M-22 boter 250 gr. margarine of 200
gram vet
M-21 melk 5 1. melk
M-21 vlees 300 gr. vlees
M-22 vlees 100 gr. vlees
M-21 kaas 200 gr. kaas of 250 gr.
korstl. kaas
M-21 5 eieren.
Bovengenoemde bonnen kunnen reeds
op Vrijdag 12 Sept. worden gebruikt,
met uitzondering van de bonnen voor
melk, waarop eerst op Maandag 15
Sept. mag worden gekocht.
Op de vleesbonnen voor personen,
geboren in 1942 en vroeger, is deze
14 dagen 400 gr. vlees beschikbaar, dus
100 gr. extra.
weerbericht
WEER TOENEMENDE WIND.
In de loop van de dag weer toe
nemende wind tussen Zuid-West en
Zuid. Wisselende bewolking. Bijna
overal droog. Iets hogere temperatuur,
overdag warmer.
Vanavond: Zon onder 19.07 uur; Maan
op 0.47 uur.
Morgen: Zon op: 6.08 uur; Maan on
der 18.41 uur. j