Als de herfstwind waait...
Schreeuwend tekort aan geschoolde
metaalbewerkers
In vijf jaar moeten 45.000 opgeleid
worden
Gieterij, een vak
met toekomst
In een paardenstal groeide
een smalfilmstudio
B.P.'s volgelingen op
de postzegel
Grootste kanon ter wereld
gaat naar een museum
Nederland worstelt met een groot probleem
„Onze industrie heeft ook voor de oorlog vrijwel steeds te kampen
gehad met een betrekkelijk tekort aan geschoolde arbeid. Algemeen
wordt erkend, dat onze verdere industrialisatie voor een belangrijk
gedeelte gezocht dient te worden in de productie van „hoogwaardige"
kwaliteits-artikelen. Het gevolg hiervan zal zijn een betrekkelijk nög
grotere behoefte aan geschoolde arbeid. Het sterkst zal deze behoefte
zich doen gevoelen in de metaalindustrie. Blijkens een door het Centraal
Bureau voor de Statistiek in Maart 1946 ingesteld onderzoek zou er
toen reeds een tekort van 14.000 geschoolde metaalbewerkers zijn
geweest".
„Ja, jong, dat ^eï> je netjes gedaan,
maar dat daai had je nog xcat
beter kunnen af-eer ken. Ga maar zo
door je leert het wel!" Zo spreekt
de ervaren gieter tot zijn leerling.
Ziehier een nuchter citaat uit een
nuchter ambtelijk stuk: het Centraal
economisch plan voor 1947. Een vrij
opvallende advertentie in ons blad
van de stichting „Bemetel". bracht
ons in aanraking met de vraag: „Hoe
lo*t ons blad dit probleem op?"
Eerst enkele „dode" cijfers, waar
achter moeilijkheden schuilen die
ons allen aangaan, zéker twee van de
belangrijkste groepen van ons volk:
de industriëlen en de arbeiders.
Hier zijn ze: statistici hebben bere
kend dat de Nederlandse bevolking
voortdurend groeit, het gevolg daar
van is dat er in 1952 maar liefst
s 350.000 arbeiders méér zullen zijn
dan thans. Hiervan moeten ongeveer
150.000 in de metaalverwerkende be
drijven worden ondergebracht, waar
van 135.000 in de z.g. ..zware" me
taal-industrie. Een deel daarvan zal
administratieve arbeid verrichten
(rond 28%). de rest. dus ongeveer
100.000 arbeiders, moet rhetaalbewer-
ker worden. Een geschatte verhou
ding van geschoolde tot ongeschool
de en geoefende arbeiders is 45
—55%.
Scholing voor 45.000
De conclusie is, dat in vjjf jaar
ruim 45.000 metaalbewerkers een de
gelijke scholing moeten ontvangen.
De ambachtsscholen doen wat zij
kunnen, en zelfs dikwijls meer! Vele
zijn overbelast, geld en materiaal
om op korte termijn een grote uit
breiding van het aantal scholen te
verwachten, wie gelooft dat ze er
ziin? Voorts bieden onze nijverheids
scholen slechts eert beperkte oplei
ding. daaraan is niets te veranderen.
Als wij verklappen, dat de metaal
industrie 70 verschillende vakken,
kent. waaronder er zijn. waarvoor de
scholen het gereedschap niet kun
nen bergen, laat staan betalen, dan
begrijpt U tevens dat de taak der
ambachtsscholen beperkt moet
zijn Voo.-beelden? Men denkP eens
aan de scheepsbouw, aan de fabri
cage van locomotieven en aan de
m«trjalgieterijen
Hier ziin we weer beland bij de
advertentie van de stichting ..Be
metel". Deze afkorting betekent:
Bedrijfsgroepen Metaal en Electro-
technische Industrie. Binnenkort zal
zij heten: Bedrijfs-opleiding enz. Dit
is haar taak en haar annonce legde
daarvan getuigenis af.
Uit de naam blijkt tevens, dat het
dé bedrijven zijn die de opleiding
in handen hebben. Deze bevoegdheid
is hun verleend op grond van de
Nijverheids-onderwijswet. welke
naast de officiële ambachtsscholen
het oprichten van bedrijfsscholen
mogelijk maakt
Gieterij in verdrukking
De ..Bemetel" voert momenteel
een actie voor leerlingen in het
enigszins in verdrukking geko
men gieterij-vak. „Door allerlei
verhaaltjes heeft men dit beroep
in een kwaad daglicht gesteld.
Men beweerde, dat de arbeiders
door de ..kwade" dampen dood
gingen. „Dit is een onzinnig
snrookje". verklaarde ons mr.
Fabius. de secretaris van ..Beme
tel". die wij bereid vonden ons
inlichtingen te verschaffen.
..Ik beweer, dat het vormersvak
he$ enige waarlijk scheppende vak
in de hele metaal-industrie is. Schier
alle andere metaalbewerkers doen
feitelijk niet anders dan de werk
stukken der gieters verder be-arbci-
don Het vak voldoet aan hoge eisen
en valt. wat zijn beloning betreft, in
de hoogste loonklasse van het col
lectieve arbeidscontract", vertelde
mr Fabius.
..Wij hebben danig propaganda ge
maakt om leerlingen te krijgen ter
opleiding, in dat heroep. In Utrecht
hebben vier van de grootste metaal
industrieën i Hoogelande, Demka.
Smulders en Werkspoor) zich be
reid verklaard, de opleiding ter hand
te nemen Het resultaat was uiterst
teleurstellend: slechts zes jongens
hebben zich aangemeld En dat ter
wijl de voorwaarden uitermate gun
stig zijn
Vierjarige opleiding
De jongens krijgen vier jaar on
derwijs: de eerste twee jaar drie.da
gen per week theorie in de am
bachtsschool. de andere drie dagen
praktijk in de bedrijven De volgen
de twee jaar één dag theorie per
we^k en viif dagen praktijk Daar
na: examen voor het Rijks-p ijver-
heids-dioloma. Het schoolgeld is
zeer gering. terwijl het. als de leer- j
lino na vier iaar voor ziin examen j
sla-"t wordt terugbetaald.
In de praktijk-uren ontvangt
de leerling loon voleens het col-
lecticve contract, en dan reeds j
dat voor geschoolde werklieden.
na'nurlUk berekend naar zijn
leettüd De knapen leren dus een
uitstekend, veel gevraagd beroep j
en krijgen geld toe. Het resul-
ta--.» tan onze oproep is. gezien
deze *-oorwaardcn. toch wel /.eer
bedroevend"
Al pratend kwamen de voordelen
voor een dergelijke vakopleiding
scherp naar voren: voor de industrie:
de scholing van vakbekwame arbei
ders. waaraan dringend behoefte is;
voor de jongens: een zekere toe
komst <in minder gunstige lijden
£ijn nel altijd de ongeschoolden die
Ju rsi „op de keien" komen;,
Se, xoon oai> oujiesctivoiQeu. en
immijvd «ii vai der. ais wu nel vol-
Monteurs te veel,
maar gieters...
Een leerling van Je Ambachts
school komt thuis, zijn overall is
vuil, grote olievlekken grijnzen
moeder tegen. Maar vooruit, dat
geeft niet, zij wil er wel een uur
tje op boenen, want zoonlief leert
voor auto-monteur. Dat een groot
deel van zijn kameraadjes voor
auto-monteur leert, waardoor in
de toekomst de spoeling dun *al
wonden in dat vak, daarover den
ken zijn ouders veelal niet na.
Een andere knaap komt thuis,
met grijsbestoven haren en be
smeur a overall. Bij ziet er Uit om
met gee tang aan te vatten.
Geen nood, water en zeep maken
van hem in enkele minuten een
brandheldere jongeman, de over
all moet moeder maar even door
het water slaan en hij is schoon.
Want het vuil is slechts lrocg
stof. Deze jongen is leerling-gie
ter, een beroep met een nvtuler
goede naam WaaromNiemand
weet het precies, i )ch één ding
is zeker: de toekomst van deze
knaap ziet er rooskleurig wtt,
want er is een enorme vraag naat
gieters en geen aanbod. In
dit artikel vertellen wij V hst een
en ander er over.
Vele ouders welen niet welk
vak zij hun zoon moeten laten
leren. Wij menen hun van dienst
te zijn door ov dit enigszins in
discrediet geraakte beroep te
wijzen.
Klein Hollywood op de Hooge Vuursche
JN een schilderachtige omgeving, tussen Hilversum en Baarn waar
1 kaarsrechte dennenstammen langs de brede straatweg opschieten
tussen eiken- en beukebomen ligt het befaamde landgoed de „Hooge
Vuursche", dat wel In de oorlog door een brand Is geteisterd maar al*
hotel-restaurant een florerend bestaan leidt De automobilist die hier zjjn
wagen afremt om in het pompeuze gebouw een uurtje te gaan offeren
aan het goede leven, ontgaat ongetwijfeld het kleine bord aan de oprij
laan naar de paardenstallen met de woorden: „Smalfilmstudio Niestadt.
Een onderneming met
toekomst
En hij weet dan niet, dat daar in
de rustieke omgeving met zyn beel
den van vergane glorie koortsach
tig wordt gewerkt aan een nieuwe
Nederlandse industrie.
Het is de heer Niestadt uit Hil
versum geweest, als amateur-cine
ast in 1932 begonnen met smalfilm
opnamen in Artis, aan de duinen-
kust en later met do eerste Dik
Tromspeelfilm waartoe hij zyn huis
en garage „ombouwde" tot studio,
gende „psychologische" voordeel mo
gen noemen: de geschoolde arbeider
blijkt altijd een zelfbewuster mens
te zijn, hij weet wat hij waard is, hij
voelt zich schepper van zijn pro
duct.
Wij hebben over nog veel meer
kanten van deze zaak gesproken:
dat verdere industrialisatie, dus
npeer geschoolde arbeiders een le
vensbelang is voor ons volk, dat de
wederopbouw er dringend om ver
legen zit. dat onze deviezenpositie er
toe noopt. Maar een kranten-artikel
mag niet te lang zijn, zeker in deze
tijd niet. Daarom besluiten wij dit
met de verzuchting: de „Bemetel"-
actïe had meer succes verdiend!
Maar de kans komt nóg eens, in het
voorjaar 1948
Voor
philatelisten
DE Jamboree te Moisson, in
Frankrijk, de eerste, die na
Wereldoorlog II gehouden werd.
was voor de Franse Posterijen
aanleiding om een speciale Jam
boree-uitgave te doen verschijnen,
die, zoals zovele vorige, voorzien
was van de afbeelding van de le
lie, het embleem der padvinderij.
De Franse Posterijen zetten hier
mede een goede gewoonte voort,
want, sinds 1933. toen in Gödöllö
(Hongarije) een grote Jamboree
voor Padvindsters gehouden werd,
waaraan 5000 meisjes, afkomstig
uit 23 verschillende landen, deel
namen, en ter gelegenheid waar
van een serie van 5 postzegels in
de waarden van 10, 16, 20. 32 en
40 filler werd uitgegeven, heeft
menig land in verband met na
tionale of internationale padvin
dersbijeenkomsten, door middel
van het uitgeven van speciale
emissies, geholpen, doel en stre
ven van Eaden Powell's schep
ping zo wijd en zijd mogelijk he
kend te maken.
Ook de Nederlandse Posterijen
hebben zich in dit opzicht niet
onbetuigd gelaten. Vers in het ge
heugen ligt nog 'de grote Wereld-
Jamboree in Augustus 1937 te Vo
gelenzang, ter gelegenheid waar
van 3 speciale zegels werden uit
gegeven. dio zonder toeslag ver
kocht werden en die elke verza
melaar, oud of jong, ongetwijfeld
bezit. Ook Nederlands-Indië gaf
toen twee zegels uit. echter wèl
met toeslag, nl. 7^4 2J4 c. en
1214 2*4 c. (2 padvinders).
Maar, hebben w© het over pad
vinderszegels. dan dient wel in
de eerste plaats Roemenië te
worden genoemd. In 1931, 1932,
1934, 1935 en 1936 zagen tijdens
de regering van koning Carol II
telkens zeer illustratieve series
het licht. Verschelden© malen
prijkt de beeltenis van de mo
narch, klaarblijkelijk zelf een en
thousiast voorstander van de pad
vinderij, op een of meer der ze
gels, terwijl ook 's konings broe
der, prins Nicolaas, in padvin
dersuniform op een der zegels
van de uitgave 1931 voorkomt. De
huidige vorst, Michael, was toen
nog te klein, zodat hij wel is af
gebeeld. maar niet in welpenuni
form. Het meest sprekend zijn
wel de voorstellingen op de uit
gave 1931, waarop paast bovenge
noemde portretten, ook episoden
uit het padvinderswerk zijn afge
beeld, zoals op de 2b b (padvin
derskamp) 50 b (seiner), 1 L.
(spoor volgen), 2 L. (potje koken).
Vele philatelisten rekenen de
„Pionier"-uitgave van Rusland
van 1929 ook tot de padvinders-
uitgaven. In dja zomer van 1929
werd in Rusland de eerste grote
„pionier"-bijeenkomst gehouden,
m verband waarmee twee post
zegels het licht zagen, waarop een
„pionier" voorkomt, die „verza
melen" blaast. De pionier is go-
kleed in een soort padvindersuni
form. De waarden zijn 10 en 14
kopeken en d© tnndine is 12*/2 of
10# 12. voor de 10 kop. echter
ook wel 10 10*4.
Het zÜQ Boms de kleine voorvallen
in het dagelijks leven die plotseling
aan de gedachte een zekere richting
kunnen geven. Een enkele willekeu
rige uitlating, terloops geuit, kan
ou plaatsen midden in een „zwaar"
probleem. Dat ondervond ik deze
week op een avond.
Mijn dochter had lust een straatje
om te wandelen en vroeg haar twee
jaar jongere broer om mee te gaan.
„Zeker, met genoegen, was het
aptwoord, als je maar behoorlijk
twee pas achfür me blijft lopen". Ze
gingen en ik bleef achter met m'n
gedachten. Daar had het pro
bleem: de verhouding tussen man-
nr en vrouwen.
Er is een "d geweest, waarin de
vrouw absoluut de undere was van
I
Het is nog wel geen winter, maar
éls het zover is, moet dé garderobe
in orde zijn. Laat Uw aantal pun
ten of Uw porten,onnaie een nieuw
jasje voor de hardgroeiende doch
ters van 8 10 jaar niet toe, dan
bezit d misschien nog wel een half-
sleetje van Uzelf of van een grote
zus, waaruit nog een nieuwe mantel
kan groeien. De hier gegeven mo
de/let/es lenen zich daar uitstekend
voor en U zou er zelfs tweeërlei
stof voor kunnen gebruiken.
Het eerste manteltje heeft een
aan het voorbaant je geknipt schou
derpas, dat evenals de zakken een
paar maal afgestikt is. De kraag en
de mouwen vertonen dezelfde stik
selgarnering Nummer 2 heeft een
apart schouderpas, dat zeer geschikt
is om daarvoor andere stof dan de
mantel te nemen, ook fluweel of
bont stof. Het heeft geen kraag. Hier
wordt heilet een losse bontkraag
gedrager waarvoor U het patroon
van het schouderpas kunt gebrui
ken. maar dan 1 2 c.M. langer en
2 a 3 c.M. breder Geheel van de
zelfde stot vraagt dit jasje onge
veer 1.50 M van 130 c.M breed.
Het patroon van de voorzijbaan
is aanéén 'stuk getekend voor het
geval dat U er geen c een opge
stikte zak op wilt hebben, maar
maakt U het gegeven model, dan
knipt U het in tweeën, n.l. het on
derstuk tot aan de doorsnijlijn, ter
wijl U aan het bovenstuk het ge
deelte van de zak aanknipt. We
naaien tegen de bovenkant van het
onderstuk de voorhelft van de zak
en maken de stikselgarnering. Het
gedeelte vanaf de zak wordt op het
bovenstuk gezet. Dan stikken we
de voorbaan op de voorzijbaan.
Neemt U een apart schouderstuk,
dan wordt het patroon volgens de
ingetekende lijn doorgeknipt. Het
pas wordt op de voorbanen gestikt
Met de rug handeten we net een
der, waarna we de zij- en schouder
naden verbinden. We zetten de
mouwdelen aan elkaar, waarbij we
de bovenbouw bij vvv iets rekken
(door strijken) en bij even in
houden. In de kop maken we twee
bijschuinertjes van elk 2 c.^jf. stof-
verbruik en zetten hem dan met
de binnennaad op het tekentje val
lend in het armsgat. Het beleg
wordt over een linnen tussenvoering
tegen de voorkanten gezet, die U
van knopen en knoopsgaten voor
ziet. Wilt U een kraag op de man
tel. dan zet U de halsopening,
waarvan de voorkanten dan niet
afgerond worden, tussen de dubbele
van een linnen inlegsel voorziene
kraag. De onderkraag wordt schuin
geknipt. Wordt de mantel zonder
ceintuur gedragen, dan kunt U des
gewenst in de deelnaden nog iets
meer tailleren. De voering knipt U
volgens hetzelfde patroon met af
trek van het beleg. Denkt U eraan,
dat naden en zomen aangeknipt
moeten worden?
ELLA BF.ZEMF.R.
de man. W© zfea m Jo immers
„Upstandigcii" Da vu Koornveld ter
kerke gaan met zijn vrouw op eer
biedige afstand.
Die figuur heeft me altijd een
beetje in optetand gebrachi, hoewel
ik wel begreep dat ik me in zijn tijd
had te verplaatsen. In mijn hart heb
ik wei eens oneerbiedig „draak" ge
zegd.
Allerminst ben ik geneigd om de
vrouw op de voorgrond ie stellen; ik
beschouw man en vrouw eigenlijk
als persoonlijkheden die niet in be
langrijkheid af te wegen zijn.
Om een voorbeeld te geven van
wat ik bedoel: in onze tuin stonden
naast elkaar een appel- en een pere
boom, doch omdat ze te groot wer
den moest een van ;ïde er uit. Maar
welke? Waren beid goede dra
gers. Wie was nu de mindere? Het
was eenvoudig niet te zeggen; vol
komen ongelijksoortig. Zo is bet ook
mei mannen en vrouwen. Ja, ik weet
wel dat ik hier een gevaarlijk terrein
betreed en zal er dus maar niet ver
der op ing, xn.
Liever nog ie*s on huishoudelijk
gebied. In een tijdschrift las ik een
aardig recept voor d* erwerking
varestjes groenten. Mc., vermengd
een restje groente met geraspte kaas
en bloem en een geklopt ei, wat
nootmuskaat en peper naar smaak.
Bakt er dan koekjes van zo groot
als een schotel ij-.
Toevallig had ik et. schaaltje ge
stoofde andyvie staan en ik besloot
dit als proefkonijn te gebruiken.
Het si een succe» geworden, doch
ik moet er bij zeggen dat ik er een
foefje bij gebruikt heb. V .or de ver
wonderde huisgenoten heb ik ernstig
ui*)cngezet dat dit nu „Andijvio de
la Reine" was. Nietwaar, gebakken
andijvie klinkt zo gewoon.
Het recept is heel eenvoudig, doch
valt zeer in de sm. ak. mits goed
warm opgediend.
die daar eens binnen liep en er een
prachtige ruime paardenstal en
tuighuis ontdekte. Juist nu hij bezig
is met een tweede Dik Trom-film,
die de eerste verre zal overtreffen,
voelde hy de behoefte om een film
studio te bezitten waar binnen-op-
namen gemaakt zouden kunnen
worden, waar de kostbare appara
tuur kon biyven opgesteld en waar
mogeiykheden aanwfeig waren tot
het monteren van schijnwerper-in
stallaties, laboratoria, donkere ka
mers, geluidscellen en toonzalen.
Na enige Jaren harde arbeid
slaagde de heer Niestadt er in be
slag te leggen op 't gebouw, waar
uit hij de paardenboxen verwijder
de, met Canadees board een geluids
dichte opnamehal vervaardigde en
allerlei kamers aanbracht voor de
vervaardiging, ontwikkeling en
montage van smalfilms.
Op het moment dat ons een kijkje
werd vergund in dit kleine Neder
landse Hollywood, was men bezig
met de voltooiing van de tweed$
Dik Tromfilm, Met allerel schotten
had men de Vreelandse dorpskamer
van „Huize Trom" gecopleerd, waar
een van de gevoelige scènes uit
Kievietsbock daar waar Dik met
zyn blinde buurmeisje Nellie wordt
geconfronteerd werden opgeno
men. Een enorme schakelkast zoret
voor de transformatie en distribu
tie van.de stroom voor de ontelbare
sehynwerpers. „spotlights", éé"-.
twee- en driepitters. terwijl <»n
grote reflectorlamp buiten de "a
mer" de zon imiteert en al naar
gelang het spel vroeg of iaat op
de dag speelt, flauw of f^i aan
schynen. Op houten rai'« «a*«at een
„lorrie" waarop de canm mapp*»*-
hun toestellen hebben gpp natst om
zo, 5 6 Meter rijdend, z.g.n. ov-
weeglijke en rijdende opnamen re
maken, die een bepaald cachet aan
de film zullen geven.
In onze opnamehal is ®p" -.üo
wand een bordje „stilte" en ver
boden te roken" aangebracht*
stilte die weliswaar niet noorizakf-
Itjk is voor de opnamen zelf. om-
dat het geluid eerst later in pen
aparte cel wordt opgenomen, de
z.g.n. nasynchronisatie, maar stilte
is vereist om de spelers en regissrur
niet te storen terwjjl het rookver
bod de lucht schoon houdt en de
opnamen niet vertroebelt. Verder
is het een drukte van belang, daar
zijn er de spelers in de weer. de
regisseur die zijn aanwyzingen
geeft, de timmerman die de schot
ten uit elkaar neemt en In elkaar
zet. de electriciens, die over eJke
opnameplaats hun „licht moeien
laten schijnen" en de cameramen
sen die in alle mogelijke en onmo
gelijke standen en gezichtshoeken
hun toestellen opstellen.
Dan verstart de bedrijvigheid een
moment, het „klaar" weerklinkt,
ieder wacht af even lijkt het een
film die stil staat dan bij bet
„ja" ruisen de camera's en wordt
er enige seconden 'opgenomen.
Wandelend langs de montageka
mers van deze veelbelovende eerste
smalfilmstudio's komt men op de
deuren namen tegen die voor de
leek abracadabra zijn,, zoals o m.
doka (donkere kamer) moka (mon
tagekamer) en cuttingroom. waar
de film in elkaar wordt gezet.
In de geluidskamer is het wach
ten nog op een „recorder" een toe
stel dat de stemmen op de cellu-
loid.band vastlegt en waarvoor de
heer Niestadt bij alle overheids
instanties op de knieën gaat liggen,
om er 3 A 4000 dollars voor los te
krijgen, die hij ruimschoots kan te
rug verdienen naar hij zegt
als zyn kinder- en documentaire
films in de Ver. Staten en Enge
land in Engelse versie worden uit
gebracht.
Want er zit muziek in deze stu
dio toekomstmuziek. Er zyn
reeds contacten gelegd, die waar
borgen dat in België. Zd.-Afrika. en
de Brits-sprekende gebieden de Ne
derlandse smalfilmproducten wor
den afgenomen, terwyi de onder
nemende cineast hoopt, dat ook
vele Nederlandse bioscoopdirecteu
ren een smalfilmprojectie-apparaat
zullen aanschaffen.
(Van onze correspondent)
HET grootste en modernste kanon ter wereld zal in de loop van de
herfst geplaatst worden in de tuin van „Tpjhusmuseet" (het wapen
museum van Kopenhagen). Het is een van de kanonnen van Hitier. die
de Duitsers in de laatste jaren van de oorlog hier naar toe hebben ge
sleept om het op te stellen bij de batterij in de nabyheid van Graadyb.
Zoals bekend, was het de bedoeling van de Duitsers om in Denemarken
de twee grootste forten van Europa te bouwen, maar zy maakten er
slechts één af: het bekende fort in
Hanstad. Het andere zou gebouwd
worden by Esbjerg, maar op het
ogenblik van de capitulatie waren
de Duitsers hier nog niet verder
dan het uitladen van het materiaal
by Guldager en daardoor staan hier
nog steeds vier kanonnen.
Op het grootste van deze kanon
nen legde het Wapenmuseum te
Kraenhagen beslag. Het wordt be-
senreven als het grootste en mo
dernste ter wereld, maar htt is nu
nog alleen maar belangrijk aJs mu
seumstuk. Het vertegenwoordigt
het eindpunt van een lar.ge vapen-
geschledertis. In de toekomst zal
men ongetwijfeld alleen het »aket-
vapen gebruiken. ?<yut deze grote
kanomen -- z« kv." en «chieten to'
on op van 70 km en tuin
j proic*i'-ii'P >.cgen 300 kg. over
bodig worden.
De loop van het kanon is 20 me
ter lang en de doorsnede op de
smalste plaats bedraagt aan de
binnenkant 38 cm., zodat men nier
doorheen kan kruipen. In het an
dere einde kan een volwassen man
rechtop staan. Het kanon weegt
110.000 kg. en zal op een wagon
met tien assen in een speciale goe
derentrein naar Kopenhagen ver
voerd woraen, die met het oog op
het geweldige gewicht niet sneller
zal rijden dan 10 km. per uur.
Ook in het museum geeft het ver
voer grote moeiiykheden; men moet
een muur uitbreken en speciala
rails leggen van het goedermsta-
lion tot «et museum. Men heeft
r.r.^ pivit z---n zwaar transpo*?. bfl
de Spo»>- cg»u >ndr- nan
oen frehad; uües h;.i elkaar genome®
zal het ongeveer 15.000 kronen kob»
een.
