OOSTENRIJKS PROBLEMEN:
Opbouw, afbraak en olieschandalen
Nederland moet Toeristencentrum
worden
R>uwm als voetballer
Een nog niei gewonnen revoluiie
SALZBURG III (slot)
De affaire Zistersdorf heeft
verstrekkende gevolgen
(Van onte niiwalc verslaggever)
Laat ons beginnen bij het begin:
Oostenrijk heeft grondstoffen nodig
die het kan verwerken, dan exporte
ren en vervolge»» inkopen. Duidelijk
en eenvoudig, nietwaar? Maar mo
menteel worde» de stroomloze uren
plotseling weer ingevoerd en staken
de stadsdienst®» (autobus en Obus)
de dienst daar er geen stroom en
brandstof meer komt.
Hoe dat zit? Zisterdorf leverde olie
•n benzine zodat Oostenrijk uit eigen
middelen kon putten om zijn invoer
en zijn machine's op gang te brengen.
Xnige dagen geleden, men weet het
uit de pers, stopte voor de raffina
derij één enkele vrachtwagen bemand
met Sowjet-eeldaten. Met een hand
vol mannen zette men de terreinen
11 Punt De fabrieken waren Sowjct-
bezit geworden en de olie werd aan
de handel onttrokken, verscheept of
tegen een tienvoudige prijs openbaar
In Wenen zwart verkocht Toewijzin
gen aan openbare vervoermiddelen,
aan fabrieken en automobilisten ver
vielen. Stop ligt de industrie, stop
staat het verteer. Maar nu het mooi
ste! De raffinaderij is Engels bezit.
Het enige wat Amerika en Engeland
tot nu toe ondernomen hebben is pro
testeren. „WU staan verbaasd..", heet
te het in de nota. Daarom reist een
Oostenrijks minister nu naar Zwitser
land om daar olie en benzine te ko
pen! Daarom stookt het nu met de
productie en het vervoer. Want de
olie uit Zisterdorf wordt door de
Sowjets ook op de Zwitserse markt
gebracht en vandaar uit weer door
Oostenrijk aangekocht, maar dat kan
nog wel even aanlopen, want de Schil
ling is ook. WJ de zelfgenoegzame
Zwitsers niet in tel.
Krankzinniger kan het niet en dat
dit alles geschiedt zonder slag of stoot
en maar rustig doorgaat terwijl hemel
#n aarde wordt bewogen om de im
port te bevorderen dat is toch wel het
toppunt Onder zulke omstandigheden
voltrekt zich de opbouw en al merkt
men er niets Indrukwekkends van,
toch is alom een taaie werklust te be
speuren. Een brug wordt hersteld, een
fabriek gaat draaien. De Steyrwerke
gouden volop kunnen produceren als
er maar grondstoffen kwamen. ZU ont
vingen 6 (zes) banden en konden zo
doende één traetor afleveren. Wachten
is de leus. Wat enerzijds met de groot-
DINSDAG 2X SEPTEMBER
Hilversum I - SM m. - Nieuws om 7,
8. 15. 19, 20 en SkJt uur.
KRO - 7.30 llorgcngebodf 8.15 Pluk
de dag; 9 09 Lichtbaken; 9.30 Bach-
programma; 19.it Voor de kleuters;
10.15 Oude muziek; 10.40 Voordracht;
10.50 Gram.plaUn; 11.30 Als de ziele
luistert; 11.40 Belgisch programma;
12 03 Pianoveerdracht; 12.33 en 13.20
Het orkest zonder naam; 13.50 Elck
wat wils; 13J0 Lening over de vrouw
In het vroegere Egypte; 15.00 Wage-
naar programma; 11.00 De Zonnebloem
1630 Na Schooltijd; 17.05 Planokwar
tet: 18.00 VoBmUedcrenkwartet; 18.20
Sportpraatje; 19.96 Actualiteiten; 20.20
flymphonisch concert; 22.15 Avondgob.
22.45 Strijkkwintet
Hilversum II - Al» ua. - Nieuws om 7.
8. 13. 18. S0 en U uur.
AVRO - 7.30 en 8 15 Grara.platcn; 8.45
Symphonisch programma; 9.15 Morgen
Wijding; 9.35 Arbeidsvitaminen; 10.50
Voor de kleuters: 11.00 Mozartprogram
12.00 Ensemble Jetty Cantor; 13.15
The Skymastors; 14.00 Naaicursus 14.30
Reportage 100-jarig bestaan van het
Koningklijk Instituut van Ingenieurs;
16.05 Radio-matiné; 16.40 De schoolbel
17.00 Kinderkoor; 17.30 Zigeunerorkest
19.30 Muziek »R de Nederlanden; 20.03
Reportage; 2915 Bonte Dinsdagavond-
trein met o.a. Willy VervooVt; 21.30
Contact; 22.11 Buitenlands weekover-
glcht; 22.30 Ptsmerecital; 23.15 Schu-
mannprogrannna.
ste moeite wordt opgebouwd wordt
met even taaie volharding door een
der partijen in dit krankzinnige
schaakspel weer afgebroken.
Opbouw-tentoonstelling
Terwijl Wenen nog de merktekenen
draagt van de bombardementen, ter
wijl overal op de statige paleizen
enorme conterfeitsels van Stalin de
muren dekken heeft men een Opbouw-
tentoonstelling georganiseerd die een
prachtig overzicht biedt van wat werd
bereikt en wat nog te wachten staat.
Het is niet alles toekomstmuziek.
Neen, met gigantische kaarten en*
tabellen toont „Wien baut auf" wat
reeds werd bereikt en het is verba
zingwekkend als men zich realiseert
dat dit alles vrijwel zonder hulp van
buitenaf werd klaargespeeld. Een
reusachtige fotomontage „Chaos" ge
naamd geeft een beeld van het Wenen
1945; dan volgen gegevens en foto's
over de moeizame schreden van het
herstel. Daartussen vrdgen de kunst
zinnige wandtapijten en gebrandschil
derde vensters de aandacht, die We
nen in de loop der eeuwen voorstel
len. Een barokke pracht, die de aan
dacht weet vast te houden en die de
Weners weer besef moet geven van
de onvergankelijke schoonheid hun-
per hoofdstad.
Wat zou kannen als
Te zelfder tijd opent de Wiener
Messe zijn poorten en toont aan de
duizenden bezoekers wat men zou
kunnen maken als.... Als er grond
stoffen kwamen. Als er geïmporteerd
kon worden. Als er wat eenstemmig
heid zou bestaan bij de bestuursorga
nen en als men het eindelijk eens beu
was om elkaar te bestrijden^ Want
even dreigehd als de innerlijke on
enigheid is de bedreiging van buiten
af. Duizenden D.P.'s (Displaced Per
sons), verenigd in gewapende benden,
trekken moordend en plunderend door
het land, brandschatten de hoeven en
terroriseren een landstreek. De luxe
baden boden tot nu toe toevlucht aan
duizenden Joden, die na de oorlog een
woonstede zochten. Nu de Amerika
nen hen 'n kamp hebben aangewezen
en het bevel gaven de badplaatsen te-
ontruimen, dreigen zij met de totale
vernietiging van de badhotels. Stuk
voor stuk tollen zij de hotels opbla
zen als zij moeten vertrekken.. Zo
iets ware bij ons volmaakt onmoge
lijk, maar Oostenrijk moet het zich
laten aanleunen en zoals altyd betaalt
de kleine man de gebroken ruiten.
Wenen met zijn talloze bars, restau
rants en Tanzlokale, Wenen met zijn
sublieme opera's, zijn theaters en zijn
cabarets: het danst een dodendans als
niet zeer snel en «effectief orde wordt
geschapen in het machtenconflict.
Maar hoe?
De bondskanselier ontving een scherpe
nota van Sowjetzijde: daar hij steun
van Amerika had aanvaard had hy
een buitenlandse mogendheid op on
geoorloofde wijze in Oostenrijks bin
nenlandse aangelegenheden betrok
ken. Dat wenste men niet
De muren kraken
Zo rolt dag na dag de kaleidoscoop
der politieke vrijbuiterij met bonte
accenten naar het volgend tafereel
Wenen zingt en speelt weer, Wenen
werkt en Wenen leeft maar de mu
ren kraken. Het spook der inflatie, de
angst voor verdere prijsstijgingen, de
ongehoord hoge,, toeslag, die als be
lasting wordt geheven op verkeer en
energie-middelen, dat alles vormt een
welkom object voor de satirieke pers,
die in woord en geschrift de noden
van iedere dag veraanschouwelijkt
„Morgen: Waterkaarten", schrijft
„Der Igel". Want de angst voor de
droogt#, die de bergmeren en. de be
ken van water berooft en die de wit
te steenkool vernietigt leeft overal.
„Het gaat bergafwaarts", is de alge
mene tendenz. „Volgende winter zal
het nog erger zijn dan ooit", meent
men. En ten slotte vertrouwt men op
een wonder, want de dreigende Sow-
jetmacht in de Oostenrijkse gebie
den. de slappe protesten tegen de Zis
terdorf er-affaire, dat alles jaagt naar
een climax, naar een uitbarsting, die
men hoe langer hoe openlijker: oorlog
noemt. Niemand zal hier kunnen pro
feteren en niemand zal de situatie
kunnen overzien, maar Oostenrijk
staat voor een beslissing, die zijn ver
der of niet-verder moet bepalen. De
Zisterdorfer-affaire grijpt iedere dag
dieper en verwoestender in het leven
in. Steeds meer raderen staan stil en
steeds meer werk blijft ongedaan. Nog
is het einde niet te zien. Maar Oosten
rijk wacht in angst en vrezen op de
gevolgen
Nadruk verboden.
Wenen, September 1947.
Vijftig millioen deviezen
(Van onze Haagse correspondent)
Den Haag, 18 Sept. Volgende maand
zal de overheid beginnen, zulks in
samenwerking met particuliere instel
lingen, om ons land meer geschikt
te maken voor het buitenlandse toe
risten-verkeer. Men heeft een drie
jarenplan opgesteld dat tracht de
vooroorlogse inkomsten van 10 milli
oen. welke wij trokken uit het vreem
delingenverkeer op te voeren tot 50
millioen. Dit houdt in dat het aantal
buitenlanders, dat Nederland bezoekt
zal moeten worden verdubbeld, ter
wijl men ook moet trachten hen lan
ger vast te houden.
Wat er aan mankeerde.
Men is tevreden over het afgelo
pen seizoen. Vele buitenlanders heb
ben n.1. ons land bezocht en in het
algemeen was men in grote trekken
wel tevreden. Hoewel de bollen een
grote trekpleister waren, niet minder
dan 2000 Amerikanen kwamen daar-r
om hier hun dollars verteren. Scheve-
ningen bleef de kroon spannen. Ook
de andere badplaatsen trokken hon
derden buitenlanders.
Het stemt de autoriteiten tot vol
doening. dat gebleken is. dat de
vreemdelingen-industrie ons wel ligt
De buitenlandse gasten werden alge
meen goed. hartelijk en hoffelijk ont
vangen. Ons volk is wat dit betreft
aanmerkelijk gedisciplineerder gewor
den. Zelfs de gerokte Schot onder
vond geen hinderlijke belangstelling
Niettemin is men zich in Den Haag
wel bewust dat er nog veel verbe
terd zal moeten worden voor men bo
vengenoemd plan verwezenlijkt kan
zien. In de eerste plaats zal het no
dig zijn de accomodatie uit te brei
den en te perfectionneren. Grote aan
dacht wil men gaan besteden aan de
wederopbouw van hotels. Het moet
niet uitgesloten worden geacht, dat
ook hotelbouw prioriteit zal verkrij
gen. Overigens wil men proberen
door een gerichte propaganda de pen
sions te verbeteren en de hygiëne in
in pensions en hotels onder handen
te nemen, door het propageren van
meerdere badkamers, wasbakken, dou
ches enz. Het is erg jammer, dat vele
buitenlandse gasten bezwaren had
den tegen gebrek aan hygiëne. Drin
gend noodzakelijk zal het eveneens
zijn, aldus onze zegsman, dat de
grenscontrole vergemakkelijkt wordt
en volkomen correct wordt uitge
voerd. Minder ervaren grensbeambten
hebben door ondeskundige en ontacti
sche toepassing der grenscontróle on
ze douane in het discreriet gebracht
Fooienstelsel
De voornaamste grief van de bui
tenlandse gasten was: het fooienstel
sel Fooi voor de ober, de tramcon
ducteur. de taxichauffeur, de cassa-
wachter bij de bioscoop, de ouvreuse,
de serveersters, de toiletjuffrouw enz.
Historisch is bijv. het volgende: twee
charmante Frangaises wilden in Sche-
1L Weer droop mijnheer Bof af,
maar nu voor alle zekerheid achter
uit lopend, want hij durfde de aap
geen seconde uit het oog te verliezen.
Toen hij eindelijk zijn dekstoel had
bereikt, trilde hij nog van opwinding
en ergenis. „Wat een betrekking,"
gromde hij, „je hele leven lang met
dat beestengespuis te moeten optrek
ken. Vermóórden moest ik dat beest,
maar ja, zo'n mooie aap is straks in
Europa wel 200 gulden waard en dan
bedenk je je wel tweemaal, vsordat
je het ondier met kooi en al in de
golven smijt.
veningen gebruik maken van de on
dergrondse toilet, doch de onverbid-
dellijke toilet juffrouw, met vermoe
delijk geen belangstelling voor devie
zen, weigerde steevast de tol in francs
Maar, als de nood het hoogst is, is de
redding het meest nabij. Na minuten
redekavelen kwam er een Hollandse
dame. die ten slotte de tol voor de
beide Parijse meisjes betaalde. Daar
na konden ze het heiligdom betreden.
Met een greintje gezond verstand
begrijpt men hoe uiterst onaange
naam der gelijkt gebeurtenissen zijn
voor het vreemdelingenverkeer.
Overigens moet ons van het hart,
dat het fooienstelsel inderdaad is ont
aard. De ober, die niet meer dan 10%
krijgt, laat zijn gevoelens maar al te
duidelijk blijken, terwijl zowel obers
als taxichauffeurs steeds vaker de
fooi bij de prijs inberekenen en dan
nog rekenen op een toegiftje.
Gerichte propaganda
De overheid begrijpt, dat wij over
drie jaar onze deviezenpot kunnen
stijven met 50.000.000 gulden per jaar,
voortvloeiende uit buitenlandse-toe-
ristenverkeer. Daarom begint zij in
samenwerking met de KLM, de Ned.
Reisvereniging, het ANW, Spoorwe
gen, binnen- en buitenlandse reisbu-
reaux een intense actie.
Deze actie zal twee polen hebben.
Allereerst bewerkt men het buiten
land om de aandacht te vestigen op
ons goede Nederland en op de twee
de plaats bewerkt men de Nederland
se publieke opinie speciaal in de be
kende toeristencentra's, teneinde on
aangenaamheden, zoals bovengenoemd
zoveel mogelijk in de toekomst te
voorkomen.
Uit goede bron vernemen wij nog
nader, dat vferwacht kan worden, dat
de vreemdelingenindustrie om
een lelijk woord te gebruiken een
zekere mate van prioriteit zal ver
krijgen wat betreft de aanschaffing
van bouwmaterltlen, linnengoed,
sanitaire artikelen, serviesgoed, meu-
lair, dranken, levensmiddelen enz.
Igor Sikorsky is een groot man;
Rus van origine, thans Amerikaan van
nationaliteit, was hij-de derde, die de
gouden medaille verwierf van de Fé
dération Internationale Aéronautique
voor zijn belangrijke wetenschappe
lijke verdiensten inzake de ontwik
keling van de luchtvaart No. 1 en 2
aan het firmament van de vliegwe
reld waren Lindbergh en Willey Post.
Wie Lindbergh is weet men; Willey
Post was de één-ogige halfbloed In
diaan reeds gesneuveld op het veld
vait ócr die de machtige prestatie
v5?7^11een-om-de-wereld in een klein
vliegtuigje verrichtte, later weer in de
schaduw gesteld door de prestaties
van Howard Hughes en thans door
Captain Odom, de piloot van Reynolds
Bombshell, het reclamevliegtuig van
de vulpenmagnaat
Wij achten de plaats van Sikorsky
in dit milieu te laag gewaardeerd,
want over de Oceaan was toch wel
iemand gevlogen en om de wereld ze
ker ook Vroeg of laat. Maar Sikorsky
heeft ons de helicoplére gebracht.
Eigenlijk moeten wij thans over hef-
schroefvliegtuig spreken in verband
met de actie onze luchtvaarttaai van
vreemde smetten vrij te houden. De
Sikorsky S 51, het hefschroefvlieg-
tuig hebben wij thans ook. Het is ge
kocht in Amerika en reeds in ons
land aangekomen. Wij hebben deze
S 51 aan een studiecommissie ter be
schikking gesteld, die thans^de practi-
sche kant van deze zaak beschouwt.
Natuurlijk zijn de KLM en PTT in
deze commissie vertegenwoordigd. Het
postverkeer kan zeer belangrijk ge
diend zijn door het vervoer per hef-
schroefvliegtuig. Als men het toestel
geheel vol laadt (met een vracht van
een kleine 400 kg) kan het maar 80
km ver komen. Dat is nog niet veel;
men zou er de post van Amsterdam
naar_Rotterdam mee kunnen vervoe
ren. De grootste snelheid is 165 km,
doch het nuttigste is om op 120 km
snelheid te blijven vliegen. Dan ver
bruikt het iets minder dan een liter
benzine per kilometer. Het toestel
Deux-peices zullen dit najaar veel ge
dragen worden. Een flatteus model
van wollen tricot met zwarte ceintuur
en borstzakje, dat heerlijk warm zal
kleden.
Tijdens de jaarlijkse rijdag in Soestdijk voor de Kon. Familie woonden
de prinsesjes te paard de demonstralies bij. Hier ziet men Prinses Beatrix
en Irene.
weegt leeg nog geen 1700 kg. Wanneer
«men deze cijfers bekijkt kan men zeg
gen, dat de S 51 sneller is dan een
acht cylinder automobiel, maar
ook duurder in gebruik moet worden
geacht. Verder liggen de prestaties
niet zover uiteen. Men heeft dus in
feite met een vliegende auto te ma
ken, die rechtstandig omhoog kan
klimmen (tot vier kilometer), die kqn
stilstaan in de lucht en ookvoor
uit komen.
Acht jaar geleden
Nog maar acht jaar geleden zo
lazen wij in een luchtvaartblad zei
de president van United Aircraft te
gen Sikorsky: ,-,Ik heb die helicoptère
van u op de film gezien; het toestel
deed van alles, klimmen, stilstaan,
achteruitgaan, maar nooit zag ik het
gewoon vooruitvliegen". „Ach," ant
woordde Sikorsky, „dat is een van de
kleinigheden die nog niet opgelost
zijn."
Zover is het dan toch gekomen.
Maar wanneer men dat ding zo in
de lucht ziet hangen, zich als een
spin tegen de wolken krabbend, dan
komt men er niet af met 'n gezegde
als: „Ik vind dat wel aardig". Neen,
dat hefschroefvliegtuig is nog lang
niet in zijn eindstadium, het moet nog
een grote ontwikkeling doormaken,
doch zeer, zeer belangrijk is, dat het
de eerste vinding is om de luchtmacht
over haar zwakke punt heen te bren
gen.
Het vliegtuig heeft feitelijk een am-
phibie-bestaan: het vliegt in zijn ele
ment, maar het doet ook rijden op de
grond (landen en startenT, waarop het
niet thuis hoort. Het rijdt dan met
abnormale snelheid over cementen
banen, sneller dan een auto, teiwijl
een auto toch veel beter gebouwd is
voor dat doel. Dit kortstondigge ver
blijf op de aarde is het zwakke punt
van het vliegtuig, juist omdat zijn
landingssnelheid te groot is. Het hef
schroefvliegtuig kan met een snelheid
van practisch 0 km/uur op de aarde
neerkomen of zich er van losmaken.
In principe heeft Sikorsky met zijn
S 51 dus het vliegtuig over zijn fatale
punt heengebracht, nu is het nog een
kwestie van aanpassen, van groei van
het huidige hefschroefvliegtuig tot
volwaardig vervoermiddel. f
„En w(j konden ze toen niet in onze
fegisters vinden. Stuurde U de foto's,
él* ik voor U liet maken, toen mis-
tehien naar Amerika?"
J ia" zei manheer Chitterwick, die
tljn j»óein inhield, „dat deed ik. Waar-
9tr>?"
„Ik zou gaarne weten, mijnheer, van
Wie die vingemfdrukken afkomstig
ten'
„Waarom, hoofd-inspecteur?" riep
BUjnheer Chitterwick opgewonden uit.
fceeft U heeft U iets bijzonders uit
Amerika vernemen?"
„Zy vonden het beter mij het be-
flcht rechtsstrceks te doen toekomen.
mijnheer Chitterwick", antwoordde
Morcsbey, op zijn hoede.
„Maar waarom? Wat lieten zij U
weten?"
„Mm! Dat is vertrouwelijk, mijnheer
Chitterwick, zoals U wel begrijpen
zult. Het is niet nodig U daarmee las
tig te vallen", zei Moresby op zalven
de toon. „het enige, wat ik wens te
weten, is, van wie die vingerafdruk
ken zijn".
Hoewel in de hoogste mate opgewon-
hden slaagde mijnheer Chitterwick
er toch in. zijn gedachten bij elkaar
te houden. „Maarmaar, dat is
ook vertrouwelijk, hoofd-inspecteur.
Zeer vertrouwelijk. Ik vrees.Neen,
het is onmogelijk".
„U bedoelt zeker, mijnheer", zei Mo
resby droog, „dat U weigert het^mij
te vertellen, tenzij ik U laat weten,
wat Amerika mij mededeelde".
Het feit, dat mijnheer Chitterwick
niet van aangezicht tot aangezicht te
genover de hoofd-inspecteur stond,
schonk hem bijzondere moed. „Ja. ze
ker. dat is mijn bedoeling".
„Nu goed dan. mijnheer", besloot
Moresby, „er is tenslotte geen enkele
reden, waarom U het niet mag weten.
Amerika berichtte ons, dat deze vin
gerafdrukken behoren aan een ver
dacht persoon, van wie men de inden-
titeit nog niet heeft kunnen vaststel
len. maar bij verschillende juwelen-
diefstallen betrokken is geweest. Wel
iswaar heeft men daar geen definitie
ve bewijzen voor, maar de Amerikaan
se politie raadt ons toch aan deze
persoon zo scherp mogelijk in het oog
te houden. Men gelooft, dat de vinger
afdrukken aan een vrouw toebehoren
die er haar werk van maakt, ver
trouwensposities bij rijke dames te
verwerven, om daarna de kennissen
van haar werkgeefster zelf te bero
ven".
„Lieve help", hijgde mijnheer Chit
terwick.
„En misschien wilt U mij nu ver
tellen, mijnheer of de naam van deze
dame al dan niet met een G begint?"
„U hebt het bij "het rechte eind,
hoofd-inspecteur. Wie zou dat ooit ge
dacht hebben?"
Met een hoofd, rood van opwinding,
ijlde mijnheer Chitterwick naar de stu
deerkamer terug, om Judith en Mouse
daar met het sensationele nieuws te
verrassen.
„Hoe is het mogelijk?" riep Mouse
vol verbazing uit. „dat toonbeeld van
deugzaamheid!"
„Ik heb haar nooit vertrouwd", zei
Judith, haar vrouw-zijn niet verlooche
nend.
Zij keken elkaar aan, niet wetend,
welke directe gevolgtrekkingen uit het
Amerikaanse bericht te maken. Ge
heel onverwacht was het Judith. die
een woord ter verdediging van juf
frouw Goole liet horen.
„Wij mogen ons zelf niet af laten
leiden door dingen, die niet ter zake
doende zijn", merkte zij met onmis
kenbare logica op. „Omdat een vrouw
een dievegge is, behoeft zij nog niet
debet aan een moord te zijn. Boven
dien heeft mijnheer Chitterwick nog
steeds niet onomstotelijk bewezen, dat
er inderdaad een handlangster in het
spel geweest is".
R'ordt vervolgd
