mm
kmaaider
Bemiddelend Australisch
voorstel op komst?
KORT maarKRACKïïS
N.-HOLLANDSE
PERS 1945
Felle beschuldigingen van Gromyko
Rusland zal
Minister Jonkman
weer aan het werk
Koerden in opstand
tegen Turkije
Arabieren sluiten militair verbond
Piccard en Cosijns bijna gereed
Sumatra's Oostkust autonoom
De rust keert
weer
4e Jaargarg No 1058
Vrijdag 10 Ociober 1947
Wnd. hoofdred.: A. ERIKS. Westerweg
338, Telefoon 3300.
Stadsredactie en Corr. adres. Voor-
dam 6 A (niet te verwarren met Voor-
dam 9) tel. 3967, by geen gehoor 4544
Voorlopig voor Administratie, adver
tenties en hoofdredactie, Tel.: 3300
Indonesië in de Veiligheidsraad
Donderdagavond is de Indonesische
kwestie opnieuw in de Veiligheids
raad ter sprake gekomen. De Ame
rikaanse afgevaardigde, Austin, deel
de terstond mede, dat zyn land het
Russische voorstel om de troepen van
beide partijen te laten terugtrekken
op de vroegere demarcatielijnen niet
kon ondersteunen en ook de Belgi
sche afgevaardigde verklaarde zich
tegen een dergelijke maatregel. Austin
wilde de zaak aan de commissie van
drie overlaten.
AANVAL OP PALAR
Vervolgens kwam mr. van Kleffens
aan het woord, die de Sowjet-resolu-
tie onaanvaardbaar achtte voor ieder,
wie het welzijn der burgerbevolking
op Java en Sumatra ter harte ging.
„Het is pure fantasie om te zeggen,
zoals Palar Dinsdag deed, dat de le
gerleiding de Nederlandse regering
naar haar hand zet. De heer Palar,
die tot 21 Juli Nederlands parlements
lid is geweest, kon heel goed weten,
dat in Nederland de suprematie der
regering over de gewapende macht
een artikel des geloofs is, Ik wens de
goede naam van onze soldaten na
ijverig te verdedigen. Te heer Palar
heeft feiten aangehaald, welke verle
den jaar in Oost-Indonesië zouden zijn
voorgevallen, met de bedoeling om
een verkeerde indruk te vestigen van
hun egdrag. Ik weet niet, wat deze
buitengewone feiten zijn en beperk
mij er toe erop te wijzen dat de be-
weringen van de heer Palar buiten de
agenda gaan".
Mr. van Kleffens besprak dan de
politieke feiten, zoals die door de Ne
derlanders worden gezien.
..Wij gaven", aldus van Kleffens.
volledig zelfbestuur aan Oost-Indone
sië en Borneo, geheel overeenkomstig
de wensen van onze gebieden.
Is het denkbaar, dat wij Java en
Sumatra zouden weigeren, wat wij O.-
Tndonesië en Borneo gebracht hebben?
Wij hopen, dat de commissie van drie
haar zegenrijk werk spoedig zal aan
vangen en ik kan beloven dat deze
commissie mag rekenen op onze groot
ste medewerking".
De Philinpijnse gedelegeerde, gene
raal Romulo. verklaarde: „In alle eer
lijkheid moeten wij toegeven, dat het
gevaar van represailles bestaat, in
dien de troepen werden teruggetrok
ken"
WEER AANVAL VAN
GROMYKO
In een rede van 25 minuten beschul
digde de Sowjet-afgevaardigde Gro
myko le raad er van de aandacht van
Balkancommissie
boycotten
De Sowjet Russische gedelegeerde
Wys insky heeft in de politieke com-
m'ssie der VN verklaard, dat hy de
vcorgesteJde Balkancommissic zal boy
cotten. „Deze commissie is in strijd
met de grondbeginselen der VN en de
Sowjet-Unie zal er niet aan deelne
men of meestemmen by de verkiezing
van haar leden", aldus Wysjinsky.
De Joego Slavische afgevaardigde
rees onmiddclijke van zijn stoel om
Wysjinsky te danken voor „deze vrien
delijke geste, die geheel in overeen
stemming is met de principes, die de
grote Sowjet Russische democratie in
spireren".
Oscar Lange (Polen) verklaarde even
eens. dat zijn land geen deel wil uit
maken van de commissie.
De Cubaanse gedelegeerde stelde voor
d"t de grote vijf geen van allen aan
de eommiss:e zullen deelnemen. Hij
werd gesteund door Venezuela en
Mexico.
De Amerikaanse afgevaardigde ver
klaarde, dat het hem beter leek, dat
de grote vijf wel zitting in de com
missie nemen, daar deze „een recht-
streeks politiek karakter" heeft.
De Amerikaanse afgevaardigde ver-
k'aarde tenslotte, dat de Russische
b uding „ernstige bezorgdheid" wekt,
doch dat zij voor de commissie geen
beletsel mag betekenen om haar taak
\ooit te zetten.
-- Montgommery heeft verklaard.dat
n derde van de jonge dienstplichtige
Britten niet geschikt is voor de mili-
1 ure dienst Hij gaf nis Oorzaken op
r. a slechte behuizing, slecht voedsel
«n ue grotere interesse d"i medici
voor de ïickton dan voor het be'.cr-
dcren van een goede lichamelijke ge-
rcldhe.d
de kernkwestie af te leiden. Hy brand
merkte de Nederlandse regering als
weloverwogen aanvaller en schul
dig aan de oorlog in Indonesië met
opzettelijk, negeren van het stands
bevel.
Gromyko beschuldigde de V. S. en
België ervan de Nederlanders aan te
moedigen bij hun verovering van Ja
va en Sumatra. De Sowjet resolutie
betekent slechts een bevel, dat ten
doel heeft een einde te maken aan de
situatie, geschapen door het niet op
volgen van het bestandsbevel en stelt
vast, dat bij de onderhandelingen via
de drie-landencommissie de huidige
stand van zaken de Nederlanders in
een bevoordeelde positie zou brengen.
Gromyko besloot met te zeggen, dat
verwerping van de Sowjet resolutie
zou aantonen, dat de meerderheid in
de Veiligheidsraad besloten had een
beslissing uit de weg te gaan. De Aus
tralische gedelegeerde kondigde ten
slotte een amendement op de Russi
sche resolutie aan en sprak zijn be
zorgdheid uit over het onnodige uit
stel van het „mythische consulaire
rapport".
De Veiligheidsraad zal het debat
over Indonesië Zaterdagmiddag 4 uur
Nederlandse tijd hervatten.
HET AUSTRALISCHE
AMENDEMENT
Naar Aneta verneemt van gezag
hebbende zijde, houdt het Zaterdag
in te dienen Australische amendement
in, dat de troepen van beide partijen
moeten worden teruggetrokken op 5
k.m. van de stellingen, welke zij bij
op 1 Augustus, de datum van het be
vel „staakt het vuren", innamen. De
Australiërs zijn van mening, dat de
geringe afstand tussen de beide Ie
gers in de meeste gevallen oorzaak is
van wrijving sedert het bestandsbevel
en hopen, dat door toevoeging van dit
amendement bloedvergieten, als gevolg
van patrouilleactiviteit en infiltratie
kan worden voorkomen.
Goudvoorraad van de Nazi's
ten dele gevonden
Professor Kempner, plaatsvervan
gend procureur-generaal der V.S. te
Neurenberg, heeft medegedeeld, dat
een gedeelte van de geheime goud
voorraad der nationaal socialisten en
een deel van hun buitenlands kapitaal
thans gevonden is.
Deze fondsen heeft de vroegere
Duitse minister van buitenlandse za
ken, Joachim van Ribbentrop, ge
bruikt om de diplomaten en ambassa
deurs in het buitenland tot het laatst
toe te blijven betalen.
Een diplomaat, die het goud in
oliepapier gewikkeld in Zuid-Duits-
land had begraven, heeft verklaard,
dat hij het kort na de ineenstorting
van Duitsland heeft ontvangen. Het
betreft Zwitserse valuta t. waarde van
vijfhonderd pond sterling. Dat zou dus
niet bepaald meevallen
Naar het A.N.P. verneemt zal Minis
ter Jonkman Maandag a.s. zün werk
zaamheden in volle omvang hervat
ten.
In de Maandag te houden minister
raad zal, naar men verwacht, een be
slissing worden genomen inzake de
portefeuille van Overzeese Gebieds
delen.
Volgens onbevestigde berichten uit
Aleppo, die te Ankara binnenkwamen
is een ernstige opstand der Koerden
uitgebroken in het gebied Djezireh
aan de Turks-Syrische grens nabij de
spoorweg, die Turkije met Irak ver
bindt. De opstand zou ten doel heb
ben de afkondiging van de onafhan
kelijkheid der Koerden en gericht
zijn tegen Turkije. De Turkse rege
ring zou bezig zijn troepen naar het
gebied te sturen.
Communistische eelementen zouden
de beweging hebben gesteund.
Spanning rond Palestina
Troepen naar Palestijnse grenzen
Naar de secretaris-generaal en stichter van de Arabische Liga, Az-
zam Jasja, heeft medegedeeld,hebben de minister-presidenten van Sy
rië, de Libanon, Irak, Transjordanië en Egypte in een geheime zitting
in het Libanese bergplaatsje Aley besloten om „militaire actie" aan te
bevelen in geval de Engelsen uit Palestina zouden terugtrekken.
„Wij zijn het eens geworden over al
gemene maatregelen en over bepaal
de militaire maatregelen", aldus Az-
zam Pasja, „doch wij hebben de mo
gelijkheid van economische sancties
nog niet besproken. De aanbevelingen
van de minister-presidenten zouden
Vrijdag aan de volledige vergaderipg!'
van de Arabische Liga worden voor*-
gelegd". Hij verklaarde voorts, dat hij
reeds aanbiedingen van vroegere Brit
se officieren van leger en luchtmacht
heeft ontvangen om aan Arabische zij
de te vechten. Aan het slot van de
A000 m. onder de zeespiegel
Een van 's werelds best uitgeruste expedities
Nog slechts enkele weken scheiden
de wereld van het ogenblik, waarop
de professoren Piccard en Cosijns in
hun stalen kogel, aan de windstille
kust van Nieuw Guinea en zonder
enige verbinding met de oppervlakte
tot 4000 meter onder de zeespiegel
zullen afdalen teneinde te trachten de
geheimen van de diepzee te ontsluie
ren. Grote bedrijvigheid heerst op
het ogenblik in laboratoria te Brus
sel, waar de toestellen, die in de
stalen kogel geplaatst kunnen wor
den, aan proeven worden onderwor
pen.
PERFECTE APPARATEN.
Eén der belangrijkste apparaten,
waarmede de bol zal worden uitge
rust en die thans op zijn werking
wordt getoetst, is een kostbaar cine
matografisch toestel dat gemonteerd
zal worden in het van plexiglas ver
vaardigde mangat. Zodra de beide op
varenden tijdens hun tocht over de
zeebodem (de bol beweegt zich voort
door middel van twee schroeven) iets
van belang ontdekken, zullen zij
slechts op een knop behoeven te druk
ken om het geheel automatische film
toestel in werking te stellen. Onmid
dellijk naast dit toestel wordt een ap
paraat gemonteerd dat „snapshots" zal
maken en dat zal werken met een
film van 6x6. De onderzoekers zul
len door de beide patrijspoorten,
waarover de bol beschikt, door middel
van schijnwerpeers de gehele omge
ving duidelijk kunnen waarnemen.
Zij zullen hun bevindingen niet alleen
op schrift stellen, doch deze tegelij
kertijd dicteren in een dictaphone.
Beter dan het schrift zullen de was-
De nieuwe eierbon
De eieren, die op de op 9 October
bekend gemaakte bon zullen worden
afgeleverd, zijn verse eieren.
Dat wil dus zeggen, dat de bevoor
rading hier en daar nog aan de gang
is. Het kan dus voorkomen, dat op de
eerste dagen niet alle detaillisten in
staat zijn te ieveien. Geduld van de
zijde van de klanten wordt daarom
bij voorbaat ingeroepen.
rollen de gemoedsaandoeningen weer
geven der beide diepzeereizigers en
het zal interessant zijn deze later, by
het afdraaien van de film, te kun
nen beluisteren. Verder is de kogel
uitgerust met een telemicroscoop,
waarop het filmtoestel en de came
ra kunnen worden aangesloten. Een
vernuftige installatie zal de beide ge
leerden in staat stellen monsters zee
water en zich daarin bevindende mi
cro-organismen aan boord te nemen.
Omtrent de stromingen, die op gro
te diepte bestaan^ verkeert men nog
in het onzekere cn het is niet uitge
sloten, dat de stalen kogel door deze
stromingen een heel eind zal afdrij
ven van de plaats waar hij door het
moederschip te water wordt gelaten.
VOORZORGEN GENOEG
Teneinde hun positie te kunnen be
palen zullen de onderzoekers in ver
binding blijven met dit moederschip
door middel van een „ultrason"-in-
stallatie, zoals die ook aan boord van
duikboten worden gebruikt voor het
opsporen van vijandelijke schepen.
Wanneer deze installatiee mocht
blijken niet te voldoen kan de bol
lichtboeien naar de oppervlakte zen
den. Wanneer de bol weer eenmaal
aan de oppervlakte zal zijn, kan ge
bruik gemaakt worden van een radio-
zend- en ontvanginstallatie. Tevens
zal de bol, die oranje is geverfd, dan
haar plaats kunnen aangeven door 't
geven van rooksignalen en door het
afgeven van een stof, die de zee
rondom met een fluorescerend groen
zal kleuren. Het opsporen van de bol
door watervliegtuigen zal hierdoor
worden vergemakkelijkt. Bij de
ringste schade, bij kortsluiting, ja,
zelfs bij een verkeerde manoeuvre,
zal de stalen kogel weer naar het
zeeoppervlak stijgen.
Bijna alle landen hebben bijgedra
gen tot de uitrusting. Zo is b.v. de
uïtrason-installatie door de Britse ad
miraliteit afgestaan, terwijl ook het
plexi-glas der patrijspoorten door En
geland is geleverd. Het, leiding-mate
riaal komt uit Frankrijk, terwijl de
zoeklichten door Nederland zijn gele
verd.
vergadering deelde Azzam Pasja een
correspondent van Reuter mee, dat
Egyptische en Syrische troepen reeds
optrekken naar de Palestijnse grenzen
om gereed te zijn militaire, en morele
en economische steun aan de Palestijn-
se Arabieren te verlenen wanneer dc
Britten zich uit het land terugtrekken
Emir Adel Arslan waarschuwde In
de commissie voor Palestina van de
VN de commissie niet te trachten om
edelmoedig te zijn op de kosten der
Arabieren. „Degenen, die de Joden
willen redden, moeten eerst maar eens
hun eigen deuren voor hen openzet
ten". Hy beschuldigde de Zionisten
van imperialisme en vroeg wat de re
actie van de VS zou zijn als Spanje
zijn vroegere Amerikaanse koloniën
zou gaan heroveren, nadat het daartoe
met de Sowjet-Unie een verbond zou
hebben gesloten.
Het Nederlandse legercommuniqué
van gister meldt, dat volgens tot dus
verre ontvangen berichten, de ver
liezen aan Nederlandse zijde zijn: 5
gesneuvelden, 10 gewonden en 2 ver
misten.
Ondanks de regens van de laatste
weken is de veenbrand in de Peel
nog niet geheel en al gedoofd. Op ver
schillende punten smeult en brandt
de grond nog. Een „uitslaan" van de
brand wordt echter niet meer ver
wacht.
Gouden regeringsjubileum
gaai door
(van onze Haagse correspondent)
In bepaalde kringen is i.v.m. het
Regentesschap van H.K.H. Prinses Ju-
liana enige ongerustheid gerezen om
trent de viering van het gouden rege
ringsjubileum. Zelfs enkele grote ste
den hadden de voorbereidingen voor
de feestelijkheden, welke aanvankelijk
reeds waren begonnen, opgeschort.
Van het Koninklijk Huis verneemt
het Haags Jubileum-Comité thans.dat
alle voorbereidingen voor de feestelijk
heden gewoon doorgang kunnen vin
den.
Hieruit blijkt dus dat er momenteel
geen enkele aanleiding is om te ver
onderstellen, dat het Regentesschap
van Juliana tot het gouden jubileum
zal duren.
Dinsdag eedsaflegging
door Prinses Juliana?
(van onze Haagse correspondent).
Üit goed ingelichte bron vernemen
wij, dat H.K.H. Prinses Juliana
voorzover zich geen onvoorziene moei
lijkheden zullen voordoen aanstaan
de Dinsdag de eed zal afleggen als
Regentes van het Koninkrijk der Ne
derlanden.
Op dit ogenblik is het uur van de
plechtigheid nog niet definitief be
paald. Men verwacht evenwel, dat het
zal zijn om 1 uur of om 3 uur.
De plechtigheid zal een feestelijk
karakter dragen, ongeveer gelijk als
op een Prinsjesdag, hoewel naar een
voud en soberheid wordt gestreefd.
Bij de plechtigheid zullen aanwezig
zijn de ministers, de leden van de
Raad van State, het corps diplomatique
enz., terwijl ook kardinaal de Jong is
uitgenodigd.
Sneller recht
Kampveroordelingen
Op 27 Juni van dit jaar is in de
wet op de bijzondere rechtspleging 'n
nieuw artikel opgenomen, waardoor
het mogelijk gemaakt is politieke de
linquenten volgens een vereenvoudig
de procedure te berechten. Als ge
volg hiervan zal de president van
één der kamers van het Bijzonder
Gerechtshof te Amsterdam in 't kamp
Laren vonnis wijzen ln een aantal
eenvoudige zaken. Het ligt in de be
doeling, dat het bijzonder gerechts
hof op deze wyze regelmatig zitting
zal houden in het kamp.
De procureur-fiscaal bestudeert de
dossiers der verdachten op zijn bu
reau te Amsterdam en doet aan de
rechter mededeling van de door hem
te stellen eis op de dag der zitting.
Op de zitting zelf wordt de verdach
te gehoord terwyl ook de verdediging
haar argumenten naar voren kan
brengen. Er wordt onmiddellijk von
nis gewezen en de verdachte heeft de
gelegenheid hiertegen verzet aan te
tekenen. Deze procedure zal slechts
toepassing vinden in gevallen, waar
bij geen straf boven 6 jaar wordt ver
wacht.
Zelfbestuur na
verkiezingen
Volgens een officiële bekendmaking
is de vorming van de staatkundige
eenheid Oost Sumatra Dearah Isti-
mowa Soematra Timoer bij de
creet van de Landvoogd, gedateerd 8
October, goedgekeurd.
Het besluit behelst de erkenning van
een voorbereidend comité voor Oost
Sumatra als voorlopige vertegenwoor
diging van de Daerah met dien ver
stande, dat het comité zal worden aan
gevuld met vertegenwoordigers van
Trawler op rotsen gelopen
NEDERLANDSE BEMANNING
GERED
De „Wega", een trawler met een
Ned. bemanning, varende voor een
Poolse rederij is Vrijdag J.l. bij Go-
thenburg op de rotsen gelopen, naar
eerst thans bekend werd.
Het schip was vermoedelijk uit Go-
thenburg vertrokken naar de visserij
op 5758 graden N.B., toen het op de
rotsen liep.
De bemanning, bestaande uit der
tien Nederlanders, afkomstig uit IJmui
den, Scheveningen, Katwijk aan Zee
en Egmoad aan Zee, en vier Polen is
behouden te Gothenburg binnenge
bracht.
de nog niet voldoende vertegenwoor
digde bevolkingsgroepen en dat het
alsdan wordt omgezet is een voorlopi
ge raad van de Dearah, die in sa
menwerking met de Recomba het
statuut en de oignnisatie van het
nieuwe gebiedsdeel ten uitvoer zal
brengen. Omtrent de positie van de
zelfbesturen zal een beslissing wor
den genomen radat regelmatige ver
kiezingen zullen zijn gehouden, in af
wachting waarvan de raad de zelfbe
stuursbevoegdheden zal uitoefenen ir
overleg met de Recomba. Ook de ein-
terne veiligheid valt onder de be
voegdheden. De vereiste middelen
voor de werkzaamheden van de raad
zullen, hangende nadere verrekening,
voorlopig van regeringswege worden
verstrekt.
ARRESTATIE BIJ DE N.A.C.O.
De procuratiehouder en tit. ad
junct-directeur van de Ned. Autocar
Onderneming is door de afdeling col
laboratie van de Haarlemse P.R.A.
gearresteerd wegens hulpverlening
aan de vijand. Een reeds eerder bij
de Velsense P.R.A. aanwezig lijvig
dossier over de gearesteerde is naar
Haarlem opgezonden ter sanvulling
van de daar aanwezige gegevens.
Het was Donderdagmiddag een
drukte van belang in de hall van het
Gerechtsgebouw: aanwezig was onge
veer het gehele personeel van de ten
dode gedoemde, maar herrezen Vrije
Alkmaarder. Plotseling, zonder dat de
deuren van de publieke tribune waren
geopend, kwam een journalist aanren
nen met het grote nieuws: het proces
is gewonnen!
Dit betekent, dat te beginnen met
Maandag a.s. de fusiekranten niet
meer mogen verschijnen en dat van
die dag af de nieuwe-oud-illegale en
de oude vooroorlogse pers weer naast
elkaar zullen uitkomen zoals voorheen
het geval was. De eerste ronde is ge
wonnen!
Daarmee staan we voor het merk
waardig verschijnsel, dat vermoede
lijk enig in Nederland mag worden
genoemd: het personeel, dat méér in
zicht en méér trouw aan de dag l^gde
dan de leiding, redde voorlop'" 'le
krant.
We zeggen: voorlopig.
Want we willen niet verhelen dat
nog veel, zeer veel moeilijkheden zul
len moeten worden overwonnen voor
en aleer kan worden gesproken van
een rustig, goed marcherend bedrijf.
Indien wy in de afgelopen dagen
onze lezers misschien af en toe wat
al te veel in de strijd hebben betrok
ken, dan vragen we daarvoor ver
schoning. Het spreekwoord: „Waar 't
hart vol van is, loopt de mond over",
ging ook hier op. Voortaan zullen wij
ons echter weer rustig wyden aan de
taak. welke van een dagblad mag
worden verwacht: nieuwsvoorziening
en voorlichting van het publiek
Met onze interne moeilijkheden wil
len we nog slechts met uiterste nood
zaak in de openbaarheid treden. Hoe
wel we de omvang er van niet onder
schatten, hebben we alle vertrouwen
dat we ze te boven zullen komen. Het
waren eensgezindheid en moed. die
ons brachten tot waar we syjn en die
ons konden doen zeggen, «Trots alle.»
toch verder!"
En zó zal het blijven! A. ERIKs
De leider van de Griekse com
munistische party, heeft de samen
stelling van een „regering in de ber
gen" aangekondigd, aldus meldt het
Atheense Nieuwsbureau.
Van welingelichte zyde wordt ver
nomen, dat de Vietnamese regering
de Indische delegatie heeft verzocht
het geschil met Frankrijk bij de Vei
ligheidsraad aanhangig te maken.
Koning Frederik van Denemarken
en Koningin Ingrid zijn Donderdag te
Stockholm aangekomen voor een be
zoek aan de Zweedse koninklyke fa
milie. Koningin Ingrid is een dochter
van Koning Gustaaf van Zweden,
De vereniging van Londense hand
schoen-fabrikanten zal Prinses Elisa-
beth ter gelegenheid van haar huwe
lijk dertig paar handschoenen aan
bieden. De gewoonte was, by elk hu
welijk in het koningshuis zestig paar
te schenken, doch de minister van
handel heeft beslist, dat niet meeer
dan dertig paar zonder coupons moch
ten worden aangeboden. De weeldebe
lasting voor dit geschenk moet be
taald worden.
Een Panamees schip, de Don José,
dat geladen was met 15.000 vaten pe
troleum, is in de Columbiaanse ha
ven Buenaventura in brand gevlogen.
Men heeft voorzorgsmaatregelen ge
troffen met het oog op het gevaar
van ontploffing.
De Amerikaanse Veiligheidsdienst
heeft mededeling gedaan van de ar
restatie van twee Amerikaanse oud
militairen onder beschuldiging van
diefstal van vertrouwelijke foto's be
treffende de atoomenergie.
weerbericht
MEER WIND.
Enkele overdrijvende y wolkenvel
den. maar vrijwel overal dreef
weer. Matige wind, overwegend
uit Zuid-Westelijke richting. On
geveer dezelfde temperatuur alc
gisteren.
