IkmaafiWi'
Toestand rond Palestina onduidelijk
Onder de Schijnwerper
N.-HOLLANDSE
PERS 1945
Houding van de Moefti in
Palestina-commissie
veroordeeld
KORTmaarKRlCHTIG
Wetsontwerp overdracht van het
Koninklijk gezag goedgekeurd
KLH mijdt Caïro
HET VUGHTSE BUNKERDRAMA
Wolken over Palestina
4e Jaargang No 1059
Zaierdag 11 Ociober 1947
Wnd. hoofdred.: A. ERIKS. Westerweg
338, Telefoon 3300.
Stadsredactie en Corr. adres. Voor-
dam 6 A (niet te verwarren met Voor-
dam 9) tel. 3967, bij geen gehoor 4544
Voorlopig voor Administratie, adver
tenties en hoofdredactie, Tel.: 3300
Naar aanleiding van de berichten over Arabische troepenbewegingen
nabij Palestina heeft het Joods bureau verklaard, dat de Arabische
staten door het leiderschap te aanvaarden van de Moefti, berucht me
dewerker van Hitier, brutaal de tactiek van Hitier naar de kroon ste
ken. „Het verschil is, dat zU niet als de Nazi's in de gelegenheid zijn
uitvoering te geven aan hun bedreigingen, die gezien moeten worden
als een propagandamanoeuvre, waarmee zij^ de algemene vergadering
willen dwingen om het rapport van de speciale commissie voor Pa
lestina ter zijde te schuiven", aldus het Joods Bureau.
RECHT OP VERDEDI-
f CING
Tn een officiële verklaring deelt 't
Joods Bureau voorts mede, dat de
Joden over de gehele wereld gebruik
zullen maken van hun natuurlijk
recht om zich te verdedigen, indien
de Arabieren hun toevlucht nemen
tot geweld „om Palestina in bezit te
n^men".
In de vei'klaring wordt het ver-
i> iwen uitgesproken, dat de V.N
over het lot van Palestina en over
de wijze waarop Engeland zich te-
r'"trekt, zullen beslissen, totdat er
eoi nieuw bestuur is gevormd, en dat
d Arabische staten als lid van de
V v geen stappen zullen doen, die in
sf' .i zullen zijn met de besluiten
van deze organisatie.
I REGERING IN BAL-
LING SCHAP
Volgens een correspondent van de
D. i'v Mail te Beiroet, zou de Moefti
van Jeruzalem in de Libanon be-
g -men zijn met de vorming van „een
PalestijnseArabische regering in
ballingschap". Het bericht van de
orrespondent luidt verder: „De Moef
ti zelf zal president zijn. Zijn rege
ring zal bestaar uit een premier en
8 ministers. Indien Groot-Brittannië
JiH Heilige Land verlaat, zullen zij
elk deel van Palestina, dat bezet
wordt, besturen. „De ministers zou
den allen lid zijn van het Arabische
Hngo Comité voor Palestina.
BRITS STANDPUNT
Een woordvoeder van het Britse mi-
n«s «r{e van buitenlandse zaken heeft
verk'rard, dat het Britse besluit om
Palestine te ontruimen, indien er geen
oul sring voor het probleem wordt ge
vonden, niet is gewijzigd door de be
richten dat de raad van de Arabische
l.iva heeft besloten legers van de na
burige Arabische stgten naar de gren
zen van Palestina te sturen.
De Belgische prins-regent zal
aanwezig zijn bij het huwelijk van
Prinses Elisabeth van Engeland op 20
November.
In de Sowjet-Unie is men doende
ontwerpen te maken voor nieuwe,
zeer snelle vliegtuigen.
De R.K. aartsbisschop van Bir-
minghem, mgr. Masterson, zal in de
komende dagen een bezoek brengen
aan de Britse zóne van Duitsland.
Het Syrische parlement heeft
500 000 Syrische ponden uitgetrokken
voor maatregelen ter voorkoming van
hot overslaan der cholera-epidemie
vit Egypte.
Harold Gersonn is te Ottawa ver
oordeeld tot vier jaar gevangenisstraf
Deze zaak hield verband met de grote
spionnage-affaire. welke vorig jaar
Sn Canada aan het licht kwam.
Radio Moskou meldt, dat, Otto
Skovzenv, die Mussolini in September
3944 uit de handen der geallieerden
ontvoerde, door het Amerikaanse le
ger in dienst is genomen op het bu
reau voor militaire geschiedenis te
Cassel
Fn het Noord-Westen van de Ame
rikaanse staat Colorado zou een ura
nium-laag van buitengewoon groot
gehalte ontdekt zijn.
f e) lijn telt momenteel 80.000 lij
ders aan tbc en het aantal sterfgeval
len onder hen is sinds 1938 met 200
pro-ent toegenomen Vorig jaar wer
den tn landelijks 1400 nieuwe gevallen
In een verlaten goudmijn in Noord-
Ontario zijn 4 mijnwerkers, vermoe
delijk ton gevolge van ontploffing, om
het leven gekomen.
JOODSE MOTORRIJDER
DOODGESCHOTEN
Britse soldaten hebben gister een
Jv ise motorrijder doodgeschoten en
de duorijder geword, nadat de motor
rijder zich had omgekeerd teneinde
■ecu controle op de weg van Jeruza-
Jr r.aar Jaffa te ontgaan
•V soldaten achtervolgden hem en
v der. na enige waarschuwingsscho
tc.i up de vluchtenden zelf.
Totnogtoe zijn te Londen geen be
richten over troepenbewegingen bin
nengekomen, aldus de woordvoerder.
FELLE AANVAL OP DE
MOEFTI
Ds. Gradanos, de afgevaardigde van
Guatemala in de Palestijnse commis
sie der VN, heeft een krachtig plei
dooi gehouden voor de vestiging van
een Joods nationaal tehuis in Palesti
na. Hij steunde het verdelgingsplan
voor de speciale commissie voor Pale
stina en stelde in een amendement
om een internationale legermacht, be
staande uit troepen van kleine mogend
heden, te vormen, die onder leiding
van de VN de verdeling van Palesti
na ten uitvoer zou moeten brengen.
Granados deed een bittere aanval op
de Moefti van Jeruzalem, die hy wel
iswaar prees om zijn grote capacitei
ten en zijn geloof in zijn zaak, doch
ervan beschuldigde de aanstichter en
de meeste actieve collaborateur te zijn
in het Duitse plan voor de systemati
sche uitroeien van het Jodendom.
Gradanos verklaarde voorts dat
zekere functionarissen van het Brit
se bestuur in Palestina tegenover de
gehele Joodse gemeenschap een hou
ding hebben aangenomen, die veel
lijkt op anti-semitisme.
Op het congres van de Roemeense
soc.-dem. partij is een besluit goed
gekeurd, volgens hetwelk de party
met de communisten zal onderhande
len over het vormen van een politieke
eenheid.
Engels vliegtuig maakt nood
landing op drukke verkeersweg
Vrijdagavond om ongeveer kwart
over tien heeft een Engels twee-mo-
torige De Haviland-toestel, dat voor
zover thans bekend, op weg was van
Londen naar Brussel op de drukke
verkeersweg Den Haag—Rotterdam,
op het gedeelte tussen Delft en Schie
dam, een noodlanding gemaakt.
De piloot slaagde er in zijn toestel
vrijwel onbeschadigd aan de grond tc
zetten. Er werd niemand gewond.
De piloot heeft de machine wegens
benzinegebrek aan de grond moeten
zetten, Het is een wonder, dat er geen
ongelukken zijn gebeurd. Een jeep,
met leden van de koninklijke mare-
chausse schoot nog juist onder het
dalende toestel door.
Brand in de Wieringermeer
Vrijdagmiddag circa vier uur ont
stond, door tot nu toe onbekende
oorzaak, brand in de kapitale boer
derij va nde pachter W. Kranenburg
aan de Koggenrandweg in de Wierin
germeer. De met hooi en stro gevulde
schuur brandde tot de grond toe ef.
Ook de gehele bedrijfsinventaris ging
hierbij verloren en de woning ging
voor een groot deel in vlammen op;
dank zij de hulp van omwonenden
kon een groot deel van de inboedel
gered worden. Hoewel de Meer-brand
weer spoedig ter plaatse was, stond
zij vrijwel machteloos tegenover het
vuur. dat in het hooi en stro een gre
tig voedsel vond.
Toen de brand uitbrak was de pach
ter niet thuis. De schade van de
boerderij wordt geraamd op 60.000
gulden en die van de inventaris op
niet veel minder. De pachter was
slechts gedeeltelijk tegen brandschar
de verzekerd.
De verlieslijst
De regering maakt bekend, dat fnf
de afgelopen week van de Kon. Lanfa-Ï
macht 13 leden sneuvelden .van de
Kon. Marine 1 en van het KNIL 2.
Uit onze omgeving vermeldt de lijst
geen verliezen.
De beide Kamers der Staten-Gene-
raa! hebben gistermiddag in haar ver
enigde zitting het wetsontwerp tot
toepassing van art. 43 van de grond
wet zonder beraadslaging of stemming
goedgekeurd.
De heer van Schaik als Voorzitter
van de commissie van rapporteurs zei
o.m., dat de Staten-Generaal diep ge
troffen zijn door het feit, dat de om
standigheden de regering hebben ge
noodzaakt het wetsontwerp in te die
nen. Hij sprak de hoop uit, dat de
regeling H.M. de Koningin in staat
zullen stellen die rust te nemen, wel
ke het uitzicht opent, dat Haar ge
zondheid spoedig weer geheel zal zijn
hersteld en dat Zij daarna weer het
gezag zal kunnen uitoefenen zoals dat
gedurende meer dan 40 jaren is ge
schied.
Sprekende over de bezwaren van 't
wetsontwerp zei de heer van Schaik,
dat deze verschillende oorzaken heb
ben, o.a. in een verschil van mening
over de betekenis van artikel 43 der
Grondwet.
Die bezwaren zijn door de memorie
van antwoord op het voorlopig verslag
en de wijzigingen in het oorspronkelijk
ontwerp aangebracht, niet bij alle le
den geheel weggenomen.
Waar de netelige materie, die artikel
43 der grondwet aan de orde stelt
thans voor het eerst tot regeling zal
geraken, zal echter de practijk der
toepassing van de nu tot stand te
brengen wet wellicht kunnen leren,
dat aanvankelijk gerezen bezwaren
zullen verbleken.
Onder die omstandigheden willen de
Staten-Generaal in dit gewichtige
ogenblik over hun bezwaren heen
stappen en het wetsontwerp aanne
men.
Zij houden zich overtuigd, dat H.K.
H Prinses Juliana het verheven voor
beeld van Hare moeder als draagster
van de kroon bij de vervulling van
het haar op te dragen regentschap zal
navolgen.
Hierna werden achtereenvolgens de
afzonderlijke artikelen en ten slotte
het gehele wetsontwerp zonder be
raadslaging en zonder hoofdelijke
stemming aangenomen.
BE-EDIGING VAN DE PRINSES
Naar wij vernemen ligt het we
schreven het al eerder in het voor
nemen, dat H.K.H. Prinses Juliana als
regentesse van het koninkrijk der Ne
derlanden op Dinsdag 14 October a.s.
zal beëdigd worden in een verenigde
vergadering der Staten-Generaal, wel
ke in de Ridderzaal zal worden gehou
den. De beëdiging zal een plechtig ka
rakter dragen, op de wijze, zoals ge
bruikelijk is bij de opening der Staten-
Generaal.
NEDERLAND HELPT EGYPTE
De Nederlandse regering heeft aan
de Egyptische regering de levering
van honderdduizend eenheden chole-
ra-vaccin aangeboden.
Dit aanbod is in dank door de Egyp
tische regering aanvaard. De afleve
ring zal door het rijksinstituut voor
de volksgezondheid te Utrecht geschie
den, gedurende tien achtereenvolgende
weken, te beginnen met de week van
6 October, telkens tienduizend eenhe
den. De zendingen zullen rechtstreeks
per KLM naar Egypte worden ver
voerd.
RADIOTOESPRAAK-
PRINSES JULIANA
Vanavond om acht uur zal H.K.H,
Prinses Juliana in haar kwaliteit van
voorzitster van het Nederlandse Rode
Kruis een korte rede uitspreken voor
de radio
PROF. SCHERMERHORN
VOOR DE RADIO.
Prof Ir. YV. Schermerhorn zal Zon
dagavond a.s. van 19.00 tot 19.20 uur
voor de VARA-microfoon een toe
spraak houden, onder de titel „De
strijd rondom Indonesië".
Fusie tussen A'damseBank
en Incassobank
Directie en commissarissen van de
Amsterdamse Bank N.V. en directie
en commissarissen van de Incasso-
bank N.V. hebben medegedeeld, dat
zy onder voorbehoud van de goed
keuring van de vergaderingen van
aandeelhouders, een overeenkomst
hebben gesloten, welke de samenvoe
ging der beide bedrijven ten doel
heeft.
In de toelichting wordt verklaard,
dat men tot dit besluit is gekomen
op grond van de overtuiging, dat voor
de handhaving van een redelijke ren
tabiliteit maatregelen ter bereiking
van een zo economisch mogelijke be
drijfsvoering tijdig genomen dienen
te worden. Voorts meent men, dat de
te verwachten teruggang van gelden
van derden, gepaard aan een gedaal
de geldrente. onvermijdelijk een na
delige Invloed moet hebben op de
voor het bankwezen zo bij uitstek be
langrijke winstbron der rentebhten.
Overcompleetheid van personeel Is
niet te duchten, zo wordt voorts nog
gezegd. Beide banken hadden een on
derbezetting, zodat de vrijkomende
beambten zeker een plaats zullen vin
den.
De samenvoeging van beide banken
zal plaats vinden binnen het verband
van de A'damse Bank N.V., echter
met dien verstande, dat beide ban
ken naast elkaar als zelfstandige in
stellingen zullen blijven voortbestaan
in de vorm, zoals in een overeen
komst is vastgelegd.
Prol. Schermerhorn maak!
verre reizen
Prof. Ir. W. Schermerhorn is Vrij
dagmiddag om half vijf op Schiphol
geland na een kort bezoek aan Enge
land. In Londen heeft Prof. Scher
merhorn o.a. besprekingen gevoerd
over de luchtkartering in Indonesië.
Dinsdag vertrekt hij naar de Ver.
Staten en van het resultaat van de
besprekingen die hij daar zal voeren
hangt het af of de heer Schermerhorn
naar Tokio zal vliegen.
Het zit de KLM niet mee op de
Indië route.
Waren het eerst de moeilijkheden
met India en daarna de overstromin
gen in Colombo, die de vliegroute
naar Batavia stagneerden thans heeft
de KLM in verband met de cholera-
epidemie in Egypte moeten besluiten
voorlopig niet meer in Caïro te lan
den. In plaats hiervan zullen de vlieg
tuigen Lydda in Palestina aandoen,
hoewel ook hier de toestand door de
binnenlandse moeilijkheden niet ide
aal is. De nieuwe route wordt met in
gang van Dinsdag gevlogen. Het vlieg
tuig dat Vrijdag is vertrokken maakt
de landing nog in Caïro.
Voor het gruwelijkste misdrijf tijdens
de bezetting 20 jaar
Een aantal vrouwen, dat op 15 Ja
nuari 1944 als gevangenen in het con
centratiekamp Vught, het bunkerdra-
ma, zeker een der gruwelijkste mis
drijven tijdens de bezetting door de
kampbewaking op vrouwelijke gevan
genen gepleegd, had overleefd, was er
gistermorgen getuige van hoe een
vroegere Nederlandse „Aufseherin".
die één der hoofdrollen bjj het drama
had gespeeld, tot 20 Jaar gevangenis
straf met aftrek van voorarrest en
ontzetting uit de rechten werd ver
oordeeld.
De president, mr. F. W. van Schaeck
Mathon, die de sententie voorlas, deel
de daarbij mede ,dat het Hof bij de
bepaling van de strafamat als ver
lichtende omstandigheid in aanmer
king had genomen, dat de verdachte
van jongsaf aan in een NSB-milieu
was opgevoed enbovendien nog geen
19 jaar oud ten tijde van het misdrijf.
De verdachte zelf, de thans 22-jarige
Catharina M. Schot uit Amsterdam,
een vrij forse, blonde vrouw, die vroe
gere gevangenen als „de ergste ^adiste
van Vught" bestempelde, hoorde het
vonnis uiterlijk onbewogen en met een
norse uitdrukking op haar gelaat'aan.
Wegens het sarren en treiteren van
vrouwelijke gevangenen en wegens
haar aandeel In het bunkerdrama,
waarbij 91 vrouwen als repreesaille
voor het kaalknippen van een in hun
midden aangetroffen verraadster, in
twee slechts enkele kubieke meters
metende cellen werden geperst en bij
na twee dagen aan hun lot werden
overgelaten, had de advocaat-fiscaal
14 dagen geleden levenslange gevange
nisstraf tegen Katja Schot geëist. Zij
was het geweest, die met haar colle
ga Suze Arts, wier berechting voor
lopig is aangehouden, de ongeluk rige
vrouwen .zonder enig medegevoel. Ja
zelfs met leedvermaak" ,2oals getuigen
verklaarden, naar de bunker dreef en
ben met medewerking van Duitsers in
de veel te nauwe cellen perste. De
smeekbeden om hulp, die korte tijd
iater uit de bunker weerklonken, ne-
gperde zij volkomen. Een dag later
openden de Duitsers de deuren en de
slachtoffers rolden naar buiten. Er
waren vele doden, verscheidene vrou
wen waren krankzinnig geworden 40
der sterksten, die nog op eigen kracht
naar buiten konden strompelen, wer
den door Katja naar een andere cel
gebracht en daar opnieuw aan hun
lot overgelaten. Katja bekommerde
zich verder niet om hen en vierde die
avond feest met een Duitse Haupt-
sturmführer.
Het Hof achtte dit misdrijf van zeer
ernstige aard ;niet alleen heeft ver
dachte als „Aufseherin" dienst gedaan
in het kamp, doch zij heeft er haar
deel toe bijgedragen om het leven van
de reeds in zeer moeilijke omstandig
heden verkerende gevangen vrouwen
nog zwaarder te maken. Zij heeft zich
niet ontzien om weerloze vrouwen uit
te schelden en te slaan, alsmede te
roven uit voor de gevangenen be
stemde pakketten. Verdachte kreeg 't
reebt op beroep in cassatie
De doopplechtigheid van Prinses Marijke In de Domkerk te Utrecht
H.K.H. Prinses Juliana en Prins Bernhard met Prinses Marijke begeven
zich in de kerk.
TWEEDE SLACHTOFFER VAN
ONTPLOFFING OVERLEDEN
Gisteren is In het Juliana Zieken
huis de serg.-maj. v. d. B. uit Soest,
die Woensdag bij een munitie-ontplof
fing nabij Hoog-Soeren zwaar werd
gewond, overleden.
De toestand van soldaat A. C. is
iets verbeterd. Levensgevaar is voor
hem niet meer aanwezig.
HET AUSTRALISCHE
AMENDEMENT
Naar Agence Franee Presse offi
cieel verneemt, zal Australië de Vei
ligheidsraad het voorstel doen de Ne
derlandse en Republikeinse troepen
tot op vijf km van hun huidige posi
ties te doen terugtrekken.
SYRISCHE TROEPEN BIJ DE
PALESTIJNSE GRENS.
De chef van de Syrische politie heeft
verklaard, dat de Syrische troepen,
welke naar de Palestijnse grens zijn
gezonden, daarheen zijn gedirigeerd
om de wegen .waarlangs terroristen
in Syrië waren binnengekomen, te
blokkeren.
De New Yorkse bladen hebben van
de opmars van Arabische troepen
naar de grens van Palestina met gro
te koppen melding gemaakt.
LEVERT UW FLESSEN IN!
Deze dagen is er van overheids-
zijde op aangedrongen, dat de huis
vrouwen, met het oog op de distribu
tie van spijsolie omstreeks Kerstmis,
hun ledige flessen bij de winkeliers
inleveren en deze op hun beurt deze
flessen aan de leveranciers doorstu
ren. Het tekort aan flessen schijnt
zo nijpend te zijn, dat thans het
secretariaat van de bedrijven, betrok
ken bij deze spijsolie-overeenkomst
met de overheid, er op aandringt toch
vooral gehoor te geven aan bovenge
noemde oproep.
De Italiaanse anti-fascistische lei
der Antonion Picarolo, die reeds 43
jaar in Brazilië woont, heeft met be
hulp van een revolver zelfmoord ge
pleegd toen hij vernam, dat hij kan
ker ;had.
Engeland heeft gedurende de ruim
twee jaar, die sedert de wapenstil
stand zijn verlopen, het twijfelachtige
voorrecht gehad in Palestina te mo
gen „regeren". De Britse belangen in
dit gebied liggen voor het grijpen:
het is de onmiddellijke Oostelijke
dekking van het Suez-kanaal.
Genoegen heeft John Buil van zijn
verblijf in het Heilige Land niet be
leefd. Wat hij deed het was altijd
verkeerd .Het waren óf de Joden óf
de Arabieren die te hoop liepen, ia,
niet zelden waren het beide volkeren,
die aanleiding meenden te hebben om
het perfide Albion te lijf te gaan.
Er is wel eens gezegd, dat de
buitenlandse politiek van Labo' 7.:rh
nauwelijks onderscheidt van die der
vroegere Conservatieve regeringen
Dit dunkt ons onjuist. Er is een on
miskenbare tendens, die er op wijst,
dat Groot-Brittannië een geheel nieu
we koloniale politiek gaat volgen:
Overal wordt aan de volkeren staat
kundige vrijheid verlee- en tré'tt
Engeland zich terug. Wat daarvoor
nodig is moet juist aan ons. Neder
landers, die maar geen afstand kun
nen doen van onze supnrematif in
Indonesië, duidelijker zijn dan aan
wie ook.
Egypte werd door Engelan" nin
meer opgegeven. IndTa is bezlf
niet steeds tot eigen geluk - de lang
gewenste vrijheid te verwerven. En
thans schijnt Palestina aan de beurt
te zijn.
Het zou kunnen zijn. dat de bewo
ners deze veel gesmade Britten nog
eens zullen betreuren.
Op de Britse verklaring, dat Enge
land voornemens is Palestina te ver
laten, trekken van Noord, Oost en
Zuid de legerscharen aan om het
land te overvallen, zodra de Engelsen
de aftocht hebben geblazen. De gehele
Arabische wereld schijnt in rep en
roer, Syrië. Arabië en het pas vrij
geworden Egypte trekken hun leger
scharen samen om de Joden over de
kling te jagen of te verdrijven.
Dat is geen fraai gebaar, al moeten
we hieraan helaas toevoegen, dat we
nut de indruk hebben, dat de Joden
ooit krachtig hebben meegewerkt om
tot een vredelievende oplossing te ko
men. Gelijk meestal hebben de twee
k ij venden beiden schuld.
Manahem Beigin, de leider van de
Irgoen Zwai Leoemi, de Joodse onder
grondse beweging, deelde mede, dat
bij een eventuele strijd de Hebreeuw
se strijdkrachten de overhand zou
den behouden.
Dat Is: het gewone geraaskal van
ruziemakers.
We hebben het vaker gehoord
zonder dat het uitkwam.
Intussen vrezen we, dat er wel eens
een tijd zou kunnen komen, waarin
het vertrek der Engelsen zowel door
Joodse als Arabische P&lestijnen.
wordt betreurd. E.
Ramadier heeft verklaard, da-.
Frankrijk de staatsuitgaven met 23
procent zal gaan verlagen. De belas
tingen zullen verhoogd worden en
daarmee hopen de Fransen inflatie te
voorkomen.
weerbericht
YVEINIG VERANDERING
Overdrijvend.» wolkenvelden en
overwegend droog wetx.
Matige Zuid-Wettel uke windt
weinig verandering Ht «etopern.
