Ikmaaiileï
Vorming van nieuwe autonome staten
Onder de Schijnwerpei
Heel kras!
N.-HOLLANDSE
PERS 1945
Complot tegen Bevin?
D- veesmokkel
leeft weer op
Ook Sowjet-Unie voor aparte
Joodse Staat
KORT maarKHACHTIG
4e Jaargang No 1061
Dinsdag 14 October 1947
Wnd. hoofdred.: A. ERIKS. Westerweg
338, Telefoon 3300.
Stadsredactie en Corr. adres. Voor-
dam 6 A (niet te verwarren met Voor-
dam 9) teL 3967, bij geen gehoor 4544
Voorlopig voor Administratie, adver
tenties en hoofdredactie. Tel.: 3300
ROND INDONESIË
Australisch voorstel in de V.N. met
onoverzichtelijke gevolgen
(van onze Haagse correspondent)
De betrekkelijke rust rond de Indonesische kwestie wordt in regerings
kringen algemeen gezien als een voorbereiding van nieuwe, grote ge
beurtenissen, die algemeen in de loop der komende weken worden
verwacht. We hebben reeds bericht, dat minister Jonkman is hersteld
en zijn werkzaamheden reeds aanstaande Maandag zal hervatten. Reeds
geruime tijd geleuen, toen vele bladen de suggestie gaven dat de ziek
te van Jonkman wel mede oorzaak zou zyn, dat hij wel niet meer zou
terugkomen, konden wy positief zeker berichten, dat zulks onjuist was
dat het departement van de populaire bewindsman slechts zou worden
gesplitst. De feiten zullen ons volgende week of wellicht een week
later in het gelijk stellen.
RIJP VOOR ONDERHAN
DELINGEN?
Personen .die in nauw contact staan
met de regering, spreken er de laat
ste dagen hun voldoening over uit,
dat ook de toestand in Indonesië rij
per wordt voor nieuwe onderhande
lingen. De botsingen nemen af. het
geen wel duidelijk blijkt uit de le-
fei berichten. Wat hiervan de oor-
raak is kunnen we gevoeglijk in het
m'dden laten. De meningen zijn sterk
verdeeld en ook in deze kringen zingt
ieder vogeltje zoals het gebekt is.
Vermoedelijk evenwel is de grotere
rust aan de demarcatielijnen een ge
volg van wederzijdse pogingen tot
g:- «we soepelheid.
'nmiddels vraagt men zich in den
Haae af wat er zal gebeuren als in
derdaad de eventuele oplossing van
d° commissie van 3 bindend zal wor
den verklaard door de veiligheidsraad.
Men acht het "hier niet onmogelijk
dat in Lake Succes ®rtoe wordt be
sloten Het ligt voor de hand dat
vooralsnog niemand de reactie der
regering kan vaststellen.
TROEBELE POGINGEN
Beschouwde mën de Russische re
solutie als ongev arlijk voor Neder
land. aangezien deze bij stemming
geen schijn van kans zou maken, an
ders is het evenwel met het Austra
lische amendement op het Russische
voorstel, dat de Nederlanders wil ge
lasten de troepen terug te trekken
töt 5 km. achter de frontlijn, die werd
ingenomen op 1 Aug. De Australiër
wil hierdoor in de eerste plaats 'n be
tere onderhandelingssfeer scheppen,
in de tweede plaats een strook nie
mandsland formeren, waardoor vol
gens zijn mening de botsingen wel
zouden ophouden. Het laatste betwij
felende en het eerste met grote re
serve beschouwende, gelooft men in
doorgaans welingelichte Haagse krin
gen. dat door dit amendement de
toestand slechts onoverzichtelijker zou
worden.
Vooral opidat de staatkundige op
bouw van Indonesië thans met spoed
wordt voortgezet, betwijfelt men het
of het Nederlandse prestige op Java
en Sumatra een terugtrekking der
troepen - ook al is het slechts voor
beperkte afstand - zou gedogen.
Intussen verwacht men algemeen,
dat de formulering van Oost-Suma-
tra tot zelfstandige staat, nog door
andere zal worden gevolgd. Men ver
moedt, dat van Mook thans op korte
termijn in samenwerking met 'n deel
der bevolking nieuwe autonome ge
bieden zal formeren.
Het Londense blad Evening Stan
dard meldt, met grote koppen, dat
Scotland Yard een complot ontdekt
heeft om de minister van buitenlandse
zaken, Bevin, van het leven te bero
ven. Volgens het blad heeft" een spe
ciale afdeling van Scotland Yard me
degedeeld, dat de detectives, belast
met de bewaking van de minister ge
waarschuwd zijn, dat het complot
waarschijnlijk spoedig zyn slag zou
trachten te slaan. Het bericht van de
Evening Standard is nog niet beves
tigd.
Nader wordt vernomen, dat Scot
land Yard de maatregelen ter bescher
ming van Bevin heeft versterkt, daar
tijdens het weekeinde dreigementen
zijn ontvangen, dat Bevin door ter
roristen zou kunnen worden aange
vallen. Een woordvoerder van Scot
land Yard heeft echter meegedeeld,
dat in het geheel geen complot Is
ontdekt. Tevens sprak hij tegen, dat
de speciale lijfwacht van Bevin tot
grotere waakzaamheid is gemaand.
Van den Heuvel
gehuldigd
De heer Chr. van den Heuvel te
Leiden is Zaterdagmiddag in intieme
kring gehuldigd in verband met zijn
25-jarig lidmaatschap vr.n de Tweede
Kamer. Als sprekers voerden het
woord de heer A. Warnaar, burge
meester van Hazerswoude, namens de
nti-Revolutiomaire kamerkring, mr.
C. J. Woudstra als voorzitter van de
Anti Revolutionnaire kieskring Ne
derland en Oranje te Leiden en mr.
W. Rip namens de Chr. Boeren- en
Tuindersbond. Allen stelden de grote
verdiensten van de heer van den
Heuvel als parlementariër, speciaal
als landbouwdeskundige, in het licht
T de loop van de dag zijn nog vele
eelukwensen aangeboden.
Politie vangt bot
Er zijn verschillende tekenen die er
op wijzen, dat de veesmokkel weer
aan het opleven is. De smokkelarij
wordt echter niet zo druk beoefend
als voorheen, want thans worden
naar schatting in het Arrondissement
Breda ongeveer 2 koeien per week
clandestien de grens over gebracht.
De prijzen die voor de beesten be
taald worden zijn dermate hoog. dat
de smokkelaars weer wat risico dur
ven te nemen. Aan drijvers dat
zijn zij die de beesten over de grens
geleiden zou per koe 250 tot 300
gulden betaald worden. Het smokkel-
gilde blijkt zich overigens speciaal
toe te leggen op het transpórt van
tapijten, die op het ogenblik zeer
goed te plaatsen schijnen te zijn. na
tuurlijk tegen gepeperde prijzen. De
hoogconjunctuur in de tapijtensmok-
kel heeft zelfs dergelijke afmetingen
aangenomen, dat Tilbifcgse smokkel-
ploegen gecombineerd werken. Bij de
ze ..fusie" zijn naar schatting ruim 60
man hetrokken. De politie zit fel ach-
Duitsers rooiden
Wij kopen het
gesio'ene terug
Hoe groo het aantal paarden is
dat de Duitsers tijdens de oorlog uit
N rderiand hebben geroofd, zal wel
nooit precies kunnen worden vast
gesteld, maar zeker loopt het in de
tienduizenden Het allerbeste stam-
boekmatcriaal van ae inlandse fok
kerij werd daarbij niet gespaard.
De pogingen, direct na de bevrijding
aangewend om een aantal gelijkwaar
dige fokmerries uit Duitsland terug te
krijgen, leden alle schipbreuk. Ne
derland kreeg paarden terug, maar
niet het waardevolle materiaal voor
d< fokkerij.
Eerst thans, twee jaar m de bevrij-
c'ng zal er een kleine resr.tutie plaats
hebben. Naar wy vernemen, zal bin
nenkort een commissie naar O'.den-
burg vertrekken om da met mede
werking var het Oldenb u gs stamboek
een 50-ial paai len uit te zoeken ter
gedeeiUuijKe vervanging van de me
degenomen paarden. Nederland mot-I
een gimiddelae p."*vs vzi u';gtve*r
S 3000 voer «loze pa«.;-i-n betalen.
ter de vee- en tapijten smokkelaars
aan, doch heeft tot nu toe nog geen
arrestaties verricht.
Sydney Webb overleden
Sydney Webb. een van de pioniers
van de Britse Labourparty, is giste
ren op 88-jarige leeftijd in zijn huis
te Liphook in Hampshire overleden
De studies van Webb over het
staatssocialisme zijn bekend, evenals
de werken over de Sovjet-Unie, die
hij gedeeltelijk tesamen met zijn
vrouw Beatrice schreef. In de eerste
Labour-regering ('23-'24) was Webb
minister van Handel, in de. tweede
minister van Koloniën en Dominions.
Hij kreeg de titel van Lord Pass-
field, maar weigerde deze te gebrui
ken.
Beroep op TsjangKaj Sjek
Terreur jegens Chinezen
in de Republiek
Volgens het Chinese blad „Sin Po"
heeft de federatie der Chinese ver
enigingen voor radio Batavia een be
roep gedaan op de Generalissimus en
op mevrouw Tsang Kai Sjek. Zjj wer
den verzocht zich persoonlijk te wil
len mengen in de kwesties betref
fende mishandelingen en terreur Je
gens de Chinezen in de republiek In
donesië.
Nieuw departement
ingesteld
Het heden verschenen Staatsblad
H 346 vermeldt een Koninklijk Be
sluit van 11 October tot instelling van
een Departement van Algemeen Be
stuur, dat de naam zal dragen van
ministerie van algemene zaken.
Aan het hoofd van dit departement
is de zorg opgedragen voor de zaken
betreffende het algemeen regerings
beleid van het Koninkrijk, voor zover
deze zorg niet bepaaldelijk wordt
behartigd door een der andere de
partementen van algemeen bestuur.
Het besluit is gisteren in werking
getreden.
Bij Koninklijk Besluit is benoemd
tot Minister van algemene zaken de
minister-president dr. L. J. M. Beel.
VAN KLEFFENS OVERHANDIGT
ZWAARD AAN EISENHOWER.
Mr. van Kleffens heeft hedenoch
tend op de Nederlandse ambassade te
Washington het door Koningin Wil-
helmina geschonken zwaard aan ge
neraal Eisenhower overhandigd.
DE VERLIESLIJST
Het Nederlandse communiqué meldt,
dat de Nederlandse verliezen in de
periode van 4 Augustus tot 26 Sep
tember op Java, Sumatra en Madoe-
ra bedroegen 172 doden, 503 gewon
den en 11 vermisten. De laatste drie
weken zyn de dagelijkse verliezen
minder geworden. In de nieuw be
zette gebieden is de toestand rusti
ger geworden. Het communiqué meldt
verder nog, dat in Midden en West
Java en in de hoek van Oost Java
enkele botsingen plaats hadden. De
Nederlandse verliezen bedroegen gis
teren drie doden, vijf gewonden en
een vermiste.
Het landgoed .Aardenburg" te Doorn is sedert enige tijd ingericht als her
stellingsoord voor gewonde militairen. Niet alleen vinden zij hier een uit
stekende medische verzorging, doch daarnaast wordt er op Aardenburg
zeer vee* belangstelling getoond voor arheidsthcrapie. Een aantal gewon
den woidi geleerd hun h&ndeu weer te gebruiken.
Met alle ten dienste staande middelen tracht men de Cholera-epidemie In
Egypte het hoofd te bieden. Ten einde verdere ziekte-verspreiding door
vliegen en andere insecten te voorkomen heeft men vanuit vliegtuigen
de stad Cairo met DDT bestoven.
Oplossing Palestijnse kwestie in zichI
„Mandaat moet ten
spoedigste vervallen"
Tsarapkin, de Sovjet-vertegenwoor
diger in de commissie voor Palestina
der V.N., heeft gisteren ter commis
sie-vergadering verklaard, dat men
„de Joden het recht niet kan ontzeg
gen in Palestina hun eigen staat te
stichten"
De Sovjet-Unie kan daarom de aan
bevelingen uit het meerderheidsrap
port van de commissie voor Palestina
der V.N. steunen: verdeling van Pa
lestina tussen Arabieren en Joden.
Tsarapkin zeide, dat, historische
rechten, waarbij honderden, ja dui
zenden jaren moet worden terugge
rekend, niet beslissen. De Arabieren
zowel als de Joden hebben het recht
vrij in hun eigen staat te leven. In
verband met hetgeen de Joden in
Europa hebben moeten doorstaan, is
de stichting van een Joodse staat ,,'n
volkomen rijpe en spoed-eisende
kwestie" geworden. De zaak moet op
een brede politieke basis worden ge
steld.
ECONOMISCHE EENHEID
AANBEVOLEN.
De huidige gebeurtenissen in Pa
lestina waren naar zijn mening het
gevolg van de ineenstorting van het
mandaat-systeem. Een zo spoedig mo
gelijke beëindiging van het mandaat
en het onafhankelijk verklaren van
Palestina beschouwde ook Tsarapkin
als de juiste weg.
Bovendien zeide hij voorstander te
zijn van de economische eenheid tus
sen de twee Palestijnse staten.
Egypte komt op voor
„zelfbeschikking"
De afgevaardigde van Egypte. Taw-
zy Bqy, zei:
- Parijs beleeft wederom een sta
king. Het personeel der openbare
vervoermiddelen heeft het bijltje er
bij neergelegd. In Marseille gaan
morgenochtend officieren en matro
zen van de koopvaardij staken om
hoger loon.
Bijna alle Amerikaanse destilleer-
derijen zullen 60 dagen sluiten. Dat
betekent 20 tot 40 mill. schepel graan
voor Europa bravo!
Bovendien heeft Truman een „onge
kend aantal" Amerikaanse staatslie
den ontvangen, die hem inlichten
over de toestand in Europa. Men ver
wacht een uitgebreide en positieve
actie ten gunste van ons werelddeel.
Elf personen werden gedood toen
een locomotief by Praag met grote
snelheid op een personentrein reed.
Er zouden zich geen machinist of
stoker op de locomotief hebben be^
vonden.
De Amerikanen hebben Engeland
verzocht om voor December de aan
kopen voor de gezamenlijke bezet
tingszone van Duitsland op zich te
nemen. De Engelsen zouden er niet
voor voelen.
Het Engelse koningspaar en pitn-
ses Elisabeth hebben elk een me
laats kind geadopteerd.
Een harde partij bokste Van Kla
veren gisteravond tegen Fré de Vries,
maar het resultaat was match nuL
„Ik ontzeg de V.N. het recht om
over verdeling van Palestina of van
enig ander land te beslissen. De Al
gemene Vergadering kan alleen aan
bevelingen doen aan regeringen en
deze kunnen alleen beschikken over
hetgeen haar toebehoort. Behoort Pa
lestina toe aan enig lid van de V N
Afghanistan deelde Tawzi Bey's
mening.
ERKENTELIJKHEID DER
JODEN
Een woordvoerder van het Joods
bureau heeft Tsarapkin's woorden
toegejuicht: „Zij is een logisch ge
volg van de Sovjetrussische verkla
ring in Mei na het rapport van de
speciale commissie der V.N. voor Pa
lestina. Wij hebben een riem onder
het hart gekregen, nu de dringende
noodzaak is erkend van de vestiging
van een Joodse staat in Palestina en
overeenkomst tussen de grote mo
gendheden in het verschiet ligt".
Ook Johnson (V.S.) verklaarde
dankbaar te zijn, dat de Sovjetrus
sische verklaring over het Palestijnse
vraagstuk op belangrijke punten op
de Amerikaanse gelijkt.
Arabische Liga beperkt
vredelievend
Amir Pasja Rif ai, min.-pres.
van Trans-Jordanië ontkent,
dat Arabische troepen zich aan
de grens van Palestina samen
trekken. „De Arabische Liga
zal", zo zeide hij, „niet tot da
den overgaan". Maar hij liet er
op volgen: „zo lang als de En
gelse troepen nog in Palestina
zyn".
Ook koning Abdoellah van
Trans-Jordanië blijkt vredelie
vend met voorbehoud. Toen 21
afgevaardigden van de Arabi
sche Liga hem bezochten, ver
klaarde hij: „Indien onze vijan
den vrede zoeken, zullen wij
hetzelfde doen".
De Joodse nederzettingen in
Noord-Palestina hebben reeds
versterking ontvangen tegen
mogelijke aanvallen.
In de Alkmaarse gemeenteraad werd
Vrijdagavond een principieel debat ge
houden, welke de moeite van het ver
melden zeker waard is.
De zaak, waarover het ging. was in
het kort de volgende:
De vrijdenkersvereniging „De Dage
raad" had op 1 September j.1. een ge
westelijke vergadering willen houden
in de Muziektuin. De R.K. loco-burge
meester weigerde deze tuin ter be
schikking te stellen en motiveerde zyn
weigering officieel op de vrees voor
eventuele ordeverstoring.
Zowel P.vd.A. als C.P.N. bicken
niet bereid het daarbij te laten zitten
en besloten de raadsvergadering te
benutten om 'n woord van protest te
laten horen tegen de wijze,
langs een achterdeurtje, de ei®
van meningsuiting werd geknot
Nu is de burgemeester o^er aange
legenheden als deze niet interpellabel,
kan er dus niet voor ter verantwoor
ding worden geroepen. Zonder twijfel
echter kan de raad wel een verzoek
tot hem richten om bij voorknm'-nde
gelegenheden in de toekomst anders
te handelen. In die geest had de P v d.
A. haar motie dan ook ingericht en de
C:P.N. sloot zich daarbij aan.
Het ging dus om een verzoek of een
advies en niet om een ter verantwoor
ding roepen. Dit ws sommi
gen nog te veel.
Teneinde 'n uitsp»*.»* te vermijden
werd door een der tegenjtanders van
de motie een voorstel van orde inge
diend, dat moest uitmaken of de raad
af of niet bevoegd was over deze kwes
tie een oordeel uit te spreken.
Op een zonderlinge wijze werd
hierdoor de motie van de P.v.d.A.
getorpedeerd: alle gewone raadsleden
van de P. v. d. A. en de hele C P.N.
wilden de raad wél deze bevoegdheid
geven, de rest van de vergadering, in
clusief de beide wethouders van de
P. v. d. A. stemden er tegen.
Van de rechtse leden van de aa4
kunnen we de houding begrijpen, te
meer omdat de loco-burgemeester, o.i.
niet heel verstandig, meedeelde, dat de
ideeën van de Dageraad een groot
deel der bevolking in de heiligste ge
voelens krenkten, en dat dit de eigen
lijke reden van de weigering was ge
weest Dit bracht de zaak gehee' te
rug tot een beperking van het recht
van vrijheid van meningsuiting en
als verdediging was deze motivering
zwak omdat geen burgemeester de be
voegdheid heeft dit recht aan te tas
ten.
Wel bevreemde ons de h, uaing van
de beide wethouders van de P. v. d. A.
We vermoeden, dat hun stem werd
paald door de overweging
dat ze zich naast de burgemeester
meenden te moeten stellen.
Maar moet een wethouder dit óók
doen. wanneer het gaat om principiële
kwesties, waarover zijn politieke par
ty een bepaalde zienswijze heeft, een
zienswijze, die hem dwingt zich tegen
over de rest van het college te plaat
sen?
Intüssen weten we het nu: er zijn
dingen waarover de raad niet het
recht heeft een oordeel uit te spre
ken. Daartoe behoren beperkingen van
het recht van vrije meningsuiting.
Voor een links georiënteerde raad
vinden we dit heel kras! Om maar
geen sterkere woorden te gebruiken.
A. ERIKS.
Anti-fascistische over
winning in Rome
De uitslagen van de gisteren ge
houden gemeenteraadsverkiezingen in
Rome brachten een overwinning voor
de anti-fascistische krachten.
De nea-fascistische partij, de Uomo
Gualunque", is practisch van de kaart
De uitslagen zijn nog niet alle bin
nen. maar waarschijnlijk zal het
„Volksblok" (communisten en socia
listen) een, zij het kleine, volstrekte
meerderheid krijgen.
AARDBEVING VERWOESTTE VIJF
PERZISCHE DORPEN
Vijf dorpen zijn door een aardbe
ving in de buurt van Birdsjan in de
Perzische provincie Chorassan vol
komen verwoest. Reeds zyn 210 lij
ken uit de puinhopen te voorschyn
gehaald.
Nederland heeft 500 dragende
vaarzen aan Engeland geschonken
In deze strenge winter zijn 4 mlll
schapen en lammeren en 50.000 stuks
ander vee in Engeland omgekomen.
Een gevangenisstraf van 29 jaar
werd geëist tegen de Groninger ad
vocaat-procureur Redeker, die er o.m.
van beschuldigd werd 23 leden van
een O.D.-groep in de bezettingstijd
aan de S.D. te hebben verraden. Acht
jaar werd in Den Haag geëist tegen
de bekende verzetsman Nico van Dijk
omdat hij op 18 Dec. '44 een Am
sterdammer, C.S., die als S.D.-hand-
langer bekend stond, liquideerde.
„DE NEDERLANDER" VERSCHIJNT
NIET
Naar wij vernemen zal de „Neder
lander" In verband met reorganisa
tie werkzaamheden gedurende enige
tijd niet verschijnen.
weerbericht
MEER BEWOLKING.
Ochier.dmist. vrij veel fcewolk'-n*.
Overwegend droog weer. leta rr.irde*
zacht dan gisteren Weinig