Ikmaaidei Onder de Schijnwerper KORT niaarKIItCnTIG DISTRIBUTIE-NIEUWS Handel in Cultureel Bezit N.-HOLLANDSE PERS rns Huiseigenaren verlangen 25 pet. verhoging Slaking Ie Parijs in een nieuwe phase 4e Jaargang No 106 5 Zaterdag 18 October 1947 Wnd. hoofdred.: A. ERIKS. Wcsterweg 338. Telefoon 3300. Stadsredactie en Corr. adres Voor- dam 6 A (niet te verwarren met Voor- dam 9) tel. 3967, bij geen gehoor 4544 Voorlopig voor Administratie, adver tenties en hoofdredactie, Tel.: 3300 Moeien de huren omhoog? Socialisatie langs een achterdeur Tijdens een drukbezochte congres vergadering van de Nederlandse Bond van Huis- en Grondeigenaren in het gebouw van de Haagse Dierentuin sprak de secretaris van deze bond. Drs. A. W. Hermsen, over „De nood zakelijkheid van huurverhoging op korte termijn". Hij onderscheidde op het terrein van de volkshuisvesting vier fasen, ni.: premieregeling, wo ningproductie op economische basis, aanpassing (tot devaluatie van de gul den) en tenslotte de periode 1936-1940, toen de aanpassingsperiode nog bleef doorwerken. Het toen bestaande huur- peil werd na Mei 1940 „bevroren" en bleef dit tot op heden. Na een uitvoe rige uiteenzetting concludeerde Drs. Hermsen, dat eigenaren, woningbouw verenigingen, ambtelijke instanties en de regering overtuigd zün van een noodzaak tot huurverhoging op korte termijn. De bond wenst 25 pet. ver hoging en daarnevens een oplossing voor de financiering van het in oor logstijd achterstallig gebleven onder houdswerk. Lonen, prijzen en huurpeil Over de „Spanning tussen lonen en prijzen en het huurpeil" sprak Prof Dr. J. Tinbergen, die een uiteenzet ting gaf over de loon- en prijspolitiek der regering en de verhouding van de huurprijzen tot de onderhoudskos ten. Spr. gaf een overzicht van de door oorlog en bezetting ontstane moeilijkheden, als daar zijn de af braak vgn bezit en werkkracht en daarnevens verminderde productie en vergrote behoefte. Voorts besprak Prof. Tinbergen schijnwelvaart, ont staan door vergrote geldcirculatie en de uitgifte van obligaties in oorlogs tijd ter dekking van uitgaven voor de bezetting, die geen baten tot alge meen nut afwierpen. Na de vorige oorlog, aldus spr., werd tijdens de in -flatie in Duitsland en Oostenrijk een huurstop ingesteld met het gevolg, dat verarming der eigenaren optrad en men daar tenslotte van „socialisatie langs een achterdeur" kon spreken. Tot voorkoming van inflatie hier te lande werden zowel een loon- als een prijsstop ingesteld, onder welke laat ste categorie de huren ook vielen. Na de gunstige resultaten van de prijs- Wild zwijn aan de hengel Terwijl de jagers over het algemeen nog weinig succes hebben met de Jacht op wilde varkens, had de sluis wachter van sluis 7 aan de Zuidwil lemsvaart meer geluk. Toen hy in de avondlijke uren zat te lezen werd hij plotseling opgeschrikt door een luide plons in de sluis, welke bij nader on derzoek veroorzaakt bleek te zijn door een wild varken, dat zo onfor tuinlijk was geweest om tijdens zijn nachtelijke omzwervingen in de sluis- kolk terecht te komen. Het beest trachtte wanhopig zich uit zijn nete lige positie te redden, maar slaagde er niet in. De sluiswachter wierp als een volleerde cowboy een lasso om het varken.' Na een uur ingespannen werken slaagde hij er in om het onge wone „visje,, van cica 80 kg. met be hulp van enige toeschouwers op het droge te-trekken, waar het met een paar welgemikte slagen naar de eeuwi ge jachtvelden werd gezonden. beheersing in ons land, die in verge lijking met andere landen uitstekend zijn, belicht te hebben, gaf Prof. Tin bergen als oplossing van de huidige moeilijkheden: „meer werken, minder verbruiken". Onderhoud thans niet mo gelijk. Beheersing van prijzen en lonen is ook nodig om toekomstige internatio nale concurrentie het hoofd te kun- i bieden. De tegenwoordige politiek heeft tot hoeksteen een loonstop op 185 pet. van 1938 en kosten van levens onderhoud op 180 pet. De resultaten zijn mede verkregen dank zij de be toonde discipline der besturen van de vakbeweging. De koopkracht van de lonen staat thans ongeveer op het peil van 1938. Voor ongeschoolden ligt deze hoger, voor geschoolden lager. Het loonpeil kan alleen gehandhaafd blij ven, indien de kosten van levenson derhoud niet stijgen. Daarom worden, evenals in Engeland en in België, enorme subsidies gegeven, terwijl men anderzijds voortdurend poogt indus triële prijzen te drukken. Verhoging van huur met 20 of 30 pet. zou een merkbare verhoging van de kosten van levensonderhoud gaan betekenen. De regering hoopt echter, dat huur verhoging mogelijk wordt door daling van de prijzen op de wereldmarkt en stijging van de arbeidsproductiviteit. Prof. Tinbergen zeide het eens te zijn met het standpunt, dat onderhoud en afschrijving van woningen niet uit het huidige huurbedrag kunnen worden betaald. Verwachtingen over verho ging zijn teleurgesteld door de gevol gen van slechte oogsten van 1946 op de wereldmarkt en in 1947 in ons we relddeel. In 1948 zou dit kunnen ver anderen. Prof. Tinbergen zeide aan het slot van zijn betoog als econoom van mening te zijn, dat onderhoud een levensbelang is en dat dit slechts door huurverhoging te bereiken zal zijn. Hij verheelde niet, dat tot conserve ring van het huizenbezit ook door be volkingsgroepen buiten de huizenbe zitters hiervoor offers zullen moeten worden gebracht. Na uitgebreid debat nam de verga dering een resolutie aan, waarin ver wondering werd uitgesproken over 't feit, dat nog steeds de huur als sluit stuk op de loon- en prijspolitiek wordt gebezigd. Men verklaarde, dat deze politiek in steeds sneller tempo tot verdere verwaarlozing en verval van de bestaande woningvoorraad moet voeren. Bij de regering werd aange drongen op een huurverhoging "op kor te termijn van 25 pet, als eerste stap, teneinde een behoorlijk onderhoud mogelijk te maken en verdergaand verval te kunnen stuiten. COMMUNISTEN EN GAULLISTEN SLAAGS Tijdens een stormachtige bijeen komst van de Gaullisten, Donderdag avond te Toulouse gehouden, zijn aanhangers van de Gaulle slaags ge raakt met communisten. Verschillen de personen liepen hierbij verwon dingen op. Tijdens het debat tussen sprekers van de Gaullisten en een communistische vertegenwoordiger, die uitgenodigd was om zijn stand punt uiteen te komen zetten, werd het publiek roerig en interrumpeer de hen vele malen met geschreeuw. Tenslotte bestormde men het podi um en werden de microfoons omver gehaald. MISLUKTE BRITSE SNELHEIDS PROEVEN Volgens de Daily Express zouden de door de Britse luchtmacht geda ne proefnemingen met „raketten, sneller dan het geluid" geheel op fiasco zijn uitgelopen. De door een Mosquito gelanceerde raket zou het niet verder gebracht hebben dan snelheid van duizend kilometer per uur, welke wel door het vliegtuig met reactiemotor, de „Meteor", over schreden is. Komende maand zullen nieuwe proeven met raketten geno men werden. DENEMARKEN VERZOEKT AME RIKA OM GROENLAND TE ONTRUIMEN Gustav Rasmussen, de Deense mi nister van buitenlandse zaken, heeft in een interview te New-York ver klaard. dat hij voornemens is om aan het eind van deze week tot George Marshall, de Amerikaanse minister van buitenlandse zaken het verzoek te richten, dat de VS Groenland vol ledig ontruimen. Gerooid goud komt terug Het Franse Ministerie van Buitenlandse Zaken heeft Vrij dag bekend gemaakt, dat aan Nederland 535,890 kilogram van het door de Nazi's gesto len goud is toegewezen. PRINSELIJK PAAR NAAR ENGELAND Naar het ANP verneemt zijn de Prins en de Prinses-Regentes voor nemens op 18 Novepiber naar Enge land te gaan ten einde op 20 Nov. de huwelijksplechtigheid bij te wonen van Prinses Elisabeth en Lord Mount- batten. <U4iÊK Twee vrouwelijke personeelsleden werden gewond bij een bomaanslag op het Amerikaanse Consulaat in Je ruzalem. De aanslag werd gepleegd door een vrouw wiens identiteit tot op heden nog niet vastgesteld kon worden. De -foto toont U de verwoeste ingang. In Griekenland is de „noodtoe stand" afgekondigd. Er is o.m. een censuur op de pers ingesteld. Tien Griekse communisten zijn Vrijdag te rechtgesteld. Men vermoedt, dat nog 42 anderen eveneens zullen worden geëxecuteerd. Een flink aantal stamboekkoeien drachtige vaarzen vertrekken vandaag met de „Samarinda" naar In donesië. De dieren zijn aangekocht door de Ned.-Indische regering en vormen een nieuw begin voor de bij na vernietigde rundveestapel van de vroeger beroemde modelboerderij te Batavia. - Nabij Varese in Italië hebben ar beiders een chemische fabriek bezet en zijn met de politie in een vuurge vecht gewikkeld. - Het aantal verkeersongevallen in ons land neemt af. In de periode Ja nuari-Augustus 1947 werden 531 per sonen gedood en 4137 ernstig gewond tegen resp. 759 en 4243 in de eerste 8 maanden van 1946. BON AAN WIJZING VASTE BRANDSTOFFEN Op de bonnen 76 en 77 van de kaart TA 707 en de bon 76 van de kaart TB 707 (kamerbewoners) wordt met ingang van 20 October drie een heden vaste brandstoffen verstrekt. Teneinde het de handel mogelijk te maken de bestellingen regelmatig uit-j tevoeren, is het noodzakelijk, dat de bonnen prompt worden ingeleverd. De bezorging zal in gedeelten plaats hebben, zodat aflevering van alle een heden tegelijk niet kan worden ver langd. Men dient zich voor de winter op de totaal beschikbaar gestelde 12 een heden, resp. 6 eenheden voor kamer bewoners, in te stellen, daar een ho ger rantsoen helaas niet zal kunnen worden verstrekt. De brandstoffen- kaarten TA 707 en TB 707 dienen zorgvuldig te worden bewaard. De aandacht wordt voorts gevestigd op de folder, welke het rijkskolenbureau via de handel zal verspreiden. Zij be vat belangrijke mededelingen omtrent de huisbrandvoorziening in het alge meen en raadgevingen voor 't stoken. BONNEN VOOR FIETSBANDEN AANGEWEZEN Het centraal distributiekantoor deelt mede, dat t/m 30 November a.s. op de bon C 31 van het inschrijvingsbe- wijs voor vervanging van fietsbanden BI 611 een tourbuitenband verkrijg baar is. Verder is eveneens tot genoemde datum op bon A 13 van het inschrij- vingsbewijs voor eerst montage een buitenband en op bon B 13 van dit inschrijvingsbewijs een binnenband verkrijgbaar. De banden kunnen rechtstreeks op de bovengenoemde bonnen worden be trokken. Inwisseling tegen een ban denbon bij de distributiedienst is niet nodig. Bom van 1000 kilo zat 14 m. in de grond In 1944 zijn in de burtschap „De Nul", even ten Noorden van Olst, enige bommen gevallen, welke niet ontploften. Er viel o.a. een pal naast de spoorlijn ZwolleDeventer. De Duitsers deden ^destijds enige pogin gen de bom te vinden, maar toen de ze geen succes hadden, werd de kwes tie als afgedaan beschouwd. Een aannemingsfirma uit Zwolle begon in Augustus j.1. met het gra ven van een kuil, welke door middel van een bron-bemaling droeg moest worden gehouden. Doch hoe men ook zocht en boorde, de bom werd niet gevonden en men begon te twijfelen aan de juistheid van de aanduidin gen, door een wichelroedeloper ge daan. Gisteren was de situatie zo. dat de kuil een diepte van 7 meter had en dat het benodigde materiaal bijeengebracht was om met grond boringen de diepte van 19 meter te bereiken. De heer Hulsegge ,de wi chelroedeloper, had gisterenmorgen nog geconstateerd, dat de bom op hoogstens 14 meter diepte kon liggen zodat het begrijpelijk was, dat men met spanning de resultaten afwacht te, En inderdaad, de roedelopër werd volkomen in het gelijk gesteld. De bom werd aangeboora en bleek nog vier en een halve meter onder de bo dem van de kuil te liggen, Vermoe delijk zal niet getracht worden de bom te verwijderen, doch zal een plaat van gewapend beton in de kuil gestort worden, zodat de bom door beton en door ruim 11 meter aarde wel geïsoleerd is. TOEWIJZING VAN GLASBONNEN Het is gebleken, dat diverse glas verzekeringsmaatschappijen aan ge gadigden te kennen geven, dat in ge val van glasschade door de verzeke raar zal worden gezorgd voor de glasbonnen, welke vereist zijn om de voor het herstel der schade benodigde ïoeveelheid vensterglas te kunnen be dekken. Hierdoor wordt veelal de indruk gewekt, dat verzekerden ten aanzien van het verkrijgen van vensterglas bonnen voorrang zouden genieten bo ven niet-verzekerden. Naar aanlei ding hiervan vestigt het Ministerie van Economische Zaken er uitdrukke lijk de aandacht op, dat het voor de toewijzing van glasbonnen generlei verschil maakt, of de Ufetrokkenen te gen glasschade verzekerd zijn of niet. De transportstaking te Parijs duurt nog voort, zodat de stad nu reeds 4 dagen van Metro en - autobusdiensten verstoken is geweest. Donderdag hoop te men nog, dat het metro-personeel het werk zou hervatten, doch het vak verbond verklaarde: „Ondanks de regering loopt de metro niet". Uit het feit. dat Ramadier Vrijdag middag een coferentie met miliatire autoriteiten heeft gehad, leidt men af, dat de regering bereid is het rollend materieel te vorderen en, wanneer 't personeel blijft staken, de diensten door militairen te laten verrichten. Regering en koopvaardüpersoneel in Frankrijk hebben, na langdurige besprekingen, overeenstemming be reikt over het loon. Van officiële zij de wordt vernomen, dat de regering een loonsverhoging van ong. 15 aan de zeelieden heeft heeft toegestaan. Beperkt benzineverbruik voor personenauto's? Onlangs werd medegedeeld, dat het niet iq het voornemen ligt het rijden met personenauto's gedurende drie da gen per week te verbieden. Het Centraal Overleg Wegverkeers- en Vervoersorganisaties, waarin zijn verenigd de ANWB, de KNAC, de KNMV, de EVO en de vakgroepen Goederenvervoer- en Personenvervoer langs de weg heeft zich nu met een uitvoerig adres gericht tot de minis ters van Economische Zaken en van Verkeer en Waterstaat. In dit adres worden de bezwaren, welke van de zijde van het motorwegverkeer tegen een eventuele gedwongen beperking van het benzinegebruik bestaan, vol ledig behandeld. Jonge Arabieren in Palestina opgeroepen In Jaffa, de tweede Palestijnse zee haven, zijn gisteravond overal affiches verspreid, waarin de Arabische jeugd in Palestina wordt opgeroepen zich onmiddellijk voor „de militaire dienst" op te geven ter verdediging van het „moederland". ..De Arabische jeugd", aldus luidt de oproep, „moet, wan neer de Britse troepen Palestina ont ruimen. bereid zijn, haar bloed on voorwaardelijk te vergieten. De toe stand is ernstig en iedere simulant zal als verrader beschouwd weden". De oproep is ondertekend door Moham med Nimr Hawari. een advocaat en tevens „mede-opperbevelhebber" van de Palestijnse Arabische militaire or ganisatie. In de Heerenveense Koerier schrijft I v. d. S. onder bovenstaande kop het volgende artikel, dat de moeite van het kennis nemen stellig waard is. „De Nederlander" is een dagblad met een respectabel verleden. Be langrijke figuren uit het staatkundig leven van ons land hebben er aan meegewerkt. Het stond de christelijk- historische beginselen voor, maar èen partijblad in engere zin was het ook weer niet. Nu is'dit orgaan opgekocht. Vorige week is de hoofdredacteur, de heer Brijnen van Houten, voor de keus ge steld óf op de voet van feitelijke on dergeschiktheid samen te werken met de welbekende heer H. A. Lunshof, óf heen te gaan. De heer Brijnen van Houten heeft het laatste gekozen. Hij heeft karakter getoond en staat daar door op straat. Wij lazen onlangs ergens, dat zuive ring en vernieuwing verwante begrip pen zijn. De zuivering is mislukt, zo werd geconstateerd; en daarmee zijn ook de kansen van de vernieuwing verkeken. Het bovenstaande levert daarvan een treffend bewijs. Want wat velen zo lang hebben gevreesd, gaat nu gebeuren: de Telegraaf keert terug. Deze terugkeer geschiedt niet langs de rechte weg. want die is dit duistere orgaan versperd. Zij keert terug door een achterdeur. Ook zal de nieuwe krant niet de naam Tele graaf dragen. Daar voorziet de wet wel in. Wat terugkeert, is erger dan de naam. Wat terugkeert, dat is de geest, die vóór de oorlog zo veel onheil heeft gesticht en in de oorlog een stuk open verraad werd. Wat terugkeert, dat is de talentvolle karakterloosheid die draait op alle winden; de geestelijke koopbaarheid. Er is geen dringende behoefte onder het volk aan een nieuw en groot opgezet dagblad; er is alleen behoefte van zekere „belangen", te beschikken over een dagblad dat de koers vaart die zij wenselijk achten. De AKU is een kunstzijde-concern; wat heeft dit met een krant te maken? Ieder weet wat Philips is; waarom steekt dit grote bedrijf aanzienlijke bedragen in een persorgaan? Het gaat er niet om Nederland in cultureel op zicht een dienst te bewijzen. Het gaat er om, het publiek te beïnvloeden in een door de leiders van deze bedrij ven gewenste richting. Dit is de heer Lunshof wel toevertrouwd. Het is geen goed nieuws, dat van deze dagbladplannen. Het is eens te meer een aanwijzing dat verzuimd is, de juiste gevolgtrekking te maken uit de gebeurtenissen tijdens de bezetting. Er zijn enkele persmensen gestraft, disciplinair en ook wel op andere wijze; maar het kwaad is niet in de wortel aangetast. Het heeft er een ogenblik op geleken, dat de geeste lijke stromingen het perswezen in ons land zouden gaan beheersen. Het was maar schijn. Het blijkt hoe langer hoe meer, dat nu zo goed als voorheen het karakter van de pers wordt be paald door geld en economische macht. Het is kenmerkend, dat in ver band met deze dagbladplannen namen van allerlei mensen worden genoemd, die zich in de oorlogsdagen door hun vlotheid en plooibaarheid hebben ge compromitteerd. Vlotheid en plooi baarheid worden blijkbaar weer ge waardeerde deugden. Karakter komt er minder op aan. „De Nederlander" is gekocht. Een stuk cultureel goed is verhandeld, zo als een melkboer een klantenwijk overdoet. „De Nederlander" is een blad met zekere waardevolle tradi ties; maar dit kan de kopers geen steek schelen. Zij sturen de hoofdre dacteur de laan uit, zetten hun ver trouwelingen er In en zullen wel zor- gcu dat een smakelijk persproduct op de markt komt. Een naïeveling zal misschien constateren, dat deze krant dan toch ook maar lezers moet vin- Arbeiden en niet vertwijfelen Dezer dagen hadden we een gesprek met enkele mensen, die zich daarbij niet ontpopten als uitgesproken be wonderaars voor onze tegenwoordige Nederlandse regering. Ook de weder opbouw kwam ter sprake. Daaraan mankeerde nog al iets! Het baatte niet of we al wezen op de schier on gelofelijke prestaties in de Wierin- germeerpolder, op de werkelijk be wonderenswaardige herrijzenis van Walcheren, waar de wederopbouw van woningen met buitengewone kracht is aangevat, op het herstel in de omgeving van Arnhem en Nijme gen, op de huizenbouw, waarmee practisch overal weer is begonnen. Men was geneigd alleen de gebre ken te zien. En gebreken - die zijn er. Iedereen zal dat moeten toegeven. Vandaag namen we kennis van een grote gebeurtenis in de hoofdstad: de Vondelbrug - de verkeersweg dwars over het Vondelpark, waaraan zoveel jaren is gewerkt werd voor het pu bliek geopi In gedachten zagen wr> -•* visioen van de herstelde spooruiug aan de Moerdijk, even herinnerden we ons de troosteloze aanblik van onze ha vens ln de eerste na-oorlogs-dagen: zonder kranen en ogenschijnlijk hope loos verwoest. Dat is twee jaar gele den. maar het schijnt veel langer. Want we hebben ons lang en breed weer gewend aan de reuzen van de oceaan, die binnenkomen of het de meest gewone zaak van de wereld is en die gelost en geladen worden of er nooit iets aan de hand is geweest. Arbeidend Nederland heeft een nieuw werk gewrocht, het heeft een nieuw bezit toegevoegd aan de vele waarover ons volk reeds de beschik king heeft. Het ligt toevallig in Am sterdam. maar strnks zal het liggen in Alkma.u oC in Lchagen of ln een van onz» wilde polders. Monument«ii hts de Vondelbrug stemmen even tot nadenken, ze doen ons duidelijker dan ooit beseffen, welk devies we moeten volgen, willen we de nood van het jongste verleden geheel te boven komen: arbeiden en niet vertwijfelen! Maar ze zeggen ons ook - en dat is nog belangrijker - dat het Nederlandse volk bezig is, bewust of onbewust, naar deze regel te leven. A. Eriks. In Londen ging 9000 liter jenever Vrijdagmorgen in vlammen op ten gevolge van een brand in een distil leerderij. den. Zouden die er niet komen? Let eens op, met hoeveel tam-tam, met welk een vloed van reclame, dit blad er za lworden in-gehamerd. Ook dat is de heer Lunshof en zijn zakelijke hel pers wel toevertrouwd. Dit grote be drijf zal zich kunnen veroorloven, met geld te smijten, zoals de Telegraaf dat vroeger deed. Door kopen en overbie- den zal men minder kapitaalkrach tige concurrenten er kunnen uitwer ken. Zaken zijn zaken. Er is helaas geen eqkele reden om aan te nemen, dat niet talloze lieden zonder veel oordeel des onderscheids voor de re clame en voor de vlotheid zullen be zwijken. De heren Lunshof c.s. noe men dit democratie. Dit is de pers vrijheid. gelijk zij die verstaan. Er is tegen dit soort practijken wei nig te doen. De zuivering kan niet worden overgedaan; cn zonder zuive ring geen vernieuwing zie boven. Wij kunnen slechts hopen, dat deze affaire voor de regering een reden is om, met toepassing van de Noodpcrs- wet, er voor de overgebleven oud- illegale bladen nog uit te halen wat er ia zit. Veel is al verloren; maar er kan ook nog iets gered worden. Laat dit voor de regering een ere-zaak worden. Bela-Varpa, oud-voorzitter van het Hongaarse parlement, lid van de par tij der kleine boeren, die beschuldigd van samenzwering tegen de Staat door de huidige Hongaarse regering ter dood werd veroordeeld, wist met Amerikaanse hulp uit Hongarije te ontsnappen en bevindt zich op het ogenblik op weg naar de Ver. Staten. weerbericht AFNEMENDE WIND Geleidelijk afnemende en naar N. of N.-O. draaiende wind. Vrij veel be wolking met nog enkele buien. Kou der.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

De Vrije Alkmaarder | 1947 | | pagina 1