I/tv
X
©e
kmaaitfei
De gasprijsverhoging werd aangenomen
Schijnwerper
N.HOLLANDSE
PERS 1945
Motorraces opnieuw punt
van bespreking
Nieuwe aanslagen te Jeruzalem
Griekse „maatregelen
tegen bandieten"
Parlement verwelkomde Mackemie King
Lamlendigheid, die de dood van
duizenden ten gevolge had
Ie Jaargang No 1088
Vrijdag 14 November 1947
Wnd. hoofdredj A. ER1KS. WestcrwMr
338. Telefoon 3300 8
Stadsredactie en Corr adrea. Voor-
dam 6 A (niet Ie verwarren met Voor.
dam 9) tel. 3967. Voor advertenties
en adm. eveneens Voordam 6 A. (Tel
3967).
ÜU de Alkmaarse Gemeenieraad
Afwezig met bericht van verhinde
rmg de heren de Wilde en Venneker.
Onder de ingekomen stukken wis
een brief van Prof. Mr. A. Koelma,
waarin deze met groot leedwezen mee
deelde op advies van zijn medici het
ambt van burgemeester te moeten
neerleggen en waarin hij voorts dank
bracht voor de medewerking en bet
vertrouwen, dat hij van wethouders en
raadsleden, benevens van de ambte
naren, waarvan er talrijke met name
werden genoemd, had mogen onder
vinden.
De loco-burgemeestei nam naar
aanleiding van dit schrijven het woord
en memoreerde de grote verdiensten
van de scheidende burgemeester, die
algemeen vertrouwen en waardering
had gevonden en die bovendien door
zijn langdurige werkzaamheid als
secretaris onze stad zo door en door
kende. Het zijn de gevolgen van de
houding van Prof. Mr. Koelma gedu
rende de bezettingsjaren, die indirect
oorzaak zijn geweest, dat deze veelbe
lovende figuur voor Alkma..r verlo
ren is gegaan. Spr. zegt Prof. Koelma
dank voor het vele, dat hij in het
belang der stad heeft gedaan als se
cretaris en als burgemeester en hoopt
dat het hem in de toekomst goed mo
ge gaan.
Na een hartelijk applaus sluit do
heer Woldendorp zich namens de R.K
fractie bij de woorden van de voor
zitter aan. Dit doet ook de heer Groot
namens de hele raad. terwijl op voor
stel van de heer Sietsma 'een schrij-
venzal worden gericht aan Prof. Koel
ma, waarin de gevoelens van de raad
zullen worden vertolkt.
overman mare nctansMri-'
ïïnff.
Naar aanleiding van een schrijven
om in .e Commissie van Advies inge
volge de Woonruimtcwet 1947 in de
vacature Mr. Smal een vrouw te be
noemen interesseert de heer Hoytink
ziph voor de reden, waarom Mr. Smal
heeft bedankt. Het college weet hier
over niets naders mede te delen en de
heer Hoytink verklaart zich bevre
digd Waaraan was deze grote belang
stelling, waarvoor zo weinig nodig
was om er aan te kunnen voldoen, toe
te schrijven?
De motorraces
Hij heeft echter nog meer te vragen
in verband met een verzoek tot het
uitschrijven van nieuwe motorraces.
Niettegenstaande de sintelbaan zijn er
weer ongelukken gebeurd en boven
dien accepteert het college zonder
meer de Zondag. Hij meent, dat de
resultaten op Zaterdag zeer bevredi
gend zijn geweest en hij verzoekt in
ieder geval nadere gegevens. Boven
dien zal de Alkmaarse middenstand
meer hebben aan een race op Zater
dag dan op Zondag. Zowel de R.K
fractie als die van de p.v.d.A. blijken
een bericht aan raad evenzeer op
prijs te stellen. B. en W. hebben daar
tegen geen bezwaar, zodat de motor
races te gelegener tijd in de raad op
nieuw ter sprake zullen komen.
Benoemingen
Tot leraar in de staathuishoudkunde
aari de Handelsschool wordt benoemd
de heer H. Feenstra te Zaandam, tol
tijdelijk leraar in staatsinrichting de
heer A. Visser.
Onderwijzer aan de Nicolaas Beets-
school wordt de heer W. van der Gaag
te Eindhoven.
(Zie vervolg pag. 3).
Britse minister van
financiën afgetreden
Hugh Dalton, de Britse minister van
Financiën, die onlangs aanvullende be
grotingsplannen aan het Britse parle
ment heeft voorgelegd, is afgetreden.
Sir Stafford Cripps, minister van Eco
nomische Zaken is tot zijn opvolger
benoemd.
Tijdens de bijeenkomst van het
parlement op Donderdag gaf Dalton
toe, dat hij sommige gegevens uit zijn
begroting voor de mededeling daarvan
in het parlement had doen toekomen
aan een Londens blad.
Dalton excuseerde zich daarbij voor
deze „ernstige indiscretie".
Donderdagavond kwam het kabinet
in spoedvergadering bijeen om de zaak
te bespreken.
Het laatste gevalvan voortijdige
mededelingen over de begroting kwam
voor in 1936, toen de voormalige mi
nister van Koloniën Thomas zich daar
aan schuldig maakte. Thomas trad
toen ook af als minister, doch bleef
zijn zetel in het parlement behouden.
Dr. Beel in de Tweede kamer:
„Onderhandelingen met republiek
ontmoeten ernstige bezwaren."
Melk, boter en kaas worden
duurder
Min. Beel heeft gisteren de rede
voeringen der Tweede-Kamerleden
over de begroting - '48 beantwoord.
Over Indonesië verklaarde hij, dat
nieuwe- onderhandelingen met de Re
publiek in d«
aTsnög ernstige bezwaren ontmoeten.
Van een adviseurschap van Prof.
Schcrmerhorn ten behoeve van dr
van Mook is geen sprake dan op het
gebied der luehtkartering.
Loon- en prijspolitiek
Spreker wijst ei op, dat de land-
bouwlonen meer gestegen zijn dan de
industrie- en andere lonen. De gemid
delde lonen der landarbeiders staan
niet achter bij vergelijkbare industrie
Ionen.
Wijzende op de prijsverlaging van
een aantal artikelen zegt spr. dat het
voornemen bestaat ook verlagingen
op het terrein der voedingsmiddelen
toe te passen: helaas zullen ook enke
le verhogingen moeten volgen, o.a.
voor melk, boter en kaas.
Mogelijkheid tot verhoging der hu
ren is op het ogenblik nog niet aan
wezig.
Een aanial Britse soldaien gedood
door bommen
*)oor een bomaanslag zijn gister
avond te Jeruzalem volgens Reuter,
zeven Britse militairen omhet leven
gekomen.
Een achtste zou gedood zijn toen een
Britse patrouille door Joodse verzets
lieden uit een hinderlaag werd be
schoten. Een aantal Britten en ten
minste drie Joden werden daarbij ge
wond.
Andere, Joodse, berichten noemen
dit overdreven en spreken van 2 4
doden; in Britse legerkringen ver
klaarde men, dat er ten minste 14
Britse soldaten werden gewond.
Reuter meldde nader, dat te Haifa
vier leden van het Britse veiligheids
korps bij het verlaten van een bios
coop in een Joodse wijk door leden
van de groep-Stern zijn doodgescho
ten. Te Jeruzalem zou 1 Britse poli-
tie-agent zijn gedood, een andere
^gent cn 28 Britse soldaten zouden zijn
yewond, van wie 5 ernstig.
Gaai minister Schagen
van Leeuwen heen?
Dr Beel heeft in zQn antwoordrede
op de algemene beschouwingen van de
Minister van Marine, de heer Schagen
van Leeuwen ,hem inderdaad heeft
medegedeeld voornemens te zijn zijn
ontslag ais Minister van Marine aan
te bieden. Aangezien over de aanvaar
ding van dit ontslag nog niet is be
slist, stelde de minister-president de
Kamer voor op de motieven van dit
ontslag niet nader in te gaan.
Geen Brits geweld voor
verdeling.
Cadogan, Brits gedelegeerde bij de
Verenigde Naties, heeft in de sub
commissie voor de verdeling van Pa
lestina medegedeeld, dat Engeland zijn
troepen niet zal gebruiken om de ver
deling van Palestina met geweld door
te zetten.
Op 1 Aug. 1948 zullen de Britse mi
litairen geëvacueerd zijn.
Heder-Saksen protesteert
Tegen Nederland's territoriale eisen
De minister-president van Neder-
Saksen, Heinrich Kopf .heeft namens
zijn regering geprotesteerd bij de
Britse autoriteiten tegen de Neder
landse territoriale eisen met betrek
king tot het gebied van Bentheim.
aangezien daar 25 procent van alle
Duitse olie wordt gewonnen.
Als de economische mogelijkheden
van Duitsland nog verder worden be
perkt, adus het protest ,zou de rege
ring van Neder-Saksen zich gedwon
gen zien terug tp komen op haar be
sluit mede te werken aan het ontman
telingsplan
KIP VERHOOGT ARBEIDS
PRODUCTIVITEIT.
Een witte leghorn van de familie
K. Eckhardt op de Oostsingel te Delft
heeft een ei gelegd, dat het abnor
male gewicht heeft van 120 gram. Dc
afmetingen van het ei overtreffen die
van een flink eendenei.
Liefiinck stelt
kamerleden gerust
De man van de kas, min Lief
iinck heeft ter beantwoording
der Kamerleden o.m. medege
deeld, dat de aanvragen der de-
waren dan wat op de begro
ting is gebracht, 't Is dus wél
ernst met de bezuiniging. Een
export-belasting is onderwerp
van interdepartementaal over
leg.
Een Indische begroting kan
nog niet gemaakt worden
iedere raming zou illusoir zjjn.
De deviezen die Indië uit export
maakt komen indirect aan Ne
derland ten goede.
Ook als er geen Marshall-hulp
voor Nederland komt, Is de re
gering paraat.
Het kabinet
De homogeniteit van een kabinet
kan alleen voortkomen uit rustige
beraadslaging. Natuurlijk zijn er ver
schillen, maar beslissend is of men
het tenslotte eens wordt In verband
met de wijzigingen in het kabinet
merkt spr. op, dat onze grondwet nog
niet kent de staatssecretaris. Dit ge
mis doet zich vooral gevoelen op het
ministerie van overzeese gebiedsde
len. De taak van minister Jonkman
zal door de heer Götzen aanzienlijk
worden verlicht. Minister Jonkman
blijft echter verantwoordelijk voor
het geheel. In de Kamer zouden mi
nister Götzen vragen over onderdelen
gesteld kunnen worden.
Beschuldiging van „Daily
Mirror" bleek juist
Men neemt te Athene aan, dat tijdens
een onderhoud tussen de Griekse mi
nister van buitenlandse zaken, Tsalda-
ris en de Britse ambassadeur, Sir
Clifford Norton, laatstgenoemde mel
ding heeft gemaakt van de door het
Britse blad „Daily Mirror" gelanceer
de beschuldiging van barbaars op
treden door geregelde Griekse troe
pen. Naar verluidt, is komen vast
te sana dat het „ernstige incident
met de hoofden" (waarbij Griekse re
geringssoldaten afgehakte mensenhoof
den achter zich aansleepten) inder
daad heeft plaats gehad en wel in
Juni van dit jaar Het waren „maat
regelen tegen bandieten, op wier
hoofd een prijs was gesteld", luidde
het Griekse bescheid. Soortgelijke ge
vallen zijn vaker ter ore gekomen
van de Britse autoriteiten.
Thans zou ook de Griekse rege
ring een onderzoek laten instellen;
drastische maatregelen zijn beloofd.
GOUD NAAR NEDERLAND.
Op 12 November jJ. heeft de..Com-
mission Tripartite de la Restitution de
1'ör Monetaire" tegenover de Neder
landse ambassadeur te Brussel, Mr.
B. Ph. Baron van Harinxma Thoe
Slooten, de officiële mededeling be
vestigd van een eerste toewijzing aan
Nederland van 35.890 kg. door de
Duitsers weggevoerd goud.
Doodstraf tegen S.D.-beul
geëist
wanneer ik word gehangen
BEN JIJ ALLANG VERGAST".
Tegen de Amsterdammer Kling is
voor het Bijz. Gerechtshof te Utrecht
gisteren de doodstraf geëist.
Kling bood zijn diensten vrijwillig
aan voor jacht op Joodse Nederlan
ders. In de Bilt, Den Dolder, Bosch
en Duin, Soest, Blaricum en Amster
dam arresteerde hij in November 1943
in vier dagen tyds 33 joden en nog
10 jodenhelpers. Zijn verloofde be
dacht hij met bontmantels en sieraden
Een meisje dat met een maagbloe
ding te bed lag, had verdachte 'op ru
we toon toegevoegd: ,,'t geeft niet dat
je ziek bent, over twee dagen ben
je toch dood". Bij een andere gele
genheid riep hij na een opmerking
van een zijner slachtoffers: „wanneer
ik word gehangen, ben jij allang ver
gast".
VLIEGTUIG NEERGESTORT.
Te Huis ter Heide in de gemeente
Zeist is gisteren een tweemotorig 1 es-
vliegtuig van de Rijksluchtvaartschool
uit GilzeRijen, bemand met twee
leerling-vliegers, neergestort, vermoe
delijk wegens gebrek aan benzine.
Het vliegtuig werd zwaar beschadigd,
doch de beide inzittenden liepen
slechts onbetekenende kwetsuren op.
Tamme varkens doen óók
van zich horen
Het gebeurde in het landelijke Mid
den-Limburgse dorp Haelen. Of het
<jIii de2è buurt reeds herhaalde
lijk gesignaleerd werden - is niet be
kend maar in elk geval vond de land
bouwer B. dat zijn krulstaart in de
stal niet op zijn gemak was. Het dier
maakte naar de'wijze der vogejs een
nest en legde daarin, tot grote ver
wondering van zijn baas, een ei. Op
gewonden raapte hij het op en toonde
het de huisgenoten. Bij het afwasen
werd het geheim ontsluierd: het bleek
een stenen nestei te zijn. Het varken
is nu weer rustig..—
Tot zover het telexberichtje.
Onze redactie is échter van mening
dat dit niet volledig kan zijn. Helaas
konden we de eigenaar van de var
ken-vogel niet opbellen. We hadden
n.L willen vragen of het beest ook
nog pogingen heeft gedaan om weg
te vliegen
Brits premier sprak warme woorden tot ons volk
In de Ridderzaal van het Haagse
Binnenhof heeft gistermiddag te 4
nur de plechtige ontvangst van de Ca
nadese minister-president Mackenzie
King door ons parlement plaats ge
had. Er waren vele hoge autoriteiten
aanwezig en prof. Kranenburg ver
welkomde de grijze staatsman uit
naam van de verenigde vergadering.
.Ik heet U welkom in ons midden. Het
is ons een groot voorrecht in U, hoofd
van de regering van Canada en groot
staatsman, een der leiders van onze
gemeenschappelijke strijd tegen wrede
agressie te kunnen begroeten. Uw land
heeft een speciale plaats in de harten
van onze landgenoten veroverd. Voor
ons, Nederlanders, zijn de Canadezen
onuitwisbaar verbonden met het uur
van onze bevrijding. In onze oren
klinkt nog het gejuich, waarmee ons
volk de onversaagde Canadese jongens
begroette, toen 2ij in hun jeeps onze
steden en dorpen binnenreden, een le
vende getuigenis, dat wij eindelijk van
het onverdraaglijke juk van onze on
derdrukkers waren bevrijd, aldus ving
prof. Kranenburg zijn rede aan.
Amerika belust op
uranium
Steun aan Europa
in ruil voor atoombommen
Senator Vandenberg, republikeins
voorzitter van de Amerikaanse se
naatscommissie voor Buitenlandse Be
trekkingen, heeft gisteren op de vier
de dag van de enquête der commissie
aangaande de Amerikaanse hulppro
gramma's voorgesteld, dat bepaalde
Europese landen voor Amerikaanse
hulp krachtens het plan-MarshalLwel*
naar de V. S. kunnen betalen.
DE SOWJET-UN1E ZWIJGT OVER
ATOOMBOMPROEVEN
Het bericht In het Franse blad 1'
Intransigeant, dat er in de Sowjet-
Unie proeven zouden zijn genomen
met atoombommen is in officiële
kringen te Moskou tegengesproken
noch bevestigd.
Ook pers en radio hebben niets
over het bericht gezegd. Het enige
commentaar is dat van een ambtenaar
van de persafdeling van het ministe
rie van buitenlandse zaken ,die zeide
nooit eerder iets over proeven met
atoombommen in de Sowjet-Unie ver
nomen te hebben.
Een boekje open over hoge ambtenaren
Slachtoffers van Hitier wachtten vergeefs
op hulp van onze regering
het rapport van de commissie, welke
„Moge dit keer de Regering eeu
hand van jjzer hebben. Een bevrijding
na velerlei slapheid zou het zijn, in
dien eens éénmaal Den Haag toesloeg
en, hoog of laag, degenen trof, die on
ze landgenoten in de diepste ellende
zo schandelijk in de steek hebben ge
laten.
Deze woorden vormen een gedeelte
van het bittere commentaar,, dat „Het
Parool" levert op de beschuldiging
over de schandelijke bureaucratie van
de Ned. regering in Londen, die
naar menselijke berekening, duizen
den goede Nederlanders onnodig om
heeft laten komen in de Duitse concen
tratiekampen.
Deze beschuldigingen zijn vervat in
NEDERLANDSE OORLOGS
MISDADIGER IN OOSTENRIJK
GEEXECUTEERO
De „Volksstimme", een Oostenrijks
communistisch orgaan meldt, dat Ni-
kolaus Been, die door een Britse mili
taire rechtbank ter dood was veroor
deeld wegens moord op vier Joden in
een kamp in Stiermarken, opgehan
gen is. Volgens de P.R.A. betreft het
een 39-jarige Amsterdammer Nicolaas
Been geheten. Hij staat geboekt als
lid van de NSB. de Germaanse SS.
de waffen-SS, de Wach- und Schutz-
dienst, en de NSKK.
Het bureau opsporing oorlogsmisda
digers bleek Nicolaas Been niet te
kennen.
CANADESE PREMIER AAN
HET WOORD
„Onze kinderen een symbool"
In een grote réde, die de Canade
se „grand old man" daarop hield, zeide
hij o.m., dat nimmer meer een natie
het zal wagen de vrijheid en het le
ven in de democratische landen te
bedreigen, indien de democratische
naties de eenheid en -de kracht tonen
die zij gedurende de oorlog aan ae
dag hebben gelegd. Bijeenkomsten zo
als die van heden, zo vervolgde hen,
moeten aan andere naties tonen, dat
de banden tussen de vrije volken
steeds sterker worden; dit zou een af
schrikwekkend middel zijn bij nieuwe
pogingen tot agressie wer^^eer-
schappij.
De Nederlandse kinderen, cue bloe
men naar deze graven der Canadesen
strijders brengen, zag hij als een sym
bool van de kinderen der gehele we
reld, die verlangden met liefde en me
delijden te worden behandeld.
Hij bracht hulde aan Koningin Wil-
helmina, die door het Canadese volk
als „een der grootste vrouwen aller
tijden" wordt beschouwd ..een toon
beeld van zielskrac^'"
tot taak had de klachten van ex-poli
tieke gevangenen te onderzoeken.
Het rapport is op 29 September, naar
„Het Parool" weet te berichten, over
handigd aan het Rode Kruis, maar
men aarzelde om over te gaan tot pu
blicatie.
Wij kunnen ons deze aarzeling in
denken.
De verwijten die hier hoge ambte
naren in zeer verantwoordelijke po
sities treffen zijn van dien aard, dat
een normaal denkend mens zich wel
verbluft af moet vragen, of zij juist
kunnen zijn. En toch, de uitvoerige
berichtgeving van „Het Parool" met
namen, data, citaten, verwijzingen
naar bijlagen enz enz laten eenvoudig
geen mogelijkheid tot twijfel meer
over.
Vandaag, Vrijdag, zou dit rapport
aan de Koningin.de Regentes en Prins
Bernhard worden overhandigd. Het
wordt toegezonden aan ministers en
vervolgens aan allen, die worden be
schuldigd. Een tijd lang zal men er
vermoedelijk weinig over vernemen:
volledige publicatie wordt omstreeks
1 December verwacht.
Maar ook de gedeeltelijke publicatie
die thans reeds door één blad is ge
geven, kan niet achteloos worden voor
bijgegaan. Wij zullen enkele grepen
doen uit het ontstellende, dat hier
zwart op wit voor ons ligt.
Vervolg rie pag. 4)
Ordening van
gemeentelijke salarissen
Hoewel de tijd achter dc rug is,
waarin de salarissen van 't secretarie-
personeel .vooral voor zover het kleine
gemeenten betrof alleen maar onbe
hoorlijk laag mochten worden ge
noemd, bleef er veel, wat te \v'£ugg£_„
gebrek, In verschillende gemeenten
golden niet zelden geheel verschillen
de maatstaven. We hebben hier te doen
met een euvel, dat overigens niet al
leen geldt voor gemeentelijke ambte
naren. Ook in vergaderingen van wa
terschappen werden wel eens stem
men gehoord, die vroegen om alge
mene regelen ten aanzien van de sa
lariëring van ambtenaren, waarbij
men dan natuurlijk stuitte op dezelfde
moeilijkheid, welke zich ook bij de
gemeenten voordeed: de altijd ver
schillende grootte.
Het zal daarom niet alleen door vele
gemeentebesturen, maar ook door tal
van gemeente-ambenaren als een voor
uitgang worden beschouwd dat thans
door de minister een zekere ordening
is ingevoerd. Deze heeft namelijk in
overweging gegeven de zogenaamde
„toetsingsnormen" in te voeren, welke
reeds in de provincie Zuid-Holland
worden toegepast. Een en ander in af
wachting van een algehele salarisre
geling voor het gemeentepersoneel.
Omtrent deze Zuid-Hollandse toet
singsnormen het volgende.
In gemeenten met 1500 zielen wordt
de eerste ambtenaar ter secretarie in
salaris gelijk gesteld met die van
schrijver eerste klasse bij het rijk, in
gemeenten met 4000 zielen wordt zijn
salaris gelijk gesteld met dat van ad
junct-rijkscommies, in gemeenten van
8000 zielen# met dat van rijkscommies
en in gemeenten met 15000 zielen met
dat van rijksboofdcommies.
De salarissen der ambtenaren, welke
.in' rang successievelijk volgen op de
eerste ambtenaar ter secretarie wor
den vergeleken met die der ambtena
ren, die in rijksdienst resp. op hoofd
commies, commies, adjunct-commies
of schrijver eerste klasse volgen.
Ter oriëntering diene verder nog,
dat de salarissen dezer laatstgenoemde
functionarissen variëren van f 4539
tot f 5577, van f 3435 tot f 4242, van
f 2699 tot f 3474 en van f 2224 tot
f 2782.
We geloven, dat vooral het gemeen
tepersoneel ten plattelande deze rege
ling zal toejuichen. Ze brengt orde op
een gebied, waar tot dusverre weinig
regelmaat bestond. En al blijven er
gebieden, waar de ordenende hand nog
overheen zal moeten gaan, er wordt
een stap gedaan in de goede richting.
weerbericht
WISSELEND BEWOLKT.
Krachtige, aan de Waddenkust tij
delijk nog harde Noor d-Westel ijk®
wind. Wisselend bewolkt met onkel®
buien. Weinig verandering van tem
peratuur.