kmaaftki'
C
Onder de Schijnwerper
N HOLLANDSE
PEKS 1945
BEGROTING 1948 BEHANDELD
EN GOEDGEKEURD
Gebrek aan stijl
4e Jaargang No 1120
Dinsdag 23 December 1947
Uitgave voor de gelijknamige Stichting.
Wnd. hoofdred. A. Eriks, Westerweg 338
Alkmaar, tel. 3300. TijdeltfV b-reda
tie en administratie, Voordam .Alkmaar
(niet te verwarren met Voordam 9)teL 3967.
Hoogheemraadschap Noordhollands Noorderkwartier
In het Gemeenlandshuis kwam Maandag het bestuur van het Hoogheem
raadschap Noordhollands Noorderkwartier onder voorzitterschap van de
Dijkgraaf mr. .A F. Kamp bijeen voor een algemene vergadering. In het
voor 't Hoogheemraadsschap gebruikelijke hoge tempo werden de agenda
punten afgehandeld: notuldto goedgekeurd; ingekomen stukken voorgelezen;
voorstellen tot verkoop van gedeelten van kleiputten, binnendijken, we
gen, uitgiften van grond in erfpacht enz. enz. aangenomen. Even kwam
er vermindering in de sneltreinvaart bij het punt van de rcisvergoeding.
En dan ging het plotseling stapvoets over de brug van het verleden naai
de toekomst. De begroting voor het dienstjaar 1948. een boekdeeltje vul
lend, vereiste een zorgvuldiger behandeling.
en de omslag", aldus mr. Kamp. „Dan
ga ik accoord" zegt de heer Koop-
meynders. „Dank U zéér", aldus mr.
Kamp.
„Principiële kwesties"
aan de orde
De heer Koopmeyncjers (Alkmaar)
leidde de debatten in. Naar zijn me
ning klopte er iets niet: in de begro
ting stond ergens een ppst, die in een
eerder verstrekte bijlage een iets an
dere gedaante vertoonde. Mr. Kamp
kwam niet op eigen krachten uit de
puzzle en verzuchtte: U heeft onge
twijfeld gelijk, en ik zou het U graag
geven, als ik het zagToen hij het
zag, bleek het echter, dat de begro
ting moest worden aangehouden om
dat er de betreffende noodzakelijke
wijziging in verwerkt was.
Dc heer Ham (Wijdenes) wierp een
Principiële kwestie op. Wijzende op
een bepaalde lage post ter duurzame
"erbetering van een brug of weg,
vroeg hü of dergelijke lasten niet ge
deeltelijk op de schouders van het
nageslacht behoorden te worden af
gewenteld, b.v. langs de weg van le
ningen. De heer Koopmeynders wees
in dit verband ook op de zi. onge
wenste verhoging van de omslag. Mr
Kamp greep deze omslagkwestie aan
om duidelijk te maken, hoe weinig
drukkend juist de kosten relatief zijn:
vóór 1925 stond de omslag op 7,80; van
'25 of ging het in dalende lijn: 6,80:
6.6.;; tot 2.60 en 2,50 thans wordt
het dan verhoogd tot 3. Relatief Is de
verhoging dus veel minder groot dan
absoluut. ,,Er is altijd een causaal ver
band tussen de tijdsomstandigheden
Wij leven blijkbaar toch wel in een
tijd van principes. Ook om de voor
gestelde verhogingen van jaarwedden
van hoogheemraden en presentiegel
den van de hoofdingelanden en hun
plaatsvervangers werd een principiële
strijd gestreden. Wat de jaarwedden
der hoogheemraden betreft, voorge
steld werd om ze te brengen van
f 1200,op f 1500,het bedrag dat
voor de oorlog gold.
Tegen deze verhoging verhieven
zich vrij wat stemmen. De heren Ham.
De Boer, Wagenaar, Koopmeynders
gingen er in 't geheel niet mee ac
coord. De heer Wagenaar betoogde,
dat gezien de werkzaamheden welke
voor deze functie moesten worden
verricht, de f 1200.— een zeer rede
lijke betaling genoemd kan worden.
Z.i. moest het hoogveemraadschap in
deze tijd mede het voorbeeld geven
om de onze finantiëel-economische le
vensdraad bedreigende gevaren te
weren.
De voorzitter wees op de van over
heidswege genomen besluiten t.a.v. de
ambtenarensalarisvcrhogingen. Deze
voorgestelde verhoging paste geheel
in het kader van de genomen wette
lijke maatregelen.
Uit het kamp der tegenstanders
Om de Hol'ar
Nu Truman het uitgewerkte plan-
Marshall aan het Amerikaanse Con
gres heeft voorgelegd, wacht Europa
met belangstelling op de komende
debatten.
Gezien de uitlatingen van voor
aanstaande Republikeinen als Taft en
Staszen valt het wel te verwachten,
dat nog een hartig woordje over het
plan gesproken zal worden; dat de
Democraten nog wel iets meer wa
ter met de wijn zullen moeten ver
mengen. dat de definitieve vorm van
het plan voor lange termijn nog iets
anders zal zijn, als het eenmaal het
in meerderheid Republikeins Congres
gemasseerd is.
In welke richting deze wijzigingen
zullen gaan? De concessies die reeds
naar de Republikeinse zijde gedaan
2iin. laten op dit punt geen twijfel
over
Onder de voorwaarden, welke de
«te protegeren landen bij voorbaat zul
len moeten aannemen, willen zij voor
hun portie der 17 milliard dollar in
aanmerking k»men, zijn er vanzelf
sprekende. B.v. opvoeren der produc
tie: er voor oppassen dat de valuta
stabiel blijft, onderlinge tarieven met
andere deelnemers verminderen, de
Amerikaanse gelden dienstbaar maken
aan het Europees herstel enz. Maar er
zijn ook enige, die de tegenstanders
van het plan-Marshall koren op de
molen leveren Wat b.v. zal de draag
wijdte zijn van de bepaling, dat de
wijze, waarop het geld besteed moet
worden, tussen het betrokken land en
de Ver. Staten onderling geregeld
moet worden?
Welke consequenties zullen zijn ver
bonden aan het optreden van een „al-
.gemeen ambassadeur' in Europa en
hoe ver zal de zeggenschap gaan van
het Amerikaans ministerie van Bui
tenlandse zaken, waarvan „de instruc
ties moeten worden afgewacht" voor
„aangelegenheden die verband hou
den met de buitenlandse politiek?"
Op zijn minst zal men kunnen zeg
gen. dat de zestien protégé's scherp
op de vingers gekeken zullen worden
bij hun doen en laten. Maar de Re
publikeinen zullen ook de laatste
puntjes op de i \Villen zetten en men
mag aannemen, dat, als het plan er
door komt .het onderdelen nog dui
delijker taal zal spreken. Niet lang
geleden zei Harold Stassen het met
betrekking tot Engeland zo, dat het
niet voor tweeërlei uitleg meer vat
baar was;
„Als de Ver. Staten in de toekomst
weer hulp verlenen aan Groot-Brit-
tannië, kan dat gebeuren wanneer
eerst aan één voorwaarde voldaan
is: dat de Britse regering haar socia-
lisatie-plannen niet verder uitvoert".
Het antwoord van Labour hierop is
met uitgebleven. De alarmklok was
geluid en de inspanningen die de
huidige leiders van Albion zich ge
troostten, om zoveel mogelijk onder
de greep van de dollar uit te komen,
bleven niet zonder resultaat. Het ver
dient de aandacht, dat de minister van
Financiën, sir Stafford Cripps, gelijk
tijdig met het indienen van Marshall's
plan door Truman bekend heeft ge
maakt dat Engeland een belangrijke
voedsel en handelsovereenkomst met
Canada heeft gesloten; dat Autralië
80 millioen bushels tarwe zal leveren
„tegen een. lagere prijs dan Engeland
aan enige overzeese leveranciers, uit
gezonderd Canada, behoeft te betalen";
dat er een handels- en financiële
overeenkomst met Zweden werd aan
gegaan en dat, let wel, de hervatting
van de Britse kolenexport er toe zal
bijdragen, „dat de Europese vrienden
minder afhankelijk gemaakt kunnen
worden van de Amerikaanse kolen".
DOUWE KORIDON
De Schagense „Dik Trom".
De film heeft haar première in Hil
versum beleefd; met de Kerstdagen
komt zij in Schagen.
werd deze slag gepareerd met de op
merking, dat 't hier niet ging om een
salariëring waarvan iemand leven
moet, maar slechts cm een vergoeding
voor een niet al te veel werk op
eisende bij-functie.
Met de lukken over de sloot
Het pleit werd tenslotte beslecht
door de stemming. Het voorstel tot
verhoging haalde het met één stem
meer: met 10 tegen 9 werd het aan
genomen. Het analoge voorstel, ver
hoging van presentiegelden voor
hoofdingelanden van f 12.50 per- ver
gadering op f 15 kon één stem meer
genade vinden (11-8).
Het had niet veel gescheeld, ©f he'
„materialisme" had het deze keer te
gen het „idealisme" moeten afleggen
Maar daarmede was ook de groot
ste weerstand overwonnen.
De vergaderingstrein «ette er wat
meer spoed achter; weldra was het
normale tempo bereikt en het ene
na het andere begrotingspunt vloog
voorbij als telefoonpalen langs het
raam van een spoorwegcoupé.
(Zie vervolg pag. 4, le kolom\
Buitenlands Overzicht j
Deze woorden kunnen moeilijk op
gevat worden als een aankondiging,
dat Engeland nu verder wel op eigen
benen staan kan en Washington be
dankt wordt voor de verleende steun.
Zover is Labour nog bij lange na niet.
Wel zijn die woorden een moedige
en duidelijke waarschuwing aan het
adres der Republikeinen, niet al te
ver te gaan en terdege rekening te
houden met het Britse zelfrespect.
Een voorbeeld, dat overdenking en o.i.
navolging verdient voor de overige
a.s. debiteuren, temeer waar er on
langs een financiële over^nkomst
tussen de twee grote bezetters van
West-Duitsland is gesloten, waarvan
het conservatieve Franse blad „Le
Monde" zegt: .Amerika zal voortaan
de Duitse buitenlandse handel beheer
sen en daardoor het gehele Duitse
economische leven: Amerika is het
eerste land van Europa geworden"
Al zullen wij hun dollars moeilijk
kunnen missen, de nieuwe eerste bur
gers van Europa mogen er op gewe
zen worden dat er andere dingen zijn
die wij nog moeilijker kunnen missen
zo b.v. onze zelfstandigheid.
AH
DH jaar geen sneeuwmisere
Riik za! sneeuwruimen
financieel mogelijk
maken
De moeilijkheden, welke zich in de
afgelopen winter en ook in vorige
winters t.a.v. het ruimen van sneeuw
op de wegen hebben voorgedaan en
met name de omstandigheid, dat de
betrokken wegbeheerders soms niet in
staat waren de dikwijls grote kosten
daarvan dragen (wat tot gevolg
had, dat het sneeuwruimen noodge
dwongen geheel of gedeeltelijk ach
terwege moest blijven!) zijn voor de
regering aanleiding geweest om zich
te beraden.
Als resultaat hiervan wordt de mo
gelijkheid geopend, dat, indien het
verkeer door zware sneeuwval wordt
gestagneerd, door de gemeenten een
beroep kan worden gedaan op het rijk
om bij het ruimen door inschakeling
van de DUW hulp te verlenen.
In de eerste plaats komen hiervoor
de wegen in aanmerking, die van
overwegend belang zijn voor het ver
keer.
De beoordeling van de noodzaak
en van de mogelijkheid om de be
doelde hulp te verlenen is opgedragen
aan de directie van de DUW. die voor
dit aanvullende sneeuwruimen een
subsidie van 100 procent van de ar
beidslonen en de daarmee gelijk te
stellen kosten aan de gemeenten zal
verlenen.
Deze mogelijkheden bestaan ook
voor waterschappen, polders enz., die
wegen beheren, welke voor het ver
keer van belang worden geacht.
Gemis aan stijl er zijn historici,
die zeggen, dat dit een van de meest
typerende kenmerken is van onze mo
derne beschaving. Er zijn er, die ver
der gaan en antwoorden, dat het zelfs
he meest typerende kenmerk is van
een ontbreken van beschaving.
Er zijn er ook, die 't wat lichter op
nemen. Zij zeggen: goed veel in
ons leven is plat, banaal, onsmakelijk.
En walgelijk zelfs. Maar kan het an
ders vlak na een periode van
monsterlijke massale misdaad? Van
verruwing en verwording? Zij zullen
zplfs wijzen op de levensstijl van de
genen die zich bewust en vrijwillig
begaven in de wereldbrand die als
soldaat pp het slagveld, of als onder
gronds strijder bereid waren hun le
ven te offeren voor een land, voor een
vrijheidsideaal, voor gerechtigheid en
menselijkheid. Voor dingen, waarvan
de naam zelden of nooit over hun
{lippen kwam.
L "Er zijn plekken in ons land, die ons
tfi^rinneren aan de levensstijl van hen,
die bereid waren tot een groot offer.
De afsluitdijk, de Weteringschans, de
Peel, de Grebbeberg.
De Grebbeberg.
Onlangs werden de plannen bekend
gemaakt voor de grootse nationale
wielermanifestatie, de „Ronde van Ne
derland". De route loopt ook over ons
mooie heuvelland. Ook over de Greb
beberg.
De duizenden doden daar zullen niet
staren. Zij rusten immers in vrede....
KONING PAUL VAN
GRIEKENLAND ZIEK.
De toestand van koning Paul van
Griekenland, die in November een
aanval kreeg van typhus, is verslech
terd. Prof, Molaret uit Parijs en prof.
Sterber uit München zijn ter behan
deling van de koning ontboden. Vol
gens een in Athene uitgegeven bulle
tin varieert de temperatuur van de
koning van 37.4 tot 39 graden.
CHOLERA IN SYRIË
De grenzen tussen Syrië enerzijds
en Irak, de Libanon, Transjordanië
en Pales^na anderzijds zijn in verband
met het uitbreken van cholera in Sy
rië gesloten. In Irak zullen de grens-
stammen ingeënt worden. Zaterdag
werden in Syrië twee gevallen van
cholera gerapporteerd.
Twee Egyptische vliegtuigen zijn op
weg naar Syrië met 1 millioen een
heden serum aan boord. Koning Fa-
roek heeft de Egyptische minister van
gezondheid opgedragen. Syrië alle mo
gelijke hulp te doen toekomen.
LANGS DE STRAAT
MANNEN
Ik heb het onuitsprekelij
ke voorrecht gehad, om in
de bus temidden van de
jeugd terecht te komen, die
dagelijks in Alkmaar een
school bezoekt.
Het geslacht was manne
lijk. De taai mannelijk in
overtreffende trap. De da
den, die ze blijkens de ge
spierde taal hadden verricht
vonden ze in hoge mate be
langwekkend en interessant,
getuige de aandacht die er
aan werd besteed en het ge-
juich, dat ze ontlokten.
De daden varieerden van
een diefstal van papier en
potloden, via het moeren van
kasten en deuren, tot het
molesteren van leraren.
De een wist het nog kleur
rijker voor te stellen dan de
ander.
Als je de ogen sloot en
dan naar de gesprekken luis
terde, kon je je voorstellen,
dat er een stel uit de onder
wereld bezig was.
Keek je ze echter aan. dan
zag je een stel lachende jon-
genssnuiten, waar je plezier
in kreeg. En keek je ze nog
een bèetje langer aan, dan
werd er niet meer over ver
meende „heldendaden" ge
sproken.
In de grond zijn ze toch
niet zo kwaad. Een beetje
pose. Een beetje bluf.
Ernstig verschil van
mening
De rapporten, waarin de Nederland
se en de republikeinse opvattingen
over de toepassing der resolutie tot
staking van het vuren worden uiteen
gezet, zijn gisteren door de Nederland
se en republikeinse militaire techni
sche commissies ingediend bij de
commissies voor goede diensten.
Volgens bijzonder goed ingelichte
bronnen, "aldus AFP, zou hierin van
Ned. zijde worden aangedrongen op
erkenning van de „van Mook-lijn" als
uiteindelijke demarcatielijn. In het
memorandum, waarin het oorspron
kelijke werkplan van de commissie
voor goede diensten als werkbasis zou
worden aanvaard, zou de algehele ont
ruiming van de „zakken" in de door
de Nederlanders bezette gebieden door
de republikeinse strijdkrachten wor
den geëist. Van hun kant vragen de
republikeinen toestemming tot het
zenden van ambtenaren en officieren
naar de republikeinse „zakken" in het
Nederlandse gebied.
in scheervlucht
De Franse regering zal de staats
uitgaven met 10 verminderen!
De Amerikaanse autoriteiten in Duits
land zullen nog een poging doen om
urgente problemen zoals geldsanering.
bankwezen en goederenhandel op ba
sis van overeenkomst tussen de vier
mogendheden op te lossen. Als dit
niet» lukt, zal de aandacht volledig
geconcentreerd worden op het Wes
ten.
Generalissimus Stal in is tijdens de
Russische gemeenteraadsverkiezingen
in zijn district (Moskou) met algeme
ne stemmen herkozen. De 46-jarige
godsdienstonderwijzer Mast uit Hil
versum predikte in Mei 1940 te Om- i
men van de kansel, dat 't verslagen
Nederland zich volgens de bijbel aan
't Duitse gezag moest onderwerpen.
In 1943 bracht hij z'n theorie in prac-
tijk en leverde iemand aan de „over
winnaar" uit, hetgeen gewaardeerd
werd met 7 jaar brommen. De No
ren rekenen dit seizoen op een op
brengst van 150000 ton walvistraan.
Zij verkochten reeds 25000 ton aan En
geland voor 90 pond sterling per ton.
Geen gekke prijs! De Duitse groot
industrieel Flick is door de Amerika
nen tot 7 jaar celstraf veroordeeld.
In Engeland is een enquête gehouden.
In het land van de grootste geestelijke
vrijheid - denk aan de fascist Mosleyü
waren alle belanghebbenden het er
over eens, dat „de rantsoenering van
krantenpapier de meest gevaarlijke
vorm van regeringsbemoeiing is"
George Early, voormalig ambassadeur
der VS in Bulgarije, verklaarde, dat
hij aan de hand van geheime docu
menten zou kunnen aantonen, dat
Sowjettroepen ieder ogenblik geheel
Europa zouden kunnen bezetten.
Weer 28 Duitse bedrijven zijn thans
aangewezen als herstelbetaling. Het
waren hoofdzakelijk vliegtuigfabrie
ken. In totaal zijn thans 198 fabrieken
aangewezen. In Amerika is een
dreigende staking van telegrafisten
voor minstens 50 dagen afgelast. De
adspirant stakers eisten 15 dollarcent
verhoging per uur, doch hun eis zal
thans eerst onderzocht worden.
Het tribunaal te Luzern heeft uit
spraak gedaan in een Zwitsers ïand-
verraad-proces. De hoofdschuldige,
Franz Riedweg, kreeg 18 jaar dwang
arbeid. Hij was met een Duitse vrouw
gehuwd.... Aan boord van de „Al-
mazora", een boot uit West-Indië,
werden in Southampton niet minder
dan 32 verstekelingen gesnapt! Hier
van waren 31 jonge W.Indiërs en 'n 15
jarig „lieverdje" uit Wales, die de
heenreis ook had meegemaakt als
verstekeling! In Frankrijk wordt
de prijs van de sigaretten 10 fr. per
pakje duurder. Gevolg: oploopjes bij
de tabakshandel. Een Oostenrijks
geleerde heeft thans de vitamine-T
ontdekt.
op andere pagina's
Uitvoering van P.T.T. een succes
pag 2, kol. 1
„Zachareüs" werd 90 jaar
pag. 2, kol 8
„Een huis vol herrie* pag. 2, kol. 1
Veedrijvers, een verdwijnend ras GD:
pag. 3, kol» I
Het leven van 'n velo, ons nieuw
vervolgverhaal, pag. 8
Voorlopig nog weinig
kaas
Toen eind September het kaasrant
soen werd gehalveerd, werd in het
vooruitzicht gesteld dat, als de vlees-
aanvoer zou afnemen, het kaasrant
soen weer verbeterd zou worden. Deze
week is v#or het eerst sedert maan
den^ het vleesrantsoen het vroegere
basis-rantsoen van 200 gr„ maar de
melkpositie is nog dermate ongun
stig, dat er voorlopig niets van komen
kan, ineer kaas te verstrekken.
Progressief
We geloven, dat het nuttig kan zijn
enkele woorden te wijden aan de wij
ze waarop we onze opdracht het
geven van een „progressief' karakter
aan onze courant menen te moeten
vervullen.
Vooropgesteld zü, dat we pns daar
bij niet wensen vast te hechten aan
woorden. Daarmee zegt men in wezen
zo bitter weinig in tijden, waarin men
velen eenzelfde woord in. de mond
ziet nemen, waaraan dan echter door
ieder een verschillende uitleg wordt
gegeven.
Amerika, Rusland en West-Europa
noemen zich democratisch, maar ieder
heeft een eigen opvatting omtrent de
kwestie wat democratie in wezen be
tekent
Wanneer men in een encyelopaedie
naslaat wat onder uitdrukkingen als
„socialisme" of „communisme" precies
moet worden verstaan, dan komt het
eigenlijk ongeveer op hetzelfde neer
en de idealen, welke een socialist of
communist zegt te .bezitten, zijn aan
vaardbaar voor ieder goed Christen.
Wanneer #ij ons nu progressief
noemen, dan betekent dit, dat we ons
ten doet stéllen een samenleving na
te streven, waarin voor iedere me
deburger enig geluk kan zijn weg
gelegd. We wensen niemand te kwet
sen in zijn godsdienstige gevoelens en
erkennen ieders recht om in dit op
zicht zijn overtuiging te volgen.
Materieel gezien behoort iedereen
zich een zekere matiging op te leggen
met dien verstande, dat de schrille
tegenstellingen van schrijnend* ar
moede en overvloedige rijkdom wor
den weggenomen. Niet alleen zijn
beide even fnuikend voor de mens
grote rijken zijn ten gronde gegaan
door het zedenbederf, voortvloeiend
uit overdreven weelde de kracht
en het geluk liggen in het midden:
geen weelde, maar ook geen armoede
Dat fraude en corruptie ons een
doorn in het oog zijn. behoeft geen
betoog.
Zo zijn we dus tegen krotten en pa
leizen, maar voor comfortabele wo
ningen voor iedereen, tegen gaarkeu
kens en soephuizen, tegen peperdure
gastronomische lusthoven, maar voor
een gezonde, stevige pot voor ieder
een, tegen vodden en lompen, tegen
pompeuse statiegewaden, maar voor
degelijke kleding voor iedereen, tegen
lediggang en dagdieverij, tegen af-
bedlerü, maar voor geregelde arbeid
voor iedereen.
We willen zijn: welvarende burgers
te midden van een welvarend volk.
Op deze aarde is alles gebonden aan
de omstandigheden van plaats en tijd.
Wanneer wij ons al deze dingen den
ken. wensen wij die voor nu en voor
het volk, te midden waarvan we le
ven. We menen, dat dit volk mondig
genoeg is om voor zichzelf te kun
nen bepalen wat nuttig en nodig is en
dat het zich niet het een of ander be
hoort te laten opdringen, omdat het
Amerikaans is of Russisch.
We willen onszelf zijn: vrije bur-^
gers van een vrij volk.
Alles wat deze vrijheid bedreigt,
vindt ons op zijn weg.
A. ERIKS
OP JAVA GESNEUVELD
HEERHUGOWAARD Zaterdagmid
dag is bij de fam. Brink, machinist
aan het motorgemaal alhier, bericht
binnengekomen, dat hun 22-jarige
zoon Simon op Java gesneuveld is.
Brink was enkele maanden terug
„met de handschoen" met eer. meisje
uit Hensbroek in het huwelijk getre
den. Hij is de tweede uit deze ge
meente, die op Java gevallen is.
weerbericht
REGEN GEEN WITTE KERST?
Meest zwaar bewolkt met tijdelijk
regen of motregen. Matige, aan dg
kust tijdelijk tot krachtige toenemen
de wind tussen West en Noord-West.
Weinig verandering in temperatuur*