Ikmaai'Jet' Onder de Schijnwerper N HOLLANDSE PERS 19^5 Indonesië voor beslissende gebeurtenissen Grote activiteit in Batavia en Djokja Seyss-lnquart zag neer op het mannetje Mussert 4e jaargang No 1132 Zaterdag 10 Januari 1949 Uitgave voor de gelijknamige Stichting. Wnd. hoofdred. A. Eriks, Westerweg 338, Alkmaar, tel. 3300. Tijdelijk bureau redac tie en administratie, Voordam 6A, Alkmaar (niet te verwarren met Voordam 9) teL 3967. Spannende dagen De activiteit op politiek gebied te Batavia en Djokja neemt thans hand over hand toe. „Welingelichte kringen te Batavia noemen", zo meldde Aneta, „de situtatie critiek". Hoewel men in officiële kringen zeer gesloten Is, is het de journalisten te Batavia duidelijk, dat deze dagen zeer belangrijk zijn. Zo is gistermorgen Sjarifoeddin, vergezeld van Hadji Agoes Salim, naar Singapore gevlogen om Sjahrlr af te halen. Vandaag zullen zij naar Sumatra doorvliegen om aldaar Mohammed Hatta te halen, waarna het gehele gzelschap zich naar Djoka zal begeven. Zwaartepunt in Djokja Naar alle waarschijnlijkheid zal vandaag de Commissie van Goede Diensten practisch voltallig eveneens naar Djokja reizen, zodat het zwaarte punt naar de Republikeinse doofdstad wordt overgeheveld Nederland wil spoed. Inmiddels vernam Aneta nog. dat Dr. Beel Zondag j.L in de conferentie met de vertegenwoordigers van de Negaras en de Daerahs te verstaan heeft gegeven, dat, indien niet spoe dig opheldering zou worden verkregen van de zijde der Republiek, de Ne derlandse regering haar beleid nader zou bepalen in overeenstemming met het besprokene tijdens deze conferen tie Hierbij kan worden aangetekend, dat het Republikeinse antwoord op de suggesties betreffende ..staakt het vu ren", waarover te Djokja van Zondag tot Dinsdag j.1. is vergaderd, nog niet is binnengekomen. Ter afsluiting van het geheel werd gistermiddag een communiqué van de Commissie van Goede Diensten uitgegeven, waarin het voogenomen bezoek aan Djokja werd aangekondigd. Standpunt van Oost-Indonesië. Inmiddels zijn er ook belangrijke feiten met betrekking tot de vorming van een federale regering. De minis terraad van Oost-Indonesië heeft of ficieel bekend gemaakt, dat besloten 1 is ..aanstonds volle medewerking te verlenen aan onverwijlde vorming van een voorlopige federale regering voor Indonesië, alsmede voorbereiding van de souvereine Verenigde Stagen van Indonesië en dat daarbij steeds rekening zal worden gehouden -met eventuële. daadwerkelijke deelname van de Republiek". Voorts zou vandaag dus niet gis Thans spoedig einde van de „goede diensten" De verklaring van de Commissie van goede diensten, waarin wordt ge zegd, dat de bijeenkomst met het re publikeinse kabinet, „de besprekin gen zal voltooien", is de eerste offici ële bevestiging van het feit, dat de commissie het einde harer werkzaam heden nabij acht en versterkt de alge meen heersende mening, dat de ko ..,ende dager het succes of het falen der onderhandelingen te zien zullen geven. ter de lijst van namen van de 6 lc*?en der interim-regering worden gepubliceerd. LajUste loodjes in Djokja Het communiqué van de Commissie van Goede Diensten zegt, dat Zon dagochtend een bespreking met Soe- karno. Hatta, Sjarifoeddin. Sjahrir en leden van de Republikeinse regering te Djokja zal plaats vinden. Ten aan zien van de activiteit der commissie in de laatje dagen wordt gezegd, dat in antwoord op de informele sugges ties. welke de commissie aan beide nartljen gedaan heeft, de Ned. delega tie kortgeleden haar laatste amendementen op de voorstellen heeft aangeboden en een aantal „richtlij nen" als een basis voor een politiek vergelijk heeft geformuleerd. Deze voorstellen en richtlijnen zlin informeel door de commissie met de Ned. ministers, teen deze nog in In donesië vertoefden, en met heide de legaties te Batavia en op de „Ren- ville" besproken. De ontmoeting van de commissie met de Rennblikeinse regering zal deze besprekingen eom- nieteren. Scheuring in S.F.I.O. Zeventien linkse leden van de Fran se socialistische partij de SFIO die Donderdag j.1. voor de discipline commissie der partij moest»--! verschij nen, hebben een nieuwe j opge richt: die der Democratische Eenheids socialisten. De oppositie-groep der oude socia listische partij heeft reeds enige tijd critiek geoefend op de leiders als Leon Blum, die volgens hen te veel con cessies doen aan de Republikeinse Volkspartij (MRP, de partij der katho lieken). De nieuwe partij staat samen werking met de communisten voor en verlangt vrede met de Indo-Chinese nationalisten in Vietnam. 200.099 TON RUSSISCH GRAAN VOOR BELGIë Volgens de „Nieuwe Gids" zouden de besprekingen tussen België en de Sowjet-Unie gisteren tot een over eenkomst hebben geleid. In ruil voor een grote hoeveelheid broodgraan beweerd wordt 200.000 ton zou België staal leveren. Peters was een fantast We zijn er in getippeld. Met vele anderen. „Parool" voelde de bui blijk baar hangen en stelde een onderzoek in maar nu is het dan toch officieel dat de schilder Peters uit Berlicum die op zo'u wonderbaarlijke wijze uit Rusland terugkwam, een vuige fantast was Een kolonel, heel officieel, heeft na herhaalde en langdurige verhoren uit Peters de bekentenis gewurmd, dat hij nooit verder dan Frankrijk is geweest! Soit, hij heeft ons copy bezorgd. Er ger is, dat sommige bladen méér wil den c'an het ANP-bericht. Zij sloegen uit de fantaserende Brabander anti- Russische propaganda. OOK DERDE ONTVOERDER VAN TABAKSHANDELAAR GEGREPEN De zaak van de ontvoering van de 71-jarige tabakshandelaar is thans geheel „rond". Ook de derde mede plichtige is aangehouden, n.1. een 27- jarige matroos, die op Katendrecht verblijf hield. Een gedeelte van het geld dat de tabakshandelaar werd ontnomen, is terecht .echter nog niet de sieraden zoals gouden sigaretten koker en dasspeld, waarvan men zich pek had meester gemaakt. Ons dagelijks bonnenzwendeltie Valse suikerbonnen en textielpunten in Amsterdam, Deventer en Zwolle De heren keken niet op 100 pond suiker! Tussen twee «uren Truman heeft de slag die Waüace hem toebracht, getracht te pareren dat is de indruk, die de laatste rede van de president der Ver. Stagen ;n de wereld achterliet. En, wanneer men de commentaren van Reoublikeinse zijde (geërgerd en ongelovig) en van gematigd- en links Democratische zijde (opgetogen tol zeer sceptisch) overziet, krijt men het Idee. dat de eerste klap harder moe1 zijn aangekomen dan menigeen hiel en in de Ver. Staten had vermoed. Er heerste tijdens Trumans rede in het Congres kenneliik een onbïhogen. Wat is het geval? Wallace's ontreden heeft blijkbaar nu al een resultaat ge had in de richting, die wij op deze plaats reeds bii zijn appél tot de pro gressieve krachten van het land als doel veronderstelden: door het orga niseren van een oppositie, vnl. gericht tegen de scherpe kanten van Trumans buitenlandse politiek en ziin toegeef lijkheid jegens de Republikeinen or> binnenlands terrein, Truman te dwin gen tot een wijziging naar de verla ten koers van Roosevelt's New-Deal. Blijkbaar appelleerde Wallace met zijn critiek zeer sterk aan de gedach ten. die Roosevelt zo niet een groot, dan toch een belangrijk deel van het Amerikaanse volk als geestelijk goed heeft geschonken. Hij bracht Truman tot het bekennen van kleur op een voor de president ongelegen moment. Deze zet er juist nu immers alles en alles op om het in meerderheid Republikeins Congres het Marshall-plan te doen aanvaarden in een geest, welke in elk geval zo liberaal is. dat het doel niet wordt voorbijgeschoten. Dat doel is o m.: good-will te kweken in Europa ten einde met meer vrijheid op te kunnen treden in die hoeken, waar men de Amerikaanse belangen bedreigd ziet. Zou de economische hulpverlening in derdaad gebonden worden aan de Voorwaarden, die een sterke groep Republikeinen denkt, zonder moeite «an het verzwakte Europa op te kun- hen leggen, dan zou naar het idee van de minder-isolationistisch opgevoeden, de ..Europa-kenners", zoals vele Repu blikeinen zich zelf beschouwen, de weerstand wel eens groter kunnen worden dan gewenst is. M.a.w.: de be. strijders van het plan te vuur en te zwaard, de communisten, zouden bij een te sterk binden van het vrijheids lievend en gevoelig Europa met de gouden banden aan Wallstreet's finan ciers te veel koren op hun molen krii- ven De kracht en gevaarlijkheid van communistische agitatie wordt, in Ame rika althans geenszins onderschat. Wil dus Trnman's buitenlandse po litiek. de hard-tegen-hard politiek je gens de grote concurrent in wereld macht. niet in gevaar werden gebracht dan moet Amerika trachten zijn vriendschap met Eurooa te versterken en een vriend geeft men niet het gevoel, dat hem potsboeien worden omgeslagen. Dat zou Truman de min der voorzichtige Republikeinen graag doen beseffen. Maar voor wat hoort wat. Taft's groep tenminste is zeer zeker nie4 van Buitenlands Overzich plan Truman tegemoet te komen, als hij van hem niet de verzekering krijgt dat de binnenlandse oolitiek geredi geerd zal worden in Taft's lijn -- de lijn van de captain-of-industrv. Hier lag voor Truman het dilemma: het wantrouwen der Democraten te gen zijn tegemoetkomende houding op dit voor hen kardinale punt. moet wel voelbaar groeiende zijn geweest. Wal lace's critiek was voldoende om Tru man haastig een Roosevelt-achtige ge tuigenis te doen afleggen het enige wat zijn volgelingen nieuw vertrouwen kon geven. Maar ook: juist datgene, wat zijn Republikeinse vrienden kop schuw moest maken. Dat Marshall een dag later reeds een hartstochtelijk pleidooi hield voor hetzelfde koele Congres ten gunste van zijn plan is geen toeval. Wallace had het voetstuk van de huidige bui tenlandse politiek der Ver. Staten aan het wankelen gebracht. AH Eerst thans vond de recherche te De venter- vrijheid mededelingen te doen omtrent de resultaten van een onder zoek naar eeiv uitgebreide zwendel, die te Deventer, Zwolle en Amster dam is gepleegd met valse suiker coupures, boterbonnen en valse tex tielpunten. Deze fraude betrof, voor zover men tot nu toe heeft kunnen ontdekken, een hoeveelheid van niet minder dan 18.800 rantsoenen suiker, 46 rantsoenen boter en 10.000 tex tielpunten. COMPLOT OPGEROLD Enige tijd geleden ontdekte de eco nomische recherche te Deventer, dat er valse suikercoupures in omloop wa ren. Een firma te Deventer had ze namelijk bij de Suiker-Mij. te Am sterdam ingeleverd en via deze firma verarm men de namen van personen, die haar de coupures hadden ver kocht. Een caféhouder en twee ande re Deventenaren werden gearresteerd. Het bleek, dat zij op hun beurt weer hadden gekocht van een Zwollenaar. Door huiszoeking te Zwolle kwam an het licht, dat de Zwollenaar niet al leen in suikercoupures doch ook in textielpunten handelde .waarvan er Margarine is niet minderwaardig Min. Mansholt tracht wanbegrip weg te nemen „Nu steekt de storm op „U dwingt de minder welgestelden een minder waardig product als margarine te eten en de welgestelden geeft U boter", schreef men mij. „U stuurt onze boter naar het bui tenland en laat het Nederlandse volk margarine eten", was een andere klacht. Luisteraars, deze dingen zijn niet waar", aldus min Mansholt in een toespraak voor de radio, die hij gis teravond hield. Even veel vet en vitaminen De minister legde uit, waarom de genomen maatregelen noodzakelijk waren, 's Lands financiën laten een voudig niet toe. dat de subsidie op boter met tientallen millioenen guldens zou worden verhoogd, wat noodzake lijk geweest zou zijn, omdat de vee houders 3 cent meer voor de melk ontvangen Maar bovendien, margarine is géén minderwaardig product. Het vetgehal te is gelijk aan dat van boter en het vitamine-gehalte is gelijk gebracht door de margarine te vitamineren met vitamine A. Over het smaakverschil zal men voorlopig heen moeten stap pen totdat de levensstandaard om hoog gaat. Wat de export betreft: in 1946 is er niet geëxporteerd, in '47 een klein beetje, tegen de volledige kostprijs. Min. Mansholt deed voorts een be roep op ieder, de prijsverlagingsactie te steunen door niet anders dan tegen de laagste prijzen te kopen. Geen zwarte prijzen betalen voor schaarse artikelen. 10.000 op hem werden gevonden. Hij verklaarde de valse suiker- en textielpunten te hebben gekocht van vier Amsterdammers en drie hoofd stedelingen, personen met een zwart strafregister, werden in hun woningen in Je Jordaan gesnapt. De vierde man die bij deze zaak betrokken was, re kende men in op de Rozengracht, toen hij op weg naar huis was. 's Werelds goedkoopste auto In Amerika is 's werelds goedkoop ste auto vervaardigd; zij zal ongeveer 1600 gulden kosten. De wagen draagt de naam van „The town Shopper" en heeft een zeer laag benzineverbruik. De wagen wordt, op enkele onder delen na, geheel van aluminium ver vaardigd. Amerikaanse duikboten voor Turkije Turkije zal in het kader van de Amerikaanse hulpverlening 15 onder zeeboten ontvangen. Vier dezer oor logsmonsters zullen weldra door Ame rikaans vlootpersoneel naar een Turk se haven worden gevaren. Griekenland heeft reeds 6 motorka nonneerboten gekregen en ontvangt nog 6 onderzeeboten. Langs de straat VOLTREFFER. Meestal zijn ?.e met z'n zes sen, maar de vrije middag had bijna twee heuse elftal len in 't kleine straatje saamgebrachtZe speel den een heel serieuze partü en als ik goed gezien heb was er zelfs een ploeg met een doorgewinterde stopper- spil. De meest heftige strijd tonelen speelden zich overi gens af in een aan het straatje grenzend model tuintje, want de ongeschre ven spelregels gaven de „ballenhalers" het recht om „in te gooien". Twee kleine jongens stonden op 't trot toir de strijd aan te zien. De schonkige midvoor met z'n sluikwitte haren had z'n handen in de hoogte en trachtte op die manier de ingooier te verleiden juist naar hém te gooien. Hij kreeg de bal, maar voor ie 'm op z'n klomp kon nemen dook de pittige stopperspil op en met een felle, linkse omhaal joeg hij de gore, nat te tennisbal prompt de an dere kant op. Pardoes tegen de bolle wang van één van de jeugdige toeschouwers „Moeder....!!" „Mazzel", sprak de klomp- midvoor. „Astie dèr niet ge staan had was ie weer in dat rot-tuintje gevloge....!" in scheervlucht Het Sovjet-Russische millitaire be stuur gaat nog steeds voort met het arresteren van functionarissen der C.D.U. in Oost-Duitsland. Vele leiders dezer partij zijn naar het Westen ge vlucht. Een Sovjet-Russische autoriteit zou tegenover een functionaris der Li berale partij gedreigd hebben, „dat er in Berlijn binnenkort nog slechts één bezettingsmacht zal zijn". De vice- premier van Vietnam heeft verklaard dat door de aanvallen der Franse troe pen reeds ongeveer 300.000 Vietnamese burgers zijn gedood. De Franse verlie zen tot dusverre zouden bedragen 30.000 doden en evenveel gewonden Ongeveer 80 Duitse technici vertrék ken, volgens „officiële Britse bron", iedere maand naar Joego Slavië zon der speciale uitreisvisa en onder gelei de van Joego Slavische manschappen. De Britse Geheime Dienst volgt deze actie op de voet. Engelse ministère en functionarissen, die een taak heb ben betreffende voedselaangelegen- heden in Duitsland, voeren in Londen spoedbesprekingen n.a.v. de critieke situatie in.de Britse zóne. Voor de Nederlandse secretarissen-generaal had hij meer waardering Een rapport met interessante trekjes „Mussert is naar zyn geaardheid een liberaal nationalist met een po ging tot fascistische methoden, die uiteindelijk bang is voor het groot- Duitse Rijk. Zijn politieke kwaliteiten zyn nauwelijks die van een gemiddelde Gauleiter". Aldus schreef op 19 Juli 1940 de Rijkscommissaris voor het bezette Nederlandse gebied, Dr. Arthur Seyss Inquart, in een met „Geheime Reischs- sache" gestempeld rapport over de eer ste 6 weken van zijn ambtstijd aan Hitier. Dit afschrift is aangetroffen in de dossiers van Alfred Rosenberg. De later geschreven raporten zijn door de Nazi's vóór de nederlaag ver nietigd. Uit het gehele rapport - zoals uit het verder verloop van de bezetting - blijkt, dat Seyss-lnquart nauwelijks rekening hield met Mussert en zijn N.S.B. Zij waren goed genoeg om te ge bruiken, niet om de macht te geven. Om het bestuursapparaat Meer voldoening ondervond de slu we vos in zijn samenwerking met de Nederlandse secretarissen - generaal. Hij wist hen bereid te vinden in func tie te blijven en schiep zich daarmede dc mogelijkheid, zoals hij schrijft, ,,'t aangewezige bestuursapparaat gelei delijk in handen te krijgen". Aan deze secretarissen-generaal verleende hij grote volmachten, voor zover dat in zijn kraam te pas kwam. Een voor beeld daarvan haalt hen zelf aan: ,,'t Was duidelijk dat een groot aantal maatregelen genomen moesten wor den om de consumptie te verminderen teneinde voorraden voor het Rijk te verkrijgen. Met het oog op de mij ge stelde taak met behartiging van de be langen van het Rijk de openbare orde in Nederland te handhaven en Neder land ter wille van het behoud der Nederlands-Indische gebieden als on afhankelijk te behandelen, maar eco nomisch zo sterk mogelijk aan het Rijk te binden, moest er voor worden gezorgd, dat al deze maatregelen de handtekening van Nederlanders droe gen." Met voldoening constateert hij daar in geslaagd te zijn. Wel vond hij de Nederlandse amb tenaren „zoals alle Nederlanders" van huis uit lastige lieden. Maar zij voer den de bevelen uit Tot Pasen ieder 8 eieren De tegenwoordige eierproductie rechtvaardigt de verwachting, dat in de komende periode tot Pasen aan al le leeftijdsgroepen acht eieren ver strekt kunnen worden. De verstrekking zal waarschijnlijk als volgt plaats hebben: op 22 Janua ri wordt een bon aangewezen voor 'n ei, op 12 Februari eveneens, op 26 Fe bruari een bon voor twee eieren. Op 11 Maart wederom een bon voor een ei en tenslotte op 18 Maart (ruim een week voor Pasen) een bon voor drie eieren. Waar blijft de K. van K. Eén van de veranderingen, welke gedurende de bezettingstijd door de Duitsers is tot stand gebracht en die nog steeds wordt gehandhaaft, is de wijziging ten aanzien van de Kamer van Koophandel in ons gewest. Vroeger was er sprake van een ze kere decentralisatie, ten Noorden van het Noordhollandskanaal vonden we drie Kamers, te weten in Zaandam, Hoorn en Alkmaar. Die te Alkmaar omvatte de kust strook van Noord-Holland van Den Helder tot ongeveer Castricum. Door de Duitsers werd alles gede centraliseerd te Amsterdam, de bu- reau's in het Noorden werden filialen die zelfstandig niet meer konden op treden. Bovendien werd het „Führer- prinzip" ingevoerd, verkiezingen ge lijk we die vroeger kenden, hadden niet meer plaats. We vragen ons af, hoe lang dit nog zo moet blijven. In een tijd, die zich kenmerkte door steeds dalende handelsomzetten, die uiteindelijk voerde tot een volkomen stilstand van alles wat ook maar op handel leek. was zulk een hervor ming van ondergeschikt belang. Ze had geen zin. omdat er niets was. dat zin had. Inmiddels echter is de bevrijding gekomen en Nederland zette zich aan de oobouw van land en volk. van handel en nijverheid, van landbouw en veeteelt. Een van de organen, die daarbij uitnemende diensten kan be wijzen. gelijk in het verleden steeds is geschied, is de Kamer va" """op. handel, samengesteld uit voo mn- staande mensen uit alle takV<m van bedrijf. We kennen in onze gemeen schap veel organisaties die zich bezig houden met één bepaald onderdeel van onze voortbrenging: verenigingen van zuivelprodueenten en van tuin ders. van bakkers en van beroepsver voerders. Maar deze staan naast el kaar. In de Kamer van Koophandel waren alle belangen verenigd, ze stonden daar naast en tegenover elkaar. Daar om dunkt ons een organisatie als de Kamer van Koophandel nodig. Te grote concentratie daarbij is echter uit de boze. We achten het onmogelijk, dat een in Amsterdam gevestigde kamer vol doende rekening kan handen met de belangen van onze pïa*teTand~,bevol king en van onze plattslardsbedrijven, met die onzer kleine steden. Daarom hebben deze laatste te weinig te ma ken met de specifiek Amsterdamse, die veel internationaler en van groter allooi zijn. Dit moet ook gevóeld ziin. to?o in het verleden de indeling werd ge maakt zoals die voor de oorlog was. De toen bestaande kamer bevredigde volkomen en voor zover we dat kun nen beoordelen hebben ze veel en nuttig werk verzet. We zijn daarom van oordeel, dat het tijd wordt, dat de belangen van han del en industrie uit dit gewest nu in handen worden gelegd van mensen eveneens uit dit gewest. De thans be staande toestand doet even denken aan onmondigheid. 3n toch, zonder ook maar in het minst te twijfelen aan de bekwaam heden en de deskundigheid der Am sterdamse kooplieden en fabrikanten zijn de belangen der Westfriezen en Kennemerlanders het best toever trouwd aan de bewoners van die oor den zelf. Een natuurgetrouwe copie van de oude Kamer behoeft de nieuwe niet te zijn. Alles in deze wereld is aan verandering onderhevig en wijzigin gen. waardoor ze zich aanpast aan de practijk van deze tijd. dienen te wor den aangebracht. Maar ze behoort weer naar hier te komen. In het belang van onze koophandel en van onze fabrieken. A. ERIKS. weerbericht OVERTREKKENDE DEPRESSIE Tijdelijk tot krachtige toenemend# en naar richtingen tussen Noord en West draaiende wind. Meest zwaar be wolkt met nu en dan buien. Iet* kou-- der.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

De Vrije Alkmaarder | 1948 | | pagina 1