Ikmaartki' Onder de Sriiijnweiper langs de straat N.-HOLLANDSE PERS 1945 Vonden „klemmende verlangens" van Curacao open oor Wetsontwerp tot herdistributie van drukkerij-installaties ingediend Devaluatie van de franc salto mortale 4e Jaargang No 1146 Dinsdag 27 Januari 1946 Uitgave voor de gelijknamige 8tiehting. Wnd. hoofdred. A. Eriks, W ester weg 138. Alkmaar, teL 3300. Tijdelijk bareaa redac tie en administratie, Voordam 6A, Alkmaar (niet te verwarren met Voordara 9)teL 3967 Progressieve wetgeving Was de afgelopen week zeer be langrijk ten aanzien van de Europe se politiek we herinneren o.a. aan de rede van Bevin en het stijgend prestige van de Benelux-.groep de nieuwe zet in met dingen van meer dan gewone betekenis ten aanzien van de loop der dingen in Nederland. Niet minder dan twee wetten worden aangekondigd, die verwondering mo gen wekken in een land, dat tot ar moede is gebracht gelijk het onze. Ontwerpen, gelijk thans zijn inge diend, waren in de rijke dagen van voor de oorlog eenvoudig een onmo gelijkheid: er was geen geld voor. Nu is dat blijkbaar anders. Om te beginnen hebben we het ont werp van minister Lieftrack, dat be oogt de uitkeringen voor geleden oor logsschade op een redelijker peil te brengen. De gedachte, welke er aan ten grondslag ligt en die er op be rust, dat de schade, welke aan een deel van ons volk is toegebracht, ten behoeve van het hele volk is geleden en dus ook daardoor behoort te wor den gedragen, dunkt ons volkomen Juist. Juist ook is de gedachte, dat aangezien geen 100 uitkering aan alle getroffenen kan worden gegeven de economisch zwakkeren het eerst aan bod behoren te komen. Maatregelen als deze verschillen daarin van theoretische idealen, dat ze misschien wel minder schoon zijn. maar ze hebben het voordeel ver wezenlijkt te kunnen worden. Ze hebben de strekking de verschillen in rijkdom te verkleinen en liggen daar om geheel in de lijn van een progres sieve regering, die wel geregeld kan verbeteren, maar die nooit met één ppnnestreek alles kan gelijkschakelen. Dat de rekening van deze maat regel wordt gepresenteerd in de vorm van een belastingverhoging, die niet ▼oor de poes is, mag niemand ver wonderen Een regering, die toch al te kort komt, kan haar uitgaven niet vergroten zonder nieuwe bronnen aan te boren. Het feit. dat deze rekening meteen wordt aangeboden, pleit voor ie realiteitsziif van* het kabinet. Het tweede wetsontwerp is afkom stig van minister Drees en bevat een wachtgeldregeling bii werkloosheid gedurende 126 dagen per jaar. We veronderstellen, dat de heer Drees dit ontwerp wel met bijzondere vreug de aan de Kamer heeft gepresenteerd. Het voordeel er van dunkt ons overigens tweeledig. Want niet alleen betekent het voor de werknemers een tot dusver niet gekende garan tie, daarnaast mag men er op reke nen, dat werkloosheid in het vervolg op krachtiger wijze zal worden be streden. dan in het verleden ooit het geval is geweest. Immers, zodra iets geld begint te kosten, is men er eer der bij het euvel met wortel en tak uit te roeien dan wanneer men het zelf niet aan den lijve gevoelt en de lasten kan afwentelen op de gedu peerde werknemers gelijk voor heen geschiedde. Iedere verzekering van de arbeider tegen werkloosheid door de overheid, komt neer op een verder terugdringen van de kans op werkloosheid. Alles bijeengenomen is er wel enig verschil merkbaar bij vroeger. Men besoeurt dat er bij ons mannen aan het werk ziin met sterk progressieve Inzichten Ze tonen dat door hun dad°n. A. ERIKS. REUZENVLIEGDEKSCHEPEN VOOR DE AMERIKAANSE MARINE? De militaire correspondent van de ,New York Times" bericht uit Was hington, dat de Amerikaanse marine de aanbouw overweegt van reusach tige vliegdekschepen met een water verplaatsing van 60 tot 80 duizend ton, die in staat zouden zijn bom menwerpers van 25 tot 50 ton met grote actieradius te lanceren. Het vliegend corps van de KLM tot voor kort niet in een vakbond ge organiseerd heeft zich aangeslo ten bij het NW. Het corps omvat de piloten ,de radio-telegrafisten en boord werktuigkundigen. weerbericht OVERWEGEND DROOG. Overdrijvende wolkenvelden en vrij wel overal droog weer. Matige, tijde lijk krachtige Zuid-Oostelijke wind, later uit Zuidelijkt richtingen. Wei- 9:a verandering vin temperatuur. Minister Jonkman had bezoek Deelneming aan conferentie „hoogstwaarschijnlijk" In aansluiting op zekere berichten, dat de delegatie van Curacao nog vóór het begin der Rljksconferentic bepaalde verlangens bij de Neder landse regering klemmend naar voren zou willen brengen zonder inwilli ging van welke verlangens de dele gatie niet bereid zou zijn, aan de Rijksconferentie deel te nemen vernam het A.N.P., dat de leden der delegatie gistermorgen door Minister Jonkman zijn ontvangen. Het onderhoud duurde ruim twee uur. Na afloop was de delegatie niet bereid, een verklaring af teleggen, doch wel deelde men desgevraagd me de, dat men „hoogstwaarschijnlijk bij de opening van de Rijksconferentie aanwezig zal zijn." SURINAME VOL HOOP Aan de vooravond der Rondetafel conferentie had het ANP gelegenheid aan de vertegenwoordiger van Suri name in Nederland .tevens lid der Surinaamse delegatie Mr. R. H. Pos te vragen naar zijn verwachtingen omtrent het verloop der besprekin gen. Mr. Pos antwoordde hierop als volgt: „Ook hier geldt „II faut etre d'ac- cord pour se discuter", (men moet het eens zijn om te kunnen beraad slagen). Daar van Nederlandse zijde herhaal- Spaak tegen direct aftreden van Koning Leopold .Contact met de Koning was gewenst" Tijdens een vergadering van de Belgische, socialistische partij, ver klaarde Spaak gistermorgen: „Ik ben geen voorstander van een onmiddel lijk aftreden van de Koning. Een der gelijk aftreden zou namelijk in Sep tember van dit jaar Prins Boudewijn op de troon brengen, hetgeen een on geluk voor hem zelf zou zijn, voor de dynastie en voor België". „Men vraagt mij, zo vervolgde Spaak, of ik er goed aan heb gedaan mij naar de Koning te begeven. Ik kan hierop volmondig: „ja" antwoorden. Indien wij tot een oplossing van dit probleem willen komen, zullen wij vroeg of laat toch met de Koning in contact moeten treden. Een linkse nog een rechtse meerderheid kan tot een oplossing komen en daarom dringt persoonlijk contact met de vorst zich op. Verder is het goed geweest, dat de Koning ook eens gesproken heeft met iemand, die nu juist niet be hoorde tot de Katholieke Volkspartij of het nationale koningscongres". Overleg moet leiden tot troonsafstand. De algemene raad van de Belgische socialistische partij heeft gistermid dag in een resolutie o.a. het volgende verklaard: De algemene raad is van oordeel, dat betreffende de koningskwestie de besprekingen, die met de koning in naam van de regering worden ge voerd met dien verstande kunnen worden voortgezet dat deze ten doel hebben de enig mogelijke grondwet tige oplossing te vinden, die in het belang is van het land: troonsafstand. Zaak Lunshof komt voor HOGE RAAD! Zij het op andere gronden heeft het Amsterdamse Gerechtshof gister het vonnis van de rechtbank van f 10 subs. 10 dagen hechtenis tegen de journalist H. A. Lunshof bevestigd. Naar bekend weigerde de heer Luns hof destijds Vrouwe Justitia de naam te noemen van de persoon, die hem de geheime notulen van Linggadjati voor ..Elseviers Weekblad" had ver strekt. Wegens het „opzettelijk niet voldoen aan enige wettelijke verplich ting, die hij als getuige opgeroe pen te vervullen had", werd de journalist daarop zelf vervolgd. De volgende stap van de veroor deelde journalist is het aantekenen van cassatie. De raadman, mr Gcr- brandy, zeide hiertoe onmiddellijk te zullen overgaan, zodat de Hoge Raad in deze kwestie het eindoordeel zal moeten vellen. deiijk bereidheid is te kennen gege ven de consequenties van de zelfstan digheid, gelijkgerechtigdheid en bet zelfbeschikkingsrecht der overzeese gebiedsdelen te aanvaarden, kan ik niet anders verwachten, dan dat de besprekingen ten aanzien van de practische uitvoering dezer beginse len zich uitsluitend op zakelijk ter rein zullen bewegen De Surinaamse delegatie wacht rustig de ontwikke ling der conferentie af. Zij is eensge zind en weet in hoofdtrekken, wat zij wenst ten aanzien van de toekomsti ge verhouding van Suriname tot Ne derland". Wereldrecordhouster melkgeven drinkt 2 liter bier per dag Een zevenjarige Brits-Friese stam boekkoe te Ringwood (Hampshire) heeft het wereldrecord geslagen wat het geven van melk betreft. Tot nog toe stond het record op naam van een Amerikaanse Holstein-Fries, die in 385 dagen ruim 18.870 liter melk gaf. De nieuwe recordhoudster heeft in 329 dagen dit kwantum reeds over schreden. Per dag moet zij vier maal gemolken worden en geeft zij totaal meer dan 54 liter. Enkele maanden geleden vestigde zij voor het eerst de aandacht op zich door het werelddag- record melkproductie op haar naam te vestigen met meer dan 67 liter per 24 uur. De tegenwoordige eigenaar kocht haar vier jaar geleden voor 183 pond 15 shilling. De wonderkoe krijgt behalve het normale voedsel per dag ruim 2 liter bier. BERLUNSE BEER VERLOOR ZIJN KLAUWEN De Berlljnse beer, het symbool van de stad als hoofdstad van Pruisen cn het „Reich", heeft zijn klauwen ver loren. De gemeenteraad heeft namelijk 't nieuwe wapenchild van de stad goed gekeurd, waarop de beer als centrale figuur behouden is, doch zonder klau wen en tongJa, Himmler en Göb bels zijn dood. Vliegtuig stortte neer in Parijse voorstad Aantal doden onbekend Te Romainville, een Noord-Weste lijke voorstad van Parijs, is een vlieg tuig in botsing gekomen met een timmersmanswerkp?aats. Het huis kwam in lichter laaie te staan en 12 personen zijn volgens de plaatselijke brandweer om het leven gekomen. Van de twaalf inzittenden van het vliegtuig, allen piloten of leerling piloten. zijn er zeven om het leven gekomen. Het toestel behoorde aan de opleidingsschool voor de luchtvaart van het vliegveld Le Bourget. Zeven lijken zijn reeds geborgen. Volgens een mededeling van de politie zijn 9 inzittenden om het le ve» gekomen. Twee werklieden in het gebouw, dat in brand geraakte, wer den gewond en naar een ziekenhuis getransporteerd. STIKKER EN OUD VOOR DE RADIO Mr. D. U. Stikker en Mr. P. J. Oud voorzitter en ondervoorzitter van de Zaterdag j.1. opgerichte Volkspartij voor Vrijheid en Democratie, zullen vanavond half tien in het program ma van de AVRO Hilversum II het woord voeren. Massamoord op Japanse bank Elf van de zestien employés van een bank te Tokio zouden vermoord zijn door iemand, die zich had aange diend als ambtenaar van de gezonds- heidsdienst en die alle leden van het personeel had doen drinken van een kleurloze vloeistof als „desinfectlemid- del tegen dreigende dysenterie". De elf slachtoffers vielen terstond na het drinken versuft neer en over leden. De vijf anderen zijn in ernstige toestand naar het ziekenhuis ge bracht. Het is nog niet bekend of de pank beroofd is, daar men van de overlevenden ;iog geen samenhangen de mededelingen heeft kunnen verkrij gen. Oostenrijk heeft de uitlevering ver zocht van Franz von Papen en Baldur von Schirach. Von Papen wordt be schuldigd van hoogverraad, Von Schi rach o.a. van rassenvolging. Na biina drie jaar Mogelijkheden M hulp aan nieuwe pers" duidelijk omschreven Overigens menen dat onder geen voorwaarde de rechtszekerheid mag worden opgeofferd aan een minder omslachtige procedure. De omstan digheden zullen er toe leiden, dat voor algehele onteigening in dc regel in aanmerking zullen komen drukke rijen, welker leiding zich gedurende de bezetting heeft misdragen en die thans slechts als loondrukkerij fun geren, aldus de conclusie in de Me morie van Toelichting op het b|j de Tweede Kamer ingediende wetsont werp tot „vaststelling van een aantal bepalingen over onteigening op het gebied van het perswezen". Zo bestaat dus thans de mogelijk heid bijna 3 jaar na de bevrijding! dat de overheid de gelegenheid zal krijgen tot „herdistributie over te gaan van rotatiepersen, zetmachines, andere machines en bepaalde voor raden en desnoods ook van ge bouwen. In het Memorie van Toelichting wordt voorts gezegd: „De ministers zijn er zich van be wust, dat de omstandigheid, dat een groot gedeelte van de dagbladonder nemingen niet over een eigen tech nische outillage kan beschikken, niet in overeenstemming is met het begin sel van de vrijheid van drukpers". De ministers verklaren verder, dat onder de werkingen van het Tijdelijk Persbesluit 1945 de door de regering te Londen gedane toezeggingen tot hulp aan de „nieuwe pers" moeilijk te realiseren waren", en komen daar tot de volgende toelichting op het ingrijpende besluit tot herdistributie van drukkerij-installaties: „Het wetsontwerp bedeolt derhalve te zijn een vervanging en verbete ring van de regeling Wit noodvoor ziening Perswezen. Materieel verschilt het ontwerp slechts op betrekkelijk ondergeschikte punten van bedoelde bepalingen. Doordat evenwel de grond slag van de onteigening een andere is, mag er rekening mede gehouden worden, dat, zij effectiever kan wor den toegepast. Met name koesteren de ministers de verwachting, dat bij onteigening van bepaalde onderdelen van een bedrijf door minnelijk oVerleg overeenstemming over de vergoeding zal worden bereikt." STICHTTE PALESTIJNSE REGERING OPZETTELIJK VERWARRING Mevr. Golda Meyerson hoofd van de politieke afdeling van het Joods Bureau te Jerusalem, heeft op een persconferentie te Lake Success te kennen gegeven, dat de Pallestijnse regering opzettelijk de verwar ring in het land toeliet om te kunnen bewijzen, dat haar waarschuwingen voor de verdeling gerechtvaardigd wa ren. Engeland voorzag Syrië en Irak van wapnen, die op een of andere manier in handen kwamen van Arabische benden in Palestina, aldus Mevr. Meyerson. In het graafschap Lanark (Schot land) zijn 1000 chauffeurs en conduc teurs in staking gegaan uit protest tegen het dienstschema. De arbeiders in de staalfabrieken konden dienten gevolge niet naar hun werk gaan. -- Volgens de „Daily Graphic" zal de R.A.F. weldra een nieuw type bom bardementsvliegtuigen van buitenge woon zware uitvoering met grote actieradius in gebruik nemen. Het toestel zal een atoombom van 'iy2 ton met een kruissnelheid van onge veer 830 kilometer per uur kunnen vervoeren. POSTZEGELS VOOR OOM ROB. Oom Rob is een bekend figuur. Hij heeft het nu in zijn hoofd gekregen om een actie op touw te zetten voor het verzamelen van gebruik te postzegels, want vooreen millioen zegels kan een t.bc.-patiënt worden uitge zonden. Het doel is dus goed. Ook mijn dochtertje is daar van overtuigd. En dus is ze met een vriendinnetje aan het werk gegaan. Huis aan huis hebben ze gevraagd om oude postzegels. Het was 'n vermoeiend werk. Want overal moesten ze een ver klaring geven van hun komst. En thuis kregen wij het verslag weer. Ze zijn ook op het ge meentehuis geweest. Vroe gen burgemeester te spre ken, die echter in gesprek was. Nou, dan wachtten ze wel even, ze hadden de tijd. „Nou moeder, we hebben daar wel een half uur moe ten wachten En we hebben al die tijd moeten staan. En toen de burgemeester te spreken was, had hij nog geen postzegels ook! Het is me wat moois. We waren doodmoe. Ze hadden ons toch zeker wel een stoel kunnen aanbieden?" We hebben geproest. De ..dame" is nog geen 10 jaar.... UNO - vergadering te Parijs Devaluatie brengt goedkoopte In kringen van de V.N. wordt van vele xijden niet-officieel verklaard, dat door de devaluatie van de Fran se franc de uitverkiezing van Parijs voor bet houden van de aanstaande algemene vergadering van de VN. waarschijnlijker is geworden. Door de devaluatie zou voor min stens een half millioen dollar worden bespaard op de kosten voor de V.N. terwijl ook de verschillende delegaties goedkoper uit zouden zijn. Raadselachtige „volksiemming op Madoera Op geheel Madoera en op enkele eilanden in de omgeving is Zondag een „volksstemming" gehouden. Ruim 95% van de kiezers stemde vóór de vorming van een autonome 6taat Ma doera binnen het verband van de Ver. Staten van Indonesië. Deze berichten blijken voor ..Bata via" een volkomen verrassing. Nie mand was op de hoogte van het feit, dat er een stemming zou plaatsvin den, zelfs dr. Van Mook niet. Men hecht dan ook aan de uitslag geen enkele waarde. Op welke wijze er ge stemd is is nog een raadsel en ook Republikeinse kringen verbaasden zich over deze onvoorbereide stem ming. „Stortemelk" sleepte Pools jacht binnen Zoals we gister reeds meldden ver keerde Zondag ter hoogte ven Ter schelling een onbekend jacht in ne De sleepboot „Stortemelk" van de re derij Doeksen heeft Maandagmorgen het jacht de haven van West-Ter schelling binnengesleept. Het bleek het 16.7 ton metende jacht „Trygg" te zijn. dat als thuishaven Santiago heeft. Het was onder commando van zijn kapitein met drie passagiers op weg van Kiel naar Antwerpen. Bij Ameland was het scheepje enige malen aan de grond gelopen en had daar een lekkage opgedaan, waardoor het water begon te maken Oe, be doeling van de opvarenden, vi°r Po len. was van Antwerpen over te ste ken naar Engeland en vandaar naar Portugal door te gaan. „Brandaris" weer in actie. Gistermiddag meldde de kapitein van een schelpenzuiger aan de kust wacht Brandaris op Terschelling, dat hij in de zgn gronden" bij Ter schelling de masten van een schip had waargenomen. Ook de kustwacht merkte twee masten van een schip op. doch kon niet zien of het schip gestrand of zinkend was. De redding boot ..Brandaris" en de sleepboot ..Stortemelk" voeren ter assistentie uit Zij keerden na vruchtloos zoe ken in het begin van de avond terug. Staatsloterij trekt weer Eerste klasse, eerste lijst f 20.000 - 12536. f 5000 - 20913. f 2.000 8044. f 1.500 - 8894. f 1.000 - 7067, 8678, 8810, 16559. f 400 - 5803, 12295, 13815. f 200 - 1949, 19138. f 100 - 1190, 2361, 4227, 4564, 8076, 8975, 11524, 11874, 13120 19272. Niet voor de eerste keer in haar leven tuimelde de Franse franc om laag. Het is de vraag of men deze keer niet zou kunnen spreken van salto mortale - de sprong is gewaagd. De kwestie heeft verschillende aspec ten. Over het zuiver-monetaïre willen we kort zijn, evenals over de kansen van succes. De uitkomsten van een ex periment als het onderhavige kun nen we beter nog maar even rustig verborgen laten liggen in de schoot der toekomst: de economie is geen eenvoudige algebraïsche vergelijking met één onbekende. De bedoeling echter van deze devaluatie (in Hol landse munt ongeveer van 2 yA tot 1% cent) is o.m. om de exporteurs te steunen en achtergehouden devie zen en goud in de schatkist terug te brengen Door het scheppen van een vrije markt in Amerikaanse dol lars en Portugese escudo's kan de ex porteur voor de helft van z'n de viezen ong 73 francs meer per dollar krijgen. Er heerst onstemming in Frankrijk. Niet alleen omdat de Nationale Verga dering gepasseerd werd en nog slechts over de maatregel, die reeds en decreet is geworden, kan discuslëren; de oor zaken van het gevoel van -nbehagen liggen ook elders. René Mayer's finan ciële maatregelen, die met moeite door het Franse parlement zijn gekro pen, brachten extra zwar» lasten me de voor de kleine zelfstandige en boer. Maar er scheen «en «ven wicht gelegd te zijn, daar ook op hoge salarissen en grote win sten de hand van de fiscus zwaar der drukte. Nu kreeg het exportkapi taal deze hand beschermend boven het hoofd, waardoor hét evenwicht ten dele weer gebroken is. Het is n.1. zeer de vraag of deze maatregel het gehele Franse volk ten goede zal ko men, daar de koopkracht verder moet dalen; naar evenredigheid te veel om de stijging van de winsten van enkelen te rechtvaardigen. Op nieuw loopt men kans, de sociale on rust aan te wakkeren. Bovendien vragen velen zich met angst en beven af, wat de inter nationale gevolgen zulUen zijn. Zij, die in Bevin's „Westerse Unie" de mogelijkheid zien tot vorming van een derde wereldmacht onder gematigd- socialistische leiding vinden het ver re van aangenaam, dat de Labour- regering en het Internationale Mone taire Fonds voor het noofd zijn ge stoten. Zij zijn het eens met de Brit se socialisten, dat deze „eigen-gerel de", op nationaal-kapitalistische gron den genomen, maatregel de goede ver- Buitenlands Overzicht standhouding en bovendien de toekom stige plan-matige internationale econo mie zal schaden. Merkwaardig tenslotte is de bijna grimmige reactie in Washington. Daar voelt men deze „zelfbescher ming" als een klap in het gezicht Terstond wees men op het mogelijk misnoegen van het Congres, dat z'n gVdkeuring aan het plan-Marshall alleen dan met enig gerust geweten geven zal, als men er van op aan kan, dat de gesteunden zich behoorlijk zul len gedragen. Dat wil zeggen, mat respect voor de Amerikaanse onderne mer: zonder «en te straf socialiseren na te Jagen, maar liofst ook zonder het belangen van het eigen onderne mers-dom de voorrang te geven. AH.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

De Vrije Alkmaarder | 1948 | | pagina 1