langs de straat Jan Masaryk pleegt zelfmoord door sprong uit raam van zijn departement N HOLLANDSE PERS 1945 Officiële verklaring werd te Praag urenlang opgehouden Militaire hulp zal zich niet tot overzeese gebiedsdelen uitstrekken Diep tragisch: democraat in hart en nieren ging heen 4e Jaargang No 1184 Donderdag 11 Maart 1948 Uitgave voor de gelijknamige Stichting. Wnd. boofdred. A. Erika, Westerweg 838. Alkmaar, tel. 3300. Redactie en administra tie; Ridderstraat boek Oudegracht Tel. 3967 LEVEN VAN HARDE STRIJD Jan Masaryk was de zoon van Tho mas Masaryk, de grondleggen van de Tsjecho Slowaakse republiek en een grote vriend en medewerker van Be- nesj. Sedert 1940, eerst in ballingschap en vervolgens na de bevrijding in ei gen land, bekleedde hij de functie van Minister van Buitenlandse Zaken. Voor de oorlog was hij gezant te Londen en één van de meest geziene leden van het Corps Diplomatique Hij behoorde niet tot een politieke partij. Jan Masaryk werd in 1886 te We nen geboren en ontving zijn opvoe ding in Praag en New York. Bij de op richting van de Tsjecho-Slowaakse republiek trad hij in diplomatieke dienst. Hij trad af als gezant te Londen na dt overeenkomst van München in 1938 Sedert 1925 had hij de functie van ge- zan* bekleed Na zifn aftreden maak te hij een rondreis door de Verenig de Staten, waar hij lezir.gen hield. Tn 1939 keerde hij in En .eland terug waar hij na de overweldiging van Tsjecho-Slowakije door Hitier voor zijn land bleef werken. Tijdens zijn verblijf in New.York, li. zijn jaren, verdiende hij zijn levensonderhoud eerst als arbeider in een ijzerfabriek, daarna als pianist in «en bioscoop en tenslotte als djrecteur van de ..Crane Ironwork Compagny" Bij het uitbreken van de eerste wereld oorlog keerde hij naar zijn land terug waar hij ternauwernood ontkwam aan een doodvonnis wegens ..politieke on betrouwbaarheid". b 1920 en 1921 was hij privè-secre- taris van president Benesj. Hij huwde in 2924 met Frances C: me dochter van de Amerikaanse gezant te Peking. Zaterdag Masarijk's begrafenis De begrafenis van Masaryk is door de regering gesteld op Zaterdagmid dag. Hij zal een staatsbegrafenis met volledige militaire eer krijgen. Dr. Zenkl, voormalig voorz. van de partij van nationale socialisten, is af getreden als afgevaardigde van het Tsjecho-Slowaaks parlement. Ook mevr Horakova, afgevaardigde van de communistische parcij en welbe kend in kringen van de internationale vrouwenbeweging, heeft baar zetel ter beschikking gesteld. Zy is het tiende parlementslid dat aftreedt. Fapauek wenste V.N.-onderzoek. Jan Papanek, permanente Tsjecho- Slowaakse vertegenwoordiger bij de V.N., heeft de huidige regering in zijn land afgekeurd en de Veiligheids raad verzocht, een onderzoek naar het communistisch optreden in te stellen. Trygve Lie, de secr.-generaal der V. N„ heeft besloten dit verzoek niet op de agenda te plaatsen, daar Papanek's schrijven slechts kon worden be schouwd als een mededeling uit niet- gouvernemenfele bron. in scheervlucht In de geallieerde bestuursraad te Berlijn hebben de Britse en Ameri kaanse bevelhebbers zich op zeer scherpe wijze tegen wat zij noemden „de pogingen tot communistische over woekering van Duitsland" gekeerd. De Londense vakverenigingsconferen tie heeft besloten een adviescommissie van tien leden samen te stellen met als taak de belangstelling voor het Europese herstelprogram gaande te houden. De heer Kupers vertegen woordigt in deze commissie de Bene- lux-landen. „Het Britse volk zal geen nieuwe verplichtingen in Pales tina dulden na onze bittere ervarin gen", aldus Creech Jones in het Britse Lagerhuis, dat zich met grote meerder heid achter de regeringspolitiek t.a.v. Palestina stelde. weerbericht ZONNIG EN DROOG Droog en zonnig weer, met bijna •veral zwakke wind. Temperatuur te gen de middag stijgend. Jan Masaryk, dé Tsjecho-Slowaakse minister van Buitenlandse Zaken, heeft een eind gemaakt aan zijn leven. Volgens een officiële verklaring sprong hy in de vroege morgen van gister uit het raam van zyn kamer in het departement van Buitenlandse Zaken en vond daarbij de dood. Vroegere beridhten, welke te Londen ontvangen werden, spreken echter ook over zelfmoord door vergiftiging. Was Masaryk ziek? In de officiële mededeling van het bureau van de minister-president werd verklaard, dat Masaryk ten ge volge, van een ziekte, die met sla peloosheid gepaard ging, door zelf moord een eind heeft gemaakt aan een leven, dat aan vaderland en volk was gewijd. „De gehele dag Voor zyn tragische dood toonde Masarijk geen enkel teken van neerslachtigheid en hij was in te gendeel vol levendigheid en gaf blijk van zijn gebruikelijke optimisme", al dus de verklaring. „Het is mogenlijk dat hij in een vlaag van nerveuze stoornis besloot een eind aan zijn le ven te maken". In een verklaring, die door Ceteka werd gepubliceerd, wordt gemeld, d^t een onderzoek wordt ingesteld naar verdere details. Praag^was onbereikbaar Onmiddellijk nadat Masarijk zich het leven had benomen, werden alle ver bindingen van Praag met het buiten land verbroken. Eerst toen het bericht officieel wereldkundig was gemaakt, werden de verbindingen weer her steld. Praag hoorde het bericht van Masa- rijks dood eerst om 12.30 uur (Ned. tijd), toen het bericht door radio Praag werd uitgezonden. De nationale radio-omroep heeft haar programma veranderd en speelde onafgebroken treurmuziek. Reeds omstreeks 10 uur waren ech ter de eerste berichten naar Londen doorgesijpeld. Gottwald betuigde zijn deelneming Klement Gottwald, de comrrtunisti- sche premier van Tsjecho-Slowakije heeft een telegram, waarin hij zijn deelneming betuigt, gezonden aan dr. Alice Masaryk, de zuster van dr. Jan Masaryk. „Jan Masaryk". aldus het telegram, „behoorde tot de leidende werkers in onze Tsjecho-Slowaakse strijd tegen het Duitsland van Hitier en tot de eerste opbouwers van onze nieuwe vrije staat. Moge het een troost voor u zijn op dit droeve ogenblik, dat het Tsjechische en Slowaakse volk nooit de verdiensten van Jan Masaryk zal vergeten". Parlementszitting geopend Gottwald heeft de eerste zitting van het parlement geopend met een rede waarin hy verklaarde dat de „Fe- bruari-storm" eén einde maakte aan de schijn alsof de republiek op twee stoe len zat. Er zal een nieuw ontwerp voor de grondwet worden opgesteld. Volgens Reuter werd de premier aan het einde van zijn rede door alle par lementsleden staande toegejuicht Een massa rode en witte bloemen bedekte de lege zetel van Masaryk. Officiële verklaring Nosek, dé communistische minister van Binnenlandse Zaken, heeft in het parlement verklaard, dat Masaryk zich ongeveer om 6 uur in de ochtend uit het raam van zijn kamer geworpen had. Zijn lijk werd een half uur later gevonden. Een groot aantal sigarettenpeukjes in zijn kamer wees erop, volgens No sek, dat Masaryk gedurende de nacht niet geslapen had. Hij moet de nacht hebben doorge bracht met het lezen van brieven en telegrammen van zijn vrienden in En geland en de V.S., die hem zijn toe treding tot de nieuwe regering-Gott- wald verweten. Tegen 6 uur in de ochtend begaf Masaryk zich naar zijn badkamer en sprong door het raam op het binnen plein van het paleis. - De Pollywoodse filmster Noreen Wash draagt een bril, waardoor men slechts van de binnenzijde kan kij ken. Dit beschermt haar tegen het fel le zonnelicht en tegen onbescheiden blikken. Diepe verslagenheid De tragische dood van Masarjjk schynt de regering in verwarring te hebben gebracht, aldus meldt Reuters correspondent uit Praag. Praag maakte na het bekend worden van het nieuws een indruk van diepe verslagenheid. Mensen verzamelden zich in groepjes en fluisterden elkaar het nieuws toe. De regering heeft be volen. dat van alle openbare gebou wen de vlag halfstok moet waaien. NOORSE COMMUNISTEN TREDEN UIT DE PARTIJ Uit vele steden en districten in Noor wegen komen berichten binnen, dat min of meer vooraanstaande^ leden van de communistische partij uit de partij treden naar aanleiding van de jongste gebeurtenissen in Tsjecho-Slo wakije en de houding, die de Noorse communistische leiders daartegen over innemen. Nederlandse sleepboot in gevaar De Nederlandse sleepboot „Stentor" heeft S.O.S.-seinen uitgezonden; het schip drijft 45 mijl ten Westen van de Deense kust stuurloos in een hevige storm. Het ifkeft de kustvaarder „Roerdomp" op sleeptouw en was op weg vsn Noorwegen naar Rotterdam. Deense sleepboten en andere op de Noordzee varende schepen snellen ter hulp. De „Stentor" is eigendom van de bekende fa. Weismuller te Rotter dam en heeft een bemanning van 10 koppen; op de kustvaarder bevinden zich ook nog 2 mannen. Vliegramp bij Chicago Woensdagavond is by Chicago een Skymaster van de lijn Chicago-Miami by het opstijgen van 200 m. hoogte neergestort. Een uur later brandde 't wrak nog steeds. Op zyn minst zijn dertien personen omgekomen, doden en gewonden liggen wijd en zyd ver spreid. Men vreest dat er nog meer slachtoffers zijn. Meer eieren, ook na Pasen De eierenproductie rechtvaardigt de verwachting, dat in de maanden April Mei en Juni aan alle leeftijdsgroepen regelmatig eieren verstrekt kunnen worden. Onder voorbehoud van on voorziene omstandigheden zal te be ginnen met 1 April a.s. iedere veer tien dagen een bon voor twee eieren worden aangewezen. Euwe verloor ten derde male Smyslov-Botwinnik werd remise De afgebroken partij EuweSmys- lov werd reeds na de door Smyslev in couvert afgegeven zet, door onze Irndgenoot opgegeven. Smyslov en Botwinnik speelden re- mlSe door herhaling van zetten. Een kranige prestatie van de Benjamin! De stand luidt thans: 1 Botwinnik 2.5 pt; 2 Keres 2 pt; 3 Smyslov 2 pt; 4 Reshevsky 1,5 pt; 5 Euwe 0 pt Donderdagavond spelen Reshevsky Euwe en KeresBotwinnik. Dat „wórdt" wat! Heden reeds einde van Brusselse conferentie „Een zuiver. Europees verdrag" De heer van Langenhove, het hoofd van de delegatie der Benelux-groepe- ring op de Brusselse conferentie sprak voor de aanvang der plenaire zitting van Woensdag categorisch tegen, dat eventuele militaire hulp zich op grond van het pact ook zal uitstrekken tot de overzeese gebiedsdelen. Gevraagd, of in het kader van de overeenkomst wel de economische hulpverlening zich zo ver «al uitstrek ken, antwoordde de heer Van Lan genhove, dat hij dit niet kon bevesti gen. Onderiekening volgende week verwacht Kt waren nog 3 of 4 punten, waar- ♦«yrrtuent de delegaties zich met hun respectieve regeringen moesten ver staan. Daartoe zal de zitting van he den eerst om 16 uur een aanvang nemen. Naar een Nederlandse zegsman te genover journalisten verklaarde, wordt verwacht, dat, fiöewel nog veel Reacties in Engeland Zijn naam was symbool van vrijheid In diplomatieke kringen te Londen is men van oordeel, dat de zelfmoord van Masarijk de camouflage van de nieuwe regering te Praag verwijderd heeft. Het aanblijven van Masaryk, dat aanvankelijk gedekt werd door een regering waarin alle partijen zitting hadden, had te Londen, waar men hem als gezant kende, verbazing ge wekt. Verklaring van Attlee De Britse premier, Clement Attlee, memHij zorgde voor hongerige meeuwen Sinds einde Februari werd te Nijmegen vermist de 80- jarige J. Bakker, die regel matig verbleef in een der volkslogementen naby de Waal. Men heeft nu zijn lijk in de rivier gevonden. De oude man, die de goede ge woonte had de hongerige meeuwen langs de Nijmeeg se kade te voeden, moet daarbij in een onbewaakt ogenblik te water zijn ge raakt en verdronken. NEGER DOODGESLAGEN Te Mobile (Alabama)" is een neger die een blanke aansprak met „Bubdy" (broeder) en hem uitnodigde naar zijn huis te komen om over president Tru- man's program voor de burgelijke rechten te spreken, door de blanke doodgeslagen. De Tilburgse distributie-ambtenaar M. hield stamkaarten in van overlede nen, gemobiliseerden en naar het bui tenland vertrekkenden. Hij vervalste ze en gebruikte ze zelf. Thans heeft hij gelegenheid zijn zonden rustig te overpeinzen. heeft een verklaring uitgegeven, waar in hij zegt, dat de dood van Masaryk een grote schok voor hem is. „Hij had de vrijheid lief en kon het wellicht niet verdragen om te leven in de ver stikkende atmosfeer van het totali- tairisme. toen alles waarnaar hy had gestreefd onverbiddelijk werd vernie tigd", aldus Attlee. In hét Britse Lagerhuis hebben Er- nest Bevin, de minister van Buiten landse Zaken, en Winston Churchill de nagedachtenis van Masaryk geëerd. De Britse minister van Koloniën, Arfhur Creech Jones, verklaarde te genover Reuter, dat hij Masarijks dood zeer tragisch vond. „Masarijk was tot in zijn hart een strijdvaardig democraat. De rol, die hij de laatste weken had gespeeld, had ons zeer be droefd". Jhr. Michiels van Verduynen, de Ned. ambassadeur in Londen, zeide diep getroffen te zyn door het nieuws van Masarijks dood. Hij had de Tsjechi sche staatsman bijna dertig jaar lang zeer intiem gekend. „Zijn dood zal overal de diepste indruk maken en vooral in zijn vader land, waar zijn naaff het symbool van de vrijheid is", aldus de Nederlandse ambassadeur. Rotterdamse E.V.C. keert zich tegen C.P.N. Het kader van de Rotterdamse EVC heeft in een resolutie geprotesteerd tegen „het drijven van de communis tische partij binnen de EVC", waar door „de organisatorische zelfstandig heid van de EVC in groot gevaar ver- keert". De resolutie verklaart, geen enkele inmenging van welke politieke partij ook, in de organen der EVC te Rotterdam te zullen dulden, over een event. bestuurswijziging alleen de le den te laten beslissen en volmacht te verlenen aan het plaatselijk bestuur tot het nemen van die maatregelen, welke het nodig acht. Van de 55 aan wezige bestuurders stemden 47 voor en 8 tegen de resolutie. administratieve arbeid verricht moet worden, de werkzaamheden heden vol tooid zouden zijn. Omtrent de plaats waar het verdrag getekend zal worden, is nog geen be slissing genomen.. Waarschijnlijk zal dit evenwel Brusel zyn. Als vermoe delijk tijdstip voor de ondertekening werd het midden van de volgende week genoemd. Het betreft hier, volgens deze zegs man, een zuiver Europees verdrag. In de opgestelde tekst worden de voor waarden omschreven waaraan de lan den, die zich tij de Westerse Unie willen aansluiten, zullen moeten vol doen. Schip kapseisde tijdens te waterlating Arbeider verdronken Gistermorgen is te Martenshoek na bij Hoogezand een 450 ton metende kustvaarder tijdens de te waterlating halfweg op de helling blijven steken en in het water van het Winschoter- diep gekanteld. Eén der arbeiders, de 26-jarige Jan Landman, raakte onder het schip en verdronk. Enkele andere personen werden gewond. Volgens een verklaring van de di rectie van de scheepswerf is het in Nederland nog nimmer voorgekomen,- dat een schip van dergelijke afmetin gen bij de tewaterlating is veronge lukt. Dit zou in de laatste tientallen jaren voor zover bekend slechts een maal in Engeland gebeurd zijn. Deskundigen breken zich op het ogenblik hét hoofd hoe het vaartuig, dat een onoverkomelijke obstakel voor de scheepvaart vormt, verwij derd kan worden. Men vermoedt dat een gedeelte van de werf voor het bergingswerk zal moeten worden uitgegraven.. NIET OP REIS Mijn buurman had een af spraak gemaakt. Hy zou met een andere buurman die in het gelukkige bezit van een auto is, meerijden naar Alk maar. Werk had hij niet, dus niets had er hinder van. Als hij zal vertrekken staat zijn echtgenote voor t raam. De auto komt aanrij den. Buurvrouw begint hartstochtelijk te wenken. Wie zal uitmaken wat de bedoeling is geweest? De ei genaar van de auto vat het echter op als een teken, dat buurman niet mee kan gaan en geeft gas! Dan verschijnt plotseling het vertoornde gelaat van de buurman in de deur. Hij schreeuwt nog; tevergeefs Het gesprek tussen de heel boze man en de glimlachen de vrouw onttrekt zich jam mer genoeg aan onze waar nemingen. Een kwartier la ter is hij echter behulpzaam in de huishouding en dat genoeg: de zege is volkomen geweest! Bouwen op eigen kracht Een kiem berichtje, dat dezer dagen in de bladen verscheen, is de moeite waard om even bij stil te staan. „De koelhuisboter, die voor de af gelopen winter was opgeslagen i« „ruimschoots voldoende geweest. In „verband met de te verwachten toe nemende aanvoer van verse boter, ie „thans 2000 ton uitgevoerd naar En geland en 1000 ton naar België". Aangezien onlangs nog een voorraad van 6000 ton voorradigwas, mag men aannemen er- is inmiddels ook in Nederland van verbruikt dat het restant weinig- last meer zal opleveren We leven nog in een periode van voedselschaarste en het zal wel voor een goed deel deze zijn geweest, die ons door de moeilijkheden heeft heen- geholpen. Vet is overal nog een ge vraagd artikel. Omtrent de prijs vin den we niets vermeld. Het zou ons echter verwonderen, wanneer deze zeer hoog is geweest, want de kwali teit liet te wensen. We hebben mon sters van deze koelhuisboter gezien, die uitgesproken slecht waren. Deze boterhi«torie nu heeft twee aspecten. In de eerste plaats, zou men zich de vraag kunnen stellen of het goed is geweest van de regering een zo grote hoeveelheid op te slaan. We menen hierop ee» bevestigend antwoord te moeten geven. Niemand kon voorzien, dat we een zo zachte winter zouden krijgen als we inder daad hebben gehad. Deze bracht met zich mee, dat de nielkgift groter was aan normaal, vonra' -Jat allerlei vo'edermiddelen teg<- 'age prijs te koop waren. Had de r ring dit alles van te voren geweten. ze zou stellig een geringere voorraad hebben aan gelegd. Ze had echter tot plicht ook gedekt te zijn, wanneer de winter extra streng was uitgevallen. Indien ons volk plotseling voor een tekort zou zijn geplaatst, dat te vermijden was geweest, zou er aanleiding zijn geweest tot gerechtvaardigde critiek. •Daarnaast en dat is de keerzijde van de medaille is er de kwaliteit. Het is moeilijk hiervoor iemand aansprakelijk te stellen We v en, dat de Nederlandse producent er - steeds op uit is te werken op goede kwaliteit Daaraan worden kosten noch zorgen gespaard. We weten ech ter ook. dat onze boter zich niet bij zonder leent voor opslag in koe!pak huizen Het is een helaas niet te loo chenen feit, dat boter van andere her komst daarvoor meer geschikt is. We vrezen, dat onze koelhuisboter geen propaganda is geweest voor ons product en daarmee zijn we. op een gevaarlijk terrein. Wanneer men be denkt, dat enerzijds de exploitatie kosten bij een deel van onze veehou derij zo hoog zijn, dat niet lonend kan worden gewerkt voor de Internatio nale botermarkt, dat anderzijds de re putatie van dit product zou kunnen zyn geschaad, dan wordt het tijd, dat men zich begint af te vragen of men op de goede weg is. We geloven, dat onze boerenstand de ogen niet voor deze dingen mag sluiten. Zo iets zou struisvogelpolitiek zijn. De bijna ongelofelijk klinkende woorden, die wel eens worden ge hoord, dat „onze melk te goed is om tot boter te worden verwerkt", mogen niet geheel waar zijn, ze houden een waarschuwing in. Onze boerenstand ligt ons nader aan het hart dan de margarine-fabricage. Dit echter neemt niet weg, dat we moeten vaststellen, dat de kwaliteit van de margarine in de loop der ja ren steeds is verbeterd en dat we zo ver heen zijn, dat aan goede marga rine de voorkeur is te geven boven slechte boter. Er dreigen gevaren! Ruim een halve eeuw geleden be gonnen onze veeboeren hun lot in eigen handen te nemen door de op richting van coöperaties. Het was vooral de gedachte van het „Help U zelf!",-die daarin zo aantrekkelijk is. Laten de veehouders van heden niet denken, dat ze er zyn. Laten ze de 'handen uit de mouwen blijven steken, niet blind voor eigen tekortkomingen- Laten ze in hun bedrijf de verbete ringen en veranderingen doorvoeren, die nodig zijn om het concurrerend en sterk te maken. Ons volk en zijzelf zullen daarmee gediend zijn. Omdat ons volk er mee gebaat is, zullen ze van overheidswege kunnen rekenen op grote hulp. Omdat het echter in de allereerste plaats hun eigen belang is, zal het voornamelijk op henzelf aankomen'. De boer bouwt het best op eigen kracht. A. ERIKA

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

De Vrije Alkmaarder | 1948 | | pagina 1