langs de straat
1
„Niet alleen voor Nederland, voor
N.-HOLLANDSE
PERS 194*5
geheel Europa kan dit verdrag
van de grootste betekenis worden"
„Goed, we zijn een schertskorps,
maar datis niet ónze schuld
Oud-minister Huysmans
overleden
Verenigd Koninkrijk, steunend op drie
zuilen: vrijheid, gelijkwaardigheid en
verbondenheid
Tijdelijke dienstplicht, algemene militaire
opleiding en directe steun aan Europa
r
Jaargang No 1190
Donderdag 18 Maart 1948
Uitgave voor de gelijknamige Stichting.
Wnd. hoofdred. A. Eriks, Westerweg 838.
Alkmaar, teL 3308. Redactie i
tie: Ridderstraat hoek Ondegracbt. TeL
Minister-president introduceert in Tweede Kamer het Vijllandenverdrag:'
„Hedenmiddag hebben, de minister van Buitenlandse Zaken en Harer
Majesteit'» ambassadeur te Brussel, daartoe door Hare Majesteit gemach
tigd, een verdrag ondertekend, dat voor Nederland en niet voor Nederland
alleen, maar voor de gehele verdere ontwikkeling van Europa, "van de
grootste betekenis kan worden. De voorgeschiedenis inzake een West-
Europese Unie is U bekend. Het thans aangenomen verdrag beoogt o.a. in
geval een der 5 verdragslanden, België, Frankrijk, Groot-Brittanië, Luxem
burg en Nederland aan een gewapende aanval bloot staat, onmiddellijk ge
meenschappelijk de militaire en andere bijstand der overige verdragstaten
te doen verlenen.
De vtff staten geven aldus de mogelijkheid van neutraliteit, die onder het
handvest van de Verenigde Naties bij onenigheid der vijf grote mogend
heden, althans theoretisch, nog bestaat, prijs waartegenover zij echter, bij een
'aanval in Europa, van de onmiddellijke bijstand der overige verdragsta
ten verzekerd kunnen zijn - een zekerheid, die het Handvest niet verschaft".
Aldus vipg onze min.-pres. mr. L. J. M. Beel gistermiddag in de Tweede
Kamer zijn verklaring over het* Vijflandenverdrag te Brussel gesloten aan.
die door de vijf staten 2al worden ge
vormd. De taak van deze raad--zal zo
wel op politiek als op economisch,
sociaal en cultureel terrejn een ui
terst belangrijke zijn. De organisatie
zal terstond ter hand moeten worden
genomen.
Wat het politiek terrein betreft zou
ik de aandacht er op willen vestigen,
dat ook bij „een bedreiging van de
vrede buiten Europa - in welk geval
geen automatische verplichting tot bij
stand bestaat deze raad de gelegen
heid biedt tot onverwijld overleg.
Ht zal geen betoog behoeven dat
dit voorschrift voor staten als Neder
land, die met nauwe panden aan
landen buiten Europa zijn verbonden,
van grote betekenis is.
Het verdrag zal U zo spoedig mo
gelijk ter goedkeuring worden aange
boden. In afwachting daarvan leg 'k
u hierbij de volledige tekst over, met
de bede, dat de gewichtig stap, die
de Nederlandse regering heeft onder
nomen, onder God's zegen bevorder-
«IWge
ons vaderland en de vrede in de we
reld."
,,Niet van uitsluitend
militair karakter"
De minister-president legde er in
het vervolg van zijn verklaring de na
druk op, dat de Benelux-landen be
oogden het verdrag een verdere strek
king dan een uitsluitend militaire te
geven.
„Het stemt tot voldoening te kunnen
constateren dat dit streven succes heeft
gehad," aldus min. Beel. „Het verdrag
heeft geen ander doel dan de bevor
dering van de vrede en de bescher
ming van de belangen der West-Euro-
pese staten, het richt zich tegen geen
enkele andere staat, het beoogt inte
gendeel bij te dragen tot een harmo
nische ontwikkeling der Europese sa
menleving. Toetreding van andere sta
ten is geenszins uitgesloten: wel echter
menen de Benelux-landen, dat eerst de
aaneensluiting der vijf staten zich
moet consolideren en verdiepen, alvo
rens tot uitbreiding ka» «wrr»-
ffOfaan.
Consultatieve Raad,
de spil van het
bondgenootschap"
Het middel daartoe is gegeven in
de vorm van een Consultatieve Raad,
Hedenavond beraadslaagt
de Kamer
De voorlezing der verklaring vorder
de omstreeks zeven minuten aan de
regeringstafel hadden mede plaats ge
nomen de minister Vos, Lieftinck en
Verpleegsters van N.V.K.L. zeggen:
„Aan deze klucht moet een einde komen" en „militair bezien vormt ^et
een scherts korps", zei vorige week de auditair-militair van de Krijgs
raad in Den Haag, toen hü een geval te behandelen kreeg tegen een weg
gelopen. in militaire termen dus „gedeserteerde", verpleegster, van het on-
géveer 500 leden tellende Nederlands
(NVKL):
Meisjes worden overal
voor uitgescholden
De meisjes, die in het korps dienen,
moesten nog het één en ander slikken
en 't mèrkwaardige is, dat ze het er
volkomen mee eens zijn! Waar ze
echter ontzettend boos over zijn is het
gevolg van dit „démasqué". Ze wor
den door het publiek uitgescholden
en nagejouwd en .dat was voor hen de
druppel, die de emmer deed overlopen
„Wij weten militair van toeten noch
blazen, maar dat is niet onze schuld",
zeggen de verpleegsters. „Er is met
ons gesold, we zijn gepaaid met be
loften en toezeggingen. Onze salaris
sen, ja, ze zijn geregeld na lang wach
ten, maar van de meest zonderling?
administratieve situaties keken we
tenslotte niet meer -erwonderd op.
Het is een onmogelijke geschiedenis.
Neemt men soldaten, oversten en
sergeants ook per maand aan? Met
®ns is dat wèl zo! Wij zijn gestuit op
een muur van onwil en onheusheid.
De uitdrukkingen en scheldwoorden,
die de verpleegsters in het openbaar
naar het hoofd krijgen zijn niet na te
vertellen. Daar is de uitdrukking
„schertskorps" maar babygestamel bij"
zo luiden ongeveer, alle grieven, „en
wanneer er nu niet spoedig verbete
ring komt, dan nemen we ontslag"
Wat hei korps doet
'„Wat doet het NVKL dan wel", zult
u zielf afvragen, 't Antwoord is vrij
eenvoudig. Het is een groep van .verl
Pleegsters. werkzaam in de militaire
hospitalen. Maar
Er is geer enkele sociale zekerheid
Verpleegsters Korps Landmacht
voor de leden van het korps en daar
om is het verloop groot. Mogelijkheid
op vaste dienst ontbreekt geheel. „De
soldaten hebben toch even goed recht
op een behoorlijke verpleging als de
burgers", zo zeggen de korpsleden.
,.Of mogen ze alleen maar vechten en
niets kosten?"
De verpleegsters zijn boos en we
kunnen ons dat indenken wanneer we
van «leze toestanden horen. „Moeten
wtf Nederlandsen vergeleken worden
met de Duitse „grijze muizen"? Toen
durfde men niet te schelden, maar nu
wel", zeggen ze.
Laatste aandrang
„De directrice heeft nu louter in
het belang van de patiënten nog
eens en voor de laatste keer geschre
ven aan „hogere regionen", vertelde
een verpleegster. De militaire artsen
overwegen ook een protest in te die
nen, temeer ook omdat er een gebrek
aan personeel bestaat. In Utrecht staan
twee barakken voor infectieziekten
leeg bij gebrek aan personeel niet
bij gebrek aan zieken. Er is een te
kort van 20 pet. verpleegsters en voor
werk in Indonesië kon nog geen 10
pet. van de noodzakelijke kern van
150 gediplomeerde verpleegsters voor
1600 bedden worden aangeworven.
..Zoudt u er heen gaan als uw positie
niet behoorlijk geregeld was", zo vra
gen de verpleegsters terecht.
Wie de schuld van dit alles? De
korpsledcn menen 't te moeten zoeken
bij de minister van Oorlog. Maar hoe
het zij 't gaat niet op. dat men ver
pleegsters, waaraan in ons land het
tekort zeer groot Is voor alles wat
lelijk is kan uitschelden, 't Mes moet
in dit militaire gezwel!
Jonkman. Overeenkomstig het voorstel
van de voorzitter werd besloten de
beraadslaging over deze regeringsver
klaring aan de orde te stellen in de
vergadering, welke hedenavond '.e
acht uur aanvangt. Deze beraadsla
ging wordt samengevoegd met de inter
pellatie Van dér Goes vtfn Naters.
Óe vergadering werd daarna ver
daagd.
Op de inhoud van het Vijflandenver
drag zullen wij nog nader terugko
men. - Red.
Het zatniet in
de lucht!
Een piloot van een Con_
stellation kreeg, toen hij op
weg was" van Londen naar
New-York, de boodschap,
dat hij onmiddellijk moest
terugkeren, daar er een bom
in het vliegtuig lag. Op het
vliegveld van de ÊngeLw
hoofdstad bleVt het een val
se radio-boodschap te zijn
geweest.
Hedennacht
is in de ouder
dom van 45 jaar
in het zieken
huis St. Joau.
nes de Deo te
's Gravenhage
overleden de
oud-minister
van Economi
sche Zaken dr.
G. W. M
Huysmans,
Mr. v. d. Goes van Naters
tegen nationaal kabinet
Op een vergadering van de party
van de Arbeid, te Schiedam, zeide
Mr. van der Goes van Naters o.m.,
dat, gezien de resultaten door de hui
dige regering bereikt, er geen enkele
reden bestaat om dit kabinet te ver
vangen door een nationaal .kabinet.
Mocht de Katholieke Volkspartij
met de groep-Oud in zee willen gaan,
dan zon zjj dit alleen moeten doen,
daar de Partij van de Arbeid hier
aan niet zon meewerken. Zij wil al
leen zitting hebben in een regering,
waarvan zij de vooruitstrevendheid
bepaalt.
Rondetafelconferentie stelt voor
Tijdens de besloten zittingen van de Rondetafelconferentie zijn een grooi
aantal ontwerpresoluties opgesteld, die binnenkort in openbare vergade
ring zullen worden behandeld.
In de eerste en belangrijkste resolutie spreekt dè conferentie er zich
voor uit, dat de bestaande verhouding tussen Nederland, Suriname en
Curacao wordt omgezet in een nieuwe staatsorde, welke de drie landen
ïl»ar"we«ElÜE
aansluiting »p de grondslag*, van de red. van H. M. de Koningin van 7
1040 steunt op de drie «uilen van vrijheid, gelflk-
dieheiö en verbondenheid eh dat dit nieuwe Koninkrijk
al'naam ral dragen „Verenigd Koninkrijk der Nederlanden".
tige opvolgers In de Kroon der Ne-
Drie beginselen
De conferentie verstaat hierbij onder:
VRIJHEID: Zelfstandigheid in eigen
inwendige aangelegenheden en de vrij
willige aanvaarding van de samen
werking in de behartiging der ge
meenschappelijke aangelegenheden.
GELlteWAARDIGHEID: Een pas
sende medezeggenschap in alle ge
meenschappelijke aangelegenheden op
de grondslag van nevenschikking, als
mede het gewaarborgde bestaan-van
een deugdelijke staatkundige, econo
mische. sociale en culturele orde op
democratische grondslag in elk der
landen van het Verenigd Koninkrijk
der Nederlanden.
VERBONDENHEID: Het gemeen
schappelijk staatsverband onder H. M.
Koningin Wilhelmina en Hare wet-
Keres won van Smyslov
Op fraaie wijze heeft Keres zijn
afgebroken partij tegen zijn landge
noot Wassilly Smyslov in winst omge
zet Hij stond bij het afbreken al gun
stiger en benutte zijn voorsprong.
De deskundigen zijn er het echter
nog niet over eens, of Smyslov wel de
juiste voortzetting heeft gekozen.
Volgens velen had hi: remise kunnen
forceren.
De stand is thans: 1 Botwinnik 4;
2 Keres 3»/2: 3 Reshevsky 3; 4 Smys
lov 2'/2; 4 Euwe 1.
HUWELIJK MIDDELS ZWARTE
SIGARETTEN....
Een ambassade-handelaar te Buenos
Aires had geld nodig om. te trouwen.
Hij kreeg het lumineuze' idee om
36.000 sigaretten uit Argentinië naar
ons land te sturen en zwart te laten
verkopen. Het werd. helaas voor hem
ontdekt en thans moest hij zich ver
antwoorden voor de Haarlemse politie
rechter.
Zijn carrière is in rook vervlogen,
weerbericht
WISSELENDE BEWOLKING
Wisselende bewolking, met enkele
verspreide buien. Naar Zuid-West rui
mende, tijdelijke krachtige, later weer
naar West of Zuid-West krimpende
en iets afnemende wind. Weinig ver
andering in temperatuur.
derlanden en de verplichting tot ge_
zamenlijke behartiging der gemeen
schappelijke aangelegenheden en tot
wederzijdse hulp en bijstand.
Schoenen blijven op de bon
Ofschoon de besturen van de vak
groepen Schoenindustrie en Detailhan
del in een'gesprek met de minister v.
Economische Zaken hebben verklaard,
dat zij opheffing van de schoendis
tributie volkomen verantwoord achten
is de regering nog steeds een andere
mening toegedaan. De schoenen blij
ven voorlopig dus op de bon!
Langs de rijweg bevindt
zich een breed trottoir. U
tveét wel, 7o'n ding, dat ge
maakt is voor de voetgan
gers. In het belang van hun
veiligheid!
Naast het trottoir lopen
twee dames. Fier en zelfbe
wust Ze schijnen van ver
keersregels niets af te we
ten en van verkeersongeval
len nooit te hebben gehoord.
Ze lopen althans demonstra
tief aan de linkerkant van
de weg. Tegelijkertijd ke
rnen een auto en een wiel
rijder aan. De dames zien
het, maar lopen onverstoor
baar door. De wielrijder
moet plotseling uithalen, wil
hij het tweetal niet torpe
deren, stelt zijn eigen leven,
in de waagschaal, komt bij
na onder de auto. Een sner
pend gekras van remmen en
nog juist is het ergste voor
komen.
Automobilist nijdig. Wiel
rijder nog nijdiger. Het
meest woedend echter dé
dames, waarvan er één de
wielrijc^r afsnauwt, dat hij
toch niet zo gek moet doen.
„U brengt het veikeer in ge,
vaar, meneer!"
De man is gelukkig een
wijsgeer. Hij haalt zijn schou
ders op, knipoogt in mijn
richting, stapt op zijn fiets
en geeft als commentaar:
„Hopeloos geval."
Truman vraagt het Congres ingrijpende maatregelen
Ter ondersteuning van door communisme
bedreigde landen"
De president der Verenigde Staten, Harry Truman, heeft gisteren in een
rede over de buitenlandse politiek der V.S. gehouden voor-het Congres, voor
gesteld tijdelijk de militaire dienstplicht in de Verenigde Staten opnieuw in
te stellen, de algemene militaire opleiding ten spoedigste ten uitvoer te leg
gen en „de werkzaamheden met be trekking tot het hulpprogramma voor
Europa spoedig te voltooien".
Hij verklaarde, dat deze aanbevelingen beschouwd dienden te worden als
„de meest spoedeisende stappen om de vrede te beveiligen en oorlog te
voorkomen".
Het is deze niets ontziende reeks
daden en het klaarblijkelijkheid voor
nemen haar voort te zetten met be
trekking tot deoverige vrije landen
van Europa, die de huidige crltie-
ke toestand in Europa hebben ver
oorzaakt
Totdat de vrije natiej van Europa
hun krachten herkregen hebben en zo
lang het communisme het bestaan van
de democratie zelve '-edreigt; -moe
ten de Verenigde Staten sterk genoeg
blijven om die Europese landen te
steunen, die bedreigd worden door
communistische overheersing en door
het regiem van de politieke-staat".
Vijllandenverdrag
verwelkomd
De president steunde het Vijfmo-
gendhedenpact met de volgende
woorden: „ik vertrouw er op, dat de
Ver. Staten met de 'aartoe dienstige
middelen aan de vrije landen die
steun zullen geven, die door de toe
stand* noodzakelijk is geworden. Ik ben
er zeker van, dat de vastbesloten
heid van de vrije landen van Euro
pa om zich zelf te beschermen geëven
aard zal worden door een gelijke
vastbeslotenheid onzerzijds hen daar
bij te_helpen.
hebben bereikt, waarop de positie
van de Ver. Stqten onmiskenbaar
duidelijk moet worden gemaakt" De
ze woorden werden door het Con
gres met luid applaus onderstreept
Bij het voorleggen van zijn voor
stellen merkte Truman o.m. op:
„Wij moeten bereid zijn de prijs des
vredes te betalen, anders zullen wij
zeker de prijs des oorlogs te betalen
hebben".
Truman zeide in zijn rede b.m.: Gij
kent de oprechte en geduldige pogin
gen van de democratische landen om
door onderhandelingen, en overeen
komsten een veilige en vaste grondslag
voor de vrede te vinden.
Gü weet de obstakels, die wfj heb
ben ontmoet De overeenkomsten, die
wij bereikten, hoe onvolmaakt «ij ook
waren, zouden de grondslag geweest
kunnen zijn voor een rechtvaardige
vredeindien zij waren nagekomen
Doch zij werden niet nagekomen. Zij
werden hardnekkig veronachtzaamd
en geschonden door een natie."
„Een natie tegenover
1/
ons
„Dat land zo vervolgde Truman
heeft in iets meer dan twee jaar zijn
véto uitgesproken over eenentwintig
voorstellen tot handelen van de Ver
enigde Naties".
Doch dat is niet alles. Sedert het
einde van de vijandelijkheden heb
ben de U.S.S.R. en haar agenten de
onafhankelijkheid en de democrati
sche aard van een hele keten van
landen in Qost. en midden-Europa ver
qietigd.
tVapcnmuiauu im l aicjmiu
D^* Commissie der Grote Vier voor
de Palestijnse kwestie (bestaande uit
Rusland, China, Frankrijk en Ameri
ka) is het er over eens geworden,
dat er een bedreiging van de vrede
bestaar in Palestina, veroorzaakt
door gewapende interventie van heide
zijden. Vrijdag zal de Commissie de
Veiligheidsraad verzoeken onmiddel
lijk stappen te nemen om een eind
te maken aan het geweld in het Heili
ge Land.
Waarnemers in Lake Succes zijn
van mening, dat de Veiligheidsraad
Vrijdag de order „Staakt het vuren"
zal uitgeven voor beide partijen.
Van Joodse zijde wordt verklaard,
dat de Joden slechts een wapenstil
stand zullen aanvaarden in het kader
van het verdelingspl«to.
KWESTIE TSJECHO-SLOVV AKIJE
OP DE AGENDA
Met negen tegen twee stemmen be
sloot de Veiligheidsraad om de kwes
tie Tsjecho-Slowakije op de agenda te
plaatsen. Tegen stemden de Sovjet
unie en de Oekraïne.
„De deur nog open
Na te hebben verklaard, dat de.
Ver. Staten met alle goedwillenden
wensen samen te werken en de deur
ook vdor de Sovjet-Unie open ge
houden zal worden, besloot Trif, n
zijn rede met een beroep op de~leticn
van het Congres, afle partij-politieke
overwegingen op zij .te zetten. De
tijd is gekomen." zo zeide hij. da: -Je
vrije mannen .en vrouwen van de
wereld eerlijk en moedig de bedrei
ging van hun vrijheid onder ogen
moeten zien."
Het Congres zal, met het oog op
de internationale situatie, niet op
Paasreces gaan.
U.N.O. toch sterker dan Palestijns probleem
Men kan moeilijk beweren, dat de
na-oorlogse ontwikkeling van het in
ternationale politieke leven in haar
geheel ten goede is gekomen aan de
versteviging van het vredesgebouw,
dat met de letters UNO aangeduid
wordt. Integendeel: er is gewrikt en
gesloopt aan muren en fundamenten
en er zijn bedenkelijke scheuren ont
staan.
Merkwaardig, dat het niet een van
de stormvlagen is van het karakter
dat de wereld thans maar al te goed
kent, niet de alles-overschaduwende
tegenstelling tussen Amerika en Rus
land, die het wrakke bouwsel zo aan
het wankelen bracht, dat er gevaar
voor een definitieve instorting dreig
de. Neen, juist een in grotf eenstem
migheid genomen besluit bracht de
UNO bedenkelijk dicht bij de afgrond
De houding van Londen werd door
de Commissie voor Palestina „onbe
vredigend" genoemd het is wel de
mildste qualificatie, die zij had kun
nen gebruiken. Voor haar is die hou
ding ronduit een aanslag op haar le
ven
De Commissie staat machteloos. In
dien haar niet nu gelegenheid wordt
gegeven om voorbereidingen te tref
fen voor het bestuur, zal zij straks
een bloedbad en volkomen chaos niet
kunnen verhinderen.
Maar ook Engeland 2it in de knel.
Het verlies van zijn invloed in het
Middellandse Zee-gebied kan het een
voudig niet dragen; reeds ernstig ge
noeg werd zijn internationale posi
tie door de oorlog geschokt. Voor de
Ver. Staten .is de situatie evenmin-
plezierig, want dit land kan de
trouwe steun van Engeland in ..Eu
ropese" aangelegenheden, die zich nu
eenmaal van Moskou tot Washington
uitstrekken, niet ontberen, Valt daar
uit 'Amerika's aarzelen in het Pale
stijnse conflict te verklaren? Aan de
Buitenlands overzicht
andere kant, indien de belangen van
de zwakste partij in casu de Joden,
zouden werden opgeofferd, dan valt
de na-oorlogse Volkenbond. Dit ge
doogt de internationale situatie niet;
en zo staan de VS voor de keuze van
„wat het zwaarst weegt".
Nu de Commissie van de Grote
Vier voor Palestina, waarin ook dé
VS zitting hebben, tot de uitspraak
kwam, dat met- het Palestijns conflict
de vrede bedreigt wordt en de Vei
ligheidsrad verzocht, onmiddellijk
handelend op te Deden, ziet het er
n?vr uit. ^at ce belangen van En
geland moeten v ijk en voor het alge
meen bela??. Een verstandig besluit?
Vaarsfhjt'bjk. Maar voor Engeland:
een zware slag. A H.
