Utmaaüln N.-HOLLANDSE PERS 19<t5 Gevolgen van Russische aftocht nog niet te overzien Joego-Slavië wil rechtstreeks met Italië* onderhandelen Socialisten breken de staf over Haagse Verenigd Europa-congres Papanek: „Nodig Benesj uit voor de Veiligheidsraad te komen" Aardschokken met als centrumPraag 4e Jaargang No 1194 Dinsdag 23 Maart f948 Uitgave voor de gelijknamige Stichting. Wnd. hoofdred. A. Eriks, W'esterweg 338. Alkmaar, tel. 3308. Redactie en administra tie: Ridderstraat boek Oodegracbt Tel 3967 BREUK IN BERLIJN Controle op de zöne-grenzen wordt steeds scherper Boewei het zeer duidelijk geacht wordt, dat de Geallieerde Bestuurs raad definitief als practisch werkend orgaan kan worden afgeschreven, is men ïn hoge geallieerde kringen in Berlijn nog in twijfel over de directe gevolgen, die de demonstratieve af tocht der Russen zou hebben. De Bestuursraad is weliswaar het hoogste, doch in elk geval niet het énige orgaan van het controleappa raat. Ook wanneer de bevelhebbers het niet meer wenselijk zouden ach ten bijeen te komen (louter voor het horen van eikaars beschuldigingen). nog zouden de lagere organen voorlopig kunnen doorwerken. Na het instellen» van zelfstandige besturen voor West- en Oost-Duits- land zullen de vierzijdige bureau'? als het ware een langzame natuurlijke dood kunnen sterven Alleen in het gezamenlijk bestuur der stad Berlijn .zullen zu zonder de hier geldende sta- tu? quo geweld aan te. doen niet ge mist kunnen worden. Er wordt dan nok wel gedacht aan de vraag of de Russen inderdaad op korte term'ib streven naar een ver trek der Westelijke geallieerden uit Berlijn Onrustige stemming ..De ernst van het Russische gevaar en de wijze, waarop het officiële Sow- jet-Russisehe Nieuwsbureau Zondag tegen de Westelijke bevelhebbers is te velde getrokken, hebben opnieuw eer hoogst onrustige stemmipg te voor schijn geroepen. In Westelijke gealli eerde kringen» daarentegen heeft men de niet onverwachte demonstratie zéér rusiig opvenomen en men neemt aan. Oog om oog in Palestina Huizenblok in Arabisch Haïfa door explosie vernield Na de on;pl:jffing van Zondag in de Joodse wqk van Haïfa heeft zich Maandag in hef Arabische kwartier een enorme explosie voorgedaan. Een geheel woningblok stortte in. Er zou den vele doden en gewonden zijn. Het politietieraport maakt melding van Joden die in legeruniformen twee vrachtauto's in de Arabische straat hebben gereden en voor de ontplof- fing zelf in èen jeep ontkomen zijn. Wo;dende Arabieren overvielen na de explosie Britse pantserwagens en trdcluten wapens te roven. Arabieren hebben de Joodse kolo- nie; Hartoef (Judea) aangevallen. Z;j 'veerden door Britse kanonniers uiteen gedreven. Twee Britse soldaten en 22 Arabieren zouden bij dit gevecht ge dood zijn H^t intrekken van de Amerikaanse steun aap het delingsplan heeft het Britse besluit om het mandaat per 15 Mei neer te leggen niet veranderd, noch het besluit om de troepen op zijn laatst, per 1 Augustus terug te trekken. Hel Britse parlement verwacht een spoedige verklaring over Palestina, hel zij van Creech Jones. de minister van Koloniën, hetzij van Premier Att- lee Mollis zal z'n straf niet ontlopen De Bijzondere Raad vnn Cassatie heeft het beroep verworpen, dat de Amsterdamse ex.politieman W. C Mcllis tegen de hem - opgelegde dood vonnis had ingesteld. Mollis tijdens de bezetting van het - A'damse politiecorps overgeplaatst naar de z.g. inlichtingendienst en la- "tcr naar de S.D Hij heeft veelal te zamen met de Duitsers Ruehl en Viehbahn en de beruchte Maarten Kuyper geopereerd. Vele arrestanten ■werden door hem mishandeld en later h?eft hij aan diverse executies deel genomen. Bij één hiervan schoten hu en Maarten Kuyper te vroeg, waar door enige slachtofcrs reeds wareh neergelegd, terwijl de anderen nog overeind stopden. Tot vanochtend verschenen in Ita lië gedurende 24 uur geen kranten. Het personeel had het werk neerge legd ter ondersteuning van de eisen der drukkers. dat de Russen in Berlijn voorlopig zeker niet verder zullen gaan dan te streven naar een scherpe scheiding tussen de sectoren. Het laat zich gemaKKelijk denkpn welk een situatie daardoor in het stadsbestuur zoir ontstaan Men is in het laatste jaar op de weg naar de splitsing van Berlijn reeds ver gevor derd. niet alleen door de politieke af scheidingen. doch henzeer door het gelijkschakelen van het economische en sociale leven van Oost-Berlijn met dat van de Sowjet-zóne Scherpe grensbewaking Naar uit Maagdenburg gemeld wordt heeft de Sowiet-bezetting ook een verdere verscherping van de bewa king der grenzen met de Westelijke zónes bevolen Hiervoor zouden 1500 jonge communistisch geschoolde Duit se politiemannen aan de grenswacht worden toegevoegd. Mep neemt aan- dat zij speciaal opdracht hebben de toenemende politieke spanningen te- "en te gaan. Uit HalTe werd gemeld, dat het stadje Schierze in de Harz. waar de liberale partij het afgelopen week-einde een landdag hield, door een sterk politiecordon is omgeven, teneinde te voorkomen, dat afgevaar. ditjden van de gelegenheid gebruik zullen maken -om de naburige zóne-' •«vns te overschrijden. DR. HVYSMANS TER AAR DÉ BESTELD Het stoffelijk overschot van oud-mi nister dr. Huysmans is Maandag onder grote belangstelling cp het St. Ca- tharjna-kerkhöf-te Eindhoven ter aar de besteld. Aanwezig waren o.a. de ministers dr. Beel. Lieftinck en Fié- vez, de oud-ministemcH\ Dekkers, een vertegenwoordiger van H.M. de Ko ningin en de commissaris van de pro vincie Noord Brabant, prof. de Quay. Contra zwarte handel tweede ge'dzuivering in de Amerikaanse zöne De Amerikaanse bezettingsautori teiten hebben gister onmiddellijke om wisseling bevolen van alle waarden der in omloop zijnde dollarscrips (be zettingsdollars) tegen nieuwe van af wijkende kleur en tekcuing. Dit is de tweede maal, dat een Ame rikaanse scripuitgifte moet worden omgewisseld, nadat het bezettingsgeld •n September 1946 van marken in pa pieren dollars is gewijzigd. De financiële legerautoriteiten hopen •oor het toestaan van slechts 7 uren voor de* omwisseling een groot aantal Duitsers dat de dollarscrips op onwet_ tige. wijze heeft verkregen, in de val te laten lopen. Rapport grondwetsherziening naar H.M. de Koningin Naar het ANP verneemt heeft Je Grondwetscommisie haar rapport aan H. M. de Koningin aangeboden. Tevens kan worden verwacht, dat de regering in de loop dezer week naar de Raad van State om advies zal zenden een wetsontwerp tot het in overweging nemen van een voorstel tot verandering in de Grondwet. Extra dollarmillioenen voor Oostenrijk, Frankrijk en Italië Het Amerikaanse Huis van Afge vaardigden heeft bij acclamatie een voorstel aangenomen tot een onmid dellijke schenking van 55 mtilioen dol lar aan Oostenrijk, Frankrijk en Italië in afwachting van de goedkeuring van de hulpverlening op lange termijn. Melk en boter 1 Mei van de bon - in België Met ingang van Mei a.s. zullen de melk en de boter in België vrij van distributie zijn. Met ingang van 1 April zal bevro ren vlees en per 1 Juli brood goed koper worden.' Deze prijsverlaging heeft men kun nen doorvoeren door het verdrag op lange termijn, dat België met de Ver. Staten, Canada en Australië heeft ge sloten. Dit contract, dekt 2/3 van de Belgische behoefte. Op basté van de tegenwoordige rantsoenering zal de suiker in September a.s. worden vrij gegeven. BIJ RANGEREN GEDOOD Bij een sprong op een rangeerloco motief is gister de Beverwijkse ran geerder H. van der Kolk uitgegleden en onder de wielen van de machine terecht gekomen. Hij v;erd op slag gedood. Triëst in ruil voor Gorizia aangeboden Reuter meldt uit Belgrado, dat Joego-Slavië er in heeft toegestemd rechtstreeks met Italië onderhandelingen te voeren over de kwestie Triëst. op basis van de recente besprekingen tussen Tito en Togliatti. Stanoye Simitsj, de Joego-Slavische minister van Buitenlandse Za ken, maakte dit besluit op een persconferentie bekend. De besprekin gen waarnaar Simistj verwees, werden zéstien maanden geleden gevoerd. Bij die gelegenheid bood Tito aan, Triëst bij Italië te doen inlijven, wanneer aan Joego-31avië Goriza. in het Noorden van het vrije ge bied. zou worden gegevên. t Simitsj zeide,. er vón overtuigd te zijn dat de betrekkingen tussen Italië en Joego-Slavië, die „vergiftigd werden door buitenlandse pro paganda" door de landen zelf verbeterd zouden kunnen worden. Het Amerikaanse departement van Buitenlandse Zaken gaf reeds antwoord op het voorstel van Simitsj; „Joego-Slavië zegt, iets, wat het niev bezit, te willen geven in ruil voor iets, dat het wil hebben". Bij monde van Sfozza heeft Italië aan de Westelijke mogendheden dank betuigd voor het initiatief, Triëst aan het land terug te geven. Protestnota bij Westelijke mogendheden In een scherp gestelde nota had Joego-Slavië reeds eerder geprote steerd tegen de door Engeland, Frank rijk en de Ver. Staten gedane «tap. In de nota worden Engeland,^ Frank- ri,". en de V.S. beschuldigd een recht streekse overeenstemming tussen Joe go-Slavië en Italië hebben verhinderd, en systematisch ^hebben voorkomen, dat de Veiligheidsraad overeenstem ming bereikte over de verkiezing van een gouverneur voor Triëst. Tenslotte verklaart de regering van Joego-Slavië, dat het indienen van een dergelijk voorstel tijdens de ver kiezingscampagne in Italië slechts kan weerbericht DROOG. In de loop van de dag stijgende temperatuur en toenemende bewol king, doch vrijwel overal droog. In het Noorden meest matige, in het Zuiden meest zwakke wind uit rich tingen tussen Noord-West en West. „Franco moet van Marshall-hulp worden uitgesloten" Nijmegenkrijgt vrouwelijk politiepersoneel Mede in verband met veelvuldig voor komende marktdiefstallen heeft de politie van Nijmegen, vrouwelijk poli tic personeel aangesteld, dat o.m. dle taak heeft op openbare markten een oogje in het zeil te houden. Vrouwen, onder wie ook huismoeders, die nog- nooit met de politie in aanraking wa ren geweest, zijn in verschillende ge vallen op heterdaad betrapt bij het wegnemen van textielgoederen,zoals wol, linhen. kousen en soortgelijke ar tikelen. Enkele van deze vrouwen werden door de Arnhemse rechtbank veroordeeld tot de hoogste straffen die voor dergelijke vergrijpen bestaan INTERNATIONALE DAG VAN DE VROUW Zaterdagmiddag werd in het Volks huis te ïBrussel de „Internationale dag van de vrouw" gehouden. Ons land was vertegenwoordigd door me vrouw van der Goes van Naters. De internationale socialistische con ferentie te Selsdon heeft eenstemmig besloten, het Congres voor een Ver enigd Europa, dat in Mei te Den Haag gehouden zal worden, te boycotten. Er zal een tegen-congres van socia listische partijen op 25 April te Parijs werden gehouden. Een verklaring zegt. „dat het denkbeeld van een Verenigd Europa slechts van corrup tie van de zijde van reactionaire po litici behoed kan worden, indien de socialisten zich aan het hoofd der be weging stellen". Over het Marshall-plan heeft het congres verklaard, dat aan hulp van Amerika geen politieke verplichtingen mogen worden verbonden en dat Frpnco-Spanje'van hulp moét worden uitgesloten. Breuk met Oost-Europese sociaal-democraten De Hongaarse en Tsjecho-Slowaak- se soc. democratische partijen hebben, nu het congres op hen een beroep ge daan heeft, met de communisten te breken, besloten om uit het Intern. Socialistische Comité te treden. tthenen om de chauvinistische haat je gens het Joego-Slavische volk te ver groten en de interne betrekkingen in Italië te vergiftigen. PROF. BRUINS OVERLEDEN Maandagmorgen is te Washington op 64-jarige leeftijd na een ernstige operatie overleden prof. mr. dr. G. W. J. Bruins, „executive director" voor Nederland en Zuid-Afrika van het In ternationale Monetaire Fonds en de Internationale Bank voor Herstel en Ontwikkeling. Cadogan beschuldigt Moskou van voorbereiding voor coup in Italië Met negen tegen twee stemmen be sloot de Veiligheidsraad Jan Papanek, de door Praag ontslagen Tsjecho-Slo- waakse vertegenwoordiger, tot tle dis cussies toe te laten. Tegen stemden de Sovjet-Unie en de Qgkraïne. Papanek beschuldigde de rommu nisten in zijn ladd pr van. tesamen met de Sovjet-Unie reeds voor het einde van de oorlog de „coup" te heb ben voorbereid. f Hij verzocht dé Veiligheidsraad pre sident Benesj naar de VN uit te no digen om bevestiging te geven Van „het feit, dat hij gedwongen was de dictatuur van Gottwald te aanvaarden, omdat hij het verschrikkelijke bloed bad, «dat anders het gevolg geweest zou' zijn, niet op zijn verantwoording wilden nemen aldus Papanek. „Er zijn gtenzen" Na Papanek sprak Sir Alexander Cadogan, de Britse Vertegenwoordiger. Hij zeide: ..Er zijn grenzen waar bui ten het getij van *de Sovjet-Russische expansie in Europa niet komen mag en waar achter het moet worden af gedamd. Welhaast iedereen in de (we reld zal van harte hopen, dat dit ge beuren kan met vreedzame middelen, doch er bestaat een niet te miskennen risico, dat deze hoop niet vetwuld zal worden". in scheervlucht Ook in de Amsterdamse Gemeen teraad ,zal Woensdag een verzoek worden gericht tot de beide communis ,tische wethouders om hun functie neer te leggén. Mevr. Roosevelt zal tijdens haar verblijf Neder land in Paleis Soestdijk logeren. De Beverwijkse gemeenteraad nam een motie van wantrouwen tegen de com munisten aan «en besloot geen commu. nisten meer te benoemen in commis sies. Woensdagmiddag arriveerden in Eindhoven en Tilburg weer enige honderden Oostenrijkse kindeken.. Er zijn reeds G000 kinderen uit Duitsland en Oostenrijk in ons land. In Zuid Berghuizen bij Oldenzaal hebben ambtenaren der PTT in samenwer king mét de 'Rijkspolitie een gehei- mê zender ontdekt. De raad kon volgens Cadogan geen absoluut bewijs voor Sovjet-Russich ingrijpen in de Tfcjecho-ISlo waakse crisis verwachten, doch „het voorbeeld van wat de Sovjet-Unie in ander» landen heeft gedaan moet als achter grond genomen worden". „Wij weten b.v. omtrent voorberei dingen welke gemaakt worden om do communisten in Italië Ie helpen", al dus Slr Alexander. „De Italiaanse regering heeft wape nen ontdekt welke uit Joego-Slavië voor de Italiaanse communistische partjj in de laatste weken zijn inge voerd" aldus Cadogan. Oude kweek producten in ere hersteld Bij de dorpen Wychen, Heumen, Malden, Neder- en Overasselt en Balgoy bij Nijmegen zullen door de boeren proefvelden voor kruidtuinen worden aange legd. Dit doet men, in de hoop het bedrijf meer lonend te maken; de regering ver-, strekt subsidies voor deze voor de medische weten schap belangrijke objecten. KAMPIOENSCOMPETITIE VOETBALLEN Daar alle districtkampioenen nog niet bekend zijn, zijn. er nog slechts voor dri^ Zondagen^rogramma's voor bet landskampioenschap vastgesteld. 29 Maart (2e Paasdag): PSV—Hee renveen en Go AheadHaarlem. 4 April: Haarlem—EDO, Heeren veen—Go Ahead en kampioen distriet IV-PSV. 11 April: EDO—Hoeren veen, PSV— Haarlem en Go Aheadkampioen di strict rv. Noch op eerste Paasdag, noch op eerste Pinksterdag zal er worden ge speeld. KLM VLOOG tNAAR BOEDAPEST Het KLM-toestel „De Vliegende Hollander" heeft een vhicht uitge voerd naar Boedapest,^ de eerste na 1940. Boedapest ontving onze land genoten met f -ote hartelijkheid. Men hoopt weer 'op een regelmatige ver binding. Hoezeer de schok, die de régime, wisseling in Tsjecho-Slowakije ver oorzaakte, de kracht had van een po litieke aardbeving, wordt pas goed duidelijk nu de ene gebeurtenis van wereldomvattend belang de andere opvolgt als directe-of zijdelingse re actie op „Praag". Over het tot stand komen van de Westerse Unie, het Vijflandenverdrag, schreven wij al. De copy was no? niet klaar of in alle steden van de wereld werd Truman's belangrijke rede voor het Congres reeds druk besproken; terwijl de inkt droogde van de kranten-commentaren zorgde Washington wederom voor groot nieuws door bekend te maken, dat Amerika het Verdelingsplan voor Palestina losliet Dat was Vrijdag; maar het week-eind bracht nog enige grote verrassingen. Zaterdag kwam het bericht dat de Russische generaal Sokolovsky uit de geallieerde Be stuursraad in Berlijn wegliep en Zon„ dag, dat door Frankrijk. Engeland en de Ver. Staten aan Italië en de Sov jet-Unie werd voorgesteld om Triëst aan het laatste land terug te geven. Daar kan dan nog aan toegevoegd worden, dat de socialistische confe rentie te Londen het tafellaken tus sen de sociaal-democraten van Oost en van West-Europa doorsneed. De Praagse gebeurtenissen hebben het Truman in zekere zin gemakke lijker gemaakt. Door hem en zijn ge trouwen is reeds eerder een balletje opgeworpen over de noodzaak van grotere militaire paraatheid, een we derinvoering van de dienstplicht in cluis; en op het aanbeeld van directe steun voor W.-Europa hameren zij otfbphoudelijk. Maar de omwenteling in Tsjecho-Slowakije verzwakte zon der twijfel het standpunt der isolati. onisten; zonder twijfel ook bracht zij Wallace, die een grote portie van de schuld aan de verslechtering van de internationale toestand op de toe gepaste Truman-leer werpt, in moei lijkheden. De president greep de ge legenheid, die voor zijn „hard-om- hard"-lijn én voor zijn verkiezings kansen hier geboden werd. Zo luisterde een tamelijk welwillend Congres naar voorstellen, die wel; licht een maand geleden nog een zeer krachtige tegenstand ondervonden zouden hebben. Ook nu bleef Truman de critiek niet gespaard; niet alleen Wallace, ook senator Robert Taft, Republikeins tegencandidaat van Tru man, kwam in het geweer, evenals een niet onbelangrijke groep Demo craten. Maar zij staa» Waarschijnlijk tegenover het grootste deeh van het Amerikaanse volk, dat Truman's voor stellen, zal zien als het offer dat ge bracht moet worden om de steun van Amerika's vrienden over zee in dit politieke stormtij effectief te maken. Buitenlands overzicht Van deze EurS^ese gezichtshoek uit werd blijkbaar eveneens de Palestijn se kwestie door Washington bekeken. Wij schreven reeds, dat de Ver. Sta ten de keus hadden tussen de U.N.O. en Engeland. Practisch is de aard der Amerikanen en vaak brengt practi. sche zin in de politiek een neiging tot opportunisme mee. Welnu, tenminste momenteel is de Veiligheidsraad een minder goed te hanteren ding dan een goede verstandhouding met Engeland, de aangewezen bondgenoot, die ech ter zeker zo lang Labour er aan het bewind is, niet vrij zal komen van „los van Amerika"-idee&, welke kunnen groeien naarmate zij voedsel krijgen én naarmate de „Derde Macht" van een verenigd West-Europa aan reële kracht wint. Maar het besluit, dat neerkomt op het in de steekgaten van de Joodse zaak, kan Truman in eigen land misschien meer Good-will kosten dan zijn voorstellen voor ver sterking van het leger: de Amerikaan se publieke opinie is niet op de hand! van de Arabieren en ergerde zich algemeen aan Engeland's houding. Het staat te-bezien, of de Russische delegatie in de geallieerde Berlijnse bestuursraad nog terug zal keren. Zij liep. met Sokolovsky aan het hoofd, Zaterdag weg toen Robertson en Clay pertinent weigerden om een klacht van Joego_Slavië, Polen en Tsjecho- Slowakije over de nieuwe gang van zaken in W.-Duitsland, ontvankelijk te verklaren. Is Duitsland met dit Russisch gebaar definitief in tweeën gespleten? Deze vraag is reeds niet meer van zo overwegende betekenis als zij een maand geleden nog scheen. Wel van groot belang is, dat de Rus sen blijkbaar voor een breuk met het West én, getuige Sokolovsky's optre den, niet terug schrikken. Ook niet, nu zij oog in oog staan met het zich sluitend afweerfront. Dit wettigt de veronderstelling, dat Berlijn in de naaste toekomst voor nog meer on prettig nieuws zou kunnen zorgen. Met Triëst waren de Westelijken Rusland in elk geval een slag vóór. Het voorstel, hoewel in strijjl met het vredesverdrag,- sluit aan bij de wena van zeer vele Italianen, ook links- georiënteerden. Nu echter Nenni. op de Londense socialisten-conferentie uitgenodigd om met de communisten in zijn land te breken, als antwoord de conferentie de rug toekeerde, is het de vraag, of De Gasperi's kansen door de schaakzet_Triëst wel zo be langrijk gestegen zijn. Het linkse front bleef instact,'zijn invloed in de vakverenigingen is zeer groot en Washington's verzekering, dat een rood Italië van Marshall-hulp versto ken zal blijven, heeft wellicht niet de gewenste psychologische uitwerking. Italië is sinds de oorlog zeer gesteld op het recht om zelf zijn weg te kiezen. A H.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

De Vrije Alkmaarder | 1948 | | pagina 1