£)e
Ikmaaidei'
langs de straat
Mer de Schijnwerper
N.-HOLLANDSE
PERS 1945
TRUMAN ROEPT OP TOT
-WAPENSTILSTAND IN PALESTINA
Pasenfeest van het Licht
en de Lente
„Dodende radioactieve wolk"
Versterking van
ons leger
Botwinnik bracht Keres vlug op de knieën
4e Jaargang No 1197
Zaterdag 27 Maart 1948
Uitgav
r de geiyknamfge 8tlcb*'ng.
Wnd. hoofdred. A. Eriks, Westerweg 338
Alkmaar, tel. 3300. Redactie en administra
tie: Ridderstraat hoek Oudegracbt Tel. 3967
Beheerschap geen vervanging voor
verdelingsplan
Steun aan V.N. met alle
middelen - behalve
Amerikaanse troepen?
President Truman heeft naar Reuter
uit Washington meldde, een onmid
dellijke wapenstilstand tussen Arabie
ren en Joden in Palestina Opgeroepen.
Truman voegde er aan toe. dat hij
ambassadeur Warren Ausiin instructie
had gegeven er bij de Veiligheidsraad
op aan te dringen, dat Arabische en
Joodse vertegenwoordigers onmiddel
lijk zouden worden uitgenodigd de
onderhandelingen over een wapenstil
stand te openen.
,.Wereldvred in gevaar"
„Tenzij met spoed wordt ingegrepen,
zal er op de 15e Mei de datum van te
rugtrekking der Engelse troepen geen
openbare macht in Palestina zijn, in
staat om recht en orde te handhaven",
aldus Truman, „gewelddadigheid en
bloedvergieten" en gevechten op gro
te schaal zouden onve mijdelijk zijn.
Zulke gevechten zouden het gehele
Midden-Oosten kunnen aantasten en
zouden tot de ernstigste gevolgen kun
nen leiden, waarbij de .vrede van dit
land en van de wereld in het geding
zou kunnen komen".
„Deze gevaren", aldus de president,
..dreigen onmiddellijk. Verantwoorde
lijke regeringen kunnen dit niet aan
zien zoncler tot handelen over te gaan."
Truman zeide dat Amerika de Vei
ligheidsraad een tijdelijk beheer der
V.N. over Palestina had voorgesteld,
..nadat wij alle pogi gen hadden ge
daan om wegen te vinden om het ver
delingsplan met vreedzame middelen
til; te voeren."
Beheer slechts voor orde
„Het beheer is niet bedoeld als ver
vanging voor het verdelingsplan maar
als een poging om de gaping te vullen
die spoedig ontstaan zal door de be
ëindiging van het mandaat op 15 Mei.
Het beheer is .et van invloed op het
karakter van de definitieve politieke
regeling. Het zou de voorwaarden van
orde scheppen, die noodzakelijk zijn
voor een vreedzame oplossing".
De verenigde Staten zijn bereid alle
dcel'matige bijstand te verionen aan
de V.N. ter voorkoming van blöedve'"
gieten en tot het vinden van een vreed
zame oplossiiTg, aldus verklaarde Tru
man. Maar bij voegde er aan toe, dat
dit niet noodzakelijk het gebruik van
Amerikaanse troepen zou behoeven in
te houden.
„Stuur Scandinavische troepen"
vraagt Joods Bureau.
De Commissie voor Palestina heeft
Vrees voor Russische soldaten
Generaal Marshall heeft de beweeg
redenen uiteengezet waarom Amerika
z'n steun aan het Palestijnse, verde
lingsplan introk.
Het bleek nJ. overduidelijk,' dat Jo_
den noch Arabieren zich aan de toe
stand aanpasten. Hierdoor zou het
noodzakelijk worden, internationale
troepen in het Heilige Land toe te
laten ter handhaving van rust en or
de.. Ook Russische troepen zouden
daar bij zijn en de ervaring heeft
geleerd, dat Russen niet zo gauw weg
gaan als ze ergens eenmaal zijn, aldus
Marshall.
Daar op die manier de druk op Tur
kije en Griekenland, alsmede op de
Arabische olievelden zou toenemen,
zag Amerika zich gedwongen tot de
bekende stap.
een boodschap ontvangen van het
Joodse Bureau, waarin voorgesteld
wordt een beroep te doen op de Scan_
dinavische troepen, welke in Noord-
Duitsland bezettingsdienst verrichten
om de openbare orde in Jeruzalem
te komen handhaven.
De vogels, zij paren en nestelen, nu het Lentefeest
is begonnen. Binnenkort zullen zij weer geduldig
gaan broeien, al hun aandacht wijdend
aan de nieuwe generatie I
EVC.AFDELING ROTTERDAM
CONTRA LANDELIJK
EVC-BESTUUR
Tijdens een grote vergadering van
de EVC, afd. Rotterdam, heeft de
overgrote meerderheid van leden zich
achter het bestuur geplaatst.
Er is een motie aangenomen, waarin
het drijven van de CPN in de EVC
ten strengste is afgekeurd.
„Wij willen ons zelf zijn en blijven"
door Glem Martin aangekondigd
„Ver. Staten kunnen oorlog in 2 maanden beslissen"
De Amerikaanse vliegtuigfabrikant
Glenn Martin heeft verklaard, dat de
Ver. Staten een radio-actieve wolk
kunnen samenstellen, die „iedereen
doodt die eranede in aanraking komt".
„Zij oefent baar werking over een
veel groter gebied uit dan de atoom
bom en zal dit gebied misschien voor
onbepaalde tijd radio-actief maken.
De wolk woedt door de wind ver
spreid, hetgeen het noodzakelijk maakt
dat de weersomstandigheden met ze
kerheid worden vastgesteld, opdat de
wolk niet ten nadele van haar gebrui
kers werkt".
Martin zeide voorts, dat Amerika
nieuwe atoombommen heeft waarvan
de uitwerking groter is dan de boven
Japan geworpen bommen. Verder al
dus Martin, beschikt de Amerikaanse
marine over perfecte inrichting voor
het lanceren van draadloos bestuur
de projectielen, waardoor elk willekeu
rig schip kan worden vernietigd. „Wij
kunnen een schip tot zinken brengen
al ligt er'een halve oceaan tussen. Wij
moeten alleen zorgen, dat onze eigen
schepen buiten de onveilige zóne zijn".
Tenslotte maakte Martin melding
van nieuwe bacterie-wap# ns. Sommige
Bijna vij'iig motorrenners
aan de start!
De stappen, die enige bestuursle
den van de K.N.M.V. en ook de di
recteur van het Sportpark op het de
partement van Verkeer en Water
staat hebben ondernomen om het
wedstrijden voor motoren die de VW
daan to maken, heeft succes gehad.
Succes voor Alkmaar althans, want
de minister heeft de hand over het
hart gestreken en bepaald, dat de
wedstrijden voro motoren die de VVV
„Alemarla" in het Sportpark zou or-
'ganiseren, op de Tweede Paasdag,
zoals wQ reeds gister meldden, door
gang mogen vinden.
Een verheugend bericht dus voor
de liefhebbers van de motorsport,
maarhet blijft voorlopig een uni-
cum voor Alkmaar, want de minis
ter heeft nog niet besloten, het wed
strijdverbod voor het hele land op te
heffen.
Dit ondanks de toezegging van de
K.N.M.V., dat van deze zijd^maatre-
gelen zouden worden genomen, om de
„wedstrijdwoede", zoals die verleden
jaar was, tegen te kunnen gaan.
OP HET NIPPERTJE!
Het bestuur van de VVV „Alcma-
ria" werd gistermorgen om twaalf
uur telefonisch op de hoogte gesteld
van het besluit en dadelijk toog men
aan het werk om de verloren tijd
enigszins te kunnen inhalen.
Er moest natuurlijk nog in vvjjde
kring bekendheid aan de motorwed-
•trijden worden gegeven. Adverten-
ons blad werden opgesteld, voor
het drukken van raambiljetten werd
opdracht gegeven en bij de Renners-
bond moest naar het programma en
naar het aantal deelnemers worden
gevraagd. En bovendien zal men er
voor moeten zorgen, dat de sintel-
baan in het Sportpark, met sproeiwa
gens nat gemaakt wordt.
HET PROGRAMMA
Tenslotte het programma. Zeer be
kende renners zullen aan de start
verschijnen.
Bij de senioren 500 en 350 C.C.:
G. H. Kops, B. Willand, P. Buur,
J. de Laat, G. Thysse, P. Boef, D. de
Geus, (uit Alkmaar), G. J. van Dijk,
H. J. Coumans, A. F. Bisschops, W.
Biand, P. J. W. Aartsen, A. Hartman
O. Baas, J. Bosman, M. van Rijswjjk,
G. P. van Doornik, P. Cordang, A. de
Goederen en H. de Rijk.
Junioren 500 c.c.:
C. J. T. Bisschops, H. J. J. Thuys,
P. H. J. Kesselaar, R. Kreukniet, Fr.
Janssens, N. Knijper, S. Oudshoorn,
J. Mentjes, W. Peters en H. Dam
mers.
Junioren 350 c.c.:
C. J. T. Bisschops, G. v. d. Poel,
J. Clentjcns, F. de Vos, H. A. M. van
Marle, A. Sieuwertsen, J. D. Sijthoff,
L. Rondema en E. J. Houweling.
Junioren 250 c.c.
N. J. Kroes, J. Simons, C. de Win
ter, M. J. Vermeulen en H. M. Sleu
tel.
Er zal over vier en over zes ron
den worden gereden. Wegens grote
deelname komen er voor de 500 c.c.
twee series.
daarvan oefenen hun werking pas na
enige tijd uit en „bezorgen het slacht
offer daarna een ziekte waarvan hij
niet herstelt".
Met deze nieuwste wapens Is 'het
waarschijnlijk, aldus Martin, dat een
eventuele nieuwe oorlog binnen twee
maanden is beslist.
Lesvliegtuig stortte
neer bij Katwijk
twee doden
Donderdagmiddag is een leavlieg-
tuig van het vliegveld Valkenburg op
het strand bij Katwijk neergestort en
uitgebrand. De 24-jarige sergeant-vlie
ger E. E. Klerks uit Den Haag ver
brandde met het toestel. De andere
inzittende de 23-jarige soldaat G. H.
Bakker uit Zaandam, werd zo ernstig
gewond, dat hij 's avonds in een Leids
ziekenhuis overleed.
Het vliegtuigje, een Austin, raakte
reeds in de lucht in brand en kwam
op een duintop. De Katwijkse brand
weer was zeer snel ter plaatse en
bluste het vuur met zand en schuim.
Het mocht de inzittenden echter niet
baten.
5t3e STAATSLOTERIJ 5e KLASSE
4e LIJST
f 100.000 5267; f 1.000 11435. 13858
f 400.— 4361, f 200.— 1765, 4820, 7524,
9174, 10555, f 100.— 12887, 13285, 18171,
21960.
BERDJAJEF OVERLEDEN
De bekende Russische schrijver,
theoloog en filosoof, N. A. Bcrdjajef,
is in de nacht van Dinsdag op Woens
dag te Parijs overleden. Sinds 1924
woonde hij te Parijs.
Mei Pasen nog geen
krentenbrood
De hoeveelheid in ons land aan
wezige en nog te verwachten krenten
en rozijnen laat niet toe, dat deze ge
droogde zuidvruchten reeds aan de
Nederlandse bevolking worden gedis
tribueerd.
Daarom zullen bakkers binnenkort
een toewijzing krenten en rozijnen
ontvangen ter verwerking in het
brood. Doo diverse omstandigheden
is het echter niet mogelijk deze voor
genomen distributie aan bakkers zo
tijdig uit te voeren, dat het publiek
met de Paasdagen het traditionele
krentenbrood op de dis zal kunnen
hebben. Vermoedelijk zal omstreeks
Pinksteren het krentebrood in de win
kels verschijnen.
PEIXZERIJ
Laat in de avond. Ik loop
door de stad. De lichten in
de verschillende café's bran
den. In een bar heerst een
vrolijke feeststemming.
Drie muzikanten doen hun
uiterste best. De vrolijke
klanken dringen naar buiten.
Een moeder met een kind
van een ja^r of drie bevindt
zich ook onder de bezoekers
De moeder amuseert zich
best, het' kind is uitermate
verdrietig. Een en ander tot
grote ergernis van de moe
der.
Plotseling heft ze het kind
hoog op en begint een wil
de rondedans. Om haar heen
grijnzende gezichten. Het
kind wordt steeds angstiger
en is niet meer tot bedaren
te brengen.
Langzaam loop ik door.
Het schouwspel is nu juist-
niet verkwikkend.
Het schijnt me zo toe dat
voor deze kleuter „de Eeuw
van het kind" nog niet is
aangebroken....
Vrijwilligers kunnen zich
voor 19 April aanmelden
Het ligt ln de bedoeling,' binnenkort
naar analogie van de versterking van
Gemeente en Rijkspolitie over te gaan
tot grote uitbreiding van de Landmacht
met vrijwilligers, die in voorkomen
de gevallen onder de wapenen allen
worden geroepen, om te zorgen voor
rust en orde.
Er zal worden opgericht een „natio
nale reserve" en een reserve-grens-
gewaking". In aanmerking komen
plichtsgetrouwe Nederlanders, die min.
stens 6 maanden vrijwillig of dienst
plichtig in dienst zijn geweest en, wat
betreft de officieren, niet ouder dan
55 en wat de manschappen betreft niet
ouder zijn dan 50 Jaar.
De aanmelding kan van 19 April
geschieden bij de burgemeester.
Sartre was tientallen toeschouwers
te machtig
Een goed bezette Amsterdamse
Stadsschouwburg «zag Donderdag
avond bet doek opgaan voor de pre-
miere van .Doden zonder Graf', hat
bekende verzets-stuk van de schrijver-
filosoof Jean Paul Sartre.
Tijdens de martelingenscenes in het
tweede bedrijf verlieten tientallen toe
schouwers de zaal, als is het niet tot
de scenes gekomen, die de opvoerin
gen in Parijs en Kopenhagen begeleid
den. Daar vielen rijen mensen flauw...
Bio - Vacantieoord helpt
andere stichtingen
Het bestuur van de stichting BIO
Vacantie Oord heeft besloten, gezien
het feit dat het ondanks al zijn pogin
gen niet gelukt is om tot uitbreiding
van het aantal bedden in haar kolo
niehuis of elders te geraken, uit de
collecte-opbrengsten voor het jaar
1948 f 150.000.— beschikbaar te stellen
aan stichtingen die hetzelfde doel na
streven, n.L verzorging van het Ned.
zwakke kind en die niet over voldoen
de geldmiddelen beschikken om de
door de stichting geëxploiteerde hui
zen bij voortduring bezet te houden.
BOUWVAKSTAKING AMSTERDAM
OPGEHEVEN
De stakende bouwvakarbeiders te
Amsterdam hebben op een door de
BedrijfSgroep bouwnijverheid der
EVC belegde vergadering besloten de
staking in de hoofdstad, met ingang
van Vrijdag, op te heffen.
Eerste Wereldkampioenschapsronden schaken len einde
Euwe remise tegen Reshevsky
De laatste partijen in de eerste ron-
.de om 't wereldkampioenschap scha
ken zijn thans ten einde: de meesters
kunnen zich gereed maken om naar
Moskou te gaan.
De „blg-match" BotwinnikKeres
was een Nimzo.Indische verdediging
waarin Botwinnik «tin geliefde Ru-
binstein-variant speelde. Keres be
handelde de party buitengewoon slap
bij de zeventiende zet kondigde
zich reeds een onweer aan, dat ook
enkele zetten later met donderend ge
weld losbarstte. Na een kasteeloffer
bjj de 21e zet was het lot van Keres
bezegeld, twee zetten later kon hij de
koning omleggen. Een nederlaag in 23
zetten van Keres tegen Botwinnik is
we! iets buitengewoons!
Euwe en Reshevsky speelden de
gewijzigde Steinitz-variant van het
Spaans, waarbij onze landgenoot een
heel oude variant van stal haalde.
Het was reeds spoedig duidelijk, dat
Euwe niet geneigd was de partij kalm
Russen blijven bij vier-zijdige
controle op Duitsland
De Sowje't-Unie wenst voortzetting
van de vierzijdige contróle op Duits
land en in functie blijven van de Be
stuursraad voor het uitvoeren van de
besluiten van de conferentie van
Potsdam, aldus heeft Lt.-generaal C.
S. Loekjantschenko, stafchef van het
Sowj et-Russisch militair bestuur in
Duitsland, Donderdagavond verklaard
in een communiqué, dat door het on
der Sowjet.Russische toezicht wer
kende Duitse Nieuwsbureau is ver
spreid. V
op te zetten. Hij offerde zijn g-pion,
waarvoor hij de b-pion van Reshevsky
terugkreeg.
Bij de 28e zet verschalkte Euwe de
d-pion van de Amrikaan en enkele
zetten later verloor deze een paard.
De party werd afgebroken toen Euwe
een paard voor een pion bezat.
Na de hervatting bleek de afgege
ven zet van Euwe niet goed te zijn,
waardoor de gladde Amerikaën remi
se wist te bereiken.
De eindstand na de twee ronden in
Den Haag is als volgt:
Botwinnik 6 punten
Reshevsky 4% punten
en 4. Keres en'Smyslov 4 punten.
Dr. Euwe 1J4 punt.
Grondwetswijziging
noodzakelijk,
zegt Staatscommissie
De Staatscommissie tot onderzoek
of en in hoeverre de Grondwet dient
te worden gewijzigd, heeft haar rap
port gepubliceerd. Men is tot de con
clusie gekomen, dat grondwetswyzi-
ging noodzakelijk Is en dat dit thans
reeds moet geschieden. De commissie
heeft met grote meerderheid besloten
dat in het te verwachten ontwerp van
wet de nieuwe rechtsorde, betrekking
hebbende op het nieuwe staatsver
band t.a.v. de Overzeese "Gebiedsde
len, moet worden neergelegd.
Mr. B. J. Stokvis, lid der commissie,
heeft een minderheidsnota hieraan
toegevoegd.
„Ik zal handhaven"
De militaire autoiteiten in Indo
nesië hebben het verspreiden van het
alom bekende weekblad „Je Maintien-
drai-De stem van Nederland" onder
de Nederlandse militairen verboden.
Het is niet het eerste verbod ten aan
zien van lectuur, die de militaire auto
nteiten uitvaardigen. Het zal ook wel
niet het laatste zijn.
Geestelijke vrijheid en miiicairisme
gaan nu eenmaal slecht samen. Reeds
voor de tweede wereldoorlog, ja zelfs
reeds tijdens de mobilisatie 1914-1918
hanteerden de militairen het verbods-
"wapen.
De Tribune. Het Volk, de „Notities
van een Landstormman", „Frank van
Wezels roemruchte jaren" zijn er en
kele sprekende voorbeelden van.
De organen van de C.P.N. zijn reeds
lang weer tabee voor de militairen
in Indonesië. De bladen van de Partij
van de Arbeid hebben de grootst mo
gelijke weerstanden moeten overwin
nen om toegelaten te worden.
Wij kunnen ons inderken, dat bla
den of partijen een zodanig standpunt
innemen, dat de bevelhebbers zeggen:
De inhoud is van dien aard dat er on
juiste voorstellingen in worden gege
ven. Het standpunt van die partij kan
niet worden getolereerd.
Wanneer de autoriteiten dan echter
menen, dat zij daarmee hun doel be
reiken. hebben ze het mis. Uit eigen
ervaring weten we b.v. dat ..Frank
van Wezels roemruchte jaren" nooit
zo gretig gelezen is en dat de „No
tenkraker" nooit zo populair is ge
weest in de karzernes, als tijdens de
verbodsperiode.
Er schuilt echter in deze verboden
een gevaar. De moeilijkheden, die hier
aan „Je Maintiendrai-De stem van
Nederland" in de weg worden gelegd,
demonstreren dit duidelijk.
Dit weekblad toch onc'-rs;eunt de
politieke regering ten volle, maar durft
op de wantoestanden in Indonesië
onbarmhartig de nadruk fe leggen Dat
de militaire politiek er dan wel eens
niet al te best af komt. pleit juist niet
voor hen.
Door deze uitingen van kritiek bii-
ten het bereik van de jongens in Indo
nesië te houden, bedrijft het opperbe
vel politiek. Temeer spreekt dit nog,
daar aan de bladen van Rijkseenheid,
de groep Welter-Gerbrandy, die de
politiek der regering op vaak dema
gogische wijze bestrijden, nimmer een
moeilijkheid in de weg gelegd wordt.
Het militaire opperbevel is hier be
zig partij te kiezen.
Het is een speling van het lot. dat nu
juist, „Je maintiendrai" een verbod
treft. Dat betekent immers: Ik zal
handhavenhet devies, dat de O-
ranjes tot de hunne hebben gemaakt.
„Ik zal handhaven de geestelijke
vrijheid".
Regering, let op uw zaak! Die zaak
is: het handhaven van de geestelijke
vrijheid in zo ruim mogelijke mate,
juist voor onze jongens in Indonesië!
Want reeds zo funest is de invloed
van de eenzijdige voorlichting in het
leger in Indonesië geworden, dat vele
ouders zich bij het lezen van brieven
van hun jongens afvragen: „Wat is er
in de geest van die jongens vernield?"
v.Z.
Lou Bandy werd
grootvader op de planken
Terwyl Lou Bandy Woens
dagavond op de planken van
het Schuttershof het Mid
delburgse publiek met zijn
liedjes en grappen vermaak
te, werd hem de blijde me
dedeling gedaan, dat hij
grootvader was geworden.
Zijn dochter, mevr. Bleyen-
bergBandy te Doorn, had
n.L het leven geschonken
aan een dochter. Merkwaar
dig is, dat Lou Bandy de ge
boorte van zijn dochter des
tijds eveneens op de Zeeuw
se toneelplanken vernam.
Hij trad toen te Vlissingen
op.
weerbericht
PLAATSELIJK OCHTENDMIST
Enige uit het Noorden buinendi-y ven-
de wolkenvelden. Overigens zonnig
weer met onge/eer dezelfde temi^ra-
tuur als gisteren. M?iige tot vrij Krach
tige wind uit Oostelijke richlrngen.
