Kijk eens naar die boerensloot.
ONS EERSTE PAASFEEST
Hier is Oom Paashaas,
LEO GESTEL
Kunstenaar van groot formaat
wanneer de boog te lang
te strak gespannen was!
1/ de gejaagde mens
Wanneer met Zjjn proble
men een tijdlang de boog gespannen
houdt, moet er een ontspanning ko
men. Anders volgt voor hem 'n ramp
Ontspanning, maar hoe? Dancing,
oioscoop? Dat kan een afleiding zyn,
maar echt ontspanning vindt men
buiten. Bijvoorbeeld aan een dood
gewone slootkant. Kijk eens in een
boerensloot. Zie naar wat er leeft on
der de oppervlakte van het water,
volg een cindwecgs de torren en ke
vers en 'stekeltjes op hun zwerf toch
ten onder en door de geheimzinnige
donkerten van kroos en waterplan
ten. Kijk eens naar het kwieke Schrij
vertje, dat Guido Gezelle inspireerde
tot (jie overbekende, maar onvergete
lijk schone versregels. Ga er vooral
rustig even bij zitten en wacht op dc
dingen, die komen gaan. Tien tegen
één dat de Natuur voor een verras
sing zorgt en U een van haar vele ge
heimen openbaart.
iets van die natuurschatien
Tussen de rietstengels, recht over
de plaats waar U zich heeft neerge
zet, komt ineens wat leven. Een Riet
hen is het, met haar schattige zwarte
jongen met vuurrode snaveltjes. Ze
fonkelen als kostbare gitzwarte ste
nen op het water. Wie zo'n klein ding
met de hand weet re pakken 't
is niet3 zo moeilijk als liet misschien
lijkt ontdekt iets van die natuur-
schatten, die men zo gauw achteloos
voorbij loopt. Die sloot, waar 'n Zwa-'
nebioem trots en recht uit het water
oprijst en duizenden plantjes en insec-
het leven vertegenwoordigen, is
een andere wereld waar de mens
iv: uwe energie uic kan nutten.
Vanzelf komen er vragen op bij hem
die do slootkant leert kennen. Waarom
rf d-> Reiger altijd op die plaats -
kan het dier zien, waar de mcestg vis
is, en hoe?
Voor ons een vraag - voor hem een
weet. Daarginds dobberen een paar
eenden - o, dat is dezelfde eend van
gisteren, maar met één* jong minder.
Tel de volgende dagen nog eens en
merk, dat elke dag één jong verdwijnt
Prooi der ratten, of van de roofvogels.
Naar menselijke begrippen
En zielig gezicht, zo'n eendenmoeder
met steeds minderend kroost - maar
wat wil men? Als ze allen bleven leven,
per Quderpaar zo'n elf of dertien jon
gen dan zou er spoedig een cenden-
overbevolkingsprobleem zijn met hon
gersnood en massa-sterfte.
De natuur zelf zorgt voor het even
wicht: twéé, drie jongen blijven „toe
vallig" gespaard" totdat ze groot ge
noeg zijn om zelf aan hun vijanden
te ontkomen. Wreed en hard? Naar
menselijke begrippen is de Natuur nu
eenmaal zo - veel van'de schoon
heid gaat misschien verloren onder het
ontleedmes van mensengedachten.
Toeh is het misschien wel goed, zich
eens met deze problemen bezig te
houden.
Een mens kan ook niet alleen leven
van het geestelijk voedsel, dat de poli
tie'- hem verschaft.
Het evenwicht
De Natuur laat nu eenmaal datgene
verdwijnen wat zwak is. Alleen de ster
kere blijft voortleven ten koste van
de zwakkere. Voor het planten en die
renrijk bestaat geen „rechtvaardigheid"
- slechts voor de mens geldt dit be
grip. Men kan daaraan niets verande
ren, zo men het al zou willen. Stel dat
de mens zich keerde tegen de roofvo
gels, omdat zij de zangvogels verscheu
ren - hij zou consequent moeten zijn
en cok aan de uitroeiing van de laat
ste categorie moeten beginnen, die rup
sen, "wormen of insecten levend ver
slinden.
Slechts de zaad-etende soorten zou
den over mogen blijven maar zo komt
men er niet Want hoeveel wreedheid
en onrechtvaardigheid zou de mens
niet aan de dag moeten leggen om de
vermeende wreedheid en onrechtvaar
digheid in het dierenrijk te verdel
gen? Zij, de dieren, kunnen niet an
ders.- wij mensen wel. En ligt ook hier
is niet pen hoger evenwicht?
Ga eens naar de slootkant wanneer
de boog te lang te strak gespannen
yas.
Leer er van de Natuur en spiegei
U er aan. Misschien leert U er meer
dan in boeken of kranten telezen
staat!
JAN DE LEEUW
Onze Paas-puzz/e
Ia onze Paaspuzzle is een kleine
onjuistheid geslopen. 59 horizontaal
moet zijn: Vrije Alkmaarder (afk.). 9
Verticaal: als 59 horizontaal.
Wanneer valt Pasen
25 Maart in1951
26 Maart in 1967, 1978, 1989
28 Maart in11948
29 Maart in1959, 1964, 1970
30 Maart in1975, 1986, 1997
31 Maart in 1991
1 April in 1956
2 April in 1961, 1972
3 April in1983, 1988, 1994
4 April in 1999
5 April in 1953
6 April in 1958, 1969, 1980
7 April in1985, 1996
9 April in 1950
10 April in1955, 1966, 1977
11 April in 1971, 1982, 1993
12 April in 1998
13 April in 1952
14 April in 1963, 1968, 1974
15 April in 1979, 1990
16 April in 1995
17 April in 1949, 1960
18 April in 1954, 1965, 1976
19 April in1981, 1987, 1992
21 April in 1946, 1957
22 April in 1962, 1973, 1984
23 April in 2000
Als wij nu ons Paasfeest vieren, denkt niemand
meer aan Willibrord of Bonifacius
MEN STELLE ZICH VOOR «en land,
overdekt met onafzienbare wouden en
aart alle zijden omspoeld door de som
tijds hoog opgejaagde golven van dc
nog lang niet ingepolderde meren.
Breeduit stroomden de oningedijkte
rivieren over de lage vlakten, waar
hier en daar kleine plukjes vee van
de Franken graasden.
In het Zuiden waren er reeds, die
het Christendom hadden aangenomen.
Daar was St. Servatius bisschop van
Maastricht. Onvermoeibaar predikte
hij tussen de heuvels van het Lim
burgse landschap. Vele van onze
voorouders hoorden daar voor het
eerst iets van het Evangelie.
Daar, temidden van het bronsgroen
eikenhout; vierden de eerste Neder
landers voor de eerste maal het nieu
we Paasfeest, gewijd aan de wederop
standing van Jezus Christus.
Franken tegen Friezen
St. Servatius was reeds lang gestor
ven f384), toen eindelijk ook Clovis,
de koning der Franken, zich liet do
pen. Het Christendom won terrein in
deze lage landen! Langzaam maar
zeker bekeerden zich de heidenen.
En telkenjare. als de Paasvuren op
vlamden rond de dorpen, waren er
meer, die het vroegere lentefeest met
andere gedachten vierden.
Weinig succes boekten de zende
lingen evenwel bij de Friezen, die in
die tijd hun macht ook in Midden-
Nederland uitoefenden. Zelfs in de
oude Romeinse versterking Trajec-
turn. het latere Utrecht, verwoestten
zij in de zevende eeuw meer dan eens
een kapél.
De glorietijd van Willibrord
In 690 arriveerde Willibrord uit
Engeland in onze gewesten. En toen
kon de kerstening eerst goed begin
nen. Willibrord evangeliseerde vooral
op Walcheren, rond Velsen en te
Heiloo (bij Alkmaar), waar nog een
kerkje en een waterput aan zijn op,,
treden herinneren. Willebrord bouw-
met een puzzle die hij
en Oom Rob maakten
Oom Rob zat gisteren met zijn
zijn handen in het haar. Hij had al
een hele week lopen zoeken om jullie
met Pasen een verrassing te kunnen
brengen. Maar hoe hij ook zocht en
zocht, hy kon niets aardigs 'vinden.
Versjes? Bij de vleet, maar geen
P a a sverzen er bij.
Was hij nu maar zo handig geweest
om er jullie naar te vragen, vast en
zeker had hij wel vair Jantje, Pietje
ot' Klazma een mooi gedicht gekre
gen. Maar nu zat hij zonder. Ja, wat
dan? Een verhaal, natuurlijk en dat
heb je dan ai gelezen mooi was
liet, hè? Maar hij wilde zo graag
eens iets extra's, omdat het straks
Pasen is, begrijp je. Ineens kreeg hy
oen idee. Hij liep naar de baas van de
krant (dat is een man met een heel
grote snor) en zei: „Hoor eens, ik
wil alle kinderen een Paasverrassing
bezorgen. Als je voor één keer de
kranten nu eens niet op liet vouwen,
ni'aar oprollen? We doen dan in elke
krant een mooi gekleurd» Paasei en
vouwen van boven en onder even de
krant dicht. Dan kan het ei er niet
uitrollen. Wat zullen de kinderen blij
zijn zeg! Doen"?
Maar de baas trok eens aan de lin
kei-punt van z'n snor en bromde: ja,
maar hoor eens. Je weet zelf wel dat
de meeste kranten met de auto en de
trein meemoeten. Door het hobbelen
•breken natuurlijk alle eieren. Niet één
blijft er heel. En wat dan? Lang niet
alle kinderen houden van geklutste
eitjes. En huil vader en moeder kun
nen de krant niet meer lezen. Nee,
ga jij maar door, vriendje. Geef de
kinderen maar iets anders.
Tja, iets anders. Dat was 't 'm nou
maar net. Daar zat Oom Rob weer
- met zqn handen in het haar. En
prakkizcren! En praltkidenken! Ie-
dereen dacht dat hij kiespijn had.
Maar dat was niet zo. Hij trok alleen
maar een mal gezicht van het naden
ken.
Maar - Oom Rob kwam er niet
uit. Voor straf werd hij met z'n blo
te benen naar bed gestuurd. Maar In-
plaats van dan maar te gaan slapen
ging hij nég zitten nadenken, op de
rand van z'n bed. En toen hy zo een
uur of drie gezeten had, klop, klop!
ging het op de deur. Wie c-r binnen
kwam WJe denk je Oom Paashaas
met een grote mand vol eieren. Zit
Je te piekeren Oom Rob? vrocg-ie.
Wil ik je helpen Als je denkt dat
ie dat kunt, zei hij, dan mag je je
gang gaan. Maar je kunt het niet.
Je hebt lang niet genoeg eieren in je
mand voor al mijn vrienden en vrien
dinnen en we kunnen ze trouwens
niet eens in een krant pakken. Dan
gaan ze kapocrejas. Ik moet iets an-
ders hebben voor de kinderen. Iets
leuks! Laat ze zoeken, zegt de
Paashaas. Dat doe ik ook altijd.
Zoeken, waarnaar? Nou, zegt
Oom Paashaas, eh naar een kruis
woordraadsel bijvoorbeeld. Die kim je
toch in de krant zetten? Weet je wat
zegt hij. Ilc heb een idee.
Hij haalde een potloodje uit z'n
zak en begon op de vakjes van z'n
rieten mand cijfertjes te zetten. Zie
zo, en nou even aan de slag, Oom
Rob! zei hy. Wc maken er in een wip
een mooie puzzle van. Ik ga er zelf
by staan in de krant en zeg, dan
krijgt elk kind al mijn eieren! Prach
tig, riep ik uit. En dan kunnen ze die
zelf kleuren, als ze dc oplossing in
sturen
Nou, zo gezegd, zo gedaan.
Oom Rob en Oom Paashaas togen
aan het werk en maakten een praeht-
püzzle. Als-ie soms hier en daar èen
ietsje-pietsje moeilijk mocht zijn, .dan
mogen Vader en Moeder voor deze
keer even helpen zoeken, hoor! Maar
denk er om: oplossingen insturen
vóór Zaterdag 3 April, Postbus 8,
Schagen. En onder de inzenders die
hem vonden, verloten wc weer twee
mooie boeken. Zijn jullie klaar, jon
gens en meisjes? Vooruit dan, laat
zien wat je kunt! En als soms iemand
denkt, dat hy hem al kent, nou, dan
heeft hij het mis, hoor!
Iller volgt, dan de opgave:
HORIZONTAAL:
34. klein mensje
39. boomsoort 01 '!r
40. waarmee soms ondertekend-
wordt
41. ongevaarlijk, maar lastig schok
je
42. boom met sleriyk blad
43. Frans woord voor kunst
44. meisjesnaam
46. uitroep
47. lidwoord
48. op dit ogenblik
49. opperwezen
51. bewoner van Lctlan
52. Rivier in Italië
53. jongensnaam
54. zwerven
55. bereid, gereed.
VERTICAAL:
1. hulpvaardige hand
2. staf
8. bekende Spanjaard
4. groet
5. van dc (vr.)
6. plaatsnaam
8. los
9. vader"s broer
10. wordt langer
11. en dergelijke
12. zenuwachtighc i1
14. meisjesnaam
17. slag
18. punt
19 .bedekking
21.
meisjesnaam
22.
gauw
23.
Brabants plaatsje
24.
my
27.
tegendeel van warmt.
28.
verfsoort
31.
balk
33.
kreet van een dier
35.
boom
36.
voorname stand
37.
dierenbenen
38.
studeert yverig
39.
grond by het huis
40.
slee
13.
uitroep
45.
boot
46.
deel v. h. hoofd
47.
spoedig
49.
weg!
50.
lidwoord
52.
vader
53.
riviertje
1.
bakt
7.
van elpenbeen
13.
plaatsnaam
14.
meisjesnaam
15.
(metalen) staaf
16.
kust
17.
maakt koud
19.
dokter
20.
omgekeerde van 4
21.
reeds
22.
geneesheer
23.
familielid»
25.
bestemd voor
26.
lidwoord
27.
'n tydverdryf
29.
jongensnaam
30.
gelukje
31.
dansfeest
32.
Duitse munt (afk.)
de ook de eerste kathedraal ln
Utrecht, waar een klooster en een
kloosterschool aan verbonden waren,
<3ie zelfs in 't buitenland bekendheid
verwierven. Maar de Friezen lieten
hem daar niet met rust cn verdreven
hem uit deze vesting. Tot deze hei
denen in 736 door Karei Martel ver
slagen werden.
De man, die het aandurfde om te
midden van de vijandige Friezen te
komen prediken, was de Engelsman
Bonlfatius, die zijn zegenrijke werk
in 716 aanving.. De zending in deze
streken was toen geheel in Engelse
handen, behalve Bonifatius werkten
ook een zekere Lebuinus (Liafuin)
in het Oosten (hij slichtte o.a. een
kerk te Deventer) en een Willehad
vooral in het Noorden. Bonifatius or
ganiseerde in feite de R.K.-kerk in
Nederland. Hij schakelde het bisdom
Utrecht in het verband van Rome in.
Tenslotte werd hij tijdens een nieuwe
grootscheepse zer.dingstocht naar de
Friese gewesten te Dokkum ver
moord.
Maar er waren nog geen kerken
ALS "WIJ NU in deze jaren terug
denken aan de eerste dagen der
Christenen in Nederland, kunnen wij.
ons moeilijk voorstellen dat toender,
tijd nog vrijwel geen kerken beston
den. Gepredikt werd er slechts als
toevallig een missionaris het dorp
passeerde. Pas veel later ontstonden
de Christelijke gemeenten met bun
eigen dienaren.
En het Paasfeest in die tijden....
och, het was niet altijd uit overtui
ging, dat men 't vierde. Als een stam
hoofd zich bekeerd had, moesten zijn
onderhorigen hem wel volgen! Dan
vlamden nog lange jaren de vuren
op ter ere van de komende lente. Tot
ook de overtuiging eindelijk baan
brak en ons Paasfeest een waarachtig
Christelijk Paasfeest werd!
boekennieuws
LA MODE ACTUELLE
Uitgave: Meulenhoff en Co. N.V.
Amsterdam. Prijs 1,
Een mode-show op papier van mo
dellen, die Uzell' kunt maken! Als U,
lezeres, de verslagen las van de vele
mode-shows, die de laatste tyd in Am
sterdam en andere grote steden wor
den gehouden, moet U wel gewater
tand hebben en gedacht: „Ach, dat
Is toch onbetaalbaar voor mij". Rrt
inderdaad, ons huishouden kost tegen
woordig zóveel, dat het voor de mees«
ten van ons niet weggelegd is om
een japonnétje van* ruim honderd
gulden of een droom van een avond
jurk van ongeveer vyfhonderd guldeflt
aan te schaffen.
Daarom juist vinden wy het w
prettig TT een mode-show op papieïj
aan te kunnen kondigen en wel een;
mode-show van modellen, die allen in{
ons bereik liggen, want de uitvoerig
ge knippatronen ervan zijn tegen zeeg'
lage prys te verkrijgen.
Een Amsterdamse uitgever is erin(
geslaagd een Nederlandse editie tQ
brengen van het bekende -Franse mo
deblad LA MODE ACTUELLE.
Het is prachtig verzorgd en bevat
een keur van de meest verschillende
japonnen, blouses, rokken, avondjur
ken, kinderkleding enz. Wij willen
hier geen reclame maken (daar is de
ze rubriek niet voor), maar het moest
ons van het hart: Dit is het mode
blad voor de vrouw! Vlot en modern,,
maar toch ook weer niet te buitel
nissig. En voor een prijs, die wij niet
meer gewend zijn: f L
wy kunnen niet nalaten LA MODE
ACTUELLE de pluim op haar hoe<3
te steken, die zy eerlijk verdient efl'
raden onze lezeressen aan zich zelü
hiervan te overtuigen in elke goeds'
boekhandel.
ALICB
Zoals wij reeds meldden,
wordt Zaterdagmiddag in 't
Stedelijk Museum te Alk
maar een tentoonstelling
geopend van de werken van
Leo Gestel.
Een beschrijving van werk
cn leven van deze kunste
naar vindt U in nevenstaand
artikel.
-jt Jj—
- s J v"?
Zijn leven
Leo Gestel werd op 22 November
1881 te Woerden geboren.
Reeds jong werd hij door fcyn va
der, die een schilderszaak had opge
leid in 't vak, dat zijn liefde had ver
worven.
Na zijn opleiding aan de avondcur
sus der Eyksacademle voor Beelden
de Kunsten, treilt hij de wereld in om
op eigen benen te leren staan.
In 1904 gaat hy in gezelschap van
Jan Sluyters voor de eerste maal
naar Parijs. Deze eerste reis wordt
het begin van veel omzwervingen.
Gestel reist door Frankrijk, Duits
land, Spanje, Italië hij woont lange
tijd in België maar steeds trekt zijn
hart naar Bergen, waar hy kennis
had gemaakt met de bekende verza
melaar P. Boendermaker.
In de strenge winter van 1929 treft
hem daar een grote ramp. Zijn atelier
raakt in brand en met uitzondering
van een enkele map tekeningen gaat
zyn werk in vlammen op.
Gelukkig zijn véle schilderyen uit
voorafgaande perioden door de heer
Boendermakec aangekocht, zodat hy
ook thans hiervan nog kennis kunnen
nemen. Na een. werkzaam leven,
sterft op 26 November Leo Gestel,
waarmee de Nederlandse schilder
kunst één haver beste vertegenwoor
digers verliest.
Zijn werk
We kunnen de naam van Leo Ges
tel niet uitspreken zonder dat een
tweede naam ons in de gedachten
komt.
Algemeen toch. mag Gestel gelden
als de grondlegger van de Bergense
•SchooL Met zyn kunstbroeders A. J.
J, Colnot en M. Wiegman omstreeks
1910 naar Bergen gekomen, leidt hy
een nieuwe periode in de schilder
kunst in.
Reeds zijn atelier in de Jan Steen
straat te Amsterdam mocht als een
ontmoetingspunt gelden voor hen die
streefden naar een vernieuwing van
de schilderkunst en In Bergen zetten
zij deze ontwikkeling voort
De schilders van de Bergense School
bootsten niet na.. Zij trachtten zich
met eigen middelen een nieuwe we
reld te scheppen, in de grote bewon
dering voor 't werk va» van Gogh en
Cézanne.
Het Is niet eenvoudig in enkele re
gels de betekenis van Gestel te schet
sen, nog minder zyn omvangryk werk
grondig te bespreken.
Als waarlijk kunstenaar beheerste
hij do vorm tot in de perfectie en dit
gaf hem de mogelijkheid van dezd'
vorm los te komen. Zyn portretten
zyn landschappen, zyn honderden te«
keningen, zij getuigen allen van ceö
diep doorvoeld kunstenaarsschap.
Typerend voor hem is zijn weige
ring om mede te werden aan een plasj
van Jelle Troelstra om door een uit
gave van litho's op goedkope wrjzd
lamst onder de mensen te brengen-.
Naar zyn idee moest de kunstenaaS
slechts zijn hoogste zielegoed uit han
den geven cn hy achtte de kwaliteit
van een groot aantal afdrukken on
voldoende.
In 1911 neemt hy actief deel aaEI
Kunstkring te Amsterdam, waar o.a,
een aantal Paryze kunstenaars expo
seren. In dat jaar ook verwerft hij
met een aantal pastels de WBMnl'-vati
Collemfondsprys.
Gestel was een minnaar en bewon
deraar van de natuur. Talloze zwerf-'
tochten maakte JbiJ door ons land etfj
door onze ptovincies. Steeds keerdöl
hy met werk en ""schetsen terug. Ia
1919 werkte hy in Koedijk en talrM
ke schilderyen en tekeningen verteM
len ons van zyn grote werkkracht
Dan werkt hy in 1921 en 1922 i».
de Beemster. Het is hier dat hy eetfj
groot deel van zön tekeningen vaal]
oiide boerderyen, bloeiende boomgaar
den, paarden eri koeien maakt
Gestel doorloopt vele perioden eaU
ondervindt de invloed van talrijker,
stromingen. Steeds echter weet
toch zichzelf te biyven en behoudt
zyn kunst een persoonlyke inslag.
Aan de namen Gestel en Bergensej,
School zyn vele andere verbonden, ia
't byzonder denken we echter aan z'ü
intieme vrienden A. Lubbers en Jam
Ponstein, waarvan de laatste Zater
dagmiddag de tentoonstelling vaü
Gestel's werk zal opnemen. Gestel,
leert men uitsluitend kennen in zyrt
werk en wij willen U dan ook eeni
bezoek aan de tentoonstelling in
Stedeiyk Museum te Alkmaar vaal
harte aanbevelen.
TENTOON STELLINO
J. H. ROGGEVEEN
BERGEN De Bergense aquarelisl
J. H. Roggeveen exposert zijn werM
in de kunsthandel Tanté Landweeg
te Amsterdam.
Wij kunnen liefhebers van de aqu*
arel van harte aan bevelen een bezoe*
aan deze tentoonstelling te brengen.
KUNSTKRING BERGEN
BERGEN De bekende voordrachts*
kunstenares Nel Oostbout; waarvaal
wij U de vorige week berichtten, daf
zij uitgenodigd was een tournee te
maken door Zuid-Amerika, komt Doa*
der 22April naar Bergen om de vieiJ
de avond voor de Berger Kunstkring
te verzorgen.
Zij zal» d-1 het Chinese spcï Df
Krytkring" voordragen.
