Qe
Ikmaaitlei
langs de straat
IV»
MARSHALLS PLAN ZAL EERST NOG AANLOOP
MOETEN NEMEN
Schaakduel te Moskou wordt op
bekend terrein uitgevochten
N.-HOLLANDSE
PERS 1945
.Over 3 maanden op volle loeren?
Tien passagiers en de bemanningen van
beide toestellen om bet leven gekomen
Koning Leopold
komt naar
Rotterdam
Marshall-plan; Geen tafeltje dek ;e
4e Jaargang No 1204
Dinsdag 6 April 1948
Uitgave voor de gelijknamige Stich' ng.
Wnd. hoofdred. A. Erika. Westerweg 338
Alkmaar, tel. 3300. Redactie en administra
tie: Ridderstraat hoek Oudegracht. Tel 3967
Rauter
De man, wiens naam alleen reeds,
gedurende de bezetting elke recht
geaarde Nederlander deed knersetan-
den van woede, staat voor zijn rech
ters.
De man, wiens naam vijf jaar lang
.trioin.'jhantelijk geprijkt heeft onder
ta» van aankondigingen.
itauter, Hohere S.S. und Polizei-
fümer.
Welk. een zee van leed hebben de
proclamaties van deze man ver,
WC'KL
Jodenvervolgingen, arbeidsinzet, stu
dente ndeportaties, radio-inleveringen,
bi) bosjes zouden we ze kunnen op-
noemen, al deze maatregelen van een
ityrannlek bewind.
Maatregelen, die er op berekend
waren het Nederlandse volk kapot te
ïriaKen.
Met onpeilbare haat in het hart zul
len vele Nederlanders zelfs nu, op
di' ogenblik nog de naam van deze
man uitspreken, die wellicht nog meer
dan Seijs Inquart het gehate Nazi.
gj .ceem versymboliseerde.
Eindelijk is het uur der vergelding
gekomen. Rauter staat voor zijn rech
ters Ontdaan van zijn grootheid ver
weert hij zich.
Reeds nu. voor de uitspraak van het
Bijzonder Gerechtshof, staat vast dat
d" vergelding volkomen is, onafhan
kelijk of deze man met zijn leven
voor zijn talloze misdaden zal moe
ten boeten of niet.
Belangrijker is, dat het spel ls uit.
gespeeld. Wat we nu te zien hebben
gekregen, is slechts een weerzinwek
kende vertoning van een bang man
netje, dat uit angst voor straf alles
dp anderen probeert te schuiven.
Af en toe staat de man. die heel
N - Ierland wilde doen sidderen, te
s'o'teren. Beroept zich op zijn supe
rieuren.
Zelden zal de wereld getuige zijn
geweest van een onwaardiger verto
ning, dan waarop we de laatste Jaren
vergast zijn geworden bij de verschil,
lende politieke processen.
Loopt de houding, die de beklaag
den in deze zaken aannemen, paralel
Jnet de methoden van de dictatuur?
Is met andere woorden de dictatuur
oorzaak van deze lafhartigheid, waar-
bi} alles steeds maar op de voorman
wordt afgeschoven?
Inderdaad, de vergelding is volko
men.
Daar staat hij nu, arme Rauter. Bij
elke ontkenning vernedert hij zich
lo'f dieper en dieper, terwijl hij het
Piet eens beseft.
De kolos is van zijn voetstuk ge
vallen. Een klein menske ligt in het
sliik en gooit met modder naar an.
d' on. die reeds vernietigd zijn.
Rauter exit!
Een gevoel van haat kan ons na
drze terechtzitting niet meer bevan
gen
Alleen een gevoel van walging.
VOORJAARSWIND
Een wilde voorjaarswind
boldert over het Stations,
plein. Mijn haren wapperen,
want af en toe wordt het
stormpje een klein cycloon-
tje. Op elke hoed doet hij
steevast een speelse aanval.
Tot mijn groot verdriet zijn
de wandelaars echter op hun
„hoede", want ik vind een
afwaaiende hoed altijd een
schitterend schouwspel
Dan naderen, innig gearmd,
een heer plus dame. Ze
houden elkaar vast of ze in
de wittebroodsweken zijn.
.Mijn hart popelt. Ze naderen
de gevreesde hoek en de
wind *doet nog eens extra
zijn best. De hoed vliegt de
lucht in! Een eind verder
smakt ie neer, begint te tol.
len. Abrupt wordt het arm-
contact tussen heer en da
me verbroken.
Hij begint een wedloop
met de hoed, die formidabe
le snelheden ontwikkelt Bij
elke mislukte poging hoor ik
hem stillekens vloeken.
Ten slotte doe ik dienst als
keeper en voeren we de klei.
ne comedie op: hij tracht te
glimlachen en ik meewgrig
te kijken. Het lukt ons ta
melijk wel. Als hij zich om
draait is het met mijn zelf>
beheersing gedaan. Met een
stralend gezicht lach ik le.
•gen de wind!
'tBegin is er, maar
Nu het plan-Marshall door de president der V.S.ondertekend is, rijst-
uiteraard de vraag, op welke wijze het plan in werking gaat treden.
Daarover zijn op dit ogenblik nag geen definitieve mededelingen te doen
Men moet er rekening mee houden, dat in de Amerikaanse wet voorzien
is in de benoeming van een hoge administratieve functionaris en deze nog
niet benoemde „administrator" moet aanstonds eerst de Amerikaanse orga
nen ter uitvoering van het plan instellen. Men neemt aan, dat het zó onge
veer 3 maanden zal duren, vooraleer de Amerikaanse en de Europese or
ganisaties in het kader van het plan-Marshall op volle capaciteit sullen
kunnen gaan werken.
den in Parijs, ook nog de tweezijdige
overeenkomsten tussen de V.S. en de
16 landen en West-Duitsland afzon
derlijk tot stand moeten komen. De
laatste overeenkomsten, waarin spe
ciale zaken kunnen worden vastgelegd
kunnen voor de deelnemende landen
verschillend van aard zijn.
In Nederlandse economische kringen
kon men nog geen beeld geven van
het bedrag, dat ons land in die eerste
maanden reeds ter beschikking zou
kunnen komen.
Wat de overeenkomst tussen de 16
landen betreft, neemt men aan, dat de
landen zich tegenover de V.S. zullen
verplichten, om zich geheel aan de
onderlinge afspraken te houden.
EERST MILLIARD DOLLARS
VERDELEN
Inmiddels zal er in die periode niet
stil gezeten worden! Zo ls er in de
wet een bepaling opgenomen, waar
door de president der V.S. de vol
macht heeft, om reeds over een be
drag van één milliard dollars te be
schikken ten behoeve van de in het
plan-Marshall opgenomen landen. Dit
bedrag, dat dus minder dan een kwart
gedeelte van het totaal vastgestelde
bedrag groot is, zal naar alle waar
schijnlijkheid worden gebruikt in de
aanloopperiode, welke er nodig is, tot
dat d® uitvoerende organen op volle
kracht kunnen werken.
In die periode zullen de V.S. met
de 16 aangesloten landen afzonderlijk
van gedachten wisselenl over de wij
ze, waarop die landen in de eerste
maanden geholpen kunnen - worden.
Er zijn daarover met enige landen al
besprekingen aan de gang en ook van
Nederlandse zijde zijn reeds voorbe
sprekingen gevoerd over de wijze
waarop ons land in die eerste maan
den een deel van het bedrag van een
milliard dollars ter beschikking kan
krijgen.
Nog niet In (administratieve)
kannen en kruiken
De aanloopperiode ls overigens nog
om andere redenen nodig Zo moet er
nu nog een aparte wet komen, de z.g
„Appropriation Bill". Bij de behan
deling van die begrotingswet ls nog
altijd de theoretische mogelijkheid
aanwezig, dat het Congres een lager
bedrag aangeeft, dan de vastgestelde
5,3 milliard dollars. Als éénmaal die
wet is aangenomen, dan is er begro-
tings-technisch vastgesteld, welk be
drag er in het eerste jaar beschikbaar
wordt gesteld. Voorts zullen er in deze
periode de termijn van 3 maanden
is slechts een schatting behalve de
veelzijdige overeenkomst der 16 lan-
Als de nood hei
hoogst is
Dat oud-Hollandse gezeg
de haalde minister Lieftinck
aan in een radiorede die hij
Maandagavond hield over 't
plan-Marshall. In een korte
toespraak tot het Ameri.
kaanse volk over de P.C.J.
verklaarde de minister: „Het
Marshall-plan geeft ons een
kans. Nederland is dankbaar
en zal zijn kans benutten".
In deze geest spraken ook
Bevin en Bidault in een ge
zamenlijke boodschap aan
Marshall.
De Economische commis
sie voor Europa van de V.N.
kwam in een zeer uitvoerig
rapport tot de volgende con
clusie: „In 1951 moet" er voor
Europa iets komen, dat lijkt
op het plan.Marsball, of de
levensstandaarden in Euro
pa zullen dalen en dit we
relddeel zal van Amerika af
hankelijk blijven."
Sinds de be
vrijding hebben Belgische militaire
rechtbanken 938 doodvofcnssen uitge
sproken in processen betreffende mis
drijven tegen d® veiligheid van de
staat, tijdens de bezetting gepleegd.
Russische jager vloog teg^W een Brits verkeersvliegtuig:
Russen betuigden hun
deelneming
Lucht-acrobatiek
Een vliegtuig van de British Euro-
pean Airways met 10 passagiers en
een bemanning van vier koppen, dat
vhn Londen via Hamburg naar Berlijn
vloog, hl nabij het vliegveld Gatow te
Berlijn neergestort, aoordat het in
bctsing kwam met een Russische jager
boven de rand van de Sowjet-zóne,
toen het rondcirkelde om te landen.
Alle inzittenden van beide vliegtui
gen zijn om ha leven gekomen.
Onder de inzittenden van het Engels
toestel waren twee Amerikanen.
Britse militaire politie zette de plek
in de Britse sector, waar de Russische
jager neerkwam, af. Sovjet-officie
ren haastten zich naar deze plaats,
maar niemand mocht het vliegtuig
dichter dan 200 meter naderen. Ambu
lances van de Britse Koninklijke lucht
macht passeerden jle Sovjet-zóne_ om
»ri pièt "wrak van de Viking te bereiken.
Zij werden in hun bewegingen niet
door Sovjet-soldaten belemmerd.
Engelse arbeiders
In staking
Transportarbeiders in Engeland en
Noord-Ierland hebben het werk neer
gelegd; 22.000 man eisen hogere lonen.
Dit is de eerste officiële door vak
verenigingen gesteunde staking sinds
de bekendmaking van de Britse re
gering betreffende de vrijwillige
loonstop, die in Februari werd ge
daan.
NENNI BIJ AUTO-ONGELUK
GEWOND.
Pietro Nenni, leider van de Itali
aanse, socialisten is Maandagavond in
de nabijheid van Catania op Sicilië
bij een auto-ongeluk gewond. Hij is
naar een ziekenhuis overgebracht.
10 April nadert -snel
In Rusland bestaat
enorme belangstelling
Hoewel er een tijdelijke rust is
ontstaan in de internationale schaak
wereld doordat het eerste gedeelte
van het tournooi om het wereldkam
pioenschap is geëindigd en het twee
de gedeelte te Moskou nog moet be
ginnen, blijft de belangstelling onver
minderd voortduren. In de Russische
schaakclubs wordt nog levendig ge-
discusieerd over de resultaten te Oen
Haag en het organisatie-comité voor
het tweede gedeelte te Moskou heeft
het programma tot in alle details uit-
gewerk.
Organisatie totaal gewijzigd
Het toneel van de strijd zal het
gebouw van het vakverbond zijn, dat
midden in de stad ligt en waarvan de
hal ruim 2000 toeschouwers kan ber
gen Het is evenwel niet de eerste
keer, dat wereldberoemde meesters
elkaar in dit gebouw treffen. In 1933
werd de strijd tussen Botwinnik en
Flohr daar gehouden, evenals in J936
't derde internationale schaaktournooi
en in 1946 de wedstrijd tussen de
Amerikaanse schaakploeg en het Rus
sische team, waarbij de Russen de
overwinning behaalden. De gehele or
ganisatie van het tweede gedeelte van
deze strijd om het wereldkampioen-
in Moskou beter?
schap zal echter afwijken van die in
de Dierentuin te Den Haag. Boven de
tafels zijn enorme demonstratiebor
den aangebracht en onzichtbare hel
pers zullen het verloop van de par
tijen op deze borden aangeven. Lei
dende figuren in de Russische schaak
wereld zullen lezingen houden terwijl
verschillende schaakmeesters commen
taar zullen geven op de partijen. Bo.
uendien is er een speciaal persbureau
om alle berichten onmiddellijk door
te kunnen geven.
Reshevski niet tevreden
De Rusische pers heeft dezer da
gen een interview gehad met Keres
en Reshevsky, die beiden reeds in
Moskou vertoeven. Keres verklaarde
hierbij: „Ik dacht, dat het voldoende
tig partijen te
behalen om me
van de overwin
ning te verzeke
ren, maar nu kan
ik alleen nog
maar zeggen
probeer dat 'ns>
als je tegenstan
ders, vooral Bot
winnik, alles
doen om te voor
komen dat je 'n
puntje bemach
tigt!" BOTWINNIK
Reshevsky vertelde dat hij niet he
lemaal voldaan was over zijn presta
ties in Den Haag. Hij hoopte het in
Moskou beter te doen.
„Wat mij het meeste drukt" zeide
de Amerikaanse kampioen, „is het feit
dat ik zo vaak in tijdnood verkeer en
ik troost me met het feit dat Bot
winnik in zijn partijen tegen mij in
dezelfde positie verkeerde. Ik moet
echter toegeven, dat hij meesterlijk
spel te zien gaf onder deze omstandig
heden en de strijd verliep dan ook ten
zijnen gunste. Ik geloof, dat de strijd
nog fel en hevig zal zijn en het is nog
veel te vroeg om zich nu al over te
geven aan voorspellingen over het
eindresultaat".
Egypte In beroering:
Politiemannen staken I
Branden woeden in Alexandrië,
plunderingen in Cairo
Stakingen zijn zelden aangenaam
voor een regering. Maar wanneer een
belangrijk deel van haar eigen gezags
apparaat er het bijltje hij neerlegt,
bevindt zij zich wel in een uiterst
lastig parket. Zo is het momenteel
in Egypte, waar straatgevechten plaats
hebben en het gehele politiecorps van
Alexandrië in staking is gegaan.
De politiemannen eisen hogere lo
nen. He' gaat r ri ,g i' v
toe: op een aantal punten in Alexan
drië zijn grote branden uitgebroken,
in Cano sloegen de stakers aan hec
p'underen en jeeps met Egyptische mi
litairen razen door de straten.
Bij de demonstraties die in verband
met de politie-stakingen werden ge
houden, zijn in Alexandrië tot nog toe
vijftien personen gedood en bijna 100
gewond.
Dé Egyptische premie^ heeft de po
litiefunctionarissen verzekerd, dat de
regering hun eisen zal onderzoeken,
zodra zij de staking afgelasten; het
Egyptische kabinet besloot de'politie
mannen te bevelen, zonder verwijl
weef aan het werk te gaan daar an
ders ..disciplin.' ire maatregelen" tegen
hen zouden worden getroffen.
Aan de dagbladen is verboden de
onlusten te publiceren.
Sneller dan de dood
Vijf minuten nadat Zaterdagmiddag
een Belgische sneltrein het station
van Aken (nabij Hasselt) was ge
passeerd. ontving men daar 't alarm-
bericht dat enkele kilometers ver
der een stuk rails van 30 cm. uit de
spoorwegbaan ontbrak. Het was te
laat om de bestuurder nog te waar
schuwen. Met een snelheid van 90
km. Joeg"35 trèin op de'gaperide ope
ning toe. Onmiddellijk werden alle
hulpdiensten gealarmeerd en een
ieder verwachtte dat zich een vrese
lijke treinramp zou voordoen. Wonder
beven wonder bleef deze echter uit.
Door zijn grote snelheid raasde de
trein over de opening in de rails zon.
der te ontsporen
Vliegtuigen met
koninklijke namen
De K.L.M. heeft toestem,
ming gekregen zeven nieuwe
vliegtuigen van het type
DC 6 te noemen naar HM.
de Koningin, HK.H. prinses
Juliana, Z.K.H. prins Bern-
hard en de vier prinsesjps.
Gisterochtend is het eindelijk defi
nitief geworden: Koning Leopold van
België zal met het SS „Eemdijk" van
Havanna naar Rotterdam komc;
Reeds lang waren er onderhandel!"
gen gaande, maar de accomodatie op
de „Eemdijk" is van beperkte omvang
en verscheiden hutten waren reeds
besproken. Te elfder ure zijn deze
hutten echter nog vrij gekomen, zo
dat toch nog aan het verzoek van
Koning Leopold voor passage met zijn
gevolg kon worden voldaan. De Eem
dijk is inmiddels van Havanna vcr-
troken en zal vermoedelijk 15 April
te Rotterdam arriveen. Naar verluidt
zal Koning Leopold per KLM vlieg
tuig van Schiphol naar' Zwitserland
doorreizen.
Russisch-Finse
onderhandelingen geëindigd
De Finse onderhandelingen met de
Sovjet-Unie voor een verdrag van
militaire bijstand en vriendschap zijn
geëindigd, maar de overeenkomst is
nog niet getekend, aldus vernam Reu
ter van de zijde der Finse de!p?ntie
te Moskou.
weerbericht
WISSELENDE BEWOLKING.
In het Oosten van het land aan
vankelijk nog veel bewolking, overi
gens wisselend bewolkt met enkele
verspreide regen- of hagelbuien. Ma.
tige, tijdelijk vrij krachtige, wind uit
Noordelijke richtingen, later draaiend
"naar Noord-West of West.
TerVijl de zon in het Westen op verkiezingen straks geen roet in het
volle kracht doorbrak, verhelderde eten zullen gooien, kunnen zij mis-
ook het uitspansel in het Oosten. Het schien blijken een gunstig voorteken
Marshallplan werd aanvaard en on
dertekend: een machtige handelsvloot
gaat een veerdienst over de oceaan
onderhouden om Europa meer te
brengen dan weelde, n.1. lijfsbehoud
en Sokolofski gaat aan tafel met
z'n Britse collega's. Bestaat er meer
verband tussen beide dan zo op het
eerste gezicht mag lijken? De ver
onderstelling, dat de Sovjet-Unie, va
ker dan eens een sphinx in haar bui
tenlandse politiek, openlijk tegen het
Marshallplan stelling nam om het
heimelijk te steunen, is niet nieuw
en in elk geval kan men zonder meer
vaststellen, dat zo niet de aanvaar
ding door Amerika's volksvertegen
woordiging, dan toch een spoediger
aanvaarding het resultaat is van de
te zijn geweest. Overigens schijnt
Italië in een wat veiliger vaarwater
te zijn gekomen na de duidelijke miü_
taire demonstraties ter waarschuwing
aan Togliatti.
De behandeling van het Marshall-,
plan had nog een staartje, dat op een
zonderlinge wijze kwispelde. Bijna zou
Franco zich in het bezit hebben ge
zien van Amerikaanse dollars maar
Truman overstemde met zijn veto het
door een aanzienlijke meerderheid
aanvaarde voorstel van de Amerikaan
se Nazi.vriend O'Konski. Dit gebeur
de echter, terwijl de persoonlijke
boodschapper van de president, Mvron
Taylor, reeds in Madrid was gearri
veerd. Waarover zou hij met Franco
hebben moeten spreken, wanneer het
dreigingen in'de internationale poli- niet ging om steun van zijn land en
tiek. Om beide opklaringen kan men het inpassen van het in anti-Sovjet
verheugd zijn al zou het dwaasheid gevoelens in elk geval betrouwbare
zijn te menen dat men de dreigingen Madrid in het West-Europees afweer.
niet meer au-serieux zou behoeven
te nemen. Tenslotte zijn de belan
gen van de Sovjet-Unie en de Ver.
enigde .Staten aan elkander tegenge
steld. al zouden zij tijdelijk een eind-
weegs samen kunnen gaan-
Wat nu in Berlijn geschied is kan
men beschouwen als een uitdaging en
een probleem, hoever men in dit sta.
dium nog gaan kan van de zijde der
Russen; maar ook, als een poging om
te weten te komen hoeveel de Wes
telijke geallieerden er nog aan gele
gen is om de brug vooralsnog open
te houden. In beide opzichten dan
ging het proefballonnetje oper
was reeds het antwoord van de Ame
rikanen, dat men ook voor gewapende
tegenstand niet terug zou deinzen.
Maar men voelde er niets voor om
het conflict op de spits te drijven.
Een Engelse woordvoerder liet zich
zelfs spijtig uit over de buitenlandse
pers, die het incident tot groteske
proporties zou hebben opgeblazen en
hij sprak met nadruk het bericht
tegen dat de Russen zich uit deKom-
mandatura, de militaire geallieerde
bestuursraad, terug zouden willen
trekken. Deze dingen zijn niet zon
der betekenis en, als de Italiaanse
MfCHHinil
Buitenlands Oveiz:cht
front? Is Truman op het laatst ge
zwicht voor de storm die opstak in
de Franse en Engelse pers? Het on
derhoud van Taylor met Franco zou
pijnlijk geweest zijnof viel het
misschien toch nog mee? Opmerkelijk
is, dat Argentinië zijn pesos voor de
Caudillo beschikbaar stelde even na.
dat Marshall te Bogota de Zuid-Ame-
rikaanse landen had aangespoord om
hun deel van het European Recovery
Program te dragen. In elk geval, deze
„oplossing" is eleganter dan een di
recte steun van de democratische Sta.
ten aan een fascistische dictatuur.
Maar al deze begeleidende ver
schijnselen worden in de schaduw ge
steld door de overweldigende beteke
nis van het realiteit geworden Mar.
shall-plan. Het zal geen Tafeltje dek
je, ezeltje strek je zijn voor Europa
maar Europa heeft weer nieuw»
levenskansen gekregen op het punt
dat het door een financiële en <co-
nomische catastrophe reeds achter
haald werd.
A.
