ZsLZM Se C femaaölei' VIER MANNEN KLETSTEN - HAAKTENIET SICHERHEITSDIENST GEMAKKELIJK DE LLANDSE PERS 1945 10.000 guldens deden hun werk !f Revolutie brak uit in Columbia 4e Jaargang No 1208 Zaterdag 10 April 1948 Uitgave voo» de gelijknamige Stlch' ng Wnd hoofdred A. Eriks, Westerwei 338 Alkmaar, tel. 3300. Redactie en administra tie: Ridderstraat hftek Oudegracht Fel. 3957 Oordeel over verraad qroeo Gerrit van dar Veen' Gaf Arondeus' huisknecht zich zonder meer gewonnen 27 Maart 1943, een donkere nacht. Neger, onverschrokken Nederlanders, waarvan een aantal gestoken in clandestien vervaardigde politie-uniformen sloegen met veel bravour de Plantagekerklaan te Amsterdam in, overbluf ten twee politieagenten, die buiten het Bevolkingsregister de wacht hiel den, met een op barse toon geuite korte orde en droegen hun op de bin- nenwacht hijeen te roepen, omdat het gebon* op verdachte personen sou moeten worden onderzocht. Toen de bewakers eenmaal bö elkaar waren, staken ze gedwee verrast de handen omhoog op het onverwachte bevel geen tegenstand te bieden. Zij werden geboeid. Met leukoplast werden hun monden dichtgeplakt en de negeh illegale werkers legden hen in de tuin. Enkele ogenblikken later was het kaartenregister opgeblazen en stond het gebouw in brand. Negen mannen ontkwamen zonder een spoor achter te laten. Honderdduizenden Nederlanders slaakten een zucht van verlichting. atelier, maak-ook aan hem, grote ver halen over de overval vertelde. „Van der Laak heeft mij toen gevraagd of ik met hem mee wilde gaan naar de S.D." verklaart hij. Getuige Van der Laak beweert pre cies het tegenover gestelde. Zijn baas had pressie op hem uitgeoefend. Te gen zijn zin, uit angst heeft hij de KriminaLsekretër Giinther Klein de naam Hoogsteder genoemd. Hij kende J. Th Hoogsteder (laatste verdachte) persoonlijk. Deze Hoogsteder, huis knecht van de kunstschilder Aron deus, was door zyn baas volkomen in gelicht over de plannen. Baas en knecht maakten beiden deel uit van de ploeg van 9, die het bevolkingsre gister binnen drong. Niet alleen zijn broer sprak hij over zijn deel in de overval, ook Van der Laak kon er a) evenmin zijn mond over houden. Günther Kiein zei, dat hij aan een simpele naam niets had Teunissen sloeg met Van der Laak. het pad der speurders. in. zochten Hpogsteders adres op, hielden het huis in de ga. ten en lieten hem tenslotte arresteren. S.D.-rechercheur Ros, thans opge sloten vertelt dat minstens 20 mensen de dagen na de aanslag zich bij de S.D hadden gemeld met vermeende inlichtingen Nog géén drie maanden later sloeg de S.D. toe Een uitgeloofde beloning van f 10.000 had resultaat opgeleverd Van twee kanten, volkomen onafhan kelijk van elkaar, kwamen tips bij d- S.D binnen. Alle overvallers en een tiental me bewerkers werden gearresteerd. In een Duits monsterproces reende het doodvonnissen Twee der hoofdleiders waren Lages c.s. te glad af: de beeld bouwer Gerrit van dar Veen en jhr Sandberg. directeur van het Stedelijk Museum, ontsprongen de dans. Mannus de Roo dom 7 't Is een 62-jarige, kleine, magere man met grijs snorretje, grijs haar en een hoornen bril, de eerste verd Mannus de Roo. expediteur, tot. 1910 poHtie-agcnt, tooo ..afgekeurd -Zes- maal veroordeeld: diefstal, heling, mishandeling enz. Niet onmogelijk it het, dat de Roo wegens zijn gedrag ontslagen is, zegt president mr. van Schaeck Mathou. In de oorlog is de Roo lid der NSB geworden en dat is ongeveer het enige, dat hij zich nog kan herinneren Overigens houdt bij zich van de domme, beperkt zich er toe getuigen tegen te spreken. Getuige A. W. Hoogsteder, broer van de verdachte J. Th. Hoogsteder. kende Mannus als expediteur, wist niet dat de Roo NSBer was. A W. Hoogsteder. havenarbeider, had .van zijn broer, die nauw bij de overval en de voorberei dingen daarvan betrokken was, ver nomen. dat ..liet Bevolkingsregistei eerstdaags de lucht in zou gaan" Te gen de Roo liet hij zich enkele dagen vóór 27 Maart ontvallen ..dat er bin nenkort iets zou gebeuren" .Nietwaar'' zegt de Roo ..Je hebl het Bevolkingsregister met name ge noemd" De thans gedetineerde poliliemanóe Lange, ex-NSBer, zegt. dat de Roo begin April 1943 bij hem kwam met een krant waarin de beloning van f 10 000 wa» uitgeloofd De Roo had toen gezegd dat Hoogstedei .mééi wist De Lange gaf daarop de tiu door aan zijn chef Harrebomee die zich naat* Lages spoedde De Roo houdt vol geen opzei to- verraad te hebben gehad en dan a 'u de presi dent het nuttig een brief van De Roo voor te lezen, die in de archieven der S D in de Euterpestraat is terugge vonden ..Ik bon een goed speurder", schrijft hij. ...Maakt u mijn naam niet bekend, want ik heb nog wel eens meer in lichtingen en kan mijn nieuws gemak kelijker te weten komen, indien men mij vertrouwt. Ik heb u nu geholpen. 1 "»e zit het nu met die f 10.000?" De Roo schCdt wat moedeloos het hoofd, verweert zich ditmaal niet Teunissen - pressie Tweede verdachte is de 47-jarige confeetiefabi ikant P. Th Teunissen N.S.B-er, repareerde met 60 man per soneel voor de ..Weermacht" unifor, men. Beweert, dat zyn ongeschikte, Andrics van der Laak «derde ver dachte) enkele dagen ua de overval, (waarschijnlijk nog voor De Roo zijn verraad ploegde) aan collega's op het weerbericht TIJDELIJKE OPKLARING Vrijwel overal droog weer mat m de middag wat toenemen bewol king Moest matige wind uit Westelij ke richtingen. Iets zachter dan gister Uit een schriftelijke verklaring van Günther Klein bomt naar voren, dat Teunissen f 6500 voor zyn verraad was aangeboden. Dit zou hij Winterhulp hebben geschonken. ..Dat is even erg als had U het in Uw eigen zak gestoken", verwerpt de president dit laatste verweer van ver dachte. Klein had niets gegeven aan Van der Laak. ..omdat hij die niet sympathiek vond". Mannus de Roo had f 2000 Judas- geld ontvangen Teunissen ontkent ooit één cent te hebben geaccepteerd cn geeft evenmin toe, geld aan Win. ter hulp te hebber overgemaakt- Van der Laak - bang Andnes van der Laak, nooit pro- Duits, nooit lid van de NSB geweest. ..Waarom hebt U na Uw verraad Hoogsteder niet tijdig gewaarschuwd, dat er gevaar dreigde''" vroeg de pre sident. „Ik durfde het niet", zegt Van dei- Laak. ,.Mf.ar U durfde hem wel verraden". ..Ik stond onder pressie van Teunis sen" „Maar bovendien bent U later te ruggegaan naar de S.D om te infor. meren, hoe 'iet mof de beloning stond". „Dat deed ik uit nieuwsgierigheid, omdat ik hoorde, dat de beloning al leen aan Teunissen was uitgekeerd", beweert Van der Laak. Hoogsteder - laf J. Th. Hoogsteder werd verleden jaar op vrije voeten gesteld, nadat hij 17 maanden geïnterneerd was geweest Tele-kranfen, in 5 minuten over de aardbol Op de tele-communicatie.tentoon- stelling te Genève werd voor/de eer ste maal gedemonstreerd met een Philips-facsimiletoestel, dat -zestig maal sneller werkt dan de normale apparaten Met. de facsimile kunnen fotografieën, weerkaartjes, tekenin- documenten. cheque's enz. tot in alle uithoeken van de wereld worden over. geseind Een krant van tien pagina's kan de facsimile in ruim vijf minu ten overseinen, terwijl do tegenwoor dige apparaten daarvoor vijf uur noriie hebben' Tegen Teunissen doodstraf geëist De advocaat-fiscaal mr. Gelinck noemde in zijn requisitoir de NSBei Teunissen de hoofdschuldige. Tegen hem werd de doodstraf geëist. Ten aanzien van Van der Laaie meende mr Gelinck, dat deze onder •pressie van Teunissen gehandeld had. Hij eiste tegen deze verdachte 15 jaar en tegen de Roo 12 jaar. omdat Teunis sen en van der Laak de Roo vóór waren geweest Hoogsteder hoorde 3 jaar tegen zich eisen. „Hij heeft de gevolgen van zijn illegaal werk bU de S.D. afgekocht met gewoon, gemeen verraad", zo zei. de mr. Gelinck, die de aanslag gron dig voorbereid, voortreffelijk uitge voerd en één van de grootste en meest spectaculaire stunts tijdens de illega liteit noemde Hij had het volledige vertrouwen van de kunstschilder Arondeus -en heeft deze bij diens omvangrijke illegale arbeid uitstekende diensten bewe zen. Hij haalde munitie en lonten uit het Gooi, sleepte met jiniformen benzine en petroleum en weerde zich goed tijdens de overval. Door zijn verhouding met de vrouw van v. d. Laak's zwager leerde hij Van der Laak kennen. Reeds vóór 27 Maart had hij tegen Van der Laak op een bijzonder sensationele gebeur tenis gezinspeeld zonder naar hij verklaarde ovei het B'-volkingsbu- reau te spreken. Vyf uur lang werd hij geboeid ver. hoord door Günther Klein, noemée toende naam'"van Arondeus ais der hoofddaders en zijn adres (Van; Breestraat) omdat Arondeus toch on-l Werkelijk jammer. Oswald Pirow, leider van de Zuid-Afrikaanse natio naal - socialistische beweging „Nieuwe Orde", voormalig minister van defensie, is te Londen aangekomen voor besprekingen met Oswald Mosley over de oprichting van een wereldverbond van nationaal_socialistische en verwante organisaties. Jammer dat Adolf dood is. En die goede brave Benito... dergedoken was. Hij was er echter van op de hoogte ,dat Arondeus zich in de Courbetstraat te Amsterdam ophield en sloeg door „onder bedrei ging van een revolver". Hij noemde de voornamen van 15 andere bij de overvr" betrokkenen. In de Van Breestraat vond de SD. een zakboekje, waarin enkele adressen voorkwamen. Het staat niet vast .in boeverre dit arrestaties ten gevolge heeft gehad. Arondeus werd in de Courbetstraat gevangen genomen. De aanwijzingen Stapelden zich op. Hoogsteder werd vrijgelaten en met zijn hulp rolde "de S.D. tenslotte de hele groep op. Pres: „De zwaarste straf, die U hebt gehad, is wel de dag geweest, toen U als getuige moest optreden tijdens het Duitse proces. Hoe durfde U al deze prachtige mensen nog in de ogen te kijken"? Verdachte: „Ik was toch onder pressie gezet. U hebt makkelijk pra ten". Getuige ex-S A-rechercheur Ros zei dat Hoogsteder in het geheel niet geboeid was geweest, maar in tegen deel een sigaret had gerookt. Hij had gepraat als weinig anderen, zo zelfs dat een Duitser had gezegd: „Hij biecht goed". Niettemin stond ook Hoogsteder tijdens het Duitse proces verdachte terecht. Terwijl bijna alle anderen doodvonnissen of levens lang kregen, kreeg Hoogsteder 1 jaar. .Ik Pan-Amerikaanse conferentie te Boqota ruw verstoord: Aanslag op leider der liberalen sein tot massale aanval Te Bogota, de Columbiaanse stad waar momenteel de pan-Amerikaanse conferentie gehouden wordt, werd gistnren een aanslag gepleegd op de leidér van d« Liberale Partij. Jorge Ellecer Gaitan. Een duizendkoppige menigte joeg achter de niet geïdentificeerde aanvaller aan en be stormde onder de kreet „weg met Laarano Gomex" (de voornaamste Columbiaanse afgevaardigde ter conferentie) vervolgens het paleis. Later meldde radio-BogoJa. dat het,.revolutionnaIr comité van de Libe rale Partij" de regering in handen had genomen en dat het leger de zijde der revolutionnairen had gehesen. De gedelegeerden van de pan. Amerikaanse conferentie zouden in veiligheid zijn, maar moeten hun be raadslagingen voorlopig slaken. De laatste berichten zouden er op wijzen, dat de afgezet te president Perer de macht toch weer in handen heeft. dellijk het radio-station te herove ren. Maar de omroep meldde, dat li berale studenten de zender in handen hadden en stelde een "Ultimatum aan Perez om het paleis binnen drie uur te verlaten „indien hjj zijn leven en gezin wilde sparen". Terwijl de voorlopige president Eschandias, die in het presidentiële paleis wist binnen te dringen, MarL ano Ospina Perez, de conservatieve president trachtte te overreden af te treden ,nam het schieten en de brand stichting in de stad toe. „Volksrevolutie geslaagd" Het vakverbond riep op tot een algemene staking; de communist Car- los Henry Pare ja zou alle aanhangers Van zijn partij hebben opgedragen, zich op straat te begeven en zich in ijzerwaren winkels te wapenen om doel te nemen aan de revolutie. Een andere communistische leider zou verklaard hebben, dat de „volks revolutie", geholpen door politie en leger, gezegevierd heeft. De kansen gekeerd De toestand is op het moment nog zeer verward. Berichten van heden morgen meldden, dat Perez de situ. atie weer meester was: inderdaad kwam er een radio-communique van conservatieve zijde. Maar later was het omroepstation blijkbaar weer in handen van de opstandelingen. Zij meldden, dat Gomez, de conserva tieve afgevaardigde op de pan-Ameri kaanse conferentie, vermoord is. In totaal zouden tot nog toe 26 per sonen zijn gedood en 292 gewond. Bo gota heeft het aanzien van een ge bombardeerde stad. Is Perez de toestand reeds weer meester In de radioboodschap, welke na de bestorming van het paleis omstreeks 10 uur Ned. tijd werd uitgezonden, werd verklaard: „Als antwoord op de vermoording van de leider der Liberale Partij. Jorge Eliecer Gaitain, heeft de partü als een man de revolutie geprocla meerd, heeft de regering in handen ge nomen en beheerst alle verbindingen van de republiek". Tot voorlopig president van de Re publiek werd doctor Dario Echandia benoenjd, „in afwachting van de aan komst van de nieuwe president, Edu- ardo Santos", Santos bevond zich in New-York. Reuter maakt melding van plunde ring van opslagplaatsen van drank en metaalwaren. Het trolley bus-ver keer werd gestremd en er braken branden uit De menigte, gewapend met geweren en kapmessen, heeft het Capitool, het ministerie van Verkeer en andere gebouwen verwoest. Degeen ilie als de moordenaar van Gaitan beschouwd wordt, is gelyncht. „De i-egering was machteloos tegenover "de nieuwe Junta" zo meldden de samen werkende Britse en Amerikaanse jour nalisten. Marshall blijft er bij Marshall heeft een telefonisch on derhoud gehad met zijn rechterhand Lovett in Washington en hem verze kerd, dat de gedelegeerden geen haar gekrenkt was. Men vermoedt dat Marshall te Bogota zal blijven om de ontwikkelingen gade te slaan. Die conservatieven trachtten onmid- Laatste gele kool naar Tsjecho-Slowakije Tussen ons land en Tsjecho-Slowa kije is een aanvullend handelsverdrag tot stand gekomen, waardoor wy thans maxiyiaal 300 ton gele kool, 300 ton peen en 5000 ton consumptie aardappelen en eenzelfde kwantum pootaardappelen naar Tsjecho-Slowa. kije zullen kunnen verzenden. Door deze export is onze voorraad gele kool zo goed als uitgeput. Studenten - „grappen'" Voor de Amsterdamse politierechte, stonden twaalf studenten uit Amster dam terecht die zich In de nacht van 27 op 28 September van het vorig jaar in Hotel Spaander te Volendam op een ergelijke manier hebben mis dragen. Zij hadden een grote hoeveel heid drank meegebracht. Toen zij stomdronken waren, gelastte de eige nares van het hotel hen de zaak te verlaten. De studenten we' erden en begaven zich naar boven, waar zij een brandslang pakten om dgangen en kamers nat te spuiten. Als tijdver drijf vernielden zij bovendien electri- sche leidingen, braken lampen af. rukten gordijnen los, verwijderden sloten uit deuren, verscheurden sprei en en beschadigden meubilair De politierechter sprak van een to taal gebrek aan beschaving en ver oordeelde de twaalf heren tot hon derd gulden subs 25 dagen gevangenis straf. Een van hen. die zich tegen een politieman had verzet, kreeg tweehon derd gulden boete subs ijf ij? dagen NIEUWE KANS VOOR ONZE ZEEHAVENS. Uit betrouwbare bron wordt verno men, dat de Amerikaanse ambas sadeurs in België en Nederland wel dra aan de regeringen van deze landen zullen mededelen, dat het Ameri. kaanse militaire bestuur voor Duits land bereid is in onderhandeling te treden over het gebruik van Neder landse zeehavens voor de Amerikaan se invoer -in -Duftstenfl. PRIJSVERLAGING IN SOVJET-UNIE In de Sovjet-Unie is een nieuwe prijsverlaging aangekondigd Enkele artikelen die jer onder valjen zijn rookartikelen, dranken, rijwielen, ca mera's en radiotoestellen. Het doel hiervan is een verdere verhoging van het werkelijke inkomen der arbei ders, employé's en boeren en van de koopkracht van de roebel SMOKKELCOMPLOT ONTDEKT. De gemeente,politie te Doetinchem heeft in samenwerking met de C.C.D. en de Rijks-politie een smokkeJcom- plot opgerold. De smokkelaars onder hielden met twee auto's een leven dige handel met Duitsland. Bij een huiszoeking bij B. te Varsseveld wer, den grote hoeveelheden gloeilampen, strijkijzerstekkers. rijwi»lkettingen, schakelaars en ijzerboren gevonden. De smokkelaars en hun handlangers werden alle ingerekend. M. P. E. A. UIT EEN Het Amerikaanse filmvakblad „Va- riety* vermeldde groot, opgemaakt, dat de United States Motion Picture Export tDe filmexportvereniging der V.S.) per 1 September in Nederland haar werkzaamheden zou beëindigen NEDERLANDSE EIEï EN VOOR AMERIKAANSE SOLDATEN Er is ^en contract afgesloten met vertegenwoordiggers van het Ameri kaanse bezettingsleger in Duitsland inzake de levering van een aanzienlijk kwantum Nederlandse eieren. Van begin April tot eind Juli 1948 zal ons land in totaal 21 millioen stuks eieren leveren. Gedurende vijf dagen per week zul len dagelijks 2 wagons verse eieren in Venlo worden verladen met be stemming frankfort. in scheervlucht Hij wilde de kruidenierswinkel kopen Een jongeman stapte, een kruide nierswinkel in Amsterdam binnen, maakte een praatje met de 65-jarige eigenaresse, vertelde gehoord te heb ben, dat het zaakje te koop was en wilde eens een kijkje nemen. Hoe_ wel de bejaarde dame geenszins van plan was haar winkel van de hand te doen .ontving zij de jongeman zeer vriendelijk en leidde hem in 'de zaak rond De jongeman voelde zich dadelijk thuis, want toen hij wegging nam hij" honderden rantsoenbonnen suiker, meel, boter, snoep en zeep, die in een lade waren opgeborgen, mee Volgens de oude dame is de oplich ter lang en heeft hij een golf in z'n haar. DRIE TSJECHO-SLOWAAKSE LEGEROFFICIEREN VERMIST Reuter meldt uit Berlyr», dat drie Tsjecho-Slowaakse legerofficieren van hun posten in Duitsland zijn „ver dwenen". Onder hen luit.-kolonel Jaroslav Suseer, militair attaché tc Berlijn, die sedert Zaterdag j.1 met vrouw cn kind word vermist. Voorts een kapitein Eleta en een luit Fault. Brigade-generaal Dastich. hoofd van de Tsjecho-Slowaakse millitaire mis sie in D- land, verschafte zich. ver gezeld van Amerikaanse functionaris sen. met geweld roegang tot het huis van Suster. Een Amerikaanse verbin dingsofficier verklaar/te Jater da» alrtï persoonlijke bezittingen verdwenen waren en dat er geen tekenen waren, die wezen op een gevecht. Suster's opvolger is -neds gearri veerd TWEE ONDERZEEËRS VOOR DF1 MARINE. Zoals de minister Martn t eds in de Eerste Kamer heeft meegedeeld zal onze oorlogsvloot binnenkort wor den uitgebreid met twee onderzeebo ten. die Nederland van de Britse ma rine op leen-basis in gebruik zal krij gen. Deze boten zijn H.M.S. „Tapir"* en H.M.S „Taurus". 1300 BALEN PATENTBLOEM VER DWENEN IN HET U. 1300 Balen patentbloem gingen ver loren, toen een dekschuit van de Stanfrïes, die van een steiger aan het biDnen.IJ te Amsterdam was los geslagen, kapseisde. De rijkspolitie te water is naar de b'rem gaan vissen» en heeft 75 balen aan 'lc oo>«"v'akto gebracht. INKRIMPING TREINVERKEER IN AMERIKA. Door d^ toenemende staking dei- Amerikaanse mijnwerkers heeft de regering bepaald, dat alle treinen, die op steenkool rijden, hun diensten moeten inkrimpen tot de helft. Men schat het aantal stakers thans -"eds óp 562.000. Engeland heeft zich accoord ver klaard met een gemeenschappelijk Brits-Russisch onderzoek in verband met de vliegramp te Berlijn. Paul Hoffman is beëdigd als admini strateur van het Europese herstelpro gramma. Hij heeft de rang van mi nister. Te Cadiz in Spanje zal een vrije zóne worden ingericht voor het oprichten van pakhuizen, elevatoren enz. door Argentinië. De zóne zal heten naar generaal Peron. Dertig Labour-leden zullen zich niet houden aan de boycot van de Haagse confe rentie voor een Verenigd Europa dooi de Labour-partij. In Maart zijn goederen ter waarde van 2 millioen dollar voor verscheping naar Oost Europa door Amerika vrijgegeven. JOOSJE PEK. Nog altijd is de melk schaars. Vandaar dat je af en toe nog eens mensen met een emmertje of een potje ziet lopen. Niet zo veel meer als voorheen. En ze zyn er ook niet meer zo zuinig op. Vroe ger ideed vader of moeder of de dienstbode het altijd. Toen was melk iets. wat bui tengewoon kostbaar was. Nu worden de kinderen er tip af gestuurd. Veelal tot hun grote ergernis. Want niets is vervelender ,dan een steeds terugkerende plicht. Vlak voor het huis stop pen ze. Gaan op de stoep van de kerk zitten. Het em mertje tussen zich in. Je kunt zien, dat ze het ding haten. Maar dan ontdekken ze, dat ze zich er uitstekend mee kunnen vermaken. Dan stopt de een er een vuist in, dan de ander. Ze beginnen er als poesen van te likken en krijgen uitbundige pret. In een opwelling van uiter ste speelsheid beginnen ze elk aan een kant van de emmer te sjorren. Plotseling vliegt de emmer door de lucht en ploft op de straat heer. Weg melk. Weg vreug de. Om de plas zitten drie kleuters, die plotseling in luide jammerkreten, uitbar sten. Joosje Pek heeft w weer eens te grazen gebn*

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

De Vrije Alkmaarder | 1948 | | pagina 1