Ikmaaidei' KABINETSCRISIS OM DE JEUGD N.-HOLLANDSL PLRS 19*5 Finse sociaal-democraten breken met communisten Wolverhampton ontmoet in Rotterdam zeer sterke Bondsploeg Botwinnik is wereldkampioen Jaargang No 1231 Maandag 10 Mei 1948 Uitgave voor de gelijknamige 8tlcb':uf. Wnd. hoofdrcd. A. Erika, Westerweg 838, Alkmaar, teL 3300. Redactie en administra tie: Ridderstraat hoek Oudegracbt Tel. 3967 &cAo*oIójtAijd De ontwikkeling der politieke ge beurtenissen in België, waar de re gering is afgetreden, ten gevolge van <le schoolstrijd, zal bij verschillende onzer de ontboezeming ontlokt heb ben, dat w§ in Nederland Goddank van deze strijd verlost zijn. Door de gelijkstelling van het Openbaar en het Bijzonder onderwijs is er immers van strijd op dat gebied geen sprake, uitgezonderd de enkele gevallen, waarin plaatselijke omstandigheden een rol spelen. Ook wij zijn een lange tijd van de zelfde gedachte geweest, tot we en kele weken terug een artikel in Volks onderwijs onder ogen kregen, dat een alles behalve vredelievende geest ademde. Een artikel vol bitterheid en klachten. Niet tegen de gelijkstelling van de verschillende soorten onderwijs. We geloven de plank niet ver mis te slaan als we vaststellen, dat het Ne derlandse volk in overgrote meerder heid die gelijkstelling aanvaardt. Met Volksonderwijs zijn er echter thans velen in de lande, die menen, dat er van gelijkstelling van Open baar en Bijzonder onderwijs geen sprake meer is. Integendeel, redene ren deze mensen. Het Bjjz. Onderwijs verkeert in een ontzaglijk veel gun stiger positie dan het Openbare. We hebben ons oor over deze kwes- tln eens te luisteren gelegd bjj enkele o aderwijs-mensen en wat wij daar te foren kregen, geeft inderdaad te lenken. Ars één der dingen, waar de open bar.- school op het ogenblik ten ach ter is bij de bijzondere, werd ons ge noemd de toestand van de lokalitei ten waarin onderwijs wordt gegeven. Bijzonder onderwijs in oude lokalen komt slechts sporadisch voor. En be zie daar tegenover nu eens de toe stand waarin vele openbare schoolge bouwen zich bevinden? Men begrijpe ons goed. Wij maken daar het Bijzonder Onderwijs geen verwijt van. Het is slechts een sa menloop van omstandigheden. De meeste bijzondere scholen zijn in de twintig aan de oorlog voorafgaande Jaren gebouwd. Schoolruimte voor de openbare bleef er voorlopig genoeg over. De laatste acht jaren is er niets gebouwd. Hier is dus inderdaad spra ke van een achterstand. En in som mige plaatsen is het verschil tussen de gesteldheid der lokalen zo groot, dat de mensen die op richting niet zo zeer letten, geneigd zijn hun kin deren naar een bijzondere school te zenden. Hier is de strijd voor het openbaar onderwijs dus wel zeer zwaar. In de tweede plaats hadden onze zegslieden bezwaar tegen de manier, waarop het Openbaar onderwijs is „uitgeleverd" aan mensen, die er principiële tegenstanders van zijn, zo als dat bij in meerderheid Christe lijke gemeentebesturen het geval is. Hoewel o.i. deze redenatie niet van gevaar ontbloot is daar men bij de verschillende raadsleden belangstel ling voor alle zaken aanwezig mag achten, moeten we toch toegeven, dat dr openbare school zich hier in een nadelige positie bevindt. Het komt inderdaad voor, al moeten we er di rect aan toevoegen, dat er ook an dere gevallen zijn, dat een rechtse raad, rechts in de oude betekenis van het woord, zich aan het openbaar onderwijs weinig gelegen laat lig gen. Het komt ook maar al te dik wijls voor, dat onderwijzers moeten worden benoemd aan een school, waarop geen der raadsleden kinderen heeft. He*: behoeft geen betoog, dat dan een schoolbestuur, gekozen door en uit de ouders, voordelen heeft bo ven een raad, die er principieel af wijzend tegenover staat Hier doen zich ongetwijfeld problemen voor. Problemen nog wel niet zo ernstig van aard, dat ze een schoolstrijd zou den kunnen ontketenen, maar waar van het goed is ze te onderkennen en te ondervangen, voor het werke lijk strijdpunten zouden kunnen wor den. v. Z. ZATERDAGMIDDAGELFTALLEN VAN NEDERLAND EN BELGIc SPEELDEN GELIJK De voetbalwedstrijd, die Zaterdag te Antwerpen werd gespeeld tussen de vertegenwoordigende Zaterdagmiddag elftallen van België en Nederland, «in iigde in een 22 gelijk spel. weerbericht G NV\ CERSACHTIG Wind aanvankelijk nog uit Oostelij ke, Ja'er uit uiteenlopende richtingen en jntest zwak. Geleidelijk meer be- wo'kiüg met hier en daar een regen- kuit je of onweer. Ongeveer dezelfde tempera-vr ols gisteren. Paasikivi trof uitgebreide veiligheidsmaatregelen De Finse sociaal-democraten partij heeft Zondag officieel de samenwer kingsovereenkomst opgezegd, die haar met de communisten, met de leden van de SEDL (een partij met communistische strekking), alsmede met het Agrariërs verbond. Deze overeenkomst vormde de officiële basis van het „rood-groene" regeringsblok. Het schijnt evenwel niet, dat dit be sluit een regeringscrisis ten gevolge zal hebben. De maatregel schijnt vooral in verband met de aan de gang zijnde verkiezingscampagne getroffen te zijn. Reuters correspondent, die juist uit Finland naar Stockholm is terugge keerd, meldde later over de situatie het volgende: Naar aanleiding van een onthulling van een sociaal-democratisch blad, dat de uiterst linksen voorbereidin gen hebben getroffen om tijdens de onderhandelingen te Moskou de Finse regering omver te werpen, heeft pre sident Paasikivi strenge maatregelen tegen de communisten getroffen. De communistische minister van binnen landse zaken Leino is gedesavoueerd. De president heeft de civiele politie gelast waakzaam te zijn tegen „alle eventualiteiten" Er zijn troepen ter bewaking aangesteld bij voorraden wapens en munitie, welke Finland volgens het vredesverdrag naar de Sovjet-Unie zal zenden. Deze voorra den zouden door de communisten in bezit genomen worden, aldus meldde het blad „Sociali Demokraat". De maatregelen zijn door de niet- communistische pers algemeen gepre zen als die van een voorzichtig en dapper man. De communisten hebben niet tegengesproken, dat zij van plan waren een staatsgreep te doen. Zij hebben echter de andere partijen uit gedaagd zulks te bewijzen. Leino is er van beschuldigd de Puntenwaardering voor enkele textielgoederen gewijzigd Er zijn enkele wijzigingen aange bracht in de puntenwaardering van textielgoederen. Soms betekent dit voor bepaalde artikelen enige verla ging der puntenwaarde. Zo wordt bij de artikelen demi-saisons en regen jassen rekening mede gehouden of deze gevoerd, half-gevoerd of onge voerd zijn. Was een demi-saison of regenjas voor personen van 15 jaar en ouder volgens de oude regeling steeds gewaardeerd op 45 punten, thans geldt voor deze artikelen de volgende waardering: Gevoerd: 45 punten, half gevoerd: 35 punten en ongevoerd: 25 punten. Slipovers zijn eveneens wat de punten betreft!) goedkoper geworden: van 15 op 9 punten. De puntenwaar dering van ongeminderde, z.g. stan daard-kousen, is gebracht van 2 op 1 punt per paar. Voor luiers dient men voortaan 3 in plaats van 4 punten te geven. Er zijn ook enkele artikelen, waarvoor de puntenwaardering in verband met het stofverbruik hoger is vastgesteld. Als voorbeelden worden genoemd: nachthemden en pyama's (één resp. 2 punten meer). Tenslotte is voor een aantal arti kelen, zoals heren en jongenscostuums overhemden, japonnen en mantels voor wat betreft de puntenwaardering de indeling naar leeftijdsgroepen ver vangen door een indeling naar maten. Niets ter wereld liield hen er van terug, om hun plicht te doen: geen Rauter, geen S.S. en S.D., geen laster en roddel, geen concentratie kamp, geen duizendvoudige overmacht, geen gesel en geen mitrailleur! Oók als zjj duizend angsten uitstonden, aarzelden zty niet. Riskeerden z\j hun le ven. Wfl&rom? Niet omdat hun vrouwen en kinderen ten prooi aan fniukende, materiële zor gen achter te laten. Denkt gU dAArotn, als de Stichting '40 '45 een „offer" van U vraagt? Grondwet te hebben geschonden, dóor 20 personen „zonder onderzoek of rechtszitting" aan de Sovjet-Unie te hebben uitgeleverd Deze 20 personen waren van Russische afkomst en heb. ben voor de wapenstilstand van 1944 de Finse nationaliteit verkregen. Deze beschuldiging, aldus Reuters correspondent, stelt Leino bloót aan rechtsvervolging, doch de president heeft medegedeeld, dat hij niet tegen hem zal optreden. Zijn politiek is de coalitie te handhaven tot de algemene verkiezingen in Juli. Zaandam heeft nieuwe burgemeester De heer W. Thomassen benoemd Per 16 Mei is tot opvolger van mr. dr. in 't Veld als burgemeester van Zaandam benoemd de heer W. Tho massen uit Zaandam De heer Tho massen werd op 3 October 1909 te Amsterdam geboren. Hij studeerde voor onderwijzer, waarvoor hij in 1931 slaagde. Vijf jaar diende hij bet onderwijs. In 1936 werd hij secretaris van de AJC. Hierin bleef hij tot Juli 1940, toen de AJC onder comnrssari- aat van Ros: van Tonningen geplaatst zou worden. De AJC werd ontbonden. Tot April 1943 was de heer Thomassen werkzaam op het Hoogovenbedrijf, waarna hij in Tilburg onderdook. In Augustus 1945 gaf hij zich aan het partijwerk. Van secretaris van de NVD kwam hij tot secretaris van de personalistische unie om daarna secre taris van de P. v. d. A. te worden. De heer Thomassen zal zich- als Tweede-Kamerlid niet meer herkies baar stellen bij de nieuwe verkiezin gen. Zijn vrouw zal voor de Zaan- damse gemeenteraad bedanken. V.d Tuyn van Hermes ook in A'dam op rechtsbuitenplaats Zoals wij reeds meedeelden zullen Nederlandse bondsploegen twee oefen wedstrijden spelen tegen de Wolver hampton Wanderers ,de bekende club uit de eerste divisie van de Engelse League. Het Bóndselffal voor de ontmoeting op 12 Mei te Rotterdam is als volgt samengesteld: Doel: Landman (Neptunus); achter: v. Bun (MVV) en Albers (Vitesse); midden: Stoffelen (Ajax), Terlouw (DCV) en De Vroedt (Feyenoord); voor: v. d. Tuyn (HDVS), Rijvers (NAC), Roozenburg (Neptunia, Delf zijl), Wilkes (Xerxes) en Abe Lenstra (Heerenveen). Te Amsterdam verschijnt op 14 Mei het Bondselftal in deze opstelling: Doel: De Munck (Sitt. Boys); achter: Spel (DWS) en De Boer (Volewy- ckers); midden: Biesbroek (RCH\ Beenhakkers (NAC) en Temming 'D OS); voor: v. d. Tuyn (HDVS), Schaap ('t Gooi), Disselkoen (AFC). v. Dijk (Ajax) en Mulders (PSV). Binnen enkele dagen zal een oodse Staat worden gesticht De eerste aanwijzing, dat de Joden besloten hebben op 16 Mei een Joodse Staat af tekondigen, is gisteravond gegeven door David Ben-Goerion, hoofd van de Joodse voorlopige ad ministratie-raad. Hij verklaarde: „bin nen enkele dagen zal de Joodse Staat worden gesticht". Hij legde deze ver klaring af tijdens een toespraak tot een massa-vergadering ter gelegen heid van de uitschrijving van een Joodse Nationale Lening ten bedrage van v ij f m i 11 i 0 e n pd. st. Hij beschreef de „Joodse overwin ningen" van de afgelopen weken en zei, dat er geen enkele Joodseplaats verloren was gegaan. Hij waarschuwde echter tegen de dreigende invasie der geregelde strijd krachten der Arabische Staten en noemde de „onvriendschappe. 1 ij k e aanwezigheid van torpedoja gers, die langs de kust van Tel Aviv patrouilleren". Hij liet er zich niet over uit, of dit Britse oorlogsschepen waren. H.M. de Koningin legt opnieuw uitoefening Koninklijk gezag tijdelijk neer H.M .de Koningin ziet zich met het oog op haar gezondheid genoodzaakt opnieuw de uitoefening van het Ko ninklijk Gezag tijdelijk neer te leggen. H.K.H. Prinses Juliana zal met in gang van 14 Mei a.s. als regentes op treden en op diezelfde dag worden beëdigd. Duizenden en duizenden verlaten Palestina Nu het einde van het Britse man daat in zicht komt, neemt de uittocht uit het Heilige Land steeds meer het karakter van een paniekachtige af tocht op grote schaal aan aldus meldt Reuter's correspondent uit Jeruzalem Het Transjordaanse consulaat ont vangt meer dan 200 verzoeken per dag vajupersonen, die naar Amman willen i vluchten, niet meer dan een uur rei zen van Jeruzalem over de Jordaan gelegen. De consulaten van Syrië, Li banon en Egypte worden eveneens overstelpt met aanvragen. De Britse luchtvaartmaatschappij heeft de vluchten naar Cyprus reeds voor maandenlang volgeboekt. De meeste vluchtelingen willen te rugkeren „wanneer de onrust een ein de neemt". Een lange stoet mannen, vrouwen, kinderen, ezels, kamelen en karren trekt langs de weg van Jeru zalem naar Jericho, waar de hotels meer: gasten boekten dan ooit. TREINONGELUK IN ITALIë Bij-een treinramp op de lijn Milaan Verese zijn zeven personen om het leven gekomen, terwijl 15 andere zijn gewond. Een passagierstrein kwam op deze lijn in botsing met 3 goederen wagons, die in een tunnel tot stil stand waren gekomen nadat zij op drift waren geraakt. Muziekconcours Schoorl De uitslagen van de tweede dag van het muziekconcours te Schoorl lui den: Marswedstryd Postharmonie Alkmaar 104 punten, eerste prijs; Eensgezindheid Heiloo, 100 punten eerste prijs; Apollo, Den Oever 89 punten tweede prijs; Ko ninklijke muziekvereniging Harmonie Wieringen. 86 punten, tweede prijs Middagwedstrjjd Derde afdeling fanfare: Volharding, Berkhout 341 punten, eer ste prijs. Tweede afdeling fanfare: Harmonie, Benningbroek 306 punten, tweede prijs. Eerste afdeling fanfare: Onder Ons, Dirkshorn 387 punten, eer ste prijs. De Vriendschap, Schoorl, 340 punten, eerste prij„. Concordia, Hoog- karspel-Venhuizen, 295 punten, tweede Prijs. Tweede afdeling Harmonie: Postharmonie, Alkmaar 336 punten, eerste prijs. Schagens Harmonie Kapel 314 punten, tweede prijs. Ere-afdeling Harmonie: Apollo, Den Oever 347 punten, eerste Prijs. Ere afdeling Fanfare: Kunst na Arbeid, Zd. Scharwoude, 379 punten, eerste prijs. Excelsior, An dijk-West, 376 punten, eerste prijs Tavenu, Oostwoud, 358 punten, eer ste prijs, De Herleving, Zwaag, 352 punten, eerste prijs. Eensgezindheid. Heiloo 341 punten, eerste prijs. Ko ninklijke muziekvereniging Harmonie Wieringen 307 punten tweede prijs. De eerste dag kwam „Wijdenes" met het hoogste aantal punten uit de bus met als beloning een medaille, ge schonken door H.M. de Koningin. Gis ter kwam „Onder Ons" uit Dirkshorn aan de kop en verwief daarmede de wisselprijs van de Westfriese Bond voor Harmonie en. Fanfarekorpsen en tevens een medaille, beschikbaar ge steld door Z.KH. Prins Bernhard. Westfriezendag op 19 Mei te Alkmaar Botwinnik behaalde Zondagavond de titel van wereldkampioen, nadat hij in zijn partjj tegen onze landge noot, dr. Enwe na vijftien zetten met remise genoegen had genomen, zodat hj) 12'/2 Punt heeft, een aantal, dat door geen der tegenstanders meer kan worden bereikt. De algemene vergadering van het Historisch Genootschap „Oud West» Friesland", in het kader va®L de Westfx-iezendag, wordt dit jaar geöee- den te Alkmaar, op 19 Mei a.s. De algemene ledenvergadering vindt 't morgens te halftien plaats in de Har monie, Lombardsteeg. 's Middags om half een: boottocht naar de Zaan. Ne terugkomst in Alkmaar- bezichtiging van de gerestaureerde~Grute Kef*. Nadere bijzonderheden worden ver meld in het programma, dat aan alle leden is toegezonden. Leden, die dit lezen en die het programma nog niet mocht enhebben ontvangen, gelieven zich onmiddellijk te richten tot het secetariaat p.a. Bergerweg 78, Alk maar. Op een onlangs gehouden bestuurs vergadering is onder meer besloten tot het doen uitgeven van het 19e jaarboek, omdat hiervoor voldoende belangstelling blijkt te bestaan Rif jaarboek zal voor de leden ,die f 2.50 contributie per jaar betalen, verkrijg baar zijn tegen bijbetaling van f 2. Zij, die geen lid zijn en toch het jaar boek wensen te bezitten, zullen f 4.50 moeten betalen. Gegadigden kunnen zich nog opgeven bij tofivenep neid secretariaat. Men latte zich daar -n- schrijven, maar sture nog géén geld. Een tweede belangrijk besluit betrof het a.s. 25-jarig bestaan van het ge nootschap. Men wil dit volgend jaar te Hoorn, de plaats van oprichting, op bijzondere feestelijke wijze vieren. Het Historisch Genootschap „Oud West-Friesland", het werk van dr van Balen Blanken en andere pioniers, verheugt zich nog steeds in een ge zond en bloeiend bestaan. En dus: Wes*friP7en op 19 Mei naar Alkmaar! Alkmaarse kegelbond tweede in Haarlem De districtskegelkampioenschappen te Haarlem hebben de Alkmaarse ke gelbond op de tweede plaats gebracht achter Haarlem, dat in de eerste ron de 892 en in de tweede ro-.de 962 hout wierp, totaal 1854. Alkmaar kwam tot 1790 (853 en 937), Amsterdam tot 1731 (863 en 868) en 't Gooi en Eemland 1643 (813 en 823). De vereniging .Koekoek" van de Alkmaarse kegelbond werd in de strijd tussen de kampioenen van de vier bonden op fraaie wijze eerste 464 en 469, totaal 933 hout) vóór ODO van de HKB met 914 hout '507 en 407). In de wedstrijd tussen de bonden werd met 10-tallen geworpen, in de verenigingswedstrijd met 5-tal- len. De kabinetscrisis in België heeft tot voornaamste achtergrond de strijd, die ook wij kennen, maar die bij onze Zui derburen scherpe vormen heeft aan genomen. Het is de strijd om de scho len de strijd om de jeugd en dus de strijd om de toekomst Het bijzonder onderwijs in België is geheel in katholieke handen en wordt door de staat gesubsidieerd. Het open baar onderwijs is een aangelegenheid van het „particulier initiatief' van de ouders een veertigtal ouders heb ben het recht, om openbaar onderwijs in een bepaalde gemeente te verlan gen maar wordt nagenoeg geheel door de Staat bekostigd. De verhouding van openbaar en bij zonder onderwijs is bij de wét ge regeld. In de practijk echter wordt aan deze papieren overeenkomst van beide zijden getrokken. Het is voornamelijk de linkse groep van de socialisten, die onophoudelijk en heftig fulmineert tegen de tactiek die van katholieke zijde gevoerd zou worden. Men beschuldigt de katholie ken er van dat zij de wet saboteren door de oprichting van openbare scho len in overwegend katholieke plaat sen te bemoeilijken en de groei van het katholiek technisch onderwijs te forceren door scholen met een bespot telijk laag aantal leerlingen op te richten. De katholieken zijn nu ech ter ook in het geweer gekomen, n.L tegen de actieve politiek van minis ter Huysmans, die een ijverig voor stander is van het openbaar onder wijs. Zij verlangen, dat de minister <lke nieuwe school die hij wil op richten, hij de wet aangeraagt. Over le- ke nieuwe openbare school zou zo doende jarenlang gediscussieerd kun nen worden en het katholieke onder wijs zou altijd een grote voorsprong houden. Huysmans verzette zich hiertegen tot het uiterste en hij had de steun van de overgrote meerderheid van zijn kamerfractie. Maar niet die van zijn socialistische mede-ministers, die een compromis beter achtten dan een ka binetscrisis. Dat deze nu toch geko men is ,is dan ook te danken aan de onverzettelijkheid van de soc.-dem. fractie, die, nadat Huysmans een uit eenzetting had gegeven van de voor- Buitenlands Overzicht gestelde regeringsmaatregelen, bij monde van Buset verklaarde, dat de partij positie had gekozen en aan de ze voorstellen geen steun kon verle nen. Hij voegde er wel aan toe, dat de partij niet het voornemen had, de regering omver te werpen, maar Spaak trok de enige conclusie die voor hem nog te trekken was: hij bood zijn ontslag aan. Rollin, de socialistische voorzitter van de Senaa't, werd daarop belast met 'n „beperkte Informatieve zen ding". De bedoeling hiervan is, om te on derzoeken of en op welke wijze de schoolkwestie uit de weg kan wor den geruimd. Eerst daarna zou een kabinetsformateur worden aangewe zen. Wanneer dit alles volgens plan ver loopt, zal de nieuwe regering waar schijnlijk weer bestaan uit een coa litie "tussen de katholieken en de so cialisten en Spaak maakt goede kans wederom premier te worden. Maar het is de vraag, of, nu de ko gel toch door de kerk Is, de soc. dem. partij niet van de gelegenheid gebruik zal willen maken om andere wensen ln vervulling te doen gaan, wensen n.L waarin de voorgenomen structuurver anderingen van het economisch leven, een zuiverder socialistisch stempel zou dragen. In dat geval is het niet 10 zeker of er een bevredigend compro mis betreffende de schoolstrijd komt, ofwel men zou Juiet dit oompromig willen gebruiken als hefboom om de economische ordening ia het gewenste spoor te brengen. Maar het zal de vraag zijn. of de socialistische party bet een voor bef andere zal wlllesi offeren. Ook de schoolstrijd immers li een strijd oea de toekomst es pet slot van rekening is dit ogenblik mee nieuwe er k le zingen voor de eoci slieten üet o» gunstig: bet rrouwenstomrecht to oef niet van krsoht Bovendien rij» ook Ifberaiea ge steld op nieuwe vvrklexinfe* m d*4 name een én 1 «-garing mfcw 4b koningskwestie waar luiten geding blijft. ook dei te een eanrakingnr punt tussen hen en vele socialisten.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

De Vrije Alkmaarder | 1948 | | pagina 1