Ikmaaitlei'
„Sluit U militair aaneen",
Goede vergadering en ongekend fraaie
boottocht naar de Zaan
N.-HOLLANDSE
PERS 19*45
Veiligheidsraad in {wee kampen verdeeld
Nieuw verzoek om vuren te staken
zonder kans op succes?
5e Jaargang No 1238
Renteverlaging
Minister Lieftinck heeft opnieuw
een succes geboekt van de eerste orde
De omwisseling van de V/2 pCt.
staatslening 1938 in een 3 pCt. is vol
komen gelukt, terwijl tal van beleg
gers opnieuw intekenden op nieuwe
staatsleningen. In financiële termen
uitgedrukt wil dit zeggen, dat de
Nederlandse beleggingstnarkt vertrou
wen heeft in het beleid van de minis
ter. Dat doet ons bijzonder genoegen,
want het geeft immers een veilig ge
voel, als de rijksmiddelen op een be
hoorlijk manier jworden beheerd.
Men zou deze renteverlaging eigen
lijk met vreugde moeten begroeten.
Het betekent immers, (jat de staat aan
rente een aanzienlijk bedrag minder
heeft uit te betalen, dat dan weer
voor andere doeleinden kan worden
gebruikt. Bovendien past deze rente
verlaging in de reeks van middelen,
die genomen zijn, om de financiën
van het Rijk te saneren. De schulden
zijn -tot zulk een fabelachtige hoogte
opgelopen, dat het betalen van een ho
gere rente tot de praktische onmoge
lijkheden behoort
En toch
Het moge vreemd klinken in een
blad, dat een bepaalde progressieve
koers volgt, deze renteverlaging, ge
zien in verband met een complex
van maatregelen, vervult ons met
zorg. Zorg voor de z.g. kleine bezit
ters, die hun leven lang hebben ge
ploeterd en die een kapitaaltje bij
elkaar hebben gezamel 1, waarvan ze
een rustige oude dag hopen door te
brengen en waarmee -te hu*» kinderen
tot steun willen zijn.
Deze groep is veel talrijker dan
men wel denkt, al hoor,: men ze niet
zo dikwijls schreeuwen. Het zijn de
talloze middenstanders, die hun zaken
hebben overgedaan, het zijn de ette-
üike boeren en landbouwers, die het
op het bedrijf niet meer konden vol
houden, kortom: allen, die niet in
s aats- of loondienst* werkzaam zijn
geweest
Wanneer wij hierboven spraken van
een complex van maatregelen, die ge
troffen zijn om het economische leven
van het land te beheersen en lonen
en prijzen met elkaar in overeenstem
ming te brengen, dan denken we
o.m. aan de vastgestelde pachtprijzen
voor landerijen, huizen. Ongetwijfeld
is de prijszetting noodzakelijk geweest.
Renteverlaging en bevriezing van
pucht en huurprijzen verdragen zich
echter, ook wat de groep renteniers
betreft, slechts met een gelijktijdige
stijging van de kosten van levens
onderhoud
Deze mensen toch, die hun spaar
centen veelal met noeste arbeid bij
elkaar hebben gebracht, zochten voor
dat geld een solide belegging. Ze
maakten da- hun eigen bedrijf vrij
kwam, opdat ze het konden verhu
ren tegen de tijd dat ze oud waren
geworden
Ze kochten Nede-landse Staatspapie-
rer of andere solide fondsen, die ook
in de renteverlaging zijn betrokken,
of lieten een paar huisjes bouwen.
Het behoeft geen betoog dat deze
mensen er nu het slechts voor komen
te zitten Hun inkomen uit rente is
aanzienlij! verlaagd. Hogere pachten
worden slechts tot een -*ering bedrag
toegestaan, evenals de huur van hui
zen: in gee geval voldoende, om de
sterk gestegen onderhoudskosten te
bestrijden.
Hun levenspeil is in vergelijking
met voor de oorlog met de helft om
laag gegaan. Velen die een kapitaal
tje hebben van een dertig a veertig
duizend gulden en daarvan voor
heen vier procent trokken, zien nu
hun inkomsten sterk dalen. Het gel
dende rentetype i*- nu im;.iers drie.
Ze zijn gedwongen om hun kapi
taaltje aan te tasten of armoede te
lijden. Juist omdat deze mensen geen
organisatie hebben, die voor hen op
de bres staat, mëenden wij er toch
goed aan te aoen, de aandacht eens
te vestigen op de gevolgen, welke
renteverlaging voor dezu groep be
tekent.
Donderdag 20 Mei 1948
Uitgave voor de gelijknamige 8ttch"nf.
Wnd. hoofdred. A. Erifes, Westerweg 338,
Alkmaar, teL 3300. Redactie en administra
tie: Ridderstraat hoek Ondegracbt TeL 3M7
De brand in het Paleis Noordeinde. Hoe groot de verwoestingen zijn, aan
gericht door de brand, die Dinsdagmiddag in het Paleis Noordeinde woedde
blijkt wel uij deze foto's, genomen In de grote- en kleine balzaal.
Melkboeren eisen„Melk
moet van de bon I"
Anders worden over 14 dagen
bonnen niet ingenomen
De melkhandelaren hebben tijdens
een vergadering te Utrecht besloten
het volgende telegram aan minister
Mansholt te zenden:
„De federatie van melkhandelaren
in Nederland, te Utree'" t
op 19 Mei in massale vergadering bij.
een. gehoord de stemming onder de
melkhandelaren uit geheel Nederland
van mening, dat zij geen verantwoor
ding meer kan dragen voor daden
door individuele melkhandelaren of
groepen van melkhandelaren te ne
men, neemt op aandrang der vergade.
ring het besluit om Uwe excellentie
te verzoeken binnen veertien dagen
de melkdistributie op te heffen.
Besluiten, dat, indien de melkdistri
butie niet wordt opgeheven, de eerst
volgende bon, welke over veertien da.
gen ingaat, niet meer zal worden in
genomen"
Een bijzondere correspondent van Reuter schreef over de debatten van
Woensdag in de Veiligheidsraad dat bet meningsverschil tussen de VS
en Engeland de achtergrond vormde.
De Raad heeft nu twee resoluties voor zich: een Amerikaans, waarbij
de Veiligheidsraad verzocht wordt te verklaren, dat er een „schending
van de vrede" In Palestina plaats vindt en een beroep gedaan wordt
op beide partijen ,de strijd te staken. Een tweede is een Britse resolu
tie, die de raad verzoekt zijn taak als bemiddelaar te blijven vervallen,
zonder één der partijen als schender van de internationale vrede te be
stempelen.
Te Lake Succes is men van mening
dat het doe! van de Amerikaanse re
solutie is de Arabische landen te
dwingen hun actie in Palestina te
staken, /-ouden zij dit weigeren, dan
zonder. tij als „agressoren" gebrand
merkt worden en zou de weg geëffend
zijn voor voor Amerikaanse steun aan
de Joden. De Britten «taan op het
standpunt, dat de strijd in Palestina
geen verstoring van de internationale
vrede behoeft te **jn. z*i "Jn verder
van mening, dat de V.N. nog niet
vastgesteld hebben of, zo de Joden het
recht hebben een eigen staat te eisen,
d© Arabieren ook niet het recht heb
ben geheel Palestina als hun gebied
op te eisen. Men geeft In het huidige
stadium de Amerikaanse resolutie
weinig kans op de vereiste meerder
heid van stemmen.
Zo blijft alleen de Britse resolutie
over. Men voorspelt dan ook, dat de
Ve^igheidsraad nogmaals een order
tot het staakt het vuren zal nitvaardi.
gen, ofschoon er hier bijna niemand
Is, die gelooft, dat deze order zal
worden opgevolgd
Bedreigingen zouden
rampspoedig zijn"
De Belg van Langenhove was het met
Engeland eens. Eén van de middelen
is het toepassen van economische
■ancties, zo zeide hij. „Gaan wij dan
x nüazélfde fouterTmaken als de Volken
bond?" Een tweede middel is het toe
passen van militaire sancties. „Is het
niet verstandiger te erkennen, dat de
verhoudingen tussen de grote mogend
heden het onmogelijk maakt dwingen,
de maatregelen toe "te passen?" aldus
Van Langenhoven. Volgens hem zou
er niets rampspoediger zijn, dan het
formuleren van bedreigingen welke
niet uitvoerbaar zouden blijken. Eban
(Joods Bureau) zeide, dat niets in het
Handvest een land het gebruik van
wapens toestond, behalve agressie.
„Indien de Veiligheidsraad telegram
men uit Egypte of Transjordanië ont
vangt, waarin het gebruik van wa
pens gerechtvaardigd wordt is dit een
openlijk toegeven van agressie".
Felle strijd in oude siad
Uit de tamelijk verwarde berichten
over de gevechten in Jeruzalem blijkt,
dat de Transjordaanse legers de Sjeik
Djarrah-wijk veroverden, waardoor
de Joodse Universiteit en het Hadassa
Ziekenhuis geïsoleerd zijn en de weg
naar Ramoellah voor de Arabieren
open staat. De Arabieren zeggen, dat
de Joden m „paniek en met zware
verliezen de oude stad ontvluchten".
De aanval werd "Woensdag middag
ingezet uit het Z.W. en het N. W.
Meter voor meter heeft de Haganah
verdedigd. De Katamonwijk, bestaan
de uit moderne villa's en grote tui
nen, was reeds spoedig in Arabische
handen.
In he't omstreden gebied bevindt
zich het Heilige Graf, de Klaagmuur
en de Omarmoskee. Het gebouw van
de Joodse Universiteit herbergt tallo
ze schatten, welke door Joodse geleer
den uit Duitsland zijn gered.
In Tel Aviv 2ijn berichten ontvan
gen over hevige gevechten in hét N.O.
deel van Palestina. Arabische artille
rie en vliegtuigen bestookten onop
houdelijk Joodse nederzettingen. Er
schijnen naar deze omgeving Joodse
troepen op weg te zijn.
Zowel de Egyptische als Syrische
luchtmacht neem't aan de strijd deel.
Tiberias. 3 weken geleden door de
Joden bezet, staat aan hevige lucht
aanvallen bloot.
zegt Washington tot W - Europese landen
Voorwaarde voor Amerikaanse
militaire hulp
De commissie voor de buitenlandse
betrekkingen van de Senaat heeft met
13 tegen nul stemmen een resolutie
goedgekeurd, waarin aan de landen
van West-Europa wonlt voorgesteld
om regionale militaire verbintenissen
aan te gaan ter verzekering van hun
veiligheid, indien de West-Europese
mogendheden deze stap gezet hebben,
kunnen de Verenigde Staten - be
houdens goedkeuring van het Congres
aan dergelijke regionale overeen
komsten deelnemen. Deze resolutie is
door senatorVSndcnbergli opgesteld
in de vorm van een „advies" aan pre
sident Truman en behoeft slechts de
goedkeuring van de Senaat, welk
accoord binnen veertien dagen ver
wacht wordt.
Centralisatie der
oppercommando's verlangd
Als voorwaarde voor Amerikaanse
militaire hulp, die misschien de vorm
van een garantie zal aannemen, stelt
Washington aan de niet-communisti-
sche landen van Europa de eis, een
gemeenschappelijke defensie op te
bouwen, binnen het kader van de
DROOG WEER
Droog weer met enkele overdrij
vende wolkenvelden. Minder hoge
temperaturen dan gisteren. Matige,
tijdcl-Jk vrij krachtige wind uit Noor.
delijke richtingen.
23 e Wesifriezendag in Alkmaar
Beroemde wielen nabij Schagen en
Sint Maarten blijven bewaard
De bloem van West-Friesland was
Woensdag vertegenwoordigd in de
Harmonie te Alkmaar ter gelegenheid
van de drie en twint:gste West-Frie-
zendag, georganiseerd door het West-
Friese Genootschap.
Het was een uitermate gemengd ge
zelschap, jong zowel als oud, dames
en heren, dat de grote zaal bevolkte.
We smaakten zelfs het genoegen om
nog enkele dames te zien met de be
roemde Westfriese kap!
De verzuchting moet ons van het
hart, dat we in deze moderne tijd toch
wel een en ander missen, want wat is
die oude WestfriPse kap een sieraad!
Niet alleen voor de ouderen, maar
wat zou menig aardig meisjeskopje
niet- keurig getooid worden met deze
dracht.
Evenwel, andere tijden, andere kle
ren. De Westfriese geest leefde ech
tte deze dag weer.
Hiervan getuigde ook de voorzitter,
de heer Nobel, in zijn openingswoord,
waarin hij memoreerde, dat de West-
Friezendagen zulk een pracht-gelegen-
heid zijn om de vriendschapsbanden
te vernauwen en te vernieuwen.
„Onze dagen getuigen van weder
zijds begrijpen en zij zijn voorbeelden
van verdraagzaamheid, waarvan een
grote krach: op de maatschappij uit-
lat".
Met de polderbesturen in de ge
meente Sint Maarten heeft het Ge
nootschap een overeenkomst gesloten
om de beroemde Wielen in ongerepte
toestand te bewaren.
Het zelfde geldt ook voor de Scha-
ger Wiel in de toekomst.
Met de opgravingen te Wervers-
hoof zal worden voortgegaan. Deze
historische opgravingen hebben voor
ons gewest grote betekenis.
Met de wens, dat men daar steeds
meer van doordrongen moge worden,
opende de voorzitter de bijeenkomst.
Hierna volgde het officiële gedeelte
van de vergadering.
Uit de mededelingen bleek o.m., dat
het gemeentebestuur van Alkmaar
geen gelegenheid had kunnen vinden
om zich te laten vertegenwoordigen.
De aftredende bestuursleden mej.
Blokker en de heren Noordeloos en
Sasburg werden bij aclamatie herko
zen.
Uit het jaarverslag van de heer Wor
tel bleek, dat het Genootschap zich
in een stijgende belangstelling mag
verheugen. Het aantal leden bedraagt
bijna duizend.
Het jaarboek bracht bij velen de
wens naar voren, dat ook de humor
er niet in zou worden vergeten. De
negentiende bundel zal zo spoedig
mogelijk verschijnen.
Van het Rijk ontvangt het Genoot
schap een bijdrage teneinde de Oud
heidkundige opgravingen te kunnen
voortzetten.
De heer Galis bracht verslag uit na
mens de commissie voor Landelijk
schoon.
Beide samenstellers kregen een har.
telijk applaus van de in grote aan
dacht luisterende vergadering. Een
aandacht, die getuigde van de grote
liefde, welke de leden van het Ge
nootschap voor hun gewest hebben
Uit het financieel overzicht van de
heer Sasburg bleek, dat het Genoot
schap een batig saldo heeft over het
afgelopen jaar van 1035.Het to
tale bezit is 2094.—.
Bestuursuitbreiding.
In verband met de toeneming van
het ledental wordt voorgesteld om
twee leden aan het bestuur toe te
voegen en wel de heren D. Breebaart
van Hoogwoud en J. L. Lütjeharms
uit Schagen.
De heer Breebaart accepteerde deze
benoeming gaarne en hield ter gele
genheid hiervan een warm pleidooi om
zich te abonneren op „De Speelwagen"
een van de beste folkloristische streek
bladen.
De heren J. Groot en C. Ruitenbeek
werden herkozen in de commissie voor
Landelijk schoon. In de vacature N.
J. Groot zal het bestuur zelf voorzien.
De vergadering besloot om het vol
gende jaar, ter gelegenheid van het
25-jarig jubileum van het Genoot
schap, in Hoorn te vergaderen.
De voorzitter hoopte, dat dan de
heren Galis en Kerkmeijer, die vanaf
de oprichting het Genootschap hebben
gediend, dit zullen mogen meemaken
Bij de rondvraag werd o.m. voor
gesteld een foldertje samen te stel
len van de bezienswaardigheden van
Westfriesland.
Uit de vergadering werd aandrang
uitgeoefend om he't jaarboek weer aan
alle leden toe te zenden. Aangezien
hiervoor echter contributie-verhoging
noodzakelijk is, werd geen besluit ge
nomen.
Uit de verdere besprekingen bleek,
dat vele kerken in een deplorabele
'toestand verkeren, wat de aandacht
heeft van de commissie voor Lande
lijk schoon.
De heer Breebaart zei, dat het hem
frappeert, dat het Westfriese volkslied
ontbreekt op deze vergadering.
Voorzitter deelde mede, dat een
prijsvraag zal worden uitgeschreven
voor een nieuw volkslied.
Hierna werd door de voorzitter het
officiële gedeelte gesloten.
FEEST!
Ongetwijfeld zullen de talrijke aan
wezige Westfriezen het einde der ver
gadering hebben verbeid, teneinde
het verdere van de dag in grote vreug
de te kunnen doorbrengen.
Het is een ware feestdag geworden,
waartoe het stralende zomerweer niet
weinig meewerkte.
Op de speciale boot van de Alk
maar Packet, waar een oortreffelyke
koffiemaaltijd werd opgediend, kwam
de stemming er steeds meer in, waar
toe de samenzang onder leiding van
de heer Sasburg niet weinig bijdroeg
De heer Honig, de bekende oud
heidkenner uit de Zaanstreek ver
schafte tal van inlichtingen over de
bezienswaardigheden, die de prachti
ge boottocht via het Alkmaarder
Meer naar de Zaan bood.
Zelfs zonder deze bezienswaardig
heden was deze tocht een lust voor
ogen. De schoonheid van de lage lan
den is in deze uitgezochte Meimaand
buitengewoon.
Weer teruggekomen in de oude
Kaasstad brachten de honderden deel
nemers aan deze Westfriezendag een
bezoek aan de geheel gerestaureerde
kerk, waar ter gelegenheid van dit
bezoek een prachtige orgelbespeling
plaats vond.
Hierna kwam om ruim vijf uur
het einde van deze prachtige dag.
waarvan ongetwijfeld voor het Ge
nootschap een grote propaganda is
uitgegaan.
Verenigde Naties, Voorts verlangen
de Verenigde Staten, van een ver
bond van Westeuropese staten, die
gewapende hulp van Amerika ver
wachten, een doeltreffende centra
lisatie der militaire oppercommando's.
Deze resolutie baant op de eerste
jplaa'-s voor de Verenigde Staten
de weg. wapens te verschaffen aan
de landen van WestEuropa.
In de resolutie wordt er de nadruk
op gelegd, dat de Verenigde Staten
zullen doorgaan ..met het nastreven
van vrede en veiligheid door middel
van de UNO, opdat geweld slechts zal
worden gebruikt in het belang van
allen".
Ned. Elftal slechts in
voorhoede gewijzigd
Van der Tuyn en Roozenburg
nu gekozen
Het Nederlands elftal is voor de
ontmoeting met Noorwegen, die
Woensdag 26 Mei a^. te Oslo zal wor
den gespeeld, als volgt samengesteld:
Doel: Kraak (Stormvogels)achter:
Van Bun (MW) en Schijvenaar (ED
Oi; midden: Stoffelen (Ajax), Ter
louw (DCV) en De Vroet (Feyenoord)
voor: Van der Tuyn (Herme» DVS),
Rijvers (NAC), Roozenburg (Neptu-
nia), Wiikes (Xerxes) en Lenstra
(Heerenveen).
Reserves: Landman Neptunus), Alben
(Vitesse), Temming (Dos) en Schaap
Ct Gooi).
Woensdagavond won het voorlopige
Ned. Elftal met 2—1 van de Engelse
prefclub Rotherham F.C. Lenstra.
Kraak en Stcffelen speelden niet
mee. Roozenburg gaf onze ploeg de
lrming en Wilkes zorgde enkele minu»
ten voor de rust voor een 2—0 voor-
sp?cng. Rotehrham kreeg het 'tegen
doelpunt toen Terlouw tegen v. d.
Eigel op schoot en de bal in het doel
sprong. Rotherham kreeg het tegen-
Tuyn waren onze beste mensen. De
Ergelse doelman stond een grotere
zege in de weg.
R.V.D.„Het wachten is
niet meer op Djokja"
De regeringsvoorlichtingsdienst te
Batavia heeft er op gewezen, da(
de datum 1 Januari 1949 voor de in
stelling van het souvereine en fede
rale Indonesië „slechts een voorlopi
ge datum" is. Van de zijde der Ned.
delegatie heeft men dit onderstreept
en gezegd, dat men vóór 1 Juni van
dit jaar tot de vorm van de overeen
stemming met de Republiek wil ko-
■men, „teneinde beter fliitgerust <t
zijn voor 1 Januari van het volgend
jaar".
De R.V.D. zet hierbij uiteen, dat hét
vrijwel onmogelijk zal zijn om op 1
Juni iets tot ®and te brengen. Het
zijn echter niet meer de onderhande
lingen met de Republiek die voor do-
ze datum maatgevend zijn: buiten de
Republiek is er een uitgebreide fede
rale beweging, welke meer kans op
slagen biedt voor de genoemde datum
Japan en Ned. Indië hebben
een groot textielcontrac4 gesloten,
waarbij Japan textiel-goederen ter
wr.arde van 37.900.00 dollar zal inle
veren. Het is „het grootste contract ln
de geschiedenis van de textielhandel",
aldus het hoofdkwartier van generaal