&e C
ÈSXm
Ikmaatilei'
N.-HOLLANDSE
PERS 1945
Uitwisseling
Hevige ontploffing in voormalig
Luftwaffe - hoofdkwartier
„Sluit de bioscoop-deuren voor
kinderen onder de veertien"
Met ingang van Vrijdag rusten
de wapens voor vier weken
5e Jaargang No 1254
Woensdag 9 Juni 1948
Uitgave voor de gelijknamige Sticb''ng.
Verantw. redacteur J. v. Zoonen. Redactie
en administratie: Ridderstraar hoek Oude-
gracht Tel 3967.
Er is weinig goeds in de wereld.
Vooral ten opzichte van de ontwikke.
ling in de buitenlandse verhoudingen
is het nog lang geen rozegeur en ma
neschijn. Wantrouwen viert in de re
gel hoogtij.
Er is dus alle reden om de toekomst
met een zeker pessimisme te bekijken.
En toch is er een bepaald ding, dat
©ns aanleiding geeft tot een gematigd
optimisme en ons de vraag doet stel
len of er inderdaad mogelijkheden zijn
©m uit de internationale sfeer van
wantrouwen weg te komen.
Dat is het internationale verkeer
tussen de verschillende landen en met
name de uitwisseling, zoals we die in
toenemende mate zien. Uitwisseling
tussen steden, uitwisseling tussen dor
pen, uitwisseling tussen scholen en an
dere verenigingen.
Het internationale tourisme is er
altijd geweest. Dat kunnen we échter
niet beschouwen als een begin van in.
ternationale verbroedering Dat is
slechts een uiting van de reislust van
mensen, die over een goed gevulde
beurs beschikken.
Geheel anders wordt het echter als
bepaalde dorpen of steden, of wat wij
nog belangrijker vinden, scholen, een
soort uitwisseling met het buitenland
tot stand weten te brertgen, en wat
nog belangrijker is. zo mogelijk weten
te behouden en te verstevigen.
Zo zal Alkmaar deze week 'n groep
mensen uit de Engelse stad Bath ont
vangen, terwijl pogingen worden aan.
gewend om met de Deense stad Hol-'
bek tot uitwisseling te geraken. Pur-
merend en Hoorn hadden een aantal
Belgen op bezoek, en we zouden deze
voorbeelden met vele kunnen ver
meerderen.
Scholen wisselen leerlingen uit,
waardoor de meisjes en jongens gele
genheid krijgen elkaar te leren begrij
pen en waarderen. De Volkshogescho.
Jen verrichten in dit opzicht nuttig
Werk.
Tot voor een luttel aantal jaren was
het helaas zo, dat het internationaal
verkeer het monopolie van de diplo
matie was en van de arbeidersbewe-
«ng.
De diplomatie komt uit de aard der
zaak in aanraking met buitenlandse
connecties. Ontzaglijk belangrijk was
echter de internationale band, die er
Vuor de eerste wereldoorlog tussen de
arbeidersbewegingen van de verschil
lende landen was ontstaan, een band,
die helaas nog niet sterk genoeg was
om het uitbreken van de eerste we
reldoorlog te verhinderen, terwijl de
breuk daarna een duurzaam en vrucht
baar contact onmogelijk heeft ge
maakt
Voor de rest was er van uitwisse
ling, hetzij *van gedachten, hetzij al
leen van personen weinig sprake.
Komt daar nu een verandering in?
Het wil ons toeschijnen, dat de moge_
lijkheid er toe geschapen ns door dit
1 n van samenwerking op
bied der uitwisseling. Het is nog maar
een eerste begin en er is ook nog maar
sprake van enkele landen, maar indien
dit wordt doorgevoerd, kan er voor
het internationaal verkeer en wat wij
veel belangrijker achten, voor het in
ternationaal begrip een goede toe
komst aanbreken.
Wat nu nog sporadisch gebeurt, ver_
diént met kracht te worden aangepakt
opdat tussen de volkeren der aarde de
vriendschapsbanden ontstaan, die in de
kringen dep regeerders nog ontbreekt.
Daarom zullen we elke groep
vreemdelingen met vreugde begroeten
en wekken we de bestuurders in de
steden en dorpen in ons gewest die
het aangaat met klem op, om de mo
gelijkheden die er op dit gebied zijn,
aan te vatten. v. Z.
-O—
HEFT V.S. WAPENEMBARGO OP?
„De sjouwers, die gedurende deoor_
log munitig laadden in de haven van
New York, zijn door de bij de AFL
aangesloten bond van havenarbeiders
gewaarschuwd zich gereed te houden
om binnenkort opnieuw met hetzelfde
werk aan te vangen", zo meent de
i,Daily Mirror" te weten.
Volgens het blad zou de AFL in
structies in deze zin hebben ontvangen
uitgaande van „hooggeplaatste ambte.
«aren te Washington".
De „Daily Mirror" is van oordeel,
dat dit inhoudt, dat de regering der
Ver. Staten binnenkort het embargo
op de verzending van wapens met be
stemming naar Palestina zal opheffen.
weerbericht
Warm weer met kans op onweer in
de namiddag. Zwakke 'tot matige wind
uit uiteenlopende richtingen. In de
kustprovincies hier en daar een koe
lere zeewind.
Vijf man die in deze bunker werkten,
werden allen gedood
Vliegtuigbom de oorzaak
Gisteren omstreeks 12 uur heeft
zich in de grote bunker bij het voor
malig sanatorium aan de Koningsweg
te Arnhem een hevige ontploffing
voorgedaan by het demonteren van
munitie. Er zyn 5 doden gevallen. De
bunker ligt vlak by het voormalig
vliegveld Deelen en werd in de oorlog
door de Duitsers aangelegd.
Een plofeg van dertien man van de
mijnopruimings_ en bergingsdienst
was werkzaam in de bunker, welke
eens het hoofdkwartier is geweest van
de Luftwaffe voor West-Europa. Acht
man van deze gToep waren in een
vertrek op een der verdiepingen be
zig met het reinigen van munitie, ter
wijl een groep van vijf man bezig was
met een vliegtuigbofÉ*van 1500 kilo
gram. Men schijnt, deze bom naar bui
ten te hebben gesleept en getracht te
hebben de ontstekingsinrichting te de
monteren.
Omstreeks kwart voor twaalf hoor
de men een ontzettende slag. De on
gedeerd gebleven munitiereinigers
snelden toe, doch van de groep van
vijf man bleek niemand de explosie
te hebben overleefd. Dienstem voor
Koningskwestie nu in
kritiek stadium?
Naar het socialistische blad „Le
Peuple" van gistermorgen mededeelde
zou tijdens de onderhandelingen tus
sen Spaak en Koning Leopold te
Pregny gebleken zijn, dat dp vorst
veel bezorgder is over zijn eigen te
rugkeer dan die van zijn zoon Boude-
wyn. Hy zon besloten hebben zich
binnenkort, met een oproep tot bet
Belgische volk te wenden zich over
zijn terugkomst uit te spreken.
De voorzitter van de socialistische
partij, Max Buset, heeft de socialisti
sche fracties van beide kamers ver
zocht elk voorstel tot het houden van
een referendum te verwerpen. Ook
van liberale zijde heeft men te ken
nen gegeven, dat men een plebisciet
ongewenst acht.
Overeenkomst met RepubJiek
inzake zee-verkeer
Volgende week zal te Batavia tus
sen Nederland en de Republiek een
overeenkomst worden getekend met
betrekking tot bepalingen inzake het
verkeer ter zee.
De overeenkomst zou onder meer
bepalen dat de Republikeinen vrij
mogen varen tussen Republikeinse ha
vens op hetzelfde eiland. Zij mogen
ook schepen charteren indien deze
eveneens ingeschreven en erkend zijn
door de Ned. Autoriteiten. De Repu
blikeinen mogen voorts bevolkings
producten exporteren, doch de sche
pen waarmee dit geschiedt, moeten
eerst Nederlandse hovens aandoen.
Voorts zouden ook schepen onder
Ned. vlag in republikeinse havens mo
gen komen.
Door met 20 van Go-Ahead te
verliezen heeft Heerenveen een goe
de kans op het kampioenschap van
Nederland voorb laten gaan.
Abe Lenstra poogt met een kop
bal doelverdediger Grand van Go-
Ahead te passeren. De arm van Brand
is echter net even langer dan de
sprong van Abe hoog is.
RADIOREPORTAGE
NEDERLAND—ZWEDEN
Woensdagavond 9 Juni
geeft de V.A.R.A. om 19.00
uur over Hilversum I een
reportage van de voetbal
wedstrijd NederlandZwe
den.
eRporter is ir. van Emme-
nes.
eerst-hulpverlening waren spoedig ter
plaatse, doch konden niets meef uit
richten. Ook de burgemeester en het
parket brachten een bezoek aan de
plaats van de ramp. De explosie werd
niet door brand gevolgd.
Weer ontdekking van
enorme smokkelaffaire
Enkele weken geleden hielden amb_
tenaren van de douane te Enschede
een auto aan, die een hoeveelheid
frauduleus ingevoerde auto-onderde
len vervoerde. Deze ontdekking heeft
geleid tot de opsporing van een uitge.
bereide smokkel-affaire, waarbij in
het totaal een bedrag van f 251.000
aan de goederenwaarde is gemoeid.
De oorsprong van deze smokkelzaak
werd gevonden in Denekamp, waar
verscheidene personen zijn gearres
teerd. O.a. zijn duizenden ponden
koffie over de grens naar Duitsland
gebracht in ruil voor auto. en motor
onderdelen.
Het complot heeft vertakkingen in
verschillende plaatsen. Zo werd te Al.
melo een grote partij motorzuigers
gevonden, ter waarde van ongeveer
f 15.000, verborgen onder de vloer
van een café. Ofschoon het onderzoek
nog niet is geëindigd zijn er nu reeds
dertien personen in arrest gesteld.
Radiozender nieuw
Wrijfpunt te Berlijn
Het Sow jet-nieuwsbureau meldde
gister dat het Britse militaire bestuur
de Sowjetbezettingsauoriteiten heeft
verzocht haar radiostation, dat uit
zendingen naar de Sowjet-zöne van
Duitsland verzorgt, uit de Hritse sec
tor van Berljjn te verwijderen. Het
nieuwsbureau zinspeelde op „tegen
maatregelen" in verband met dit ver
zoek.
Hoewel er geruchten gingen, dat
Britse troepen het radiostation had
den bezet, werkt het nog normaal on
der Russisch toezicht.
SCHAKEN
Prins wint eerste partij
te Karlsbad
Maandag werd te Karlsbad In Bo-
hemen een internationale schaak-
tournooi geopend. Hiermede werd een
vooroorlogse traditie, die in 1907 ge
vestigd werd, voortgezet.
Maandagmiddag werden de eerste
partijen van dit tournooi gespeeld
met de volgende resultaten:
Prins (Nederland) Gawlikowski
(Polen) 10; Vidmar Jr (Joegoslavië)
Foltys (Tsjechoslowakye) /2;
Pirc (Joegoslavië) Yanofsky (Cana.
da) i/2Enstulik (Tsjechoslowa-
kije) Zita (Tsjechoslowakije) 10.
De. partijen Möller (IJsland)
Barcza (Hongarijë)dr. Tartakower
(Frankrijk) Rohacek (Ts. SI.); Pod.
gorny (Tsj. SI.) Golombek (Enge
land); Stolze (Zweden) dr. Troia-
nescu (Roemenië) Opocensky (Tsj. SI)
Sajtar (Tsj. SI.) en Steiner (Austra
lië) Richter (Tsj. SI.) werden af ge.
broken.
Dindagmorgen werden de afgebro
ken partijen en middags de twee
de ronde gespeeld, waarbij Prins te
gen Möller uitkwam.
Hatta neemt uitnodiging aan
Aneta's speciale correspondent ver_
nam van officiële zijde, dat Hatta de
uitnodiging tot „informele gesprek
ken, met dr. v. Mook heeft aanvaard.
Dit geschiedt op voorwaarde, dat deze
geen afbreuk doen san de betekenis
van de Commissie voor Goede Dien
sten en het werk der delegaties. Ane_
ta vernam voorts van bevoegde zijde,
dat het Republikeinse antwoord op de
Nederlandse mededelingen door Repu.
blikeinse met de C. G. D. is besproken.
Het onderhoud tussen dr Van Mook
en Moh. Hatta zal volgende week
Maandag plaats vinden.
Dr. McDonald „Joden
zullen de strijd
aanbinden
Een vroeger lid van de Brits-Ame
rikaanse Sommissie von Onderzoek in
Palestina, dr. J. G. Mcdonald, heeft
te New-York verklaard, na een reis
van drie maanden door Europa en
Afrika, dat de Joden de strijd tegen
de-Arabieren zouden winnen.
„Vooral door hun eenheid en vast.
beslotenheid en de „zwakke tegen
stand en de verwarde politiek" van de
Arabische landen.
ffij beschuldigde er Koning Faroek
van Egypte van, dat hij het conflict
in Palestina gebruikt, om in zijn land
de staat van beleg af te kondigen en
censuur in te stellen in het belang
van d« binnenlandse politic
Huisbrand voorziening
dreigt ie stagneren
De vakgroep „Detailhandel in brand
stoffen" heeft aan het ministerie van
Economische Zaken medegedeeld, dat
er moeilijkheden bij de huisbrand
voorziening dreigen te ontstaan, om
dat een deel der huisbrandverbruikers
niet bereid is de op de bonnen be
schikbaar gestelde brandstoffen reeds
thans af te nemen.
ie vakgroep schreef o.m. dat het
gevaar niet denkbeeldig is, dat vele
gezinnen tegen het aanbreken van de
winter voor de noodzakelijkheid zul
len worden geplaatst, óf de kolen zelf
af te halen, óf genoegen te nemen met
vertraagde bezorging.
Het bestaan van de door de vak
groep geschetste moeilijkheden werd
door het ministerie bevestigd.
Sovjel-critiek op besluiten
van Londen
Het Sovjet-militaire bestuur te Ber
lijn heeft een communiqué gepubli
ceerd, waarin de aanbevelingen van
de zes Westelijke mogendheden ten
aanzien van Duitsland worden gecri-
tiseerd.
Verklaard wordt, dat „het eerste
doel van de overeenkomst de exploi
tatie is van het industriële Ruhr-ge-
bied, opdat men de gaten in het plan-
Marshall, dat dient om de posities
van hét Amerikaanse imperialisme
in Europa te versterken, kan vullen"
Deze nieuwe overeenkomst heeft
tot doel zich te verzekeren van stra
tegisch gebied voor nieuwe imperia
listische agressie, aldus het commu
niqué, dat hieraan toevoegt, dat be
sluiten zijn genomen, „waartegen de
Duitse democraten zich gedurende de
drie jaren der bezetting krachtig
hebben verzet".
De speciale bescherming van de
buitenlandse belangen in het Ruhr-
gebied opent wijd de deur voor bui
tenlands kapitaal, aldus het commu
niqué.
Advies van film-commissie
Overheid vervulle positieve taak bij
verheffingvan de film
Met eenstemmigheid heeft de com
missie voor het uitbrengen van advies
betreffende de herzieningen van de
Bioscoopwet besloten, de minister de
raad te geven om voor kinderen bene
den de 14 jaar geen bioscoopbezoek
meer toe te staan.
Een uitzondering zou dan -volgens
de commissie wel gemaakt kunnen
worden voor de voor alle leeftijden
goedgekeurde films, mits de jonge
kinderen onder geleide zijn van hun
ouders, voogden of onderwijzers.
„Variété moet afgeschaft"
Bovendien adviseerde de commissie
tot een absoluut verbod om andere
vertoningen deel te doen uitmaken
van een filmvoorstelling. Zij van
mening, dat bij het optreden van va-
riété-artisten onvoldoende toezicht
wordt gehouden en de voorstellingen
dikwijls de grenzen van het 'toelaat
bare overschrijden.
Subsidie voor film-organisaties
Voorop stelde de commissie in haar
rapport, dat de overheid een positieve
taak heeft bij de bevordering van de
film in aesthetische en algemeen-cul
turele zin. Bij de keuring van films
zouden echter geen positieve maatsta
ven dienen te worden aangelegd.
De commissie geeft ter overweging
de organisaties op hét-gebied van ver.
heffing der film te helpen door haar
subsidies te verlenen.
Van 31 Mei tot 10 Juni wordt te Buitenzorg de Synode van de Prote-
stantse kerk in Indonesië gehouden. Op de voorgrond de afgevaardigden
uit Makassar; Ds. Sjamsoedin Dens o, die grote bekendheid verworven
heeft door z\jn zendingsarbeid in Soppeng op Zuid-Celebes, Ds. S. de Boer,
predikant te Makassar en Ds. S. Undap, Indonesisch predikant te Makas.
sar. De predikantsleden van de Synode droegen hun zwarte toga's.
Beroadotte's voorstel:
Zo niet, dan beslisse Veiligheidsraad verder
Graaf Bernadotte heeft voorgesteld
het vuren in Palestina te staken met
ingang van Vrijdag aanstaande te zes
uur.
Alle acties van gewapende machten
in Palestina zullen met ingang van dit
tijdstip voor de duur van vier weken
gestaakt moeten worden. Bernadotte
heeft om antwoord verzocht van beide
partyen uiterlijk Woensdag 12 uur.
Wanneer de voorstellen worden ver_
'worpen of slechts voorwaardelijk aan
vaard, zal Bernadotte geen verder
overleg plegen doch aan de Veilig
heidsraad rapport uitbrengen. Deze
zal dan verder moeten besluiten.
Bemiddelaar naar Rhodos
Graaf Bernadotte zal naar Rhodos
vliegen om onderhandelingen over een
permanente regeling te voeren .indien
de Arabieren en Joden zijn voorstellen
aanvaarden. Hij koos Rhodos, daar dit
eiland „neutraal gebied" is.
Men gelooft, dat graaf Bernadotte
een grote staf nodig zal hebben om
hem te helpen bij zijn taak ten aan
zien van de uitvoering van de wapen
stilstand.
De waarborgen
In het schrijven van Trygve Lie,
waarin hij zijn voorstellen uiteenzet,
zegt Bernadotte o.m. dat geen mili
tair personeel gedurende het bestand
in een der Arabische staten of ergens
in Palestina zal mogen worden binnen
gebracht; binnengekomen weerbare
man zullen in kampen onder toezicht
van de bemiddelaar worden gedeti
neerd. Alle fronten zullen „bevrtjren"
worden en er zal geen oorlogsmateri
aal mogen worden ingevoerd.
Osser „rovers-familie"
in het cachot
De politie van Oss heeft een zeer
merkwaardige arrestatie gedaan. De
familie V., bestaande uit man, vrouw
en twee dochters, werd in zijn geheel
gearresteerd verdacht van diefstal van
een belangrijk bedrag aan geld. Voorts
werden twee gebroeders van de echt
genote van V. gegrepen.
De oudste dochter is weer op vrije
voeten gesteld. Naar „Het Parool"
meldt, had de familie een portefeuille
met f 3700 van een te goeder naam
bekend staand ingezetene van Oss ge.
rold. Deze had er geen aangifte van
'gedaan maar de politie kreeg er toch
de lucht van. Om zich te redden ver
klaarde een van de vrouwelijke leden
van de familie, dat' zij de portefeuille
had gekregen van de man in kwestie
als „tegenprestatie"De politie
schijnt 't echter of niet geloofd te heb-
hebben, of bewijzen in handen te heb_
ben, dat. deze „rovers-familie" nog
meer op haar kerfstok heeft.
De Belgische eerste minister
Spaak heeft verklaard, dat weldra
het brood in België van "Öe bon
komt. De regering der V.S. heeft
gezegd, geen embargo te zullen leggen
op de verscheping van industriële
goederen naar de Sovjet-Unie en an
dere Oost-Europese landen. De
Hongaarse en Roemeense herstelbe
talingen aan de Sovjet-Unie zullen
met de helft worden verminderd
Vermiste zeilboot gevonden
Lijk van stuurman was
nog aan boord
Een Harderwijker visser kwam gis
teren met de verpiiste zeilboot „Jan
van Gent" de haven van Harderwijk
binnen. Het lijk van de 21-jarige
leerling-stuurman J. Brei uit Baarn
bevond zich nog aan boord.
Op 17 km. Zuid-Zuid-Oost van Har
derwijk had schipper Foppen boven
het spiegelgladde wateroppervlak een
giek en een mast uit zien steken. Hij
voer langszij en zag een volgelopen
zeilbootje met de boordrand net onder
de waterspiegel drijven. Toen de
schipper en zijn zoon de kuip voor
een gedeelte hadden leeggehoosd
kwam het lichaam van eé'n jonge man
uit het water vrij, die met zijn zwaar
gewonde hoofd onder de voorplecht
zat vastgekneld
De schipper vermoedt, dat de .,Jan
van Gent" de volle wind in de zeilen
heeft gekregen en toen is omgeslagen:
de zeilen waren totaal aan flarden
gescheurd. Waarschijnlijk zijn de bel
de meisjes over boord geslagen of ge
sprongen, doch de jongeman heeft
daartoe geen kans gezien.
De waterpolitie van Amsterdam,
Harderwijk en Kampen zoeken nog
steeds met hun boten het IJsselmeef
af naar de lichamen van de twee
meisjes. e
Om de pensioenèn
De gehele Tweede Kamer
ontevreden
En de minister
is teleurgesteld
Niet minder dan 24 punten stonden
op de agenda, welke de Tweede Ka
mer gisteren te behandelen had. De
voorzitter drong aan op rantsoene
ring van de spreektijd over dit
voorstel werd vrij uitvoerig gedebat
teerd voor het werd aangenomen.
De Kamer bleek niet zeer ontvanke
lijk te zijn voor hét wetsvoorstel van
minister Witteman aangaande de pen,
sioenen.
De heer Van Sleen (P.v.d.A,) was
van mening, dat de door de wet be
oogde verbeteringen niet voldoende
zijn. Spr. vroeg verhoging van de ma.
xima van weduwen, en gezinspen
sioen.
De heer Sleen (A.R.) vroeg verho
ging van het gezins, en invaliditeits
pensioen; mevr. Fortanier—de Wit (V.
V.D.) wilde ojn. de onderwijzers op
60 en de onderwijzeressen op 55jarige
leeftijd gepensionneerd zien. Ook de
heer Dassen (KVP) toonde zich niet
tevreden: verbetering van het invali
diteitspensioen en vervroegd ouder,
domspensioen vond spreker van ur
gent belang. De heer Beernink (CH>
wilde de pensioenmaxima van f 4500
op f 5000 gebracht zien.
De heer Koenen (CPN) eiste pensi
oen op 55-jarige leeftijd van 2% voor
elk dienstjaar met een maximum van
80%.
De minister toonde zich teleurge
steld door de wijze waarop de volkv
vertegenwoordiging deze materie b^
kijkt....
