TEXEL De Parel der Waddeneilanden H "F Duitsers hebben weinig belangstelling voor buitenlandse film! Het land der „tuunwoallen" en schapenboeten A Een Paradijs voor vogels en.... vacaniiegangers „Hallo! Hallo! Hier de Dr. Wagenmaker! Over!„Hallo! Hallo! Hier directie TESO!! Verstaat U mjj?? Over!"„Ja, ik versta U!... Hier r^jn enkele journalisten van de Nrd. Hollandse Pers aan boord, die met C willen spreken!! Over!!".... Deze enkele woorden gewisseld tassen de heer Vlas, kapitein van de Dr. Wagenmaker en de directie van TESO tc Den Borg, gaven op die dag ons het eerste contact met Texel. Woorden, gesproken per mobilofoon, dat wonder van vernuft. W(j voeren in volle see.de haven van Nieuwediep ver ach (er ons latend en spraken met Den Burg, de hoofdplaats van Texel, het eiland, dat voor ons een openbaring betekende, ons zoveel prettige indrukken gaf èn een blijvende herinnering Het Marsdiep over Een dichte motregen viel die mor gen neer, toen wij per Dr. Wagen maker naar Texel voeren, een goed onderkomen in de kapiteinshut had den gezocht en daar enkele aange name ogenblikken mochten door brengen In gezelschap van de stoere kapitein Vlas. Wij mensen zonder neebenen, vonden, dat de zee niet bepaald rustig was, maar Vlas lach te om ons. Zulke landrotten! Wat weten die nu van de zee! De zee doet hier niks, nooit niks! Wit gekopte golven sloegen stuk tegen de scherpe boeg. In snelle vaart gleed het schuim langs bak en stuurboord naar achteren, in het Bog een wit spoor op de-woelige zee achterlatend. We zagen de boeg da len en stijgen in eindeloze bewegin gen, totdat de boot de Oudesohildér haven binnengleed en een rustige lig plaats vond tegenover TESO's koffie huis. Schatten Salomo's In een van TESO's goede bussen maakten we die dag een trip over Texel, de parel der Waddeneilanden. We passeerden op enige afstand „Brakenhof", het huis waar eens Mi- chlel Adriaanszoon de Ruyter woon de, wanneer zijn vloot op de rede van Texel lag. Staande in de bus vertelde J v t'i - 'J* Wij trapten bijna op een met eieren gevuld nest de heer Gerritsma. toen nog Texeis ijverige V.V.V.-secretaris, ons van al lés en nog wat over hetgeen er op Texel is te zien. Hg wees 'ons alle karakteristieke plekjes, welke dit ei land in zo'n grote hoeveelheid telt. Typische boerderijen, excentrieke echapenboeten, -het lang niét vlakke land, Lteeds onderbroken, ioor de ^.tuunwoallen", grazende koeien en weidende schapen; dat alles rolde aan onze ogen voorbij als een ver traagde film van een aar^is paradijs. Maar dat was nog sleohts een begin, van de schoonheid. We hadden reeds veel over Texal gehoord, maar we kwamen tenslotte mèt de koningin van Scheba, toep zg het over Salo mo's schatten had, tot de conclusie: fcNog niet de helft is ons aangezegd!" Toen en nu bijelxaar Ook lichtte de hoer Gerritsma ons in over Texeis oude en nieuwe ge schiedenis.. Hijvertelde ons van de „wezenputten" en ook van *het „we zen wat er", waar vroeger tallozen van bestonden. Eeuwen geleden was het niet In de tijd van de Man met zijn Blauwe Kiel?xbehoorden verschillende putten tot het wees huis. Water was en is op Texel veel al een probleem ook toen! En het frisse, uit die putten opwellende wa ter „wezenwater" genoemd bracht in vroeger dagen goed geld op. Daar werden boerderijen en lan derijen van gekócht en zo heeft Te xel nog zgn „wezenplaatsen" en „we zenland" en komt er nog de naam voor van „Weezeuspijk". Nauwelijks Waren deze oudheidkundige feiten ons bekend, of we werden attent ge maakt op de Georgische begraaf plaats, waar vele soldaten uit het verre Rusland hun laatste rustplaats hebber, gevonden, toen zij na een heldhaftig verzet tegen de Duitsers de dood werden Ingedreven. De op stand op Texel! Dat is de nieuwere geschiedenis, vol tragiek. Want Te xel ontving zware slagen en nog ziet men de vele littekenen van die korte en vreselijke oorlog, welke ook aan vele Texelaren het leven kostte... Rust in vrede... Legendarische wegenaanleg Wg meenden tot nu toe, dat alleen Friesland de meest bochtige wegen had, maar Texel heeft ze ook! Met ddt verschil, dat er voor zover ons bekend in Friesland Het nest der Kievit fjiet de minste reden voor «jas Krom me wegen aan te leggen en op Te xel wèl! Waarom? Wel, vroeger waren de Texelse boeren het er niet over eens, wddr de toen nog toe komstige wegen moesten komen. Na v:-' geharrewar voiul-a rij dt op lossing: een varken liet men los en waarhet beest zou lopen, daar zou den de wegen komen... Zo vertéïïie tenminste Gerritsma het ons met een stalen gezicht! Langs deze draai ende wegen kwamen we tot dicht bij Den Hoorn, zagen een van Ne derlands meest karakteristieke dorpskerkjes en brachten een bezoek aan de Fonteinsnol en aan het Te xeis Museum, daar niet ver vandaan. „Siet, wat wonderwereks wij a'. ach teloos vertreden" lazen wij daar. In derdaad, wg hebben daar gezien, waar duizend en één mensen niet op letten, waar ook. wij we moeten het bekennen tot onze schande vaak geen oog voor hebben. Alles, wat de rusteloos aan het ei land knabbelende golven op 't stra d brengen, alles, wat natuur- en dieren leven op Texel rijk is, dat zagen we hier verzameld. Zwerfstenen, groot en klein, rond en hoekig, lagen hier bijeen aan het einde van h n tocht, die hen uit andere gewesten hier heen voerde. Na eeuwen en nu thuis? „De Dennen" Het was de heer Schol, opzichter van het Staatsbosbeheer, die ons de geheimenissen van Texeis bosbouw vertelde. Wij volgden hem over een zanderig met dennenaalden bestrooid bospaadje, waarlangs de ranke den nen stonden en hun groene kruinen naar de blauwe hemel verhieven. Er was onderscheid in den en den. We WIJ BEZOCHTEN TEXEL Op uitnodiging van Texeis ge meentebestuur en bij mönde van de burgemeester, mr. G. D. Re- horst. bracht een aantal journalis ten Zaterdag jl. een bezoek aan dat eiland aan de overkant van het Marsdiep. Te De Koog. Te xeis badplaats, werd een nieuur en keurig ingericht verkeersbureau van de V.V.V. ..Mooi TexeT' ge opend. Ter gelegenheid daarvan werd vooraf een trip per TESO- touringcar door het eiland ge maakt. Na de reis bóod Texeis ge meentebestuur het gezelschap in hotel ..Op Duin" een rijk voor ziene lunch aan. Aanwezig waren hierbij, de burgemeester, mr. G. D. Rehorst. één der tvethoudecs. de heer W. H. Lap. voorzitter van de V:V.V. ..Mooi Texel", de heer Mulder, president-commissaris van TESO. de onderwijl afgetreden se cretaris van de V.V.V» de heer F. F. Gerritsma. de nieuwbenoem de secretaris, de heer Oskamp en de heer Schol, opzichter van het Staatsbosbeheer. De heren Rehorst. Lap, Mulder en Schol voerden het woord aan de lunch en getuigden allen van hun liefde vdbr mooi Texel. Vervolgens werd onder grote belangstelling van burgers, gasten en met medewerking van een muziekkorps het V.V.V.-bu reau geopend, waarna de tocht door het Texelse land werd voort gezet. Eén onzer redacteuren was deze dag ook de gast van Texeis gemeentebestuur en de V.V.V. Hg geeft in nevenstaand artikel zijn (zeer gunstige!) indrukken over Texeis schoonheid. zagen het wel, maar beseften het niet. Schol, gekleed in een donker groen costuum, waaraan een ieder de boswachter herkent, noemde alle soortnamenvan dennen en loofbo men. Dat we al die namen nog niet weten, zal niemand ons kwalijk ne men! Het was een mengelmoes je van Latijn, met daar tussen door af en toe een Hollandse verklaring! Texel is rijk aan bomen, vooral naaldbomen. Door jarenlange erva ring heeft men geleerd, dat deze laatste het meest geschikt zijn. HeC- tare's Texelse grond zijn er mee be dekt. En deze weloverwogen bos bouw heeft dit Waddeneiland schone plekjes gegeven, die touristen lokken om te komen, te zien, te rusten en te genoten. Hier kan men zich ontspannen! Hier ziet men niet „Verboden toe gang. Art. 461 Wetb. v. Str." Hier wordt U niet opgeschrikt door ver baliserende koddebeiers! Hier is de natuur! Hier is de vrijheid! Slechts enkele gedeelten van Texel zijn versierd met de „Verboden Toe- gang"-bordjes. Maar dat is ook al leen déér, waar de komst der men sen schade zou doen aan flora of fauna. Als een broedmachine Dan zijn er nog de plaatsen, waar een enorme vogelweelde is. De Muy- en, de Slufter, de Sohorren. Was het niet de laatste plek, waarvan de heer Schol zeide, dat het na de broedtijd soms een broedmachine gelflkt, waar de jonge vogels in bonte kleuren dooreenkrloelen Het is duidelijk, dat men op zulke terreinen slechts komt onder de vertrouwde hoede van een vogelwachter. Eén van hen leid de ons naar de Binnen-Muyen. Hij wees ons nesten van „Luwkes'V waar Een van Texeis plekjes, rijk aan vogelleven HOEKJE -BIJ „OE MUI? wy stellig op getrapt zouden heb ben. Hg wees ons de schoonheid van het mooie Texel. En iKj, die on bekende Schol, de oprichter, Kap. Lap, voorzitter der V.V.V. en vele anderen; zij allen spraken met liefde van de schoonheid van hun eiland, waar verleden jaar meer dan 70.000 touristen hun vacantie doorbrachten en waar toch de landelijke rust be waard bleef. Texel zien en dan Het ia niet eenvoudig te vertellen, wat we op Texel in één dag heb ben gezien. Het was veel, zeer veel maar, naar men ons zeide, nog maar een klein gedeelte van Texeis ryke flora en fauna. „Eerst Napels zien en dan ster ven!" zei men vroeger vaak. In' Friesland maakte men er van: „Eerst Wartena zien en dan ster ven". Wy hebben Texel gezien zy Enige toenadering onder geallieerden in Duitsland? In Duitse kringen, die in nauw con tact staan met met Sovjet-Russische militair bestuur te Berlijn, wordt ver klaard, dat Maarschalk Sokolovsky, de Sovjet-Russische militaire bevel hebber, bereid is valutaheryorming voor geheel Duitsland op basis van viermogendhedenbesluiten te bespre ken. De Sovjet-Russische militaire be velhebber zou ongetwijfeld een zitting van de geallieerde bestuursraad bij wonen, indien dit onderwerp in de agenda werd opgenomen, zo werd lh deze kringei) verklaard. Een verklaring van luitenant-gene raal Dratvin, Sokolovsky's plaatsver vanger, in de „Tagliche Rundschau", dat valutahervorming, naar de me ning van 't Sovjet-Russische bestuur de enige juiste weg is, wordt als een eerste aanwijzing in deze richting be schouwd. De Bestuursraad is sinds 20 Maart niet bijeengeweest, toen Sokolovsky de vergadering verliet met de woor- d'en: „De raad heeft opgehouden te bestaan". De Amerikaanse procureur-gene raal Tom Clark heeft te Philadelphia verklaard, dat Poolse burgers, die zich bij het Amerikaanse inlichtin genbureau aan de ambassade te War schau meldden, werden gearresteerd en in de gevangenis geworpen. Volgens Clark, die voor het Ame rikaans-Pools congres sprak, maakt een totalitaire regering de Ameri kaanse hulp aan Polen onmogelijk. „Geen voedsel, geen medicijnen, geen waarheid^ geen straal van licht moet het ijzeren gordijn doordringen", aldus Clark. Ook op andere wijze Het reclasseringswerk kan niet ai- leen door de ambtenaren wórden ver richt; daarvoor is de taak te om vangrijk. In ons land zijn er thans meer dan tienduizend volwassenen die onder toezicht en leiding staan van reclasseringswerk: „vrywilligers", katholieken, protestanten en huma nisten komen op voor de afgedwaal- den uit eigen kring en trachten ze op de rechte weg te brengen. Zij, die niet over de nodige aanleg of tijd beschikken voor dit niet gemakkeiyke werk, kunnen daaraan herinnert ons een foldertje, voor de Nationale Reclasseringsdag uitgegeven op een andere wijze steunen: postreke ning 160150 t.n.v. de Nat. Reclasse ringsdag, te Den Haag. TER INZAGE Op on3 bureau liggen ter inza ge de passagierslijsten vjnn de „Oranje" en de „Johan de Witt", die met repatriërenden aan boord op weg zijn naar het vaderland en op 14 Juni &.s. hopen aan te komen. Half verborgen tussen bet groen. in vogelvlucht en zonder te beweren, dat we nu graag ons leven zouden willen beëindi gen, kunnen we met de heer Lap zeggen: „Eerst Texel zien en dan Inderdaad! In Napels Is het alleen maar heet, In Wartena is het nat, maar op Texel leaa men baden. zonnentrekken en genieten van Gods schone natuur. De Texelaar is trots op rijn domein en met recht! Waar vindt men elders in ons land een combinatie van zee, strand, duin, hos, heide, polderland, landelijke rust. vogel- en plantenleven, oude en nieuwe geschiedenis op een dergelij ke wijze byelkaar? Waar? Nergens! Li 1947 trokken zeventigduizend touristen naar de „Parel der Wad den-ei landen".Al kwamen er nog eens zoveel, men zou niet over elkander struikelen, zoals in sommige mon daine badplaatsen elders het geval is. Ik heb mijn hart verloren De dag, die wy op Texel door brachten was lang en mooi, want na de regen in de morgen brak de zon door. 's Avonds scheepten wij ons in op de „Dr. Wagenmaker", uitgeleide gedaan door vriendelgke Texelaren. De boot van TESO sneed recht door de golven naar Den Hel der en met een tikje weemoed in ons hart stonden we op de achter plecht van het schip; Oudeschild en Texel steeds kleiner wordend, steeds verder zien glijdendMaar met de schoonheid van Texel in on3 hart zo dat óók niet op dat eiland ge bleven !s Onder de rook van Den Helder hersteldep we nog éénmaal het con tact ntfet Den Burg, het levende hart van Texel. Door de mobilofoon dank ten we de vriendelgke gastheren, die óns als gasten beschouwden, en die iedere tourist als gast zullen ontvan gen en behandelen omdat men daar aan de overzijde van het Mars diep begrijpt en verstaat, dat een vacantleganger geen uitbuiters zoekt, maar vriendschap, rust en schoonheid iets wat Texel en de Texelaren in rijkelijke hoeveelheden bieden. VRIJDAG 11 JUNI 1948 Hilversum I Ml m. - 7.00 en 8.00 Nieuws; 7.30 en 8.15 Gram. muziek; 8.50 Voor de huisvrouw; 9.00 Licht# morgenklanken; 9.30 Symphonisch concert; 10.00 Morgenwijding; 10.30 Voor de vrouw; 10.45 Pianorecital; 11.15 Voordracht; 11.30 Orgelspel; 12.00 Gram. muz.; 12.38 Dick Willebrandts, piano; 13.00 Nieuws; 13.15 The Seven Wings; 14.00 Kookpraatje; 14.20 Ka mermuziek; 15.00 Ons volk in zijn dichters;15.20 Werken van Léhar en Künnecke; 16.00 Omroëp-kamerork.; 16.30 Tussen twaalf en zestien; 17.00 Orgel en piano; 17.20 Wij en de, mu ziek; 18.00 Nieuws; 18.30 Ned. Strijd krachten; 19.00 Denk om de bocht; 19.30 Waar is Uw God?; 20.00 Nieuws; 20.05 Kamermuziek; 2020 Cu*#us drie Jaar"; 21.00 Men vraagt en wjj draaien; 2120 Schuldig of onschuldig; 22.00 Buitenlands weekoverzicht; -22.15 Swing, and Swaet. Hilversum H 415 m. 7.00 en 8.00 Nieuws; 7.15 en 8.15 Gram. muziek; 7.45 Morgengebed; 9.00 Vioolsonate; 9.35 Schoolradio; 10.25 Gram. platen; 11.00 De Zonnebloem; 11.35 Als de ziele luistert; 12.03 Pianorecital; 1223 en 13.20 Dansorkest Klaas van Beeck; 13.00 Nieuws; 14.00 Symphonisch pro gramma; 15.15 Vrolijke klanken bij de thee; 16.00 Utrechts Studentenkoor; 16.30 Préludes van Debussy; 17.15 Het orkest zonder naam; 18.20 Kamermuz.; 19.00 Nieuws; 19.30 Oude melodieën mee nieuwe harmonieën; 20.00 Nieuwg 20.15 De Zilvervloot; 20.55 Radio-Phil- harmonisch orkest; 21.55 Uit de schat kamer van het Oude Testament; 23.00 Nieuws. Wanneer men een indruk wil krijgen van de richting, waarin zich de belangstelling van het Duitse filmpubliek beweegt, dan kan men onmogelijk afgaan, op het bezoek aan de bioscopen. Onver schillig wat er gedraald wordt, de „Schlange" voor de bioscoop theaters blijven altijd nog langer dan die, welke In de slechtste dagen voor de bakkerswinkels stonden. Gaat men af op enquêtes, die ln Berlgn onder de bioscoopbezoekers werden gehouden, dan moet men echter constateren, dat de belangstelling voor buitenlandse films gering is en dat men ln het algemeen de voorkeur geeft aan de (nog zeer matige) Duitse productie. De kort na de bezetting bestaande honger naar kennismaking met de buitenlandse productie is sterk afgenomen, niet alleen door de massale vloed van goed kope producten van overzee, maar ook onder invloed van een groei end nationalisme. Heimkehr- en ruïnefilms De Duitse filmproductie streeft naar een aanpassing aan de veran derde omstandigheden. Het genre van de „Heimkehrfilm" is wel het meest actueel, doch daarnaast heeft een groot deel der productie de oude lijn der vermaakfilms voortgezet. De meest actieve en met de beste midde len toegeruste filmonderneming is de door de Sovjets gelicenseerde „Defa", die vooral ook werk gemaakt heeft van uitbeelding van het Duitse ruine leven. Het nieuwe productieprogram van „Defa" verklaart, waarom de Sovjet-Russische bezetting zoch zo veel moeite heeft getroost om de voormalige Ufa-fabriek in Babelsberg weer op gang te brengen. De reeks van „ruinefilms" zal namelijk gevolgd worden door een serie producten, die „op ideologische grondslag" staan en het publiek „de weg in de nieuwe toe komst willen wijzen". Men streeft nu naar de realistische film en uitscha keling van de conjunctuur der film sterren. En het Westen Drie der films, waaraan de Defa thans werkt, behandelen het jeugd probleem. Rabenalt maakt een anti oorlogsfilm: „Das Mtldchen Christine" Voorts Is een Jenny Jugo-fllm „Trfiu- me nicht, Annette" aangekondigd, waarvan de productieleiding heeft be loofd, dat zy vry van politieke ten denties zal zijn. De overige tien films die vervaardigd worden, behandelen alle de actuele problemen. Van de twintig filmondernemingen, die in Berlijn onder toezicht van de Westeüjke bezetting staan, hebben enkele thans hun eerste producten aangekondigd. Zojuist is gereed ge komen een „Heimkehrfilm" en een spoorwegfilm met de wel zeer ac tuele t re inbe roving en in uitzicht ge-, steld. Vervaardigd wordt ook „voor ons ligt het leven", een film die Is ^pngekondigd als „ben poging om het volk uit zijn dodenslaap te wekken". Gebrek aan draaiboeken heeft ertoe geleid, dat men in de Westduitse film centra romans en klassieke werken op het program heeft genomen. Ove rigens wordt er ln de omgeving van Muenchen ook door diverse andere ondernemingen gewerkt aan eenvou dige vermaaksfilms. Heinz Rühmann heeft er een „Comedia" gesticht, die by gebrek aan atelier alleen maar in de open lucht filmt. Als paddestoelen De universiteitsstad Göttingen is voorbestemd om het grote filmarse naal der Britse zone te worden. Hier worden enkele voormalige vliegtuig- loodsen aan de filmproductie dienst baar gemaakt. Vyftlen filmonderne mingen wachteneer tot zy aan de slag kunnen, doch tot nog toe hebben zij geen productieplannen bekend ge maakt In de Franse zone heeft de bedry- vigheld zich nog beperkt tot het over nemen van Franse films en tot het vervaardigen van kleinere documen taire films. Wel gaan er in Baden- Baden geruchten over grote plannen voor een Frans-Duitse onderneming, doch meer dan plannen zijn bet zeker niet. Dit laatste is trouwens ook het geval met de meeste der vyftlg geli censeerde Duitse filmondernemingen. Ze rijn als paddestoelen uit de grond verrezen, doch slechts weinigen heb ben het tot de productie van speel films kunnen brengen. Het grootst# deel is reeds biy de khns te hebben een documentatiefilmpje te kunnen draalen en zich onledig te houden met toekomstplannen... Dc pas afgetreden Afrikaanse pre mier Generaal Smuts, die op 18 Juni het ere-doctoraat van de Leidse Universiteit ln ontvangst zal nemen, vertoeft na in Engeland. Smuts arriveert op het NorthoK vliegveld nabij Londen waar h(j har telijk verwelkomd wordt door Lucht, maarschalk Lord Tedder. Tijdens een ritting van de minis ters en* experts van de Benelux-groe- pering te Brussel werd een ontwerp tekst voor een resolutie betreffende een. Economische Unie, die 1 Januari 1950 van kracht zou worden, opge steld. Pandit Nehroe zal waar schijnlijk in Octoeber 'n bezoek bren gen aaa Engeland. De Perzische regering heeft ontslagaangevraagd.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

De Vrije Alkmaarder | 1948 | | pagina 3