trm
ikmaatikr
Raadselachtige publicatie oorzaak van
voorlopig afbreken onderhandelingen
N.-HOLIANDSF
PERS 19^5
lÊzOHNEWl^
Hevige gevechten in (lermont-Ferrand
9e Jaargang No. 1261
Donderdag 17 Juni 194Q
Uitgave voor de gelijknamige Sticb' ig.
Verantw. redacteur J. v. Zoonen. Redactie
en administratie: Ridderstraat hoek Oude-
gracht. Tel 3967.
Weer kink in kabel in Batavia
Nederl. delegatie wacht nu op
instructies uit Den Haag
)n een communiqué van de Commissie voor Goede Diensten wordt o.m.
gezegd, dat de Ned. delegatie gister aan de C. v. G. D. heeft medegedeeld,
het raadzaam te achten „voorlopig" de besprekingen met de Republiek af
te breken „in verband met de publicatie van een strikt vertrouwelijk
document, op 10 Juni door de heer Duboig (het Amerikaanse lid van de
C. v. G. D.) aan de Luit. Gouverneur-Generaal overhandigd". Het commu.
niqué vermeldt verder, dat het schrijven van de Ned. delegatie onder
tekend door de heer van Vredenburch en dat o.a. gezegd is, dat de Ned.
delegatie aan de Ned. regering om instructies heeft gevraagd. In afwach.
ting dezer instructies achtte de Ned. delegatie het raadzaam de bespre
kingen tussen de delegaties voorlopig af te breken met uitzondering van
«lie betreffende de uitvoering van het bestand. De heer Herremans, het
Belgische lid, las in een vergadering van de agenda-commissie, dg brief van
de heer van Vredenburgh voor.
lijk, omdat de Renville_beginselen in
overeenstemming zijn met de richt
lijnen, ontleend aan het beginselpro
gramma van Linggadja'ti, welke een
plaats hebben gevonden in de aanhan.
gige voorstellen tot grondwetsherzie
ning.
De Nederlandse regering is tenslotte
van oordeel, dat, afgezien van alle
formele en materiële overwegingen, de
oplossing van het geschil door dit ini_
tiatief veeleer" is bemoeilijkt dan be
vorderd.
Dubois ontkent
•Na de voorlezing van de brief leg
de de heer Coert Dubois de volgende
verklaring af:
„Ik wens officieel ter notulering te
verklaren, dat ik van de Amerikaan
se ambassade in Den Haag heb ver
nomen, dat aldaar bekend is, dat een
artikel van Daniël Schorr in het
..Time Magazine", van ongeveer 4000
woorden, is gebaseerd op een inter-
view met mjj. Niet alleen is dit niet
waar, doch nimmer heb ik of enig
lid der C. v. G. D. deze kwestie be
sproken met enig correspondent of
iemand buiten de C. v. G. D., sedert
of vóór mijn onderhoud met de heer
van Mook op Donderdag j.1. Ik heb
de Amerikaanse correspondenten he
denmorgen gesproken en zij verzeker,
"den mij bereid te zijn, mede te ver
klaren. dat ik geen informatie met
betrekking tot het betreffende docu
ment heb gegeven aan enig corres
pondent".
Het communiqué van de C. v. G D.
aegt voorts nog, dat Moh. Roeip het
betreurde, dat de Ned. delegatie het
nodig heeft geoordeeld, deze stap te
nemen om redenen, welke de Repu
blikeinse delegatie niet kende. Noch
hij, noch zijn delegatie wisten iets af
van de publicatie van een brief of do
cument.
De heer Herremans zeide nog dat,
indien het betreffende document aan
de pers was overhandigd, dit een uit
zonderlijk ernstige zaak was. die ge
heel onverwacht kwam en een urgen_
tie-procedure .nodig maakte.
In verband met het onderhoud tus
sen de heren van Mook en Hatta zou
overigens niemand in ongemak komen
door het uitstellen der onderhande
lingen.
Standpunt van Nederl.
regering
De kwestie, waar het hier om gaat,
is een compromis-voorstel van de
heren Court Dubois en Critchley tot
oplossing van het Ned.-Republikein-
se probleem, dat op 10 Juni aan de
heer Van Mook is overhandigd.
Volgens het Franse persbureau AFP
had het voorstel niet de instemming
van het Belgische lid van de C. v. G.
D., de heer Herremans. AFP geeft
een overzicht van enkele punten uit
het voorstel, dat uiteraard niet te con
iroleren is omdat Dubois ontkent me
dedelingen te hebben gedaan aan de
pers.
Intussen is naar aanleiding van
deze berichten over een door twee
leden van de C. v. G, D. opgesteld
document in Den Haag offiqjeel me
degedeeld:
De Nederlandse regering heeft
r-verwegend bezwaar tegen de gevolg-
tic gang van zaken.
WEER TOENEMENDE BEWOLKING
Weer toenemende bewolking met in
de loop van de dag op de meeste
plaatsen enige regen. Matige, nu en
dan vrij krachtige wind 'tusSen West
en Zuid. Weinig verandering in tem
peratuur.
Beide partijen hebben immers de
hulp van de C.v.G.D. aanvaard in
het vertrouwen gemakkelijker te ge
raken tot oplossing van de tussen hen
bestaande geschillen.
Voor de uitoefening van haar taak
stelde de C.v.G.D. de procedureregel
op, dat alleen op verzoek van beide
partijen harerzijds suggesties zouden
worden gedaan.
Verder verklaarde in het bijzonder
de Amerikaanse delegatie nog op 27
Februari j.1., dat het gebruik om in
formele suggesties niet te publiceren,
de enige weg was, waarop de C.v.G.D.
haar taak met succes kor vervullen.
Géén der partijen heeft de C.v.G.D
formeel gevraagd in de hui-lige phase
van de ond .-handelingen eigen sug
gesties te doen tot oplossing van' het
geschil. Integendeel: de Lt.-Gn.-Ge
neraal heeft op 4 Juni schriftelijk
verzocht, dat de commissie zich in
dit stadium '„n ieder initiatief zou
onthouden, aangezien een rechtstreek
se bespreking tussen de heren Van>
Mook en Hatta in het voornemn lag.
Het document, waarop de berich
ten betrekking hebben, is afkomstig
van slechts twee der drie leden van
de Commissie en is dus niet als een
stuk van* de Commissie als zodanig
aan te merken.
Deze indiening acht de regering ech
ter niet alleen op formele gronden
onjuist, doch bovendien is de inhoud
van het stuk op menig punt in strijd
met de door beide partijen als basis
voor het politiek accoord aanvaarde
Renville-beginselen.
Een en ander heeft de regering aan
leiding gegeven aan de betrokken le
den van de C. v. G. D te doen mede
delen, dat bedoeld stuk door haar niet
als basis voor discussie kan worden
aanvaard Zulks is tp minder moge
Nederl. Bondsploeg
samengesteld-
De Ned. Bondsploeg die op de
Olympische dag tegen het Britse
Olympische team uitkomt, is als volgt
samengesteld.
Doel: Landman (Neptuneg)
Achter: Van Bun (MW) en Albers
(Vitesse)
Midden: Beenhakkers (NAC), Ter
louw (DCV) en De Vroet (Feijen-
oord)
Voor: Van der Tuijn (Hermes), Rij
vers (NAC), Roosenburg (Neptunia),
Schaap ('t Gooi) en Clavan (ADO)
Reserves: Kraak (Stormvogels),
Schijvenaar (EDO), Wilkes .(Xerxes)
en Mulders (PSV)
Scheidsrechter is de heer K. v. d.
Meer,
Zes voetbalpools werden
opgeroldoplichting
Na een uitgebreid onderzoek, dat
zich over het gehele land én België
uitstrekte, is een groot aantal per
sonen gearresteerd, betrokken bij de
ongeoorloofde voetbalpool-onder:
mingen. In de laatste tijd werden op
gerold de Belgische Pare-Mutuelpool,
Strangs-pool en Zetters-pool en in
Nederland de Hollandia, Union Jack
en Meteoor, Het bleék, dat slechts
45 pet van de inzet ten goede kwam
aan de deelnemers, terwijl door ont
breken van ten behoorlijke 'controle
het zelfs niet zeker was, of dit per
centage werkelijk aan de spelers werd
uitgekeerd. De rest verdween in de
zakken van hoofdagenten, agenten en
sub-agenten en werd besteed aan re
clame e.d. De Belgische politie heeft
reeds 30 verdachten aangehouden.
Meer voedsel voor Berlijn
Na lange discussie hebben de vier
geallieerde bevelhebbers van Berlijn
met algemene instemming besloten
hun goedkeuring te hechten aan ver
hoging van het voedselrantsoen voor
alle leeftijdsgroepen te Berlijn. De
verhoging bedraagt 100 tot 250 calo
rieën per dag.
De T.N.I. duldt geen
Nederlandse leiding
Volgens het Republikeinse dagblad
.Sumber" te Batavia, gaf het te Solo
verschijnende „Merdeka" het stand
punt van de T.N.I., samengevat in de
volgende zes punten, weer:
1. De T.N.I. heeft er geen bezwaar te
gen omgevormd te worden in het
leger van de Verenigde Staten van
Indonesië, onder de te vormen iede-
rale regering, mits de leiding van
dit leger ih Indonesische handen
blijft;
2. De T.N.I. is bereid de strijdmacht
van de V.S.I. te worden, wanneer
daarin géén Nederlands leger of enig
ander buitenlands leger opgenomen
zal worden;
3. De T.N.L dient het exponent te vor
men in het leger van de V.S.I.
4. De T.N.I. als strijdmacht van de on
afhankelijke en souvereine Repu
bliek Indonesië weigert onder Ne
derlandse of enig andere buiten
landse leiding te komen staan.
5. De T.N.I. wenst een blijvend bestaan
van een militair verbond tussen de
Republiek Indonesië en de strijd
machten in andere staten, die een
gelijkwaardige positie bekleden als
de Republiek;
6. De eed van deze Indonesische strijd
macht is gebaseerd op de proclama
tie van de vrije Indonesische staat
op 17 Augustus 1945.
Aldus het standpunt van de republi
keinse strijdmacht, die iedere Neder
landse conceptie, welke in strijd is
met de idealen van de strijdmacht,
verwerpt, ook wanneer de regering ze
accepteert, zo schreef „Merdeka'.
Vierhonderd gewonden bij botsingen
tussen stakers en politie
I
Marshall bemoedigend
minister van Buitenlandse Zaken, be_
schreef de bereidheid van de Sovjet.
Unie om deel te nemen aan een con
ferentie ter regeling van het Donau-
George Marshall, de Amerikaanse
probleem als een „goed teken" van
Sovjet-bereidheid om te onderhande
len over „concrete kwesties". Hij voeg
de hieraan toe: „het is een goed te
ken in zoverre, dat een weigering 'n
slecht zou zijn". „Mijn enige hoop is"
zo zeide hij, „dat wij tot een bevre
digende overeenkomst geraken".
Hij sprak zijn vertrouwen uit, dat
de Sovjet-Unie zal antwoorden op het
jongste Amerikaanse verzoek om de
kwestie-Triëst te bespreken. „De
moeilijkheid daar zal waarschijnlijk
de kwestie der procedure zijn", aldus
Marshall.
Russen gingen weg
Volgens een officiële Amerikaanse
verklaring heeft de gehele Sovjet-
Russische delegatie Woensdagavond de
vergadering van het militaire be
stuursbureau te Berlijn verlaten zon
der enige verklaring te gevei* of zien
bij de voorzitter te verontschuldigen.
Tanks, stukken staal
en zwavelzuur
als strijdwapens
In allerijl zijn in de nacht van
Dinsdag op Woensdag politie-afdelin.
gen naar de Franse industriestad Cler.
mout Ferrand gezonden. Stakende ar
beiders van een rubberfabriek hadden
barricaden opgeworpen in de straten
van de stad en smeten de politie met
stukken staal, soms vanuit met bo
men versterkte loopgraven.
De politie maakte gebruik van tanks
om de barricaden te forceren. Een
dertigtal manschappen van de Repu
blikeinse Veiligheidsmacht zouden met
blindheid bedreigd zijn daar de sta-
kers „gebruik hebben gemaakt van
een bijtend vocht", waarschijnlijk zwa
velzuur.
Hedenmorgen was het aantal ge
wonden vastgesteld op 400. Thans is 'n
wapenstilstand tussen autoriteiten en
stakers gesloten. Indien de nacht zon
der incidenten zou verlopen, zouden
de onderhandelingen heden worden
voortgezet.
In de vroege ochtend begonnen de
opstootjes in kracht toe te nemen. De
stakers bestookten de leden der mo
bile garde met flessen zwavelzuur,
stalen kogels en bouten. De politie
agenten werden genoodzaakt met
traangas gevulde granaten te gebrui
ken. Yerscheidene detachementen in_
fanterie en luchtmacht bevonden zich
later ook bij de fabrieken, die geheel
werden ingesloten en kort daarna wer
den ontruimd.
De mijnwerkers te Saint Eloy, dicht
bij Clermont, hebben zich solidair met
de arbeiders van de bandenfabrieken
verklaard en het werk gestaakt. Groe
pen mijnwerkers marcheerden naar
de stad, rode vlaggen meedragend en
communistische partijleuzen verkon
digend.
Algemene staking
fn de stad
Gevolg gevend aan het bevel tot
algemene staking werd de arbeid
in alle grote ondernemingen der
stad neergelegd.
Het overwegen^ door communis
ten bestuurde Frans vakverbond
C.G.T. heeft verklaard de stakers
te steunen.
Ook de arbeiders van de Michelln-
fabrieken hebben aan het stakingsbe
vel gevolg gegeven, het werk neerge
legd en de fabriek bezet. De arbeiders
van de fabriek Peugeot, van de fa
briek Conkhof-Quinette, en van de
drukkerij der ,3anque de France" zijn
eveneens in staking.
Naar nader wordt gem'eld, zouden
86 manschappen van de Veiligheids
wacht zijn aangetast door gassen,
waarvan de samenstelling nog niet be
kend is.
Incident in parlement
In de Nationale Vergadering heeft
zich n-a.v. deze botsingen een ernstig
incident voorgedaan. Een communis
tisch volksvertegenwoordiger noemde
de minister van Binnenlandse Zaken
„moordenaar". De zaalwachters heb.
ben de openbare tribune doen ontrui
men en de vergadering werd geschorst
Na de hervatting van het debat
werd de communistische motie, die de
regering verantwoordelijk wilde stel
len voor de botsingen, verworpen.
„Status qho enie
ingevoerd
Op een bijeenkomst van Pierre Ber-
taux, de regeringsvertegenwoordiger,
en een delegatie van de stakers werd
later overeengekomen, dat de politie
zou worden teruggetrokken op haar
oorspronkelijke posities buiten de fa
briek en een stakingspost geplaatst
zou worden voor elke politieversper-
ring teneinde demonstranten, die bij
de politi-e zouden willen komen, tegen
te hoïtden.
De directie van de
briek zou ontboden worden om e
trachten het loongeschil, dat tot de
staking leidde, te regelen.
Het hoofd van de militaire politie
in het gebied verklaarde, dat de on
geregeldheden lang van te voren wa
ren voorbereid. Meer dan 100 perso
nen waren gearresteerd. Vóór 't «lui
ten van de wapenstilstand waren alle
treinen in de stad door een sympathie
staking voor spoorwegarbeiders tot
stilstand getracht. Ook de drukkers
der dagbladen staakten.
Bidault met de hakken
over de sloot
Na felle debatten werd in de Franse
Nationale Vergadering een motie, die
,de regering uitnodigt deel te nemen
aan de toepassing van de voorstellen
der conferentie van Londen", aange
nomen met 297 tegen 289 stemmen,
waardoor de regering dus een meer
derheid kreeg van 8 stemmen
Dodelijke val van jrooor'er
in ronde van Zw:heriand
Tijdens de 4e étappe van de ronde
van Zwitserland, ThunAltdorf (134
km), heeft zich een dodelijk ongeluk
'oorgedaan. Bij de afdaling van de
Susten-pas verloor de Belgische cou
reur Richard Depoorter bij een val
het leven.
De Belgisclfb wieler-wereld lijdt met
zijn heengaan een ernstig verlies. De
Poorter had in zijn loopbaan als ren
ner verschillende klassieke Belgische
weg-wedstrijden, zoals de Waalse Pijl,
op zijn naam gebracht en ook dit sei
zoen verkeerde hij in uitstekend»
vorm.
Het grote drieluik, dat als retable zich bevond op het hoofdaltaar der St- Laurenskerk en in 1581 over zee werd weggezonden met bestemming
voor Groot Novgorod in Rusland, maar door schipbreuk als „strandvondst" in bezit kwam van Koning Johan van Zweden, die het schonk aan de
Lutherse Domkerk van Linköping, waar het zich nog op heden bevindt. Het altaar zelf, toegewijd aan de Allerheiligste Drie-eenheid, werd in 1529
gebouwd, was rijk versierd met snijwerk en door de beroemde Meester Maarten van Heemskerk door dit l\eerlijk schilderwerk verrijkt De re
table, geheet gesloten (de buitenste'panelen dus) gaf te zien twee taferelen uit. St. Laurentius leven (boven) en Christus geboorte en Laatste Avond
maal (beneden) opengeslagen (de drie middenstukken) gaven te tien taferelen uit Jezus' tijden en de Verrijzenis. Cirea 1540 was het meesterwerk
voltooid. (Zie ook pag. 2) (Uit „Alcmaria Eucharistica")
Bernadotte tevreden
„Tot dusver is de VN-bemiddelaar
in Palestina voldaan over de toepas
sing van de wapenstilstand" aldus
heeft de secretaris-generaal van de
VN. Trygve Lie, op zijn wekelijkse
persconferentie verklaard.
In verband met de kwestie van een
VN-politiemacht zeide hij: ,.Ik ben
voorstander van een getalsterkte van
1000 tot 5000 man". Lie is van meninf,
dat de politiemacht niet alleen ter be
schikking van de Veiligheidsraad, doch
ook van de Trustschapsraad en van dt
Algemene Vergadering dient te staan.
Huis voelt voor verlaging
Marshall-hulp
Het Amerikaanse Huis van Afge
vaardigden heeft geweigerd bet voor
stel van de Senaat, voor de Marshall-
hulp een som van 6.125 710.228 dollar
uit te trekken, over te nemen en de
kwestie verwezen naar een gemengde
commissie, welke een compromis moet
trachten te vinden.
In welingelichte Congreskringen is
men van mening, dat aanstaande Vrij
dag een definitief besluit door Huis
en Senaat genomen zal zijn, doch dat
tenslotte 500 milliocn dollar minde*
toegewezen zal worden dan het aan
vankelijk begrote bedrag va»
5 300 000.000 voor de E R.P.
