„ledéreen stond verstomd over goede gang van zaken bij England-Spiel..." Gratis Volksverhuizing in. Sudetenland doet invloed reeds gelden HET GEHEIM VAN DE GELE NARCISSEN Herr Kriminaldirecfor Schreieder verieli (III) Argwaan in Engeland: doeltreffende maatregelen bleven achterwege Het „c«de-verh®or" van de onderschepte agenten gebeurde in het con centratiekamp Haaren. Aan het hoofd van dat kamp Stond een zekere Ernst May, een oude bekende van Schreieder uit Muenchen. De behan deling was daar op uitdrukkelijk bevel van Schreieder zeer goed. Tij dens het bezoek van Himmler aan Nederland in 1942 wist Schreieder ge daan te krijgen, dat de gedropte agenten niet naar Duitsland afgevoerd doch in Haarlem geïnterneerd konden worden. Hij zegt Himmler er van overtuigd te hebben, dat 't 'n onvergeeflijke domheid zou zijn de beste en dapperste zonen van 't Nederlandse volk te doden. Later zou- den zij. na de Duitse overwinning in 1942 verwachtte Schreieder die nóg de aangegeven mensen zijn om leidende functies bij industrie en handel te vervullen. Schreieder beweert steeds een grote achting gehad te hebben voor de houding der agenten. Van de 101 geheime agenten. die hem in handen vielen, noemt hij zeker 95% het Ideale type van ge- heim agent. Onder hen varen 99 Nederlanders, één Engelsman (een zekere Webster) en een Russisch agent (genaamd Schul ze). Deze, een Duitser van geboorte, had bij het aan de macht komen van Hitier in 1933 Berlijn en zijn boekhan del daar verlaten en was naar Rusland gevlucht. Daar kreeg hij een opleiding tot geheim agent In 1944 werd hij via Engeland naar Nederland gestuurd om in ons land een Russissche inlich tingendienst op te bouwen, zijn be richten stuurde hij vanuit Nederland In een voor de Engelsen onbekende code naar Engèland, dat het bericht dan weer aan Rusland doorgaf. Schul- ze werd in 1944 te Amsterdam gevan gengenomen. Toen hij door Frank op het Binnenhof verhoord werd, sprong hij uit het venster Schreieder zegt opgemerkt te hebbn, dat Russische agenen altijd ond.er zeer grote druk «taan en steed3 gehoorzamen aan het bevel zichzelf 'te doden wanneer zij in handen van de vijand vallen. Inkopen bij Bijenkorf Zoals reeds gezegd: Schreieder liet de gevangen genomen agenten in Haaren zeer goed behandelen, naar hij beweert uit achting 'voor hun hou ding en omdat het ondoelmatig en in Strijd met zijn beroepseer zou zijü hen te doden. Hij beweert zelfs in de Bijenkorf spelen e.d. voor de gevan genen gekocht te hebben. Van Duitse zijde werd tegen deze behandeling herhaaldelijk geprotesteerd, doch dr. Harster, die Schreieder's opvattingen Over de behandeling van gevangenen scheen te delen, dekte zijn onderge schikte wanneer er moeilijkheden dreigden.*De gevangenen in Haarlem werden op bevel van Berlijn in ver schillende klassen ingedeeld al naar ge lang hun opdrachten, hun opleiding en hun kwaliteiten. Deze statistieken werden zorgvuldig door de Duitse ge heime dienst bestudeerd en zij trok er zóveel lering uit dat de Duitse agen- tenscholen (o.a. die van Sorghvliet in Den Haag) werden opgebouwd op de beginselen van de Engelse agenten- opleiding, terwijl de Duitsers bij de opleiding van hun agenten het Engelse voorbeeld op de voet volgden. Kink in Kabel Schreieder zegt dat Giskes en hü (en ook Berlijn) verstomd stonden over de goede gang van zaken bü het England-Spiel. Men wist echter dat dit niet eeuwig kon duren. De eerste kink in de kabel ontstond door de Vlucht van Dourlein en Gbbink. Ber lijn was razend en de Duitsers in Ne derland radeloos. Schreieder was de eerste, die weer tot bezinning kwam. Door zijn jaren lange ervaring op het gebied der spion nage beweert hij een goede kijk te hebben op de psychologie van de men sen, die hierbij werken. Hij stelde vast, dat er overal een scherpe con troverse bestaat tussen de mensen van de contra-spionnage en de mensen die actieve spionnuge bedrijven. Beide groepen geloven dat hun dienst on feilbaar is en de ene groep beschouwt de andere als lastige en bemoeizieke pottenkijkers. Op deze tegenstelling speculerend, liet Schreieder naar En geland seinen, dat Dourlein en Ub_ bink Duitse agenten waren. Niet zon- 'der voldoening verklaart hij, dat de Engelsen er in trapten. De Engelse spionnagedienst kon eenvoudig niet geloven, zo zegt hij, dat hun dienst niet goed zou functionneren en het gevolg was, da't de twee gevluchte agenten als onbetrouwbare individuen beschouwd en gevangengenomen wer den na aankomst in Engeland. Naar aanleiding van de vlucht van de twee agenten had Rau'ter reeds willen Ingrijpen en Schreieder de zeg- gingsschap over de gevangen agenten in Haaren willen ontnemen. Dit ging echter niet door. Er kwam alleen een telegram van Kaltenbrunner, chef der Gesbapo, waarin Schreieder met zijn leven verantwoordelijk werd gesteld voor de bewaring der agenten. In Engeland schijnen sommige, lie den door het relaas van Ubbink en Dourlein toch argwaan gekregen te hebben. Er werd een controle-com mando, bestaande uit 810 man, per boot naar Nederland gestuurd. Bij de nadering van de Nedrelandse kust zijn zij echter door een Duits marine commando opgemerkt en na een ge vecht gevangen genomen. Schreieder zegt niet te weten, wat er van hen geworden is. Hierover Is hij 25 Mei 1945 in Rotterdam door een Engels of_ ficier ondervraagd, bij welke gelegen heid hij van een zestal geüniformeer de Nederlanders een pak slaag kreeg te incasseren (Wordt vervolgd) Smokkelhandel in tapijten ontdekt De ambtenaren der invoerrechten en accijnzen hebben te Breda een grote smokkelhandel in tapijten ont dekt. Naar schatting zijn er verschei dene duizenden tapijten mee gemoeid. Ongeveer 50 personen zijn bij deze smokkelhandel betrokken en ruim 10 arrestaties zijn verricht. De hoofdda ders zijn de gebroeders M uit Chaam, die met familieleden in Chaam en tra wanten uit Oos'terhout en Dongen een bende hadden gevormd. Deze had in Oosterhout een magazijn, van waaruit de tapijten per auto naar het Westen werden vervoerd. Tien Labourleden eisen overleg met Moskou Tien Labourafgevaardigden hebben een motie ondertekend, waarbij de bijeenroeping van een conferentie van vier (met de SU) wordt geëist om het Duitse probleem en de internatio nale controle op hét Ruhrgebied te onderzoeken. Abonneert U zich vandaag nog op ons blad! U ontvangt de krant dan tot 1 Juli a.s. gratis Industrialisatie van Duitsland eerste gevolg Nederland op tweesprong Wellicht weten we allen nog wel iets af van de Sudeten-Duitsers, die onder aanvoering van Henlein zulk een spectakel hebben gemaakt en waarmee de Tsjechen nog al wat el lende hebben gehad. Toen Tsjecho Slowakije dan ook na het einde van de tweede wereldoor log weer een z.g. zelfstandige staat werd, haastte 't zich gebruik te maken van de bepalingen van de overeen komst van Potsdam en verdreef de Sudeten-Duitsers als ongewenste vreemdelingen. Ruim drie millioen Sudeten-Duitsers werden naar Duits land getransporteerd, waar ze aan 'n nieuw leven konden beginnen. Deze mensen hadden, evenmin als de andere tien millioen Duitsers uit het Oosten, die van huis en hof ver dreven zijn, iets om handen. Hun vas. te goederen konden ze niet meenemen en hun overige bagage mocht slechts uit weinige kilogrammen per persoon bestaan. Het is geen wonder, dat de eerste tijd er een was van ontzaglijke chaos. Een chaos die nog lang niet hersteld is. maar waar 'coch'reeds enige teke ning in "begint te komen. Eén ding hebben deze Sudeten-Duit_ sers echter wél meegenomen. Da't is Eén dag in geurend hooi „Blaren als kwartjes: 's reporters handen stonden in brand" In een onbewaakt ogenblik zyn we zo dom geweest om tegen een van onze kennissen, die er een boerderij op nahoudt, te zeggen, dat een dag in het hooiland ons één van de pret tigste dingen leek die je in de zomer kan meemaken. Prompt volgde de uitnodiging om dan maar eens een dag te komen helpen. Onze kennis kon wel hulp gebruiken en misschien, dat wij wei een reportage konden maken van een dag by de hooioogst. Een da^ hadden we niet afgespro ken. Dat gaat nu eenmaal niet bij het hooien. Zodra het een heldere, zonnige dag was moesten we maar komen. Eindelijk kwam er na een periode van koude en nattigheid een dag waarop de zon in volle glorie aan de hemel stond, toen we ons bed uit stapten. Nou is dat niet zo heel erg, want de zon is er onhebbelijk vroeg bij tegenwoordig, zodat je nog niet direct een langslaper behoeft te zijn, als ze al vrij hoog staat. Een oud pakje aangetrokken, en kele ogenblikken later zaten we op de fiets en peddelden onder het flui ten van een luchtig deuntje naar de boerderij. Onze vrees, dat we "te laat zouden zijn, bleek ongegrond. De hele fa milie stond net klaar om naar het hooiland te gaan. Eerst moest de dauw er af zyn! De oudste dochter, een struise ver schijning van een twintig jaar, zat op de schudder. De jongste zou hel pen een wonderlijk instrument, de schuiver, te bedienen. De boer zelf, zijn zoon en uw verslaggever zouden zich onledig houden met het in el kaar zetten van de roken en het bijwerken vaa de walen. We genoten met volle teugen. De zonnewarmte streelde ónze leden heerlijk na de koude dagen, die we achter de rug hadden, de leeuwe rikken jubelden hoog in de lucht en een windje streelde langzaam langs ons heen. Telkens en telkens weer, de eerste minuten, schoten ons de dichtregels te binnen: „Hoe genoeglijk rolt het leven eens gerusten landmans heen Och arme, wat zouden we in de loop van de dag anders praten. Lang duurde het niet eens. Want de boer liet ons niet met rust. Er werd ons een hark in de handen gestopt en we mochten beginnen met het ge keerde hooi op walen te halen. Zelfs dat leek ons een prettig werk. De machine had het meeste werk al gedaan, en nu moesten wij er achter aan, om de walen een beetje te ordenen, zodat de schuiver ze straks tot grote massa's bijeen kon schuiven en wij er met de minst mogelijke moeite roken van konden mal^^ We keken eerst het goede werk eens af van de boer en zijn zoon. Het leek zo spelend te gaan, dat we de hark met het volste vertrouwen ter hand namen. Na een uur hadden we dezelfde hark het liefst stuk ge slagen. De zon, die we eerst zo ju belend waren tegemoet getreden, maakte het in het hooi brandend heet, zodat we stilletjes vloekten. Ons boordje, zaliger nagedachtenis aan een ontvluchte beschaving, was mateloos kwellend. Stof bedekte ons gelaat, waarop het aflopende zweet genoeglijk voortkabbelende beekjes te voorschijn toverde. En dah die handen. Ze stonden in brand. We werden heftig gepijnigd en zouden ongetwijfeld hebben opge geven, als we ons niet groot hadden willen houden voor de verdraaid aar dige dochters, die telkens als ze ons passeerden, gezeten op de schudder of lopende bij het paard van de schuiver, bemoedigende blikken naar ons wierpen, vergezeld van een lief tallig glimlachje, wat wellicht be loften voor een verre toekomst In hield. Gode zij dank: er kwam een ogen blik, waarop de arbeid gestaakt werd. Reeds hadden we gevreesd, dat de familie als een perpetuum mobile de hele dag zou doorgaan, maar het verschijnen van de boerin met een S~ote tas met inhoud was het sig naal tot de rust. Daar zaten we dan. allen bij el kaar, een tafereeltje, dat wé zo me nigmaal hadden gezien en dat we zo prachtig r,landelijk" vonden. Wan- trbuyvend bekeken we de' gezichten der 'anderen. Ze zagen warm zonder meer. Ze schtertsten en lachten en aten en dronken. In tegenstelling tot uw verslaggever, die alleen maar dorst had en wantrouwend het bin nenste van zijn handen bekeek, waar in een vuurtje leek te. branden. Het spel begon wèer. Twintig minuten later waren we weer aan de slag. Steeds meer moes- Jaarlijks worden door het stormweer duizenden basaltblokken, van de af sluitdijk weggeslagen. In de zomermaanden wordt de geleden schade her- steld. Thans zijn de herstelwerkzaamheden in volle gang: het dijkgedeelte van de voorgrond is weer gereed, het aansluitende gedeelte wordt bijgestort. ten we vechten tegen de opkomende lust om 't bijltje er bij neer "te gooi en, maar de gedachte aan de spot tende uitroepen hielden ons er van terug. We begonnen er trouwens doorheen te raken. We werden apatisch gelijk een slaaf nu eenmaal is en we prezen ons gelukkig, dat eindelijk de hou ten hark rust kreeg en we de hark konden verwisselen voor de vork. We zouden nu roken gaan zetten. Menigmaal hadden we er- met ver wondering naar staan kijken, als we die slachtige kerels daar mee bezig zagen, terwijl de roken met grote snelheid verrezen. Het leek zo spe lende te gaan. Nu weten we beter. Want toen het een beetje diep in de middag was geworden waren zelfs de vakbekwa me werkers vermoeid. Kunt ge u voorstellen hoe wij ons voelden? We hebben als idioten staan trekken aan de plokken hooi, waar een ander mee scheen te spelen. We voelden overal pijn. In de schou ders, in de rug, in de lenden en in de benen. En juist die pijn was oor zaak, dat we door konden gaan. An ders hadden we met het oog op de toestand onzer handen het bijltje er al lang bij neer gegooid. Toen we in een stadium waren gekomen, dat alles ons pijn deed. hadden we geen speciale aandacht meer aan onze handen besteed, maar toen vlak voor de tijd van melken we opnieuw door de boerin onthaald werden op versterkende levensmidde len en de laatste rook Inmiddels on der handen was genomen, deden we de ontdekking, dat onze handen vol blaren zaten. Blaren als kwartjes. Omdat het werk op een oor na ge- gevild was hadden we de kracht er om te lachen. Al3 trouwe wachters stonden -de hooiroken. Het hooi geiir_ de heerlijk, maar we hadden er geen aandacht meer voor. De natuur rond om ons was van een alles overwel digende pracht. We hadden alleen oog voor een tas koffie. In één dag tijd waren we volkomen veranderd. Hadden we geleerd, dat het slechts schijn is, wanneer we zulke landelij ke tafereeltjes zien: schijn, waar achter enorm harde en zware arbeid verborgen ligt. Het hooi staat aan de rook. De boer is half gerust. Want helemaal tevreden is hij pas, als het eenmaal veilig en wel In de berg is, zodat hij weer. wintervoorraad voor zijn bees ten heeft En de koeien zullen deze winter hooi consumeren, waarin zweetdrup pels voorkomen, die door een argelo ze reporter zijn gestort. hun arbeidskracht en hun ervaring, die ze vooral op industrieel gebied hebben, 't Sudetengebied is van oud# een terein, waar belangrijke indu strieën gevestigd zijn. Industrieën op het gebied van glas, aardewerk, byouterieën, lederwaren en wat voor de verplaatste personen heel belangrijk is: deze takken van industrie waren niet in enorm grot» bedrijven ondergebracht. De mogelijkheid om in Zuid Duits land opnieuw te beginnen hébben ze dan ook met twee handen aangegre pen en zo is in een paar "jaar t;jds daar een nieuwe tak vaij industrie ontstaan. Door hun ervaring en vakkennis hebben dg personen die deze industrie gesticht hebben e^n voorsprong op de Tsjechen, die wel geprobeerd hebben de plaats van de Sudeten in te ne men, maar daar door gebrek aan ar beidskrachten slechts zeer ten dele in zijn geslaagd. Trouwens, ook de uit Silezië ver dreven personen, die nu in Duitsland vertoeven, proberen in Duitsland in 'de kleinindustrie aan de slag te komen. Mede tengevolge van de heersende spanning tussen Oost. en West Duits land komen nu de bepalingen van de overeenkomst van Potsdam, waarbij het voornemen bestond om van Duits, land een landbouwstaat te maken, steeds meer in het gedrang. Betekenis voor ons land Wat betekent dit nu voor ons land? Zijn wij er ook bij geïteresseerd? Naar onze mening wei degelijk! Indien Duitsland het grote industriële cen trum van Europa wordt, en we laten dan de zwaar-industrie buiten beschou wing, dan betekent dit, dat ons land, dat met het oog op de dichtheid on zer bevolking „teeds meer op industri alisatie is aangewezen, in de toekomst een geduchte concurrent zal krijgen. Wat dit betreft is dit dus een som ber vooruitzicht. Daar staat echter te_ genover, dat een dichtbevolkt indu strieel centrum in het hart van het oude werelddeel voor de land- en tuin bouw góede perspectieven biedt. Ech ter zullen we niet moeten vergeten, dat andere landbouwgebieden (als Hongarije en Italië» ey?i;zeer naar af. zetgebied zoeke- VRIJDAG 18 JUNI 1948 Hilversum 1 301 m. 7.00 Nieuws: 7.30 Ontbijtmuziek; 8.00 Nieuws; 8.18 Johan Jong, orgel; 9.00 Gram. Edward EIgar 10.00 Morgenwijding; 10.30 Voor de vrouw; 10.45 Gram.platen; 11.15 Voordracht; 11.30 Licht orkestconcert; 16.00 Lichte orkestwerken; 36.30 Tus sen twaalf en zestien; 17.00 Filmland; 17.20 Bespreking van Haydn; 18.00 Nieuws; 18.30 Ned. Sbrijdkr.; 19.00 Denk om de bocht; 19.15 Accordeon orkest Jan Vogel: 19.30 VPRO cursus; ..Waar is Uw God"; 20.00 Nieuws; 20.05 Ned. Kamerkoor 2030 Cursus: 21.00 Men vraagt— wij draaien; 21.30 De Ducdalf;, 21.50 Op vleug'len der mu ziek; 22.00 I^iitenl. weekoverz.; 22.15 Swing and sweet; 22.45 Avondwijding; 2300 Nieuws; 23.15 Symph. Avond concert Hilversum II 415 m. 7.00 en 8.00 Nieuws; 8.30 Symph. concert; 9.15 Och tendbezoek bij zieken; 9.35 Opgewekte melodie; 10.30 Morgendienst; 11.00 Strijkorkest;. 11.30 Sopraan en piano; 15.00 Ere_promotie Jan Smuts; 1600 Voordracht; 17.15 Holanda-sextet; 17.45 Bekende orkesten, bekende melodieën 18.30 Intern. Jeugdleidersconferentie; 18.45 Wognums Zangkoor 19.00 Nieuws 19.15 Regeringsuitzending; 19.30 Actu eel geluid; 20.00 Nieuws; 20.15 Viool en piano; 20.45 Toespraak 21.05 Om roeporkest; 22.00 Vragen aan voorbij gangers; 22.30 Negro-spirituals; 2245 Avond-overdenking 23.00 Nieuws: 23.15 Gram. serenade. FEUILLETON Spannend verhaal van EDGAR WALLACE - 9) „Neen," zei hij kalm. „Ik stond in directe verbinding met de politie in Shanghai, en ik was van plan mij te verbinden met Scotland Yard; eigenlijk kwam ik voor dat doel over. Maar door verschillende omstandigheden opende ik mijn eigen detective-bureau on de belang rijkste dezer omstandigheden was, dat Scotland Yard weigerde mij de vrije hand te laten, wat ik beslist nodig had!" De ander knikte snel. China was vervuld van de heldendaden van Jack 01iver Tarling. of, zoals de Chinese criminele wereld hem noemde, ais parodie op zijn naam, „Lick Jen," „De Menschenjager". Lyne beoordeelde alle mensen naar zijn eigen maat staf en zag in deze onaandoenlijke man een mogelijk werktuig en naar alle waarschijnlijkheid een geschikt medeplichtige. Naar algemeen gezegd werd, deed het detective corps in Shanghai wonderlijke dingen en nam het niet al te nauw met de eigenlijke letter van de wet. Er liepen zelfs geruchten, dat de „Menschenjager" er niet voor terugdeinsde om zijn gevangenen te pijnigen, wan neer hij op die wijze bekentenissen kon uitlokken, die betrekking hadden op een grote misdadiger. Lyne was niet en kon niet op d? hoogte zijn van al de legenden, die rondom de naam „De Jager", waren ontstaan en evenmin kon men verwachten, dat hij de waarheid van de leugen wist te scheiden. „Ik weet wel zo ongeveer, waarom u mij ontboden hebt", vervolgde Tarling. Hij sprak langzaam en enigs zins temend. „In uw brief gaf u mij een ruwe schets. U verdenkt iemand van uw personeel, dat hij reeds jarenlang de firma geregeld bestolen heeft. Een zekere Mr. Milburgh, uw eerste afdelings-chef." Lyne legde hem met een gebaar het zwijgen op en sprak op zachte toon. „Ik wens, dat u dit voor een poosje vergeet, Mr. Tarling." zei hij. „In werkelijkheid ga ik u voorstellen aan Mr. Milburgh en het is' niet onmogelijk dat Mr. Milburgh ons met mijn voornemen kan helpen. Ik zeg niet, dat Milburgh eerlijk is, of dat mijn verdenking ongegrond was. Maar voor hét ogenblik heb ik een ge wichtiger zaak bij de hand. en u zult mij zeer ver plichten wanneer u alles vergeet, wat ik u omtrent Milburgh heb gezegd. Ik zal hem nu opbellen." Hij liep naar een lange tafel, die de halve lengte der kamer besloeg, nam de hoorn van de telefoon, die op het ene eind stond en sprak tegen iemand. „Zeg Mr. Milburgh, dat hij in de eetkamer komt," zei hij. Toen wendde hij zich weer tot zijn bezoeker. „Die zaak van Milburgh kan wachten," sprak hij. „Ik weet niet zeker, of ik er wel verder werk van zal maken. Hebt u al enig onderzoek ingesteld? Zo ja, dan was hét beter dat u mij de hoofdzaak daarvan vertelt voor Milburgh hiér komt." Tarling nam een wit kaartje uit zijn zak en keek er op. „Hoeveel salaris geeft u aan Milburgh?" „Negenhonderd per jaar," antwoordde Lyne. „Hij leeft overeenkomstig een inkomen van vijfdui zend." zal Tarling. „Het' zou zelfs kunnen zijn, dat hij doet alsof hij een nog groter inkomen heeft. Hij is eigenaar van een huis hogerop' aam de rivier, is zeer verkwistend Maar de ander schoof ongeduldig deze kennisgeving terzijde. „Nee, laat dat rusten." riep hij uït. „Ik zeg u, dat ik nu belangrijker zaken om handen heb. Milburgh mag een dief wezen „Hebt u mij laten roepen, mijnheer?" Hij keerde zich snel om. De deur was geruisloos open gegaan en een man stond op de drempel der kamer, beminnelijk glimlachend en onophoudelijk in zijn handen wrijvend, alsof hij deze waste met' onzichtbare zeep. HOOFDSTUK IL De Jager weigert zijn prooi. „Dit is mijnheer Milburgh," zei Lyne onzeker. Zo Mr. Milburgh de laatste woorden van zijn patroon had gehoord, dan verried zijn gelaat er niets van. Zijn lach was echt, niet maar alleen een plooien van de lippen, doch ook zijn grote, glansloze ogen lachten. Tarling schonk hem een snelle blik en maakte zijn gevolgtrekkingen. De man was een geboren livrei-knecht, met grof gelaat, kaalhoofdig en gebogen schouders, alsof hy onophoudelijk een nederige houding aannam. „Doe de deur dich't, Milburgh en ga zitten.Dit i» Mr. Tarling." „E Mr. Tarling is e detective." „Werkelijk, mijnheer?" Milburgh maakte eer{ eerbiedige buiging in de rich ting van Tarling, de detective, die nauwkeurig lette op enige verandering van kleur, enige gelaatsbeweging een dezer kentekenen, die hem zo dikwijls de betrapte misdadiger verrieden wachtte tevergeefs. „Een gevaarlijk iemand," dacht hij. (Wordt vervolgd.*

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

De Vrije Alkmaarder | 1948 | | pagina 3