Boedapest, symbool van merkwaardig
herstel in zonnig land der Hongaren
Abonneert U
op dit blad
Landbouw vraagt garantieprijzen
voor consumptie-aardappelen
HET GEHEIM VAN DE
GELE 'NARCISSEN
Ttmiddtn van wapengeweld en gienzeloze verwarring
werd 5' millioen morgen land onder (50.000 boeren
verdeeld drastische revolutie
Van een verslaggever van het A.N.P.
In de drie jaren, die zyn verstreken sedert straatgevechten zijn hoofdstad
in een veld van ruines veranderden, heeft Hongarije op het gebied van z\jn
economisch herstel vorderingen gemaakt, die de bewondering van iedere
bezoeker moeten afdwingen. De Hongaren tonen gaarne de stad Budapest
als het symbool van dit merkwaardig herstel. Waar voor drie jaren kapot
geschoten tanks tussen de puim nopen lagen, daar tiert thans weer een be
drijvigheid en een levenslust, die herinneringen oproepen aan het uiterlUk
der stad in de vooroorlogse dagen. Het leven gonst er in de fraaie zwem
baden, op de tennisplantsoenen, op de helverlichte boulevards en in de
avondlijke tuinen luchtig voorbij aan de naweeën van de oorlog en aan de
maatschappelijk omwenteling, die zich steeds sneller voltrekt. Waar voor
twee jaren de Inflatie zodanige vormen had aangenomen, dat men drie-en-
twintig cijfers nodig had om de prijs van één el te beschrijven, daar ls het
gelakt de clrcnlatle der nieuwe munteenheid te houden beneden het plafond
van 2000 millioen, dat bi) de geldstabillsatie in uitzicht werd genomen.
Catastrophaal slechte
oogsten
Ofschoon het levenspeil van de ar
beider nog slechts zestig_j>rocent be
draagt van het vooroorlogse en de le
vensmiddelen en gebruiksgoederen,
die men In overvloed in de winkels
vindt, slechts in beperkte mate be
reikbaar zijn voor de koopkracht der
massa, kan toch gezegd worden, dat
het land op de weg naar het herstel
van normale verhoudingen reeds een
goed stuk gevorderd is.
Dit herstel is bijzonder duidelijk ln
de mijnen en in de zware industrie
beide feeds kort na de bezetting
onder nationale leiding gesteld
waarin het vooroorlogse productie-
peil reeds overschreden is. De pro-
ductienlveaux der andere bedrijfstak
ken variëren tussen zeventig en ne
gentig prooent van 1938, de belang
rijke textielindustrie produceert tach
tig procent. De geestdrift, waarmee
het Hongaarse volk terstond na het
einde dér krijgsverrichtingen aan de
slag is gegaan, heeft de grondslag
gelegd voor het economisch herstel,
waaraan thans door het huidige be
wind met grote energie en doortas
tendheid en met een nauwkeurig
vastgelegd doel gewerkt wordt. Bij
de beoordeling van het peil, waarop
men op dit ogenblik gekomen is, mag
niet uit het oog worden verloren, dat
bet land zich door een dubbel zware
belasting heeft moeten heenworste-
len.
Als laatste bondgenoot van Hitier
heeft het zich practisch afgesneden
gezien van buitenlandse hulp. Daar
entegen moet het met 300 millioen
vooroorlogse dollars reparaties beta
len aan de Sovjet-Unie, Joego-Slavië
en Tsjecho Slowakije. De Sovjet-Unie
is weliswaar jegens Hongarije 'n cou
lant schuldeiser geworden zjj le
verde vorig jaar enig graan in plaats
van het te ontvangen en zjj vermin
derde haar vorderingen met de he
doch daar staat tegenover, dat er
in de chaos na de oorlog aanzienlijke
onzichtbare reparaties zijn geleverd,
waaraan het weinige ten offer viel
wat de Duitse bezetting nog onge
moeid had gelaten. Een nog zwaar
dere belasting waren evenwel de ca-
tastrophale oogsten der laatste jaren
die nauwelijks de helft van de nor
male bedroegen. Zg worden in hoofd
zaak toegeschreven aan de abnorma
le droogte, doch deskundigen erken
nen, dat zij mede beïnvloed zijn door
de gevolgen van de meest drastische
revolutie, die zich na de oorlog in
Hongarije heeft voltrokken: de ver
deling van het bodembezit
Tot aan het einde van de oorlog
hebben in Hongarije feodale verhou
dingen ten plattelande voortbestaan.
De helft van het grondbezit was in
handen van grotere bezitters, terwijl
twee-derde der boerenbevolking vrij
wel zonder land was.
Kleinbedrijf ioekomsf
De drie millioen sterke landloze of
landarme bevolking van het platte
land heeft wel een zeer moeilijk be
staan gekend. Men hoort thans in
Hongarije geen ernstige bezwaren
meer tegen het beginsel der 1 andver
deling. Deze wordt vrijwel algemeen
beschouwd als grondslag voor de ont
wikkeling van e^n. nieuwe boeren
stand in een land, dat nog grote, tot
dusver ongebruikte, agrarische mo
gelijkheden biedt. Dit neemt niet weg
dat men zich (ook in regeringskrin
gen) bewust is van het feit, dat de
wijze der verdeling weinig ideaal is
geweest. De grondverdeling was de
eerste grote bestuursdaad van de door
de Russen nog voor de verovering van
Boedapest te Debreczen ingestelde
voorlopige Hongaarse regering. Er
waren ln het ten dele nog omstreden
land geen verbindingen en het bevel
tot de verdeling werd per koerier
verspreid. Plaatselijke commissies
verdeelden 5% millioen morgen land
onder 650.000 boeren, waarvan velen
zó verbaasd stonden over de radicale
wijze waarop met het verleden werd
afgerekend, dat zfl aarzelden de grond
te aanvaarden. De Hongaarse rege
ring is er zich van bewust, dat deze
landhervorming de inleiding moet zijn
tot nog méér ingrijpende agrarische
hervormingen. Ofschoon nog 200.000
boeren landloos zjjn gebleven zijn de
kavels te klein om een rendabel be-
dryf mogelijk te maken, tenzg men
overgaat naar een meer intensieve
wijze van verbouwing. Het streven is
dus gericht op het vervangen van de
vroegere tarwe-exporten door export
van gevogelte, eieren, conserven en
fruit. De landbouw-autoriteiten staan
voor de wel uiterst zware taak deze
hervormingen door te voeren met een
zeer weinig ontwikkelde boerenstand,
die bovendien de technische hulpmid
delen mist.
(Wordt vervolgd).
In deze baart geven wjj een overzicht
van de maatregelen, die in Palestina
door Graaf Bernadotte genomen zjjn
ter controle van de naleving der voor
waarden van de wapenstilstand. Zo
als bekend, wordt Graaf Bernadotte
hierin bijgestaan door een aantal bui
tenlandse officieren, met name uit
Zweden, België en de
Verenigde Staten.
Vrijwillige verzekering
Nu de geldmiddelen over het alge
meen krapper beginnen te zitten, zjjn
er onder de groep van kleine zelf
standigen tallozen, die het risico van
een langdurig ziekbed met de daar
aan verbonden kosten niet zelf meer
willen dragen.
Ze gaan zich dus verzekeren en de
Ziektewet biedt hen de mogeljjKheld
om op de zelfde voorwaarden verze
kerd te worden als de loontrekken-
den, in de Vrijwillige Verzekering. Ze
melden zich dus aan bjj de bode, de
nodige formaliteiten worden vervuld,
er wordt opgegeven hoeveel men per
jaar verdient en als dit minder dan
8750.is, zou men menen dat men
in de verzekering zonder meer opge
nomen kan worden.
Ons hebben echter de laatste t\|d
verschillende klachten bereikt, dio
aantoonden, dat men dan nog niet
klaar is.
Het komt nogal eens voor, dat de
dokter zegt: Nee, dat neem ik niet!
Ik ben niet van plan om U als Zie
kenfondspatiënt aan te nemen. Daar
voor kan de dokter verschillende mo
tieven hebben. Wellicht kan htf zjjn
aanstaande patiënten niet zetten,
wellicht wonen zo hem te ongele
gen. terwijl het ook voorkomt, aat
dokter de financiële toestand van
de patiënt zó goed vjndt, dat h#
zegt: al leg je nu ook tienmaa1 een
verklaring over van de Inspecteur
van de belastingen, dat je inkomen
minder is dan 3750.je kan me
de klomp breken, ik neem je er
niet ln: Men heeft dus als men zich
vrijwillig gaat verzekeren, vrije art
senkeuze, maar de arts heeft de vrij
heid om te zeggen: „Ga maar door.
Ik neem U niet!"
EN DAN
In de stad is dit vraagstuk mis
schien niet zo ernstig als ln de dor
pen. Is er immers maar één arts
op het dorp, dan loopt men niet so
gauw naar een ander dorp. Maar ook
als men aan zijn eigen arts gewend
is, loopt men niet zo vlug over.
Met het gevolg, dat men maar blijft
lopen, onverzekerd, of dat men in
een ziekenfonds gaat, dat door de
arts wordt aanbevolen.
We zullen echter ^annemen, dat
ook degene, die zich vrijwillig wil
verzekeren, tot het ras der atijf-
koppigen behoort en naar een an
dere dokter gaat. die hem ook niet
aanneemt Ook een derdp niet!
Dan rijst de vraag, of de artsen
zo'n man het nu werkelijk onmoge
lijk kunnen maken om van de vrij
willige verzekering gebruik te ma
ken.
Neen! Dat kunnen ze niet Want
als degene, die zich vrijwillig ver
zekeren wil en daarvoor krachtens
zijn Inkomen in aanmerking komt,
door geen enkele arts wordt aan
genomen, (en we kunnen ons voor
stellen dat een arts van een vreem
de plaats dat niet direct doet, in
verband met afstand) dan kan hfl
daartegen in beroep komen bij het
bestuur van het Fonds.
Is dit van oordeel, dat men ten
onrechte geweigerd is door de art
sen, dan kan het bestuur een arts
aanwijzen, die de vrijwillig verzekerde
als patiënt moet aanvaarden.
Wij meenden goed te doen een en
ander onder de aandacht van onze
lezers te brengen.
GRATIS VIS
In grote hoeveelheden komt
de laatste dagen ln Egmond
aan Zee z.g. horsmakreel op
het strand, die achter kleine
visjes azend, zich te dicht
aan de kust waagt en door
de golven over de zandbank
geworpen wordt, zodat men
ze met manden vol voor het
oprapen heeft.
Menig Egmonder en badgasc
eet zodoende gratis vis'.
De eeuwige vjjsnd van Nederland, het water, eist voortdurende waak
zaamheid. De golfbrekers aan de Noordzeekust tussen-Petten en Kamper
duin worden in de zomermaanden hij kalm weer en laag water versterkt.
Ook opheffing vervoerverbod en stimulering
export staan op verlanglijstje
Over de prijszetting van de con
sumptie-aardappelen is door de Stich.
tlng voor de Landbouw en de handel
een voorstel ingediend bij het Be
drijfschap voor aardappelen, waarin
wordt aangedrongen op de volgende
«.een minimum garantieprijs voor
aardappelen;
b. opheffing van het veevoederverbod;
o. stimulering van de export.
De Akkerbouwcommissie van de
Stichting acht het zeer urgent dat voor
een eventueel overschot van aardap
pelen een minimumprijs gegarandeerd
wordt. Zij heeft hierbij verschillende
mogelijkheden op het oog: dat de
overheid zich garant stelt voor de fi
nanciële resultaten van de aardappel-
schrijvende lezers
Filmproblemen
In Uw artikel van vorige week
Zaterdag over „Filmproblemen"
schrijft U dat de bioscoop-bezoekers
naarstig de onderschriften zitten te
ontcijferen die zeer hinderlijk zijn:
Waarom die zeer hinderlijk zijn is
een raadsel. De enkele keer dat
ik de bioscoop bezoek, zijn deze on
derschriften voor mij een uitkomst,
daar ik n.L slechthorend ben. De on
derschriften verdwijnen juist volgens
mijn ervaring veel te vlug, daar men
geen tijd heeft ze te lezen. Ik hoop
dus, en met mij meerdere lotgenoten,
dat de onderschriften zullen blijven,
aangezien de bioscoop voor ons één
van de weinige ontspanningsmoge
lijkheden is, daar wij aan toneel of
cabaret niets hebben, behalve een
enkele die een goed (maar voor de
meesten veel te duur) gehoorappa
raat bezitten.
Daarom spijt het mg ook dat het
buitenlands- en Hollandsnieuws ge
sproken wordt, waaraan wij dus ook
niet hebben. Misschien zal de Vereni
ging van Slechthorenden nogeens o-
ver zoveel geld beschikken, dat ze
ln toneelzaal en bioscoop een gehoor
apparaat kan plaatsen, maar voor
het zover ls, verzoeken zij dringend
de onderschriften te laten bestaan.
•Mej. G. NIEROP
Dijkgraafstraat 14, Alkmaar
Naschrift Redactiet
Mej.Nierop heeft ons betoog, dat
de onderschriften bi) een film nu
juist niet zo bijzonder prettig zijn
eigenlijk nog onderstreept, door te
betogen dat ze veel te vlug verdwij
nen en dus grote inspanning van het
publiek vragen. Dat was de stich
ting van ons betoog. Daarnaast heeft
Mej. Nierop een probleem aange
roerd. waar wij niet aan hadden ge
dacht en waar wij ook geen oplos
sing voor weten te vinden. Op dit
punt fyeeft ze ongetwijfeld gelijk.
cultuur in Nederland, ofwel, dat de
gezamenlijke telers deze garantie ge
ven.
De landbouw ziet zeer goed in, dat
men ten aanzien van dit vraagstuk ook
zelf een taak heeft. De gezamenlijke
aardappeltelers kunnen maatregelen
treffen, waardoor de prijs van het
product op een redelijk peil gestabili
seerd wordt. Dit zou men kunnen be
reiken door bepaalde voorraden uit
de markt te nemen; op deze wijze kan
het aanbod aan de vraag worden aan
gepast. Het kan ook geschieden door
het verlenen van toeslagen op voor
schotten, waardoor een bodem in de
morkt wordt gelegd. Wil men één van
deze beide maatregelen toepassen, dan
*s fondsvorming nodig. Ook hiervoor
heeft men de steun van de overheid
nodig: niet'de financiële steun, maar
de machtiging om een heffing op te
leggen per ha. aardappelen.
Nu kan men. aldus de Stichting voor
de Landbouw, tegenover deze plannen
wel het bezwaar aanvoeren, dat een
heffing uiteindelijk opgebracht wordt
door de consument. Dit bezwaar houdt
echter geen steek. Naar de mening van
de commissie heeft geen enkele con
sument het recht aardappelen te eten
beneden de kostprijs voor de boer. Bo
vendien zou een-zeer lage prijs er toe
leiden, dat de boeren het volgende
jaar minder aardappelen verbouwen.
Té lage prijzen bij deze oogst zul
len dan hogere prijzen bij de volgen
de oogst kunnen veroorzaken.
Het hoofdbestuur van de Stichting
zal aan de overheid voorstellen een
WIJ LAZEN
voor U...
PRIJZENBOEKJE 1948
Ons werd door het Directoraat-
Generaal van de Prijzen toegezon
den een nieuw Pr(jzenboekje voor
het Jaar 1948.
Het boekje, dat een omvang van
135 pagina's heeft, bevat een schat
van gegevens, alsmede nieuw vastge
stelde prijzen voor verschillende ar
tikelen.
Tevens is achter in het boekje een
lijst afgedrukt van de verschillende
adressen van de plaatselijke prijzen-
commissie. waar men zich bij even
tuele moeilijkheden kan Vervoegen.
DONDERDAG 24 JUNI 1948
Hilversum I 301 m. 7.00 en 8.00
Nieuws; 7.30 en 8.15 Gram.muziek;
7.50 Dagopening; 9.15 Morgenwijding;
9.45 Arbeidsvitaminen; 10.35 Gram.
muziek; 10.50 Voor de kleuters; 11.00
Gram. muz.; 12.00 Vioolrecital; 12.38
Balalaika-muziek 13.00 Nieuws; 13.15
Orkest Bandi Balogh; 14.00 Voor de
vrouw; 14.20 Vaudeville-orkest; 15.00
Voor zieken en gezonden; 16.00 Tus
sen vier en vgf; 17.00 Kaleidoscoop;
17.30 The Skijmasters; 18.00 Nieuws;
18.15 Sportpraatje; 18.30 Ned. Strijd
krachten19.05 Wimbledon-reportage
19.15 Verkiezingsrede Lijst Weiter;
20.00 Nieuws; 2;0.15 Residentie-or
kest; 22.00 „Techniek en noodlot",
hoorspel; 22.35 The Rom&ncers; 23.00
Nieuws; 23.15 Platen, die men graag
hoort
Hilversum H 415 m. 7.00 en 8.00
Nieuws; 7.45 Morgengebed; 9.05 Kin
derkoor; 9.45 Schoolradio; 10.00 en
10.45 Gram. platen; 10.15 Morgen
dienst; 11.00 Voor de zieken; 1;2.03
Bekende tenoren zingen; 12.33 en
13,20 Het orkest zonder naam; 13.45
Voor de vrouw; 14.00 Amora-trio;
14.40 Voor de vrouw; 15.00 Kameror
kest; 16.00 Bijbellezing; 16.45 Kinder
koren; 18.00 Marsen; 18.30 Chr. Mu
ziekvereniging; 19.00 Nieuws; 19.30
Verkiezingsrede Anti-Revolutionnai-
ren; ^0.00 Nieuws; 20.15 Pla&tvaria;
21.00 Reportage uit Zwitserland;
minimum-garantieprijs te geven. In
dien men dit niet wenst, zal machti
ging gevraagd worden tot het vormen
via een fonds. Indien de overheid ook
hitraan geen medewerking wenst t»
ver'enen, zal het hoofdbestuur zich
ge oodzaakt zien aan de boeren de
rr.ad te geven In het volgend teeltplan
s'.echts weinig aardappelen op te ne
men. Indien de uitkomsten niet vol
doende zullen zijn. Mocht dit tot ge
volg hebben, dat de regering het vol
gend jaar te kampen heeft met een
gebrek aan aardappelen, dan zal zij
dit *t het bedrijfsleven kunnen ver
wijten. Dit heeft immers voldoende
voorstellen gedaan om te komen tot
een behoorlijke aardappeloogst tegen
redeü'ke prijzen, aldus de Stichting.
In net jaar 948 stichtte tlsinus, abt van Sta Alban (Eng.) drie kerken
een school en een markt, die de oorsprong vormden van de stad St. Alban
en nog steeds bestaan. Ter viering van het 10«fr-Jarig bestaan van de stad
werd een grote historische optocht gebonden waarin Koningin Elbabeth
Hendrik VL Cromwell en Karei I te aien waren. Een aantal meisjes In
Victoriaanse klederdracht voerde halteroefeningen uit.
Spannend verhaal van
EDGAR WALLACE -
9) Want van niets in de wijde wereld zijn de onbe
grepen grootheden meer overtuigd dan van dit: min
achting is het beste bewijs voor begaafdheid. In andere
omstandigheden was Thornton Lyne mischien nog wel
terechtgekomen in een kring, die zich verheven voelde
boven huwelijk, zeep, schoon linnengoed en frisse lucht
maar zijn vader stierf aan een overladen maag en Thorn.
ton werd de Lyne van Lynes Service First.
Eerst was hij van plan de bezitting te verkopen en
zich terug te trekken op een villa in Florence of Capri.
Toen trof hem plotseling de tegenstelling, een groots
denkbeeld. Hij een geletterde, en gentelman en een mis
kend dichter, zittend op het kantoor van een magazijn
dat idee lokte hem aan. Hij hoorde iemand de opmer
king maken, dat het idee „rijk" was. Hij zag zichzelf als
„karakter" en die rol behaagde hem. Tot verbazing van
Iedereen nam hg het werk van zijn vader over, dat wil
zeggen, hij tekende cheques, inde de winst en liet het
beheer over aan de Soults en de Neys, waarop de oude
Napoleon Lyne vertrouwde toen hij zijn keizerrijk
stichtte.
Thorton schreef een adres aan zijn 3000 employés
welk adres gedrukt was op echt oud papier met eigen
aardige sierletters en brede open randen. Hij citeerde
Seneca, Aristoteles, Marcus Aurelius en de „Ilias". Het
„adres" oogstte beter en langere recencies in de dag
bladen dan zijn boek.
Hij had het leven beschouwd als een aangename proef
neming te pikanter door de verbazing van talrijke ver
rukte vrienden, die in hun handen klapten en vol ontzag
vroegen: „Hoe kun je een man van jouw tempera
ment....!"
Het leven zou ook aangenaam zijn gebleven, wanneer
iedere man -en vrouw die hij ontmoette hem sta zijn
gang had laten gaan. Maar er waren minstens twee men.
sen, waarvoor Thorton Lyne's millioenen geen waarde
hadden.
Het was warm in zijn limousine, die electrisch ver
warmd werd. Maar daarbuiten was het bitter koud op
die gure Aprilmorgen en het groepje huiverende vrou
wen, dat op eerbiedige afstand stond van de gevangenis
poort, trok haar omslagdoeken steviger om haar schou
ders, toen dwarrelende sneeuwvlokken neerdaalden. De
Common was bedekt met een wit poeder en de voorjaars
bloemen zagen er diep ellendig uit ia hun winterse
omhulling.
De gevangenisklok sloeg acht uur en een poortje werd
geopend. Een man slenterde naar buiten, zijn jas tot aan
de hals toegeknoop't en zijn pet in de ogen getrokken.
Toen Lyne hem zag, liet hij de courant, waarin hij las,
vallen, opende het portier van zijn auto en sprong eruit
waarna hij op de vrijgelaten gevangene toeliep.
„Wel Sam", zei hij vrolijk „je had m!J zeker niét ver
wacht?"
De man bleef staan alsof er op hem geschoten werd en
staarde de in een bontjas gehulde gestalte aan. Toen:
„O, mr. Lyne", zei hij met gebroken stem. „O mijnheer"!
snikte hij en de tranen stroomden over zijn gelaat, ter
wijl hij niet in staat om te spreken, de uitgestoken
hand in zijn beide handen klemde.
„Je dacht toch niet, dat ik je in de steek zou laten,
is het wel Sam?" ze! mr. Lyne in het volle bewustzijn
van zijn deugd.
„Ik dacht, dat u mg in de steek zoudt laten, mijnheer",
zei Sam schor. „U is een gentleman, dat is u mijnheer
en ik moest mg over mijzelf schamen!"
„Onzin, onzin, Sam! Stap in jongen. Kom mee. De
mensen zullen denken, dat je een millionair bent".
De man slikte zijn tranen weg, grinnikte onnozel, open
de het portier en stapte in de auto, waar hij zich met
een behagelijke zucht in de weelderige grote bruine
kussens liet zinken.
„Hemel! Dat er mensen als u in de wereld kunnen
zijn, mijnheer! Wel ik geloof aan engelen, dat doe ik'"
„Onzin, Sam. Nu ga je mee naar mijn Oat waar Ik je
een goed ontbijt zal voorzetten en je weer netjes op
weg helpen".
„Ik zal proberen om verder goed op te p&»sen, mijn
heer, dat zal ik zowaar ik leef'
De waarheid moet gezegd worden, dat hét mr. Lyno
heel weinig kon schelen, of Sam goed op zou passen of
niet. Misschien zou hij wel zeer teleurgesteld geweest
zijn, wanner Sam het rechte smalle pad ging bewandelen.
Hij „hield" Sam zoals men kuikens en raskoeien houdt
en hij „verzamelde" Sam zoals andere mensen postzegels
en Chinees porselein verzamelen. Sam was zijn luxe en
zijn eigenaardigheid. In zijn club snoefde hij op zijn be
kendheid met deze vertegenwoordiger der mlsdadigers-
wereld, want Sam was een expert-inbreker en had geen
ander handwerk, en de bewondering die Sam voor hem
koesterde was een van zijn aangenaamste gewaarwor
dingen.
En die bewondering was echt. Sam zou zijn leven ge
geven hebben voor de man met het bleke gezicht en de
slappe tnond. Hij zou zich lid voor lid van het lichaam
hebben laten scheuren, wanneer zijn doodsstrijd de man
die voor hem gelijk stond met een God, gemak of voor
deel kon brengen.
(Wordt vervolgd)