Boedapest, symbool van merkwaardig herstel in zonnig land der Hongaren Abonneert U op dit blad Landbouw vraagt garantieprijzen voor consumptie-aardappelen HET GEHEIM VAN DE GELE 'NARCISSEN Ttmiddtn van wapengeweld en gienzeloze verwarring werd 5' millioen morgen land onder (50.000 boeren verdeeld drastische revolutie Van een verslaggever van het A.N.P. In de drie jaren, die zyn verstreken sedert straatgevechten zijn hoofdstad in een veld van ruines veranderden, heeft Hongarije op het gebied van z\jn economisch herstel vorderingen gemaakt, die de bewondering van iedere bezoeker moeten afdwingen. De Hongaren tonen gaarne de stad Budapest als het symbool van dit merkwaardig herstel. Waar voor drie jaren kapot geschoten tanks tussen de puim nopen lagen, daar tiert thans weer een be drijvigheid en een levenslust, die herinneringen oproepen aan het uiterlUk der stad in de vooroorlogse dagen. Het leven gonst er in de fraaie zwem baden, op de tennisplantsoenen, op de helverlichte boulevards en in de avondlijke tuinen luchtig voorbij aan de naweeën van de oorlog en aan de maatschappelijk omwenteling, die zich steeds sneller voltrekt. Waar voor twee jaren de Inflatie zodanige vormen had aangenomen, dat men drie-en- twintig cijfers nodig had om de prijs van één el te beschrijven, daar ls het gelakt de clrcnlatle der nieuwe munteenheid te houden beneden het plafond van 2000 millioen, dat bi) de geldstabillsatie in uitzicht werd genomen. Catastrophaal slechte oogsten Ofschoon het levenspeil van de ar beider nog slechts zestig_j>rocent be draagt van het vooroorlogse en de le vensmiddelen en gebruiksgoederen, die men In overvloed in de winkels vindt, slechts in beperkte mate be reikbaar zijn voor de koopkracht der massa, kan toch gezegd worden, dat het land op de weg naar het herstel van normale verhoudingen reeds een goed stuk gevorderd is. Dit herstel is bijzonder duidelijk ln de mijnen en in de zware industrie beide feeds kort na de bezetting onder nationale leiding gesteld waarin het vooroorlogse productie- peil reeds overschreden is. De pro- ductienlveaux der andere bedrijfstak ken variëren tussen zeventig en ne gentig prooent van 1938, de belang rijke textielindustrie produceert tach tig procent. De geestdrift, waarmee het Hongaarse volk terstond na het einde dér krijgsverrichtingen aan de slag is gegaan, heeft de grondslag gelegd voor het economisch herstel, waaraan thans door het huidige be wind met grote energie en doortas tendheid en met een nauwkeurig vastgelegd doel gewerkt wordt. Bij de beoordeling van het peil, waarop men op dit ogenblik gekomen is, mag niet uit het oog worden verloren, dat bet land zich door een dubbel zware belasting heeft moeten heenworste- len. Als laatste bondgenoot van Hitier heeft het zich practisch afgesneden gezien van buitenlandse hulp. Daar entegen moet het met 300 millioen vooroorlogse dollars reparaties beta len aan de Sovjet-Unie, Joego-Slavië en Tsjecho Slowakije. De Sovjet-Unie is weliswaar jegens Hongarije 'n cou lant schuldeiser geworden zjj le verde vorig jaar enig graan in plaats van het te ontvangen en zjj vermin derde haar vorderingen met de he doch daar staat tegenover, dat er in de chaos na de oorlog aanzienlijke onzichtbare reparaties zijn geleverd, waaraan het weinige ten offer viel wat de Duitse bezetting nog onge moeid had gelaten. Een nog zwaar dere belasting waren evenwel de ca- tastrophale oogsten der laatste jaren die nauwelijks de helft van de nor male bedroegen. Zg worden in hoofd zaak toegeschreven aan de abnorma le droogte, doch deskundigen erken nen, dat zij mede beïnvloed zijn door de gevolgen van de meest drastische revolutie, die zich na de oorlog in Hongarije heeft voltrokken: de ver deling van het bodembezit Tot aan het einde van de oorlog hebben in Hongarije feodale verhou dingen ten plattelande voortbestaan. De helft van het grondbezit was in handen van grotere bezitters, terwijl twee-derde der boerenbevolking vrij wel zonder land was. Kleinbedrijf ioekomsf De drie millioen sterke landloze of landarme bevolking van het platte land heeft wel een zeer moeilijk be staan gekend. Men hoort thans in Hongarije geen ernstige bezwaren meer tegen het beginsel der 1 andver deling. Deze wordt vrijwel algemeen beschouwd als grondslag voor de ont wikkeling van e^n. nieuwe boeren stand in een land, dat nog grote, tot dusver ongebruikte, agrarische mo gelijkheden biedt. Dit neemt niet weg dat men zich (ook in regeringskrin gen) bewust is van het feit, dat de wijze der verdeling weinig ideaal is geweest. De grondverdeling was de eerste grote bestuursdaad van de door de Russen nog voor de verovering van Boedapest te Debreczen ingestelde voorlopige Hongaarse regering. Er waren ln het ten dele nog omstreden land geen verbindingen en het bevel tot de verdeling werd per koerier verspreid. Plaatselijke commissies verdeelden 5% millioen morgen land onder 650.000 boeren, waarvan velen zó verbaasd stonden over de radicale wijze waarop met het verleden werd afgerekend, dat zfl aarzelden de grond te aanvaarden. De Hongaarse rege ring is er zich van bewust, dat deze landhervorming de inleiding moet zijn tot nog méér ingrijpende agrarische hervormingen. Ofschoon nog 200.000 boeren landloos zjjn gebleven zijn de kavels te klein om een rendabel be- dryf mogelijk te maken, tenzg men overgaat naar een meer intensieve wijze van verbouwing. Het streven is dus gericht op het vervangen van de vroegere tarwe-exporten door export van gevogelte, eieren, conserven en fruit. De landbouw-autoriteiten staan voor de wel uiterst zware taak deze hervormingen door te voeren met een zeer weinig ontwikkelde boerenstand, die bovendien de technische hulpmid delen mist. (Wordt vervolgd). In deze baart geven wjj een overzicht van de maatregelen, die in Palestina door Graaf Bernadotte genomen zjjn ter controle van de naleving der voor waarden van de wapenstilstand. Zo als bekend, wordt Graaf Bernadotte hierin bijgestaan door een aantal bui tenlandse officieren, met name uit Zweden, België en de Verenigde Staten. Vrijwillige verzekering Nu de geldmiddelen over het alge meen krapper beginnen te zitten, zjjn er onder de groep van kleine zelf standigen tallozen, die het risico van een langdurig ziekbed met de daar aan verbonden kosten niet zelf meer willen dragen. Ze gaan zich dus verzekeren en de Ziektewet biedt hen de mogeljjKheld om op de zelfde voorwaarden verze kerd te worden als de loontrekken- den, in de Vrijwillige Verzekering. Ze melden zich dus aan bjj de bode, de nodige formaliteiten worden vervuld, er wordt opgegeven hoeveel men per jaar verdient en als dit minder dan 8750.is, zou men menen dat men in de verzekering zonder meer opge nomen kan worden. Ons hebben echter de laatste t\|d verschillende klachten bereikt, dio aantoonden, dat men dan nog niet klaar is. Het komt nogal eens voor, dat de dokter zegt: Nee, dat neem ik niet! Ik ben niet van plan om U als Zie kenfondspatiënt aan te nemen. Daar voor kan de dokter verschillende mo tieven hebben. Wellicht kan htf zjjn aanstaande patiënten niet zetten, wellicht wonen zo hem te ongele gen. terwijl het ook voorkomt, aat dokter de financiële toestand van de patiënt zó goed vjndt, dat h# zegt: al leg je nu ook tienmaa1 een verklaring over van de Inspecteur van de belastingen, dat je inkomen minder is dan 3750.je kan me de klomp breken, ik neem je er niet ln: Men heeft dus als men zich vrijwillig gaat verzekeren, vrije art senkeuze, maar de arts heeft de vrij heid om te zeggen: „Ga maar door. Ik neem U niet!" EN DAN In de stad is dit vraagstuk mis schien niet zo ernstig als ln de dor pen. Is er immers maar één arts op het dorp, dan loopt men niet so gauw naar een ander dorp. Maar ook als men aan zijn eigen arts gewend is, loopt men niet zo vlug over. Met het gevolg, dat men maar blijft lopen, onverzekerd, of dat men in een ziekenfonds gaat, dat door de arts wordt aanbevolen. We zullen echter ^annemen, dat ook degene, die zich vrijwillig wil verzekeren, tot het ras der atijf- koppigen behoort en naar een an dere dokter gaat. die hem ook niet aanneemt Ook een derdp niet! Dan rijst de vraag, of de artsen zo'n man het nu werkelijk onmoge lijk kunnen maken om van de vrij willige verzekering gebruik te ma ken. Neen! Dat kunnen ze niet Want als degene, die zich vrijwillig ver zekeren wil en daarvoor krachtens zijn Inkomen in aanmerking komt, door geen enkele arts wordt aan genomen, (en we kunnen ons voor stellen dat een arts van een vreem de plaats dat niet direct doet, in verband met afstand) dan kan hfl daartegen in beroep komen bij het bestuur van het Fonds. Is dit van oordeel, dat men ten onrechte geweigerd is door de art sen, dan kan het bestuur een arts aanwijzen, die de vrijwillig verzekerde als patiënt moet aanvaarden. Wij meenden goed te doen een en ander onder de aandacht van onze lezers te brengen. GRATIS VIS In grote hoeveelheden komt de laatste dagen ln Egmond aan Zee z.g. horsmakreel op het strand, die achter kleine visjes azend, zich te dicht aan de kust waagt en door de golven over de zandbank geworpen wordt, zodat men ze met manden vol voor het oprapen heeft. Menig Egmonder en badgasc eet zodoende gratis vis'. De eeuwige vjjsnd van Nederland, het water, eist voortdurende waak zaamheid. De golfbrekers aan de Noordzeekust tussen-Petten en Kamper duin worden in de zomermaanden hij kalm weer en laag water versterkt. Ook opheffing vervoerverbod en stimulering export staan op verlanglijstje Over de prijszetting van de con sumptie-aardappelen is door de Stich. tlng voor de Landbouw en de handel een voorstel ingediend bij het Be drijfschap voor aardappelen, waarin wordt aangedrongen op de volgende «.een minimum garantieprijs voor aardappelen; b. opheffing van het veevoederverbod; o. stimulering van de export. De Akkerbouwcommissie van de Stichting acht het zeer urgent dat voor een eventueel overschot van aardap pelen een minimumprijs gegarandeerd wordt. Zij heeft hierbij verschillende mogelijkheden op het oog: dat de overheid zich garant stelt voor de fi nanciële resultaten van de aardappel- schrijvende lezers Filmproblemen In Uw artikel van vorige week Zaterdag over „Filmproblemen" schrijft U dat de bioscoop-bezoekers naarstig de onderschriften zitten te ontcijferen die zeer hinderlijk zijn: Waarom die zeer hinderlijk zijn is een raadsel. De enkele keer dat ik de bioscoop bezoek, zijn deze on derschriften voor mij een uitkomst, daar ik n.L slechthorend ben. De on derschriften verdwijnen juist volgens mijn ervaring veel te vlug, daar men geen tijd heeft ze te lezen. Ik hoop dus, en met mij meerdere lotgenoten, dat de onderschriften zullen blijven, aangezien de bioscoop voor ons één van de weinige ontspanningsmoge lijkheden is, daar wij aan toneel of cabaret niets hebben, behalve een enkele die een goed (maar voor de meesten veel te duur) gehoorappa raat bezitten. Daarom spijt het mg ook dat het buitenlands- en Hollandsnieuws ge sproken wordt, waaraan wij dus ook niet hebben. Misschien zal de Vereni ging van Slechthorenden nogeens o- ver zoveel geld beschikken, dat ze ln toneelzaal en bioscoop een gehoor apparaat kan plaatsen, maar voor het zover ls, verzoeken zij dringend de onderschriften te laten bestaan. •Mej. G. NIEROP Dijkgraafstraat 14, Alkmaar Naschrift Redactiet Mej.Nierop heeft ons betoog, dat de onderschriften bi) een film nu juist niet zo bijzonder prettig zijn eigenlijk nog onderstreept, door te betogen dat ze veel te vlug verdwij nen en dus grote inspanning van het publiek vragen. Dat was de stich ting van ons betoog. Daarnaast heeft Mej. Nierop een probleem aange roerd. waar wij niet aan hadden ge dacht en waar wij ook geen oplos sing voor weten te vinden. Op dit punt fyeeft ze ongetwijfeld gelijk. cultuur in Nederland, ofwel, dat de gezamenlijke telers deze garantie ge ven. De landbouw ziet zeer goed in, dat men ten aanzien van dit vraagstuk ook zelf een taak heeft. De gezamenlijke aardappeltelers kunnen maatregelen treffen, waardoor de prijs van het product op een redelijk peil gestabili seerd wordt. Dit zou men kunnen be reiken door bepaalde voorraden uit de markt te nemen; op deze wijze kan het aanbod aan de vraag worden aan gepast. Het kan ook geschieden door het verlenen van toeslagen op voor schotten, waardoor een bodem in de morkt wordt gelegd. Wil men één van deze beide maatregelen toepassen, dan *s fondsvorming nodig. Ook hiervoor heeft men de steun van de overheid nodig: niet'de financiële steun, maar de machtiging om een heffing op te leggen per ha. aardappelen. Nu kan men. aldus de Stichting voor de Landbouw, tegenover deze plannen wel het bezwaar aanvoeren, dat een heffing uiteindelijk opgebracht wordt door de consument. Dit bezwaar houdt echter geen steek. Naar de mening van de commissie heeft geen enkele con sument het recht aardappelen te eten beneden de kostprijs voor de boer. Bo vendien zou een-zeer lage prijs er toe leiden, dat de boeren het volgende jaar minder aardappelen verbouwen. Té lage prijzen bij deze oogst zul len dan hogere prijzen bij de volgen de oogst kunnen veroorzaken. Het hoofdbestuur van de Stichting zal aan de overheid voorstellen een WIJ LAZEN voor U... PRIJZENBOEKJE 1948 Ons werd door het Directoraat- Generaal van de Prijzen toegezon den een nieuw Pr(jzenboekje voor het Jaar 1948. Het boekje, dat een omvang van 135 pagina's heeft, bevat een schat van gegevens, alsmede nieuw vastge stelde prijzen voor verschillende ar tikelen. Tevens is achter in het boekje een lijst afgedrukt van de verschillende adressen van de plaatselijke prijzen- commissie. waar men zich bij even tuele moeilijkheden kan Vervoegen. DONDERDAG 24 JUNI 1948 Hilversum I 301 m. 7.00 en 8.00 Nieuws; 7.30 en 8.15 Gram.muziek; 7.50 Dagopening; 9.15 Morgenwijding; 9.45 Arbeidsvitaminen; 10.35 Gram. muziek; 10.50 Voor de kleuters; 11.00 Gram. muz.; 12.00 Vioolrecital; 12.38 Balalaika-muziek 13.00 Nieuws; 13.15 Orkest Bandi Balogh; 14.00 Voor de vrouw; 14.20 Vaudeville-orkest; 15.00 Voor zieken en gezonden; 16.00 Tus sen vier en vgf; 17.00 Kaleidoscoop; 17.30 The Skijmasters; 18.00 Nieuws; 18.15 Sportpraatje; 18.30 Ned. Strijd krachten19.05 Wimbledon-reportage 19.15 Verkiezingsrede Lijst Weiter; 20.00 Nieuws; 2;0.15 Residentie-or kest; 22.00 „Techniek en noodlot", hoorspel; 22.35 The Rom&ncers; 23.00 Nieuws; 23.15 Platen, die men graag hoort Hilversum H 415 m. 7.00 en 8.00 Nieuws; 7.45 Morgengebed; 9.05 Kin derkoor; 9.45 Schoolradio; 10.00 en 10.45 Gram. platen; 10.15 Morgen dienst; 11.00 Voor de zieken; 1;2.03 Bekende tenoren zingen; 12.33 en 13,20 Het orkest zonder naam; 13.45 Voor de vrouw; 14.00 Amora-trio; 14.40 Voor de vrouw; 15.00 Kameror kest; 16.00 Bijbellezing; 16.45 Kinder koren; 18.00 Marsen; 18.30 Chr. Mu ziekvereniging; 19.00 Nieuws; 19.30 Verkiezingsrede Anti-Revolutionnai- ren; ^0.00 Nieuws; 20.15 Pla&tvaria; 21.00 Reportage uit Zwitserland; minimum-garantieprijs te geven. In dien men dit niet wenst, zal machti ging gevraagd worden tot het vormen via een fonds. Indien de overheid ook hitraan geen medewerking wenst t» ver'enen, zal het hoofdbestuur zich ge oodzaakt zien aan de boeren de rr.ad te geven In het volgend teeltplan s'.echts weinig aardappelen op te ne men. Indien de uitkomsten niet vol doende zullen zijn. Mocht dit tot ge volg hebben, dat de regering het vol gend jaar te kampen heeft met een gebrek aan aardappelen, dan zal zij dit *t het bedrijfsleven kunnen ver wijten. Dit heeft immers voldoende voorstellen gedaan om te komen tot een behoorlijke aardappeloogst tegen redeü'ke prijzen, aldus de Stichting. In net jaar 948 stichtte tlsinus, abt van Sta Alban (Eng.) drie kerken een school en een markt, die de oorsprong vormden van de stad St. Alban en nog steeds bestaan. Ter viering van het 10«fr-Jarig bestaan van de stad werd een grote historische optocht gebonden waarin Koningin Elbabeth Hendrik VL Cromwell en Karei I te aien waren. Een aantal meisjes In Victoriaanse klederdracht voerde halteroefeningen uit. Spannend verhaal van EDGAR WALLACE - 9) Want van niets in de wijde wereld zijn de onbe grepen grootheden meer overtuigd dan van dit: min achting is het beste bewijs voor begaafdheid. In andere omstandigheden was Thornton Lyne mischien nog wel terechtgekomen in een kring, die zich verheven voelde boven huwelijk, zeep, schoon linnengoed en frisse lucht maar zijn vader stierf aan een overladen maag en Thorn. ton werd de Lyne van Lynes Service First. Eerst was hij van plan de bezitting te verkopen en zich terug te trekken op een villa in Florence of Capri. Toen trof hem plotseling de tegenstelling, een groots denkbeeld. Hij een geletterde, en gentelman en een mis kend dichter, zittend op het kantoor van een magazijn dat idee lokte hem aan. Hij hoorde iemand de opmer king maken, dat het idee „rijk" was. Hij zag zichzelf als „karakter" en die rol behaagde hem. Tot verbazing van Iedereen nam hg het werk van zijn vader over, dat wil zeggen, hij tekende cheques, inde de winst en liet het beheer over aan de Soults en de Neys, waarop de oude Napoleon Lyne vertrouwde toen hij zijn keizerrijk stichtte. Thorton schreef een adres aan zijn 3000 employés welk adres gedrukt was op echt oud papier met eigen aardige sierletters en brede open randen. Hij citeerde Seneca, Aristoteles, Marcus Aurelius en de „Ilias". Het „adres" oogstte beter en langere recencies in de dag bladen dan zijn boek. Hij had het leven beschouwd als een aangename proef neming te pikanter door de verbazing van talrijke ver rukte vrienden, die in hun handen klapten en vol ontzag vroegen: „Hoe kun je een man van jouw tempera ment....!" Het leven zou ook aangenaam zijn gebleven, wanneer iedere man -en vrouw die hij ontmoette hem sta zijn gang had laten gaan. Maar er waren minstens twee men. sen, waarvoor Thorton Lyne's millioenen geen waarde hadden. Het was warm in zijn limousine, die electrisch ver warmd werd. Maar daarbuiten was het bitter koud op die gure Aprilmorgen en het groepje huiverende vrou wen, dat op eerbiedige afstand stond van de gevangenis poort, trok haar omslagdoeken steviger om haar schou ders, toen dwarrelende sneeuwvlokken neerdaalden. De Common was bedekt met een wit poeder en de voorjaars bloemen zagen er diep ellendig uit ia hun winterse omhulling. De gevangenisklok sloeg acht uur en een poortje werd geopend. Een man slenterde naar buiten, zijn jas tot aan de hals toegeknoop't en zijn pet in de ogen getrokken. Toen Lyne hem zag, liet hij de courant, waarin hij las, vallen, opende het portier van zijn auto en sprong eruit waarna hij op de vrijgelaten gevangene toeliep. „Wel Sam", zei hij vrolijk „je had m!J zeker niét ver wacht?" De man bleef staan alsof er op hem geschoten werd en staarde de in een bontjas gehulde gestalte aan. Toen: „O, mr. Lyne", zei hij met gebroken stem. „O mijnheer"! snikte hij en de tranen stroomden over zijn gelaat, ter wijl hij niet in staat om te spreken, de uitgestoken hand in zijn beide handen klemde. „Je dacht toch niet, dat ik je in de steek zou laten, is het wel Sam?" ze! mr. Lyne in het volle bewustzijn van zijn deugd. „Ik dacht, dat u mg in de steek zoudt laten, mijnheer", zei Sam schor. „U is een gentleman, dat is u mijnheer en ik moest mg over mijzelf schamen!" „Onzin, onzin, Sam! Stap in jongen. Kom mee. De mensen zullen denken, dat je een millionair bent". De man slikte zijn tranen weg, grinnikte onnozel, open de het portier en stapte in de auto, waar hij zich met een behagelijke zucht in de weelderige grote bruine kussens liet zinken. „Hemel! Dat er mensen als u in de wereld kunnen zijn, mijnheer! Wel ik geloof aan engelen, dat doe ik'" „Onzin, Sam. Nu ga je mee naar mijn Oat waar Ik je een goed ontbijt zal voorzetten en je weer netjes op weg helpen". „Ik zal proberen om verder goed op te p&»sen, mijn heer, dat zal ik zowaar ik leef' De waarheid moet gezegd worden, dat hét mr. Lyno heel weinig kon schelen, of Sam goed op zou passen of niet. Misschien zou hij wel zeer teleurgesteld geweest zijn, wanner Sam het rechte smalle pad ging bewandelen. Hij „hield" Sam zoals men kuikens en raskoeien houdt en hij „verzamelde" Sam zoals andere mensen postzegels en Chinees porselein verzamelen. Sam was zijn luxe en zijn eigenaardigheid. In zijn club snoefde hij op zijn be kendheid met deze vertegenwoordiger der mlsdadigers- wereld, want Sam was een expert-inbreker en had geen ander handwerk, en de bewondering die Sam voor hem koesterde was een van zijn aangenaamste gewaarwor dingen. En die bewondering was echt. Sam zou zijn leven ge geven hebben voor de man met het bleke gezicht en de slappe tnond. Hij zou zich lid voor lid van het lichaam hebben laten scheuren, wanneer zijn doodsstrijd de man die voor hem gelijk stond met een God, gemak of voor deel kon brengen. (Wordt vervolgd)

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

De Vrije Alkmaarder | 1948 | | pagina 3