I Ikmaaidei' 5' JAARGANG N". 1267 N.-HOLLANDSE PERS 19^5 DONDERDAG 24 JUNI 1948 Ongelooflijk verwarde toestand in geldzuiverend Berlijn... „Niet hij, maar Giskes de grote man van het E. spiel" f Tragisch Batavia-Bandoengexpres door Indonesiërs tot onsporing gebracht 10 doden? Uitf. voor de Stichting De Vrüe Alkmaar, der. Abonnementsprijs 3.45 per kwartaal 30 cent per week) bjj vooruitbetaling. Advertenties 14 ct. p. m.m., familieberichten 18 cent. Verdere tarieven op aanvrage. Verantw. redacteur: J. v. Zoonen - BureauRidderstraat hoek Oudegracht-Tel. K 2200-3967 Bij stipte uitvoering van alle voorschriften alle Berlijners in 't gevang! Sir Eric Coates, de Britse financiële deskundige in Duitsland, heeft ver_ klaard, dat nieuwe West-Duitse bankbiljetten reeds per vliegtuig naar Ber. Iftn zün gebracht en „in de zeer nabije toekomst" in omloop zullen worden gebracht. Het naast elkaar bestaan van twee valuta in Berlijn", aldus Coates, is niet de beste oplossing, maar ik ben er zeker van, dat het zal gaan. Het economisch leven van een grote stad als Berlijn vormt zodanig een geheel, dat het onmogelijk is een barri€re door het centrum van de stad op te richten. Als de wederzijdse voorschriften met betrekking tot het nieuwe geld stipt zouden worden uitgevoerd, zou de gehele stad gearres teerd moeten worden, aldus Coates. Sovjet-soldaat maakte amok Een soldaat van de Russische troe_ pen in Weenen heeft een Fransman, Mercais, doodgeschoten. De aanvaller was geestelijk niet normaal; hij stond in burgerkleren, blootshoofds en bar revoets met twee tommyguns om z'n nek en een in zijn handen en schoot op iedereen die hij zag. Een Britse jeep die er op uitgestuurd werd, dwong hij naar de Amerikaanse poli tie te rijden. Daar loste hij een serie schoten in de lucht en riep: ,,Oh Ame rika, Amerika. Rusland is niet goed, Truman is een beste kerel". Een uur na de bekendmaking van de Westelijke geallieerden dat de nieuwe Duitse Mark in de drie W. sectoren van Berlijn zou worden in gevoerd, heeft radio-Berlijn in een proclamatie gewaarschuwd, dat nieuwe munt niet 'n Groot-Berlijn mocht circuleren en het invoeren er van zal worden beschouwd als een poging het economisch leven te scha den. Heimich Rau belooft tegenmaatregelen Het hoofd van de economische com missie in de Sowjet-zóne, Heinrich Rau, heeft Woensdagavond verklaard, dat de moeilijkheden in Berlijn „een les aan de Westelijke sectoren zullen zijn omtrent «hetgeen twee valuta's in één stad in het Sowjet-gebied bete kenen". „Wij zullen ons ertegen we ten ie verdedigen", zo verklaarde Rau Rau zeide te verwachten dat alle in dustrieën in de Westelijke sectoren zich voor grote moeilijkheden ge plaatst zouden zien na de invoering van. de Duitse mark. Hij gaf openlijk te kennen, dat zijn commissie aan de So w jet-autoritei ten tegenmaatregel en tegen de invoering van de Duitse mark in de Westelijke sectoren zou voorstellen, bedoeld „om de economie in de Sowjet-sector te beschermen". Rau weigerde in te gaan op bij zonderheden van de mogelijke maat regelen. ,,Gij zult binnen enkele da gen zien welke het zijn. Bijna alles is mogelijk", zo besloot hij. Berlijnse gemeenteraad verzet zich Na een oponthoud van 90 minuten, veroorzaakt door communistische de monstranten binnen en buiten het stadhuis, kon de spoedvergadering van de Berlijnse gemeenteraad, ter bespreking van de valutakwestie, door gang vinden. De waarnemende eerste-burgemees- ter van Berlijn, Mevrouw Louise Schroeder, verklaarde dat het stads bestuur de instructies van het Sowjet- bestuur wat betreft het betrekken der Westelijke sectoren van Berlijn bij de munthervorming in de Sowjetsec- tor niet kon uitvoeren. Het stadsbestuur zou een gemeen schappelijke valuta voor de gehele slad blijven nastreven. SRAMEK EN HALA VRIJGELATEN. De R K. geestelijken Sramek en Hala, die tot de regeringswijziging van Februari j.1. respectievelijk de functie van vice.premier en minister van Posterijen in de Tsjecho-Slowaak- se regering vervulden, zijn overeen komstig de amnestie-order van de president vrijgelaten uit hun gevan genschap in een klooster, aldus meldt Lidova Demokracie, het orgaan van Katholieke Volkspartij. De tweegees. telijken werden destijds gearresteerd bij een poging om het land per vlieg tuig te verlaten. Bezoek Prinselijk gezin aan Den Helder Zoals wjj reeds meldden zullen de Prinses-Regentes en Prins Bernhard Vrijdag en Zaterdag met de ..Piet Hein" een bezoek brengen aan Den Helder ter gelegenheid van de zeil wedstrijden van de Koninklijke Ma rine Jachtclub. Vrijdag om 13 uur wordt het zeiljacht in de Buitenhaven verwacht, waarna een officiële ont vangst ten raadhuize plaats vindt. De rest van de dag is gewijd aan bezoe ken aan het Kon. Instituut voor de Marine en scherm- en zwemwedstrij den in de cantine en het Marinezwem bad. Zaterdag zal de Prins een bezoek brengen aan de Artillerie-Gevechts- Informatieschool en aan het Marine wachtschip „Neptunus". 's Middags 2ullen de Prinses-Regentes en Prins Bernhard de zeilwedstrijden gadeslaan waarna het vertrek zal plaats vinden ©m 16 uur. Om de perszuivering Minister Gielen lijdt een nederlaag Minister Gielen heeft geen geluk gehad met zijn antwoord op de inter pellatie van de heer Burger (PvdA) over het beleid inzake de perszuive ring. In twee moties drukte de beer Burger uit, dat én antwoord én beleid hem niet bevielen en hij vond de meerderheid van de Tweede Kamer naast zich. De heer Burger betoogde, dat de grote bladen een goede kans hebben vrijuit te gaan en dat de houding van de minister „zelfs geen bewondering zal afdwingen van hen, die er van profiteren". De eerste motie spreekt uit dat het gevoerde beleid niet beantwoordt aan de bedoelingen der wet en nodigt de regering uit tot het nemen van maat regelen die de spoedige ten uitvoer legging van de wet waarborgen; de tweede motie spreekt uit, dat de voor malige illegale pers en de om haar verzetshouding gedupeerde pers bij voorrang de beschikking over pers- apparaten behoren te verkrijgen. Van de eerste motie zeide de mi nister dat die voor hem niet aanvaard baar was en de indiener liet de woor den „dat het ten deze gevoerde be leid niet aan de bedoelingen der wet beantwoorden" vervallen, waarop de motie werd aangenomen met 33 te gen 26 stemmen. De tweede motie werd met 56 tegen 3 stemmen aan genomen. EERSTE STAP OP WEG NAAR ^BEDRIJFSORGANISATIE ACHTER DE RUG Bij de Tweede Kamer is aanhan gig gemaakt het ontwerp van wet op de bedrijfsorganisatie. Bij dit ontwerp is a!s bijlage geveegd het rapport van de Commissie Van der Ven. 25 Textielpunten geldig verklaard Het Centraal Distributiekantoor deelt mede, dat wederom 25 ponten van de textielkaart VA 804 worden geldig verklaard. Ook thans wordt er op ge wezen, dat van deze 25 punten er vjjf als extra beschikbaarstelling zijn te beschouwen. Met ingang van 1 Juli 1918 worden geldig de bonnen gemerkt: „Textiel K vijf punten", „Textiel K reserve" ter waarde van 10 punten, „Textiel L een punt" en „Textiel M een punt". De bonnen gemerkt: „L vijf punten" „M vijf punten" „reserve L" en „Re serve M" zijn dus voorlopig niet aan gewezen. VRIJ ZONNIG Voor de kustgebieden: droog en ta melijk zonnig weer. Langs de Wad denzee tijdelijk nog vrij krachtige .overigens matige wind uit Noordelij ke richtingen. Weinig verandering in temperatuur. Voor het binnenland: tij delijk wat overdrijvende bewolking, doch méér zonneschijn dan gisteren en vrijwel nergens buien meer. Ma tige wind uit Noordelijke richtingen: Iets hogere temperatuur. Slijkhuis in Praag door Zalopek geklopt Tsjechen klopten Hongaren en Nederlanders De drielanden-ontmoeting Tsjecho. SlowakijeNederlandHongarije is Dinsdag in bet Stradhover stadion te Praag begonnen. Het hoofdnummer van de eerste dag was de 5000 m. met hèt duel ZatopekSlijkhuis, dat op overtuigende wijze door de Tsjech werd gewonnen. Hjj liep de 5000 m. in 14 min. 10 sec., wat de snelste tijd van dit seizoen betekende. Slijkhuis, die dapper volgde, gaf vier ronden voor het einde, totaal uitgeput, 'de strijd op Onze landgenoten boekten de eerste dag weinig successen. Lourens won de hink-stap-sprong met 14 m. 14 cm terwijl De Bruyn met discuswerpen (zeer fraai) 45 m. 25 wierp en tweede werd. Andere tweede plaatsen werden bezet door Zwaan bij de 110 m. hor den. De Ruiter op de 800 m. (een te leurstelling), Kleyn op de 200 meter en de estafetteploeg op de 4 x 100 m De baan was zeer zwaar, waardoor de matige prestaties van onze landge noten wel worden verklaard. Molotof bezoekt Warschau Ook andere politieke leiders in Poolse hoofdstad Molotof, de Sovjet-Russische minis. ter van Buitenlandse Zaken, was vol gens onofficiële berichten Woensdag morgen vroeg uit Moskou te Warschau aangekomen. Ook zijn te Warschau vliegtuigen uit Belgrado en Boedapest gearri. veerd, aan boord waarvan zich voor aanstaande politieke leiders bevon den. Het vliegveld stond onder bewaking van Poolse veiligheidspolitie. Onder zwaar gewapend escorte re den Molotof en leidende Poolse re geringspersonen door de straten van Warschau naar een niet bekend ge maakt punt van bestemming. Naar Reuter meldt zou het hier een conferentie van de Sowjet.Unie, Alba nlë, Bulgarije, Tsjecho-Slowakije, Joegoslavië, Polen, Roemenië en Hon garije betreffen met het doel te ko men tot de oprichting van een Oost- Duitse staat onder communistische leiding en met Leipzig als hoofdstad. Een grootscheepse actie tegen het Marshall-plan zou op stapel worden gezet. Majoor De Graat sprak Schreieder tegen Schreieder beriep zich ten onrechte op bevel bij het wegvoeren der gevangenen In een onderhoud met een verslag gever van het ANP verklaarde majoor K. de Graaf, voormalig commandant van het continentaal detachement BBO dat Schreieders lezing over zijn eigen rol in het England-Spiel niet de juiste is. Het England-Spiel werd, aldus ma joor de Graaf, niet door Schreieder „gespeeld", doch door Oberst-ïeutaant Herman Giskes (van wie bericht werd dat hij binnenkort in vrijheid zou wor den gesteld Red.). Giskes maakte de plannen en leidde de uitvoering ervan, Schreieder deed niet veel meer dan bij de door Giskes aangekondigde droppings van agenten aanwezig te zün en deze arresteren, aldus maj. de Graaf. Toen Giskes niet meer vertrouwd werd... De goede behandeling van gevan gen genomen agenten geschiedde dan ook geheel door toedoen van Giskes. Deze behandeling veranderde echter, nadat Canaris, de leider der Duitse contra-spionnage, uit zijn functie ont heven was, voornamelijk omdat Ber lijn wist dat hij behoorde tot een groep officieren waarvan een gedeelte be trokken was bij een samenzwering te gen Hitier. Dat Giskes ook deel uit maakte van het complot kon niet be wezen worden, doch het vertrouwen van de nazi's in de ondër de Wehr- macht ressorterende spionnage-afde- lingen was zo geschokt, dat zij Giskes van zijn leidende functie in het Eng land-Spiel onthieven en aan Schreie der, de Gestapoman, voortaan de su pervisie opdroegen. Majoor de Graaf verklaarde, dat het aan deze comman- de-wisseling te wijten was, dat de agenten uit" Haaren naar Duitse con centratiekampen werden overgebracht. Een vals getuigenis Schreieder heeft hen daar enige ma len bezocht en kon weten, dat zij in die kampen zouden worden doodge marteld. In dit geval kan Schreieder zich niet beroepen op een bevel van de Gestapo uit Berlijn, aldus majoor de Graaf, want. indien een bevel tot wegvoering naar Duitsland zou zijn uitgegaan, zou Schreieder altijd heb ben kunnen zeggen, dat de agenten belangrijk voor de Wehrmacht waren en volgens mededeling van Giskes niet konden worden gemist. Majoor de Graaf wees er verder op, dat het England-Spiel reeds in No vember 1943 beëindigd was. Wanneer Schreieder als einddatum April 1944 noemt, doet hij dit slechts, zo zei maj de Graaf ,om te kunnen beweren, dat bij na Giskes in November 1943 te zijn opgevolgd, zelf ook een leidende rol in het England-Spiel gespeeld heeft. Majoor de Graaf verklaarde nog. dat de veronderstelling, als zou een on derzoek hebben uitgewezen, dat een familielid van een met name genoem de Brits hoofdofficier in Nederland voor de Duitsers gewerkt zou hebben, onjuist is. Overheid heeft rapporten in handen Over de uitslag van het door de destijds onder majoor de Graaf res sorterende dienst ingestelde onderzoek kon deze geen inlichtingen geven in verband met zün belofte tot geheim houding. kon hij derhalve enig ant. wooa^ geven op de vraag of een fa milielid van een andere Britse hoofd officier in Nederland voor de vijand gewerkt heeft. Deze gegevens zün echter de regering bekend, want de rapporten naar aanleiding van boven- bedoeld onderzoek inzake het England Spiel heeft majoor de Graaf ruim twee Jaar geleden aan de bevoegde over heidsinstanties overhandigd. - t -V i flgfw i k 1 j De beursbengel van de Amsterdam se Koopmansbeurs hangt weer op haar plaats. Maandag a-S. zal burge meester d'Ailly baar weer voor het eerst na de oorlog laten luiden en van die dag af zal zü de Amsterdam se kooplieden elke middag weer ter beurze roepen Palar hekelde de Nederlandse politiek „Wij wensen een federatie, die de belangen van Indonesië dient en niet een, zoals die, welke de Nederlanders thans in het leven proberen te roepen met gebruikmaking van methodes, zo als hun techniek op West Java en Ma- doera die te zien heeft gegeven. De Nederlanders trachten de wereld in verwarring te brengen, door steeds te verwijzen, naar wat zij hun Lingga- djati-programma noemen, hun eigen eenzijdige uitlegging van het accoord van Linggadjati, wat zij zelf buiten werking hebben gesteld," aldus ver klaarde de Indonesische gedelegeerde bij de Veiligheidsraad, de heer Palar, op 'n Woensdag gehouden vergadering inzake de Indonesische kwestie. De heer Palar verwierp in het ver volg van zijn rede de eis van Neder landse souvereiniteit over geheel In donesië. Hij zette uiteen, dat de Re publiek genegen is, in beginsel een Unie tussen Nederland en de Ver. Staten van Indonesië te aanvaarden, doch deze dient dan te zijn een Unie tussen souvereine staten. Mr, van Kleïfens, hierna aan het woord komend, zeide o.a., dat bij hét bepalen van de toekomstige structuur van de Ver. Staten van Indonesië en de verhouding daarvan tot de Repu bliek de Veiligheidsraad niet kan stel len, dat er enige aanleiding tot zijn bemiddeling bestaat. De Republiek heeft recht .noch machtiging de zaken welke de toekomst van de Ver. Staten van Indonesië betreffen, in bespre king te brengen. Generaal Romulo, gedelegeerde van de Philippijnen hekelde het ontbre ken van democratische vrijheden „in de z.g. onafhankelijke staten" en ook de Russische gedelegeerde Malik viel het Nederlandse standpunt aan. Drentse vrachtauto met banden uitgebrand In de nacht van Dinsdag op Woens dag is op de Provinciale Weg ter hoog te van de Vennik op de rand van de gemeenten Barsingerhorn -n Haren karspel een zware vrachtauto met aanhangwagen, in brand geraakt en volkomen uitgebrand. De auto droeg het merk Steyr en was eigendom van de fa. K. Graver te Drouwenerveen, gemeente Borger (Drente). De chauffeur, R. Kaspers, was met de wagen onderweg van Drouwenerveen naar Amsterdam met een lading van 300 oude buitenbanden 50 oude binnenbanden en een DKW- motorrijwieL Hij besloot bij de Vennik de auto aan de kant te rijden tenein de uit te rusten. Toen hij omstreeks kwajt voor twee weer wilde starten kreeg hij moeilijkheden met de mo tor. Volgens zijn zeggen vloog plotse ling de benzinefilter in brand door kortsluiting; het vuur breidde zich zo snel uit, dat er geen houden aan was. De chauffeur probeerde nog de aan hangwagen los te koppelen en weg te rijden, doch alleen gelukte dit hem niet. Een wielrijder bij Dirkshom zag het vuur in de verte en waarschuwde de brandweer van Harenkarspel, den kende dat er brand was in Ce Scha- gerwaard. De brandweer spoedde zich er heen en gaf om half 3 water. On danks dit brandde de auto volkomen uit. De gehele morgen brandde de la ding door. Het was wel merkwaardig, dat de bewoners van de beide boerderijen op de Vennik van de gehele brand niets gehoord of gezien hebben vóór zij des morgens opstonden. Uit officiële Nederlandse bron te Batavia is gemeld, dat de Batavia Bandoengexpres Woensdag tot ont sporing is gebracht en door gewapende Indonesiërs is aangevallen. Volgens officieuze berichten werden 10 perso nen (onder wie een kapitein der Ne derlandse luchtmacht) gedood en 10 gewond. „Climax van incidenten op West-Java" Men vreest, dat het aantal slacht offers nog groter zal blijken 'te zijn. De trein werd even ten Oosten van Tjikampek (ongeveer 65 kilometer ten Zuid Oosten van Batavia) tot ontspo ring gebracht. Tegelijkertijd werden de telefoon- en telegraafleidingen doorgesneden. Volgens Nederlandse kringen is dit de climax van een aantal incidenten in geheel door dé Nederlanders bezet West Java tijdens de afgelopen week, die een aanwijzing vormen van toe nemende onrust en wetteloosheid. Londense havenarbeiders gaan niet in staking Aan de oproep van de vakvereni gingsleider -en minister-president Attlee tot de stakende havenarbeiders in Londen het werk te hervatten, schijnt weinig gehoor gegeven te wor den. De tekenen wezen er op, dat de sta king over het algemeen zou voortdu ren. Militairen in werkkleding zijn uit de kazernes vertrokken naar de ha venwijk. Zij zullen waarschijnlijk de opgehouden voedselschepen lossen. Eerder nog dan we verwacht had den, heeft zich in Tsjecho-Slowakij© het noodlot aan de Tsjechische soci aal-democraten voltrokken. Hoewel we in het begin nog enig© hoop koesterden, dat de sociaal-demo. cratie zich, zij het in beperkte Vorm. zou weten te handhaven, het b' van de Tsjechische regering om sociaal-democratische dagblad „Prav© Ludo" te doen opheffen en in de com. munistische pers te doen opgaan, heeft aan iedere hoop de bodem ingeslagen. Als motivering werd door de Fierlinger, eertijds ook in de wMa. listische beweging thuis horende, ge zegd, dat de sociaal-democratische partijpers moest worden opgeheven» teneinde krantenpapier vrij te maken voor de export. Wij willen ons niet verdiepen in de vraag of de motivering buitengewoon gelukkig is geweest. Evenmin of deze motivering werkelijk aan het besluit van de Tsjechische regering ten grondslag heeft gelegen. En het doet aan de zaak ook al weinig af, of de arbeiders in bijeenkomst van de bedrljfsraad de „Pravo Ludo" de heer Fierlinger enige onaangename ogenblikken heb ben bezorgd. Verzet tegen deze maatregelen i© bij voorbaat tot vruchteloosheid ge doemd. Men kan zich immers beroe pen op een besluit van de volksrege ring, die langs volksdemocratisch© weg gekozen is. Bovendien beschikt deze volksde mocratie over alle middelen om elk verzet in de kiem te smoren. Tragisch is het echter, dat het juist de sociaal-democratische pers was, die het eerst als slachtoffer moest vallen, al twijfelen we er geen ogen blik aan, dat andere bladen na ver- loop van tijd hetzelfde lot zullen on dergaan. Wellicht dat dan in het land van Masaryk nog groter rust en eenstem migheid heersen. Wij benijden het Tsjechische volk deze rust en eenstemrringheid niet Juist in een tijd als we nu In Neder land beleven, de verkiezingstijd, waar in de meningen wel eens fel tegen elkaar botsen en de grenzen van het fatsoen meermalen worden overschre. den, is het ons een behoefte er van te getuigen, dat deze vrijheid van meningsuiting onverbrekelijk met de Nederlandse volksaard verbonden is. We hebben gèdurende de vijf ach ter ons liggende bezettingsjaren ge zien, hoe de Duitsers pogingen deden om onze pers gelijk te schakelen. Po gingen, waartoe de talloze kranten concerns zich helaas al te willig leen den. Maar ogenblikkelijk stak in Neder land de illegale pers de kop op ten einde het Nederlandse volk tegengif toe te dienen. Naarmate de s'rijd langer duurde, nam dr illegale per© in betekenis toe en vond ze weer klank onder alle groepen der bevol king. Het Nederlandse volk lustte deze wilsoplegging van bovenaf niet. He» keerde zich vol walging af van hen, die in serviliteit hun krantenbedrij- ven beschikbaar stelden voor deze methoden. Juist nu, met de tragische les van Tsjecho-Slowakije voor ogen, moeten wij dieper dan ooit doordrongen zijn van de grote betekenis, welke een vrije democratische pers heeft voor een volk als het onze. Daar zijn tenslotte onze vrijheids strijders voor gevallen. Opdat wij en onze kinderen, nu en in de toekomst, zullen kunnen schrijven en lezen v at wij willen. v. Z. Tweede Kamer nam nieuwe wetsontwerpen van min. Drees aan De Tweede Kamer heeft haar goed keuring gehecht aan twee wetsont werpen van minister Drees. Het eerst© wetsontwerp voorziet in een verho ging van de renten krachtens de in validiteitswet met 100 voor onge- huwden. Aan gezinnen van rentetrek kers zal bovendien een toeslag van 35.— worden verleend. Het tweed© ontwerp bevat een kinderbijslagrege ling voor invaliöiteits-, ouderdoms- en wezenrentetrekkers. De bijslag, 10. per kind per maand, wordt te reke nen van het vierde kind, tot 12.50 verhoogd. Ongeveer 24 millioen zal met deze voorzieningen gemoeid zijn. Dr. HUENDER GOUVERNEUR VAN SURINAME t Naar het A.N.P. in doorgaans wel ingelichte kring verneemt, wordt bin. nenkort de benoeming verwacht van generaal-majoor dr. W. Huender, thans hoofd van de Nederlandse militair© missie te Berlün, tot gouverneur van Suriname.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

De Vrije Alkmaarder | 1948 | | pagina 1