Ifanaatdei'
N.-HOLLANDSE
PERS 19«
Wijziging
5* JAARGANG N°. 1272
WOENSDAG 30 JUNI 194S
Wetsontwerp op publiekrechtelijke
Bedrijfsorganisatie ingediend
Buitenlands Overzich^
Tito wijst alle beschuldigingen
van de hand
„Sluiten van Berlijnse grenzen
slechts tijdelijk''
Citg. voor do Stichting Do Vrflo Alkmaor.
dor. Abonnementsprijs 1 145 per Vwsrtonl
30 cent per sveek) b(j vooruitbetaling.
Advertenties 14 et p. m.m., tamiUeberlehton
18 cent Verdere tarieven op aanvrage.
Verantw. redacteur: J. v. Zoonen BureauRidderstraat hoek Oude gracht - Tel. K 2200-397!
Eigendomsrecht
Er wordt in financiële kringen ern
stig bezwaar, we hadden bijna neer
geschreven „misbaar", gemaakt tegen
een der talloze maatregelen, welke
door minister Lieftinck zijn getrof
fen in verband met de toestand waar
in zich de deviezenpositie van ons
land bevindt.
De gewraakte maatregel bestaat hier
in, dat beiitters van Amerikaanse
waardepapieren verplicht zijn deze
ten verkoop aan te bieden, waardoor
de regering de beschikking over dol
lars krijgt.
Dollars, waarmee de goederen kun
nen worden aangeschaft, die wij in
verband met de wederopbouw van
ons land zo dringend nodig hebben.
In genoeme kringen gaat men zelfs
zo ver, dat men in heilige verontwaar
diging de handen ten hemel heft. en
ach en wee roept over deze minister,
die het eigendomsrecht durft aan te
tasten.
O.i. is er weinig reden voor dit mis
baar Het is toch zo, dat de bezitters
van Amerkaanse waarden voor deze
papieren een zeer behoorlijke som u i
betaald krijgen, -um de koersen van
de meeste fondsen hoog liggen.
Bovendien worden ze in de gelegen
heid gesteld om de vrijgekomen be
dragen te beleggen in 'n door de Ned.
Staat aangegane dollariening tegen 'n
koers van honderd, terwijl deze lening
ter beurze hoger genoteerd staat. Ook
daar zit dus nog een winstje in.
Er is dus geen motief aanwezig om
te schreeuwen. Integendeel
Wij zouden de zaak zelfs nog enigs
zins anders willen stellen. Er is door
de Minister desiiit' een dringend be
roep op de bezit.t.ó van deze Amei.
kaantjes gedaan om deze papieren vrij
willig te verkopen. Er werd nadrukke
lijk bij gezegd, dat de deviezenpositie
van ons land dit noodzakelijk maakte.
Een aanzienlijk gedeelte heeft ge
toond oog te hebben voor deze moei
lijkheden Zij boden prompt hun Ame
rikaanse effecten ter verkoop aan. En
nu zouden degenen, die zich niet door
het landsbelang iieien leiden, maar uit
sluitend eigen voordeel in het oog
hielden, zich willen beklagen met een
beroep op eigendomsrecht en vrijheid
van handelen en meer van die phrases
Wanneer men er goed over nadenkt
is deze hele vertoning eigenlijk weer
zinwekkend. Heeft men uit deze krin
gen ooit een woord van protest ge
hoord, wanneer arbeiders verplicht
worden wer. f nemen, dat hen
dikwijls in hu jeheel niet ligt?
Ook dan wordt de vrijheid aangetast
en kan de arbeider niet vrijelijk be
schikken over het eigendomsrecht van
zijn arbeidskracht.
Men beschouwt dit echter als iets
dat onontkoombaar is. Wie wil eten,
moet daarvoor arbeiden en als er in
het eigen vak geen arbeid is, moet er
andere arbeid aanvaard worden. „Lie-
verde koekjes" worden nu eenmaal
niet gebakken.
Zo is de redenering die gevolgd
wordt a *aaf over het enige be
zit waar w. of handenarbeider
over beschikt.
Maar o wee, als het gaat om het
beschikkingsrecht over eigen dollar
waarden. Dan is Leiden in last en
wordt het „heilige eigendomsrecht"
in het geding gebracht.
Wij voor ons juicnen het toe, dat de
Minister ten aanzien van deze perso
nen, die uit vrije wil het land niet
i'« zijn deviezennood wilden helpen
verlossen, maatregelen heeft getrof
fen. v.Z.
Middelkamp won
de 50 km.
De 50 km. voor 'profs en onafhan-
kelijken op de Nederlandse wieler
kampioenschappen te Amsterdam, is
spannend verlopen en eindigde in een
zege in de eindspurt van wereldkam
pioen Middelkamp, die een tijd maak
te van 1 uur 5 min. en 49.6 sec. Schul-
te werd vijfde. Tevens werden de
kwart- en halve finales van de sprint
verreden. Bij de profs plaatsten zich
in de finale natuurlijk Van Vliet en
Derksen, na overwinningen op resp.
Remkes en Bijster in twee ritten. Bij
de amateurs zullen in de finale tegen
elkaar uitkomen Hijzelendoorn, na
een zege op Bontekoe en Contelaar,
die meer en meer op komt zetten,
na een overwinning op Buchly.
Aardbeving in Japan
eiste duizenden doden
Volgens een schatting van de Ame
rikaanse reddingsploeg, die naar Foe.
koei, de Japanse stad, die het hevigst
te lijden heeft gehad onder de re-
«ente aardbevingen, zijn er te Foekoei
en 39 plaatsen in de buurt 3155 perso
nen om het leven gekomen en 7752
ftrnsiig gewond.
Sociaal-Economische Raad als bestuur van
Algemene Bedrijfsorganisatie
„Men kan zich thans nog nauwelijks voorstellen welk een belangrijke
plaats deze publiekrechtelijke lichamen, indien zij met zorg worden voor
bereid en met een open oog voor de diversiteit der verhoudingen worden
ingevoerd, in het maatschappelijk leven zullen gaan innemen". Aldus
luidt een zin uit de toelichting bij het wetsontwerp op de publiekrech
telijke bedrijfsorganisatie, in de wan deling reeds met de naam „P. B. O."
aangeduid, dat gisteren in de Tweede Kamer is ingediend.
een aantal van ten minste, twee der.
den. De leden van de Raad hebben
twee jaar zitting en zijn onmiddellijk
herbenoembaar. Zjj zijn tot geheim
houding verplicht.
De voorzitter van de Alg. Bedrijfs
organisatie is tevens voorz. van de
Raad. Zijn benoeming geschiedt op
voordracht van de Raad door de
Kroon; twee plaatsvervangers worden
echter door de Raad zelf aangewezen.
Werkwijze
Wat de werkwijze betreft, voor de
vaststelling van een verordening is
een gequalificeerde meerderheid ver
eist; voor elk ander besluit slechts
de meerderheid van de helft plus een.
Doop de Kroon aan te wijzen minis
ters en hun vertegenwoordigers zijn
bevoegd alle vergaderingen bij te
wonen. Zij hebben een raadgevende
stem.
Het bestuur van de product- en
bedrijfschappen die bij we"t kun
nen worden ingesteld op verzoek van
de Sociaal-Economische Raad, nadat
de Raad advies hééft ingewonnen van
de betrokken ondernemers en werk
nemers zal uit ten minste zes leden
bestaan. De voorzitter van een pro
ductschap word't door de Kroon be
noemd; die van een bedrijfschap ge
woonlijk uit het bestuur met goed
keuring van de minister.
Werknemers, weikgevers en
overheid
Het wetsontwerp, zo maakt het deze
Memorie van Toelichting duidelijk,
heeft niet het karakter van een star
schema, dat in de zeer verschillende
sectoren van het bedrijfsleven op
eenvormige wijze zou moeten worden
toegepast, maar het karakter van een
raamvest. Het ligt in de bedoeling,
binnen het omstippelde raam een Al
gemene Bedrijfsorganisatie in testel
len met als bestuur een Sociaal-Eco
nomische Raad.
De instelling van Productschappen,
Hoofdbedrijfschappen en Bedrijfschap
pen zal aan de wet worden overge
laten, om de mogelijkheid open te
laten bij samenstelling en taak reke
ning te houden met het bijzonder
karakter van het sociaal-economisch
gebied.
De betekenis van dit wetsontwerp
is in de eerste plaats wel het vol
komen afrekenen met het liberale
„laissez faire, laissez aller"-stelsel,
zoals de toelichting ook aangeeft:
„vrijwel algemeen werd ingezien dat
zU ongelijk hebben die menen, dat een
maximale volkswelvaart wordt be
reikt indien het sociaal-economisch
leven aan zichzelve wordt overgela
ten."
Zo heeft bij de opstelling van het
onderhavige ontwerp van wet bij de
regering voorgezeten, de mogelijkheid
te oper^n tot een doelmatige ordening
van het maatschappelijk-economisch
leven", waarbij Ruimte wordt open
gelaten om op realistische wijze recht
te doen aan het verschil in omstan
digheden en het verschil in rijpheid
der,geesten. 7oals dit nu eenmaal in
de onderscl t 'ene sectoren van het
sociaal-economische leven wordt aan
getroffen."
De toelichting stipuleert hierbij, dat
een belangrijke mate van sociaal-eco
nomische leiding der overheid ver
eist blijft, wil de Nederlandse
volkshuishouding uit het moeras ge
raken waarin de oorlog haar heeft
gebracht.
Structuur
In overeenstemming met deze richt
lijnen zijn de hoofdtrekken van de
structuur als volgt aan te geven:
Het bestuur van de Algemene Be
drijfsorganisatie, de Sociaal-Economi
sche Raad, heeft ten minste dertig en
ten hoogste 45 leden. De Algemene
Organisatie heeft bovendien een voor
zitter,. een dagelijks bestuur en een
secretaris.
Alleen door de Kroon erkende re
presentatieve organisaties van werk
nemers en ondernemers hebben recht
leden voor de Raad te benoemen tot
Wilt U even noteren, dat
de administratie en de re
dactie van de Vrije Alk
maarder, Ridderstraat hoek
Oudegracht te Alkmaar met
ingang van 1 Juli telefonisch
uitsluitend bereikbaar zyn
onder het nummer 3971.
Olympische voetballers
aangewezen
Naar wy vernemen zijn de volgen
de 22 spelers aangewezen door de
Keuzecommissie van de KNVG voor
het Olympisch voetbaltournooi:
Kraak, Schijvenaar, Van Bun, Stoffe-
len, Terlouw, De Vroet, Van der Tuyn,
Rijvers, Roosenburg, Wilkes, Lenstra,
Landman, Beenhakkers, Schaap, Ever-
se, Clavan, Albers, Biesbrouck, Krijgh
Appel, Drager en Temming.
Van deze 22 spelers zullen er 17 de
reig naar Portsmouth meemaken. De
bedoeling is, om de vijf andere spelers
in Nederland gereed te houden om,
indien nodig naar Londen over te laten
komen. De bepaling bij het Olympisch
voetbaltournooi luidt nJ. zo, dat in
totaal 22 spelers definitief op de deel
nemerslijst mogen worden ingeschre
ven en dat tijdens het tournooi daar
uit ecri keuze mag worden gedaan.
H.M. de Koningin richt
zich tot Prinj Bernhard
HM. de Koningin heeft he't navol
gende schrijven aan Prins Bernhard
gericht:
Op Uw Iaatsten verjaardag tijdens
myn regeering, voel ik mij gedrongen
U zeer hartelijk te danken voor al het
geen Gij op zoo velerlei gebied voor
ons volk en voor het vaderland ge
daan hebt, zoowel vóór als tijdens den
oorlog en daarna. Nimmer zal ik ver
geten, hoe Gij Mü bijgestaan hebt
buiten mijn regeeringstaak gedurende
de moeilijke jaren in Engeland, steeds
op de bres staande voor de 2aak der
Vrijheid.
Gelijk met de troonsbestijging van
Juliana zyt gij krachtens de geldende
bepaling „de" Prins der Nederlanden.
Ik doe een beroep op alle land- en
ryksgenooten en niet minder op het
bnitenland U zoo te noemen. Alhoewel
goed bedoeld is de vergissing vrij al
gemeen, dat Gij in den vervolge Prins-
Gemaal zoudt heeten. Deze titel heeft
echter hier te lande nimmer bestaan
en is daarom onaanvaardbaar.
Ik wensch U van harte toe, dat Gij,
voortgaande op den ingeslagen weg,
Uw garen en Uw werkkracht ten be
hoeve van Juliana en ons volk ten
volle zult kunnen ontplooien.
WILHFI.M1NA
Het belang dat aa^ het onderhavige
.wetsontwerp wordt gehecht komt
ook tot uitdrukking in het feit, dat,
zodra het tot wét geworden te. deze
door het Kabinet ln zijn geheel zal
worden ondertekend.
„Wat Weiter wil"
Dinsdagavond sprak in het Victory-
hotel Generaal H. Bajetto voor het
voorlopig Katholieke comité van Actie
over „Wat Welter wil". Onder zijn
gehoor bevonden zicb behalve aan
hangers, ook tegenstanders en niet-
Katholieken.
De avond werd geopend door mr.
C. Smal met een welkomstwoord,
waarin deze een verklaring gaf van
het ontstaan van de groep-Welter. De
heer Bajetto legde er in zijn rede de
nadruk op. dat, wat thans in Indonesië
gebeurt, ongrondwettelijk is. Spr. zei-
de, dat er eerst een ronde-tafel con
ferentie had dienen te zijn en daarna
pas een grondwets-wijziging. De heer
Bajetto gaf als zijn mening te kennen,
dat de thans gevoerde politiek moet
leiden tot het verlies van Indonesië,
hetgeen verstrekkende gevolgen voor
ons land zal hebben. De KVP loopt z.i.
achter de P.v.d.A. aan en is te slap.
Daarom wenst de groep-Welter een
einde te maken aan de coalitie KVP—
P.v.d.A. De groep-Welter, die „geen
partij" is, aldus de heer Bajetto, vraagt
om verstandiger, meer ervaren man
nen, dan die uit het kabinet-Beel.
Na afloop was ér gelegenheid tof
het stellen van vragen, wat dreigde
te ontaarden in een onderling debat.
Mr. Smal sloot de bijeenkomst met
een opwekking op lijst 10 te stemmen.
De nieuwe aardappelmeelfabriek
„Oranje" te Smilde, een de* grootste
van Nederland, nadert haar voltooiing
Het liRrt in de bedoeling de fabriek
die een capaciteit van 80.000 H.L.
heeft, by de a.s. aardappe'campagne
in bedrijf te stellen.
Communiqué van Cominform was
„gefantaseerde laster"
„Moskou wilde geen
voorbijgaand onderzoek"
Tito schijnt vooralsnog niet geneigd,
om het hoofd in de schoot fe werpen.
De Joego-Slavische communistische
party heeft een antwoord gepubliceerd
op de critiek van de Cominform. De
verklaring kenschetst alle beschuldi
gingen als „gefantaseerde laster". Hel
centrale comité heeft meegedeeld op
deze basis niet te konen discussiëren.
In dit antwoord, dat doo* alle Joego
slavische zenders werd omgeroepen,
wordt vastgesteld, dat de leden van de
Cominform de beschuldigingen van de
zijde van Rusland hebben aanvaard
zonder Joego-Slavië te horen. De re
solutie van de Cominform, zo wordt
gezegd, is een poging om in binnen-
en buitenland de Joego-Slavisehe com
munistische partij in discrediet te
brengen. Dit is te verbazingwekken
der, daar de communistische partij der
Sovjet-Unie een aanbod, door de Joe
go-Slavische Communistische party
gedaan in een brief van 13 April, om
een onderzoek in te stellen, had af
gewezen.
Sovjet-agenten poogden
Joego-Slaven te recuteren"
In die brief stond, dat er geen enkel
bewijs van anti-Sovjet-activiteit was
en de beschuldiging, dat civiele en
militaire Sovjet-specialisten onder toe
zicht van de Joego-Slavische geheime
politie stonden, werd er in weerlegd.
De brief bevatte echter een tegenbe-
schuldiging: leden van de geheime
dienst der Sovjet-Unie zouden zonder
overleg sinds de bevrijding gepoogd
hebben Joego-Slaven te recruteren.
„Van Belgrado: vriendschap.."
In het than3 gegeven antwoord wordt
er de nadruk op gelegd, dat de be
trekkingen tussen Belgrado en Mos-
op
kou gegrondvest zijn en waren
vriendschap en samenwerking.
Voorts wijst het antwoord de be
schuldigingen stuk voor stuk van de
hand. Het centrale comité is niet van
menjng, dat het de eenheid van het
internationale democratisch^ front"
heeft geschaad. Met het „diepste af
grijzen" ontving het comité de be
sehuldiging, dat de partij de koelak
ken (ryke boeren) zou beschermen.
Critiek tn de partij werd wel geduld.
„Partij beheerste Volksfront"
In antwoord op de beschuldiging,
dat de Joego-Slavische communisti
sche partij opgeslokt zou zijn door het
Volksfront verklaart het centrale co
mité, dat de oorzaak van zulke be
schuldigingen gelegen Is in een ver
keerd begrip ten aanzien van de aard
van het Volksfront. De feiten zijn: 1.
De leiding in het Volksfront berust
bij de communistische partij. De
communistische partij *'a» niet opge
slokt maar heeft het Volksfront op
heger plan gebracht in de geest van
het Marxisme-Leninlsme.
De Franse en Bulgaarse communis
ten hebben zich achter de resolutie
van de Cominform geschaard, die
thano ook te Moskou gepubliceerd ia.
Opoe Herfst
overleden
Dinsdagmiddag is in de
ouderdom van 106 jaar te
Rotterdam overleden Neer-
lands oudste inwoner, Wed.
A. P. Herfst-Braams, beter
bekend als Opoe Braams. Zij
bleef tot bet einde van haar
leven begrip tonen voor wat
er rondom haar in de we
reld gebéurde.
Sokolofsky antwoordde Robertson:
Sokolofsky, de Sovjet-Russische mi
litaire gouverneur in Duitsland, heeft
thans geantwoord op het verzoek van
zyn Britse collega Robertson om de
grenzen tussen de Oostelijke en Wes
telijke zones te Berlijn weer open te
stellen. Sokolofsky verklaarde met
nadruk, dat de maatregelen slechts
van tijdelijke aard waren, om de
moeilijkheden die in verband met de
geldsanering voor de Oostelijke zóne
ontstonden, het hoofd te kunnen bie
den.
Maar, hoewel Sokolofsky zeide te
hopen, dat de spoorweg tussen Helm-
stedt en Berlijn weer spoedig in dienst
gesteld zou kunnen worden, gaf hij
geen termijn aan voor de weder-open-
stelling der grenzen.
Zijn waardering sprak hij uit voor
„de energieke maatregelen, die de
Britten en Amerikanen hadden geno
men om het verkeer door de lucht
met de W. zönes te onderhouden
De motivering der Britten voor het
niet meer laten lopen van goederen
treinen omda't de Russen 30.000 spoor
wagons zouden hebben vastgehouden,
noemde Sokolofsky „onjuiste informa
tie of moedwillige feitenverdraaiing".
Volgens Reuter leert een nauwkeu
rige studie van Sokolofsky's woor
den, dat de blokkade voorlopig niet
opgeheven wordt en „de aanvanke
lijke opluchting maakte plaats voor
teleurstelling en toorn" in Berlijn.
gemeenteraad van Berlijn heeft
uv.-. bemiddeling van de Deense ml
litaire commissie te Berlijn een ver- I
zoek gericht tot de Deense regering
om de kwestie van de toestand in
Berlijn aan de V. N. voor 4e leggen. J
Tito in ongenade
Tito U in ongenade gevallen en
de val komt niet bepaald zscht »«n.
Het communiqué van de Cominlom
zegt hem en ziir enhangw. zo ongo-
zouten de „waarnetu dat hij reed»
geen andere keus meer heelt dan <18
zijn prestige óf zijn positie vaarwel
te zeggen. Het ia tenminste
denkbaar, dat hij er in zou slagen de
wil van de Sovjet Unie te trotseren,
omringd als het land is door er
bondgenoten van Stalin. Hij zou caar.
toe alleen nog een poging kunnen we.
gen met hulp van verder-af gelegen
buren, maar het valt niet te verwach-
ten dat hl) zelfs maar bun morel*
Iteun zou genieten. Het enige wat hem
van die kant te wachten staar is leed
vermaakde „New York Herald
Tribune" meldt, dat de berichten ov«t
Tito's uitzetting in officiële Ameri.
kaanse kringen „duidelijk genoegen'
hebben gewekt
Hét ia niet moeilyk »icj, da7 fn
denken. Na Stalin heeft missehie.
to het betrekkelijk voorrecht voor ae
Ver. Staten de meest mpopulaire ma®
van het Oostelijk blok te zijn in
elk geval kampt hij om deze plaats
met Gottwald.
Tito is drastisch geweest, niet al
leen met woorden, man, ook met da
den. Hij heeft «ron genationali
seerd, kleine bedrijven, kleine han
delszaken incluis, hy heeft met een
slag een eind willen maken aan do
rijke boerenstand. Deze dingen zijn
niet geschikt om voel genade te vin
den in de nauwlettend toeziende ogen
van Uncle Sam. Maar, aan de anoere
kant, verschillende maatregelen zijn
in allerijl genomen toen Tito „de bui"
al heeft moeten zien aankomen. En
zij zyn juist het struikelblok gewor
den voor hem De Cominform heeft
het tempo gequalificeerd als strijdig
met de Marxistisch-Leninistiscbe leer.
Het heeft daar nog veel onprettigs
aan toegevoegd, meer dan genoeg ia
elk geval om Tito duidelijk to maken
dat «5b bootedoening die ook hij blijk-
baaar bereid was tot op zekere hoogte
to doen, tc laar »-•
doende was
Tito was van o- het
thans uitgegeven comr,unique al t "i-
ge maanden op de houg„. m „uego
Slavische communistische kringen
heeft deze critiek een ?eer sterke uit
werking gehadi ln ..Boeh»" (Strijd),
het officiële (H* ®wty, zijn
vele artikelen versoic.^.» die haastig-
lijk hun trouw en aanhankelijkheid
betuigden aan de Sovjet Unie en do
door haar uitgestippelde politiek.
Maar het heeft niet meer mogen ba
ten: Tito was reeds van de kaart.
Heeft hij een wenk gehad
niet op de laatste vergadering
Cominform te verschijnen?
In elk geval mag men een breuk
tussen Moskou en Pelgrado niet als
aannemelijk beschouwen. Hét zal Tito
wel niet gegeven zijn om tegen do
stroom to kunnen oproeien. Daarna zal
Joego Slavië nog hechter in'het keurs
lijf van Oost Europa zijn ingesnoerd.
Het voorbeeld-Tito toont, hoever do
Sovjet leiders bereid zijn te gaan in
hun politiek van consolidering van het
Oosten. In de gesoannen internatio
nale situatie xr "en niét to
onderschatten gr&admete AH.