Qe C
Ikmaaidet'
5E JAARGANG N°. Ü73
N.-HOLLANDSE
PERS 19«
DONDERDAG 1 JULI 1948
„Onze zenuwen houden
het nog wel even uit"
disti
ejkiws
Melk van de bon
Zijn de Nederlanders werkelijk
zo zindelijk?
Ruim 200.000 kiezers meer dan in 1946
~EN"fZ0HH0CH!fHJ>
Wijziging
Buitenlands overzicht
w
-
Uitg. voor de Stichting De Vrije Alkmaar
der. Abonnementsprijs 3.45 per kwartaal
30 cent per week) bij vooruitbetaling.
Advertenties 14 ct. p. m.m., familieberichten
18 cent. Verdere tarieven op aanvrage.
Verantw. redacteur.- J. v. Zoonen - BureauRidderstraat hoek Oude gracht - Tel. K 2200-3971
Overwinning
Bij de Tweede Kamer is ingediend
het Wetsontwerp op de bedrijfsorgani
satie.
Wellicht hebt ge u de moeite ge
troost om kennis te nemen van de in
gewikkelde materie.
Het moet een ieder wel duidelijk
zijn, dat wij hier staan aan het begin
van een omwenteling, die niet zal na
laten zijn stempel te drukken op hei
economische leven van ons land.
Deze wet op de Bedrijfsorganisatie
luidt toch het begin in van een periode
waarin aan.de arbeiders medezeggen
schap wordt verleend in de voort
brenging en distributie. Nu moet ge u
dat niet voorstellen, als zou het zo
zijn, dat morgen de arbeiders het pre
cies voor het zeggen hebben. Er kle
ven nog enkele bezwaren aan de
vorm waarin deze medezeggenschap
aan de arbeiders wordt verleend; er
zullen nog haperingen en strubbelin
gen voorkomen, maar deze zullen over
wonnen worden. Daar twijfelen we
geen ogenblik aan.
Wanneer deze wet door het parle
ment zal zijn aangenomen, is de be-
örijfsdemocratie op weg en niets zal
haar meer kunnen tegenhouden.
Het valt niet te ontkennen, dat
hier in het belang van de arbeidende
klasse een overwinning bevochten is.
die de verovering van het algemeen
kiesrecht bijkans nog overtreft.
In ieder geval zal de totstandkoming
van deze reeks van wetten de sluit
steen van de democratische opbouw
vormen. De praktijk heeft toch wel
bewezen, dat politieke democratie zon
der economische democratie niet die
resultaten voor het volk oplevert, die
men er voor de verovering van het
algemeen kiesrecht van had verwacht.
Toch is er in de snelle ontwikkeling
welke wij op sociaal-economisch ter
rein na de oorlog beleven,, een ding
dat ons met zorg vervult. Dat is de
gemakkelijkheid, de vanzelfsprekend
heid, waarmee de werkende bevol
king deze maatregelen ontvangt.
Wij herinneren ons nog levendig
en wie het niet meer mocht weten,
raden wij aan de Gedenkschriften van
Troelstra er eens op na te slaan
welk een ontzaglijk felle strijd er is
gestreden voor het algemeen kies
recht. Hoe deze strijd het hele volk
in beroering bracht, met welk een
laaiend enthousiasme de Rode Dins
dagen werden gehouden, hoe ontzag
lijk de vreugde wa3, toen eindelijk het
kabinet Corl van der Linden het
kiesrecht invoerde.
De maatregelen die thans op het
punt staat te worden ingevoerd, heeft
de laatste jaren weliswaar punt van
.discussie uitgemaakt op tal van_kader
vergaderingen, maar de bezielde strijd
geest ontbrak.
Wanneer wij hierboven dan ook
spreken van overwinning hebben wij
daarmee meer op het oog de over
winning die behaald is door het feit,
dat de geesten van tallozen die zich
niet direct tot de arbeidende klasse
rekenen, open zijn gegaan voor het
geen die klasse behoeft en rechtens
toekomt.
Wellicht dat ook de materie voor
tal van mensen te moeilijk is om ge
heel te omvatten. De leus medezeg
genschap liet zich nooit zo gemakke
lijk omschrijven als de leuzen van
Algemeen kiesrecht en achturendag.
Het volk moet nu echter doordron
gen worden van de ontzaglijke bete
kenis der medezeggenschap. Deze legt
vooral aan het werkende volk de ver
plichting op, dat het zich steeds meer
kennis vergaart. Ze komen nu te zit
ten naast de mensen, die het bedrijfs
leven door en door kennen, ze zullen
nu moeten tonen wat ze waard zijn
Slechts wa neer alle krachten wor
den ingespannen zullen de werkers
de vruchten van deze overwinning
kunnen plukken. Anders blijft de me
dezeggenschap een paskwil. v.Z.
Het bestuur van de Hongaarse ar
beiderspartij heeft medegedeeld, dat
het instemt met de besluiten van de
Cgminform aangaande de Joegosla
vische communistische partij.
Bij de bouw van een kerk te Valken burg bij Lcidén zijn onder leiding van
Prof. van Giffen uit Groningen nieuwe opgravingen verricht. Het is thans
komen vast te staan, dat Valkenburg gebouwd werd op de ruïnes van niet
één doch van niet minder dan zes verschillende Romeinse vestingen. De
nieuwe werden s'eeds op de resten van de oude gebouwd. De eerste van
deze vestingen dateert uit de tijd van keizer Claudius (öng. 40 jaar na Chr.)
De foto geeft een goed beeld van de thans blootgelegde overblijfselen van
deze zes vestingen.
Bevin over de Berlijnse crisis
Posiiieve verklaring, niet te zullen wijken
Het Britse Lagerhuis heeft gedebatteerd over de Berlijnse crisis en met
(bijna) algemene instemming geluisterd naar de verklaringen van Bevin.
Bevin zeide, het voorstel van Trygve Lie om de Berlijnse kwestie voor
de Veiligheidsraad te brengen, af te moeten wijzen. Bevin verklaarde cate
gorisch, dat de Westelijke mogendheden hun zónes niet zouden verlaten
en hij gaf zijn oordeel over het karakter van het conflict in deze woor
den: „Ik geloof, dat men geprobeerd heeft te onderzoeken, hoe lang onze
zenuwen het zouden kunnen uithoud en. Niets wijst er nog op, dat -zij
kapot zullen gaan".
Bereid iol confereren
als de crisis is opgelost
Bevin vroeg zich af, of werkelijk
wel technische redenen het sluiten
van de zonale grenzen ten gevolge
hadden gehad. Of zou het een poging
zijn om onze positie onhoudbaar te
maken? Indien dit het geval is, aldus
Bevin, „zal de Britse regering er zich
niet bij neerleggen wanneer de Rus-
Tour de France
begonnen
Bar ia li v/on eerste èiappe
Na de traditionele tocht door bet
hartje van Parijs zijn gisteren de 120
renners van de 12 ploegen van de
Tour de France de 35e die wordt
gehouden gestart voor hun eerste
étappe, ParijsTrouville, een traject
van ruim 235 km.
Robic, de winnaar van de laatste
Tour, reed in de gele trui,' 't symbool
van het leiderschap. Heel Frankrijk
leefde gisteren reeds in spanning of hij
hem aan de avond van de eerste dag
nog zou hebben#
De Belg Lambrecht won de premie
van 30.000 francs op de helling van
Picardie; daarna sprintten Caput (Fr)
Ronconi (It.) en Lapebie (Fr.)
Deze drie bekende renners liepen
uit en op 80 km. van de start hadden
zij reeds een voorsprong van 5 minu
ten op het peleton.
Echter, zij konden de voorsprong
niet handhaven. Een groep renners
slaagde er in hen in te halen, waarop
de Italiaanse reus Gino Bartali, die
uitstekend in vorm is, de eindsprint
wist te winnen met een half wiel voor"
sprong op de Belg Schotte. De Frans
man Teisseire werd derde. De Neder
landers, gekoppeld aan de Luxembur
gers, deden het niet best. De Hoog
werd 68e, Janssen 77e, De Ruyter 96e
en Francken, Bakker en Pauwels 103e
ex aequo.^
De NederlandsLuxemburgse ploeg,
neemt in het ploegenklassement de 11e
35^ RONDE VAN FRANKRIJK-1een2eETAPPE
30 JUN11» ETAPPE 230 kin
1 JULI2»ETAPPE 2S4 km
ROUTE
EGEN
sen door 2,5 millioen mensen uit te
hongeren van plan zijn om chaos te
verwekken en 20 de geallieerden te
dwingen".
De plannen voor het massave'voer
door de lucht zijn zeer ver gevorderd
cn de resultaten zullen waarschijnlijk
de eerste verwachtingen overtreffen.
Bevin erkende, dat een ernstige toe
stand zou kunnen ontstaan als gevolg
hiervan. Maar de Britse regering en
de Westelijke geallieerden hadden
geen andere keus en konden zich niet
gewonnen geven.
Indien de moeilijkheden betreffende
Berlijn volkomen opgelost zijn, zijn
wij bereid de toestand aldaar op een
viermogendhedenbasis te bespreken.
Intussen moeten wij verder gaan met
onze plannen om de toestand het hoofd
te bieden."
Eden wensi proiesi ie Moskou
Voor Bevin het woord nam had
Eden, plaatsvervangend leider van de
oppositie, er reeds bij de regering op
aangedrongen Moskou te doen weten,
dat „wij niet bereid zijn ons door
bruut geweld of chantage te laten in
timideren". Eden stelde een gezamen
lijke geallieerde stap te Moskou voor.
Marschall's geduld
uitgeput
Marshall, minister van Buitenlandse
Zaken der Ver. Staten, heeft verklaard
dat „de Sovjetpoging om de Duitse
burgerbevolking te Berlijn af te snij
den fundamentele kwesties van ernsti
ge aard heeft opgeworpen, welke wij
snel denken aan te vatten".
Men, meent, dat ook Marshall een
directe nota aan de Sovjet-Unie op
het oog heeft, hetzij een gezamenlijke,
hetzij door de V.S. alleen gezonden.
Elk der volgende bonnen geeft rech'c
op het kopen van
Bonnen voor brood, vlees en melk
001 Melk 6 liter melk
002 Melk 7 liter,melk
003 Melk 12 liter melk
004, 006 Vlees 100 gr. vlees
005 Vlees 300 gr. vlees j
007-1 Brood 800 gr. brood (geldig t.m.
10 Juli.
008-1 Brood 200 gr. brood (Geldig t.m.
10 Juli
Alle bonkaarten
010 Alg. 400 gr brood of 1 rantsoen
vermicelli e.d.
011 Alg. 100 gr. bloem
012 Alg. 500 gr. suiker, boterhamstrooi
sel enz. (inmaak) of 1000 gr. jam,
stroop enz.
of 500 gr. versnaperingen
013 Alg. 250 gr. boter of margerine of
200 gr. vet
Bonkaarten KA, KB, KC 808
016 Alg. 1 ei
017 Alg. 200 gr kaas of 250 gr. korst-
loze kaas
018 Alg. 250 gr boter of margarine of
200 gr. vet
019 Alg. 50 gr cacao
020 Alg. 200 gr rijst (vóórinlevering)
021 Alg. 250 gr zachte zeep plus 250
gr. soda
B 027 Res. 800 gr brood (geldig t.m.
10 Juli)
B 028, C 030 Res. 500 gr boter of mar
garine of 400 gr vet
C 029 Res. 400 gr brood (geldig t.m.
10 Juli)
Bonkaarten KB, KE 808
031 Alg. 1 ei
032 Alg. 100 gr kaas of 125 gr korst-
loze kaas
033 Alg 125 gr boter of margarine of
100 gr vet
034 Alg. 100 gr cacao
035 Alg. 200 gr rijst (vóórinlevering)
036 Alg. 500 gr zachte zeep plus 500
gr soda
d>37 Res. 800 gr brood (geldig t.m.
10 Juli)
E 039 Res. 500 gr bloem
Tabak- en versnaperingskaar ten enz.
QA, QB, QC 808
75 Versn. 200 gr versn.
of 200 gr suiker, boterhamstrooi
sel enz. of 400.gr jam, stroop enz.
78 Versn. 100 gr versn.
of 100 gr suiker, boterhamstrooi
sel enz. of 200 gr jam, stroop enz.
Res. E Tabak 50 gr scheerzeep of 100
gr scheercrême of 400 gr snel-
scheercrême
Bonkaarten ZA, ZB, ZC, ZD, ZE, MD,
MF, MG, MH 808 )bijz. arbeid, a.s.
moeders en zieken)
Geldig zijn de bonnen van de strook
K. Deze bonnen zijn 14 dagen geldig
Op Donderdag 8 Juli zullen brood
bonnen worden aangewezen, op de vol
gende wijze:
Op de A-kaarten 2000 gram, op de
B-kaarten 2800 gram, op de C-kaar-
ten 2200 gram, op de D-kaarten 800
gram en op de E-kaarten 600 gram.
Per 14 dagen ontvangt dus de A-groen
3600 gram, de B-groep 6000 gram, de
C-groep 4400 gram, de D-groep 2000
gram en de E-groe£ 800 gram.
De bonnen 020 en 035 Alg. voor 200
gram rijst moeten uiterlijk op Zater
dag 10 Juli bij de detaillist van wie
men gewóón was dit artikel te be
trekken worden ingeleverd. Zij, die
met vacantie zijn, doen er goed aan
de bonnen op 7 Juli, wanneer zij in
hun woonplaats vertoeven in verband
met de stemming, in te leveren.
De bonnen Res. E Tabak voor scheer
zeep enz. blijft tot nader aankondi
ging geldig.
Bovenstaande bonnen kunnen reeds
op Vrijdag 2 Juli worden gebruikt,
met uitzondering van de bonnen voor
melk, waarop eerst op Maandag 5
Juli mag worden gekocht.
„Voorlopig in afwachting
van definitieve beslissing"
Uit den Haag wordt officieel ge
meld dat besloten is in afwachting
van een definitieve beslissing, welke
eerst in het najaar kan worden ge-
nomeq, wanneer meer gegevens be
kend zijn over de vooruitzichten voor
de krachtvoedervoorziening en de
uitkomsten van de teelt van rowvoe-
dergewassen met ingang van Don
derdag 1 Juli de distributie van con-
sumptiemelk (en consumptiemelkpro
ducten) voorlopig op te heffen.
Men verwacht dat ook gedurende
de herfst en de winter de melk van
de bon kan blijven, maar er kunnen
zich omstandigheden voordoen die we
derinvoering van de distributie nood
zakelijk maken.
Van baden schijnen wij
„te nat" te worden
Tijdens een rede voor de deelne
mers aan het congres te Amsterdam
van de bedrijfsorganisatie bad. en
zweminrichtingen, heeft mr. Mijkse-
naar een pleidooi gehouden voormeer
badhuizen en zwembaden in Neder
land. Hij zeide o.m.: De jongste ge
gevens van het Ned. bureau voor de
Statistiek hebben aangetoond, dat
slechts 112 van onze 1015 gemeenten
badhuizen rijk zijn. In de gemeente
Amsterdam werd bij een onderzoek
vastgesteld, dat in een week in Oc-
tober 1939 meer dan 94 procent van
de bevolking, welke thuis niet over
een badcel beschikte en in aanmer
king kwam voor een bezoek aan een
badhuis, niet of slechts op zeer pri
mitieve manier baadde. De Rijks
dienst voor het Nationale Plan heeft
verder vastgesteld, dat in meer dan
50 van de woningen, waarin een
badcel aanwezig is, .deze wordt ge
bruikt voor aardappelbewaarplaats of
iets dergelijks.
Mr. Mijksenaar concludeerde, dat
Van de 1017 gemeenten in Neder
land heeft een drietal minder dan 200
kiesgerechtigden: Overslag in Zee
land is de kleinste met 147, Seroos-
kerke op Schouwen heeft er 154 en
Bemelen in Limburg 159.
Het aantal stemgerechtigden voor
de verkiezing van leden der Tweede
Kamer op 7 Juli a.s. bedraagt voor
het gehele land 5.444.785. Voor de
Tweede Kamerverkiezingen van 1946
stonden 5.229.927 personen ingeschre
ven, voor 1948 dus een toename van
méér dan 200.000 kiesgerechtigden.
De gemeente met het grootste aan
tal stemgerechtigden is Amsterdam
met 502.956. Voor de eerste maal meer
dan een half millioen. De twintig ge
meenten met het grootst aantal stem
gerechtigden zijn in volgorde: Amster
dam, Rotterdam, Den Haag, Utrecht,
Haarlem, Groningen, Eindhoven, Til
burg Enschede, Nijmegen, Arnhem,
Lei n, Hilversum, Apeldoorn, Leeu
warden, Breda, Dordrecht, Maas
tricht, Schiedam en Delft.
NOG KOEL
Wisselend bewolkt met vooral aan
vankelijk hier en daar nog enige lijh
te regen. Zwakke tot matige, .naar
langs de waddeneilanden tijdelijk vrij
krachtige wind tussen West en Noord.
Weinig verandering van temperatuur.
een redelijke „waterbeschaving" in
dit waterrijke land nog lang niet is
bereikt.
Hij merkte op, dat alleen Amster
dam al in plaats van 15 badhuizen,
waarover het momenteel beschikt, er
enige tientallen meer zou moeten heb.
ben, om van andere plaatsen maar
te zwijgen. Verder wenste hij een
stevige propaganda om de bad- en
zwembranche bij de bevolking popu
lair te maken.
ELF WATERPOLOSPELERS
NAAR LONDEN
Ncar bekend, wordt de Olympische
zwemploeg pas na de kampioenschaps
wedstrijden op 9, 10 en 11 Juli sa
mengesteld, maar het waterpolo.team
is thans reeds aangewezen. Elf spelers
zullen naar Londen gaan, t,w. Rohner
Robben), Salomons 'HZ en PC),
Braasem (ZIAN), Korevaar (Meeu
wen). Stam (HZ en PC>, Van Fegge-
ler. (Meeuwen), Smol (ZIAN), Keete
laar (Robben), Ruimschotel (HZ en
PO, Cabout (GZC) en Smael (SVH).
BROMWICH EN FALKENBURG IN
DE FINALE TE WIMBLEDON
Voor de finale van het heren-enkel
spel tijdens het tournooi te Wimble-
don, het officieuze wereldkampioen
schap, hebben zich geplaatst de
Australische kampioen John Brom-
wich. na een 63, 1412, 62 zege
op de Hongaarse kampioen Ashboth,
en de Amerikaan Bob Falkenburgh,
na een 64, 6—4, 86 overwinning
op zijn landgenoot Mulloy. Insiders
geven Falkenburg de beste kansen op
titel.
Wil't U even noteren, dat
de administratie en de re
dactie van de Vrije Alk
maarder, Ridderstraat hoek
Oudegracht te Alkmaar met
ingang van 1 Juli telefonisch
uitsluitend bereikbaar zijn
onder het nummer 3971.
Finland gaat ter stembus
Vandaag en morgen trekken de Fin
nen ter stembus. Het is wei nauwelijks
te verwachten, dat de uitslag directe
gevolgen zal hebben voor de positie
van het land.
Moskou bemoeit zich ostentatief niet
met deze belangrijke aangelegenheid
en ook een verzwakking van het on
der communistische leiding staande
Folksdemokraten-frónt, die algemeen
verwacht wordt, zal waarschijnlijk
geen onmiddellijke verandering in de
verhouding van Finland tot zijn grote
buur en overwinnaar veroorzaken. Het
aanbod van de Sovjet Unie om de her
stelbetalingen te verminderen zal niet
te niet worden gedaan, daar Moskou
van deze maatregel, gecombineerd
met andere, ook voordeel voor zichzelf
verwacht. Een paar dagen voor de ver
kiezingen heeft de communistisch#
minister van bevoorrading, Erjo Mur-
to, bekend gemaakt dat de voedsel
positie van Finland binnenkort zou
verbeteren daar men de spoedige to
tale opheffing van de distributie kan
verwachten, en dat o.m. door een Sov
jet lening de textielpositie aanmerke
lijk zou worden verlicht. De aankon
diging van dit aantrekkelijk nieuws
kan men niet zonder meer onder de
verkiezingspropaganda rangschikken
al werd het psychologisch gunstig
ste moment wel uitgekozen: er
werd gepleit voor spoedige nieuwe
handelsbesprekingen met de Sovjet
Unie en deze zijn voor beide partijen
belangrijk. Het is wel merkwaardig,
dat Finland's export naar Rusland in
1947 slechts 12.6 pCt. bedroeg tegen
over een 41 pCt. naar Engeland en de
Ver. Staten.
Moskou schijnt er niet voor te ge
voelen om een nieuwe „Finse kwestie"
in het leven te roepen, koerst op een
versteviging van de economische ban
den en laat de Finnen met hun stem
busstrijd de vrije hand. Die strijd
wordt in pers en plakkaten fel ge
voerd op de affiches van de „Sam-
lingspartie" de conservatieve partij,
staat het openhartige opschrift „slaat
het communisme neer"
De positie der sociaal-democraten
zou versterkt zijn door de voorbije
gebeurtenissen. Het blad „Suomen
Social Demokratie" schreef, dat de
nederlaag in de partij van 1945, die
te danken was aan verdeeldheid in
eigen gelederen, zich niet zal herha
len. „Aan het eind van de week zullen
de vrienden van de pommunisten wel
zien dat hun rol uitgespeeld is".
Die vrienden, dat zijn jJe huidige mi
nister-president Pekkala en zijn groep
de toetraden tot de Folksdemokraten.
Op een vraag hoe hij hier toe kwam
moet hij eens met de wedervraag ge
antwoord hebben: „Gelooft men dan
dat men Finland een dienst zou be
wijzen door nu met de communisten
te breken?" Dit besef, dat het voor
Finland mogelijk gevaren met zich
mee kan brengen wanneer de commu
nisten een al te grote nederlaag zou
den lijden, draagt niet alleen Pekka
la met zich mee. Misschien dat dit
hen ook voor een grote nederlaag be
hoedt. De oriëntering van het Finse
volk op Scandinavië trad de laatste
tijd echter steeds duidelijker aan de
dag.
AS.
onze kleine iovenaar
