In deze jaren van radio en film zijn verras
singen bij de Olympische Spelen vrijwel on
mogelijk. Natuurlijk, op sommige nummers zijn
meerdere favorieten, maar het zal niet voor
komen. dat iemand, die nog nooit een discus
in z'n hand heeft gehad het nummer discus
werpen met vlag en wimpel wint. Dat kon in
Athene in 1896 nog wel!
De Amerikaan Garcett was als [avoriet
voor het kogelstoten de Atlantische Oceaan
overgestoken. Hij liet zich op 't allerlaatste
moment inschrijven voor 't discuswerpen en
overwon de Griekse favoriet Pareskevopuu-
lus met een worp van 29.145 meter:
Twee Finnen. Ritola aan kop, Paavo Nurmi vlak
er achter. Negen-en-negentig-honderd-meter duurde
zo de strijd, die geen strijd was. Ritola kwam niet los
11 en honderd meter voorde finish spurtte Nurmi met
lange, glijdende passen voorbij hem, op weg naar een
nieuw wereldrecord! Dat was in Amsterdam 1928.
De tijden veranderen
We hadden U graag nog een aantal foto's
laten zien van de Olympische Spelen in
vroeger jaren: b.v. die van de start van de
100 meter in Athene. Vijf man in de'finale
Startholes kende men nog niet cn alle vijf
hadden een verschillende houding tijdens
de start. Eén van hen als we ons niet
vergissen was het de Amerikaan Hall
startte ongeveer zoals wij dat tegenwoordig
heel natuurlijk vinden: in gebukte houding.
Het publiek grinnikte, maar de Amerikaan
lachte het laatst en het best, want hij klop-
zijn tegenstanders in een tijd van precies
12 seconden! Daarvan heeft men in de loop
der jaren 1.8 sec. afgeknabbeld: als de win
naar van Athene tegen Jesse Owens had
gelopen, dan was hij ongeveer 15 tot 16
meter aohtergebleven!
«•inde brengen. Eén stortte er bewus
teloos op het beton, een ander liep
als verdwaasd het middenveld op
llruguau veroverde de
voetbalwereld1924
In Parijs was er nóg een sensatie
van de bovenste plank: Dat waren
de exotische voetballers van Uru
guay, fantastische „wildemannen"
doch met een techniek, waar geen
ander land tegen op kon. En dan te
denken, dat men tot dat jaar eigen
lek nog nooit van 't kleine Zuid-
Amerikaanse land en z'n voetballers
had gehoord. Nederland, het kleine
Nederland, bracht er het nog het
beste af. 't Was slechts te wijten aan
een foutieve beslissing van de
scheidsrechter, dat de Uruguayese
voetballers baas bleven met 21 in
misschien de mooiste wedstrijd, die
ons elftal tot toen toe ooit speelde.
Nog een land kwam sterk naar vo
ren: Finland. Evenals de kleine,
bruine voetballers uit Zuid-Amerika
waren de stoere, rustige Finnen ver
uit favoriet bij het Franse publiek.
De bewoners uit het land van de
meren werden dan ook tweede op
athletiekgebied, achter het machtige
Amerika.
Amsterdam 1928
De Spelen in Amsterdam leven bij
tallozen nog voort in de gedachten.
Het nieuwe stadion, machtig sym
bool van sportllevend Nederland
werd gebouwd, maar toen Augustus
kwam was het eigenlijk te klein.
Zelden heeft de sport méér in het
middelpunt van de belangstelling ge
staan dan toen.
't Is alweer merkwaardig, maar 't
waren weer dc loopnummers over de
lange afstand, die furore maakten.
Tienduizenden kunnen wellicht nog
vertellen van de dramatische 10.000
meter tussen de beide Finnen Ritola
en Nurmi. Negen-en-negentig-hon-
derd meter ging Ritola aan kop,
Nurmi als een schaduw achter hem.
De roemruchte Zweed Wilde had
moeten buigen voor de soepele gang
van de beide Finnen, alle andere
kwamen in 't stuk helemaal niet
voor: Dan, honderd meter voor de
eindstreep, worden de rhythmische
passen van Nurmi langer, bereikten
zonder stoten, zonder merkbare in
spanning zijn landgenoot, die nog
even verbeten vecht en dan het ho
peloze van z'n taak inziet. Zo glijdt
Nurmi naar het nieuwe wereldre
cord, terwijl de orkaan van de tri
bunes hem schijnbaar niet bereikt.
De fotografen kregen slechts z'n rug
te zien. Regelrecht verdween hij on
der de catacomben van het stadion.
Op de 100 m. brak de Canadees
Williams de superioriteit van de
Amerikanen. Op dat moment leek er
in het stadion een revolutie uit te
breken.
De Duitsers waren in Amsterdam
voor het eerst sinds 1912 weer ver
tegenwoordigd en éénmaal ging de
Duitse vlag omhoog. Het voetbal-
tournooi was weer voor Uruguay na
een dubbele finale met Argentinië.
De eerste wedstrijd werd een gelijk
spel en wanneer er bij w\jze van
spreken tien maal zoveel mensen
in het stadion zouden gekund heb
ben, dan was het de tweede keer
opnieuw ook volgekomen. Jammer
was 't, dat het tijdens enkele wed
strijden minder prettig toe ging. De
wedstrijd UruguayDuitsland leek
meer op rugby dan op voetbal. En
bovendien er deden later heel
vreemde geruchten de ronde over de
amateuristische staat van de Zuid-
Amerikanen
Los Angeles en Berlijn de
laatste twee
In 1932 kwam Los Angelos, groots
opgezet, maar toch niet geheel aan
de verwachtingen voldoend. De af
stand was te ver en talrijke landen
moesten om financiële redenen ver
stek laten gaan. De successen van
onze ruiters en onze kleine zwem
sters liggen nog vers in het geheu
gen. En de Amerikaanse superioriteit
op athletiekgebied was sterker dan
ooit.
Berlijn 1936, ontsierd door Nazi-
propaganda. Iedere dag weer waren
de Nazi-bonzen in het stadion te vin
den en wanneer de wereld in die war
me Augustus-dagen van 1936 goed
uitgekeken had, was het misschien
tot een oorlog niet gekomen't
Was in die dagen duidelijk kunnen
worden, wat er onder het Herrenvolk
broeide.
Jesse Owens, de Amerikaanse
•zwarte sprinter, verbond voor altijd
zjjn naam aan deze Spelen. Onze
zwemster» brachten verschillende ke
ren de rood-wit-blauwe vlag in top
en ook onze ruiters deden het niet
minder. Maar 't broeide in de we
reld: in Spanje barstte omstreeks de
ze maanden de burgeroorlog in volle
woede Jos en in het volgend Olym
pische jaar, 1940, was Duitsland in
oorlog met de geallieerden. In de
Olympische maand hadden zij geheel
West-Europa onder de voet gelopen,
In Tokio, waar de Spelen in dat
jaar gehouden zouden worden, be
raamden de Jappen hun plan om de
Pacific te veroveren en in 1914 dacht
de wereld slechts aan de overwinning
op het fascistische monster.
Over enkele iveken: Londen
1948. In het hart van vrije we
reld zal weer iets gedaan worden
om de Olympische geest, die Ba
ron Pierre de Coubertin voor
stond, te verwerkelijken. Het fas
cisme is neergeslagen, maar nog
bloedt de wereld uit wonden, die
het geweld heeft veroorzaakt.
Toch weerOlympische Spelen.
Misschien dat hoopt de ver
moeide mensheid zullen zij ons
een stap op weg brengen naar een
wereldvrij van vrees en gebrek.
Moge in deze geest „Londen
1948'' zijn!
A...I
MAAR HET OLYMPISCH VUUR BLEEF BRANDEN!
