De levensloop van een geliefd Vorstinne
Ylmuwi uil cU tJkexAudnticet
Kerstpakkettenactie
voor de derde maal
WILHELMINA HELENA PAULI-
NE MARIA, Koningin der Nederlan
den, werd geboren op 31 Augustus
1880 te 's-Gravenhage, als enig kind
van Koning Willem III en Koningin
Emma, wier huwelijk op 7 Januari
1879 was gesloten.
Op 12 October 1880 hield Koningin
Emma de prinses ten doop in de
Willemskerk te 's-Gravenhage. In
1884 werd Wilhelmina troonopvolg
ster. Op 23 November 1890 overleed
haar vader op het Loo. Het stoffe
lijk overschot werd van Den Haag uit
op 4 December in de Koninklijke
grafkelder te Delft bijgezet.
Op de kist lag een tuil bloemen.
Op het lint, waarmee ze waren saam
gebonden, stonden deze woorden:
i,aan vader van zijn lieve kind".
Aangezien zij toen eerst tien jaar
oud was, kon zij nog niet voor de
regeringsverantwoordelijkheid wor
den geplaatst, zodat haar moeder,
Koningin Emma, met het regent
schap werd belast, hetwelk duurde
tot het ogenblik, waarop Wilhelmina
de 18-jarige leeftijd zou hebben be
reikt. Op 6 September 1898, toen zij
18 jaar was geworden, werd zij te
Amsterdam plechtig ingehuldigd. Op
haar achttiende verjaardag 31
Augustus 1898 de regering aan
vaardende, vaardigde H. M. een pro
clamatie uit, waarin zij o.a. ~zeide:
„Mijn innig geliefde Moeder, aan wie
ik onuitsprekelijk veel verschuldigd
ben, gaf mij het voorbeeld van een
edele en verhevene opvatting der
plichten, die nu op Mij rusten. Ik
stel mij tot levensdoel dat voorbeeld
na te volgen, te regeren, zoals van
een vorstin uit het Huis van Oranje
wordt verwacht".
Koningin legt krans ie Vughi
DE JONGE KONINGIN deed haar
woord gestand. Meer dan dat. Tref
fend is het, dat zij bij de inhuldiging
op 6 September 1898 aanstonds ge
waagde van haar plichten: „Ik acht
het een groot voorrecht, dat het mijn
levenstaak en plicht is, al mijn
krachten te wijden aan het welzijn
en den bloei van mijn dierbaar va
derland".
Plichten, die haar gehele leven
ZQuden vullen. Plichten, die zij wel
zeer diep voelde en die haar in de
goede vervulling ook vreugde hebben
geschonken. Zij heeft daarvan met
woord cn daad getuigd. Zeide zij niet,
35 jaar na haar inhuldiging, dus
straks 15 jaar geleden, bij de huide
betoging in het Amsterdamse Sta
dion: „Pogen mijn plichten te ver
vullen tegenover het Vaderland is
Mij in donkere dagen meer dan ooit
een voorrecht en bron van blijd
schap. waar Ik Mij gedragen weet
door Uw trouw en medeleven. De na
tionale gedachte bindt ons hier allen
tezamen. Wij willen ons zelf zijn en
blijven". Een blik in de geschiedenis
van haar Huis en van ons Vader
land en we zien oprijzen de gestalte
van die Willem van Oranje, die de
eretitel van „Vader des Vaderlands"
verwierf.
Wellicht de hoogste menselijke lof.
die Koningin Wilhelmina gebracht
kon worden, is de titel, waarmede
minister Treub haar vereerde, toen
hij, zyn ervaringen van de vier oor
logsjaren 19141918 te boek stel
lend, dit wer! opdroeg aan haar, „die
zich in moeilijke dagen heeft doen
kennen als een ware Mog^er des Va
derlands".
OP 7 FEBRUARI 1901 trad Ko
ningin Wilhelmina te 's-Gravenhage
in het huwelijk met Hertog Hendrik
van Mecklenbiirg-Schwerin.
Uit dit huwelijk is op 30 April
Prins Bernhard en Prinses
Juliana in Zwitserland
1909 H.KH. Prinses Juliana geboren,
genoemd naar de stammoeder van
het Huis Nassau. Op 5 Juni d.a.v.
heeft Koningin Wilhelmina haar
dochter ten doop gehouden.
Koningin Wilhelmina was niet al
leen een ware „Moeder des Vader
lands", zij was steeds ook een goede
moeder voor het prinsesje, dat een
opvoeding kreeg, in grote trekken
gelijk aan de opvoeding, die Zij zelve
uit handen van Koningin-Moeder
Emma had ontvangen.
KONINGIN EMMA heeft haar
taak als opvoedster wel op bijzonder
gelukkige wijze vervuld en haar
dochter een vrolijke jeugd bezorgd.
Zij besefte, dat ook bij de ontwikke
ling van een koningskind drie facto
ren een belangrijke rol spelen: na
tuurlijke aanleg was aanwezig, het
milieu schiep de nog jonge koningin,
die geboren paedagoge als zy
bleek te zijn zelf de opvoeding zo
veel mogelijk in de hand hield.
Wilhelmina hield als alle kinderen
veel van haar poppen. Op het Loo
had zij zelfs een heel poppenhuis,
waarvan nog een deel intact is. Re
gelmatig zorgde haar moeder voor
prettige middagen met andere kin
deren, waarbij de nodige spelletjes
gedaan werden. De jeugdige fran-
gaise, mademoiselle Liotard, was
aanvankelijk haar gouvernante.
Daarnaast was zij tevens een uit
stekend speelmakkertje voor de jon
ge prinses. Later is" zij vervangen
door de Engelse miss Saxton Winter.
Reeds ln haar jeugd kwam de
liefde voor de natuur. Voor bloemen
NOG TIJDENS haar studietijd
bracht deze bezoeken aan de ver
schillende provincies en ook officiële
bezoeken in het buitenland, als Bel
gië (1892), Engeland (1895), Oosteïi-
rgk (1897) en Frankrijk (1898). Tij
dens haar bezoek aan Engeland had
Koningin Wilhelmina op kasteel
Windsor een samenkomst met Ko
ningin Victoria. Daar waren dus toen
de oudste en de jongste koningin van
Europa bijeen.
Toen haar studiën voltooid waren
en Koningin Wilhelmina de troon
besteeg, werd zij aanstonds in beslag
genomen door andere bezigheden dén
tot dusverre. In een levensperiode,
welke voor de jonge vrouw of het
nauwelijks volwassen meisje in het
algemeen als de meest ideale en on
bezorgde mag gelden, had Zij de druk
der» regeringszorgen reeds op zich
moeten nemen, daarbij vele plichten
aanvaardend, die aan Haar ho^g
ambt grondwettelijk verbonden wa
ren. Zg heeft het met bewonderens
waardige blijmoedigheid en overgave
gedaan. Naar het voorbeeld van Ko
ningin Victoria van Engeland heefft
Zij zich onthouden van directe in
vloed op de richting der regerings-
politiek.
Een persoonlijkheid met een eigen
oordeel was zij echter ook: dit kwam
vaak tot uiting. Slechts behoeft her
innerd te worden aan de Boerenoor
log. Het was in die periode, dat zij
haar kruiser „Gelderland" uitzond
om Paul Kruger over te brengen, 'n
daad, welke de jonge Koningin een
geweldige populariteit schonk en wél
ke dr. Van Broekhuizen later zpu
doen zeggen, dat zg „de enige man
op de troon" was.
En toen vele jaren later Clemep-
ceau in 1920 namens de geallieerden
de uitlevering verzocht van ex-keizer
Wilhelm H, die in ons land asyl had
gekregen, gaf onze Koningin een
weigerend antwoord. Even fier als
Haar daad ten opzichte van „Oom
Paul" was geweest.
VAN KONINGIN WILHELMINA
kan zeker getuigd worden, dat zij
vreugde en leed met Haar volk deel
de. Haar medeleven met de noden
van het volk ontroerde vaak. Troffen
rampen ons land, dan was Zij bij de
slachtoffers om hun nood te leni
gen en hen te "troosten. Op de don
kere dag van 1 Augustus 1914,'toen
onze strijdkrachten werden gemobi
liseerd, was er een défilé voor de
Koningin. Zij ging, toen de laatste
afdeling voorbij was getrokken, met
het toen 5-jarige prinsesje aan de
hand tot dicht by de menigte èn
riep spontaan: „Leve het Vaderland".
Een ovatie barstte los, zoals maar
zelden gehoord is. Grootser nog was
de getuigenis van verknochtheid van
Haar volk bjj de demonstratie, <jie
-I
Twee zusjes iezamen in de tuin. Irene en Beairix
en planten en voor dieren tot uiting.
De prinses had haar eigen paardje
en haar eigen hond en verder kippen,
duiven en geitjes, die ze zelf gaarne
verzorgde.
In de jonge prinses openbaarden
zich reeds de karaktereigenschappen
der Oranjes: zelfbeheersing, wils
kracht, plichtsbesef, scherpzinnig
heid en concentratievermogen. Zij,
die haar les gaven, getuigden van
een meer dan gewone intelligentie,
grondigheid en ordelijkheid bij hun
koninklijke leerlinge. De leiding
by het Bijbels onderricht hield Ko
ningin Emma zelf in de hand en z(j
legde in haar dochter die steeds weer
blijkende vroomheid en godsdienst
zin.
De Koninklijke familie op hei bordes van paleis Soestdijk bij
de zanghulde op 31 Augustus 1946
Op 30 Augustus, als H. M. Konin
gin Wilhelmina van het Amstelsta-
tion naar het Koninklyk Paleis op
de Dam zal rifden, zullen langs de
route een ere-afzetting en ere-fron-
ten van alle onderdelen van ons le
ger staan opgesteld.
Op de dag van de inhuldiging van
H. M. Koningin Juliana 6 Septem
ber zal langs de pergola tussen
paleis en kerk o.m. een ere-haag van
adelborsten en cadetten worden ge
vormd.
Tijdens de tocht, welke H. M. Ko
ningin Juliana des middags in de
gouden koets door Amsterdam zal
houden, zullen in de stoet ere-com-
pagnieën met vaandels en muziek
corpsen marcheren.
Langs de weg, welke de stoet
volgt, zal weer een ere-afzetting, be
staande uit 48 cortfpagnieën uit alle
delen van het land worden opgesteld.
Voorts zullen langs de route een
aantal ere-fronten staan, waardoor
ook de niet aan de afzetting deelne
mende onderdelen in de gelegenheid
worden gesteld, zich te doen verte
genwoordigen. Deze ere-fronten zul
len o.a. worden samengesteld uit:
ridders der militaire Willemsorde,
officieren en onderofficieren. Het
Vrouwen Hulp Korps, uit Indië ge-
repatriëerde bataljons en gewonden,
zowel van de strijd in Europa als in
Indië.
1898 De Kroning
als antwoord op de bekende „vergis
sing" van Troelstra, in November..
1918, bedoeld waren. Tienduizenden
militairen en burgers stroomden op
het Malieveld tezamen en op een ge
geven ogenblik was de geestdrift zo
hoog gestegen, dat het volk de paar
den van het Koninklyk rijtuig span
de om dit zelf voort te trekken.
Maar het antwoord van H. M. zelf
in deze roerige tijd was breder nog:
twee dagen la'ter vaardigde zy een
proclamatie uit, waarin zy zeide:
„Het is mijn verlangen de voorge
nomen hervormingen door te zetten
en aan te vullen met de snelheid, die
past by de oplossing van deze tijd.
Reactie zy uitgesloten. Wy moeten
Ut maakt niet uit "weer je komme,
maar overal zie je teugenwoordig van
die strikkies met de koningin er op.
Alleman loopt er mee.
Zo was ut nou vleden week in de
skeerwinkel ok. We hewwe deer ok
veugels van diverse pluimagie, maar
ut maakte nou net niks uit of er nou
een commenist in kwam of een anti-
revelusjenair of een sociaal of een
Roomse, ze hadde verdubbelkme alle
gaar zonder uitzondering zo'n lintje
op. Das vanwege ut jubcleumfeist en
de kankerbestroidlng. Afoin, deer
hewwe jullie vezelf ok wel van lezen,
dat deer hewwe niet veerder over uit
te weiden.
Afoin, we zatte zo een toidje en toe
wul ut net daie, dat er nag zo'n oud
gediende in komt. Een vuurvreter
eerste klas. Most vroeger van de Ko
ningin niks hewwe. Stond zowat in
brand as-ie maar van de Koningin
hoorde. En ok met een strikkie op.
De barrebier met z'n grote bek
vroeg vezelf of-ie bekeerd was!
Ut was oigeluk verlegen grappig
om die man z'n gezicht te zien. Eerst
was ut net of-ie happe wou. Maar toe
bedocht-ie ze oigen en we ltrege gle-
niens gebekvecht.
Want deer begon me die ouwe kir-
rel te vertellen.
„Hai was niet bekeerd," zoid-ie. Wel-
nei. De are wazze bekeerd. Die hadde
eerst alle mogeluke moeite dein om
de Koningin zo'n beetje stootblok te
te maken. En den most ze geregeld
ons voor de kop stote. Wai wazze wel
goed, maar niet gek.
Nou zei ik jullie nag erus een staal
tje vertelle hoe of ut er met de kro-
ningsfeiste in 1898 toegong. Ik noem
gien plaasse en ok gien name. Maar
as er nou soms nag benne, die ut lezen
en die er toe bai wazze, den zelle ze
ut zich nag goed herinnere.
Afoin, er was feist. Een volk op de
bien! Een mense! En skreeuwe en
zuipe. Ut was niet mooi meer. En des
te meer lol ze krege, des te harder
gonge ze te keer op bepaalde persone
die de vlag niet uit hadde. Er sneuvel
den 'n stuk of wat rame, c kwamme
bebloede koppe want onder mekaar
was ut ok nag gien pais en vree, maar
nou wul ut treffe, dat er ien van de
bekendste anhangers van Domela
voorbai komt.
Overal weer Domela sprak, was bal
voorzitter en hai opende en sloot de
vergaderinge met een gedicht. Zo'n
kloin fel kirreltje,
Afoin, de feistgangers hewwe um
vezelf derect in de gate en hullie er
om heen. Sarre, troitere, lilluk doen,
ut ienjia lde u't aar uit. Afoin, zo
lang as ut b; i skelden bleef, slond de
voorzitter z'n man. Maar deer bleef
ut vezelf niet bai.
Op ut lest namme een paar van die
verlegen grote kirrels hem bai z'n
kladde en ze tille um op en ze loupe
met um nei een breggie. En deer leite
ze um langzaam zakke. Ze hielde elk
een bien vast en ut houfd kwam al
maar korter bai ut water.
Je kenne begroipe, dat de man ut
niet lekker had. Want er stonde hon-
derde mense te koiken en te brullen
van weg met de sociale en „verzuip
um."
Zo veer kwam ut niet. Er werd al-
lien een ultimatum steld. De rooie
most roepe: „Oranje boven, leve de
koningin".
Afoin, eerst verdhai ut vezelf.
Maar de3 te dichter z'n houfd bai ut
water kwam, des te wilder begon-ie
te koiken. En ut pebliek werd hille-
kendal gek.
Allien toe z'n houfd ut water raak
te, toe werde ze stil. En toe kwam
deer heel benauwd een geluidje: „O-
ranje boven."
Ut was vezelf te benauwd. En hai
most ut nag een keer luier roepe. Hai
deed ut. Want ut leven is te mooi om
er zomaar ofskoid van te nemen.
Toe-ie weer op de weg stond kreeg-
ie ut skuim zowat op z'n mond zo
kwaad as-ie was. En de omstanders
lachte er oigen een beroerte.
Nei, toe liepe wai niet met lintjes.
Maar lekker hadde we ut niet. De
taije benne gelukkig veranderd. En
das maar goed ok. Want as we nou
in Nederland een President kieze
moste, den zou deer ok nag een mooi
zoodje hommeles van komme."
„Geloik hei je," zoi de barrebier.
We hewwe met Wullemientje nag zo
slecht niet boerd. En inplaas van her
rie te maken over een president mos-
te we ut nou nag maar een toidje met
Juliaantje perbere. Ik teken nag voor
een voif en twintig jaar."
„Nou, dat we den maar gezellig
feist viere magge," zoi Kees. „En
zonder dat je de mense verzuipe om
ze maar Oranje boven roepe te leiten.
Ja, er is toch wat veranderd.
Figaro
NIWIN organiseert
Voor de derde maal-in haar bestaan
zal de NIWIN er voor zorgen, dat
elke militair in Indië met de Kerst
dagen een groet uit het Vaderland
ontvangt. Een groet, die de materiali
sering is van de handdruk, die alle
Nederlanders juist op deze da
gen aan onze mannen in de tro
pen zouden willen geven.
De derde grote Kerstpakkeren-actie
van de NIWIN heeft ten doel, aan
alle militairen en burger-pioniers
(Rode Kruis-personeel, B.B. Ambte
naren en planters op vooruitgescho
ven posten) in Indië een Kerstpakket
uit te reiken. De inhoud daarvan be
staat uit een blik cigaretten (50 4ft.)
een blik stroopwafels (10 st.), een
blik roggebrood (600 gr.), een blik
kaas (200 gr.) een rol pepermunt,
een zakje versnaperingen (100 gr.)
een zakagenda 1949, een potlood, een
Kerstgroet en resp. een foto-kalender
ófwel een foto-album ófwel een cari-
caturenboekje.
Evenals dit verleden jaar het ge
val was, zullen ook dit jaar etiketten
worden verkocht, waarop de afzender
van het pakket zijn naam en adres
kan invullen, opdat de ontvanger
weet, wie hem het pakket heeft ge
schonken. Maar evenals verleden jaar
vooruit. Het in myn wil om steeds
in nauwe aanraking te zyn met de
volksgeest en om te regeren in over
leg met de vertegenwoordigers van
het gehele volk. Ik heb verstaan,
dat Gij My daarin steunt en met
liefde en vertrouwen tegemoet treedt.
-Met liefde en -vertrouwen aanvaard
Ik die steun".
MAAR WEL ZEER DUIDELIJK
IS GEBLEKEN welke plaats konin
gin Wilhelmina in de harten der Ne
derlanders innam toen de nacht der
bezetting tijdens de laatste oorlog
over ons land was gekomen. De vele
redevoeringen, welke zy via radio-
Oranje hield, getuigend van deernis
met het lot der Nederlanders. Waren
voor hen evenzovele bemoedigingen
om vol te houden. Zij getuigden im
mer van vertrouwen in de uiteinde
lijke overwinning en reeds op 12 Sep
tember 1940 besloot zij een dier ra
dio-redevoeringen met een woord, dat
zij tot een nationale spreuk maakte:
„Nederland zal herrijzen".
Deze jaren van scheiding tussen
volk en koningin waren voor beiden
harde jaren.
Nu Koningin Wilhelmina na een
zegenrijk bestuur van een halve eeuw
afstand gaat doen van de troon, mo
ge hier naast een uiting van dank
baarheid en lof staan de bede, dat
Zijl nog lang gespaard blyve voor
Haar kinderen en kleinkinderen en
voor ons land, dat Haar zoveel ver
plicht is.
Prinses Margriet (deze foto werd
genomen op 29 Juni 1946)
zal het ook dit jaar niet mogelijk
zyn, een Kerstpakket te zenden aan
een bepaalde militair in Indië. Daar
door immers loopt men de kans, dat
een militair met veel familie in Ne
derland meerdere en een militair zon
der familie geen pakket zou ontvan
gen.
Een gelukkige omstandigheid is,
dat het nu mogelijk zal zyn, de eti
ketten die ƒ5.— per stuk kosten
samen met vrienden of familie te
kopen, doordat zij zyn verdeeld in
twee coupons ad ƒ2.50.
Voor de Kerstpakketten-actie moet
binnen 10 weken door het Nederland
se volk een millioen gulden bijeen
worden gebracht. Dat kan, als ieder
zijn steentje bijdraagt tot het welsla
gen van de actie. En die actie moet
slagen, omdat het er om gaat, onze
mannen in de tropen een prettige
Kerst te bezorgen.
Het Huwelijk van prinses Juliana en prins Bernard