N.-HOLLANDSE
PERS 1945
r
5e JAARGAHG Ho: 1321
WOENSDAG 1 SEPTEMBER 1948
Schijnwinst
KONINGINNEDAG 1948: een dag van
tintelende vreugde en diepe dankbaarheid
in scheervlucht
Vier militaire gouverneurs waren
in BerlTjn bijeen
HENMEflH'jH
Alkmaar
Uit*, voor de Stichting De Vrije Alkmaar
der. Abonnementsprijs 3.45 per kwartaal
bij vooruitbetaling.
Advertenties 14 ct. p. m.rr.„ familieberichten
18 cent. Verdere tarieven op aanvrage.
Verantw. redacteur. J. v. Zoonen Bureau. Ridderstraat hoek Oudegracht-Tel K 2200-3971
Enkele weken geleden publiceerden
we een artikel, waarin we de Winsten
die de Unielever heeft gemaakt onder
de loupe namen en de vraag stelden
of hier niet gesproken kon worden
van overdaad* In een onderhoud, dat
wij hierover hadden met een verte
genwoordiger van de Unilever, werd
deze stelling bestreden. De winst ge
maakt in Nederland was maar gefing
in vergelijking met die in andere
landen en de fiscus .ging met zo'n
groot deel' strijken. Socialisatie fbu
door de Unilever beantwoord worden
met verplaatsing van het bedrijf naar
een andere land cn grote schade voor
ons land meebrengen.
We hoorden inderdaad met vreugd*,
dat Lieftinck van de winsten van de
ze maatschappij twee derde in de
staatskas werkt.
Gewapend met deze wetenschap ver
wondert het ons niets, dat de voorzit-
ter vm de Raad van Bestuur van de
Unilever in zijn openingsrede op de
aandeelhoudersvergadering een be
paald onvriendelijk geluid deed horen
tegen de belasting- en prijsbeheersings
politiek der Nederlandse regering.
Wat wi) nu de Unilever precies? Ver_
hoging van de prijs van haar produc
ten, teneinde een groter bedrag te
kunnen reserveren als vervangings
waarde voor machines, gebouwen en
voorraden. Want. ildus gaat de rede
natie verder, alles is voel duurder ge
worden en daarmee is geen rekening
geh/ftd$n In feite is de winst dus op
gevoerd en daar profiteert de belasting
van. Geef ons, aldus de Unilever, 'n
belastingspolitiek als- in Frankrijk en
België, waar men met deze factoren
wel rekening houdt.
Waar zou inwilliging van de eisen
van de Unilever op neerkomen? Op
prijsstijging en lagere belastingsop
brengst voor de Staat
Het getuigt er van, dat men' over een'*
grote bescheidenheid beschikt, als men
deze eis durft stellen. Een ieder in
Nederland weet, dat de mensen met
de laagste inkomens, juist de-verbrui
kers van de producten van de Unile
ver, gèen enkele prijsverhoging kun
nen hebben. Een ieder weet ook. dat
de Sta^t er nog steeds niet in is ge
slaagd zijn begroting sluitend te krij
gen. Dat weten ook d? lieden van de
Unilever, die economisch om- de
drommel niet achterlijk zijn.
Het za^ wel zo zijn, dat de winst, die
in Nederland gemaakt is. slechts
schijnwinst is.
Sehijn is in ieder geval niet het divi
dend van bijna 9%. Schijn is ook niet
de winst die aan Nederlandse aandeel
houders wordt uitgekeerd. Schijn is
ook niet het deel dat de Nederlandse
staat er van plukt Er zit m die schijn
winst dus nog een zekere realiteit.
Dat men tracht zijn winst te vergroten
is menselijk Dat men tracht zoveel mo
gelijk van de belasting af te halen is
ook menselijk. Maar dat men dat wil
doen ten koste van de laagste inko
mens en la France. getuigt van een
mentaliteit, die wij in onze argeloos
heid maar kwalijk weten te verstaan.
v.Z.
Feest overal in Nederland, maar Amsterdam
waarlijke hoofdstad
U kunt ons geloven of niet, maar we hebben gisteravond radeloos
naar ons hoofd gegrepen. Radeloos, omdat de telex vele uren achter
een allemaal copy over Koninginnedag 1948 had uitgespuwd. Meters en
meters, over H. M.'s bezoek van Maandag aan de Residentie, ovér haar
aankomst in Amsterdam, over de tocht en het imposante schouwspel in
het Stadion, gistermiddag. Meters redevoeringen, yan de minister-presi-
dent, van de gouverneurs in Suriname, Curaoao, Indonesië. Gelukwen
sen van gemeentebesturen, van een estafetteloop uit Axel in Zeeuws-
Vlaandercn naar Amsterdam, van een postduivenvlucht Hilversum.Am-
sterdam, van alle feesten in de grote plaatsen van ons kleine landje.
Meters en meters, een rijstebrijberg, waaruit schier geen begin en geenfc
eind te vinden was! Ja, Nederland viert feest. Een feest als nooit te
voren en Amserdam is het centrum van dit alles, een waarlijke hoofd
stad. Een tintelend feest, een spontaan feest van een volk, dat in deze
dagen van afscheid steeds meer en beter beseft, dat H. .M Koningin
Wilhelmina een ware Moeder des Vaderlands is geweest.
Keuzebon zal spoedig
verdwijnen
Naar het A.N.P. verneemt is door
minister Mansholt in principe beslo
ten om tot afschaffing van de z.g.
kenzebon voor brood en bloempro-
ductcn over te gaan. De datum, waar
op dit zaj plaats vinden, is nog niet
definitief vastgesteld, doch zal zeer
spoedig worden bekendgemaakt.
De opheffing zal tot gevolg hebben
dat biscuits, beschuit, gebak, koekjes
vermicelli, spaghetti er. marcaroni
dus zonder bon, verkrijgbaar zullen
zijn. Het broodrantsoen wordt dan
verhoogd tot 2000 gram per persoon
per weck.
Rede van H.M. de Koningin
«in het Olympisch Stadion
In het Olympisch Stadion te Am
sterdam heeft H. M. de Koningin
gistermiddag tijdens de opvoering
van het spel „In Neerlands Tuin"
een ,rede uitgesproken, waarin Zij
o.m. het volgende zeide.
„Dat ik mij, vanwege mijn leeftijd,
tot enkele uren feestbetoon, heb
moeten beperken, doet mij leed, maar
ik geef allen die ik niet kan ont
moeten de verzekering dat ik met
hun herdenking meeleef en met wa-
l'e belangstellirg volg al hetgeen zij
hebben ondernomen om mijn jubi
leum te virren.""
Ik wil slechts een enkel woord
zeggen over het alles beheersende ge
beuren van de jongste tijd, het ver
zet hier en in Indonesië, onze vrij
heidsstrijd.
In het bijzonder richt ik een woord
tot allen, die in die strijd, op wel
ke wijze ook. hebben meegestreden.
Ik wend mij tot hen, die nog da
gelijks offers brengen in het leed, dat
zij hebben te dragen.
Ik |edenk de duizenden, die hun
leven hebben gegeven. En allen, de
levenden en hen die zijn heengegaan
dank ik voor hun vaderlandsliefde
en voor wat zij mij gegeven hebben
in hun samenwerking.
Het is voor mij een vreugde te we
ten. dat ook miin beide kinderen,
ieder op verschillende wijze, hun
uiterste krachten hebben gegeven in
de grote strijd vooi de bevrijding
van het vaderland en met U allen
ün actieve medewerkers zijn ge
veest. Zij kennen als gii het jongste
verleden, als ikzelf hebben zij met
U medegeleefd en begrijpen zij U.
Thans loopt dit tijdperk voor mij
ten einde. De strijdende taak, die wij
allen tezamen gehad -hebben, die wij
zovele jaren tezamen hebben vervuld,
ga ik neerleggen
Veel is er in de oorlogsjaren ge
droomd 'm verwacht van toe
komst. Voor velen is de werkelijk
heid na bevrijding een teleurstel
ling geworden.
Ik vertrouw dat gij sterk zult zijn
en veel zult verwezenlijken van wat
toen als toekomstdromen in ons al
len leefde en thans nog leeft.
Aan de vooravond van mijn troons
afstand bind ik U dit op het hart"
Na een herdenking van Haar Va
der en Moeder en echtgenoot ver
volgde zij:
„Nu wend ik mijn blik naar de
naaste toekomst, naar de troonsbestij
ging van mijn dochter.
Het is voor mij als Moeder een
aangrijpend ogenblik, nu mijn kind
een stap zet als deze.
Zij aanvaardt haar taak n moei
lijke en ingewikkelde tijd, een tijd
die vraagt om sterke mensen.
Als vanzelf rijst nu voor mij op
het beeld van onze stammoeder, wier
naam zij draagt.
Groot was het geloof, groot waren
de taaie volharding en offervaar
digheid, groot was het verstand, de
bezieling en het moederlijk hart
van Juliana, de moeder van de
Vader de8 Vaderlands.
Ik kan myn dochter geen betere
wens medegeven, dan dat zij. geheel
als kind van haar eigen tijd, bezie
ling moge putten uit deze lichten le
gestalte, voor wie als voor vele
Nederlanders van vroeger en 1?,teren
tijd geldt, Ik heb de goïde strijd
gestreden. Ik heb de loop geëindigd.
Ik heb het geloof behouden.
Schuman tracht Frankrijk
kabinet te geven
Nadat Paul Ramadier de opdracht
om een kabinet te formeren had op
gegeven droeg de Franse president
Vincent Auriol oud-minister Robert
Sclmmann de bijna onmenselijke taak
op. Frankrijk weer een nieuwe rege
ring te bezorgen. Dat was Maandag
avond en gistermorgen reeds kon
Schuman mededelen, dat hij de op
dracht aanvaardde en een programma
bekend zou maken.
Tegen 12 uur gisteravond kwam he-
beutht, dat Schuman met 322 tegen
185 met de hakken over de sloot is
g» tomen.
H.M. zal zelf troon-
wisseling aankondigen
Op Zaterdag 4 September a.s. om
11.30 uur op het Koninklijk Paleis te
Amsterdam zal H. M. de Koningin, in
het bijzijn van H) K H Prinses
Juliana en Prins Bernhard, afstand
doen van de kroon.
De eenige aanwezigen bij deze
plechtigheid zullen zijn de voorzittets
van de beide Kamers der Staten—
Generaal, de ministers, de vicepre
sident van den Raad van State, de
leiders en leden van de deputaties
uit Indonesië, Suriname en de Neder
landse Antillen, de Commissaris der
Koningin in de provincie Noord-Hol
land, de burgemeester van Amster
dam en de directeur-van het kabinet
riêr Koningin, die de acte van af
stand mede zullen onderteekenen.
Klokslag 12.00 uur verschijnen Ko
ningin Juliana en H. K. H. Prinses
Wilhelmina met den Prins der Neder
landen op het balkon van het paleis,
waar Prinses Wilhelmina en Koningin
Juliana eenige woorden zullen spre
ken.
Bijna 20.000 zangeressen, zangers en
Wilhelmina een aubade in de ochtend
Koninklijk Paleis
kinderen brachten H. -M. Koningt
van Haar 68e verjaardag voor hel
op de Dam;
HOE DRUK DE SPOORWEGEN
HET HADDEN
Vele extra en normale treinen, prac-
tlsch alle stampvol, brachten Maan
dag tot 9 uur 's avonds het respec
tabele aantal van 77.170 reizigers naar
de feestvierende hoofdstad. Gister was
dit aantal ongeveer 6000 minder.
Geallieerde bestuursraad zou vandaag
weer functionneren
Een hoge Amerikaanse ambtenaar heeft meegedeeld, dat de Amerikaanse
Britse, Franse en Sowjet—Russische militaire gouverneurs bijeen zyn ge-
komen in het gebouw van de geallieerde bestuursraad in de Amerikaanse
sector, om de monetaire problemen, alsmede de pracfiscbe bijzonderhe
den van de opheffing der blokkade te bestuderen.
Men hoopt dat zü voor het einde van de week een verslag over hun
besprekingen zullen kunnen uitbrengen.
DALING VAN TEMPERATUUR
Zwaar, bewolkt met plaatselijk enige
regen. Later hier en daar weer op
klarend. Meest matige wind uit rich
tingen tussen Zuid en West. Vooral
in de namiddag lagere temperatuur
dan gisteren.
Na eert coloradokever, en torren-
plaag beleeft Walcheren nu een rup
seninvasie. De kool hebben ze voor
een flink deel geconsumeerd en nu
kruipen ze zelfs de woningen bin
nen,... Weinig vogels na de inunda
tie schijnt de oorzaak te "jn van de
plaag.
Noorwegen, Zweden, Denemarken
en IJsland hebben besloten tot econo
mische samenwerking.
Maarten Kuiper, de beruchte S.D.-
man, die tal van slachtoffer gemaakt
heeft, is Maandagmorgen terechtge
steld.
Op de beruchte „Keizersbult" bij
Den Helder liep gistermiddag de
trawler „En avant" uit IJmuiden aan
de grond. Schipper Bot is er met de
„Dorus Rijkers" bij om assistentie te
verlenen.
Dr. Beel is benoemd tot Groot-
Officier in de Orde van Oranje Nas
sau. In d eministerraad is bem Maan
dag de onderscheiding uitgereikt.
Een orkaan bedreigt Amerika's
Oostkust. Tweeduizend vliegtuigen
en talloze schepen hebben een goed
heenkomen gezocht. Het Rode Kruis
trof uitgebreide voorzorgsmaatrege
len.
Het Duitse nieuwsbureau D.P.D.
(Britse zóne) maakt bekend, dat het
resultaat van de conferentie is,, dat
de geallieerde bestuursraad van van
daag af weer functïonneert.
Volgens Reuter's correspondent ves
tigden de gouverneurs bij het verlaten
van de conferentiekamer de indruk,
in een goede stemming te zijn. Op de
vi:.ag, of de vergadering ln vriend
schappelijke sfeer was verlopen, ant
vi ordde de Amerikaanse miH'.-» -e
gouverneur, Clay:
Dat hangt af viD wat men jn-ler
v .endschappelijkvergaat".
De vooraanstaande Russische maar
schalk Zhdanof is overleden. De be
grafenis zal morgen op het Rocft Plein
te Moskou plaats hebben. De plaats
van het graf is aan de voet van de
muur van het Kremlbi.
Tegen zeven Bulgaarse parlements
leden is een besluit tot arrestatie uit
gevaardigd wegens „anti-nationale ac
tiviteit".
Sjarifoeddin sinds 1938
communist
De Republikeinse socialistische par
ty, waarvan de voormalige Repu
blikeinse premier Amir Sjarifoeddin
voorzitter is, heeft besloten, een fu
sie aan te gaan met de Republi
keinse communistische partij, aldus
maakte „Antara" bekend. Bij de aan.
kondiging dezer fusie verklaarde
Sjarifoeddin (volgens Antara) dat hij
sinds 1938 in het geheim lid van de
communistische partij is geweest.
Van de vier partyen, waaruit de
linkervleugel in de Republiek be
staat, hebben er thans twee een fusie
met de communisten aangegaan.
Benesj ernstig ziek
Nadat Maandag reeds was gemeld,
dat d# gezondheidstoestand van ex-
president Benesj van Tsjecho Slowa
kije „plotseling slechter" was ge
worden, kwam gisteravond het ont
stellende bericht, dat Benesj toestand
„uiterst ernstig" was. Hij had gister
morgen het bewustzijn verloren en
ging snel achteruit. „Dit moet elke
hoop doen verdwijnen, dat hij weer
zal herstellen", aldus het hhHetin.
MUZIEK EN DANSEN.
Tijdens de feestdagen zult U veel
kunnen dansen en nog meer muzieK
kunnen horen. In acht café's of re»
staurants wordt er gedanst, terwijl er
in 13 dergelijke inrichtingen „levende
muziek", dat wil dus zeggen: bands,
te horen zal zijn.
CABARET-VOORSTELLING.
De kaartenverkoop en plaatsbespre
king voor de Cabaretvoorstelling in,
het Gulden Vlies door het Noordhol-
lands Cabaret-gezelschap op Zater»
dag 4 September, vinden vanaf beden
op de gebruikelijke uren jn het Gul
den Vlies plaats.
OPENLUCHTCONCERT.
Het Openluchtconcert v-m
hedenavond op het Waag-
plein begint niet, zoals aan,
gekondigd werd, om acht
uur doch om half acht.
Achtereenvolgens treden op
de muziekkorpsen „SoliDeo
Gloria", „Postharmonie", „St.
Caecilia" en „Excelsior".
Bij de aanvang van het Jubileum-
syej „In Neerlands tuin", dat Dins
dagmiddag ip het Olympisch Stadion
te Amsterdam werd gegeven als hul
de en afscheid van H.M. Koningin
Wilhelmina, werd een grote kroon als
symbool van de eenheid des volks,
hef stadion binnen gedragen.
EEN BEETJE MUZIEK.
Men maakt ons er op attent, dat
op bijna geen enkele plaats in d«
stad luidsprekers zijn opgesteld. Hef
zal aanbeveling verdienen wanneet
men in verschillende straten in de
loop van de komende avonden af eft
toe eens een uurtje muziek bracht.
RIJTOER.
Gisteravond maakte het Oranje-co*
mité, vergezeld van burgemeester m*.
dr, J. H. Wybema, een rijtoer door dé
verlichte stad.
onze kleine tovenaar
