N.-HOLLANDSE
PERS 1945
DONDERDAG 2 SEPTEMBER 1948
Moskou rouwt om Zjdanof's dood
Aanpakken
Koninginnedag 1948 was zonniger
dan ooit tevoren
SEN-flOHTOftl,
5» JAARGANG No: 1322
IWder
Uitg. voor de Stichting De Vrüe Alkmaar
der. Abonnementsprijs 8.45 per kwartaal
bU vooruitbetaling.
Advertenties 14 ct. p. m.m., familieberichten
18 cent. Verdere tarieven op aanvrage.
Verantw. redacteur. J. v. Zoonen Bureau. Ridderstraat hoek OudegrachtTel K 2200-3971
Op 52-jarige leeftijd overleed ontwerper van
Russische buitenlandse politiek
Duizenden mensen trokken gistermorgen vroeg door de zuilengalerei in
het gebouw van de Vakbonden te Moskou, waar het lichaam van maar
schalk Zjdanof lag opgebaard.
Andrej Zjdanof. de 52„jarige on/werper van de Russische buitenlandse
politiek, vaak genoemd als toekomstig' opvolger van Stalin, is te Moskou
plotseling aan aderverkalking overleden,
De „Prawda" beschrijft hem als Stalin's naaste medewerker; hij stond
in elk geval bekend als het meest energieke lid van hef Politbureau.
De begrafenis met militaire eer vindt heden plaats op het Rode Plein
vcor de graftombe vai£tenin.
Zuiveraar van Westerse
invloeden
Zjdanof was een van de bekendste
figuren in de Sovjet-Unie. Zijn dood
heeft grote ontsteltenis teweeggebracht
Sinds het einde van de oorlog was
In verschillende week en dagbladen
kan men-in verband met het vijftig
ja-, regeringsjubileum van Koningin
W helmina beschouwingen vinden
ovef de vooruitgang, die in een halve
eeuw tot stand is gekomen. Vooruit
gang niet alleen in de levenspositie
van het werkende volk, maar ook
vooruitgang op het gebied der produc
tie.
Dit laatste is buitengewoon belang
rijk. Men is wel eens geneigd, te vei
onderstellen, dat er een ononderbrj
ken stijgende lijn is in de maatschap
polijke vooruitgang, die nimmer wordt,
verstoord. W.ie dit denkt, heeft het vol
komen bij het verkeerde eind. Zo goed
els elke vereniging, elke maatschap
iijn ups en downs heeft, zo goed geldt
dit ook voor de samenleving van een
volk. Hebben we in Nederland mei
gehad onze onvolprezen Gouden Eeuw
de eeuw. toen Hollands inwoners op
alle gebied van zich deden horen en
werd deze niet gevolgd door een eeuw
van verval, van inslapen op. bijkans
elk gebied?
We prijzen ons gelukkig, dat de sta
fistiek wat het laatste betref, aan.
toont, dat Nederland niet is ingeslapen
Integendeel. Het heeft ev enkele jaren
voor de oorlog de schijn van gehad
dat we als volk door een al te gemoe
delijke bonhommie zouden worden be
2eten. Het is volkomen achter de rug
Wie ziet, in well tempo gewerkt is
na de bevrijding, wie zich de moeite
getroost een studie te maken van wm
bereikt is op het gebied van lucht
vaart, van scheepsbouw, van herstel
lc..d verkeer, van omschakeling op in"
dustrialisatie, die gevoelt zich ver
heugd.
Een verheugenis, die echter géén
aanleiding mag vormen, om zich te
vreden te voelen, Want er is nog te
veel. dat om een oplossing schrééuwt
Als we onze snelle bevolkingsaanwas
z'en, beseffen we, dat er voor tien
duizenden gezinnen emplooi moei wor
den gezocht.
Een emplooi, dat slechts kan wor
de it gevonden door de gezamelijko
krachtsinspanning van ons hele volk
Daarvoor is nodig uitbreiding van de
arbeidsgelegenheid. Daarvoor is nodis
geordende productie, opdat voortge
bracht worde, wat ons volk in de eer
ste plaats nodig heeft. En daar is voor
nodig land! Land, dat we niet moeten
verkrijgen door annexatie, maar da'
we moeten verkrijgen door datgene,
waardoor we beroemd zijn geworden.
Door inpolderingeen bedijkingen
Door ontginningen. En daarnaast door
industrialisatie. Er zal onder het aan
slaande bewind van Koningin Juliana
een welvaartspol itiek moeten worden
gevoerd, die er op gericht is, het volk
in zijn geheel niet alleen arbeid, maar
ook welvaart te verschaffen. De be
volkingsdichtheid van Nederland
houdt niet alleen gevaren in. Ze kan
ook zegenrijk werken. Want deze men
sei.massa heeft ook veej nodig. Het
komt er slechts op aan, de massa zo
veel welvaart te verzekeren, dat ze
de goederen, die we ip grote massa
kunnen voortbrengen, kan kopen.
Daartoe zal er aangepakt moeten wor
den, door regering en volk. De tijd
van de rustige sluimering is voorgoed
afgelopen. Slechts hard aanpakken
kan ons voor .het terug-allen van ons
levenspeil behoeden.
v. Z.
Zjdanov het meest bekend als direc
teur van cultuur en propaganda, wiens
stem het eerst'gehoord werd in de
ci itiek op de ondeugden van de bour
geois van het Westen. Ten aanzien
van de Sovjet_coneptie van kunst, 'i
teratuur, muziek en propaganda legde
zijn mening groot gewicht in de schaal
Voor zijn critiek moesten Prokofief
Chatsjaturyan en anderen zich buigen
en hun „ernstige fouten" toegeven
Het was Zjdanof. die de Russische
filosoof Georgi Alexandriv er toe be
woog toe te geven, dat hij een voetval
gemaakt had voor het Westen.
Alexandriv beloofde toen zijn boek:
.Geschiedenis van de West-Europese
filosofie" om te werken.
Zijn potirel hina overal
De „Pr^vda" wijdde vaak twee hele
nagina's aan een belangrijke rede van
Zidanof en zette soms de beschouwing
hierover in volgend"? nummers voort
De naam Zidanof was op aller lip
pen en zijn portret hangt overal. Mos.
keu is in rouw gedompeld. De open
bare manifestaties van rouw zijn groot
ser dan welke ook sinds de dood van
Drerident Kalinin.
Tijdens de inhuldigingsplechtighed£h in de Nieuwe Kerk te Amsterdam
zullen voor de troon van Koningin Juliana de symbolen van het konings
schap worden geplaatst. Kroon, scepter en rijks-appel op de daarvoor be
stemde kussens.
„NOORD-CHINESE VOLKSREGE
RING" GEVORMD?
Volgens een te San Francisco op.
gevangen bericht van de radio der
Chinese communisten is een „Noord-
Chii\ese volksregering" uitgeroepen
tegen de regering van president Tsang
Kai Sjek. Het doel van de „volksrege
ring", aldus de radio, is het „neerslaan
van de heerschappij der Amerikaanse
imperialisten en van de Kwomintang
in China."
Een DC-3 van de Sabena, van de
geregelde dienst Costermansstad
ManonoElizabethstad in de Belgi
sche Congo wordt, vermist- Er zijn 13
personen aan boord.
WANNEER ZAL BERLIJN'S BLOKKADE
WORDEN OPGEHEVEN?
„WATERMAN" VRIJDAG THUIS.
Het troepenschip „Waterman", dat
met ruim 1400 repatriërenden van het
K.N.I.L( de Kon. Marine en de Kon.
Landmacht op weg is naar Nederland,
v/ordt in de vroege ochtend van Vrij
dag 3 September as. in de haven.van
Rotterdam verwacht.
De besprekingen tussen de vier
geallieerde bevelhebbers in Berlijn
worden voortgezet. Al Is dit hernieuw
de overleg een grote stap in de goede
richting, waarnemers te Londen ma
ken zich geen illusies over de grote
moeilijkheden, die nog opgelost moe
ten worden alvorens er sprake zou
kunnen zijn van een nieuwe poging
om de gehele Duitse kwestie op te
lossen.
In Russische kringen zou men ge
zegd hebben, dat de militaire gouver.
neuts van hun regeringen opdracht
gekregen hebben aanbevelingen te
doen voor eén regeling van het valuta
van de Russische blokkade van Ber
lijn niet zouden aanroeren.
Volgens geloofwaardige berichten zou
Stalin tijdens de recente bësprekingen
te Moskou terloops de kwestie van de
vorming van een regering voor Wes-
Duitsland aangeroerd hebben en te
verstaan hebben gegeven, dat hij hier
op wilde terugkomen
Men verwacht, dat de militaire gou
verneurs zich een week tijd zullen
gunnen om hun taak t a v. de valuta,
regeling te volbrengen.
Er zal, als bij de besprekingen te
Moskou, de meest volstrekte geheim
houding worden betracht.
De Westelijke Mark is veel in koers
gedaald op de vrije markt te Bei-lijn.
Zwarthandelaren gaven Dinsdag nog
3.50 Oostmark voor een Westmark.
Gisteren was de koers 2.20, waarvoor
weinig kopers werden gevonden.
De koersdaling berust op de ver
onderstelling van de Berlijners, dat bij
het tot stand komen van een over
eenkomst over de valuta de Westmar
ken tegen pari zullen worden omge
wisseld.
„Verhoudingen duidelijker",
zegt Batavia
Naar aanleiding van de verklaring
van Sjarifoeddin, dat de Partai Socia-
lis besloten heeft een fusie aan te
gaan met de communistische partij in
de Indonesische Republiek, verklaar
de. een NederlandsIndisch woord,
voerder te Batavia; dat de verhoudin
gen zich thans duidelijker aftekenen,
hetgeen consequenties zal hebben op
politiek gebied en eventueel ook op
het gebied der onderhandelingen. T.a.
v. de mededeling van Sjarifoeddin,
dat hij sinds 1935 communist was, hoe
wel illegaal, zei de woordvoerder, dat
dit geen merkwaardige verklaring
was, aangezien Sjarifoeddin altijd zeer
veel sympathie voor links had.
CHINEES—RUSSISCHE
BESPREKINGEN?
Volgens nog onbevestigde berichten
hc'eft Wang Sjien Tsjieh ,de Chinese
minister van Buitenlandse Zaken, het
plan te Moskou besprekingen te voe_
ren met maarschalk Stalin over Chi
nees— Sowjet-Russische betrekkingen.
Palais Chaillot voor
de V. N.
Robert Schuman, de Franse minis
ter van Buitenlandse Zaken, heeft
gisteren het paleis- Chaillot te Parijs,
waar 21 September de Algemene Ver
gadering der V.N. geopend wordt, offi
cieel aan de VN overgedragen. Hij
overhandigde de algemene secretaris
Trygve Lie, een gouden sleutel als
symbool van de extra territoriale sta
tus van het gebouw tijdens de bij
eenkomst.
i Engels verdwijnt in India
De regering van India heeft beslo
ten langzamerhand het Engels als
voertaal bij het onderwijs aan de uni
versiteiten af te schaffen. Gedurende
een overgangsperiode' van vijf jaar zal
voor het behalen van een graad de
Engelse taal nog vereist zijn. Dan
wordt zij vervangen door de lands
taal.
Onlangs besloot Ie regering op de
scholen eveneens het Engels af te
schaffen.
Franse vakbonden stellen
vergaande looneisen
Het algemeen Frans vakverbond
(C.G.T.), dat onder communistische in
vloed staat, heeft besloten vaststelling
van het basisloon te eisen op 13.500
francs per maand inplaats van, zoals
eerst gesteld was, 12.900 francs. Het
huidige' basisloon bedraagt 10.500 fr.
Ook de „Force Ouvriere" heeft de
eis inzake het basisloon gewijzigd en
thans een bedrag gesteld van 13.350
per maand, dus een levensonderhoud
gratificatie, met ingang van 1 Augus
tus, van drieduizend francs per maand
In de loop van Woensdag werd mei
ding gemaakt van verschillende korte
stakingen, die gevolgd werden door
optochten of demonstraties, waarbij
hogere lonen of lagere prijzen geëist
werden. Vele van dergelijke stakingen
en manifestaties werden gehouden
door communisten, socialisten en chris
telijk-democratische partijgangers ge
zamenlijk.
Projectielen eisten drie
slachtoffers
Tengevolge van een explosie zijn
Woensdag op het slopersterrein van
de Fa. de Bruin te Bergen op Zoom
twee personen op slag gedood, n.1. de
21-jarige J. van der Meer en de 19,
jarige J, Letscheït te Bergen op Zoom,
beiden zijn gehuwd en vader van een
kind. Vermoedelijk trapten zij op een
projectiel.
Woensdagavond gebeurde in de
Eerste van Swindenstraat te Amster
dam een ernstig ongeluk, dat weer
eens toonde, hoe gevaarlijk het is
dubieuze stukken ijzer op te rapen en
mee naar huis te nemen. Een jongen
van veertien jaar vond te Zandvoort
een stuk ijzer, dat hij meenam naar
zijn zolderkamer. Met een klap ont
plofte het meegebrachte stuk, dat een
projectiel bleek, uit elkaar. De jongen
werd gedood.
C. I. O. steunt Truman
De uitvoerende raad. van het CIO
een van de twee grootste vakvereni
gingsorganisaties van Amerika, heeft
met 35 tegen 12 stemmen besloten de
candidatuur van Truman voor het pre
sidentschap te steunen. Senator Alben
Barkley verkreeg de meerderheid als
candidaat voor het vice-president-
schap. De raad noemde de Republi-
keinse candidaat Thomas Dewey „de
candidaat der grote zakenlieden".
Woensdagavond kwamen te Am
sterdam op 't Centraal Station 99.546
reizigers aan.
Dr. VISSER 'T HOOFD ONDER
SCHEIDEN.
Dr. W. A. Visser 't Hooft, algemeen
secretaris van de Wereldraad der
Kerken Is bevorderd tot Ridder in de
Orde van de Nederlandse Leeuw,
Luchtreizen op crediet
Met ingang van 1 October zullen
K.L.M.passagiers in de gelegenheid
zijn te reizen op speciale kaarten z.g.
„air travel cards", die hen het recht
geven zonder vooruitbetaling te vlie
gen met K.L.M.-lijndiensten en met
die van de andere maatschappijen, die
deelnemen aan het z.g. „Universal
air travel plan 1948", meest Ameri
kaanse.
Luchtreizigers komen in het bezit
van credietkqarten, van welke aan
gesloten luchtvaartmaatschappij dan
ook, wanneer zij een bedrag storten
van 425 dollar of de tegenwaarde in
de valuta van het land van uitgifte
Voor de Nederlandse passagier is dit
dus f 1137.
NIEUW BOEK VAN CHURCHILL
VERSCHENEN.
Er komt e®n nieuw boek van de
hand van Winston Churchill in de
handel, genaamd „The Gathering
Storm", waarin bittere critiek wordt
geleverd op de politiek van leidende
staatslieden in de jaren- tussen de
twee wereldoorlogen.
In de Verenigde Staten gaat dit boek
reeds gril van de hand. In het voor
woord van dit boek, geschreven m
Maart j.1., noemt Churchill het con-
flict 1939—1945 „de onnodige oorlog',
Kroonprinselijk paar vloog boven lichtstad
Het Kon. Meteorologisch Instituut
te De Bilt zegt het volgende van Ko.
ninginnedag 1948.
De reeks van 50 Koninginnedagen
heeft een waardig slot gehad. Het was
Dinsdag te de Bilt de zonnigste 31ste
Augustus van .de laatste 50 jaar. De
zeer warme en zonnige Koninginne
dag van 1929 werd in dit opzicht nog
overtroffen. Ook had de Bilt Dinsdag
weer een zomerse dag, d.w.z. dat de
maximumtemperatuur hoger was dan
25 graden. Dat was sedert 1942 niet
meer op 31 Augustus gebeurd.
Het aantal zomerse Koninginneda
gen is daarmee gegroeid tot 7. Verder
is gebleken, dat het vaker is voorge
komen, dat er op Koninginnedag re
gen viel dan dat het geheel droog
bleef. Niet meer dan 21 van de 50
dagen verliepen zonder een druppel
tje regen. (Wat dat betreft, is Koning
innedag dan geen buitenbeentje, on
der de andere dagen van het jaar,
dunkt ons Red.).
En een schaduwzijde
Eén schaduwzijde bij het feest in
Amsterdam verdient ook vermelding:
530 maal moest de Amsterdamse GGD
hulp verlenen aan mensen die onwel
waren geworden of een ongeluk had
den gehad.
De Dam vestigde een record: 490
mensen werd de drukte op verschil
lende uren van deze historische dag te
machtig.
Er is bovendien één dode te betreu
ren: een ongeveer 60-jarige vrouw
zakte op de hoek van de Stalinstraat
en de Rijnstraat in elkaar en over
leed.
Geheim uit Amerika
Een lieve grijze dame met leven
dige blauwe ogen onder een donkere
voile stapte gisterochtend op Schiphol
uit de „Sweden" van de American
Overseas Airlines: de dochter van de
grote president van de Verenigde
Staten, mevr. Eleanor Mc AdooWil-
son betrad Nederlandse bodem. Zij is
naar ons land gekomen om de V.S.
te vertegenwoordigen bij de feestelijk
heden.
De dochtervan president Wilson
heeft verscheidene pakketten met zich
mee gerbacht. In een ervan zit de vlag
van New York, in haar tas heeft ze
een brief van burgemeester O' Dwye*
voor Koningin Wilhelmina en er was
nog een pak waarop „breekbaar"
stond. Maar wat daarin zat, wilde zij
de journalisten niet vertellen het
moest nog geheim blijven.
Boven lichtstad
Bijna een half uur lang vloog
Woensdagavond een Dakota van Z,
H. Prins Bernhard me$ het Kroon
prinselijk Paar aan boord boven licht"
stad Amsterdam. Even voor ti«a ein
digde de luchtreis en om ha;f elf
arriveerden Prinses Ju'iana en Prins
Bernhard weer in het Kon. Paleis
waar zij luid werden toegejuicht door
de enorme menigte, die onafgebroken
het Damplein vult.
in scheervlucht
Het is nu zeker, dat Fanny Blan-
kersKoen een bezoek aan Finland
zal brengen om deel te nemen aan
enkele wedstrijden. Eind September
zal Gaston Reiff een poging doen het
wereldrecord van de Zweed Gunder
Haeg over 2 k.m. te breken, waarbij
hij zal lopen tegen de Fransman Han-
senne en onze landgenoten Slijkhuis
en de Ruyter,
Er gaan geruchten, dat de V.N.
ons land om vijf vliegtuigen zouden
hebben gevraagd. De KLM weet ech
ter nog van niets.
De kans is groot, dat België ver
lofscentrum wordt voor de Ameri
kaanse soldaten in Duitsland.
Een Amerikaans lijntoestel op weg
van Chicago naar Minneapolis, is in
een moeras neergestort tijdens een
zware storm. Zes- en dertig inzitten
den vonden de dood.
Wallace werd tijdens een tournee
door het Zuiden van de V.S.met eie
ren en tomaten bekogeld. Men riep
o.a. „Ga terug naar SowjetRusland,
Henry. Wij kunnen onze eigen boon
tjes wel doppen!" Men moet hierbij
niet vergeten, dat in Wallace's auto
twee negervrouwen gezeten waren en
dat het Zuiden nog altijd vol droef
heid terug denkt aan de dag, waarop
de slavernij werd afgeschaft....
Van de draverijen, op Koninginne
dag te Hilversum gehouden, wonnen
de volgende paarden en rijders de
eerste prijzen: Madame B (B. U. de
Jong, twee eerste prijzen); Lucky Ax-
vil* (M. Vergay); Kitty Axvile (C.
Vlag); Guy Hanover (M. Vergay) en
Fellow (L. Hof).
Plechtige inhuldiging
van H.M. Juliana
Ter gelegenheid van de plechtige
inhuldiging van H. M. Koningin Juli
ana zal op Maandag 6 Sept. a.s. een
buitengewone vergadering van de Ge
meenteraad worden gehouden, waar
van het aanvangsuur, in afwijking
van het genoemde in het feestpro
gramma, is gesteld op 9.30 uur. Ver
volgens zal de Burgemeester des voor
middags 10.45 uur ten Stadhuize een
receptie houden voor de ingezetenen
van Alkmaar (ingang over de trap
van het stadhuis), waarbij gelegen
heid zal worden gegeven het felicita
tie-register te tekenen. Het planten
van ene Juliana-boom in de Berger
hout door Mevr. Weytema zal geschie
den op genoemde dag om 18 uur de*
middags.
^SCHACHT BLIJFT GEDETINEERD.
Dr. Schacht zal op last van de Ame
rikanen gedetineerd blijven, ondanks
het feit, dat hij door het zuiveringshof
van Ludwigsburg in hoger beroep
werd vrijgesproken.
Dr. Schwamberger, die de voorma
lige minister van financiën heeft ver
dedigd, heeft verklaard, dat hij bij
de hoogste gerechtelijke instanties te
Washington protest zal aantekenen als
zijn cliënt niet binnen 48 uur in
vrijheid is gesteld.
OVERWEGEND DROOG WEER
Meest zwakke wind en op enkele
plaatsen nevel of mist. Toenemende
bewolking, maar overwegend droog
weer. Matige in het Noorden van
het land nu en dan vrij krachtige
Westelijke wind. Ongeveer dezelfde
temperatuur.
onze kleine tovenaar
