Ikmaaidei'
N.-HOLLANDSE
PERS 1945
Hemel of hel
Thans zekerheid: de huren
worden verhoogd
Tegen (wee mensenjagers de
doodstraf geëist
Republikeinen vorderen bij Madioen
5E JAARGANG N° 1340
ZATERDAG 25 SEPT. .1948
Uit*, voor de Stichting De Vrije Alkmaar-
der. Abonnementsprijs 3.45 per kwartaal.
1.15 per maand bij vooruitbetaling.
Advertenties 14 et- p. m.m., familieberichten
18 cent. Verdere tarieven op aanvrage.
Verantw. redacteur: J. v. Zoonen Bureau, Ridderstraat hoek Oudegracht Tel. K 2200 3971
Geestelijk leven
„Ik geloof, dat als iemand de
aarde kiest in plaats van de He
mel, hem tenslotte zal blijken
dat de aarde al die tijd tot het
gebied van de Hel heeft behoord;
en, als de aarde voor hem na de
Hemel op de tweede plaats
komt, dat zij van het begin af
een deel van de Hemel zelf is
geweest".
C. S. Lewis
„De Grote Scheiding"
Zij, die evenals 'k het onlangs uit
gekomen boek van Lewis „De Grote
Scheiding" hebben gelezen zullen
zich ongetwijfeld het hierboven aan
gehaalde citaat herinneren. En hope
lijk denken ze dan m.et dankbaarheid
en vreugde terug aan de dag, waar
op ze dit boek in handen kregen en
het geboeid achter elkaar uitlazen.
Lewis is niet alleen een knap litte
rator, maar ook een diep overtuigd
christen. ïtij heeft de gave het oude
Evangelie zó te vertolken, dat chris
ten en niet-christen er gespannen
naar luisteren en zich er klaar van
bewust worden, dat zij hier gesteld
worden voor d e grote levensbeslis
sing.
Lewis noemt zijn boekje „een
droom". Het is ook een droom, zo
als een mens die kan hebben, als hij
gaat peinzen over een werkelijkheid,
die onvoorstelbaar is. Wat hij schrijft
noemt hij fantasie, maar het is ern
fantasie, die niet in de lucht hangt;
ze vindt haar steunpunt in de reali
teit van het christelijk geloof.
De apostel Paulus zegt ergens, dat
het Evangelie van Christus voor de
ene mens een ergernis is en voor de
andere mens een dwaasheid. Dat
l?*t Lewis in zijn boekje met onmis
kenbare duidelijkheid zien. Hij stelt
het zo voor, dat er voor de bewo
ners van de troosteloze schimmen-
stad (de hel) de mogelijkheid be
staat om naar de hemel te reizen. En
als ze dat willen, krijgen ze de vrij
heid gm daar te blijver ook. Maar
nu is dit het onbegrijpelijke: bijna
niemand wil er blijven!
Waarom niet? Omdat het Evangelie
voor ieder normaal mens ergernis of
dwaasheid is, of beide! Ik denk aan
c> t kostelijke gesprek tussen de moor
denaar Len, die hemeling is gewor
den, en de „rechtschapen" schim, die
hem in het voorportaal van de hemel
ontmoet. De laatste zegt: „Persóónlijk
dacht ik, dat het met jou en mij om
gekeerd had moeten gaan". Jij was
een moordenaar, maar ik ben mijn
hele leven een fatsoenlijk mens ge
weest Ik wil niet zeggen, dat ik een
godsdienstig man was en dat ik geen
fouten had, verre van dat. Maar ik
heb altijd mijn best gedaan, vat je?
Tegenover iedereen deed ik dat; zo
was ik nu eenmaal. Ik vroeg nooit
iets, waaar ik geen recht op had. Als
ik een borreltje wou drinv
taalde ik ervoor en als ik mijn loon
in ontvangst nam, had ik ervoor ge
werkt, vat je? Zo was ik, en dat mo
gen ze gerust weten".
Wie van ons, die iets van de bij.
bel afweet, denkt hier niet aan de
moordenaar, wien Jezus in zijn laat
ste uur het paradijs belooft? Of aan
de tollenaar, die alleen nog maar
bidden kan: „O God, wees mij, zon
daar, genadig!", en zijn tegenhanger
de zelfgenoegzame Farizeeër? Lewis
gebruikt geen enkele tekst en geen
enkel bijbelverhaal. En toch is het
Evangelie van het Kruis en zijn per
soonlijk geloof in de Gekruisigde
uitgangspunt en grondslag van de
fantastische droom, die hij geeft in
zijn boek.
Dat hij op deze moderne ongebrui
kelijke wijze van zijn geloof in Je
zus Christus getuigt, is van groot be
lang Maar belangrijker is, dat bij
bijkans onnavolgbaar zuiver dit
oude Evangelie heeft vertolkt. Hoe
veel misverstanden leven er niet on
der christenen en niet-christenen ten
aanzien van dit Evangelie. Niemand
Is ermee gediend, wanneer deze mis
verstanden blijven bestaan Lewis
heeft ons allen met zijn boek een
grote dienst bewezen.
BIJNA OVERAL DROOG
Wisselende bewolking en bijna overal
droog weer, Matige langs de Wadden-
kust tijdelijk krachtige wind tussen
Zuid en West. Weinig verandering in
temperatuur.
Tijdens de Woensdagavond in het Stockholm Stadion gehouden Interna
tionale athletiekwedtsrjjden werden de nummers 100 m. hardlopen en 80
m. horden gewonnen door onze landgenote Fanny Blankers-Koen. Hier
zien wü haar in een pracht-opname tijdens de start voor het nummer
100 m. hardlopen.
„Arbeiders zullen niei de dupe worden",
verklaart minister In 't Veld
De minister van Wederopbouw en Volkshuisvesting, mr. J. in 't Veld,
heeft thans definitief aangekondigd, dat de huren worden verhoogd.
„D# «norm gestegen bouwkosten en de lage huren", aldus de minister
V een Inleiding voor het congres van het Instituut voor Volkshuisves
ting en Stedebouw, dat momenteel te Amsterdam wordt gehouden,
„vormen een grote moeilijkheid. Er moet tot betere verhoudingen ge
komen worden: de bouwkosten moeten omlaag, de huren iets omhoog.
De minister verzekerde echter met nadruk, dat. het de politiek van het
kabinet zal zijn, de arbeiders hiervan niet de dupe te laten worden.
Dif jaar 30.000 nieuwe
woningen; in 1951 - 60.000
In zijn rede gaf de minister inte
ressante cijfers over het te volgen
wederopbouwplan. De totaalproductie
van de huizenbouw voor 1948 zal,
naar de minister verzekerde, de 30.000
nog bereiken. In 1949 hoopt men een
Zelfs S.D.-er Lages werd activiteit van
Commando - Heinnecke" te bar
„Het vuilste en gemeenste gewin is
de reden geweest waarom zjj hon
derden mensen diep ongelukkig heb
ben gemaakt. Als of het ratten en
kraaien waren hebben deze verdach
ten op Joden gejaagd, zonder ooit enig
medelijden te tonen. Ze hebben zelfs
niet geschroomd om kleine kinderen
of baby's mee te nemen. Ieder recht
of beroep op clementie acht ik door
hen verspeeld".
Zo luidde het oordeel van de pro
cureurfiscaal bij het Amsterdamse
Bijzondere Gerechtshof, mr. Gelinck,
over J. Rutgers en M. Hinse, twee
leden van het beruchte „commando
Heinnecke", dat honderden slachtof.
fers maakte onder de Joden in de tijd
van de bezetting. Tegen beide bende
leden eiste de proc.-fiscaal de dood
straf.
Een van de zwarisie blad
zijden... eigenhandig
geschreven
De werkzaamheden van dit commando
Heinnecke vullen wel een van de
zwartste bladzijden uit de geschiede
nis van de bezettingsjaren.
Heinnecke zelf was een snorder_taxi
chauffeur, die zich ontpopte als een
zo felle Jodenhater, dat hij de leiding
kreeg over een apart commando en
tenslotte door de illegaliteit werd ge
liquideerd.
Aanvankelijk zag het- er naar v'
dat de Bijzondere Rechtspleging wei
nig kon uitrichten tegen de leden van
deze colonne, totdat puur toeval
het gehele archief waarin de activiteit
van deze groep was vastgelegd, in een
synagoge in Amsterdam Zuid werd
gevonden.
„Hemel of hel" is het opschrift van
dit artikel. Het zou ook de titel kun
nen zijn van Lewis' boek. Hemel of
hel, „de grote scheiding", datjjs het
einde, dat Lewis als bijbels christen
met een bijna grimmige ernst stelt
en moet stellen: het mysterie van ge
nade of oordeel. Maar hij spreekt er
niet over op de.plompe en onbarm
hartige wijze, waardoor deze schei
ding wordt^ tot een caricatuur van
Gods barmhax-tigheid. Er ligt over de
bladzijden van dit boek iets van de
stille glimlach van Gods liefde, waar
van de schrijver in zijn leven weet,
en droomt opdat ook anderen haar
zullen gaan zien. Hij zegt, wat W. A.
P. Smit in Masscheroen 1941 door
Christus laat zeggen over God:
Hij wil dat zü in Hem
hun Vader zien
Die wachtende staat
aan de poort,
En Zijn teder gebaar
in hun dromen zien
Dat hen tot de thuiskomst
bekoort.
W. Wesseldtfk.
Met Duitse „Gründlichkeit" hadden
de mensen jagers hun daden geregis
treerd....
Volgens de stukken werd aan de le
den van de colonne Heinnecke voor
iedere gevangen Joodse Nederlander
zeven gulden vijftig uitbetaald. De
beide verdachten ontkenden dit, Hoog
stens kregen zij „overwerk" uitbetaald
Als eerste getuige verscheen Willy
Lages, gewezen hoofd van de S.D. in
Amsterdam. Uit zijn verklaringen
bleek, dat Heinnecke officieel nimmer
gerechtigd was Joden te arresteren.
Hij was uitsluitend belast met het op
sporen van Joodse meubelen en Joods
vermogen. Lages deelde mede, bij
herhaling ingegrepen te hebben tegen
deze excessen en zelfs enkele van
Heinneckes mannen te hebben doen
arresteren en tot gevangenisstraf ver
oordelen.
Getuigen die aan de Joodse Raad
verbonden waren geweest, verklaar
den dat de leden van de colonne Hein
necke f 7.50 ontvingen voor een gear
resteerde Joodse Nederlanders, maar,
was het een strafgeval, dan werd het
dubbele betaald. Dit leidde er toe, dat
steeds geprobeerd werd iedere Joodse
arrestant tot strafgeval te maken.
En bij de arrestaties, die soms op
straat geschiedden, werd met graagte
van revolvers en gummiknuppels ge
bruik gemaakt
CLUBKAMPIOENSCHAP
WIELRENNEN WORDT
VERREDEN
De minister van Verkeer en Water
staat wilde oorspronkelijk geen toe
stemming geven om het clubkampioen
3chap wielrijden van Nederland op
het veluwepareours te laten verrijden.
Maar de A.S.C. „Olympia" is er in
geslaagd deze toestemming te verkrij
gen.
Maandagochtend 27 September a.s.
zullen dus 18 ploegen om 10 uur in
Arnhem starten om de hoogste eer in
den lande te bevechten.
BRANDSTOF VOOR
KAMERBEWONERS
Van de brandstoffenkaart TB 806,
welke aan kamerbewoners wordt uit
gereikt zijn de bonnen 01 en 03 aange
wezen voor het kopen van drie een
heden vaste brandstoffen per bon
Eeuwe houdt zijn titel
Euwe is kampioen-schaker van Ne
derland gebleven. In de zevende
partij die voor het eerst de Nimzo
Indische verdediging van de D 4_
opening te zien gaf, wist hij met een
aanval op wits koningsvleugel Van
Scheltinga een zodanig materieel ver
lies toe te brengen, dat deze zich bij
de 41ste zet gewonnen moest geven.
Na deze overwinning heeft dr. Euwe
5 punten en hij heeft daarmede in
elk geval zijn titel behouden; Van
Scheltinga heeft 2 punten. Zondag
avond wordt de achtste partij gespeeld
en indien Van Scheltinga deze niet
wint, zal het tevens de laatste zijn,
daar tevoren is overeengekomen, dat
de match zal zijn afgelopen, indien
een der spelers tenminSte 5\& punt
heeft behaald.
productie te bereiken van 38.000 wo
ningen. Ook dit aantal is nog niet
voldoende, maar, aldus de minister,
er zal daarmede toch een evenwichts
punt bereikt zijn"
Het is het doel, te komen tot een
productie van 60.000 woningen per
jaar. Onder alle voorbehoud zeide mi.
nister In 't Veld, te hopen, deze pro
ductie in 1951 tg kunnen bereiken
Malik
(Sovjet-gedelegeerde)
waarschuwt de V.N.
Jacob Malik, de Sovjet gedelegeer
de bij de Ver. Naties heeft in de Al
gemene Vergadering te Parijs er tegen
gewaarschuwd, dat deze zich voor
„ernstige gevolgen" zou zien ge
plaatst, indien besluiten zouden wor
den genomen aangaande zes punten
van de agenda, waartegen de Sovjet
Unie zich tevergeefs had verzet.
Hij verzocht o.m. af te voeren van
de agenda een Argentijns voorstel Ita
lië en zes andere landen tot de VN
toe te laten. (Dit toetreden wordt
thans door het veto der Sowjet—Unie
in de Veiligheidsraad tegengehouden).
Maar met negenentwintig tegen zes
tien stemmen en tien onthoudingen
besloot de Assemblée, het Argentijn
se voorstel op de agenda te houden.
Onder degenen, die het Sovjet stand
punt steunden, waren Frankrijk en
België, welker vertegenwoordigers
betoogden, dat zij weliswaar deze lan
den als lid wensten, doch dat zij op
grond van de Sovjet afwijzing in de
Veiligheidsraad de behandeling thans
niet mogelijk achtten.
Nederland stemde met Enge
land en de Ver. Staten voor de be
handeling.
Markos wenst gehoord te
worden.
De generaal der Griekse guerilla-
strijders, Markos, heeft een beroep
gedaan op de VN om gehoord te wor
den als het Griekse probleem behan
deld wordt. De ervaring heeft geleerd,
aldus Markos, dat elke beslissing, ge
nomen zonder de voorlopige „Vrije
Griekse regering" te horen, tot meer
bloedvergieten heeft geleid.
In Solo werd „normale toestand
weer hersteld"
In een overzicht van de militaire situatie rond Madioen deelde een
Republikeins militair woordvoerder mede, dat de militaire gouverneur,
de kolonel Gatot Soebroto, er in is geslaagd, te Solo de normale toe
stand te herstellen. Hjj voegde hieraan toe, dat een uitzondering moet
worden gemaakt voor enkele plaatsen ten Noorden en Zuiden van Solo.
Wonogiri, 30 km. Zuid van Solo is
n.1. in communistische handen en Ka-
lioso, Noordelijk van Solo, eveneens.
In deze plaatsen zijn troepen van de
Alri, de voormalige Repubikeinse ma
rine, aanwezig, die thans rebelleren.
Verder worden de operaties tegen
Madioen geleid: van het Oosten uit
door de kolonel Soengkono, van het
Westen uit door de lt. kol. Sadikin en
van het Noorden uit door lt. kol. Soe-
narto.
Van Mook is terug
„Ik ben blij, weer terug te zijn"
zeide dr. van Mook bij zijn aankomst
op Kemajoran, waar hij door de au
toriteiten met applaus werd begroet.
In antwoord op vragen van aan
wezige verslaggevers, of in Den Haag
een beslissing is genomen ten aan
zien van de situatie in Indonesië, zei
de de heer Van Mook, dat er „geen
Hoe bewaar ik mijn ring
Toen mevrouw Kraaijen-
brink te Doesburg dezer da
gen bezig was met het
schoonmaken van worteltjes
uit eigen tuin ontdekte zij
op een gegeven moment wat
hards in een van die peen
tjes. Het bleek de gouden
"rring te zijn, die haar man
12 jaar geleden in de tuin
verloren had.
Australië heeft voorkeur
voor goede Nederlanders
Naar het ANP van Australische zij
de verneemt, zal er op 1 October a.s.
een „assisted passages scheme" in wer
king treden voor Nederlandse oud-mi.
litairen en oud-illegale strijders, die
naar Australië wensen te emigreren.
Dit schema zal niet van toepassing
zjjn op emigranten, die voo- 1 Oef.
naar Australië vertrekken.
Het schema heeft alleen betrekking
op die personen in Nederland, die of
in Nederlandse militaire dienst of bij
de koopvaardij waren, gedurende de
periode van 3 September 1939 tot 15
Augustus 1945, of die oud_leden zijn
van de verzetsbeweging en in staat
zijn voldoende bewijs van hun ac
tieve deelneming hieraan gedurende
de vijandelijke bezetting te overleg
gen.
Voor de overige emigranten blijven
de oude bepalingen gelden, maar voor
de bedoelde categorie kan een tege
moetkoming in de kosten van de pas
sage worden verleend. Voor volwasse
nen kan dit zijn 40%, of 30 pond ster
ling (het bedrag, dat het laagst is);
voor personen van 14 tot 18 45% resp.
32.10 pond sterling, voor jongere kin
deren nog iets meer.
Gegadigden dienen zich allereerst
schriftelijk in verbinding te stellen
met de Australische legatie, Lange
Voorhout 18, Den Haag.
beslissingen zijn genomen, behalve dit
ik zou terugkeren".
Van Mook achtte de situatie „mo
gelijk ernstig".
Beel gaat terug
Dr Beel, gedelegeerde van het Op
perbestuur in Indonesië, zal dezer da
gen voor korte tijd naar Nederland
vertrekken om besprekingen te voe
ren met de Nederlandse regering.
Vertraging demob.-schema
In verband met "e gespannen toe
stand in de Republiek heeft de leger
commandant zich genoodzaakt gezien
'een tijdelijke maatregel te treffen
ten aanzien van de repatriëring der in
Indonesië aanwezige troepen.
Tengevolge hiervan is de uitvoering
van het demobilisatie- en recuperatie
schema tijdelijk vertraagd.
Verliezen in Indonesië
De regering maakt bekend, dat m
de afgelopen week tot haar leedwezen
de navolgende verliezen zijn gerap
porteerd:
Sold. P. J. Dickhoff uit Leiden.
Sold. C. van Halem uit Slikkerveer
Serg. J. W Henderix uit Roermond.
Serg. M. Molleboom uit Gorinchem.
Sold. A. J. v. Oochten uit Ochten Gld,
Sold. A, Regeling uit Hengelo.
Sold. M. W. Spierings uit Rosmalen.
Het KNIL en de Kon. Ned. Marine
hebben in de afgelopen week geen
verliezen gerapporteerd.
Jan Kieüura en Martha
Eggerth naar ons land
De beroemde tenor Jan Kieni' en
de Hongaarse zangeres en filmster
Martha Eggerth komen in October
naar ons land om elk een gastconcert
te geven.
Op Dinsdag 5 October zingt Marti
Eggerth in het Concertgebouw te
sterdam; haar echtgenoot JaT^_Ki£P"^!,
komt eind Ocpóber om te concerteren.
Martha en Jan maken n.1. een tour.
nee door de hoofdsteden van Europa,
voor zij, begin November, een aan
vang maken met de opnamen van
hun nieuwe film „Valse brillante".
Martha Eggerth heeft gedurende de
oorlog in Amerika geleefd.
Jan Kiepura nam bij het uitbreken
van de oorlog onmiddellijk dienst
als vrijwilliger bij het Poolse leger in
Frankrijk. Na de vaj van Warschau
werd hij naar Amerika gezonden om
weldadigheidsconcerten te geven voo-
zijn getroffen land.
onze kleine tovenaar