Ikmaai&i'
Engeland, Frankrijk en de Ver. Staten
overhandigen nota aan de Sovjet-Unie
N.-HOLLANDSE
PERS 1945
Berlijnse kwestie wordt voor de Veiligheidsraad
gebracht
E^ZONMSi
Communistische opstand
in Midden-Java breidt
zich uit
«Grote Vijl verminderen
bewapening met een derde»
5E JAARGANG N° 1341
MAANDAG 27 SEPT. 1948
Uit*, voor de Stichting De Vrtf« Alkmaar,
der. Abonnementsprijs 8.46 per kwartaal,
1.16 per maand bQ pooruifbetalin*.
Advertenties 14 ot p. mm., famllleberichtan
18 cent. - Verdere tarieven op aanvrage.
Verantw. redacteur: J. v. Zoonen Bureau, Ridderstraat hoek Oudegracht Tel. K 2200 3971
Sovjet-Unie beschuldigd van bedreiging der
vrede en internationale veiligheid
De Sovjet—Unie heeft Zaterdag geantwoord op de jongste nota van
de Westelijke geallieerden inzake de Berlijnse crisis; dit antwoord is Zon
dag te Parijs tussen de drie betrokken ministers besproken op de Quai
d' Orsay. Zij hebben in een communiqué verklaard, het Russische ant
woord „onbevredigend" te achten, en besloten, «:e Berlijnse kwestie voor
de Veiligheidsraad te brengen. Hun communiq is gepubliceerd, omdat
bet officiële Russische persbureau ,.Tas,s*' in afwijking van de afspraak
lussen de vier mogendheden" haar versie van dc onderhandelingen „een
zijdig had bekend gemaakt".
De ministers van Buitenlandse Zaken der drie landen, Ernest Bevint
(Engeland)George Marshall (V.S.) Robert Schuman (Frankrijk) stelden
Zondag hun antwoord op in twee bijeenkomsten in het Franse ministerie
van Buitenlandse Zaken. Het antwoord volgde op een besluit om het
Berlijnse geschil aan de Veiligheidsraad voor te leggen.
De drie Westelijke mogendheden, Engeland, Frankrijk en de V.S., be
schuldigen in een gemeenschappelijke nota aan de Sowjet-Unie in ant
woord op de Russische nota van 25 September over Berlijn^_de Sowjet-
Unie van bedreiging van de vrede en de internationale veiligheid door
de houding van haar autoriteiten te Berlijn. De nota werd Zondagavond
aan de Sowjet-vertegenwoordigers te Parijs en te Washington overhan-
handigd en zal hedenmorgen in Londen worden bekend gemaakt.
Sovjet regering
verantwoordelijk
De nota der Westelijke mogendhe
den. die 14 punten omvat, besluit: „De
Sowjet-regering draagt uitsluitend de
gehele - veranwoordelijkheid voor het
scheppen van een toestand, die in de
huidige omstandigheden niet langer
mogelijk maakt, zijn toevlucht te ne
men tot middelen voor een regeling
a's voorzien in artikel 33 van het
handvest der V.N. Deze toestand houdt
•een bedreiging in van de internatio
nale vrede en veiligheid. De rege
ringen van Frankrijk, de V.S. en En
geland zien zich derhalve genoodzaakt
ter wille van de vrede en internatio
nale veiligheid de handelingen van de
SowjetUnie bij de Veiligheidsraad
tei sprake te brengen. Zij behouden
zich intussen het recht voor, die maat
regelen te nemen, die nodig mochten
Zijn om haar positie in Berlijn onder
de huidige omstandigheden te hand
haven.
DE NOTA
In de nota der drie Westelijke mo
gendheden aan de SowjetUnie wor
den o.m. de volgende punten opge-
6 oma:
„De Sowjet-blokkade bedreigt het
handhaven van de bezettingsstrijd-
jirachten der drie Westelijke landen
jjï Berlijn en bedreigt de bevolking
mei hongersnood en economische in
eenstorting.
De drie regeringen kunnen geen re
geling aanvaarden, die hun rechten in
"Berlijn in gevaar brengt, doch zijn
bereid een practische regeling te aan
vaarden, verenigbaar met hun rechten
en verplichtingen. In Moskou werd
overeengekomen, de blokkade op te
heffen en de Sowjet.mark in Berlijn
onder toezicht der vier mogendheden
in te voeren.
Stalin gaf duidelijk te kennen, dat
alle beperkingen, die vóór 18 Juni wa
ren ingevoerd, zouden worden afge
schaft en de financiële commissie der
vier mogendheden het recht zou heb
ben, controle uit te oefenen op de
Duitse circulatie_bank in de Sowjet-
ïcne, voor zover het Berlijn betrof.
Op basis van deze overeenkomst
met Stalin, werd een overeengekomen
instructie n^ar de vier Opperbevel
hebbers in Berlijn gezonden.
De Sowjct_opperbevelhebber hield
;i h niet»aan deze instructie.
Tijdens de besprekingen in Berlijn
lieten de Sowjet-autoriteiten betogin
gen toe, die gericht waren op geweld
dadige omverwerping van het gemeen
*e-bestuur.
TOENEMENDE BEWOLKING.
Toenemende bewolking, maar het
grootste deel van de dag droog weer.
Matige, en vooral langs de kust later
^krachtige zedelijke wind. Weinig ver
andering kt *Bperatuur.
GEORGE MARSHALL
beschuldigingen
Op 14 September 1948 vestigden
de vertegenwoordigers van de drie
Westelijke mogendheden de aandacht
van de Sowjet-regering op het feit,
dat de Sowjet_opperbevelhebber in
Berlijn zich niet hield aan de in Mos
kou bereikte overeenkomsten.
Op 18 September 1948 steunde de
Sowjet-regering formeel haar opper
bevelhebber in zijn houding t.a.v het
toezicht op het luchtverkeer, de ha idel
met het Westen en financiële 03 'oegd
heden.
Op 22 September 1948 vroegen de
drie regeringen de Sowjef-regering
of zij bereid was de blokkade op te
heffen en verklaarden, dat het geen
Zin had de onderhandelingen voort
te zetten, indien de Sowjet-regering
de overeenkomsten niet naleefde, en
zelfs deed uitkomen, dat zij de
rechten van de drie regeringen in
Berlijn wilde ondermijnen en ver
nietigen.
Het Sowjet-antwoord van 25 Sept.
1948 is niet bevredigend. De conces
sie van de Sowjet-regering inzake de
controle van de handel van Berlijn
met het westen is illussoir.
De Sowjetregering wil de controle
uitoefenen op het luchtvervoer van
goederen en personen naar Berlijn. Zij
wil dus het vervoer en de verbindin
gen tussen Berlijn en hef westen be
perkingen opleggen, waardoor de voor
ziening van Berlijn door haar beheerst
zou worden.
De houding van de Sowjet-opperbC-
velhebber in Berlijn tijdens de onder
handelingen en de aanmoediging van
de pogingen het Berlijnse gemeen tebe
stuur omver te werpen, bewijzen, dat
de Sowjet-regering de bereikte over
eenkomsten weigert na te komen en
de rechten van de westelijke mogend
heden in Berlijn wil afschaffen.
De kwestie die zich in Berlijn voor
doet is geen technische kwestie. Het
blijkt, dat de Sowjet-regering door
onwettige en dwangmaatregelen poli
tieke doeleinden tracht te bereiken.
De Sowjet-regering tracht de abso
lute controle te krijgen van het econo_
mische, politieke en sociale leven van
Berlijn en gracht de stand bij de Sow-
jet-zóne in te lijven", aldus de nota.
IS MEN VAN OORDEEL
In kringen der Ver. Naties
te Parijs is men van oordeel
dat de Sowjet-Unie waar
schijnlijk uit de Veiligheids
raad „zal weglopen" als de
kwestie Berlijn deze week
aan de orde komt. Van ge
zaghebbende zijde wordt ver
nomen, dat de Sowjet-rege
ring in de Veiligheidsraad
zal verklaren, dat de kwestie
Berlijn buiten de bevoegd
heden van de Veiligheids
raad valt.
In Westelijke diplomatieke
kringen verklaart menr dat
de zaak tegen de Sowjet-
Unie voornamelijk zal zijn
gebaseerd op de volgende
punten.
1. De blokkade van Berlijn
en 2. de op instignatie van
de Sowjets ondernomen aan
vallen op het wettig geko
zen bestuur van Berlijn.
Beide punten, zo wordt
vernomen, zullen voor de
Veilaigheidsraad gebracht
worden volgens artikel 39
van het Handvest, dat han
delt over schendingen van
de vrede.
Publicatie van „Tass"
De publicatie van „Tass", een re
laas over het verloop der onderhan
delingen, Zondagochtend te Moskou
uitgegeven, komt op het volgende
neer:
De oorzaak van de blokkade was.
zoals de SovjetUnie de Westelijke
mogendheden in een nota had duide
lijk gemaakt, de poging om door het
uitvoeren van de nieuwe Westelijke
valuta te Berlijn: „ook in de Ooste
lijke zóne te regeren om uiteindelijk
de SovjetUnie daaruit te kunnen
ontwrichten". De maaregelen der Wes
telijke mogendheden waren volgens
het Sovjet.standpunt strijdig met
Potsdam.
Toen er echter voorstellen kwamen
van de drie Westelijken, was de Sov
jet-regering daar op ingegaan en men
In de voormalige kruitKamer van Fort Willem, een der 18de eeuwse
versterkingen van Maastricht, wordt thans een jeugdherberg ingericht voor
ong. 60 personen. Een kijkje op de kazamatten van "het oude fort, waar
de Kajotters druk bezig zijn de ruimten schoon te maken en in te richten.
was het eens geworden op deze twee
punten: 1. de blokkade zou gorden
opgeheven; 2. de Sovjet-Mark zou het
enig betaalmiddel zijn, onder geza
menlijke controle.
„De vier commandanten van Ber
lijn", aldus Tass' verklaring „waren
geïnterneerd om concrete maatrege
len te nemen voor de uitvoering" en
„een voortzetting van de besprekin
gen is te verwachten". Destijds waren
de besprekingen afgebroken, omdat de
Sovjet—Unie contróle wilde hebben
over het vervoer naar het Westen
door de lucht en over het verkeer te
land.
Tass heeft deze publicatie het licht
deen zien, omdat de rede van Beviri
in het Lagerhuis en Westelijke pers
berichten „niet een juist idee geven
van de situatie rond Berlijn en meer
nialen de publieke opinie misleiden
Witboek over Moskou
Tegelijk met de nota aan de Sowjet
ntJhfe is door de Amerikaanse regering
en witboek gepublicerd, dat bet eerste
officiële verslag bevat over hetgeen
de afgelopen acht weken in de gehei
me zittingen op het Kremlin is ge
beurd.
In het document wordt de nadrulr
gelegd op het Amerikaanse verlangen
„in het belang van de vrede niets
onbeproefd te laten".
Misschien de opmerkelijkste conclu
sie, die men uit de tekst van dit docu
ment kan trekken, aldus Reuter, is,
dat Salin een aanzienlijk verzoenen-
der houding aan de dag legde dan
wie ook der andere hoge Sowjet-au-
toriteiten. Hij verklaarde met nadruk
dat het niet de bedoeling der Sowjets
was de geallieerden uit Berlijn te v/er
ken.
Maar er zijn
Republikeinse sucessen
Het persbureau der Indonesische Re.
publiek Antara meldt, dat kolonel
Sajoeto Zaterdagmorgen het bewind
van het onder communistische leiding
staande „Nationale front" geprocla
meerd heeft te Poerwodadi in het ge
west Semarang. Poerwodadi ligt ten
Noorden van Solo.
Voorts wordt melding gemaakt van
het uitbreken van „een communisti
sche opstand in Parakan ten Noord
westen van Magelang", eveneens op
Zaterdagmorgen.
Daar staat tegenover, dat, naar ra_
dio_Djokja meldde, Magetal enNgam-
bre, centra van communistische acti
viteit, door de T.N.I. zyn heroverd.
Het A.N.P. tekent hierbij aan:
Ngambre en Magetan zijn resp. een
dessa en een plaaats tussen Solo en
Madioen, ongeveer 40 en 20 K.M. West
van Madioen.
De situatie is dus blijkbaar zo, dat
het offensief tegen Madioen vorderin
gen maakt en dat in het Noordelijke
deel van het Republikeinse gebied
de opstandige beweging zich uitbreidt
Dit is ex.generaal-majoor Djokosoe
jono. Door de minister-president van
de Republiek Indonesië werd hij ge
degradeerd tot kolonel, na onder het
kabinetSjarifoeddin een grote macht
te hebben gehaad als hoofd van de
overkappings-organisatie van alle Re.
publikeinse strijdkrachten. Thans is
hij weer op het eerste plan gekomen
bij de staatsgreep in Madioen; de ko
lonel werd door de communisten be
noemd tot militair-gouverneur van de
stad.
Het Deense voetbalelftal mag trots
zijn: het speelde in Kopenhagen 00
tegen het sterkst mogelijke Engelse
prof.elftal. Onze landgenoot Karei
van der Meer leidde uitstekend.
Max van Poll overleden
Zaterdagmiddag is te Eindhoven in
de leeftijd van 67 jaar overleden de
heer M. J. M. van Poll, oud-lid van
de Tweede Kamer.
De heer van Poll, die drie weken
geleden zijn zoon in Eindhoven be.
zocht werd aldaar door een beroerte
getroffen en is deze attaque niet meer
te boven gekomen.
Max van Poll trad in 1897 als cor
rector in dienst bij de „Bredanaar".
Door zelfstudie bekwaamde hij zich
voor een journalistieke loopbaan.
Snel rees zijn ster aan de journa
listieke hemel en o.m. de redactie van
de „Gelderlander", de „Geldersche
Koerier", het „Limburger Dagblad"
en „De Nieuwe Eéuw", heeft hij in
de loop der jaren een tijdlang geleid.
Hij was voor de K.V.P lid van de
Tweede Kamer van 1929 tot 1946. In
Sept. '46 werd hij benoemd als lid
van de Commissie-Generaal voor In
donesië".
De overledene was ridder in de
Orde van de Nederlanadse Leeuw.
Bernadotte's begrafenis
zeer eenvoudige
plechtigheid
Gistermiddag heeft te Stockholm de
begrafenis van Graaf Bernadotte, vol.,
gens de wens van de overledene, op
zeer eenvoudige wijze, plaats gehad.
Maar velen waren aanwezig en onder
hen de koning van Zweden, vertegen
woordigers van de kon. familie van
Noorwegen en Denemarken, Trygve
Lie en Cadogan. Alleen de predikant
die de dienst leidde, hield een toe
spraak. Een lange rouwstoet bracht
Graaf Bernadotte naar het cremato
rium, onder het schijnsel van toort
sen. die door jonge mensen gedragen
werden.
Zoelef U een woning
Tot nu toe was Engeland er trot»
op, de langste aardrijkskundige naam
te bezitten van de ganse wereld, n.L
die van het Gallische dorp Llanfair-
Men verneemt nu echter dat dit re
cord gebroken is door Nieuw_Zee-
land, waar de volgende plaats ligt:
Het hjkt ons toe, dat deze plaats
geen paradijs voor iemand met een
spraakgebrek is.
Frankrijk doet niet mee aan dezo
lange namen-wedstrijd. Integendeel,
zij is er trots op de kortste namen
te beziten, zoals Eu (een stad aan de
mond van de Seine). Ax (in de Py
reneeën). Ay (in Champagne). If
(eiland in de Golf van Marseille).
Maar Frankrijk's beste kampioen ;s
dat hoekje van Normandië, waar een
heel mooi kasteel uit de Renaissance
ligt, toebehorende aan een familie
die Efankrjjk een har er voornaam
ste staatslieden uit de 16e eeuw
schonk: O. Dit is waarschijnlijk een
van >de redenen v,aarom het Franse
traditioneel de taal bij voorkeur is
der diplomaten, mensen die er r*et
van houden onnodig te spreken
Acht toeschouwers werden gedood
en 20 gewond, toen de Italiaanse cou
reur Ermini met zijn racewagen te
Florence door een omrastering reed.
Sovjet-Unie stelt bij monde van Wysjinsky voor:
De Sovjet—Unie heeft t« Parijs voorgesteld dat de Algemene tVerga-
dering van de Ver. Naties aan „de grote vijf" een aanbeveling zal doen
tot vermindering met een derde van al hun landvloot. en luchtstrijd
krachten als eerste stap tot verwezenlijking van de vrede- en da verder
alle atoomwapens, die voor de aanval en niet voor de verdediging dienen,
worden verboden.
Dit opzienbare voorstel, dat in de eerste reacties van Westelijke gede
legeerden veelvuldig wordt bestempelrd als een grootse propaganda.stunt
werd gedaan door de Sovjet-afgevaardigde Wisjinsky.
Wisjinsky keerde zich in een „ge
matigde" rede tegen het niet-uitvoe-
ren van belangrijke aanbevelingen
van de Alg. Verg. van vorig jaar zo
als die tot het uitsluitend gebruik
van atoom-energie voor vredelievende
doeleinden en tegen „reactionnairc
kringen en personen" die zich aan
„oorlogsophitsing schuldig maakten".
Scherp was Wisjinsky's critiek voor
al op de politiek der Ver. Staten. Er
was een lastercampagne op touw ge
zet tegen de U.S.S.R. en een „Brits-
Amerikanse legerstaf bedreigt in het
geheim de vrede". De Ver. Staten ga
ven leiding aai de bewapeningswed
loop, aldus Wysjinsky, die deze be
wering staafde door talrijke gegevens
„STAAKT HET VUREN"
VRAAGT BUNCHE
Dr. Ralph Bunche, waarnemend be
middelaar der V.N. in Palestina, heeft
een beroep gedaan op Israël, Trans-
jordanië en het Arabische Legioen
bevel te geven onmiddellijk op alle
fronten het vuren te staken.
„De ernst van de toestand kan niet
genoeg naar voren gebracht worden"
aldus Bunche.
WEER DOLLARS VOOR
NEDERLAND
De toewijzingen in het kader van
het plan-Marshall zijn voor Neder
land en voor de Franse zóne van
Duitsland verhoogd. De toewijzing
voor Nederland voor het lopende
kwartaal is verhoogd met 15 milli-
oen dollar tot 120 millioen dollar.
Koningin Juliana heeft zich Za
terdag met prinses Marijke naar het
Loo begeven om aldaar enige rustige
dagen door te brengen als gast van
prinses Wilhelmina.
over de srijdkrachien der Ver. Staten
op te sommen.
Als oorlogsstokers noemde Wysjins
ky verscheidene Am'erikaanse en Brit
se politici, o.w. de Am. minister van
Landsverdediging, James Forrestal en
de Am. minister van Oorlog, Kenneth
Royal.
onze kleine tovenaar
