r
Waar eens de heide bloeide stinkt
het nu naar petroleum
De nieuwe dienstregeling der Nederlandse Spoorwegen
Alkmaar-Den Helder, ingaande 3 October a.s.
Maar de boeren van Schonebeek
zijn er wel conieni mee!
Nederland begint uitgebreid offensief
tegen vernielend vuur
Abonneert U. op
dit blad
X
t
z
w
w
f
O
Alkmaaar
5.15
7.20
9.11
11.11
13.11
13.57
15.11
17.11
1740
16.24
19.11
20.11
2111
010
H.H. waard
5.24
730
9.20
11.20
1320
15.20
17.20
1751
19.20
20.20
21.20
Behagen
5.39
7.45
9.35
11.35
13.35
14.18
1535
17.35
18.06
1845
19.35
20.35
21.35
0.30
Oudestuis
S
S
S
S
S
x)S
A. Paulowna
5.50
7.59
9.46
11.46
13 49
14.29
15.49
17.49
18.20
18.56
19.46
2046
21.46
041
Den Helder
602
8.11
9.58
1158
1401
14.41
1601
18.01
1832
1906
19.58
2056
21.58
0.53
Den Helder
X
6 10
X
6.51
7.44
9.12
11.12
1305
t
15.12
1608
1709
19.96
21.12
f
2212
A. Paulowna
6.23
7.04
7.58
9.25
11.25
13.18
1525
16 21
17.22
19.21
2135
22 25
Oudesluis
S
S
S
S
Schagen
637
7.16
813
9.37
1137
13,33
15.37
1633
1737
1933
2137
2237
HH.waard
6.52
7.31
9.52
11.52
13.47
15.52
16.48
17.53
19.47
21.52
2252
Alkmaar
7.01
7.40
8.33
10.01
12.01
13.56
16.01
16.57
18.02
1956
22.01
23.81
Verklaring der tekens:x) Alleen op werkdagen; t) Alleen des Zaterdags, echter niet op eerste Kerstdag en Nieuw,
jaarsdag; z) Alleen op Zon_ en Feestdagen en des Zaterdags; w) Alleen op werkdagen, behalve des
Zaterdags; f) Alleen op Zon- en Feestdagen; o) Alleen in de nacht van Zondag op Maandag en in de
nacht na een feestdag.
Product van eigen bodem
(Van een speciale verslaggever)
Misschien bent u wel eens in Drente geweest? Een lieflijk land. Sommi
gen noemen het een beetje achterlijk.
Anderen zeggen armelijk. En op school leerden we vroeger, dat er grote
heidevelden waren, waarop de herder zijn schapen hoedde en dat er langs
de riviertjes beekklci voorkwam. Als we dat eenmaal wisten, viel er over
Drente niet veel meer te vertellen. Behalve dan van de Hunebedden.
Er is wel een en ander gebeurd in de laatste vijftien jaren met het land,
schap Drente. Niet met het gehele landschap: er zijn nóg steeds ongerepte
plekjes. Maar een deel is grondig veranderd.
Dat beseften we toen we eenmaal wandeld op de terreinen,
Coevordcn achter ons hadden en Scho
nebeek zagen opdoemen. Was dat het
zelfde, lieflijk landelijke Schonebeek,
waar we enkele jaren geleden onver,
getelijke dagen meemaakten? Dagen
van echt Drents feest met gezellige
Drentse meisjes?
KLEIN AMERIKA
We waanden ons in Amerika in de
een of andere petroleumstaat. Talrijke
boortorens staken af tegen de sombere
herfstlucht. In plaats van de landelijke
rust was er de moderne bedrijvigheid.
Met enige moeite herkenden we de
plek, waar indertijd onze tent gestaan
had: op het land van Wubbe Vries.
We herinnerden ons, dat er enkele
prachtige struiken stonden, die ons 'n
fijne beschutting boden. Ze waren er
Biet meer.
Gevaarten van een veertig meter
hoog. die wat vorm betreft uit de ver_
te bezien aan een soort Eifeltoren her,
innerden hadden hun plaatsen ingeno
men. Auto's reden af en aan. Alom
daverde het van rumoer.
Onthutst wendden we ons af. Wg
wisten niet beter te doen, dan
eerst eens in Schonebeek zelf rond
te kijken in de hoop, dat we Wub,
be zouden tegenkomen. Hetgeen
ons gelukt is. Toen we elkaar de
hand hadden gedrukt, moet hij de
weemoedige blik in onze ogen ge
zien hebben. Het maakte geen in.
druk op hem. Integendeel Hij be
gon luidkeels te lachen en duwde
ons in een stoel neer. Zijn vrouw
kwam met een kop thee aandra
gen. En zij lachte ook.
Ze hadden reden tot lachen. Dat
merkten we, toen we de kamer eens
op en neer keken. Geen lemen vloer
meen Keurig, nette meubelen. Het ge
heel getuigde van een bpaalde wel
stand.
„Jao", zei Wubbe, „das 'n aor huus".
Hij lachte opnieuw. En toen kregen
we het hele verhaal te horen. Hoe er
nu een jaar of vijftien geleden kerels
gekomen waren, die zo hier en daar
begonnen te boren. Eerst bekeken de
boeren hen met medelijdende blikken.
Wat later met wantrouwende en in het
laatste stadium met woedende. Want
het landschap werd er immers door
ontsierd en een mens was geen baas
meer op zijn eigen bodem?
In het begin ging het niet vlot. En
de boeren monkelden. Er zou in de
Drentse grond petroleum te vinden
zijn? Te gek om los te lopen! Maar
de Bataafse ging rustig door en op een
zekere dag werd er inderdaad petro
leum naar boven gepompt.
Dat was kort voor de oorlog. En
dan vertelt Wubbe hoe er in de oorlog
gesaboteerd werd en hoe de olie maar
Weigerde boven te komen. Het was
gm je dood te lachen. De Duitsers
ftonden er bij te vloeken en te zwet-
Hen: niets baatte. Alles scheen te mis
lukken en de olie die nog gewonnen
tyerd leverde te weinig op in verhou
fting tot de hoge kosten.
„Maar toe nao de oorlog meniertje".
ffubbe's gezicht wordt een grote lach.
Toen hebben de Drentse boeren
hun vooroordelen tegen de olie
winning laten varen. Want ze
boerden niet slecht met het nieu.
we bedrijf. En heel Schonebeek
niet. Om u de waarheid te zeggen:
heel de Zuid-Oosthoek van Drente
niet. Er kwam werk ën er werd
goed verdiend. En, o wonder, de
olie begon rijkelijk tè vloeien.
En nu? We hebben eens rondge-
waar de
grond vet is van olie en waar het
stinkt. Zonder overdrijving: stinkt.
Want we houden niet van die weëe
olielucht. Regelmatig wordt de olie
door pompen omhoog gezogen. Want
omdat er geen gas in de bodem zit,
spuit de olie de aarde niet uit, maar
moet ze er uitgepompt worden.
DE „JA.KNIKKERS"
De pompstokken, die electrisch ge,
dreven worden, maken steeds een
soort knikkende beweging. Vandaar
de naam. Toen We zagen wat er uit
kram, wilden we nog niet geloven,
dat het iets met petroleum te maken
had. Het lijkt meer op een vieze, dik,
ke modderige brij. En toch komt hier
de olie uit. Diep ender de aarde, op
een 800 m. diepte zit de olie in het
zand en zief: de mens haalt ze te
voorschijn.
De olie komt in reusachtige tanks.
Stel u voor een oppervlakt van een
h a., waarop een laag van 75 cm. olie
staat en u weet hoeveel olie die tanks
kunnen bevatten. Wubbe glundert als
hij ons al die dingen vertelt.
Hoe de olie in speciale treinen naai"
Pernis vervoerd wordt. Twee lange
treinen, elke dag weer. behalve Zon
dags natuurlijk. In totaal zal er dit
jaar bijna een half millioen ton olie
uit de grond gehaald worden.
Ja. dat ij geen kleinigheid. Dat kan
er mee door. Natuurlijk is het niet
genoeg om ons verbruik te dekken.
Maar we hebben er toch een aardig
heidje van. Méér dan 25 pet. van ons
verbruik levert het in ieder geval op.
„En geleuf maor, dat ze veerder
zoeken".
Alle dagen zijn ze in de weer om.
er méér uit te halen. Proefboringen?
Bij de vleet en niet alleen hier. In
andere streken ook. En bouwen.
Steeds verrijzen er meer gebouwen-
Er is zelfs al een school, waarop de
Drentse jongens door De Bataafse on
derwezen worden in alles wat met het
oliebedrijf te maken heeft. Nee. eerst
hadden we er geen zinnigheid in, dat
onze jongens naar de olieschool gin
gen. Zoals we ons eerst ook hebben
geërgerd aan de boortorens. Maar ge
moet zo denken: van de hei konden
we ook niet in weelde leven. Daar
hebben we armoe! genoeg geleden.
Begrijpt ge?
We hebben het begrepen. Zoals we
ook begrepen hebben, dat de meeste
Schonebekers er mee verzoend zijn,
dat hun stadje een oliecentrum is ge
worden. En bij het afscheid nemen
zei Wubbe: „Jao, man zo ziede ge, dat
ge nog zo slecht niet klaor zijt met dat
onneuzele armer Drente".
Toen we in de auto zaten reden we
langs de spoorlijn, waar -juist een
lange trein met tankwagens passeerde.
Achthonderd en vijftig ton ruwe olie
in één trein. En dat elke dag twee
maal, alle dagen het hele jaar door,
de Zondagen uitgezonderd. Dat is om
de drommel geen kleinigheid! In de
verte knikten de „ja_knikkers" rustig
steeds maar ja. alsof ze het wilden
beamen.
Brandschade 1947: 100 millioen gulden
Iedereen is overtuigd, dat brand
voorkomen moet worden. Vooral in
deze tijd. Vroeger redeneerde men
nog wel eens: „Door de brand uit de
brand", maar die tijd ligt voor goed
achter ons en komt de eerste jaren
niet terug. We 'leven nu in de p-> iode
dat we met vuur heel voorzichtig
moeten omgaan. Want je hebt niet
zo gauw nieuw terug en als je het
terug hebt, moet je een heleboel Beid
uitgeven. Er waren liet vorig jaar in
Nederland büna tienduirtnd branden.
Dat wil zeggen, dat er elke dag 26
keer brand was in ons land. En door
die branden ging 'n bedrag van hon
derd millioen gulden verloren. Ieder
jaar' herhaalt zich dat. Terwijl het
niet nodig is.
Er behoeven in ons land niet zo
'veel branden voor te komen. Drie
kwart -van alle branden hadden voor.
komen kunnen worden. Ze zijn ont
staan door onvoorzichtigheid. Wilt U
enkele voorbeelden: vuile schoorste
nen, te hard stoken, baldadigheid
van de jeugd, spelen met lucifers,
het wegwerpen van peukjes cigaret-
ten.
Een ongeluk ligt op een klein plek
je. Men kan niet alle branden voor
komen. Maar als er 'n boerderij ver
brandt, omdat kinderen met lucifers
spelen, dan menen we te kunnen zeg
gen, dat de opvoedende taak van de
ouders is kinderen reeds zo vroeg
mogelijk te doordringen van het ge
vaar van het vuur. Als een stroklamp
verbrandt door een achteloos weg
geworpen lucifer of sigaret, dan is er
sprake van een roekeloze onvoorzich
tigheid.
Zo'n vaart zal het wel niet lopen,
denkt U misschien. Welnu, vorig jaar
ontstonden meer dan zeshonderd
branden omdat kinderen met vuur
speelden en bijna driehonderd door
het achteloos wegwerpen van bran
dende lucifers of cïgaretten. Slechts
in 31 gevallen kon brandstichting
worden aangetoond.
In verschillende grote steden van
c.is land zal een tentoonstelling wor
den georganiseerd, waarbij zal wor
den gedemonstreerd, hoe men brand
kan voorkomen. Want het Nederland
se brandweerwezen moge zich sterk
ontwikkeld hebben, méér en méér
begint het besef door te dringen, dat
het niet voldoende is om brand te
bestrijden. Men moet de brand voor
komen. En dat kan men slechts door
de medewerking van het publiek.
Helpt daarom in eigen huis mede.
Weest voorzichtig met vuur! Het vuur
kan een zegen zijn, maar het kan
door, geringd oorzaken een vreselijke
vijand worden. Een goede kachel Is
Uw vriend. Een defecte kachel kan
U in het verderf sterten. Waijt door
brand verloren vor-g jaar 24 perso
nen het leven.
Denkt er dus aan: Weest voorzich
tig met vuur!
Praag straft
Een rechtbank te Brno Tsjecho-
Slowakije heeft de abt van een domi
nicaner klooster, Antonin Zemak, ver
oordeeld tot achttien jaar gevange
nisstraf wegens het bekend maken
van militaire geheimen.
Een koopman kreeg eveneens 18
jaar; .andere leden van de groep twee
tot vijftien jaar. Ook twee vrouwen,
de gezusters Cihulkova, kregen ge
vangenisstraf, resp, van 18 en 10 jaar
omdat zij gespionneerd zouden heb
ben voor de VS. Haar moeder werd
eveneens tot gevangenisstraf veroor
deeld. omdat zij „het misdrijf van
haar doohters niet had aangegeven".
Prettig vooruitzicht.
„Een oorlog tussen de Ver. Staten
en de Sowjet-Unie is onvermijdelijk'
verklaarde een lid van het Sowjet
Politbureau in een zojuist in New
York verschenen boekwerk. Vol
gens ,deze schrijver kan alleen de
capitulatie van de V.S. een oorlog
voorkomen omdat het Stalinregiem
onvoorwaardelijk een pro-Russische
oriëntatie in de politiek van de com
munistische partijen van de wereld
eist. Verder schrijft hij, dat de macht
van de Sowjet-Unie en haar bondge
r.oten zullen bepalen of de planneo
d-er V.S, worden verijdeld en dat
dè Sowjet-Unie gedwongen is haar
economische politiek na de oorlog
grotendeels als een oorlogseconomie
te blijven volgen. Tenslotte zegt hij.
d?t de tweede wereldoorlog er
slechts één van een reeks is en hij
besluit met hat gezegde: „Aanvals
oorlogen zullen er zijn, zolang het
kapitalisme bestaat".
Alex de Haas
gehuldigd
Uitverkocht was de zaal van het
Amsterdams Tuschinski theater, waar
het 30 jarige jubileum vair de dich_
ter-zanger Alex de Haas Zaterdag
nacht gevierd werd met het optreden
van een 20 tal der bekendste artis.
ten. Wim Sonneveld, de muzikale
clown Rexis, de antipodiste Loni,
Toon Hermans. Snip en Snap, de
Ramblers en de van film „Les
enfants du Paradis zo ekende Fran
se pantomïnespeler Marcel Mare eau
van de groep van Jean Louis Bart
rault namen een deel van deze „nacht
der prominenten" voor hun rekening.
voor
Nanking's burgervader
De KLM maakt dezer da
gen een proefvlucht naar
Nanking. De burgemeester
van Den Haag maakte van de
gelegenheid gebruik om een
der leden /an de bemanning
een geschenk mee te geven
voor zijn collega in Nanking
n.1. een zilveren cigaretten-
koker. (Hef zal ons benieu
wen, wat er met de KLM-
vleugels terugkomt een
opiumpijpje misschien?).
VOLKSLIED?
WIE MAAKT EEN WESTFRIES
Het Historisch Genootschap Oud-
Westfriesland besloot in haar laatste
grote vergadering te Alkmaar
trachten een Westfries volkslied te
krijgen. Hiertoe werd de medewerking
ingeroepen van de leden. Tot heden
kwamen enige liederen in. Het over
grote deel van de leden en andere be
langstellenden schijnt het nog niet te
weten. Wie zich geroepen acht om
eens een proeve van bekwaamheid te
leveren voor een Westfries volkslied:
hij zende zijn proeve naar de heer R.
Sasburg. Koepoortsweg 56 te Hoorn.
Op de renbaan te Joure werd Ne
derland kampioen van de kortebaans
draverijen. „Leeuwerik", eigenaar en
berijder S. Bosch Cornwetf. De favo
riet „Little Axkit werd tweede.
>e beroemde toneelspeler Alberl Bassermamt komt mei zijn vrouw El-
se Bassermann, met wie hij in het begin van het Hitler-rfegiem Duitsland
verliet om naar Zwitserland uit te wüken, een grote tournee door ons
land maken met Hendrik Ibsen's „Spoken". De 81-jarige acteur met zijn
echtgenote.
BUITENNISSIG DOELPUNT
't Gebeurt heus wel eens
meer, dat er plotseling twee
ballen op het voetbalveld
verschijnen. Dan echter dient
't fluitje van de scheidsrech
ter een schril geluid voort te
brengen en wordt de over
tollige bal met bekwame
spoed verwijderd. Wat er
echter in Dirkshorn gebeur
de voorbije Zondag zal wel
een uitzondering blijven.
Terwijl er op de rechter
vleugel een heftig duel was
rolde bal 2 het veld op, on
gezien door de volkomen ge
concentreerde doelman, die
pas van z'n stuk'raakte, toen
hij het net achter zich hoor
de ruisen. Een der aanvallers
had z'n kans waargenomen!
De doelman was min of meer
Verbluft, maar dat werd nog
erger, toen de scheidsrechter
doodleuk een doelpunt toe
kende en de eigenlijke bal
liet voor wat hij was!
Gelukkig voor doelman (en
scheidsrechter) bleef het bij
dit ene doelpunt, terwijl de
thuisclub er drie maakte..
Mechanisatiedag 1948
op 30 September
De Mechanisatiecommissie voor
N.H. schrijft ons:
Natuurlijk komt U ook 30 Sep
tember a.s. op de demonstratiedag
te Wognum. Alle belangrijke impor
teurs komen met hun nieuwste werk
tuigen uit. Eén. dezer dagen heeft
het organiserend comité bij een be
zoek aan de Jaarbeurs nog belang
rijke afspraken gemaakt. De nieuw
ste machines, die op de Jaarbeurs
Woensdag j.L uitgepakt werden, ko
men in Wognum. Verder is het van
groot belang te weten, dat ook onze
plaatselijke smeden in het afgelopen
jaar niet stil hebben gezeten en
steeds weer verbeteringen hebben
aangebracht aan het werkraam. de
ploegen enz. enz.
De mechanisatie-commissie verwacht
dan ook. dat alle tuinbouwers uit
Noordholiand als één man zullen op
trekken om te zien op welke wijze
zij hun bedrijf op de meest econo
mische manier kunnen voortzetten.
Het zal de fruittelers interesseren
dat er nu ook geëxposeerd wordt met
een aantal oogstwerktuigen en snoei-
gereedschappen. De Voorlichtings
dienst zal deze materialen keuren op
deugdelijkheid.
Neemt dus een potlood en noteer
nu ai de datum van de Mechanisa
tiedag: 30 September 1948.
Steeds sneller
Een straal-jachtvliegtuig heeft vol,
gens de Amerikaa.nse minister voof,
de Luchtmacht honderd mijl snellef
gevlogen dan het geluid gaat.
De minister zei er bij, dat er straal
bommenwerpers in aanbouw zijn, dio
nog sneller zijn dan de jagers.
OUD WEST-FRIESLAND
In Hoorn werd Zaterdagmiddag een
grote bestuursvergadering gehouden,
waarbij tevens aanwezig waren ver„
schillende afgevaardigden van de tïid
denstand, VW etc In deze vergade
ring werd in hoofdzaak gro
over het zilv. ien Jubileum, aai net
Historisch Genootschap in Augustus "49
hoopt te vieren in de stad Hoorn, de
bakermat van hef Genootschap. De
vertegenwoordigers van VW. Comité
van Actie (Middenstand), Oud Hoorn
e.a. zegden hun volle medewerking
toe om de feestelijkheden te orga
niseren.
Hierna werd in grote lijnen overge
gaan tot het vaststellen van het pro
gramma en van de verschillende
werk.commissies. Het programma zat
er ongeveer aldus uitzien:
le dag: Opening, korte vergadering,
ontvangst ten stadhuize, koffiemaaltijd,
opening van de grote tentoonstelling
van verschillende merkwaardigheden
uit Westfriesland. In de avond in het
Parkhotel: zang, toneel, voordracht
enz. De tweede dag begint met een
boottocht op het IJselmeer. Nu eens
geen gewone boottocht, maar als het
lukt met H-M. van der Steng. Onder
wijl zullen de bezoekers, die niet met
de boot medekunnen, door de VW
door Oud_Hoorn worden geleid. Des
middags krijgen we ringrijden, maar
ook al weer niet gewoon, maar met
zoveel mogelijk oude rijtuigen. De op
tocht yolgt of gaat vooraf, waaronder
zelfs de speelwagen met de bekende
rijm achterop:
Al die mij ziet. en niet mag lijden;
Die keert zich om. en laat mij
rijden;
Al is de weg, ook recht of krom;
Ik rij maar voort, en zie niet om.
De organisatie is in handen gelegd
van verschillende commissies, die elk
op hun terrein hun sporen reeds
hebben verdiend. We kunnen er dan.
cok van op aan. dat het een paar
prachtige dagen zullen worden in
Hoorn op 5 en 6 Augustus 1949.
BIJ GEBREK AAN
VARKENSVLEES?
WARMEN HUIZEN Vorige week
werden bij de heer T. 6 kippen des
nachts uit het hok ontvreemd en
Vrijdagnacht werden bij de heer M.
eveneens 5 kippen vermist. Oppas
sen is de boodschap dus.'
SCHOORL
Geboren: Martinus P.. zv C Meijer
en A A Reinders; Petrus J., zv G A
Scheltena en C H Kooijman.
Ondertrouwd: C J Guijken en T Se-
enhuijsen.
WOENSDAG 29 SEPTEMBER 1948
Hilversum I 301 m. 7.00 en 8.00
Nieuws; 7.30 en 8.15 Gram.muziek; 7.45
Een woord voor de dag; 9.00 Voor
zieken; 9.30 Syrnphonisch concert; 1030
Morgendienst: 11-00 Zangrecital; 11.30
„De huidige belastingpolitiek en de
middenstand", lezing; 12.33 Vrij en
blij; 13.00 Nieuws; 13.15 Orgelconcert;
14.00 Composities van Jaap Geeraerdts
14.30 NCRV.koor; 15.00 Jeugdconcert;
1600 Voor de jeugd; 17.30 Populair or^
gelspel; 18.00 Bach-koralen; 18.30 Nel
Strijdkrachten; 19.00 Nieuws; 19.30 Het
actueel geluid; 20.00 Nieuws; 20.15 Re
sidentie-orkest; 21.35 „Het burgerlijk
recht", vraaggesprek; 22.00 Sans Souc-
ci; 22.45 Avondoverdenking; 23.00
Nieuws.
Hilversum II 415 m. 7.00 en 8.00
Nieuws; 7.15 en 8.15 Gram.muziek; 9.00
Werken van Novak en Smetana; 10.00
Morgenwijding; 1020 Voor de vrouw;
11.00 Populair non.stop; 12.00 Orkest
Frans Wouters; 12.38 Johan Jong, or
gel; 13.00 Nieuws; 13.20 Gram.platen;
14.00 Gesproken portretten; 14.15 Om-
roepkamerorkest; 15.00 De vrouw in
de mist, hoorspel; 1530 De Regenboog;
16.00 Voor de jeugd; 17.15 Zangplaat,
jes: 18.00 Nieuws; 18.30 RVU.uitzen-
ding; 19.00 Voor de P.v.d.A.; 1930
Voor de jeugd; 19.45 Lezen in de bij.
bel; 20.00 Nieuws; 20.15 Opera, pro gr.;
21.15 „De Oranje_orchidee", hoorspel;
22.00 Johan Jong, orgel; 22.15 Paul
Godwin_trio; 23.00 Nieuws,
68. Hij stoof met opeengeklemde geweldige snelheid deed de geest- beraamde een plan om Jimmy hel
kaken langs de jury. Het was alsof drift der toeschouwers hoog oplaaien, kostte wat het kostte uit de baan te
een onzichtbare reuzenhand hem De wedstrijdleiding stond echter \ge_ krijgen. „Of ik heet geen Babbel
voortduwde en de aanblik van deze zamenlijk te knersetanden en men meer!" riep meneer Babbel,
