Oe kmaaidei r N. HOLLANDSE PERS 1945 „Geen koehandel over opheffing der Berlijnse blokkade" Beroep van (Winterhulp) Piek werd verworpen "Plan tol aftreden? Geen sprake van Cultuur 5E JAARGANG N° 1354 DINSDAG 12 OCT. 1948 Uitgave Stichting „De VrJJe Alkmaarder' Exploitatie N.Y. Sprekend Papier. AUanaaj Abonnementen ƒ0.30 per week 1.16 ptf maand ƒ3.65 p. kwart, bij vooruitbetaling Advertentie» 14 ct. per mm., familieberich ten 18 ct. Bij contract aanzienlijke kor-ng. Verantw. redact#un J. Zoonen - Bureau, Ridderstraat hoek Oudegracht Tel. K 2200 397li Westelijke mogendheden geven te verstaan: Zoals reeds eerder werd bekend gemaakt, is de behandeling van de Berlijnse kwestie door de Vei ligheidsraad voor enige tijd ver- tjaagd. De Veiligheidsraad zal, naar al gemeen wordt verwacht, tegen het einde van deze week weer bijeen gekomen en het gehele probleem zou thaqp wederom het onder werp zijn geworden van diploma tieke onderhandelingen. Inmiddels is van gezaghebbende zijde ver klaard, dat de vertegenwoordigers van de drie westelijke mogend heden te Sovjet-Unie te verstaan hebben gegeven, dat zij niet be reid zijn tot een koehandel ten aanzien van „opheffing der Ber lijnse blokkade". Geen bevoegdheid Een woordvoerder van de Franse delegatie heeft gezegd dat „de Vei ligheidsraad geen bevoegdheid heeft, de raad van ministers van Buitenland se Zaken order te geven voor een bijeenkomst op een bepaalde datum. Hierdoor is een einde gemaakt aan de hoop in zekere „neutrale" kringen, dat het Oosten en het Westen ertoe gebracht zouden kunnen worden te verklaren, dat „opheffing van de Berlijnse blokkade" tegelijkertijdzou kunnen geschieden met bijeenroeping ▼an de raad van ministers van Bui tenlandse Zaken. WEG AFGESNEDEN? Men ziet thans ook geen mogelijk heid meer voor dr. Juan Bramuglia. de voorzitter van de Veiligheidsraad, om op te treden als bemiddelaar tus sen de delegaties van het Westen en het Oosten. Juan Bramugila, die eerst een onderhoud had met Visjinski sprak Zaterdag j.1 met Manoeils- ki, de gedelegeerde van de Oe- kraine. Zondag stelde Bramu gila een voorstel op. dat aan de Grote Vier zou worden voor gelegd. Hij vraagt hierin de Grote Vier gelijktijdig de blok kade van Berlijn op te heffen Een optimistisch geluid „Ik ben overtuigd, dat er in een nabije toekomst geen conflict tussen de grote mo gendheden zal uitbreken", zo verklaarde de^secretaris- generaal van de Verenigde Naties, Trygve Lie aan een Amerikaanse journalist. „Mijn optimisme wat de nabije toekomst betreft steunt op mijn overtuiging, dat geen enkele staatsman oor- }bg wil en dat al wie vèr- antwoordelijkheid te dragen heeft, al het mogelijke zal doen om dit te vermijden", aldus Trygve Lie. En hij voegde hieraan toe, dat de wereld nog uitgeput is door de offers, die tijdens de tweede oorlog zijn ge bracht en dat de beproevin gen en het lijden, die een atoomoorlog met zich zou den brengen „werkelijk on dragelijk zouden zijn". J «KIEST BANAAN» Bnise resolutie over Russisch ontwapeningsplan De politieke commissie van de as semblee der Verenigde Naties kwam gistren bijeen met' de bedoeling te stemmen over het Sowjet-voorstel dat beoogde „de bewapening dre vijf grote mogendheden met één derde te verminderen en de atoomwapens te vernietigen". In de ochtendzitting bracht de Britse delegatie een resolutie ter tafel, die een tegen-voorstel inhoudt ten op zichte van het Sowjet-plan. Aan de algemene vergadering wordt verzocht de inzichten van de Westelijke meer derheid in de commissie aangaande de conventionele wapenen te ondersteu nen. De Britse resolutie vraegt aan d- algemene vergadering te verklaren „dat een algemene vermindering der bewapening slechts kan geschieden in een sfeer van internationala vertrou wen en dito veiligheid en dat elk systeem voor ontwapening een doel treffend systeem van veiligheidsmaat regelen in zich moet sluiten. De gedelegerede van San Salvad diende een ontwerp-resolutie in, waar in het vertrouwen in de commissie voor de atoomenergie wordt geuit- De Cnadeese afgevaardigde verklaar de, dat Canada voorstander is van een systeem vn toezicht voor inter nationale controle der bewapening. Op voorstel van Manoeilsky (Oekra ne) werd de vergadering tenslotte ver daagd. EK-ÏOKHBCHffli MEEST ZWAAR BEWOLKT. Voor het Noordwesten van het land meest zwaar bewolkt met plaatselijk enige lichte regen. Matige Zuidelijke wind. Ongveer dezlfde temperatuur als Maandag. Voor het Zuidoosten van hej land meest zwaar bewolkt, maar overwegend droog weer. Matige Zui delijke wind. Iet» lagere middagtem- peraturen. en de raad van ministers van Buitenlandse Zaken bijeen te roepen om het geschil te be spreken. BRITS WITBOEK. Het Britse ministerie van Buiten landse Zaken heeft een witboek ge publiceerd over „de mislukking van het viermogendhedenbewïnd in Duits land," aldus Reuter. Volgens het Britse witboek is de Berlijnse crisis „het onvermijdelijke resultaat van het mislukken van het viermogendheden-bestuur in Duits land". De eonclus: luidt: „De huidige situatie is het gevolg van het falen der vier mogendheden tengevolge van de onverzoenlijkheid der Sowjet-Unie om te geraken tot een gemeen schappelijke politiek in Duitsland." Het witboek telt 67 pagina's en be vat 35.000 woorden. De verkiezingen in Indonesië heb ben de autoriteiten aanvankelijk vele moeilijkheden bezorgd, want lange tijd heeft men zich afgevraagd, hoe de kizeers, die niet lezen en schrijven kunnen (en dat zijn er meer dan bij ons) hun stem moesten uitbrengen. Doch er is tenslotte een goede op lossing gevonden. De stembussen in de hokjes zijn nu voorzien van voor werpen, die voor elke kiezer bekend zijn en buiten het hokje zijn de can- didaten gezeten, met overeenkomstige voorwerpen (meestal planten) in de hand. Bovenstaande foto geeft een beeld van de verkiezingen in Oost-Java, waar momenteel in alle regentschap pen nieuwe raden zijn gekozen Maan dag 11 October zal de eerste regent-- schapsraad worden geïnstalleerd. Geen snoepkaart voor de man! Het Centraal distributiekantoor deelt mede, dat bij de uitreiking van de bonkaarten 901 voor voedingsmidde len, welke op 19 December as. in gebruik genomen zullen worden en welke uitreiking in het tijdvak van 25 October18 December plaats heeft, de leeftijdsgroepen wederom 1 jaar zullen worden opgeschoven. Tegelijk met de bovengenoemde bonkaarten zullen weer tabaks- en versnaperingenkaarten worden uitge reikt. Hierbij zal echter geen keuze meer mogelijk zijn. Alle mannelijke personen, geboren .in 1931 en eerder, ontvangen een tabakskaarf. Alle personen, geboren in 1932 en later ontvangen een ver- snaperingenkaart. Aan alle vrouwe lijke personen, geboren in 1931 en eerder, zal een „divers«n"kaart wor den uitgereikt. Een Botter strandde (van jnze correspondent) Wegens motorpeeh liep de IJmuider botter, de IJm. 245, gisteren bij paal 37, ten Noorden van Egmond aan Zee op het strand. Personeel van de Noord, en Zuidhollandse Reddings maatschappij te Egmond aan Zee ver leende assistentie bij het uitzetten van een anker, waardoor de botter bij hoog water, gisteravond omstreeks half tien weer vlot is gekomen. De Bijzondere Raad van Cassa tie te 's Gravenhage heeft gister morgen het beroep van de leider van Winterhulp Nederland en voormalige secretaris_generaal van het Nederlandse Rode Kruis, C. P. Piek, verworpen. De Bij zondere Raad was van oordeel, dat requirant in belangrijke ma te heeft medegewerkt aan de knechting van de Nederlandse geest en de vijand hulp heeft verleend. De Bijzondere Raad handhaafde zijn oude straf 8 jaar met aftrek van voorarrest. in scheervlucht Het Amsterdams Bijzonder Gerechts hof veroordeelde gistermorgen de 41. jarige Piet Rienks uit Laren, wellicht beter bekend als „Keuvel" uit het beruchte cabaret van Paulus de Ruy- ter, tot 8 jaar gevangenisstraf met aftrek. Hij was W.A.-man en heeft vele misdaden tegen het Nederlandse volk op zijn geweten. In Helmond viert een mijnheer zijn 50-jarig jubileum als schroef bouten-perser. Hij maakte 42 mil lioen schroefbouten in die tijd. De bronzen ere_medaille van de órde van Oranje Nassau kreeg hij als vaardering voor zijn pre staties. De heer G. J. Scheurleer, zeer be. kend tennis-expert, allround sports man en fijnzinnig kunstkenner, is gistermorgen in Den Haag op 62-jari- ge leeftijd overleden De Franse minister van Binnen landse Zaken, Jules Moch heeft ver klaard, dat Andrej Zjdanof, het on langs overleden lid van het politiek bureau der Communistischepartij in de USRR, voor zijn dood „De Franse communisten heeft bevolen", het Marshall-plan te saboteren. Het Park Avenue Theatre te New York waar de film „Hamlet" met Laurence Oliver in de titelrol wordt vertoond, heeft tot de maand Febr. 1949 zijn plaatsen verkocht. Men verwacht, dat deze rolprent diaar minstens twee jaar zal draaien. De Franse minister van Defensie Paul Ramadier is erg tevreden over ons. Hij prijst onze moed, werklust en „nationale discipli ne". Om dat te bewijzen vertelde hij in Frankrijk, „ik wilde in Hol land wat tabak kopen, doch kon het niet^krijgen want ik had geen bonnen".... Ja, ja. Marshall terug in Parijs De Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken, George Mars hall, is Maandagavond per vlieg tuig uit Washington naar Parijs vertrokken, in gezelschap van de administrateur van het plan-Mars hall, Paul Hoffman. Van Hoff- mans besluit om met Marshall mede te gaan werd pas kort voor het vertrektijdstip mededeling ge daan. Hoffman was aanvankelijk van plan geweest 19 October naar Europa te gaan. Hij is van plan spoedig een bijeenkomst te beleg gen met de reizende ambassadeur van het plan-Marshall, Averell Harriman, over voorbereidingen voor een vergadering te Parijs, In .de week van 18 October, van alle leiders van ECA-missies in Euro pa. Uit het feit, dat Hoffman zijn be zoek aan Europa verhaast heeft, leidt men af, dat belangrijke besprekin gen over algemene problemen van de Europese samenwerking op komst zijn. Voor het vertrek met het vlieg tuig van president Truman ver klaarde Marshall, dat hij met de president gesproken had wat de verstandigste politiek zou zijn ten aanzien van de verschillende kwesties, welke te Parijs in bespreking zijn. Hij ontkende opnieuw, dat hij hoofdzakelijk zou zijn terugge roepen in verband met Tru- mans plan, Vinson naar Mos- te zenden en eveneens, dat hij overwogen zou hebben naar aanleiding van deze kwesties af te treden. Weinig geloof De verklaring, dat Vinson alleen in verband met de kwestie van de controle op dc atoombom naar Mos kou zou hebben moeten gaan,, vindt te Washington weinig geloof, aldus Reuters correspondent Wilham Hard. castle. De New York Times noemde deze verklaring „een formule om het gezicht te redden", bedoeld om het feit te camoufleren, dat Truman, met hoe goede bedoelingen misschien ook. van plan was geweest zowel zijn eigen minister van buitenlandse za ken als de VN te passeren in de Ber lijnse kwestie en hieromtrent een rechtstreekse stap bij Stalin te onder nemen. IJdele hoop Reuter meldt nader betreffende Hoff man, dat deze, naar van gezaghebben de zijde vernomen is, tijdens zijn be zoek aan Europa zal trachten tot een uiteindelijke regeling te komen met de Britse en de Franse regering over de Duitse schadevergoedings-versche- pingen. Naar verluidt zal Hoffman waarschijnlijk zowel Bevin als Schu- man ontmoeten, dé ministers van Buitenlandse Zaken van Engeland en Frankrijk. Hoffman is door het congres ge machtigd' Frankrijk en Engeland te verzoeken de ontmanteling in Duits land te beperken wanneer hij die nut tig zou achten voor het Europees her stel in het algemeen. Naar het gevoe len van waarnemers zouden de rege ringen van Groot-Birttannië en Frank rijk, die zich aanvankelijk tegen elke beperking van de ontmarf ?ling ver zetten, thans minder straf van inzicht geworden zijn. O Thee-toewijzing Op Donderdag 21 October zullen te Amsterdam in toewijzing worden aangeboden 3207 en 36/2 kisten Noord- India thee, 2059 kisten Ceylon theé, 704 kisten Java thee, 40 kisten ge mengde India-Ceylon thee en 11 kis ten gemengde Java thee. De volgende thee-toewijzing zal eerst over enige maanden plaats hebben. Politici stichtten verwarring Dfe reactie op de kwestie-Vinson schijnt in Washington nogal stormach tig te zijn. Dewey, de Republikeinse candidaat voor het presidentschap, zou gesproken hebben van „een wanho pige blunder" van de president, „waar door het vertrouwen van Europa in de Verenigde Staten is ondermijnd". Senator Vandenbergh noemde het „a narrow escape" toen het plan te elfder ure werd opgegeven. „A narrow escape" .,'t Scheelde maar een haar, of'.... Ja. of wat? Wat zou dan toch wel het affreuse gevolg geweest zijn, als de president van de Ver. Staten zijn rechter Vinmn die een man moet zijn van grote tac tische kwaliteiten, naar Stalin had ge stuurd om een „persoonlijke" poging te wagen teneinde uit de atoomcon- tröle-impasse te komen? Dewey en Vandenbergh denken en spreken mo menteel in verkiezingsstijl, maar de uitlatingen van Marshall over de com mentaren in de pers en de reactie in U.N O.-kringen op het opgegeven plan spreken duidelijker taal. Hij noemde ze „betreurenswaardig" en „hoogst on gelukkig". Natuurlijk was het voor Marshall niet prettig, dat men de geste van zijn hoogste chef direct uitlegde als een blijk van wantrouwen of on tevredenheid over Marshall's beleid in de U.N.O.-vergadering; maar een kort en krachtig communiqué van Washington, eventueel vergezeld van een „outline" van de boodschap die Vinson mee zou krijgen, zou alle twijfel hieromtrent toch ook weggeno men kunnen hebben? Wat de indruk betreft die gemaakt zou zijn op de met Amerika verbonden delegaties wel nu, Amerika is mans genoeg om zich een kleine improvisatie te permitteren, dunkt ons. Het zou de eerste keer niet zijn dat een president van een machtig Buitenlands Overzicht A narrow escape De stap van Truman Churchill somber Bevan bezorgd kwestie Berlijn opgeschorst land iets op eigen houtje onderneemt. Er moet nog iets anders zijn, waarom de stap die Truman bijna deed, zo onwelkom was voor zijn vrienden. In dit verband is opmerkelijk het bijna angstige commentaar dat Bevan de Britse minister van Gezondheid, le verde op de sombere uitlatingen van Churchill over 't „Russisch probleem" Chrchill had op een partijcongres ge zegd, dat alléén de Amerikaanse atoombom de communistische verove ringstocht door West-Europa konden stuiten en dat, „als de V.S. zouden vertrouwen op een stuk papier", zij schuldig zouden zijn „aan vermoor ding van de menselijke vrijheid en tevens aan zelfmoord". Bevan zei, dat deze woorden „dodelijk kwaad deden" en een „nationaal en internationaal on geluk waren, dat zij „ernstige misver standen" konden kweken. Waarom op dit moment dit officieel commentaar? 't Was niet bepaald de eerste keer dat Churchill iets in die geest zei. En bo vendien waren recente uitlatingen van wèl-verantwoording dragende staatslie den als Bevin e.a. n- ook niet bepaald mals voor de Russen. Zowel het geval-Vinson als Bevan's bezorgdheid zouden er op kunnen dui den, dat er besprekingen gaande zijn achter de schermen, dat deze bespre kingen in een critiek stadium zijn en dat zij op dit ogenblik door de Weste lijken niet als hopeloos worden be schouwd. Wat dsar óók op wijst, is, dat zowel Se deba'.ten te Parijs over de kwestie-Berlijn sis over de ontwa pening en de atoomcontróle opgeschcrt zijn. Opgeschort, om het overleg binnenskamers, waarbij de Argentijn se voorzitter van de Veiligheidsraad, Bramuglia, de rol van contactman speelt tussen „Oost" en „West", arm slag te geven. Laten wij hopen, dat men aanstonds voor het forum van de gereld, dank zij de interventie van een aantal kleine landen, opnieuw en beter kan starten. A. H. De klucht in één bedrijf, de Wars. kippers, waarvan wij deze week een recensie in ons blad plaatsten, heeft bij ons de vraag doen rijzen, hoe het mogelijk is, dat Westfriesland er tot dusverre niet in geslaagd is in cul tureel opzicht haar eigen gezicht te behouden. Het is niet een bepaalde armoede van geest. Integendeel. Uit ons ge» west zijn vele voortreffelijke geesten naar voren gekomen. Wat zang, mu ziek, toneel betreft slaan we c uit» muntend figuur en behoeven v. c voor geen enkel gewest onder te doen. Hoe dikwijls komt het echter voor, dat wij een geschrift onder ogen krij gen, waarvan we kunnen zeggen, dat het de streek en het streekeigene gaaf weergeeft? Er zijn enkele publicaties versche nen en het historisch genci-tschap Oud Westfriesland heeft daar voor treffelijk werk mee gedaan, die niet van verdienste ontbloot zijn. Integen. deel. Van sommige korte schetsen kan men kostelijk genieten. Ze hebben voor het merendeel ech- ter een bezwaar. Ze vertolken niet meer het heden van Westfriemand. Het zijn bijna zonder uitzonderi'jg ge beurtenissen uit een grijs verleden. We hebben ons zelf afgevraagd, waarin de fout toch kan zitten. OU komen we er niet met ons te ver bergen achter de moeilijkheid, da$ er voor het Westfries zo bezwaariijK spellingsregels te geven zijn. Er zijn inderdaad, hoewel we er wel enige bedenkingen tegen hebben. Maar wij menen, dat het zelfs mogelijk moet- zijn om het eigene van Westfriesland weer te geven, zonder in dialect te vervallen. We weten wel, dat het ideaal is literatuur van Westfriesland in vol» ledig eigen taal. maar daar staat te genover ,dat het voor velen moeilijk te lezen is. Waar wij echter met snrart op zitten t« wachten, dat zijn romans, novellen, vertellingen, ge» schreven in gewoon Hollands, voor wat het beschrijvende gedeelte aan gaat, terwijl het gesprokene in West» fries dialect wordt weergegeven. An dere streken hebben ons lichtende voorbeelden gegeven. Herinneren we ons slechts de Merijntpes van A. M. de Jong, Bartje van de Vries, Don* grond van van Eijsselstein. We hadden een ogenblik gehoopt, dat de romans van mevr. Visser» Roozendaal ons zouden geven, wat we wensten. Ook hierin hebben we niet de bevrediging gevonden^ on danks de grote populariteit die de schrijfster in onze streek geniet. Zijn we dan misschien te veel Ver» hollandst? Hebben de intellectuelen zo zeer het contact met hun geboor» tegrond verloren, dat e Westfries land niet meer aanvoelen en daar. dcor geen werk naar voren kunnen brengen, waaruit ons karakter spreekt? Wij wensen vurig, dat de zeden en gewoonten die nu nog in Westfries land heersen, aanleiding zouden zijn tot het verschijnen van een werk, dat toont, dat Westfriesland uiet maar alleen behoef te teren op het oud verleden. v. Z. onze kleine tovenaar

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

De Vrije Alkmaarder | 1948 | | pagina 1