Ikmaanki 1 N.-HOLLANDSE PERS 1945 r r~ 5' JAARGANG N\ 1372 DINSDAG 2 NOV. 1948 1 Zullen besprekingen met Hatta tot een oplossing leiden? "tHOHKBqWM.' Soldate Bijslag op lonen en salarissen AMERIKA vandaag in spanning Krachtproef Uitgave Stichting „De VrUe Alkmaarder Exploitatie N.V. Sprekend Papier, Alkmaar. Abonnementen 0.30 per week 1.23 per maand ƒ3.65 p. kwart. b{J vooruitbetaling Advertenties 14 ct per mm., famllleberich. ten 18 ct Bi) contract «anzieniyke korting. Vcrantw. redacteur. J. r. Zoonen Bureau, Eidderttraal hoek Oudegracht Tel. K 2200 397» Minister Stikker in Batavia De Nederlandse minister van Buitenlandse Zaken, de heer D. U. Stik ker, die Zondagavond in Batavia arriveerde zal, zo wordt verwacht, dezer dagen een onderhoud hebben met de Republikeinse minister-pre sident Mohammed Hatta. De heer Stikker verklaarde op een persconferentie te Batavia, deze ontmoeting van groot belang te achten. De besprekingen zullen zo niet tot een beslissing, dan wel tot een oplossing moeten leiden. De Commis sie voor Goede Diensten zal van de resultaten op de hoogte worden gesteld en de bestandsschendingen zullen een der eerste punten van de bespreking uitmaken. Onbevredigend Reeds eerder werd uit Batavia mede gedeeld, dat de Nederlandse regering het antwoord van de republiek op de voorstellen aangaande een hervatting der politieke besprekingen onbevredi gend acht Van republikeinse zijde wordt ver nomen, dat Hatta bereid zou zijn minister Stikker te ontmoeten, „ten einde een gunstige atmosfeer te schep pen voor de heropening van de dood gelopen onderhandelingen met Indo nesië" Een vooraanstaand republikein heeft Zondag tegenover Reuter verklaard, da. .indien minister Stikker tot de slotsom zon geraken, dat de republiek het bestandsverdrag niet kan nakomen men waarschijnlijk het oprukken van het Nederlandse leger naar Djogja zou mogen verwachten Geen resultaat De Nederlandse regering, aldus mi nister Stikker tijdens genoemde pers conferentie te Batavia, wenst een op lossing van het probleem langs de weg der onderhandelingen. Sprekend over de republiek zei hij: „Met haar is generlei voortgang gemaakt. Het vroe ger gevoerde overleg oj^ basis _van_de Renville beginselen heeft geen resul taat opgeleverd. Inmiddels wordt er geklaagd over schendingen van de op de Renville gesloten bestandsovereen komst. Van Nederlandse zitde worden die schendingen bepaald onrustbarend geacht". Minister Stikker wil zich in de eer- ate plaats op de hoogte stellen van de ernst van de toestand en „in open hartige gesprekken trachten een spoe dige hervatting der onderhandelingen te bewerkstelligen, in een sfeer, die nodig is om op korte termijn overeen stemming te bereiken De Nederlandse minister van Buitenlandse Zaken stelt zich voor. spoedig naar Neder land terug te reizen om aan de re gering verslag uit te brengen. Moeso aedood? Aneta meldde gisteren, dat Zondag- Ochtend tijdens een botsing tussen re publikeinse troepen en een bende op- WEER HEVIGE STRIJD IN PALESTIN r Volgens het Libanese ministerie van defensie heeft het Arabische bevrij dingsleger zich teruggetrokken in stel lingen in Noord-Palestina. na een he vige Joodse aanval welke gesteund werd door vliegtuigen, tanks en pant serwagens Volgens een woordvoerder der V.N. te Haifa hebben de Joodse strijdkrach ten verzoeken van waarnemers der V.N., zich terug te trekken uit de door hen ingenomen stellingen op Libanees grondgebied van de hand gewezen. RANTSOENEN IN ENGELAND VERHOOGD De Britse minister var voedselvoor ziening. heeft in het parlement mee gedeeld, dat de rantsoenen versnape ringen. suiker en vetten zullen worden verhoogd en dat de rantsoenering van alle soorten jam en marmelade zal worden afgeschaft. De verkoop van goedkopere soorten versnaperingen zal het volgend jaar vrij komen TIJDELIJK ENIGE REGEN Meest matige wind tussen Zuid en Zuid-West. Zwaar bewolkt met hier en daar nevel of mist en tijdelijk eni_ ge regen of motregen. Geleidelijke «Wxe van temperatuur. standelingen in het dorp Soemanding een opstandeling werd gedood, die her kend werd als de communistenleider Moeso. Deze zou als zodanig zijn geïden tificeerd door personen, die hem goed kennen, zoals b.v. de resident van iftadioen. Wordt Montgomery vervangen? In militaire en diplomatieke kringen te Washington heeft men te verstaan gegeven, dat, wanneer de Ver. Staten en Canada zich aansluiten bij de West Europese Unie, in de plaats van Mont gomery een Amerikaanse generaal de leiding op zich zou nemen van de strijdkrachten der staten van het „At lantisch pact". Volgens genoemde krin gen zouden, ter vervanging van Mont gomery de volgende personen in aan merking kunnen komen: Generaal Marshall, generaal Lawton Collins. on derstafchef, generaal Clark, bevelf\sb- ber van het zesde leger, lt generaal Bedell Smith. ambassadeur van de V S. te Moskou en gewezen stafhoofd van generaal Eisenhower. PROCES UITGESTELD Het proces tegen 12 vooraanstaande leiders der Amerikaanse communisti sche party, dat oorspronkelijk van 15 October naar Maandag was verscho ven, is weer uitgesteld, thans tot 15 November. Deze communisten worden er van bschuldigd voor de geweld dadige omverwerping van de Ameri kaanse regering geijverd te hebben. De federale rechter Harold Medina nam het besluit tot het uitstel, nadat de verdediging om onbepaald uitstel had gevraagd en „hysterie" de drijf veer van h?t proces noemde. DE TOESTAND IN FRANKRIJK Allerheiligen, een algemene feest dag in Frankrijk, bracht een gespan nen wapensfüfond na een rumoerig weekeinde in de steenkoolgebieden. Men verwacht, dat na Allerheiligen meer arbeiders naar hun werk zullen terug keren. De staking duurt voort te Marseille aldus een woordvoerder van het mi nisterie Ekele arbeiders keerden echter naar het werk terug. De regering was niet van plan troe pen voor het lossen in Marseille te ge bruiken. Geüniformeerde meisjes nemen deel aan de oefeningen van het Republi keinse leger. Deze opname toont een vrouwelijke soldaat ,die geïnstructeerd wordt in de bedletaing van een mor tier. Grote nederlaag van Tsjang Kai Sjek De Chinese communistische troepen hebben Moekden op de regeringstroe pen van Tsjang Kai Sjek veroverd en hiermede practisch de algehele con trole over Mandsjoerije verkregen. Volgens waarnemers met gezag zou den de ontwikkelingen in Mandsjoe rije de regering van Ta jan Kal Sjek dichter dan ooit in de loop van haar twintigjarig bestaan bij de ineenstor ting hebben gebracht. Deze waarne mers verwachten ingrijpende verande ringen op het Chinese toneel binnen de komende zes maanden. Tsjang Kai Sjek zou vertrouwen op doeltreffende Amerikaanse hulp. Er wordt inmiddels een grote zending wapens verwacht. In welingelichte diplomatieke kringen erkent men, dat de nederlaag van de regeringstroepen een grote terugslag kan hebben op de Amerikaanse bulten landse politiek, wat betreft de strijd tegen het communisme. Nader wordt vernomen, dat de Chi nese minister-pre$ldent en de minister van financiën bij president Tsjang Kai Sjek hun ontslag hebben ingediend, wegens „het falen van de economische politiek der regering". door College van Rijksbemiddelaars vastgesteld Het dezer dagen uitgegeven regeringgcommunique, dat in verband met de verlaging van subsidies op levensmiddelen en brandstoffen een tijdelijke bijslag op lonen en «al* rissen aankondigde, is Maandag na overleg met de Stichting van de Arbeid gevolgd door een bindende beschikking van het College van Ryksbemiddelaars, vastgesteld op grond van het buitengewoon besluit arbeidsverhoudingen 1845, aldus deelt de sociale voorlichtingsdienst van het ministerie van sociale za- - ken mede. De tijdelijke bijslag bedraagt voor werknemers van 23 jaar en ouder die in volledige dienst van eenc^ werkgever zijn en wier loon per maand of over een langere tijd ruimte wordt uitbetaald f 4.50 per maand, bij uitbetaling over een kortere tijdruimte f 1 per week. Voor werknemers die in niet-vol- ledige dienst van de werkgever zyn, bedraag» de bijslag 2 cent per uur. Met werknemers in nlet-vol- ledige dienst worden b.v. bedoeld werknemers, die geen volledige dag- of weektaak in dient van de betrokken werkgever verrichten. Geen recht op een bijslag hebben ongehuwde werknemers, aan wie vanwege de werkgever kost en in woning of volledige kost wordt verstrekt. Eveneens hebben geen recht op deze bijslag werknemers, wier inkomen uit loonarbeid het- zy bij één hetzij by meer werkge vers in den regel een bedrag van f 308 per maand of f 71 per week fin totaal) te boven gaat. VOORBEELDEN Wat in dit verband onder inkomen uit loonarbeid moet worden verstaan wordt in de beschikking met enige voorbeelden nader aangegeven. Uit deze voorbeelden biykt ,dat hieron- zijn begrepen het vaste tijdloon, provisie, tariefverdienste, premies en andere toeslagen verband houdende met de arbeid, alsook vaste en gega randeerde tantièmes, terwijl buiten beschouwing blUven de kinderbijslag vacantiebonnen, de 2 pCt gratificatie, winstuitkeringen, rijwielvergoeding en reis- en verbiyfkosten. De bUslag wordt uitgekeerd boven de thans rechtens geldende lonen, zo dat hij geen wyziging brengt in de bedragen van de tyd_ en basisionen. De beschikking trad Maandag in werking met dien verstande, dat de bijslag voor de weekkmers het eerst moet worden uitgekeerd over de loon- week, waarin 1 November valt. Volledigheidshalve zij nog vermeld, dat over de bUslag sociale lasten en loonbelasting moet worden betaald. Aap honderden bedryven in de V.S. zyn „schyn-orders" voor produc tie van oorlogsgoederen toegezonden door het departement van defensie Deze orders worden van kracht, wan neer eventueel oorlog uitbreekt. In fei te zyn het kennisgevingen van wat de regering nodig zal hebben ingeval van oorlog. Presidentsverkiezingen Amerika leeft in spanning. De ver kiezingscampagnes zijn gesloten en de vrucht ervan zal vandaag worden geplukt. Truman en Dewey, beide ri valen zullen een zucht van verlichting hebben geslaakt dat het zware werk achter de rug was. Want, al is ieder een het er over eens, dat Truman's kansen practisch nihil zijn, de huidi ge president heeft het zyn vermoede lijke opvolger, vooral de laatste we ken, niet gemakkelyk gemaakt. Bij de start leek het, of de Democraten zich by voorbaat reeds verslagen voel den onder het alles overweldigend élan en het overtuigend optimisme van de Republikeinen; maar in de eindspurt heeft Truman er alles en ai^es op gezet om tenmnste de neder laag zo klein mogelijk te houden. Hy heeft de grote steden Pttsburgh, Chi- cago en New York bestormd en geen geld en moeite gespaard om zo veel zieltjes van de enorme arbeidersbe volking te veroveren als hy maar bij machte was. Hier, sprekend voor de natuurlyke vyanden van het kapi taal, ontpopte hij zich als een kapita listenjager, die zo^ op het oog nog slechts weinig scholing nodig-zou heb ben om cum laude te promoveren aan de hogeschool van het Marxisme. Hy schrok er zelfs niet voor terug, zyn toehoorders te waarschuwen, dat b.v. ook in Duitsland een fascistische dictator aan de macht werd geholpen door een kleine combinatie van het grootkapitaal. Eenzelfde gevaarlyke macht was er ook in Amerika.... en de man die zy daar voortstuwt, is Truman's tegencandidaat. Overigens heeft Dewey zich van Truman of Dewey Beloften Onvriendelijkheden Oorlog of vrede? dergelyke onvriendelykheden weinig aan te trekken. Hij heeft Truman ook meer dan eens in het zonnetje gezet, dat hoort er nu eenmaal by. Opmerkelyk was ook de verkla ring van de president voor de Joden in New York, \sier stemmenaantal in die staat de balans kan doen over slaan. Terwyl Marshall als vertegen woordiger van de Democratische re gering in Parys met zUn volle gewicht staat achter het rapport van Berna- dotte, dat de Negef aan de Arabie ren schenkt, geeft Truman in New York de verzekering, dat grenswijzi gingen ten opzichte van het oorspron kelijke verdelingsplan alléén zouden kunnen worden toegestaan als de staat Israël deze zou willen aanvaar den. (Wy zouden er van zeggen: de brutalen hebben de halve wereld). Dewey maakte het al even bont door zijn toehoorders allerlei sociale maat regelen te beloven, die stuk voor stuk door het huidige, in meerderheid Re publikeinse Congres, zyn afgeketst! Men krijgt als Nederlander uit deze soort dingen toch wel de onbehaag lijke indruk, dat do grote politieke leiders in de Ver. Staten het politiek bewustzijn van hun volgelingen niet bijster hoog aanslaan. Zy zullen er hun redenen voor heb ben. Dit, terwijl de beslissing die het Amerikaanse volk moet nemen, niet alleen voor henzelf een hoogst be_ langryke beslissing is, maar voor de gehele wereld het antwoord kan in houden op de vraag: oorlog of vrede. Dewey beloofde, in deze kwestie ui teet voorzichtig te zullen zijn. Moge hij. wanneer hy op de twintigste Ja nuari van het komend jaar zijn in trede doet li het Witte Huis, voor zo lang hy het bewoont, zyn woord ook gestand doen. AH Minister Mansholt over de aardappeloogst Op vragen van het Tweede Kamer lid Vondeling (arb)) in verband met de aardappeloogst 1948 heeft de heer Mansholt, Minister van Landbouw, Visserij en Voedselvoorziening geant woord dat: de grootte van de totale aardappeloogst 1948 kan geraamd wor den op 5.600.000 ton, waarvan 2.200.000 ton klei- en 1.800 800 ton zandaardap- pelen en 1.600.000 ton fabriekaardap- pelen. Tot nu toe werden van de oogst 1948 naar het buitenland verkocht plm. 110.000 ton consumptieaardappe len (waarvan plm. 85.000 ton naar overzeese landen) en plm. 225.000 ton pootaardappelen. De hoeveelheid poot aardappelen, welke mogelijkerwijs nog voor het buitenland zal kunnen wor den verkocht, jnag geraamd worden op ca. 50.000 ton. De afzet van con sumptieaardappelen naar landen bui ten Europa heeft tot dusver een gun stig verloop. Het laat zich aanzien, dat deze export vooralsnog doorgang zal vinden. De afzet naar Duitsland biedt minder zekerheid. Een raming van de totaal te bereiken export is dan ook op dij ogenblik nog niét mogelijk. PAKISTAN'S PREMIER BEZOCHT ONS LAND De minister-president van Pakistan arriveerde gistermiddag uit Parijs op Schiphol. Hij werd o.m. vergezeld door zyn echtgenote. Gisteravond is hij, na een kort bezoek aan de hoofd stad naar Karachi, via Cairo, ver trokken. „Wij zijn blij om onze verkregen onafhankelijkheid. Het hele volk heeft meer zelfvertrouwen gekregen", zeide hij gistermiddag in een interview. DE MOORD OP IR VING ROSS Irving Ross, de Amerikaanse func tionaris van het plan-Marshall in Oostenrijk, is volgens Weense waar nemers niet om politieke redenen vermoord. Zij geloven, dat bet hier een roofmoord betreft. PENETRATIE De aanwezigheid van twee meer dan 8 meter lange wal vissen in de rivier de Clyde vlak by het centrum van Glas. gow heeft grote verbazing ge wekt. De dieren doken, ^kwa men aan de oppervlakte en bliezen wolken schuim op alsof zy zich in volle 2ee bevonden. Het is een raadsel, hoe zy er in geslaagd zijn ongezien ki lometers langs de dokken en scheepswerven in de Clyde te komen. De dieren vormen een gevaar voor de kleinere sche pen, waarvan velen reeds ver der stroomopwaarts het anker hebben uitgeworpen. Waar schijnlijk kunnen de walvissen in het olie-achtige water en de algemene toestand van deze ri vier niet lang In leven blyven. HANDELSBESPREKINGEN 0 TUSSEN NEDERLAND EN SPANJE. Onder leiding van dr. W. P. H. van Oorschot .directeur voor de bui tenlandse economische betrekkingen enerzyds en senor Marinjo de Itural- de y Orbegoso, directeur-generaal voor de economische politiek te Ma drid anderzijds, zijn dezer dagen te Den Haag besprekingen gqyoerd tus sen een Nederlandse en een Spaanse delegate, teneinde te komen tot een verdere activering en uitbreiding van het bestaande handelsverkeer. TOEWIJZING VOOR NEDERLAND Van de door de ECA toegewezen bedragen voor de komende negen maanden kreeg Nederland 6.971.792 dollar, o.m. voor de aankoop van Amerikaanse ryst, (2.976.300 dollar). Amerikaanse werktuigmach. 1.130.000 dollar Amerikaanse industriemachi nes (1.225.000 dollar), Amerikaa.nse kantoormachines (200.000 dollar), ka toenolie uit China (131.400 dollar) en ïynmeel uit Uruquay (255.000 dollar) PRIVé-SECRETARESSE De hoofdstedelyke politie heeft Vrij dag op Schiphol by aankomst van het toestel uit Zurich de 34-jarige mevr. Van der E. gearresteerd. Zy was ge durende twee jaar werkzaam geweest als secretaresse, op een advocatenkan toor te Amsterdam en had zich door vervalsing van de boekhouding en het uitgeven van valse cheques in die tyd een bedrag van 20 30.000 gulden toe geëigend. Elke boer zal u kunnen vertellen hoe moeilyk het soms kan zyn om een jong paard te temmen en aan het ga reel te wennen. Moelijker nog is het om dit met twee paarden te doen. Het komt maar al te dikwyls voor, dat de paardekracbt niet in goede, banen geleid wordt maar verspild. Er is een lange oefening voor nodig en de bestuurde/ moet over behoorlijke capaciteiten beschikken, als hij een zestal weet te beheersen. In de tegenwoordige maatschappy is het nog een tikje erger. Daar is geen sprake meer van enkele paardekrach ten, daar gaat het om milliarden paar- dekrachten. Sedert de stroom en de electricitelt bezit hebben genomen van de wereld en de oude paardekracht wordt ver-, drongen door de moderne, die met paardekracht niets gemeen heeft, dan slechts oen bepaalde hoeveelheid ver richtte arbeid, is het leven van de mens misschien wat comfortabeler ge worden. Gelukkiger zouden we niet durven zeggen. Gelijk met de comfort heeft echter in de wereldeconomie het vraagstuk zijn intrede gedaan: Hoe beheersen we die milliarden paardekrachten. Hoe kunnen we ze zo aanwenden, da; ze de mensheid niet alleen wat meer comfort, maar ook een grot* dosis geluk en bestaanszekerheid ver schaffen. Do mens s er tot dusverre niet in go slaagd. Hy beheerst de machine niet Hij is, hoe gek het moge klinken, 'n slaaf van de machine geworden. Ter wijl de ver doorgevoerde mechanisa tie een zegen voor de mens moest zijn, weet de mens er geen raad mee. Het ene ogenblik worden de machi nes als razenden gebruikt en ver vaardigen ze goederen in ongekend grote hoeveelheden. Goeder, waar soms weinig v:aag naar is. Verliezen, malaise, werkloosheid, crisis zyn er de gevolgen van. In een latere perio. de worden de zelfde machines ge bruikt niej om te produceren wat de mensheid behoeft, maar om vernieti gingswapens te vervaardigen, die hef met veel ipoeite tot stand gebrachte in de kortst mogelijke tUd vernietigen. En nog maar steeds worden aan dc ongetemde paardekrachten elke dag weer millioenen toegevoegd, met ge volg, dat de chaos en de fntredds- ring groter worden, naar gelang het Productievermogen toeneemt. Er zal ar.n deze milliarden paarde krachten, die het leven op aarde tot een paradys zouden kunnen maken, le'ding moeten worden gegeven, wy zullen ze moeten beheersen, willen we niet aan een teveel aan kracht ten onder gaan. Op de laatste bijeenkomst van de Wereldvoedselraad heeft men getoond, dat dit besef steeds meer be gint door te dringen in verschillende landen. De kreet om ordenihg werd daar luider vernomen dan we tot dus verre op internationale bijeenkomsten gewend zijn. Moge de wereld deze oproep verstaan. Het zal een kracht proef worden. Een krachtproef, die ons echter zal kunnen -edden van de ondergang, die ons bedreigt, ondanks onze technische kennis v.Z. onze kleine tovenaar

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

De Vrije Alkmaarder | 1948 | | pagina 1