Qe C
Uunaader
N.-HOLLANDSE
PERS 1945
Truman is tot president herkozen
DONDEP^G 4 NOV. 1948
De verkiezingsstrijd ging vijftien uur lang gelijk op
De toestand in Indonesië acht zij
zorgwekkend
.J
Hatta acht ontmoeting mët Stikker
zeer nuttig
5' JAARGANG N\ 1374
Uitgave Stichting ..^e Vrije Alkmaarder
Exploitatie N.V. Sprekend Papier, Alkmaar.
Abonnementen ƒ0.30 per week 1.25 per
maand 3.65 p. kwart, bij vooruitbetaling
Advertenties 14 ct. per mm., familieberich
ten 18 ct. Bij contract aanzienlijke korting.
Verantw. redacteur. J. r. Zoonen Bureau, Bldderrtraat hoek Oudegracht Tel K 2200
3971
VERRASSENDE OVERWINNING VAN DE DEMOCRATEN
NA EEN DER MEEST spannende en gelijk opgaande verkie
zingen in de geschiedenis van de Verenigde Staten, isHarryS.
Truman, alle voorspellingen ten spijt, voor vier jaar herkozen
als president.
Zijn republikeinse tegenstander, de gouverneur van New-York
Thomas E. Dewey, heeft gistermiddag om kwart over vijf de
verrassende overwinning van Truman toegegeven.
Gedurende ongeveer vijftien uur van de telling gingen de beide candi-
daten bijna gelijk op, doch toen Truman ook in Californië de overwin
ning had behaald, vervloog de laatste hoop der Republikeinen.
Dewey vertoonde zich aanvankelijk niet in eigen persoon om zijn ne
derlaag te erkennen. De teleurstelling voor deze man, die zich beschouw
de als de figuur, aangewezen om de hoogste trap van de politieke lad
der te bereiken, moet groot geweest zijn.
President Truman in Kansas City toonde zich overgelukkig. Hij
schudde journalisten de hand, sloeg de arm om goede kennissen en
lachte voortdurend.
het Amerikaanse volk door zijn stem
men getoond, tegen de Taft-Hartley-
en onderdrukkende arbeidswetgeving
te zijn, tegen hogere prijzen voor de
consumenten voor de prijsbeheersing
voor de boèr. Dit zijn kwesties die
alleen door de progressieve partij
vastbesloten in het geding zijn ge
bracht,
In het congres
In het congres beschikt Truman
♦kans over een meerderheid. Alle de
mocratische leden van het Huia#van
Afgevaardigden, die herkiesbaar wa
ren .zullen op hun zetel terugkeren.
Democratische Veteranen zullen we
derom het voorzitterschap bekleden
van alle commissie van het Huis en
Evm Rayburn uit Texas zal weer tot
voorzitter worden gekozen.
Op grond van de, resultaten, die ons
op dit ogenblik ter beschikking staan
zal de Senaat nu zijn samengesteld
ui4 54 democraten en 42 republikei
nen. (Voor de verkiezingen was de
verhouding 51 republikeinen en 45
democraten).
Tn he; Huis van Afgevaardigden
«uilen zeer waarschijnlijk 229 demo
craten en 205 republikeinen zitting
némen. (Het huidige Huis telde 243
republikeinen, 185 democraten, twee
leden van de Amerikaanse Labour.
partij en vijf vacante zetels).
ZOET EN BITTER
Veo. Truman kwam de overwinning
aan het einde van een actie, waarvan
het r'agen door bijne alle leiders der
demo-ratische partij .uitgezonderd
door c> president zelf. reeds maanden
geleden een onmogelijkheid werd ge
noemd
Voor Dewey kwam de nederlaag alc
het bitser einde van een droom van
tien ^aar. Dit was zijn derde poging
Pi-actisch zijn thans alle toekomstigp
kansen op het presidentschap aan De-
wev voor altijd ontnomen, aldus Reu
ter.
VERKLARING VAN TRUMAN
In een verklaring heeft presiden»
Truman gisteren ,na het bekend wor
den van zijn overwinning, beloofd
zich te zullen wijden aan „de zaak
vnn de vrede in de wereld" en aan
„voorspoed en geluk in hét binnen
land". Hij beloofde voorts „het Ameri
kaanse volk naar beste kunnen in
de komende vier jaar te diénen".
Fn hij zeide verder: „Ik voel zee'
diep de verantwoordelijkheid die mii
.tengevolge var. de verkiezingen te
keurt is gevallen".
DEWEY GAAT UITRUSTEN
Gouverneur Dewey heeft tijdens een
persconferentie, nadat hij zijn neder
laag had toegegeven, verklaard: „het
is een zuivere en constructieve cam
pagne geweest. Wij hebben in het ge
heel geen spijt"- Hij is van plan naar
Albany te vertrekken, om daar het
weekend rustig door te brengen op
zijn boerderij. Hij had geen onmiddel
lijke politieke plannen.
Op de vraag of hij de huidige twee
partijen politiek voortgezet wilde zien
antwoordde hij met nadruk: „beslist.
Be afgelopen week is een'van de don
kerste geweest, nu de toestand in
Griekenland en China zo geweldig
acyut is geworden".
DE MENING VAN WALLACE
Henry Wallace, de candidaat van de
progressive partij heeft de volgende
verklaring uitgegeven: „Dinsdag heeft
GEEN VERANDERINGEN?
In de organisatie der V.N. zal de
overwinning van Truman de voor
naamste invloed uitoefenen op het Pa
lestijnse vraagstuk, aldus meent men
in hoge kringen der VN te Parijs. In
dien Dewey had gewonnen, zou de
Amerikaanse delegatie waarschijnlijk
aangedrongen hebben op uitstel van
de beslissing over het plan-Bernadot-
te. Overigens gelooft men, dat de be
noeming yan Truman geen ingrijpen
de veranderingen in de Amerikaanse
politiek in de VN zal brengen.
ENIGE REACTIE
Leiders van de Engelse regering
hoedden zich hun neutraliteit in Ame
rikaanse binnenlandse aangelegenhe
den te laten varen, doch in de wan
delgangen van het parlement was het
duidelijk, dat de socialisten verheugd
waren, dat de republikeien onge-
ver overeenkomend met de conserva
tieven in Engeland verslagen wa
ren.
Wysjinsky, de leider van de Sowjef-
delegatie in de VN, keek zeer verge
noegd, toen het nieuws hem bereikte.
Hij zeide: „Het is verbazingwekkend
De bevolking heeft gekozen. Het is
niet aan mij commentaar te leveren
op Amerika's binnenlandse aangele
genheden".
Foster Dulles, lid van de Ameri
kaanse delegatie en adviseur zei: „Het
is mij een ontgoocheling, dat Dewey
niet tot president is verkozen, doch
deze ontgoochelingwordt getemperd
door de gedachte, dat de verkiezings
campagne hem de mogelijkheid heefi
geschonken onze natie vaste vorm te
geven".
„Ik bemoei mij nooit met de bin
nenlandse politiek der Ver. Staten",
heeft Churchill hedenavond verklaard
„Ik heb 't genoegen gehad Truman en
Dewey te kennen, ik had het genoe
gen de laatste maanden van de oor
log met Truman samen te werken
na mijn rede te Fulton, toen de toe
stand lang niet zo helder was als nu,
zijn Truman en Dewey zeer vrie»de_
lijk voor mij geweest".
UITSLAGEN
Ot'. half een (Ned. tijd) was de
stand als volgt voor 117.827 van de
135.(158 stemdistricten:
Truman 21.593.356
Dewey 19.877.162
Wallace 898.847
Thurmond 862.846
De oorzaken
ZUID-WESTELIJKE WIND
Toenemende bewolking met tijdelijk
enige regen. Krachtig aan de kust tij
delijk harde Zuid-Westelijke wiftd.
Weinig verandering van temperatuur
DE ERE PROMOTIE VAN
MINISTER-PRESIDENT
DREES
%H.M. de Koningin zal zich bij de
ere-promotie van minister-president
W. Drees, op Maandag 8 November
a.s. in de Prinsekerk te Rotterdam,
doen vertegenwoordigen door haar
kamerheer in buitengewone dienst,
Mr. K. P. van der Mandele.
DE REIS VAN MINISTER STIKKER
Aneta verneemt, dat minister Stik
ker op zijn reis naar Kalioerang voor
de ontmoeting met Hatta, vergezeld
zal worden door Mr. J, E. van Hoog
straten, secretaris van staat van eco
nomische zaken, Dr, P. J. Koets, di
recteur van het kabinet van de land
voogd, de heer Telink Schuurman en
Mr. N. Blom.
Politieke waarnemers geven de vol
gende oorzaken op voor Trumans
overwinning:
1. De grote opkomst der kiezers. De
„onzekere kiezers" trokken met milli-
oenen ter stembus, blijkbaar getroffen
door de oprechtheid en moed van de
presidentsverkiezingsactie.
2. De stem der vakverenigingen.
Gouverneur Dewey en de leiders der
republikeinse partij steunden de Taft-
Hartley-wet, die de vakverenigingen
een beknotting achtten
3. De vrees, dat een republikeinse
regering de sociale winsten van de
„New Deal" in gevaar zou brengen.
4. Een meerderheid van aanhan
gers der „New Deal" steunde Truman
als de ware opvolger van de „Rooss-
velt-traditie'.
5. Een opmerkelijke verschuiving
onder de boeren, die altijd repjll-
keins stemden.
Het onverwacht kleine aantal stam
men voor de derde partij van tffaliaee
wordt algemeen verklaard als ec-n ver
werping van zijn politiek var nau
were samenwerking met de Sowjet-
Unie.
In andere kringen is men van oor
deel, dat het strijdvaardige optreden
van Truman in zijn verkiezingscam
pagne hem veel groter voordeel'^fëeft
opgeleverd dan welke politieke waar
nemer ook had voorzien.
De Franse mijnen
ontzet
De Franse minister van Binnenland
se Zaken, Jule Moch, heeft in een
overzicht van de toestand in de mijn-
gebieden verklaard, dat geen enkele
mijningang meer door posters bezet
wordt gehouden. Het gehele mijnge-
bied vande departementen Pas de Ca-
lais en Nord is in zeven dagen zon
der ernstige incidenten bevrijd van de
dictatuur van een minderheid. Het
geweld van een handvol straatschen-
nérs zal niet triomferen over de wil
en het werk van de arbeidende klas
se", aldus de minister.
Te Parijs wordt vernomen, dat het
Franse kabinet een vervolging zal in
stellen tegen alle vakverenigingslei
ders, die schuldig bevonden worden
aan bevelen tot sabotage. Waarnemers
geloven, dat een aantal communisti
sche vakverenigingsleiders gearres
teerd zal worden tengevolge van
dit besluit, maar men gelooft niet, dat
bekende communistische politici als
Thorez of Duclos hieronder zullen
vallen.
Chinese regering is
afgetreden 's
Het Chinese kabinet is gisteren e'
getreden. Dit kabinet was in Mei sa
mengesteld door de premier, W
Men Lao Nao, nadat er voor pftr.
ste maal constitutionele verkies' n
waren gehouden. Het kabinef hesv ->'t
„en bloc" af te treden, ondanks h"
verzoek van de premier omjfan
blijven, welke stap hij persoonlijk
zou doen.
De premier en zqn minister
financiën traden Maandag af. De to
stand in de hoofdstad van Sjansi,
Taiyoean. noemde men kritiek. Uit
regeringsberickten valt op te maken,
dat de door communisten geleide troe
pen de regeringstroepen in de flank
zullen bestoken, voordat een heslissen-
de slag in Noord-China zou begin
nen.
Dr. H. J. van Mook heeft tijdens
een plechtigheid, zijn bevoegdheid
overgedragen aan de hoge commissaris
van de Kroon, dr. L. J. M. BeeL
7'exlt Marshall af?
Volgens berichten uit Parjjs
welke zijn omgeroepen door
de New-Yorkse radio, za] de
Amerikaanse minister van
Buitenlandse Zaken, George
Marshall, in elk geval per
Sü ea.iijari a.s. af edet on-
gcaoht de uitslag van de ver-
bezingen.
Marshall heeft te Parijs,
zonder de berichten te be
vestigen, verklaard, dat hij
bij talrijke gelegenheden de
wens te kennen heeft gege
ven zich uit de staatsdienst
terug te trekken.
Aan de geruchten dat Mars
hall voornemens is af te tre
den wanneer Truman op 20
Januari officieel voor zijn
volgende ambtsperiode wordt
geïnstalleerd, wordt te Was
hington véél geloof gehecht.
Het is mogelijk dat Truman
die zeer veel prijs op Mars
hall stelt, hem zal trachte*-
te bewegen nog aan te bli
ven.
Regering antwoordt Tweede Kamer
VERSLAGéN...
De regering heeft de Tweede Kamer
geantwoord op het voorlopig verslag
over het Algemeen Beleid.
Aan deze memorie, welke alleen
betrekking heeft op de politike be
schouwingen ontlenen wij, dat de gang
van zaken in de republiek de regering
met zorg vervult en dat zij de toe
stand zorgwekkend acht.
Ten aanzien van de militaire situatie
in Indonesië wordt gezegd, dat de toe
stand, vooral in West-Java, dagelijks
verslechtert.
E ij een onmiskenbaar verband aan
'•"tolwijzen tussen de chaotische toestan
den in de republiek en de toename
van verzetsdaden daarbuiten als ge
volg van de verhoogde activiteit van
de; na dc bestandsovereenkomst achter
gebleven benden," thans in verontrus
tende mate versterkt met infiltranten
uit republikeins gebied, veelal goed
bewapend met mitrailleurs, mortieren
en andere vuurwapens. Voorts heeft
de communistische opstand in de re
publiek tot gevolg, dat verwilderde
benden thans een goed heenkomen
zoeken over de status-quo-lijn en in
het door ons gecontroleerde gebied
hun bedrijf van afpersing ën terroris
me van de bevolking voortzetten.
ECONOMISCHE POLITIEK
Naar aanleiding van de inleidende
opmerking van vele leden, dat de kos
ten van levensonderhoud een duide
lijke stijging vertonen," moge er op
worden gewezen, dat sedert de rege
ringsverklaring over lonen en prijzen
van 4 October 1946 ondanks een vrij
aanzienlijke verhoging van het alge-
mene niveau der importprijzen, de
kosten van levensonderhoud volgens
de berekeningen van het C.B.S. tot
en met Augustus 1948 slechts met 8 /2
procent zijn gestegen.
LONEN EN PRIJZEN
Het ligt in de bedoeling in de toe-
komsr de subsidies verde* te vermin,
deren en zo mogelijk af te schaffen.
Intussen kan worden gesteld, dat met
de vermindering van het totale subsi
diebedrag, waartoe thans wordt over
gegaan, een zeer belangrijke stap is
gedaan, die geheel in overeenstem
ming is met de afspraken, welke de
regering terzake met België en Lu
xemburg heeft getroffen.
DE ZAAK SCHREIEDER
Het onderzoek in de zaak Scbreieder
is thans vrijwel beëindiged. Er zullen
vermoedelijk voldoende termen zijn
om hem ter zake van een of meer 'ei-
ten te doen terechtstaan voor 't Bijz.
Gerechtshof te Leeuwarden.
Diensttijd verlengd
Dinsdagmiddag om één uur is in de
kazernes en op de schepen van de
Kon. Marine een bekendmaking voor
gelezen .inhoudende, dat de dienst
plichtigen van de lichting 1946 inge
deeld bij de Kon. Marine biet zoals
verwacht over enkele weken met
groot verlof zullen gaan. De demobili
satie van deze lichting is zes maan
den uitgesteld.
Naar wij van de zjjde van het Mi
nisterie van Oorlog vernemen, geldt
de verlenging van diensttifd niet voor
de dienstplichtigen van de Kon. Land
macht van de lichting 1946.
Toen hem vragen werden gesteld
over het aanstaande bezoek van mi
nister Stikker, verklaarde de vice-
president der republiek, Moh. Hatta,
volgens „Antara", dat „een directe
uitwisseling van inzichten met een
lid van het Nederlands kabinet ze-
her nut zal hebben". Verder zeide hij,
dat niet dient te worden vergeten, dat
de betrekkingen tussen de republiek
en de Nederlanders nog zeer onbevre
digend zijn. Deze betrekkingen zijn zo
slecht geworden, dat zij herinneren
aan de toestand van voor 21 Juli van
het vorige jaar (de datum van het
begin der politionele actie). Moh. Ha_
ta was van mening dat, als de bespre
kingen met minister Stikker zouden
leiden tot opheldering van de huidi
ge misverstanden, zij in elk geval haar
nut zouden hebben gehad. Moh. Hatta
bevestigde nog het bericht, dat hij
spoedig na deze besprekingen naar
Sumatra wil gaan, aldus Antara.
DE POLITIEKE TOESTAND IN
BELGIë
Naar „Le Soir" bericht zouden ka
tholieke en socialistische politici het
spoedig eens zijn over een nieuw
program, dat als basis zal dienen voor
aanvullende regeringsverklaring. Mi.
nister-president Spaak zou evenwel
niet geneigd zijn wijzigingen aan 'te
brengen in de samenstelling van de
huidige regeringsploeg.
KOPENHAGEN—AMSTERDAM IN
100 MINUTEN
De KLM-Convair-Liner PH-TEB,
die in de afgelopen twee weken de
monstratievluchten heeft uitgevoerd
in Engeland, Ierland en de Scandi
navische landen besloot dit tournee
met een onofficieel record. De af
stand KopenhagenAmsterdam werd
n.1. zonder passagiers in 1 uur en 40
minuten afgelegd, Dit is bijna een
uur minder dan de schema-tijd van
de gereglde lijndienst, welke 21^ uur
bedraagt.
BUITENGEWOON MILITAIR
PENSIOEN MOBILISATIE
SLACHTOFFERS
In de vergadering der Eerste Ka
mer 's Woensdagmiddag aan de or
de gekomen het wetsontwerp tot in
voering van een buitengewoon mili-
tcir pensioen voor militaire slachtof
fers van de mobilisatie 19141918, als
mede voor hun weduwen en wezen.
Dit wetsontwerp is zonder hoofde
lijke- stemming goedgekeurd.
LUCHTBRUG GEHINDERD DOOR
MIST
De vliegvelden Gatow en Tempel
hof waren Woensdag letterlijk met
vliegtuigen bedekt ,öaar de luchtbrug
voor de tweede maal in deze week
door dichte mist bijna geheel tot stil
stand werd gebracht.
ENGELSE LEGER IN
GRIEKENLAND
Bevin, de Engelse minister van
Bn.tenlandse Zaken, heeft in het par
lement verklaard, dat de Engelse troe
pen in Griekenland teruggetrokken
zullen worden, wanneer de Noorde
lijke nabuurlanden van Griekenland,
ru't( rlijk besluiten dat ongelukkige
land met rust te laten".
DE BESTANDSSCHENDINGEN
In een brief ten aanzien van over
schrijdingen der bestandslijn ver
klaart de Commissie van Goede Dien
sten ,dat haar militaire waarnemers
(vertegenwoordigend Australië, Bel
gië, China, Frankrijk, het Verenigd
Koninkrijk en de Verenigde Staten)
aan haar een aantal van zulke over
schrijdingen door gewapende eenhe
den van beide partijen hebben gerap
porteerd. Hiewel deze overschrijdingen
geen ernstige incidenten tengevolge
hebben gehad, drukt de C. v. G. D. er
haar bezorgdheid over uit, dat der
gelijke overschrijdingen, indien zij
voortduren, zouden kunnen resulte
ren in ernstige botsingen op grote
schaal.
BESTRIJDING VAN HANDEL IN
VROUWEN
Bij de Tweede Kamer is ingediend
een ontwerp van wet tot goedkeuring
van de op 12 November 1947 te New
York ondertekende protocollen respec
m•jvp'l'k tot wijziging van het ver
drag ter bestrijding van de nan .'cl in
vrouwen en kinderen, gesloten
""Geneve op 30 September 1921.
AANTAL LEDEN UIT PARTIJ VAN
DE GAULLE GETREDEN
In het departement Meurthe-et-Mo-
selle hebben drie en twintig van de
vijf en twintig leden van de commis
sie van generaal de Gaulle's RFP de
partij verlaten. Zij hadden bezwaren
tegen de wijze waarop de candidaten
voor de verkiezingen van Zondag 7
November door de RFP worden aan
gewezen.
DE GROETPLICHT VOOR
MILITAIREN
Een heden verschenen legerorder be
vat een gemeenschappelijke regeling
voor de groetplieht Kon. Marine, Kon.
Ned, Ind. Leger en Kon. Landmacht.
Als nieuwe bepalingen geldt het
volgende: de militaire groet behoeft
niet te worden gebracht aan meerde
ren, die zich bevinden in sociëteiten,
cafés, restaurants, hotels en daarmee
gelijk te stellen inrichtingen en op de
daarbij behorende buitenterrassen.
Evenmin behoeft uit de bedoelde in
richtingen dan wel van de daarbij be
horende terrassen de groet te worden
gebracht aan meerderen, die op de
weg passeren.
Voorts behoeft de militaire greet
niet te worden gebracht in spoorweg
stations en in publieke vermakelijk
heden.
TUSCHINSKI-CONCERN SCHAFT
VARIéTé EN MUZIKANTEN AF
De directeur van het Tuschinsky-
concern te Amsterdam heeft besloten
de contracten met de musici en va-
riété-artisten welke eind van deze
maand aflopen niet te verlengen.
Deze contracten werden steeds voor
een half jaar gesloten, doch de iruk
van de vermakelijkheidsbelasting
heeft de directie genoodzaakt geen
nieuwe verlenging aan te gaan.
DE ZESDAAGSE TE BRUSSEL
Aan de Zesdaagse te Brussel, die
van 9 tot 15 November in het Sport
paleis te Brussel gehouden zal worden
nemen 17 koppels deel, onde,r wie
SchulteBoeyen en het Nederlands-
Belgi-''40 kopn"1 Middelkamp— Buyl.