Ikmaaidei
N.HOLLANDSE
PERS 1945
God s Aarde
BROOD, VLEES, CHOCOLADE
EN SUIKER BEKENDGEMAAKT
Windhoos raasde over Vlieland
r
Zwolse agenten hielpen dieven
5' JAARGANG N'. 1376
ZATERDAG 6 NOV. 1943
Uitgave Stichting „De Vrije Alkmaarder";
Exploitatie N.V. Sprekend Papier, Alkmaar.
Abonnementen ƒ0.30 per week ƒ1.20 per
maand ƒ3.65 p. kwart, bij vooruitbetaling
Advertenties 14 cfc per mm., familieberich
ten 18 ct. Bij contract aanzienlijke korting.
Vcrontw. redacUun J, r. Zoootn Bureau, Rldderitraal hoek Oudegrach» TeL 2200 S97Ji
Geestelijk leven
De aarde is des Heren mitsgaders
bare volheid. Dit is een Bijbelwoord.
We menen te mogen zeggen, dat de
christelijke kerk de consuqüenties
van dit woord in de laatste jaren be
ter is gaan verstaan. Deze consequen
ties voerden' haar gedachten naar het
terrein van het maatschappelijke en
sociale leven. In het verleden heeft
de christelijke kerk juist van deze ter
reinen vaak zondig gezwegen. Wan
neer rij het aangehaalde Bijbelwoord
had doordacht en gelovig had geluis
terd flaar de boodschap van profeten
en apostelen, dan zou ze het steeds
hebben kunnen horen, dat God meet
van de Zijnen vroeg dan dat men
Hem mooie kerken bouwde en schone
liederen zong. „Ik haat en verwerp
uw feesten, roept een Amos uit in de
naam van God. „In uw offers heb ik
geen behagen. Weg met het getier van
uw liederen! Laat het recht als water
stromen en de gerech'i^heio ais een
immervlietende beek, gij. die nu de
zwakken vertreedt en daarbij nog
vroom doet". De profetische taal is
duidelijk genoeg.
Heeft de chri?o.. 4e christelijke
kerk in het verleen aax al te be
reidwillig en zonder critiek de zonden
in het sociale en maatschappelijke le
ven, nationaal en internationaal, aan
vaard, ze is zich nu bewust geworden,
dat 2e een richtinggevende boodschap
heeft ook hier. In trouw aan Hem, van
Wie de aarde en haar volheid is. Haar
getuigenis moet wel dwars ingaan te
gen een ongebreidelde vrijheid in
machtsontplooiing op het terrein van
het oeconomische leven; dwars ingaan
tegen een ongeremd verlangen naar
een winststreven in de koloniale gebie
den. Degene, die (wat ook onder chris
tenen nog voorkomt) geen andere
zienswijze, heeft op het streven van
de volkeren van Indonesië -«tier-vrij
heid dan zulk een, waarin slechts re.
kening wordt gehouden met stoffelijke
schade voor Nederland, die moet aan
het ABC van de Bijbelse boodschap
nog beginnen.
Anker Larsen vertelt ergens, dat de
engelen in het Paradijs, wanneer ze
iets erg mooi vonden, plachten te
roepen; ..Dit is het Uwe" En ze dach
ten daarbij aan God. Toen evenwel
aan Adam de aarde werd gegeven en
de engelen riepen; „Dit is het Uwe!"
toen was er het vreselijke misver
stand. Want Adam zei: ..Juist, dit is
het mijne!". Nogmaals riepen de enge
len; „Dit is het Uwe" en ze dachten
aan God. En nogmaals zef Adam:
„Juist, dit is het mijne!" en hij dacht
alleen aan zich zelf. „En vandaar alle
tranen", zegt Anker Larsen. De mens
strekt zijn begerige handen uit naar
de aarde en wil bezitten en meer be-
zjtten of hij wil behouden, immer be
houden. wat hij eenmaal heeft. Van
daar alle tranen!
De christen heeft weet van deze
va' in de afgrond. Maar hij kan ook
weet hebben van een mogelijk her-
stc', als «ij Christus en Zijn bood-
sehao gelooft. Dan zal hij opnieuw
gaan weten, da» de aarde en haar vol
heid des Heren is Dan zal hij ook door
zijn getuigenis en zijn levenshouding
verzet aantekei en tegen alle behoud
zucht en egoisme en mammondiens».
Kij zal zich een rentmeester weten
van hetgeen hij bezit en het van dag
tot dag moeten leren, hoe hij dit ook
gebruiken moet tot de eer van God en
het welzijn van zijn naaste. En hij
zal het niet meer kunnen aanvaarden
i als Gods bedoe'ing, als stoffelijke zorg
f*r> medemens dermate neerdrukt, dat
daardoor een donkere schaduw te
mepr over zijn leven valt.
Ch=-is;us bracht ons de prediking van
het Rijk Gods, dat triumferen zal. Ik
geloof niet, dat wij dat met elkaar
zullen bouwen. Maar ik voeg er toch
dadelijk aan toe, dat het onvoldoende
is wanneer een christen en een chris
telijke kerk daarop alleen maar ge-
gelovig wachten wil. Want juist door
het geloof in dat Rijk, waarvan God
zelf de koning zal zijn, zullen de en
kele christen en de christelijke kerk in
levenshouding en levensdaad, jn
woord en getuigenis ook tegenover de
machten dezer wereld, nu in deze tijd
en hier in dit ondermaanse de teke
nen van dit Rijk moeten oprichten
Want ziet u DE AARDE IS DES
HEREN, MITSGADERS HARE VOL
HEID!
J. DIKBOOM
De juiste prijzen van:
Zc^ls met de thans in het voedsel
voorzieningsblad afgekondigde prij
zen verordening is bevestigd, mogen
sedert Vrijdag o November 1948 de
maximumverkoopprijzen van brood
gebakken van z.g. a-bloem, het brood
van gewone samenstelling dus, 4 ct.
per 800 gram brood hoger zijn.
Ook de nieuwe suikerprijzen <0.75
per kg. kristalsuiker, f 0 77 per kg.
basterdsuiker) zijn ~p 5 November
var kracht geworden.
De hogere suikerprijs heeft tevens
geleid tot prijsverhoging van enkele
artikelen, waarin suiker is verwerkt.
Sedert Vrijdag 5 November 1948
bedraagt de maximumprijs voor enke
le chocoladeproducten 1 cent per 100
gram meer.
De prjjzen welke ten hoogste voor
deze producten mogen worden bere
kend zijn:
a. ongevuld wichtgoed f 0.48 per 100
■gram; b. gevuld wichtgoed t 0.38 per
10Ó gram; c ongevulde melkchoco
lade wichtgoed f 0.51 per 100 gram; d.
chocoladestrooisel los f 0.29 per 100
gram; in kartons f 0.32 per karton van
100 gram; in zakjes f o 27 per zakje
van 100 gram.
zuivel en vlees
De melkprijs voor de consument en
de prijs voor uit melk vervaardigde
producten als pap, yoghurt, en derge
lijke gaat Maandag a.s. met 1 cent
per liter omlaag, hetgeen zowel voor
melk in flessen als voor los verkochte
mek geldt De boterprijs wordt 23 cent
per 250 gram hoger, zodat de nieuwe
boterprijs voor boter van de prijsklas
se 1 dan f 1.12 per pakje van 250
gram is.
Eveneens met ingang van 8 Novem
ber. 1948 gelden voor varkensvlees de
VJSSER3SCHEEPJE IN NOOD
Vrijdagavond omstreeks half zeven
merkte de vuur torenwachter van
Scheven1 iigen een nood lichtsein op
van een visservaartuig. Op zijn aan
wijzingen voer onmiddellijk de red
dingboot „Arthur" uit om assistentie
te verlenen. Bjj het vissersscheepje
gekomen bieek het de schokker Vlis-
singcv 1 te zijn.
De „Arthur" heeft de bemanning,
bestaande uit 4 personen aan boord
ge' omen.
HMONNBÖHtoi
REGEN EN ZONNESCHIJN
Wisselend bewolkt met voornamelijk
in het Noord-Westen van het land en
kele buien. Matige tot krachtige, langs
de waddenkust tijdelijk nog harde
Westelijke wind. Later overal wat af
nemend Iets kouder dan gisteren.
volgende maximumprijzen voor de
consument: Fricandeau en magere lap
pen f 3.40 per kg; Carbonade f 2.30
per kg; Vers vet en mager spek, vette
en kinnebaklappen f 2.60 per kg; Pou-
let en gehakt f 2.20 per kg; Poten en
staarten f 1.20 pr kg; Rauw vet f 2.60
per kg.
De prijzen van vleeswaren, waarin
varkensvlees is verwerkt, ondergaan
een dienovereenkomstige prijsverho
ging, zo zullen de prijzen van Berlir
ner, leverworst, leverkaas, bacon,
blaasham. gekookte en gerookte ham,
rauwe ham, ontbijtspek, gerookt spek
en verse worst resp. bedragen: f 0,36;
f 0.52; f 0,54; f 0,59; f 0,40; f 0.43, f 0,37,
f 0.36, en f 0.36, alles per 100 gram.
De maximumprijzen voor huishoud
jam 1 en huishoudjam 2 stijgen per
8 November 1948 met 5 cent per pot
van 450 gram netto. De prijs van prui
menjam blijft onveranderd f 0.53 per
pot van 450 gram..
Montgomery komt
naar Nederland
Veldmaarschalk Montgomery, voor
zitter van het comité van opperbevel
hebbers van de permanente verdedi-
gingsraad der West-Europese Unie zal
van 912 November a.s. een bezoek
aan Nederland brengen voor het voe
ren van besprekingen.
Veldmaarchalk Montgomery wordt
Dmsag 9 November te 12.00 uur op
het vliegveld Valkenburg verwacht.
Woensdag 10 November te 14.00 uur
wordt de veldmaarschalk op het mi-
nisterig van oorlog ontvangen door
minister mr. W. F. Schokking.
Donderdagmorgen 11 November te
10.30 uur wordt veldmaarschalk Mont
gowiery ontvangen door de minister
president op het kabinet aan het plein
1813 te Den Haag. Tegen het middag
uur vertrekt hij naar Soéstdijk, waar
hij ten paleize het noenmaal zal gebrui
ken bij H. M. de Koningin en Z. K. H.
Pi'ins Bernhard.
Vrijdag 12 November te 11 uur ver
trekt de Veldmaarschalk van het
vliegveld Valkenburg:
Vier huizen zwaar beschadigd
Vrijdagmorgen om 4 uur heeft
een hevige windhoos de haven van
Vlieland geteisterd. Er deden zich
geen persoonlijke ongelukken voor.
Wel is aanzienlijke schade aange
richt aan een viertal huizen.
Een kort maar hevig onweer wekte
de bewoners van het eiland Jn de
vroege morgenuren, terwijl de donder
rolde hoorde men een veschrlkkelijk
geraas van kletterende dakpannen en
brekende ruiten. Weldra bleek, dat
een windhooc met een snelheid
van 60 meter per seconde, voortraasde,
maar die vermoedelijk met een nog
veel grotere kracht over de haven
was gezwiept. Het was een kwestie
van enkele seconden; maar dit was vol
doende om aan de gebouwen, welke
om de haven staan ernstige schade aan
te richten. De hoos kwam vanuit de
N
V.
Scheidsrechter
bijna gelyncht
Na een wedstrijd in de stad
Monza bij Milaan stroomden
vele duizenden „voetballiefheb
bers" het veld op met de be
doeling de scheidsrechter, die
in hun ogen de ontmoeting par
tijdig had geleid en bet bezoe
kende elftal had bevoordeeld,
te lynchen. De politie moest ge
bruik maken van traangas en
gummiestokken teneinde een
lynchpartij te voorkomen.
Toeschouwers van de eretri
bune wierpen met flessen en
stenen naar de scheidsrechter.
Waddenzee en verdween in de rich
ting van Terschelling.
Kleine houten g'Jiouwcjes welke
langs de haven stonden, waren opge
nomen en 150 tot 250 meter verder op
het strand weer neergesmakt.
Een school van ruim 50 scholeksters,
die langs de waterkant zat te slapen,
werd door de wind overvallen en
gedood Men vond de diertjes met
opengereten lichamen en ernstige
verwondingen, welke er op wezen,
-dat zij waren getroffen door mede-
gevoerde stenen, stukken glas en
scherven van dakpannen.
Dé woning van de opzichter van de
haven was het ernstigste getroffen.
Alle ruiten waren vernield en aile
dakpannen waren van het dak ge
vlogen. Overal in het huis vond men
zeewater en resten zeewier waren te
gen het behang geplakt.
Getroffen huizen
Op het kantoor van de rijkswater
staat aan de haven staat een registra
tie-apparaat van het Kon. Meteriolo-
gisch Instituut. Het apparaat zelf was
er heelhuids afgekomen maar de
windvaan is ernstig beschadigd. Dit
apparaat had een snelheid van 60 me
ter per seconde geregistreerd, hetgeen
het maximum is dat dit toestel kan
verwerken. Zoals reeds gezegd is de
snelheid aanzienlijk hoger geweest,
vermoedelijk 150 meter per seconde.
Drie .gebouwen van de Rijkswaterstaat
en> een huis van particulieren zijn
zwaar beschadigd. Een bijzonderheid
is, dat het particuliere huis voor
stormschade was verzekerd.
Slang aan boord
De „Kamerlingh Onnes", een
boot van de Rotterdamse Lloyd
heeft vreemde dingen beleefd.
Bij het laden te Tandjong Priok
schoof plotseling een reuzen-
slag, van een meter of zes leng
te, tussen wat kisten vandaan,
->,We hebben' hem maar vast
gepakt en in een kist gestopt",
zei kapitein Jaarsma „het is
een mooi cadeautje voor Dier
gaarde Blijdorp". Overigens was
de slang geen dure kostganger,
want hij heeft sedert 2 October
niets gegeten .omdat hij vol zat
me ratten.
De tweede verrassing op de
thuisreis was, dat ploteling uit
een der reddingboten een jon
geman stapte, die niet op de
schuit thuishoorde. Hij had zo
veel heimwee naar zijn meisje
dat hij van de boot, waarop hij
werkte, gedeserteerd was.
-J
Amerikaanse wapens voor
Frankrijk?
De Washington Post heeft bericht,
dat Amerika aan Frankrijk wapens
heeft geleverd ter herbewapening
van drie divisies. Volgens dit blad
heeft minister Marshall dit gere
geld met toestemming van presi
dent Truman bij zijn vertrek op 9
October uit Parijs.
Het Amerikaanse ministerie van de
fensie heeft geweigerd deze berichten
te bevestigen.
Doorgaans welingelichte kringen in
Washington verklaren, dat de aan de
Franse divisies verstrekte wapenen en
materialen slechts ter vervanging
dienden van oude uitrustingen en niet
de bedoeling heeft deze divisies op
oorlogssterkte te brengen. Het betreft
divisies, die behoren tot het bezettings
leger van Duisland. Het materiaal is
afkomstig van Amerikaanse troepen,
"Se Jn Duitsland gelegérd' waren.
Erekerkhof te Loenen
Een 14 h.a. groot, met bos begroeid
terrein, aan de Groenendaalseweg te
Loenen (Veluwe) heeft de Nederland
se oorlogsgravenstichting dezer dagen
een begin gemaakt met de aanleg
van een Erekerkhof.
Het is de bedoeling, hier een waar
dige rustplaats te bereiden voor de
stoffelijke resten van hen, die tijdens
de bezettingsjaren onvrijwillig naar
Duitsland gegaan zijn en daar de dood
hebben gevonden. Dit geldt slechts
voor hen. wier stoffelijke resten la
ter werd geïdentificeerd, hetgeen met
plm. 25.000 slachtoffers het geval is.
Voor zover de nabestaanden er prijs
op stellen, zullen de stoffelijke resten
naar Nederland teruggebracht en op
het erekerkhof worden begraven, ten
zij men aan een particuliere begrafe
nis elders de voorkeur geeft.
Hoevelen uiteindelijk hier hun laat
ste rustplaats zullen vinden, is dan ook
niet te schatten. In het komende voor
jaar zal men zover gereed zijn, dat
de eerste bijzettingen kunnen geschie
den.
Reeds meer dan een week liepen in
Zwolle geruchten over grote knoeie
rijen in het politiekorps. Thans is ge
bleken, dat de geruchten een grond
van waarheid hadden. Twee agenten
zyn namelijk gearresteerd wegens he
ling en een brigadier is buiten functie
gesteld, omdat hij zijn ambtsgeheim
geschonden heeft. In het kort komt de
kwestie hierop neer: De Zwollenaar
G. P. (in Augustus 1.1. als politieman
ontslagen) die de laatste maanden als
tweede machinist op een kustvaarder
tussen Huil en Amsterdam voer, heeft,
tezamen met enige andere leden der
bemanning, Engelse kamgaren stoffen
gestolen. Deze stoffen werden door de
kustvaarder naar ons land vervoerd,
en daarna door de dieven van Amster
dam naar Groningen gebracht (waar
enige andere diefachtige leden der be
manning wonen).
Hier werden de coupons in stukken
van 3.50 meter gesneden. G. P. en de
Zwolse mevr D van V waren bij de
verdeling der stoffen in Groningen
aanwezig en namen daarna samen
twintig coupons mee naar Zwolle Bij
de verkoop en het opbergen van de
gestoilen lappen zijn toen de politie
agenten W L IJ en J W S ingescha
keld. Inderdaad raakte het complot
alle twintig lappen in Zwolle kwijt
voor f 80 per stuk. De buiten functie
gestelde brigadier H D is weliswaar
niet direct betrokken geweest bij de
diefstal of heling, doch wel zijdelings.
Tijdens het onderzoek in deze zaak is
hij namelijk in contact getreden met
de gearresteerden en in gesprekken
met hen heeft hij het ambtsgeheim ge
schonden.
IRAANSE MINISTER OP BEZOEK
De Iraanse minister Moussa Noury
Esfandiary heeft gisteren Koningin Ju_
liana en minister-president Drees be
zocht. In de avonduren reisde de ho
ge gast door naar Brussel.
DE CADEAUX VAN KONINGIN
WILHELMINA
Maandag 8 November om 10 uur"s
morgens zal voor het eerst sedert 1939
het Koninklijk Paleis op de Dam wor
den opengesteld voor het publiek om
de geschenken van koningin Wilhel-
mina bij haar 50 jarig regeringsjubi
leum te bezichtigen. De expositie zal
van 's morgens 10 tot 12 uur en 's
middags van 2 tot 5 uur geopend
blijven. De entreeprijs van 25 cent
komt ten goede aan het Wilhelmina-
fonds voor Kankerbestrijding.
NEDERLANDS MEISJE IN DUBLIN
DOOD GEVONDEN
Volgens een réuter-bericht uit Du
blin (Noord Ierland) is aldaar het
lijk gevonden van de 28 jarige Anna
Maria Nijst, negen dagen nadat ze uit
Nijmegen was aangekomen.
Het gerechtelijk onderzoek wees uit,
dat de dood te wijten was aan shock,
en een bloeding van de polsen.
GOEDERENTREIN ONTSPOORD
BIJ VELSEN
Omstreeks 12 uur ontspoorde Vrij
dagmiddag nabij het station IJmuiden
Oost de locomotief van een goederen
trein, die onderweg was naar de hoog_
ovens. De ontsporing gebeurde vlak
na een wissel. De rails werden over
een lengte van tientallen meters ver
nield. Het spoorwegverkeer moest over
enkel spoor rijden. De oorzaak is
onbekend. Het treinverkeer had ge
ruime tijd vertraging.
ONTROUW AAN DE GAULLE
De voorzitter van het bestuur der
R.P.F. van het departement Maas, Jen-
kens, heeft generaal De Gaulle zijn
ontslag aangeboden.
DEMOCRATISCH ISRAëL
De Raad van State van Israël heeft
Donderdagavond besloten, dat het toe-
komstige parlement, dat einde Decem
ber gekozen zal worden, uit een ka
mer van 120 volksvertegenwoordigers
zal zijn samengesteld. Alle burgers
Felicitatie van Tito
aan Stalin
Ter gelegenheid van de 31e verjaar
dag van de October revolutie heeft
Tito aan Stalin een telegram doen to§
komen waarin hg, zegt, „Ik wens U
volledig succes btf de verwezenlijking
van her communistische doel en ik
spreek de hoop uit, dat het Sovjet-,
Russische volk een serene toekom»!
tegemoet gaat, die door niets kan wor
den verstoord".
Evacuaties in China
Generaal David Barr, commandant
van de Amerikaanse strijdkrachten
in China, heeft bevel gegeven de
gezinnen van de Amerikaanse mi
litairen zo spoedig mogelijk te eva_
cueren. Dit geldt voor heel China.
Maarschalk Tsjan Kai Sjek heeft
generaal Foetsoj gemachtigd de nodi
ge maatregelen in China te treffen en
eventueel de evacuatie der voornaam
ste steden te bevelen.
Amerikaanse mariniers zouden naar
Sjanghai worden gedirigeerd voor be
sehermingsdiensten bij eventuele wan
ordelijkheden.
Een honderdtal Chinese professoren
te Nanking heeft een rechtstreeks be
roep gedaan op Tsjang Kai Sjek en
de communistische leider Mao Tse
Toeng 'n einde te maken aan de strijd
door onderhandelingen over een vreed
zame regeling en de vorming van een
coalitieregering.
DE STAKING IN FRANKRIJK
In een mijn bij Cransac, in het zui
den van Frankrijk, is brand uitgebro
ken nadat 51 mijnwerkers afgedaald
waren om het werk te hervatten. De
omvang van de brand is nog niet be
kend.
Officieel is medegedeeld, dat de zee
liedenstaking in Marseille heden „ern
stiger" is
De staking van zeelieden te Algiers
en Tunis is thans bijna volledig en
de beweging breidt zich uit tot Lill«
en Bordaeux.
De bij de CGT aangesloten haven
arbeiders te St. Nazaire hebben voor
de voortzetting van de staking ge
stemd.
JANNIE DE GROOT WON IN
KOPENHAGEN
Jannie de Groot behaalde op de 200
meter schoolslag een prachtige over
winning door als eerste aan te tikken
in de tijd van 2 min 58.6 sec. Op de
tweede plaats eindigde Jytte Hansen.
Karen Harup zegevierde op de 200
meter rugslag voor Greetje Galliard
met resp. tijden van 2 min 46.7 sec.
en 2 min 49.4. sec. Greta Andersen
won de 200 meter borstcrawl met ruim
verschil van Hannie Termeulen. De
Deense tikte in 2 min 26.9 sec aan,
terwijl de tijd van de Amsterdamse
zwemster 2 min 32 sec was.
Tenslotte kwamen de drie Neder
landse zwemsters uit op het nummer
3 x 100 meter wisselslag estafette,
waarin men wederom in de Deense
meisjes de meerderen moest erkennen.
Greetje Galliard, Janny de Groot
en Hannie Termeulen deden er 3 min
53.6 sec, Janny de ploeg noteerde 8
min 51.3 sec.
die ouder zijn dan 18 jaar, kunnen
zonder onderscheid van geslacht, stem
men en zijn op 21-jarige leeftijd ver
kiesbaar.
DE„RODE DEKEN"
De „rode deken" van Canterbury,
dr. Hewlett Johnson, heeft in een toe
spraak te Hamilton in Ontarlo ver
klaard. dat de verbreiding van „een
idee zoals het communisme, waarbij
ieder wordt gegeven naar zijn behoef
te, de komst van God zal helpen be
spoedigen".
GEëXECUTEERD
Te Landsberg zijn de vroegere gouw
leider van Mecklenburg, Hildebrand
en vijf van zijn ondergeschikten op
gehangen. Zij waren ter dood ver
oordeeld door een Amerikaans militair
tribunaal wegens hun aandeel in het
ombrengen van mannen van de Ame
rikaanse luchtmacht. Er werden nog
9 personen door de strop ter dood ge-
bacht.
SNELLE BERECHTING
Een Groninger grossier, die dezer
dagen werd betrapt op het verkopen
van suiker uit oude voorraad voor de
nieuwe prijs werd Vrijdagmorgen
door de Tuchtrechter voor de Prijzen
berecht. De boete bedroeg f 100.
doch werd aangevuld met verbeurd
verklaring van de in beslag genomen
2.550 kilogram suiker.
onze kleine tovenaar
