wmmm
N.HOLLANDSE
PERS 1945
Staat Tsjang Kai Tsjek
regime voor een
catastrophe?
Er is de keus tussen indus
trialisatie en massawerkloosheid
Voor de tweede maal
„New-Deal" in Amerika
Democratie
5' JAARGANG N". 1377
MAANDAG 8 NOV. 1948
Uitgave Stichting „D« Vrije Alkmaarder":
Exploitatie N.V. Sprekend Papier, Alkmaar
Abonnementen ƒ0.30 per week ƒ1.25 per
maand ƒ3.65 p. kwart, bil vooruitbetaling
Advertenties 14 et. per mm., familieberich.
ten 18 ct. Bij contract aanzienlijke korting.
Verantw. redacteur» J. v. Zoonen Bureau, Ridderstraat hoek Oudegracht Tel K 2200 3971
Chinese volk kan de rijst niei meer beialen
Er zouden vredesonderhandelingen worden
aangeknoopt
Terwijl de Noordelijken oprukken er. op het punt staan een beslissende
slag te slaan tegen de legers van Tsjang Kai Tsjek, die thans een hergroe
pering van deze strijdmachten trachtte verkrijgen om de rode opmars
naar Centraal-China het hoofd te bieden, is Zondag in Sjanghai de politie
uitgerukt om hongerige menigten er van terug tehouden de rijstwinkels te
bestormen. De prijs van een pikol rijst is in één nacht gestegen van 25
tot 500 gouden joean dollar, wat volgens Reuter betekent, dat de gewonen
man geen reijst meer betalen kan. Men voorspelt een ..economische en socia
le ramp van „ongelooflijke omvang". Onder deze omstandigheden valt het
niet te verwonderen dat er sprake is van het aanknopen van vredesonder
handelingen door Chinese leiders.
De voormalige Chinese ambassadeur
in de Sovjet-Unie. Sjao Litze zoekt,
naar bericht wordt, contact met de
door de communisten geleide legers.
De commandant van de legers der
centrale regering in Noord.West-China
generaal Tsjang Sji Sjoeng wordt
genoemd in verband met een bezoek
aan president Tsjang Kai Tsjek en
aan de ambassadeurs der Sovjet Unie
en der Verenigde Staten te Nanking,
ten einde te pogen tot vrede te komen
Generaal Sjoeng zou een der weinige
hoge functionarissen der regering zijn.
„in wie de communisten vertrouwen
ste'len"
Bij Hsoefsjou beslissende
slag?
In welingelichte kringen te Nanking
wordt gemeld, ^dat een leger van hon
derdduizenden "manschappen van met
door de cor>»v."nisten geleide leger,
dat ui Zuid-Sjoentoeng en Oost-Ho-
can komt- zich ih het Noorden van
de provincie Kiangsoe opstelt om een
aanval in te zetten op Hsoetsjou. een
«poorw-gknooppunt van het net Tsipoe
Loenghai en het laatste bolwerk der
regeringstroepen tussen de Gele Rivier
er het T-mgfse-dal.. Uit dezelfde bron
verneemt men, dat de regering in de
buurt van Hsoetsjou met het oog op
een slag. die voor velen als beslis
send wórdt beschouwd een leger van
ec.i half millioen samentrekt.
Britten ontruimen Péiping en
Tsi ent sin
Generaal Jensisjan. de gouverneur
van de provincie Sjansi, waarvan d»
hoofdstad Tai-Joean door de commu
nisten werd belegerd, heeft gecapitu
leerd.
De Britse consulair.- eptoriteiten te
Rijping en Tientsin hebben de Britse
onderdanen, die in deze gebieden ver
toeven aangemaand ten spoedigste te
vertrekken, aldus meldt het departe
1 van Buitenlandse Zaken te Lon
den
Mao Tse Toeng triumphator
De communistische radio van Chi
na hééft een proclamatie van generaal
Mao Tse Toeng uitgezonden, waarin
het program van de Chinese commu
nisten is vervat: 1) het samengaan
van alle revolutionnaire elementen be
werken, 2) de Amerikaanse imperialis
ten verdrijven, 3) de dictatuur van
Kwomingtang ten val brengen, 4) een
republikeins, democratisch regime van
„Nationale Unie" vestigen.
Handelend over de communistische
overwinningen zeide de generaal, dat
de communistische strijdkrachten
2 600.000 nationalisten hebben gedood
of gevangen genomen, een vierde van
het Chinese grondgebied beheersen, 35
pCt. van de Chinese bevolking hebben
bevrijd en 29 pCt. van de Chinese ste
den, zijnde 596, hebben bezet. Thans,
zo zei hij, telt de communistische par
tij 3 millioen leden tegen 1 millioen
210.000 in 1945.
VEEL BEWOLKING
Veel bewolking met ••voornamelijk
in het Zuiden van het land enkele
buien. Meest matige en langs de Wad
den-eilanden nu en dan krachtige
Noord-Oostelijke wind, Ongeveer de
zelfde temperatuur.
„Vriendelijke groeten..."
Volgens het Sovjet Russisch nieuws
bureau TASS heeft generaal Tsjang
Kai Tsjek. president der Chinese re
publiek. „hartelijke gelukwensen en
vriendelijke groeten" aan regering en
volk der Sovjet Unie doen toekomen
ter gelegenheid van de herdenking
der Russische revolutie
PROCES IN SOFIA
Te Sofia is een proces begonnen te
gen negen voormalige afgevaardigden
van de Bulgaarse oppositie, onder be
schuldiging van verraad, sabotage en
anti-Sovjetrussische activiteit.
Voornaamste beschuldigste is Kosta
Loeltsjef, voormalig secretaris-gene
raal van de sCfcte'ai-demoeratische par-
tij.
Drie der beschuldigden zouden vol_
gens het Bulgaarse nieuwsbureau gede
tailleerde bekentenissen hebben afge
legd.
—O—
De Gaulle zegevierde
De uitslagen van de verkiering voor
de Franse Senaat welke gisteren .werd
gehouden, gaven De aulle een over
winning. De absolute meerderheid wel
ke zijn aanhangers verwachttten, heeft
hij echter volgens de laatst gepubliceer
de cijfers niet gehaald.
Nog onofficiële berekeningen geven
als volgt de resultaten van de stem
ming voor 202 zetels in de raad der
republiek: Gaullisten 114, socialisten 46
radicalen 43, onafhankelijken 19 com
munisten 16, MRP 14, PRL (rechtse
groepering) 3, andere partijen 7.
In de huidige Senaat hebben de so-
cialisen 62 zetels, de communisten 85.
de MRP 72.
De sterke teruggang vandecommu
nistische partij moet vooral geweten
worden aan de wijzigingen in de me
thode van kiezen.
October-revolutie
in Moskou herdacht
Te Moskou is gisteren met de tradi
tionele troepen-défilé's over het Rode
Plein en redevoeringen van vooraan
staande Russische leiders de 31ste ver
jaardag von de Octoberrevolutie her
dacht
De Sowjet-minister van Buitenland
se Zaken. Molotof, heeft gesproken in
het Bolsjoi-theater van Moskou.
Hij gaf een jaar-overzicht van de
ontwikkeling in de Sovjet-Unie, waar
bij hij concludeerde, dat „de succes
sen van het.Sovjet-volk bij de opbouw
van het communisme dagelijks groter
worden". Eind 1947, zo merkte Moiotof
op, bereikten de industrieën het P'O-
ductiepeil van 1940. De oogst was in
alle delen van het land goed en er
zal meer brood zijn dan het vorig jaar
Over de internationale situatie zeide
o m., dat de houding van de Ver. S.a-
en Groot-Brittannië sedert.de oor
log „aanzienlijk veranderd" was.. Zij
bes-"houwen thans de weg open naar
overheersing van de gehele wereld,
aldus Molotof, ofschoon zij het niet zo
openlijk zeggen.
Het Amerikaanse volk kreeg een
pluimpje: Het falen van de Republi
keinen bij de Amerikaanse verkiezin
gen toonde volgens Molotof, dat de
meerderheid van het Amerikaanse
volk hun „reactionair en agresl'ef pro
gram" verwierp.
Dir. Gen, der Prijzen waarschuwt:
De directeur-generaal voor de
prijzen, prof. dr. G. Brouwers,
heeft het Nederlandse bedrijfsle
ven gewaarschuwd dat het de
keuze heeft tussen „een groot
scheepse industrialisatie" en „de
bescherming van gevestigde be
langen" Dat is, zo zeide prof.
Brouwers, een keuze „tussen wel
vaart en werkloosheid".
Prof Brouwers gaf deze waarschu
wing op een Bondsvergadering van de
katholieke handels- en kantoorbedien
den in Utrecht.
Hij sprak na.v. de niewe rege
ringsmaatregelen ten opzichte van prij
zen en lonen.
De spreker verklaarde met nadruk,
dat van een wijziging in de loon- en
prijspolitiek geen sprake kan zijn en
zeide o.m.:
„Het streven in bepaalde gringen
van ons bedrijfsleven de verkregen
posities te consolideren, is funest. Al
le zgn. perikelen van landbouw, indu
strie, middenstand, enz. vallen in het
niet bij het ene grote perikel, dat de
export ten achter blijft bij de import
en ons economisch leven slechts met
behulp van buitenlandse credieten
draaiende blijft.
Ondanks bepaalde tekorten leeft Ne
derland in een schijnbare welvaart. Zo
dra de prijzen onzer exportproducten
op dc internationale markten sterk
gaan dalen en de credieten ophouden
verkeren wij in een noodtoestand, die
wij slechts kunnen voorkomen door
een „grootscheepse industrialisatie",
met name door een zeer krachtige be
vordering van de exportindustrie.
Wanneer wij dit niet kunnen volbren
«ee^ is- bij onz« sterk groeiende bevol
king een massale werkloossheid niet
te< voorkomen. „Deze industrialisatie
zal slechts zo laag zijn, dat zij lijven
beneden de concurrentieprijzen, die
straks op de buitenlandse afzetma'-k
ten zullen gelden".
Executie van Griekse zee
lieden opgeschort
De politieke commissie van de V.N
heeft Zaterdag haar voorzitter instruc
tie gegeven stappen te ondernemen bij
de leider van de Griekse delegatie om
dc doodvonnissen over tien Griekse
vakverenigingsleiders allen zeelieden
in te doen trekken.
De executie van acht der veroordeel
d enzou vandaag plaats hebben gehad,
maar de Griekse regering heeft reeds
bekend gemaakt, dat de executies wor
den opgeschort.
Men voegde daarvan evenwel toe,
dat dit besluit genomen was, nog voor
het verzoek van de V.N. te Athene be
kend werd.
/•an levenson
Truman heeft een uitgebreid programma voor sociale
en economische herzieningen
De Ver. Staten gaan hun twee
de „New-Deal" tegemoet. Dat
is het algemeen refrein van het
commentaar, dat door politieke
waarnemers op Truman's verkie
zingsoverwinning geleverd
wordt.
Reuters correspondent te Washing
ton ,Paul Scot Rankine zegt er o.m.
dit van: wanneer het Congres Janu
ari weer bijeenkomt, zal de hoofdstad
der V.S. er veel meer gaan uitzien
als het Washington van president
Roosevelt. Velen van de oude New-
Dealers, van wie de republikeinen ge
dacht hadden, dat zij de eerste jaren
niet meer in Washington zouden terug
keren zullen er weer verschijnen. Zij
keren terug met het vaste voornemen
president Truman ter zijde te staan
bij de verwezenlijking van een tweede
New Deal van sociale hervorming.
Het program dat Truman wil verwe
zenlijken, zal wat de voornaamste pun
ten betreft, er zo Uitzien:
1. Intrekking van de wet van Taft en
Hartley, die de bevoegdheden van de
vakverenigingen beknot, vaststelling
van een wettelijk minimumloon van
75 eems per uur.
2. Een wet op de prijsbeheersing, sta
bilisatie van de kosten
dei'houd
Nationale gezondheidszorg en ziekte
verzekering, nieuwe ziekenhuizen, kli
nieken, enz., verhoging van toelagen
ouden van dagen en invaliden
4 Verzekering van stemrecht voor de
negers en recht op tewerkstelling op
dezelfde voorwaarden als de blanken.
Verzekering van het recht op proces
en gehoord worden ook voor personen,
die van communisme zijn aangeklaagd.
Breken van industriële monpolies
Arbeiders in Bizöne gaan
eén dag staken
De Bizonale vakverenigings
raad te Frankfort heeft Zater
dag besloten een algemene sta
king van één dag uit te roepen
in de gehele Brits-Amerikaanse
zóne van Duitsland om kracht
bij'te zetten aan de eis tot maat
regelen tegen de stijgende prij
zen De datum van de staking
zal deze week worden vastge
steld.
De vakverenigingsraad, waarin zes
leiders uit de voornaamste gebieden
van de Brits-Amerikaanse zóne zitting
hebben, eist dat de Bizonale autoritei
ten een „economische noodtoestand"
afkondigen en in dit verband een aan
tal buitengewone maatregelen treffen.
In het bijzonder eist de raad de benoe
ming van een commissaris voor de prij
zen met buitengewone bevoegdheden,
een noodwet ter verscherping van de
prijscontró'e en strenge bestraffing
van zwarthandelaars, hamsteraars en
prijsopdrijvers.
De „Vrije Duitse Vakverenigings-
bond" vertegenwoordiger van arbei
dersorganisaties in de Sovjet zóne van
Duitsland, heeft gisteren 'n .schrijven
aan het bestuur der vakverenigingen
in de Westelijke zones verzocht om
een onmiddellijke interzonale vakver
enigingsconferentie „ten einde verde
re verslechtering van de levensomstan
digheden der arbeiders in de WeS",-
lijke zones te voorkomen".
„Arbeiders en employe's in West-
Duitsland worden op onmenselijke en
onbeschaamde wijze onderdrukt door
winstzoekende hyena's.
Slechts nauwe samenwerking tussen
de arbeiders der vier zónes kan met
vruéht de gevaren bestrijden van ho
gere prijzen en overmatige winsten"
aldus deze brief.
Hét Metropool orkest van Dolf van
der Linden heeft ervaren, dat men op
éép 'avond in twee verschillende lan
den een uitvoering kan geven. Na een
optreden te Hilversum, dat om 21000 u.
Zaterdagavond geëindigd was, is het
gezelschap per autobus naar Schiphol
vertrokken. Hier werd men opgewacht
door een gecharterde DC3. welke ter
stond het luchtruim koos -en de orkest
leden binnen 35 minuten naar Brussel
bracht. In de Belgische hoofdstad arri
veerden zij op een zodanig tijdstip, dat
zij om 23.00 uur hun uiteindelijke be
stemming hadden bereikt en zij op tijd
hun tweede uitvoering op één avond
konden aanvangen!
Als men de doorsnee burger vraagt
wat of democratie eigenlijk betekent,
krijgt men veel te horen dat burger»
van de staat door middel van verkie
zingen hun invloed kunnen uitoefenen
op de wijze waarop de staat in een pe
riode zal worden bestuurd.
En als de verkiezingen achter dt
rug zijn? Is het dan afgelopen met c«
democratie?
Het heeft er alle schijn van. Kiezer*
en gekozenen laten zich in de period»
tussen verkiezingen Weinig aan elkaar
gelegen liggen. Men kan eigenlijk wel
zeggen, dat er in het geheel geen com
tact is. Wellicht dat we een uitzon
dering moeten maken voor enkel»
goed georganiseerde partijen, waar de
partijleden nog wel eens nader ia
aanraking komen met verschillend»
vertegenwoordigers, door wat de kran
ten over het Parlement schrijven.
De kranten nu schrijven slechts wei
nig over de- Tweede Kamer en dan
nog in ze«r beknopte vorm. Bov- MeO
vermelden ■«*n die een bepaal
de richting vertegenwoordigen bijna
uitsluitend wat die richting aangenaam
is.
Wij willen niet verhelen, dat wjj
deze gang van zaken betreuren. Wil
de democratie sterk in een volk ver
ankerd zijn, dan moet er gedurig con
tact zijn tussen kiezers en gekozenen.
Nu leent ons kiesstelsel zich voor dit
contact niet bijzonder. In Engeland
ligt de zaak enigszins anders. Daar
heeft men een aantal districten en
een afgevaardigde wordt voor dat dia
trict gekozen. We hebben het stelsel
ook in Nederland gekend. Het had o.i.
grote voordelen boven het stelsel van
Evenredige vertegenwoordiging.
In Engeland is het nu gewoonte, dat
de afgevaardigden in het Lagerhuis re
gelmatig hun district bezoeken en voor
de mensen de gelegenheid openen om
over verschillende onderwerpen met
hen te spreken. Deze bijeenkomsten
gaan niet van d^ partij uit, waarvoor
de afgevaardigde gekozen is. Ze zijn
ook niet uitsluitend voor partijleden.
Men huldigt hier het standpunt, dat
het gehele district recht heeft op de
belangstelling van het gekozen lid. De
bijeenkomsten worden dan ook door
vogels van diverse pluimage bezocht
Wij zouden wensen, dat-ook in Neder
land een vorm gevonden kon worden,
waardoor dit regelmatig contact nissen
kiezers en kamerleden mogelijk wm
Niet het con'a^ tussen Partij en Ka
merlid
Wellicht dat sommigen de vrees zou
den koesteren, dat het kamerlid d»
slaaf van het publiek zou worden. WJJ
delen deze vrees niet. We geloven, dat
onze kamerleden daarvoor te veel rug
gegraat hebben. Wij zijn juist meer
bevreesd voor het feit, dat de kamer
leden zich niet meer volksvertegen
woordigers voelen, maar vertegenwoor
digers voor hun partij.
Ket spreekt vanzelf, dat men rijn
principes handhaaft. Een gezonde de
mocratie eist echter dat de volksverte
genwoordigcr leeft temidden van het
volk en niet er boven.
Zo bezien biedt het districtenstelsel
grote voordelen.
-Camouflage-advertenties voor
„luchtbrug" Praag Tel-Aviv?
Volgens nadere onthullingen over
het bestaan van een „luchtbrug" voor
wapensmokkel uit Tsjecho-Slowakije
naar Palestina door een „deserteur
uit de Israëlische luchtmacht", aldus
wordt uit Parijs gemeld, zou het re-
cruteren van personeel voor de lucht
brug geschieden door middel van
gecamoufleerde advertenties in Euro
pese bladen. Een candidaat werd in
contact gebracht met agenten in New
York, Parijs, Rome of andere steden
en zijn militaire staat van dienst werd
nagegaan. Een adres in Lichtenstein
en een bekend hotel in Parijs, in de
buurt van de Champs Elysees, zou
den schakels vormen in de keten
Volgens de Romeinse correspondent
van de „News of the World" zouden
maandelijks twintig Joodse piloten
worden afgeleverd door 'n vliegschool
bij 't vliegveld van Rome, die geregi
streerd zou staan als oefenplaats voor
amateur-piloten.
De piloten zouden naar Palestina
ofwel Tsjecho-Slowakije worden ge
bracht, waar zij vliegtuigen uit de
Sovjet-Unie zouden oppikken.
Op het protest, dat Washington
heeft laten horen, heeft Praag geant
woord dat wapenverzending een zaak
is, „die Amerika niet aangaat".
Een woordvoerder te Tel Aviv
heeft het bestaan van een luchtbrug
met Praag ontkend.
ZWART VLEES BRACHT DERTIG
MAN IN ARRE3T
De politie te Doetinchem is reeds
enkele weken bezig met het onderzoek
naar een complot, dat zich o.m. bezig
houdt met het verrichten van clan
destiene slachtingen. Reeds meer dan
dertig personen zijn aangehouden.
Men verwacht nog meer arrestaties.
SKYMASTER STORTTE NEER
Een Amerikaanse Skymaster, die bij
de voorziening van Berlijn via de
luchtbrug was ingeschakeld, is bij
Fassberg (Britse zóne) neergestort.
Er is niemand om het leven geko
men.
BEVIN MET VACANTIE
Ernest Bevin verlaat vandaag Lon
den voor een vacantie van drie weken
aan de Zuidkust van Engeland.
Bevins plan maakt een eind aan de
geruchten, dat de ministers van Bui
tenlandse Zaken der Westelijke mo
gendheden spoedig bijeen zouden ko
men ter bespreking van het ontwerp
van een Noord-Atlantisch pact.
WALCHEREN HERDACHT INVASIE
Gisterochtend is op de landings
plaats te West-Kapelle de landing van
de Britse commandotroepen op de eer
ste November 1944 op Walcheren
plechtig herdacht. Er was een deputa
tie van de Britse marine onder bevel
van captain Hogg en commander
Gillespie.
DISTRIBUTIE.FRAUDE IN
ENKHUIZEN
Door van de in te leveren opplakvelen
goede textielpunten af te halen en
niet aangewezen punten er voor op te
plakken, is er in het ditributiekantoor
van Enkhuizen fraude gepleegd.
Enige honderden textielpunten wer
den op deze manier „in de wacht ge
sleept". Drie dames kregen een pro
ces-verbaal en werden ontslagen en
twee ambtenaren.
Een zekere S. bleek in het bezit van
een aantal ingewisselde bonnen, maar
hij ontkent enige schuld te hebben. Hij
zal voor de Off. van Justitie te Alk
maar worden geleid.
„GRAND PRIX" VOOR
NEDERLANDSE
De „grand prix de roman francais"
werd dit jaar verdeeld onder drie au-
teus. Een van hen i« een Nederlandse.
Lucie MarchaL echtgenote van de
dir. van het Amsterdamse Wilhel-
minagasthuis, de heer Veldhuyzen.
FELICITATIE VOOR ERE.L1D
TRUMAN
De Maastrichtse zangvereniging „Ma-
streechter Staar" heeft president Tru
man telegrafisch gefeliciteerd met zijn
verkiezingsoverwinning. Truman is ere
lid van het koor.
PERZISCH PREMIER GAAT HEEN
De Perzische kranten melden, dat de
eerste minister, Abdoel Hoessein Hasjir
het ontslag van zijn regering heeft
aangeboden.
De regering zou verbitterd zijn door
de obstructie, die een aantal afgevaar
digden in het parlement hebben ge
voerd.
Maar vier dagen geleden kreeg zü
nog een vertrouwensvotum.
VAN MOOK D P.
Dr. Van Mook en echtgenote daal
den Zaterdagmiddag met een KLM-vo
gel op Schiphol neer. Béhalve min.
Drees en kapt. Buhrmann, adjudant
van de koningin, wachtte een leger
tje persmannen hem op.
Vraagt u mij niet wat mijn plan
nen zijn", zeide hij glimlachend. Ik
heb er geen. Ik ben een -displaceel
Person".
onze kleine tovenaar
