Ikmaaidei
N.HOLLANDSE
PERS 1945
Russen verscherpen controle op Brits
Amerikaanse luchtbrug
Truman desnoods
naar Moskou
Nog derde zitting noodzakelijk
voor Hoogwouder moordzaak
Misbruik?
5' JAARGANG N*. 1380
DONDERDAG 11 NOV. 1948
Uitgave Stichting „De Vrije Alkmaarder";
Exploitatie N.V. Sprekend Papier, Alkmaar.
Abonnementen ƒ0.30 per week 1.25 per
maand 3.65 p. kwart, by vooruitbetaling
Advertenties 14 ct. per mm., fami!ieberich_
ten 18 et. Bij contract aanzienlijke kortirn»
Verantw. redacteur: J. v. Zoonen Bureau, Ridderstraat hoek Oudegracht TeL K 2200 3971
En Britten geven Berlijn nieuwe garanties
De Sowjets hebben gisteren de
Amerikaanse autoriteiten meegedeeld,
dat zij voortaan alle niet-ge'nden'iïi-
ceerde vliegtuigen boven de rSowjet-
zóno tot landen zullen dwingen, even
als alle buitenlandse vliegtuigen bo
ven die zóne, die buiten de in/slteor-
ridors vliegen.
De Amerikaanse generaal Gaily
heeft de Russen medegedeeld, dat
men de volledige verantwoordelijk
heid op de schouders van de Sowjct-
autoriteiten zal leggen, indien door do
Russische actie letsel aan perö-meel
of schade aan vliegtuigen zal wórden
toegebracht.
Intussen heeft Henderson, de Britse
minister van Luchtvaart, te Berlijn
medegedeeld, dat men op het vlieg
veld Gafow bezig is natriumverlich-
ting aan te brengen. Het gaa* bier
om 'n nieuwe Britse uitvin i'n*. waar
door vlietuigen in staat worden ge
steld veilig te landen, wanneer bet
zicht minder dan ongeveer 808 mevr
is en meer dan ongeveer <10 meter
Radar zal worden gebruikt, wanneer
het zicht nog kórter is en in de afge
lopen veertien dagen zijn reeds 1109
vliegtuigen door middel van radar op
Gatow geland.
Henderson verklaarde, dat alle au
toriteiten er van overtuigd waren, dat
het mogetiik 7.011 ?iin de luchtbrug
In Ncmkina en
Sjanghai staat
van beleg
NEDERLANDERS AANGERADEN
TE EVACUEREN
Op persoonlijk bevel van Maarschalk
Tsjang Kai Sjek is in Nanking en
Sjanhai de staat van beleg afge-
kondingd in verband met de plunde
ring van rijstwinkels. Van 24 tot 5
uur geldt een uitgaansverbod en met
ingang van Donderdag zal te Nan
king in honderd door politie bescherm
de winkels onder controle rijst worden
verkocht.
Rijst en meel zijn thans practisch on
vindbaar te Nanking, waar de bevol
king van zoete aardappelen leeft, de
enige voedingswaar Welke op de markt
te verkrijgen is. De meeste restaurants
zijn gesloten behalve de luxe-restau
rants.
Naar aanleiding van de toestand in
Noord China heeft de Ned. Ambassa
de in China de ongeveer 150 Nederlan
ders in dit gebied, voornamelijk missi
onnarissen. dringend aangeraden te
evacueren.
In Enqeland te'evisie in
de bioscoop
In Engelse bioscopen zullen televi
sie-voorstellingen worden vertoond:
tot dit besluit is men gekomen na 2
jaar onderzoekingswerk.
Er zullen twee methoden worden
onderzocht, namelijk directe projec
tie en projectie via de gewone film
projector, waarbij het televisie-beeld
wordt gefilmd. In het tweede geval
is de film na 60 seconden gereed,
waarna deze op het doek van de bios
coop geprojecteerd wordt. Er zullen
televisie-studio's worden opgericht en
volgens het plan zullen de eerste ex
perimenten in drie Londense biosco
pen worden gehouden.
NEDERLANDS SCHEEPJE BIJ
DENEMARKEN GESTRAND
Het Ned. motorschip „Flora" (170
ton) uit Groningen strandde tijdens
een zware storm bij Hoebanaes (Zuid-
Zweden). Het is nog niet bekend hoe
vast het schip aan de grond zit. Een
Deens bergingsvaartuig is te hulp ge
roepen.
IQEMHNBGHljNi
gedurende de gehele winter te hand
haven.
De voorziening van Berlijn door de
lucht zal zelfs niet alleen gedurende
de winter, doch zolang als noodza
kelijk is worden gegarandeerd Hen
derson sprak berichten tegen, dat via
de luchtbrug oorlogsmateriaal naar
Berlijn gebracht zou worden.
Tabak voorlopig niet van
de bon
Een kansje in Februari
(EIGEN BERICHT)
In sommige bladen verscheen on
langs het (overigens reeds vaker ge
publiceerde) nieuws, dat door rokend
Nederland zozeer begeerd wordt: de
tabak zou deze keer stellig van
de bon gaan en wel nog in Decem
ber of per 1 Januari.
Naar wij vernemen wordt dit In
kringen van tabaksfabrikanten echter
uitgesloten geacht. Men heeft zich
daar naar aanleiding van de bedoelde
persberichten in verbinding gesteld
met Den Haag en deze „bevoegde zij
de" spreekt categorisch tegen dat van
opheffing der tabafcsdistributie bin
nen korte tijd sprake zou kunnen zijn.
Onder de detaillisten leeft, nara
ons bleek, ook algemeen de overtui
ging, dat opheffing der tabaksdistri
butie in het huidige stadium funest
zou zijn. De voorraadpositie laat bet
niet toe; er is veel te weinig óm de
behoefte te dekken.
Wel wordt binnenkort een regelma
tige voorziening van onze markt mei
Balkantabakken verwacht, in het ka
der van de handelsovereenkomst die.
Nederland met Bulgarije sloot Welke
invloed deze aanvoer echter zal neb
ben op onze tabakspositie is nog niet
geheel te overzien, daar er nog an
dere factoren in hef spel zijn. Boven
dien is de Balkan-tabak (die overi
gens van uitstekende kwaliteit kan
zijn) bij het Nederlandse publiek niet
zo gewild.
Indien alle omstandigheden :o gun
stig mogelijk zijn,'kan de tabak wor
den vrijgegeven, maar zeker niet eer
der dan in Februari.
St. Pietersberg zal
worden afgegraven
In Den Haag is een bijeenkomst ge
weest van de minister van Economi
sche Zaken, de minister van Onderwijs
en de directie van de Encie-eementfa-
brieken in Zuid-Limburg, waarbij van
regeringszijde aan de Encie-directie me
degedeeld is, dat de regering voorne
mens is, haar voor 60 jaren concessie
te verlenen tot het afgraven van de
St. Pietersberg. De Encle is van plan
bij de St Pietersberg een fabriek te
bouwen
In verband met de cementvoorzie-
ning van ons land. die voor de bouw
nijverheid van het hoogste belang is.
is de regering heengestapt over het
bezwaar, dat door de afgraving een
stuk natuurschoon zal verdwijnen.
Ook herbergen de grotten van de St-
Pietersberg een vleermuizenverzame-
ling, welke enig in Europa is
(Geldig tot Donderdagavond)
TAMELIJK KOUD
Plaatselijk nevel of mist. Overigens
half tot zwaar bewolkt, maar overwe
gend droog weer. Zwakke tot matige
wind tussen Zuid en Zuid-Oost. In
het Noorden van het land iets kouder
overigens weinig verandering in tempe
ratuui-
In de werkplaatsen van het V'atf-
caan is dit mozaïek vervaardigd. Ge
vat in een gouden lyst is het Maan
dag per vliegtuig naar Nederland
getransporteerd en thans staat het
tentoongesteld in het Paleis ie A dam.
Het een geschenk van Paus Pius
XH voor Prines Wilhelmina en stelt
de Perzische Sybille voor als schrij
vende vrouw.
Radio Moskou heeft gisterochtend
voor het eerst gewag gemaakt van.de
mogelijkheid e«n ontmoeting tussen
president Truman en generalissimus
Stalm,
De radio verklaarde o.m. dat „som
mige Amerikaanse correspondenten
menen, dat de president der Ver. Sta
ten zozeer een vreedzame oplossing
van de internationale problemen ver
langt, dat hij, ingeval Stalm in de on
mogelijkheid zou verkeren Moskou
te verlaten, wellicht zelf bereid zou
zijn zich naar de Sowjet-Unie te he
geven.
BRUNE'S VRIENDIN IN VRIJHEID
Op verzoek van haar raadsman werd
aan het eind van de zitting van het Bij
zonder Hof te Arnhem de vriendin en
helpster van de Purmerentfer logement
houder Brune, Puck Klostermann- in
vrijheid gesteld. De procureur-fiscaal
had een jaar gevangenisstraf voorwaar
deüik met een proeftijd van drie jaar
geëist.
In verband met een blessure is het
uitgesloten dat de uitstekende Belgi
sche buitenspeler Lemberechts op 21
November a.s. te Antwerpen met het
Belgische elftal tegen Nederland mee
speelt
Amerika maakt wapens
tegen duikboten
De tienduizend ton metende Ame
rikaanse kruiser Dayton, die dateert
van 1945, wordt opgelegd bij Ameri-
ka's „motbalvloot", waardoor meer
manschappen en geld beschikbaar zul
len komen voor uitvoering van het
anti-duikboot-, vliegdekschip_ en des
troy'er-programma. AFP meldt dat de
Amerikaanse Schout bij Nacht James
het bestaan van nieuwe Amerikaanse
anri-auikbootwapens heeft onthuld.
James zeide, dat met tweehonderd
met „Schnorkel-apparaten" uitgeruste
duikboten de gehele Amerikaanse koop
vaardijvloot gekelderd zou kunnen wor
den.
Volgons de Amerikaanse voorlich
tingsdiensten zou de Sovjet-Unie thans
of binnenkort over 250 tot 350 Schnor
kei-duikboten beschikken die geprodu
ceerd zouden v/orden onder leiding
van Duitse deskundigen.
GROOT VERLOF VOOR A.S.
STUDENTEN
Aan dienstplichtige onderofficieren,
korporaals en soldaten, die de studie
aan een universiteit of hogeschool
wensen aan te vangen of voort te zet
ten, kan ongeacht de lichting, waar
voor zij voor de dienstplicht zijn in
geschreven, groot verlof worden ver
leend, indien zij voor 1 Januari 1947
voor eerste Oefeningen in werkelijke
dienst zijn gekomen en zij sedertdien
onafgebroken in werkelijke dienst
zijn geweest
DOUANE KENT ZIJN KLANTJES
Met het troepenschip „Waterman-'
kwamen ook 300 Chinezen in Rotter
dam aan, bestemd als bemanning voor
zes in Nederland in aanbouw zijn Ie
schepen van de K.P.M.
De reputatie van de Chinese zeelui
deed de douane tot een nauwgezet
onderzoek van de bagage besluiten:
met succes want uit een onder
broek kwamen gesmokkelde sigaret
ten te voorschijn. De eigenaar kijkt
ongerust toe
We vonden een kluitje „Americana"
op de telex. In Harrisurg (Pennsyl-
vanië) was het gister „gilmlachdag"
waarop de plaatselijke optimistenclub
1000 dollars uitloofde voor de prettig
ste „glimlach".
Een lollige beweging was het ook
in San Antonio (Texas) waar een
rechter zich door een andere rechter
hoorde veroordelen tot 3 dagen gevan
genisstfaf wegens - belediging van het
hof. De veroordeelde rechter had zijn
straffende collega niet als benoemd
willen erkennen en Weigerde daarom
z'n zetel in te ruimen. Nog een ver
haal uit Texas? In een gevangenis
werd tijdens een uitvoering een eollee
te gehouden met 19 bussen, waarvan
er naderhand één vermist werd. Het
aoor de gevangenen zelf geredigeerde
huisorgaan klaagde, dat er zich onder
de genodigden bij de uitvoering een
„schurk" had evonden....
In Australië, in Melbourne, hebben
dokters* een knappe operatie verricht.
Uit de hartslagader van 'n meisje werd
een gedeelte van 4 cm verwijderd zon
der dat de bloed-circulatie stagneerde
De chirurgen vergeleken de operatie
met „het verstellen van een tuinslang
zonder de kraan af te zetten". Een ope
ratie in Trumans Witte Huis ging min
der goed. De ambtswoning van de
president verkeert volgens Reuter in
een alarmerende staat van verval, zo
erg, dat Miss Trumans piano half
door de vermolmde vloer zakte.
Het huis wordt nu opgeknapt en de
familie Truman woont tijdelijk elders.
Zuurpruimen denken misschien, dat
Truman z'n tegenstander Dewey door
de vloer heeft willen laten zakken als
Gallup gelyk gekregen had. Wij gelo
ven 't niet!
Me( goed nieuws
Minister Stikker op weg
naar huis
Minister Stikker is vanmorgen per
vliegtuig naar Nederland vertrokken
Op de foto minister Stikker en de
Republikeinse premier Moh Hatta tij
dens hun onderhoud in Djokja.
Ruhr-industrieën
weer in Duitse
handen
Britse en Amerikaanse autoruiten
hebben gisteren onverwacht medege
deeld, dat zö bereid zyn de sleutel-
industrieën van West-Duifsland (steen
kool-, ijzer- en staal bedrijven) over
te dragen aan Duitse beheerders. Er
zal evenwel een strenge controle blij
ven bestaan op trustvorming. Over
de kwestie van particulier eigendom
of socialisatie zal „een representatie
ve, vrtf gekozen Duitse regering" moe
ten beslissen. Voormalige Nazi's mo
gen in geen geval als eigenaar terug
keren, terwijl de regeling niet geldt
voor bedrijven, waarvan het eigen
domsrecht per 1 September 1939 voor
meer dan 50% berustte bij gealli
eerde belanghebbenden.
De Fransen hebben medegedeeld
het besluit niet te kunnen goedkeuren.
Zij erkennen de logica, doch leggen
het zwaartepunt op een andere rede
nering: de herinnering aan twee we
reldoorlogen in één generatie. Het
Franse standpunt zal ter kennis ge
bracht worden van de zesmogendhe-
Onconferentie over de Ruhr, welke
vandaag fe Londen begint
Van 2430 Jan. wordt weer de ster
rit van Monte Carlo gehouden. Amster
dam is èèn der plaatsen, die in de
routes is opgenomen.
De G. ontkende nu aandeel in dood van
Jaap Heida
Voor het doek valt ovei de beruchte moordzaak te Hoogwoud zal nog een
derde zitting nodig zyn. Dinsdag hebben Sara V. en Hendrik de G. te Am
sterdam terecht gestaan in hoger beroep, doch tot een uitspraak is het niet ge
komen. De zaak werd n.1. aangehouden omdat hef Hof meende, dat het
noodzakelijk was een psychiatrisch rapport te laten uitbrengen door een ze-
nuwspecialist-
Zoals bekend hebben de beide ver
dachten tijdens de eerste zitting te Alk
maar bekend de echtgenote van Sara
V., Jaap Heida, door het mengen van
rattenkruid in zijn eten te hebben ver_
moord. Nu, in Amsterdam, wilde De
G. slechts toegeven, dat hij het vergift
had gekocht en dat Sara V. het haar
echtgenote had toegediend.
De G. motiveerde de.ze gewijzigde
verklaring met de opmerking, dat hij
in eerste instantie Sara's schuld had
willen verlichten. „Nu mij alles in de
schoenen geschoven wordt", zo zeide
hij, ,moet ik op de eerste verklaring
terugkomen".
Bovendien hield hij nu stijf en strak'
vol niet geweten te hebben, dat het ver
gif dodelijk was. Hij meende slechts
dat Heida er ziek van zou worden
Sara V. bleef volkomen bij haar be
kentenis en uit haar houding viel op
te maken, dat zij de verklaringen van
haar minnaar als een soort verraad
beschouwde. Zij zei zelfs, dat de G.
haar tot de daad had aangezet. Na de
dood van Heida zou zij dan met De
G. Weglopen, doch zij kon haar kinde
ren niet alleen achter laten.
Wachtmeester Fix. een der getuigen,
legde een voor De G. ongunstige ver
klaring af. De voormalige chauffeur
stond in Hoogwoud bekend als een
fantast en vrouwenjager en hij was van
mening, dat De G. Sara V. voor en
na de dood van Jaap Heida maar
iets wijs had gemaakt.
Mr. Berkhouwer, verdediger van Sara
V., deelde aan het Hof mede, dat zijn
cliënte zo spoedig mogelijk een uit
spraak wilde om aan de onzekerheid
een einde te maken. De verdediger
van De G. kon zich met het uitbren
gen van een rapport door de zenuw,
specialist verenigen - waartoe tenslotte
besloten werd.
Een advertentie, die een dezer dages-
by ons binnen kwam en waarover di^
rectie en redactie overleg pleegde^
heeft bij ons twee vragen doen rijzen
De advertentie was afkomstig van
een ex-politieke delinquent, die een be
trekking zocht. Tot zover niets onge
woons. Wanneer de straf voor de mi»
daad is uitgezeten, moet er weer opw
name in de maatschappij mogelijk zijn
al moet er soms een bepaalde tegen
zin overwonnen worden. Het ongewo
ne was echter, dat degene die hier eea
betrekking zocht, boven de advertentie
zette: Ex-politieke delinquent
Dat is bevreemdend. Zo min
men verwacht, dat een inbreker of zak
kenroller, die een betrekking zoekt
boven de advertentie zet: ex_inbrektr
of ex-zakkenrollerzo min ver
wacht men dit van een politieke del
linquent.
TenzijEn nu komen de vragen
die deze advertentie bij ons heeft doe»
opkomen
Er zijn twee mogelijkheden. De eer
ste is, dat het Nederlandse volk In
zijn geheel zo verbitterd is, dar dó
ex-polifieke delinquent geen karig heeft
om een betrekking te krijgen behalve
bij zijn lotgenoten en er dus maar bij
vermeldt, dat hij tot de delinquenten
behoort, omdat bet hem verveelf tel
kens voor het hoofd gestoten te wor
den. De tweede mogelijkheid is. dat
Qe politieke ^delinquent door het uit
zitten van zijn straf noch verbeterd,
noch veranderd is en wrokkend over
de geleden nederlaag het gezelschap
van zijn vroegere bondgenoten onzqekt
Dat hij kliekjes vormt, die opponeren
tegen verkeerde maatschappelijke toe
standen, niet om het verkeerde, maar
uitsluitend uit woede ove*- de verloren
positie.
We hebben de indruk net laat
ste maar al te dikwyls het geval is.
We hebben nu al enkele jaren kunnen
constateren, dat ons volk over het ge
heel genomen zachtmoedig gestemd
is tegenover hen, die in de ure des
gevaars (om het voorzichtig uit ie
drukken) hinderlijk waren.
Uit deze conclusie volgt uiteraard,
dat er sprake is van samenhokken van
ex.politieke delinquenten, met alle na
re gevolgen van dien. Laten degenen,
die het aangaat en die dit lezen (al
vlijen we ons niet met de hoop. dat het
er velen zullen zijn) zich er op bezin
nen, dat ze het recht hebben om in
de samenleving te worden opgenomen.
laar alle wanneer ze er voor zor
gen dat ze in ons land niet opnieuw
de wonde plek vormen, die ons gedu
rende een aantal jaren zo vee] narig
heid heeft bezorgd. Ze hebben dc no
dige bescheidenheid in acht te nemen.
Het is juist omdat we de gelegenheid
wilden aangrijpen iets over dit onder
werp te schrijven, dat er in gemeen
overleg besloten is de advertentie op
te nemen, al hadden we dan ook de
indruk dat het een „demonstratieve"
uiting was van iemand, die nog steeds
niet heeft ingezien, dat hij fout is ge
weest.
v.Z.
GERECHTELIJK ONDERZOEK
NAAR RAMP MET NIJMEGEN"
In het Engelse Lagerhuis is medege
deeld, dat een gerechtelijk onderzoek
zal worden ingesteld naar de ramp met
de Nederlandse Constellation „Nijme
gen" bij Prestwick in Schotland, waar
bij alle veertig inzittenden om het le
ven zijn gekomen.
Zodra de nodige voorbereidingen
zijn getroffen wordt het onderzoek uit
gevoerd. Er zal geen verklaring om
trent het ongeluk worden afgelegd,
voordat het rapport van het Hof is
overgelegd,
onr«* kleine tovenaar
