Ikmaaidei
*20
N.HOLLANDSE
PERS 1945
Proces tegen onderwereld - figuren van
kamp Amersfoort begonnen
In zeven dagen om de wereld
Gelijkstelling
5' JAARGANG N° 1385
WOENSDAG 17 NOV. 1948
Uitgave Stichting „De Vrije Alkmaarder";
Exploitatie N.V. Sprekend Papier, Alkmaar.
Abonnementen ƒ0.30 per week ƒ1.25 per
maand 3.65 p. kwart, bij vooruitbetaling
Advertenties 14 ct per mm., familieberich
ten 18 ct. Bij contract aanzienlijke korting.
Verantw. redacteur, J. t. Zoonen Bureau, Rldderitraat hoek Oudegrachi Tel. K 2200 3971.
De tenlastelegging vermeldt tal van
weerzinwekkende misdaden
Het Bijzonder Gerechtshof te Amsterdam begon gisterochtend met de be
handeling van de zaak tegen de beruchte ondercommandant van het con
centratiekamp Amersfoort, Kotalla. c.s.
Weerzinwekkend zijn de misdaden, die deze verdierlijkte mensen hebben
bedreven. Voor dit proces bestond grote belangstelling; de publieke tribu
ne was geheel gevuld toen de namen werden afgeroepen van de ver
dachten: Josef Kotalla, 40 jaar oud, kantoorbediende, Karl Berg, 41 jaar
oud, politiebeambte, Josef Oberle, 56 jaar oud, schaapherder (toen Oberle
zijn beroep noemde, het beroep van een rustig, vredelievend mens, ging
door de zaal een onderdrukt honend gelach) Hugo Hermann Wolf, 56
jaar oud. Edwin Alscher, 60 jaar oud, Ernst Maij. 42 jaar oud. Edmund
Brahm, 52 jaar oud
Di ar werden ze door andere bewa
kers neergeschoten. Prof. Borst ver
klaarde over de kamp-„chirurg" dat
deze „geen grein verstand had van
geneeskunde" Operaties werden uit
gevoerd zonder narcose, met een bot
mes. Zelfs benen en vingers werden
op deze-manier geamputeerd.
Kotalla een der
ergsten
De dagvaarding van elk is een lugu
ber verhaal, dat bij de vele getuigen
en belangstellenden pijnlijke momen
ten in de herinnering terugroept- Ko-
tëlla blijkt een van de ergsten te zijn
geweest. Zijn dagvaarding spreekt over
het neerschieten van ruim 100 gevan
genen. Hij mishandelde weerloze zie
ke gevangenen met handen, vuisten en
«en knuppel. Kotalla liet honden op
de gevangenen los, sloot de mensen op
in een bunker, liet ze uren, dagen en
zelfs weken strafstaan in de zgn. „Ro.
zentuin" En verder mishandelingen
van allerlei aard, de ene nog erger,
gruwelijker dan de andere. Voor elk
der verdachten gelden bijna dezelfde
feiten als voor Kotalla, alleen Berg
en May hebben het neerschieten van
72 Russen nog op hun geweten.
Het eeijt komt de moord no de Am
sterdamse wethouder A. S. De Miran
da ter sprake. Voor de komst van de
wethouder werd in het kamp al
«temming tegen hem gemaakt en toen
hij dan ook arriveerde werd hij het
slachtoffer van een opgehitste bende,
bestaande uit Nederlandse en--Buir*é
SS-ers Onder de vreselijkste marte
lingen werd De Miranda binnen 3 da
gen na aankomst in het kamp ver
moord.
Massa-graven
Twee ambtenaren van de dienst
identificatie en berging, die de gra
ven in de omgeving van het kamp en
op de .e-isderheide hebben blootge
legd .vertellen, dat zij 33 graven heb
ben gevonden, waarin zich 439 lijken
bevonden. Daarnaast werden nog '26
graven gevonden met Joden en Rus
sen, die ook nog honderden lijken be
vatten Een gruwelijke lijst van geval
len wordt voorgelezen: nr. 1: nek
schot, nr. 2: schot in de slaap waar
door de schedel is weggeslagen, nr 3
gevonden met ijzerdraad om de nek
Het ene gruwelijke relaas volgt op
het andere. Er werden groepen gevan
genen ..vrij gelaten". Zij konden hun
ogen en or<m niet geloven. maar het
kanrphek ging voor hen open. Even
verderop wachtte een groep gewapen
de ploerten hen op zij werden naar
de Leusderhei vervoerd en daar af
gemaakt.
Dr I Wessel die van de oprichting
van het kamp daar als gevangene ver
toefde. vertelde o.m. dat zelfs men
sen met hoge koortsen, na zgn. ,.keu-
ringen"van 100 per uur, werden door
gestuurd naar Duitsland.
De toestand waarin de door honger
uitgemergelde Russische gevangenen
verkeerden, was „onbeschrijfelijk"
Prof Borst, die in Jan. '42 in Amers
foort kwam, verklaarde dat 30 pCt.
der gevangenen aan hongeroedeem
leed.
„Liefhebberijen"
Mensen, die elke dag konden ster
ven, werden opgejaagd om te werken.
Dr. Ten Cate, als getuige gehoord, ver
telde van Berg, dat deze een speciale
voorliefde voor het „berijden" van
Joden had. Hij ging dan bij een zijner
uitgemergelde slachtoffers op de rug
zitten en joeg hem met zweepslagen
op de appélplaats heen en weer Ge
vangenen werden soms in de „verbo
den zone" gejaagd met knuppels.
Op 18 November a«. wordt de zaak
Berg voortgezet, op 20 November volgt
Kotalla, op 22 Nov. Oberle en Brahm,
op 23 Nov. Wolf .op 24 Nov. Alscher
en May.
Het slot van deze zaken volgt op 29
en 30 November, Wanneer alle requi
sitoirs en pleidooien gehouden worden.
(Geldig tot Woensdagavond)
PLAATSELIJK ENIGE REGEN
Wat toenemende en aan de kust tij
delijk krachtige wind tussen Zuid en
Zuid-West. Meest zwaar bewolkt met
plaatselijk enige regen. Weinig veran
dering in temperatuur.
Voorzichtige toenadering
tot Republiek
Uit Den Haag wordt medegedeeld,
dat na de zitting van de ministerraad
waarin minister Stikker verslag uit
bracht, is overgegaan tot 't samenvat
ten van het standpunt der Nederland
se regering.
Dit standpunt zal binnen enkele da-
een aan de Republiek worden bekend
gemaakt. Er wordt met nadruk op ge
wezen, dat „tot dusverre geen sprake
is van overeenstemming, nog minder
van een nieuwe overeenkomst met de
Republiek".
Mildere straf voor
Ratio Koster?
Gistermorgen diende voor het Hoog
Militair Gerechtshof te Den Haag het
beroép van de 21 jarige dienstplichti
ge soldaat Ratio Koster, die 20 April
1948 door de krijgsraad te velde .(Zd.)
veroordeeld werd tot een gevangenis
straf van 3 jaar omdat hij in Juli 47
een extra-editie vair het maandblad
..Eén" van het A]g. Ned. Jeugd Ver
bond verspreid had in de kazerne te
Grave.
„Maak van onze soldaten geqp SS-
ers" was de titel van het artikel daf
de Krijgsraad krijgstuchtondel-mijnend
achtte. Het handelde over de gebeur
tenissen in Zuid Celebes.
De proc fisc. achtte het vonnis
iuist. maar de strafmaat te zwaar. Hij
stelde anderhal* jaar met aftrek van
de 15 maanden detentie voor. De uit
spraak volgt over 14 dagen. Ratio
Koster werd niet onmiddellijk in vrij
heid gesteld, wat de verdediger mr
Stokvis had verzocht
Japanse Rijksdag
wordt ontbonden
De Japanse minister-president, Jos-
jida, heeft in een proclamatie medege
deeld, dat de Japanse Rijksdag ont
bonden zal worden; De regering bleek
bij een bepaalde stemming in de min
derheid.
De proclamatie heeft in''Amerikaan
se kringen grote beroering gewekt.
Men vat baar op als een uitdaging
van de bezettende overheid en een in
breuk op de nieuwe grondwet.
V.N. beveelt in Palestina
wapenstilstand
De Veiligheidsraad heeft de Arabie
ren en Joden bevel gegeven een wa
penstilstand voor 'geheel Palestina tot
stand te brengen en onderhandelingen
te beginnen voor een blijvende vrede.
Moskou stemt in met
stap van Evatt en Lie
Truman niet naar Stalin
De Sowjet-Unie heeft n.a.v. de stap
van Evatt en Trygve Lie laten weter,
dat zij „hun opinie over de bete #?nis
van persoonlijk contact tussen de lei
ders van staten voor verbetering der
betrekkingen" deelt.
Een dergelijk instemmend antwoord
schijnt niet van de Westelijke drie te
kunnen worden verwacht. Truman
heeft in een persconferentie verklaard,
dat de besprekingen over Duitsland
niet zullen worden hervat voor de
blokkade van Berlijn is opgeheven.
Hij zei voorts, geen plannen te hebben
voor een ontmoeting met Stalin. Zijn
uitnodiging aan Stalin om naar Was^
Eington te kómen was echter Jogê
steeds geldig.
ZO KOMT BELGISCH ELFTAL
TEGEN NEDERLAND JUIT
Het Belgische elftal dat Zondag 21
November te Antwerpen tegen Neder
land uitkomt, is als volgt samenge
steld:
Doel: Meert (Anderlecht), Achter
Aemouts (Berchem) en Anoul (F L
Luik). Midden; Coppens (F C Meche-
len), Carré <F C Luik) en Henriet
(S C Charleroi) Voor: Appeltans (St.
Truyen), Van Steenlandt <St Nicolaas)
Mermffns (Anderlecht). Ohaves d'
Aguilar (La Gantoise) en Mannaerts
(R C Mechelen).
Reserves: Dedopt (Antwerp F C).
Hendrinckx (Lyra) De Buck (Aalst)
en Govard 'F C Luik).
PLATINA BRI IL^"— TE REUVER
Zaterdag 20 Nov. a.s zal het echt
paar Johannes Mevissen (91 jaar) en
Joanna Elisabeth Timmermans <38
jaar) te Reuver (Limburg) 65 jaar ge-
nu'vd z?ïn Wof h^id-vijf kip
deren, van wie er nog vier in leven
zjjn, 20 kleinkinderen en 20 achter
kleinkinderen.
De Amerikaanse torpedobootjagers „Purdy" en „Bristol' brengen een opera
tioneel bezoek van een week aan Amsterdam. Gisterochtend kwamen zij in
de haven aan en kozen ligplaats aan het Stenen Hoofd. De schepen hebben
een bemanning van 350 koppen. Zjj zijn bewapend o.m. met 6 kanons van
12.7 cm en 2 torpedolanceerbuizen van 53,3 cm Hun snelbfid bedraagt 36
mijl per uur.
Moch beschuldigt Franse communisten
en Kominform
„Doel der stakingen was, regering
omver te werpen"
In een debat in de Franse Natio
nale Vergadering heeft Jules Moch.
de minister van Binnenl. Zaken, de
communisten e? van beschuldigd,
dat zij met de laatste stakingen
poogden de regering omver te
werpen en dat de Kominform hen
geldelijk steunde."
Moch beschreef de guerillaveohttac-
ück. die -de..communisten zouden heb-
Overeenstemming inzake
bezettingsstatuut?
Naar de Amerikaanse gouverneur
generaal Clay heeft bekend gemaakt
hebben de drie militaire gouverneurs
van West-Duitsland „voor 90 procent
overeenstemming bereikt" over de
vorm van een bezettingsstatuut.
Het statuut zou thans terug verwe
zen worden naar de Franse, Engelse
en Amerikaanse regeringen voor ver
dere instructies.
COMMENTAAR VAN EN OVER
„RODE DEKEN"
De „rode deken" van Canterbury
Hewlett Johnson, die thans een reis
maakt door de VS, heeft verklaard,
dat er, naar zijn mening, een excuus
bestaat voor het „IJzeren gordijn" van
de Sovjet Unie, omdat er „zoveel ge-
Praat wordt over liquideren van de
Sovjet Unie met atoomwapenen".
De New Yorkse „Daily Mirror"
schrijft over deken Johnson o.m; De-
ze rode deken is hier, in ons land, om
het werk van de duivel uit te voeren
Om dit land voor Stalin te winnen".
Gisteravond om kwart voor zes arri
veerde de Deense luchtvaartjournalist
de heer Leif Hendil, hoofdredacteur
van het Deense blad „Extrabladet" uit
Kopenhagen op Schiphol.
De heer Hendil maakt een reis om
de wereld. Hij wil deze reis maken
in de korst mogelijke tijd di ede reis
schema's van de internationale lucht
vaartmaatschappijen toestaan, n.1. 97
vlieguren 3 min,, zoals hij berekend
heeft. De heer Hendil hoopt binnen
iets minder dan 7 etmalen in Kopen
hagen terug te zijn.
AmsterdamKarachiSjanghai wordt
gevlogen per KLM. Van Sjanghai
wordt de reis naar New York via To
kio voortgezet. Van Amerika vliegt de
heer Hendil via Schotland weer naar
Kópenhagen.
Naar zijn berekening zal de heer
Hendil slechts drie nachten in een bed
kunnen doorbrengen, de overige in
het vliegtuig. Hij heeft grote bewon
dering voqj. de organisatie en de ef
ficiency van de moderne luchtvaart,
die het mogelijk maakt in zo korte
tijd een afstand van 40.000 km., de
aarde rond, af te léggen.
VOLKSGERICHT TE BEST
De gemeente Best heeft een symbo
lisch volksgericht, beleefd, toen een
zilveren echtpaar de versiering van
zijn woning dermate weinig op prijs
stelde, dat het de papieren bloemen
en het groen verwijderde. De in htm
eer aangetaste buurtbewoners hebben
toen een papieren echtpaar op de weg
gehangen, dat veel op het zilveren
leek. Of het echtpaar zich hierna met
de buurt verzoend heeft vermeldt de
historie niet.
MERKWAARDIG TOEVAL
Op dezelfde dag dat Londen prin
ses Elisabeth in het huwelijk trad,
sloot in Veenwouden Elisabeth van der
Veen haar echtverbintenis.
Op dezelfde dag dat prints Elisa
beth het leven schonk aan een zoon,
ontving Elisabeth Postmavan der
Veen haar eerstgeborene: een dochter.
PRINS BERNARD NAAR
„KAREL DOORMAN
Prins Bernhard zal op 23 en 24 Nov.
a.s. oefeningen met het vliegdekschip
„Karei Doorman" bijwonen.
De prins vliegt op 23 November
met zijn eigen toestel naar Lossie
Mouth in Schotland om zich nog de
zelfde dag aan boord van de „Karei
Doorman' 'te begeven.
SOVJETTROEPEN NAAR
WINTERKWARTIEREN
Het Sovjet-Russische bezettingsleger
in Duitland, 26 Divisies, gaat thans
zijn winterkwartieren betrekken, waar
door althans tijdelijk een periode,
waarin het voor actief optreden ge
reed stond, wordt beëindigd.
Amerikaanse officieren zouden zich
openlijk verrast getoond hebben over
deze Sovjet-maatregel.
BEDELL SMITH LUNCHTE
OP SOESTDIJK
Generaal Bedell Smith, de Ameri
kaanse ambassadeur te Moskou, heeft
gistermiddag op paleis Soestdijk de
lunch gebruikt met de Koninklijke
familie.
Communisten op de
terugtocht in China?
In persberichten van officiële Chi
nese zijde werd gisteren verklaard,
dat de onder communistische leiding
staande troepen ten Oosten van Soet-
«jou, de uitvalspoort naar Nanking, 'n
algemene terugtocht zijn begonnen.
Het plan voor de aanval op Nanking
zou geheel in duigen gevallen zijn.
Andere berichten spreken er echter
van, dat militaire waarnemers te Nan
king de situatie als „hopeloos" be
schouwen.
ben gebruikt tegen de gendarmes en
h<>. leger en riep uit: „Dit was geen
actie van .vakverenigingen, maar re-
volujonnaire actie".
De communistische afgevaardigden
vielen Moch geen enkele maal in de
rede.
De minister citeerde berichten, die
afkomstig zouden zijn van geheime
agenten binnen de communistische
cellen over het gehele land. De instruc.
ties zouden geluid hebben, de staking
voort te zetten tot de regering omver
geworpen was. Moch haalde ook in-
'Tucties aan van de gewezen secr
van de Kominform. Zhdanof. waarin
zou hebben gestaan dat de strijd te'
gen het plan Marshall onder alle omr
handigheden moest worden voortgezet
De prov. secretarissen van de comm
partij hadden begin Sept. volgens Moch
gemeld, dat „alles gereed"' was voor
een actie in „overeenstemming met de
Kom informin structies
EEN RUSSISCHE BANK IN
FRANKRIJK
Door middel van een bank. die voor
de wet Frans was. doch in feite ei
gendom van twee Russische banken,
werden gelden uit de Sovjet Unie
nvergemaakt aan communisten in
Frankrijk en België," aldus Moch.
Ook kwamen Roemeense agenten
die belast waren met de verdeling van
Kominformgelden herhaaldelijk Frank
rijk binnen. Verskillende hunner
waren reeds uitgewezen.
Extra boter, vet, olie, rijst
voor de feestdagen
Ter gelegenheid van de feestdagen in
December zal aan alle leeftijdsgroepen
100 gram rijst op bon ter beschik
king worden gesteld. Deze rijstbon
wordt opgenomen in de bonnenlijst
van 2 December. In dezelfde bonnen-
lijst wordt een bon opgenomen voor
250 gram margarine of 200 gram vet
boven het normale rantsoen voor de
leeftijdsgroepen A. B en C. De lee.f-
leeftijdsgroepen A, B en C. De leef-
extra bon voor de helft van deze hoe
veelheid. Tenslotte zal in de bonnen-
lijst van 16 December een bon worden
aangewezen voor alle leeftijdsgroepen
voor 180 gram spijsolie. In verband
hiermede wordt het publiek aangera
den, teneinde stagnatie in de afleve
ring te voorkomen, ledige spijsolie-
flessen bij zijn leverancier in te leve
ren.
ROOZENBURG WON WEDEROM
De uitslagen van de partijen, gespeeld
in de 4e ronde van het touraooi om
het wereldkampioenschap dammen
luiden:
Roozenburg—Laros 20
Demesmaet^terKeiler 0—2
R^stRostan 2—0
Verpoest—Chiland 2—°
Ghestem—Ferot 20
Roozenbürg leidt nu met 8 punten;
daarna komen K*£*r en Verpoest met
ieder 6 punten.
Het is al weer geruime tijd gelede^
dat er alom in de lande een actie werd
gevoerd, die er op gericht was, de cla#
sificatie tussen de verschillende ge-
meenten op te heffen. Een actie die ia
brede kringen van ons volk weer»
klank vond, zowel in de kringen deg
intellectuelen als in die der arbei»
ders. Er schuilt inderdaad iets aai>
lokkelijks in de gedachte. Er is wei
nig reden om voor dezelfde arbeid ia
de ene gemeente meer te betalen al#
In de andere. Sedert geruim" i i#
er echter weer stilte
Is deze stilte wellicht in ge. ei-. onv-
dat een deel de rqpposanten geschrok
ken is van eigen moed? Wij achteg
de mogelijkheid niet uitgesloten Wanf
®r zitten aan deze roep naar gelijkstel
ling veel meer kanten, dan men op
pervlakkig zou vermoeden. Vooral ia
een tijd, dat er loon- en prijspolitiek
gevoerd wordt, waarbij wordt uit
gegaan van de stelling, dat men va#
een bepaald minimumloon de noodza
kelijkste levensbehoeften kan kopen.
De mogelijkheid is toch immers geeo§
zHe uitgesloten. dat de roep om ge
lijkstelling zich niet zal beperken tol
de afschaffing van de classificatie
n--- f9- ook geroepen zal worden
03} *rl»« silinr '«non en salaris
sen.
Wij zijn van oordeel, dat de loon- ea
prijspolitiek, zoals die door de rege-
-ine is gevoerd, zegenrijk heeft ge-
werk; Men zie slechts naar landen»
waar Ionen en prijzen achter elkaa*
aanhollen. Dat weerhoudt ons er ech-
•er niet van, dat we een open oog
moeten hebben voor het feit. d- ef
"ebreVen aan kleven de
stelling van het minimumloon aan
vaardt, moe; :ven3 consequent door
redeneren en zeggen: Wie boven hef
•nimumloon uitkomt, behoort tot de
bevoorrechten en begint in meerdere
of mindere mate weelde te genieten.
Weelde, die toeneemt, naarmate men
boven het minimumL n uitkomt.
Nog al te vaak zijn we geneigd, om
te denken: ..Ben ik mijns broeder#
hoeder?"
Door zo te redeneren lost men echtef
de zaak niet op .Wie het vraagstuk
van minimumlonen en gelijkstelling
aan elkaar koppelt, ziet zich voor pro-1
blemen gesteld, die maken, dat men
zich steeds meer onbevredigd ge
voelt- Waarom moet een onderwijzer
met acht dienstjaren minder verdie
nen dan 'n collega met zestic" als
de omstandigheden overigens gelijk
zijn En dit geldt voor bijna alle amb
tenaren. Waarom is het tractemenf
van een burgemeester doorgaans ho
ger dan dat var een predikant? Waar
om verdient een ambtenaar meer dan
een postbode? We zouden zo kunnen
doorgaan en honderden vragen kun
nen stellen. Wat hebben deze verschil
len met minimumlonen te maken?
Vragen, die uiteindelijk culmineren in
deze ene vraag: „Waarom moeten er
tallozen meer verdienen dan het mi
nimumloon? Waarom op dit terrein
niet meer gelijkstelling? En dan gaan
we verder en vragen ons zelf af,
waarom een gulden loonsverhoging
voor de gezinnen, die van het mini
mumloon moeten toekomen en de an
deren niet? Waarom hoort men op dH
terrein geen luidere roep om gelijk-
-elling? De sociale rechtvaardigheid
vaagt, dat aan de laagste inkomens
de meeste aandacht wordt besteed.
onze kleine tovenaar