IkmaatiJei'
Nederland wenst nu directe
onderhandelingen met de Republiek
De bestrijding van een nieuwe
ziekte
Afschuwelijke moord in
Enkhuizen
Nobelprijs
5' JAARGANG N\ 1389
MAANDAG 22 NOV. 1948
Uitgave Stichting „De Vrije Alkmaarder";
Exploitatie N.V. Sprekend Papier, Alkmaar.
Abonnémenten ƒ0.30 per week ƒ1.25 per
maand 3.65 p. kwart. bij vooruitbetaling
Advertenties 14 cfe per mm., familieberich
ten 18 et. Bij contract aanzienlijke korting.
Vtrantw. redacteur» J. v. Zoonen Bureau, Ridderitraat hoek Oudegracht Tel. R 2200 -3971
Nieuwe delegatie op weg naar Indonesië
Definitieve oplossing in zicht?
De nieuwe Nederlandse delegatie,
die aal trachten een definitieve oplos
sing voor d moeilijkheden met de
regering van de Republiek tot stand
te brengen is gisteravond om half ne
gen pee vliegtuig van Schiphol naar
Indonesië vertrokken.
Deze delegatie bestaan o.m. uit de
minister van Overzeese gebiedsdelen,
mr, N. J. M. A. Sassen, de minister
van Buitenlandse zaken, mr. D. U.
Stikker en de gedelegeerde van het
Opperbestuur, de Teer L. Neher.
Na een uitvoerige en diepgaande
studie van het verslag van minister
Stikker over zijn onlangs in Indonesië
gevoerde besprekingen, is het kabi
net tot de conclusie gekomen, dat er
wellicht nog mogelijkheden zijn om
op korte termijn de geschilpunten
tussen de regering van bet Koninkrijk
en de regering van de Republiek langs
de weg der onderhandelingen op te
lossen, aldus een communiqué, dat
Zaterdagmorgen werd bekend ge
maakt.
Naar Koninklijk woord
Voor het vertrok "an Schiphol ver
telde minister Sassen in de zaal van
het nieuwe restaurant tot de in grote
getale aanwezige journalisten, dat de
bedoeling van de regering is naar
het woord van Koningin Juliana, uit
gesproken bij haar inhuldiging in ie
Nieuwe Kerk waar te maken wat
neergelegd is in de nieuwe grondwet
met betrekking tot de nieuwe rechts
orde van het Koninkrijk.
In de door de. delegatie te voeren
onderhandelingen, zullen, aldus de
minister van Overzeese gebiedsdelen
vanzelfsprekend ook de Federlastische
Nationalisten worden betrokken. Mi
nister Stikker zeide in dit verband
nog, dat men hoopt te mogen berei
ken, dat onderhandelingen gevoerd
kunnen worden door de Nederlandse,
Republikeinse- en Federalistische na
tionalistische delegatie gezamenlijk. De
delegatie zal ook met de Commissie
van Goede Diensten spreken, doch de
bedoeling is directe onderhandelingen
te voeren.
Op de vraag of de delegatie lang
in Indonesië zal vertoeven antwoord
de minister Sassen: „Zeker niet, want
de toestand is critiek".
Tijdens de afwezigheid van de
ministers zal dr. Drees optre
den als waarnemend mitmre*
van Buitenlandse zaken en nv
nister Götzen als .vaa*nemend
minister van Overzeese gebieds
delen.
Het A.N P. vernam v*n w tl-
ingelichte rijde dat he zeer
waarschijnlijk is, rta( voor ?e
Kamerleden, die ov en:ge da
gen naar Indonesië '.ullet ver
trekken, prof Rom,i- 11 anus
prol. Molenaar, jhr v <n der*
ALARMTOESTAND IN VENEZUELA
De president van Venezuela heeft
gisteren een bevel uitgevaardigd, vol
gens hetwelk de vrijheid van verga
dering en openbare bijeenkomsten in
geheel Venezuela verboden wordt
Volgens een communiqué van hei
kabinet is dit verbod noodzakelijk ge
worden tengevolge van de aanwezig
heid van „een werkelijke alarmtoe
stand,', die naar verluidt, tot open
bare ongeregeldheden zou kunnen
leiden.
GELDIG TOT MAANDAGAVOND
RUSTIG WEER
In de ochtend op tal van plaatsen
nevel of mist, welke in het Zuiden
en Oosten pas iaat zal optrekken Aan
vankelijk hier en daar een buitje, later
droog wéér met wisselende bewolking
Ms >st zwakke wind, overwegend ui'.
Ui -rdelijke richtingen. Iets kouder.
Goes van Naters en iJeijeviik
zullen worden aa.-.gewezen.
De delegatie zal verder worden
bijgestaan door enige deskundigen uit
Nederland, terwijl in Indonesië in
overleg met de hoge vertegenwoordi
ger van de kroon zodanige andere
deskundigen kunnen worden toege
voegd als nodig zal blijken.
„Queen Elizabeth"
zonder stoom
Ongeveer één derde deel van het
personeel van de „Queen Elizabeth"
's werelds grootste passagiersschip
heeft uit sympathie met de Ameri
kaanse havenarbeidersstaking het
werk neergelegd en het schip ver
laten.
De „Queen Elizabeth" zou gisteren,
na een vertraging van vier dagen,
naar Amerika afvaren. De stakende
bemanning van het Britse schip ver
klaarde nu echter niet van plan te
zijn, de staking in de VS te breken
Door deze actie zal de „Queen Eliza
beth" in geen geval vóór Dinsdag
naar Amerika kunnen vertrekken.
Alles of niets
Tsjiang Kai Sjek heeft verklaard,
dat China aan de communisten ten
prooi zal vallen als de VS geen
„onmiddelijke en royale" militaire
hulp boden en geen lening verstrek
ten voor de stabilisatie van de va
luta. Hulpverlening bij stukjes en
brokjes kon niet -meer baten. Het
was nu alles of niets.
De communistische strijdkrachten
rondom Soetsjsou zijn weer tot een
'offensief overgegaan. Volgens berich
ten van regeringszijde neemt de strijd
ten Oosten, Zuid-Oosten en Noord-
Westen van de stad in hevigheid toe.
In sommige sectoren, waar de commu
nisten zich volgens vroegere berichten
teruggetrokken hadden, worden zij nu
versterkt vqpr een nieuwe aanval
CONGRES E.V.C.—TRANSPORT
De landelijke bedrijfsgroep transport
van de Eenheidsvakcentrale besloot
Zaterdag haar driedaags congres in
„Krasnapolsky" te Amsterdam, met
de vaststelling van een aantal resolu
ties. In een daarvan wordt met klem
geprotesteerd tegen de loon- en prijs
politiek der regering
Controle op aardappelteelt?
Bij de Tweede Kamer der Staten-
Generaal is thans ingediend een web
ontwerp tot bestrijding van de aard
appelmoeheid. Dit wetsontwerp beoogt,
de overheid de bevoegdheden te geven
welke zij nodig heeft, om het gevaar
dat in de vorm van deze nieuwe ziek
te bfj onvoldoende preventieve maat
regelen onze agrarische export en onze
voedselvoorziening bedreigt, af te
wenden.
'„LEGE" PLEKKEN.
De aardappelmoeheid, de naam waar-
mëe het optreden van een wortelaal
tje, dat uitsluitend aardappelen en to
maten aantast, wordt aangegeven, werd
voor het eerst in 1913 in Duitsland
waargenomen en verspreidde zich
sindsdien langzaam maar zeker over
veel grotere 'uitgestrektheden. Zo-werd
in 1941 voor het eerst aardappelmoe
heid geconstateerd.
Het maakt zich voor het blote oog
kenbaar door het veroorzaken van
„lege' plekken in het gewas.
Daarom rs thans in dit wetsontwerp
voorgesteld de vruchtwisseling t.a.v.
de aardappelteelt verplicht te stellen
en slechts eens in de drie jaar aard-
appelverbouw toe te staan. Dit geldt
voor alle gronden, ook die, waar geen
aardappelmoeheid kan worden ge
constateerd
De teelt van aardapeplen en to-
ipaten op reeds besmette terreinen zal
voorlopig echter geheel moeten wor
den gestaakt, teneinde de desbetreffen
de grond de nodige rust te gunnen.
Tot extra bescherming van de ex
port is voorts bepaald, dat de teelt
van aardappelen en tomsten ook ver
boden kan worden in overwegend voor
de export werkende gebieden, der
halve ook zonder dat er aardappel
moeheid is aangetoond.
Nieuwe kabinet - Spaak
vandaag bekend
Paul Henri Spaak, de Belgische
minister-president, die Vrijdag met
zijn regering aftrad, heeft erin toe
gestemd. te trachten een nieuwe re
gering te vormen.
De formateur heeft verklaard, dat
hij tegen Maandagmiddag met de sa
menstelling van het nieuwe kabinet
gereed hoopte te komen.
Spaak onthulde, dat de nieuwe mi
nister van Justitie gekozen zou wor
den uit de CVP (katholieke partij).
Verder zou de enige andere wijziging
bestaan uit het heengaan van de mi
nister van Voedselvoorziening en het
plan-Marshall.
Men mag dus aannemen, dat het
nieuwe kabinet-Spaak wederom zal
worden samengesteld uit. Rooms-Ka-
tholieken en socialisten.
Overeenkomst
Het Belgische blad „Le Peuple'
meldt, dat tijdens de besprekingen van
Zaterdagmiddag' in het ministerie van
Buitenlandse zaken te Brussel tussen
vertegenwoordigers van de dubbele
zóne van Duitsland en de Nederland
se en Belgische afgevaardigden „een
bevredigende overeenkomst" is geslo
ten betreffende het Duitse handels
verkeer via de havens van de Bene
lux. Het verdrag heeft vooral betrek
king op de inschakeling van de Ne
derlandse en Belgische vloot in het
handelsverkeer tussen de Du'«se ha
vens en van de Duitse vloot v .or bet
verkeer van Duitsland naar de havens
van de Benelux, aldus het blad.
VLIEGTUIG VAN
MEVR. MORROW-TAIT VERNIELD
Volgens de radio van de New-
York Daily News is het door mevr.
Richarda Morrow-Tait bestuurde
vliegtuig bij een noodlanding tus
sen Fairbanks en Anchorage (Alas-
ka) vernield Mevr. Morrow-Tait, de
Britse pilote, die een vlucht om de
wereld maakt, en haar navigator,
Micahei Townsend, zouden onge
deerd gebleven zijn.
GRIEKS KABINET WINT
VERTROUWEN
Het nieuwe Griekse coalitie kabinet
van Sophoelis heeft een motie van
vertrouwen verkregen met een meer
derheid van twee stemmen.
Plan Bernadotte:
Door Amerika in principe goedgekeurd
Amerika heeft in zijn langverwachte
verklaring over de politiek t«n aan
zien van Palestina Zaterdag in prin
cipe het plan-Bernadotte, met be
paalde wijzigingen in de grenzen,
goedgekeurd. Over deze wijzigingen
zou door Joden en Arabieren moeten
worden onderhandeld.
VOORLOPIG.
De Amerikaanse afgevaardigde, dr.
Jessup, verklaarde in de politieke
commissie der V. N„ dat zijn land
de aanspraken van de staat Israël op
de grenzen (vastgesteld in de resolu
tie van de V. N. op 29 November 1947)
steunt. Amerika is voorts van me
ning, dat wijziging van die grenzen
slechts kan geschieden als zulks voor
Israël tenvolle aanvaardbaar is.
Volgens het vorig jaar aangenomen
verdeelplan zou de Negef Joods wor
den en West-Galilea Arabisch, ter
wijl de bemiddelaar in zijn plan juist
het omgekeerde voorstelde.
Amerika is voorstander van een
universele erkenning van de staat
BRUG STOND ONDER STROOM
Naben Markelo kwam een brug on
der -electrische stroom te staan, door
dat een onder de brug gelegen elec-
triciteitskabel contact maakte. Toen
de landbouwer K. uit Markelo met
paard en wagenover de rug reed.
viel plotseling zijn paard dood neer!"
Rood - gordijn
Rood gordijn
Aan de Noord-Oostelijke
hemel bij Boedapest Js een
schijnend „groot rood gor
dijn" waargenomen. Het ver
schijnsel verdween langza
merhand, terwijl 't zich naar
het Westen bewoog. Het
„gordijn'" werd gevolgd door
verschillende kleinere, zo
meldt een Hongaars telegraaf
agentschap.
Geleerden zijn nog 6 iet
met een verklaring gereed,
doch politici wisten reeds te
vertellen, dat het verschijn
sel iets te maken had riet
„ijzeren" gordijnen, zo wordt
beweerd in doorgaans onbe
trouwbare bronnen
Israël en zijn toelating tot de Ver
enigde Naties.
De verklaring van dr. Jessup moet.
hangende de bespreking, die minister
Marshall Maandag met president Tru-
man over deze kwestie zal hebben,
als voorlopig worden beschouwd.
Weer een conflict
De Sowjets in Berlijn hebben Zon
dag politïe-agenteh uit de Sowjet-
sector bij alle brandweerwagens in
hun sector doen posten om te voor
komen, dat deze niet zullen uitruk
ken op een oproep uit de Britse. Ame
rikaanse of Franse sectoren. Tezelfder
tijd werden alle brandweerstations in
de Russnsche sector door de politie
bezet De hoofdpost van de Berlijnse
brandweer die juist binnen de Ame
rikaanse zijde van de grens tussen
de Sowjet en Amerikaanse sector is
gelegen, werd door de politie uit de
Westelijke sectoren bezet met het oog
op eventuele pogingen om materiaal
naar het Öbsten fe transporteren
Rozenburg nu vier
punten voor
Roózenburg loopt steeds meer uit
in het tournooi om het wereldkam
pioenschap dammen. Zaterdag klopte
onze nationale kampioen de Zwitser
Rostan (met moeite), terwijl Ke.'er
de wereldkampioen Gesthem een re
mise afdwong in een zeer fraaie par
tij. De Fransman Post won «van de
Belg Demesmaecker, Laros kon het
niet houden tegen Perot (Fr.), ter
wijl Verpoest en Van der Staay tot
remise kwamen. Roozenburg had toen
16 uit 8, Gesthem en Keiler 10 uit 7.
De partgen van Zondag hadden het
volgende resultaat: PerotVerpoest
02; Van der StaayRostan 2—0;
GesthemDemesmaecker 2—0; Kei
lerChilaud 11 en PostLaros 1
1.
De stand na de 9e ror.de 'n'dt:
1. Roozenburg 16 punten
2. Ghestem 12 punten
3. Keiler 11 punten
4. Verpoest 10 punten
5. Van der Staay J punten
6. Post 8 punten
7. 8 en 9 Chiland, Laros en Perot
7 punteq^
10. Demesmaecker 2 punten
11. Rostan'1 punt.
Vrijdagavond j.i. omstreeks acht
uur is de 16-jarige Annie R., help
ster aan de neutrale kleuterschool
te Enkhuizen, door haar vriend, de
15-jarige scholier M. B op een plek
buiten de stad aan de oever van
het IJsselmeer met een doikmes van
het leven beroofd.'Er kan geen spra
ke zijn van een zedendelict. De po
litie ter plaatse, onderzoekt thans de
motieven van de dader, die zich Za
terdagmiddag vrijwillig meldde en
heeft bekend.
Het meisje, is met haar vriend,
een leerling van de Rijks HBS mit
wie zij voorheen in dezelfde klas
had gezeten en sinds twee jaar be
vriend was, gaan wandelen buiten
de stad. Hoe precies de jongeman,
bijna een kind no£ ,jn afschuw
wekkende daad hfcei.. gepleegd, is
nog niet tot klaarheid gebracht.
MAN DOODDE ZIJN ECHTGENOTE
Zaterdagmiddag heeft een 44-jarige
bakkersknecht u* Maastricht zijn 41-
jarige echtgenote met een bijl zodanig
op het hoofd geslagen, dat de getrof
fene enkele uren later tengevolge van
een schedelbasis fractuur in het zie
kenhuis is ovefï^den.
HAVENSTAKINGEN
De havenarbeiders te Marseille heb
ben. Zondag besloten voor onbepaalde
duur in staking te gaan.
In Duinkerken stemden m vandaag
800 havenarbeiders voor hervatting
van het werk op Maandag. De secre
taris van het plaatselijke vakverbond
te Duinkerken en een lid van de sta
kingscommissie werden gearresteerd,
omdat zij de vrijheid van arbeid zou
den hebben belemmerd.
HULP VAN DE TROEPEN
Te Duinkerken zijn Zaterdag Noord
Afrikaanse troepen gebruikt voor het
lossen van schepen. Door middel van
aanplakbiljetten is de stakende haven
arbeiders verzocht Maandag weer aan
het werk te gaan.
GENOEG ONDERWIJZERS IN
NEDERLAND
Blijkens gegevens van de 16e Sept.
jj. waren in Nederland 200 onder
wijzersplaatsen voor verplicht perso
neel vacant.
Van de zijde van het ministerie van
O K en W werd vernomen, dat deze
toestand normaal genoemd kan wor
den. Bovendien zijn er na 16 Sept.
weer 1342 mderwijzeers bijgekomen
van de eenjarige cursus.
WIJZIGING KINDERBIJSLAGWET
Bij de Tweede Kamer is ingediend
een wetsontwerp tot wijziging der
kinderbijslagwet.
Het nu ingediende ontwerp beoogt
in de eerste plaats een aequivalente
aanvulling op de loonbijslag te verze
keren aan de loontrekkende», wier
gezin meer dan twee voor kinderbij
slag in aanmerking komende kinde
ren telt.
SJARIFOEDDIN IN ACTIE?
In een communiqué van de dienst
voor legercontacten wordt gezegd, dat
volgen de TNI-leider van de operaties
in het gebied ten Westen van Bandoe-
blatang de poging om de communis
ten onder aanvoering van Sjarifoed-
din 'en Djokosoejono daar te omsin
gelen, is mislukt.
OPZIENBARE ARRESTATIE.
Wegens het smokkelen van mensen
en materiaal uit Tsjechoslowakije zijn
twee leden van de staf van de Britse
ambassade te Praag door de Tsjecho-
slowaakse autoriteiten gearresteerd.
Een hunner, Charles Dwyer, werd on
schuldig bevonden en is vrijgelaten.
BOKBIER
Donderdag 2 December a.s. zal een
heugelijke dag worden voor een groot
deel van het Nederlandse volk. Van
die dag af zal men weer net als
vroeger, gedurende enkele weken
kunnen genieten van een oud-vader
landse drank, het traditionele bokbier.
BEDELL SMITH TE MOSKOU
TERUG.
De ambassadeur der Ver. Staten
in de Sowjet Unie, Bedell Smith, is
per vliegtuig uit Parijs te Moskou
teruggekeerd.
BELANGRIJK CONTRACT.
De Amerikaanse filmmaatschappij
„Eagle Lion" heeft een contract af
gesloten met de grote Europese film
trust „Gestion", die gevestigd is te
Vaduz, hoofdstad van het vorstendom
Liechtenstein (tussen Tirol en Zwit
serland.
In kringen te Hollywood verklaart
men, dat dit één van de grootste film
contracten is, die ooit tussen Ameri
kaans en buitenlands kapitaal zijn af
gesloten.
De duif, die door Noach ten tijde
van de zondvloed werd uitgezonden
keerde de eerste keren zonder resul
taat terug. Ze kon geen steunpunt
vinden en water bedekte de aarde,
zover het oog rijkte. Maar eindelijk
was toch het ogenblik aangebroken,
dat ze de bewoners van de arke de
blijde tijding kon brengen, dat er uit
zicht was.
Het vergaat de vredesduif nog slech
ter. Talrijk zijn de pogingen die nan-
gewend zijn om de mensheid vrede te
brengen. Helaas, de vredesduif flad
dert nog steeds angstig^rond en er is
nog geen stukje land, waar ze zich
ongestoord kan neerzetten. Zelfs de
Poolgebieden dreigen een lwis»p-.;#i' »e
worden
Deze gedachen dreigen zich aan ons
op, toen we het simoe> be.Ichijt? over
de telex kregen, dat de Nobelprijs
voor de vrede dit jaar niet kan wor
den uitgereikt. De Nobelprijs voor de
vrede! Dat wil zegge» een belóning,
die hemof haar zal geworden, die
zich in het afgelopen jaar voor het
bewaren van de vrede het meest ver
dienstelijk heeft gemaakt.
Zo ver is het met de mensheid ge
komen. Ondanks de prediking van het
Christendom gedurende bijna twintig
eeuwen, ondanks het aanschouwelijk
onderricht dat onze generatie nu twee
maal heeft gehad in de meest duivelse
barbaarsheid, is de haat en het wan
trouwen zo groot, dat niemand van
de machthebbers der aarde waardig
wordt geacht de Nobelprijs voor de
vrede te krijgen.
Dit is het meest verontruste* -
doorsnee mens, de gewone burger, die
zijn dagelijkse arbeid verricht, is vrede
lievend. Hij gruwt van de oorlog. En
misschien is het wel zo. dat ook de
genen die veraiïtwoordelrjlCzijn vbor
het lot van millioenen. in hun hart
de vrede wensen. We willen ons niet
opwerpen als nierenproevers. Het
heeft er echter de schijn niet van. In
tegendeel. Over tal van kwesties, waar
over de man in de straat het al lang
eens zou zijn geworden, voeren de
staatslieden onderhandelingen, die-
steeds maar slepende blijven. Inpla^s
van een oplossing te vinden, worden
ze opgeblazen tot conflicten, die de
aanleiding voor een derde wereldoor
log in zich verbergen.
En toch wil het volk vrede. Niet
alleen in ons land. Maar in alle lan
den van de wereld. Overal huiveren
moeders er voor om hun zonen naar
het slagveld te zien gaan.
Welnu, de vrede kan slechts dan
gewaarborgd zijn als het volk zich.
door houding en optreden voor het
behoud van die vrede inzet. De No
belprijs voor de vrede kan niet ge
wonnen worden door één persoon. Het
volk moet 2ich die Nobelprijs waar-^
dig maken.
#v Z.
onze kleine tovenaar
w&Wt
