KAPPIE
EEN STAD MET WONDEN
GESLAGEN
Succesvol Afrika tournée van
Hans Kaart c.s.
Oppositie ook van Labour-lagerhuisleden
BRIEVEN UIT WENEN
Doch het karakter bleef bewaard
Wie Wenen gekend heeft tijdens de regering van Frans Jozef, nog voor
de eerste wereldoorlog, wie zich dat vrolijke onbekommerde stadsbeeld
herinnert wordt door angst en beklemming bevangen, als hij nu op een
druilerige Novemberavond uit de trein stapt en het station verlaat Is dit
Wenen? Is dit dezelfde stad, waar alles en iedereen even luchthartig scheen?
De Maria Hilfestrasse, de Weense Kalverstraat, waar vroeger heel Wenen
paradeerde, die een zee van licht was en waar de prachtigste winkels hun
waren ten toon spreidden, ligt grauw en naargeestig. Slechts hier en daar
een lichtbak boven een koffiehuis of een bioscoop. Weinig mensen op straat
Van zang en muziek geen sprake
OORLOG EN DICTATUUR
Er is tussen 1910 en 1948 ook nog al
een en ander gebeurd. Daar was de
eerste wereldoorlog, gevolgd door de
val van het Keizerrijk en de revolutie.
Alsof dat nog niet genoeg was de
Bteeds in felheid toenemende strijd
tussen Katholieken en Sociaal demo
craten, die leidde tot de complete bur
geroorlog en de dictatuur van Dolfuss.
Wat leven we snel tegenwoordig. Dol
fuss. Al weer bijna een vergeten man.
Een afgesloten periode. Roemloos ten
Onder gegaan. Daarna de aansluiting,
de verovering zo ge wilt, waarbij Hit-
Iet Wenen binnentrok. Een paar jaar
rust, ondanks de tot een ondragelijke
hoogte gestegen spanning. Opnieuw
baadde de Maria Hilfestrasse in een
ree van licht. Opnieuw werd Wenen
een middelpunt van leven en vermaak
en was avond aan avond de Staats-
opera gevuld met een uitgaand pu
bliek, dat niet scheen te beseffen, dat
het op een vulkaan danste
DE BOM BARSTTE
Het duurde maar zo kort. In 1939
barstte de bom. En toen begon de
lijdenstocht van de-Oostenrijkse be
volking .speciaal van de millioenen
Weners. Het licht straalde niet meer
in de straten. De verduistering leg
de het leven in de stad stil. De eer
ste overwinningen konden de We
ners nog vrij onbekommerd in de
huiskamers vieren, maar na enke-
fê jaren kwamen de tegenslagen
Kwam ook de honger. Kwamen de
Verminkten terug en leefde de haat
tegen de dictatuur op.
Grauw en naargeestig was het leven
In de „vrolijkste stad van de wereld"
toen het artillerievuur van de Russen
verwoestingen in de stad begon aan te
richten. Verwoestingen wel niet zo erg
•ls in Berlijn of Keulen, maar toch
Van zo ernstige aard. dat tal van ge
bouwen verwoest werden en woonwij
ken tot puinhopen vervielen.
Wat deerde het echter de Weners.
De bevrijding naderde De verlossing
van het Nazi-juk. Want dit is het gro
te verschil, dat de Weners in tegen
stelling met de Berlijners de komst
van de overwinnaars met vreugde be
groetten en dat zij verwachtten, dat
een nieuwe tijd zou aanbreken. De
Dageraad gloorde en het licht scheen
uit bet Oosten te zullen komen.
Het was ze immers beloofd. De
Duitsers waren de vijanden, de Oosten-
rQKers niet- Welnu, de Weners hebben
«en poos lang die illusie gehad Niet
lang. Ongeveer zo lang als een pret
tige droom. Toen was het uit. En van
die dag af i3 het voor de bevolking
«en voortdurende worsteling geweest.
Het heeft er de schijn van gehad,
of Uie bevolking er aan ten onder zou
igaan. Het leven van een volk is ech
ter taai en Wenen is blijven leven Dat
wil zeggen, dat het overdag leeft en
dat het bij het vallen van de duister
nis wecr indommelt. Natuurlijk is er
wel een en zander te doen, maar na
zonsondergang is Wenen somber. Dan
is het er om te wenen.
WENEN BIJ DAGLICHT
Zo was dus de aankomst en de eer
ste overdenking niet hoopvol. Toen
«chter de volgende morgen de regen
niet zo troosteloos meer neerviel en de
zon ten leste door de wolken kwam
gluren, was de aanblik heel anders.
Neen, de oude staóekoetsen zult ge
niet meer terugzien De hoofdstraten
worden niet meer beheerst door de
kleurige uniformen der gardeofficieren
van de Keizerlijke-Koninklijke garde-
Het mondaine, het wufte is er niet
meer. In de plaats £aarvan zijn an
deren gekomen. We willen het niet
hebben over de soldaten van de bezet
tende machten.
De bewoners van Wenen zijn zeli
anders geworden. Ernstiger. Zonder
nochthans hun welgemutstheid te ver
liezen. Verstandiger ook. Vooral in po
litiek opzicht.
Want af moge er nog steeds een
groot verschil zijn in denken tussen.
Sociaal democraten en de Katholie
ken, het gemeenschappelijk door
leefde leed heeft hen begrip doen
verkrijgen voor de verschillende
levensbeschouwingen.
Gezamenlijk besturen ze het land
en stad. Op het land is de meerder
heid der bevolking Katholiek en
stemt men Katholiek. De Weners
zijn ook Katholiek, maar dat is voor
hen geen beletsel om niet op de
Katholieke partij te stemmen.
21. De zon was al vroeg op. Kappie en Signor Rivaldi hadden allebei een
heerlijke nachtrust genoten en hun gemoederen waren weer gekalmeerd.
Ze rekten zich eens goed uit en daarna wreef Signor Rivaldi zich tevreden
zijn handen. „Deze dag wordt fraaischoon!" zei hij tegen Kappie". „Excel
lentie! Ik voel het in mijn vingertopnagels! Geen nachtmerrie-dromen van
daag geen toverij-grappeneen dag zonder zorggedachten strekt zich
voor ons uit! De zon straalschijnt en„Wat is dat daar?" riep Kappie
ineens, terwijl hy van schrik een eind in de hoogte sprong. „Wiewattewaar?"
schreeuwde Signor Rivaldi. „Ik kijkzie niks...." „Kijk dan!" zei Kappie
en hij duwde de kijker in Signor Rivaldi's handen. „Oooooh.... caramba
del carosso!" kreunde Signor Rivaldi, toen hy een lang vreemd vaartuig
in de gaten kreeg, dat op een oud-Romeins slavenschip leek.
Ook in dat opzicht is er niets ver
anderd. Wenen is rood gebleven.
ZONLICHT OVER WENEN
Terwijl de nevels verdwijnen en de
zon hoger stijgt, dwalen we door We
nen. Overal waar we komen zien we
de geschonden plekken. Veel is er
verloren gegaan, maar niet genoeg om
van Wenen een stad zonder karakter
te maken. Zoals Berlijn. Berlijn heeft
in en door de oorlog zijn karakter ver
loren. Zo komen we in Duitsland tal
van steden tegen. Verzamelingen puin,
die met een stad niets meer te maken
hebben. Neen, zo is Wenen gelukkig
niet. Er zijn zelfs tal van plekken,
die in de gouden Novemberzon niet
aan de oorlog herinneren. En waar het
gelaat geschonden is, werkt het volk
van Wenen, Vol energie en bruisend
van levenslust. Overdag. Want 's
avonds heeft ook Wenen zijn karakter
verloren.
Moge het spoedig terugkeren.
Gerrit de Kraai maakt het goed
De bekende artist Hans Kaart eo
zijn tochtgenoten, die met een jeep
dwars door Afrika op weg zijn naar
Indonesië zijü hans Rabat gepasseerd.
Overal ondervinden zij grote belang
stelling.
GASTVRI JE ONTVANGST
In Tanger werden de ondernemende
Nederlanders op buitengewoon gast
vrije wijze ontvangen door de Neder
landse gezantschapsraad jhr. R. de
Tesfa en diens echtgenote. De admini
strateur van Tanger, jhr. mr. H. van
Vredenburch gaf ter hunner ere een
receptie, waar zeer vele leden van het
corps diplomatique van Tanger aan
wezig waren.
Van Tanger ging de reis naar Rabat.
In Spaans Marocco kreeg de jeep we
gens de enorm slechte wegen de eer
ste lekke band. Na een controle van
ongeveer twee uur aan de Frans^
Spaans-Maroccaanse grens, kwamen
onze landgenoten in Rabat aan. Door
bemiddeling van de generale staf wer
den de Nederlanders in een" prachtig
sportpark ondergebracht. De volgende
dag traden zij op voor radio Maroc,
hetgeen daarna nog drie keer geschied
de. Heel Rabat kent nu onze landge
noten en de couranten staan vol over
hun tocht. Vooral Gerrit de Kraai
beeft veel bekijks. Dank zij vleesnat
en sinaasappelsap is de vogel weer
geheel opgeknapt. De grootste bioscoop
van Rabat sloof een contract met de
jonge kunstenaars af en zij traden daar
iedere avond gedurende 10 minuen op.
Zaterdagavond j.1. traden zij op het
jaarlijks bal van het Franse Rode
Kruis op. Ook zouden zij door de sul
tan worden ontvangen. Hoewel dit
laatste nogal waf voeten in de aarde
heeft gehad, is deze ontvangst toch
voor elkaar gekomen. Van Rabat gaat
hef naar Algiers. Verder staat nog een
patrijzenjacht op het programma, daar
een eigenaar van een farm in de buurt
van Meknes onze landgenoten voor
twee dagen heeft uitgenodigd om pa
trijzen te komen schieten. Tot 12 De
cember blijven de tochtgenoten in Al
giers om vandaar naar Colomb Bechar
te vertrekken, waar zij 17 December
hopen aan te komen. Daarna vangt de
grote reis door de Sahara aan. Keiling
heeft gelukkig in het geheel geen last
meer van zijn'arm.
Langere diensttijd in Engeland
SCHOOL ONDER SPORTTRIBUNE
Ook in Geleen kampt men met ge
brek aan schoolruimte. Thans heeft
men daar een bewaarschool voor 60
kinderen ingericht onder de tribune
van het sportpark.
Brief van Wallace
In kringen van het Witte Huis wordt
medegedeeld, dat president Truman
enkele dagen geleden van Henry Wal
lace, die presidentscandidaat was voor
de „vooruitstrevende partij" een brief
heeft ontvangen, waarbij deze ver
klaart dat h« oppositie tegen
de huidige democratische regering"
zal stopzetten wanneer de president
„zijn beloften, die hij voor de verkie
zingen heeft gedaan (handhaving van
de vrede en invoering van een nieuw
sociaal program) nakomt".
De president zou deze brief niet be
antwoord hebben.
„QUEEN ELIZABETH"
TE NEW YORK AANGEKOMEN
De „Queen Elizabeth", die door de
staking te Southampton en daarna
door mist 13'/2 dag over tijd is, is gis
teravond te New York aangekomen.
Een delegatie van vier leden der be
manning werd aan de wal ontvangen
door James Ryan, voorzitter van de
Amerikaanse bond van havenarbeiders
die de bemanning officieel de dank
van de bond voor hun gedrag over
bracht. Havenarbeiders met spandoe
ken zorgden voor een enthousiaste ont
vangst.
Maandagavond heeft ket Britse la
gerhuis het wetsontwerp inzake de
militaire dienst, waarby de periode
van dienstplicht van 12 op 18 maanden
wordt gebracht, in derde lezing met
218 tegen 25 stemmen aangenomen.
Het hoogtepunt van het debat van
drie uur over de eerste clausule, die
voorziet in de verlenging van de
dienstplicht met 6 maanden, vormden
de aanvallen van de socialistische cri
tici van deze maatregel. Toen er over
de clausule gestemd moest worden,
verkreeg de regering door onthoudin
gen van Labour-parlementsleden een
meerderheid van 257 tegen 30, veel
minder dan de gebruikelijke stemmen
verhouding, ondanks steun van de op
positie. Tijdens het debat was de mi
nister van defensie, A. V. Alexander,
het mikpunt van bittere critiek, niet
alleen van de plaatsvervangende lei
der der opposijie, Anthony Eden, en
andere conservatieven, maar ook van
aanhangers van de Labour-partij. De
socialistische critici laakten de rege
ring en beschuldigden haar van „on
bekwaamheid" wegens verandering
van de politiek inzake de dienstplicht.
In een zeer openhartige rede ver
klaarde Crossman, de voornaamste so
cialistische criticus, dat Alexander
„het land en het Lagerhuis op erger
lijke wijze om de tuin-leidde, als hij
het deed voorkomen, alsof de ver
slechtering van de internationale be
dekkingen van invloed was geweest
:op het besluit, de periode van militaire
dienst te verlengen."
WEINIG VERTROUWEN
Crossman was veeleer van me
ning, „dat de gewijzigde politiek
van de regering in deze kwestie
haar oorzaak vond in het feit dat
de situatie op Malakka plotseling
aan het licht had gebracht, dat wij
geen strijdkrachten tot onze be
schikking hebben". Crossman ver
klaarde tenslotte, dat ofschoon hij
de regering steunde, hij persoon
lijk niet het minste vertrouwen
steld^ in de minister van natio
nale verdediging.
Eden verklaarde, dat de tegenkan
ting, die de regering van haar eigen
„nominale aanhangers" in deze kwes
tie ondervond hoofdzakelijk aan haar
zelf te wijten was.
Alexander bracht in herinnering, dat
in Mei 1947, toen de regering toe
stemde in 12 i.p.v. 18 maanden, hy het
Lagerhuis gewaarschuwd had, dat zij
zich het recht voorbehield op haar
besluit terug te komen. „Het is nood
zakelijk, dat wij in staat zijn gebruik
te maken van hen, die opgeroepen zijn
volgens de wet op de militaire dienst
buiten dit land, opdat wij aan onze
verplichtingen in de volgende twee,
drie of vier jaar kunnen voldoen". De
vereniging van de dienstplicht was ook
gerechtvaardigd omdat voor de mili
taire opleiding 18 maanden vereist wa
ren. De slechte toestand van het leger
was een factor, maar ook „de toe
nemende internationale spanning" was
een belangrijke factor geweest bij het
nemen van de beslissing, aldus Alex
ander.
UNO-VERGADERING WEER NAAR
LAKE SUCCESS
Met 43 tegen 13 stemmen, bij 2 ont
houdingen, aanvaardde de Assemblee
der VN een aanbeveling van de agen
da-commissie, gesteund door de VS,
om dg huidige zitting op 11 December
te verdagen en in het nieuwe jaar te
Lake Success weer bijeen te komen.
De datum, die oorspronkelijk door
de agenda-commissie was vastgesteld
voor het begin van de nieuwe zitting
was I Februari, maar dat is nu gewor
den: 1 April. (Om redenen van sym
boliek? Laten we er het beste maar
van hopen red.).
BEKNELD TUSSEN AUTO EN
MUUR
Gistermorgen te omstreeks kwart
voor zeven reed de chauffeur Nieuwen-
huizen uit "s Gravenhage zijn auto uit
de garage. De chauffeur stak zijn
hoofd uit het portierraam om achter
uit te kunnen kijken. Hierbij raakte
hij met zijn hoofd dusdanig bekneld
tussen het portier en de muur van de
garage, dat de dood vrijwel onmid
dellijk intrad.
DUITSERS BOYCOTTEN
BRITTEN
De Partij van Vrije Democraten
van Sleeswijk-Holstein heeft zich bij
de vakverenigingen en de Soc. Dem.
Partij aangesloten in een oproep de
omgang te mijden met de leden der
Britse bezettingsstrijdkrachten als pro
test tegen het ontmantelingsbesluit
t-o.v. het torpedoproefstation te Ec-
kernförde. Deze houding zou men
handhaven „totdat een verandering
bespeurbaar wordt in de Britse ont-
mantelingspolitiek".
De Duitsers moeten waarschijnlijk
lang boos blijven. De Engelsen heb
ben tenminste verklaard, dat het be
sluit om het proefstation te vernieti
gen onherroepelijk is.
Protest van de Staten
van Curagao
De staten van Curagao hebben ge
protesteerd tegen het feit, dat dr. A.
da Costa Gomez onofficieel een tussen
regeling voor de Nederlandse Antillen
heeft aangekondigd inplaats van publi
catie van de ontwerp-constitutie, dia
de redactie-commissie van de ronde
tafel-conferentie op 14 November heeff
voltooid. De Nederlandse regering
wenst de instelling van de constitutie
van het Verenigd Koninkrijk uit te
stellen tot de Nederlands-Indonesische
Unie is voltooid, aldus dit protest. De
staten zijn verbaasd, dat dergelijke be
langrijke maatregelen besproken zijn,
terwyl zij officieel van niets wetend
Zij zijn bovendien van mening, dat 'n
noodwet voor de Nederlandse Antillen
niet wenselijk is, daar de huidige
constitutie reeds bedoeld is als over
gangsmaatregel. Verdere veranderin
gen zouden moeten worden uitgesteld
tot de algemene verkiezingen in Maart
a.s.
„VAN MEEGEREN"-DESSINS NAAR
DE VER. STATEN
20 a 25 Jaar geleden maakte de
kunstschilder Han van Meegeren des
sins voor toneel japonnen, die
Vrouw als actrice zou dragen.
Amsterdamse firma heeft het initia
tief genomen deze dessins meeu
wenreigersen drakenmotieven
te gebruiken voor haar collectie.
In de loop van deze week zal een
vertegenwoordiger van de firma met
een aantal van deze jurken naar de
VS reizen.
DONDERDAG 9 DECEMBER 1948
Hilversum I 301 m. 7.00 en 8.00
Nieuws; 7.30 en 8.15 Gram.platen; 9.00
Werken van Rimsky-Korsakof; 10.00
Morgenwijding; 10.15 Arbeidsvitami
nen; 11.15 Pianorecital; 12.00 Orkest
Bandi Balogh; 13.00 Nieuws; 13.20 Me-
tropole-orkest; 14.20 Kamerorkest; 15.00
Voor zieken en gezonden; 16.00 Van
vier tot vijf; 17.00 Voor de jeugd; 17.35
The Romancers; 18.00 Nieuws; 18.30
Ned. Strijdkrachten: 19.10 Avondschool
20.00 Nieuws; 20.15 Sf. Nicolaas-can-
tate van Benjamin Britten; 21.10 Wil
lem Irelands bekentenis, hoorspel;
22.00 Radio-Philharmonisch orkest;
23.00 Nieuws.
Hilversum H 415 m. 7.00 en 8.00
Nieuws; 7.15 en 8.15 Gram.platen; 9.05
Klanken uit de Balkan en de Kauka-
sus; 9.45 Schoolradio; 10.15 Morgen
dienst; 1100 De Zonnebloem; 12.03
Pianoduo; 13.00 Nieuws; 13.25 Zang
recital; 14.00 Orkest Peter Nobino,
14.40 Voor de vrouw; 15.00 Alma Mu-
sica; 15.30 Amsterdams vocaal kwar
tet; 16.00 Bijbellezing; 17.00 Radio-
jeugdjournaal; 17.30 Pianirecital; 18.00
Sans Soucci; 19.00 en 20.00 Nieuws;
20.15 Studio-steravond; 21.30 Familie
competitie; 22.05 De vaart der Volke
ren; 22.25 Ned. Kamerkoor; 23.00
Nieuws.
FEUILLETON
Jeart Vaubaron bewijst
zijn onschuld
door
K AVI ER DE MONTEPIN
55).
Hoe zult gij dan de reis maken?
Te voet en bedelend.
Eritz Homer zweeg enige ogenblikken. Daarna deed
hij, alsof hij een traan wilde afwissen. Zijn gelaat drukte
innig medelijden uit.
Mijnheer, zei hij eindelijk met bewogen stem, het
belang dat in u stel, zal niet onvruchtbaar wezen.
[Wanneer de .gelegenheid zich voordoet om wel te doen,
laak ik die nimmer voorbijgaan. Ilc wil voor een klein
deel bijdragen tot de gelukkige hereniging van vader en
dochter. Neem deze kleinigheid, die, ofschoon van wei
nig belang u toch van groot m,t zal zijn en die ik u
met zoveel genoegen aanbied. m
Zo sprekende stopte de magnetiseur, die volgens de
aanwijzing van Rodille handelde, Vaubaron tten Louis
d'or in de hand. In de beginne kon de ongelukkige aan
zoveel milddadigheid moeilijk geloof slaan, en toen hij-
zag, dat het geen droom, was kuste hij de handen van
zijn weldoener en dankte de voorzienigheid, die hem zo
onverwacht te hulp kwam.
—Ach mijnheer, riep hij uit, hoe zal ik u genoeg
danken. Wat gij voor mij doet, verzekert het welzijn
van mijn kind. Aan u zal ik alles verschuldigd zijn.
God zegene u mijnheer.
Fritz Horner wenste aan die vurige dankbetuigingen
die hij zo weinig verdiende, zo spoedig mogelijk aan
einde te maken.
Ik ben van uw dankbaarheid overtuigd, sprak hij,
en dat is mijn schoonste beloning. Ik moet nu met de
somnambule alleen blijven, om haar te doen ontwaken.
Ga dus heen en wees gelukkig. Deze deur moet gij uit
gaan. In de kamer hier naast zult gij een knecht vinden,
die u de weg zal wijzen.
Vaubaron stamelde nog enige woorden van dank, en
verliet daarna het huis, terwijl hij uit de grond van
zijn hart God dankte en Fritz Horner zegende.
Jean Vaubaron had gaarne tien jaren van zyn leven
willen geven, om zich dadelijk verplaatst te zien in Bre-
tagne, nabij Brest, aan de ingang van het dorp, waar hij
zeker meende te zijn, dat hij Blanche terug zou vinden.
In het eerst was hij voornemens, plaats te nemen in een
üilligence, die naar het westen ging, nu de mildheid van
de magnetiseur hem in staat gesteld had, daarvan gebruik
te maken, doch een seconde was genoeg, om hem te doen
inzien aan welke gevaren hy zich op die wyze bloot zou
6tellen. Hij besloot daarom, in weerwil der vermoeienis
sen en de langzaamheid van zulk een. reis, de weg te
voet af te leggen, daar de zorg voor zijn veiligheid hem
dit dringend gebood. Hij wachtte dus tot de schemering
gekomen was, en begaf zich toen, met een paar sterke
schoenen aan de voeten en een met ijzer beslagen stok
in de hand op weg.
Wij zullen de verschillende bijzonderheden van deze
voetreis, die' ongeveer een maand duurde stilzwijgend
voorbijgaan, om Vaubaron op de acht en twintigste dag
na zijn vertrek op een der steile hoogten in de nabijheid
van Brest terug te vinden.
Op de weg, die hij ging, hoorde hy eensklaps de hoef
slag van naderende paarden en weldra zag hij, dat het
gendarmen waren, v
Op het zien van de uniformen en de gegaloneerde
Hoeden kon Vaubaron een beweging van schrik niet
weerhouden en werd hij doodsbleek. Deze tekenen van
ontroering en vrees ontgingen niet aan de aandacht der
beide gendarmes en vermeerderde nog het wantrouwen,
dat het verdachte uitzicht van de vluchtelirg hun inboe
zemde. Met zijn verwarde haren en zijn baard, waaraan
sinds een maand geen scheermes geraakt had, zijn door
weer en wind gebruind gelaat, zag Vaubaron er dan ook
als een ware bandiet uit. Hij begreep, dat zijn ontroering
hem moest verraden; hij deed daarom zijn best, een
onverschillige houding aan te nemen en groette de beide
gendarmes beleefd.
Gij zij niet uit dit land, mijn vriend? vroeg een
van hen.
Nee, mijnheer.
Komt gü van ver weg?
Ik kom van Laval. sprak de vluchteling, die zo voor
zichtig was om niet van Parijs te spreken,
En gaat gij naar Brest?
Ja, mijnheer.
Hoe is uw naam? v
Pierre Landais.
Hebt gij een paspoort bij u?
Nee, mijnheer.
Gy hebt toch zeker wel enige papieren, die uw
identiteit kunnen bewijzen?
Ook niet, mijnheer.
En waarom 'hebt gtf geen pas en geen papieren?
Mijn hemel, mijnheer, ik wist niet, dat ik die onder
weg nodig zou hebben.
Gij hebt u vergist. Maar dat doet er niet toe. Kent
gij te Brest iemand, die er goeder naam bekend staat
en die voor u instaan kan?
Ik ken in Brest volstrekt niemand.
Wat gaat gij er dan doen?
Ik ga werk zoeken.
Wat zijt gü van uw ambacht?
Slotenmaker.
Laat raii uw handen eens zien.
Vaubaron genoorzaamde.
(Wordh vervolg#
