Qe
Uunaatikr
Indonesische kwestie wordt volgende
week in de Tweede Kamer gebracht
Naar een duistere week?
Maatregel voor volledig herstel
Israël niet tot de V.N. toegelaten
Min. v. Schaik naar Suriname
5e JAARGANG N° 1412
ZATERDAG 18 DEC. 1948
Uitgave Stichting „De Vrije Alkmaarder";
Exploitatie N.V. Spreken^ Papier, Alkmaar.
Abonnementen 0.32 per week 1.30 per
maand 3.90 p. kwart, bij vooruitbetaling
Advertenties 14 ct per m.m., familieberich-
ten 18 ct. Bij contract aanzienlijké korting.
Verantw. redacteur J. van Zoonen Bureau, Ridderstraat hoek Oudegracht Tel. K 2200-3971
Naar ae voorzitter van de Tweede
Kamer gistermiddag in verband met
vragen van de heer J Schouten tA.Rj
mededeelde, is de regering voorne
mens de volgende week voor deze ka
mer te verschijnen, teneinde haar een
inzicht te geven in het Indonesische
vraagstuk. De bedoeling is de gedach
tewisseling daarover nog vóór het
Kerstreces te doen geschieden
De gehele wereld, in het bijzon
der twee volkeren, het Nederlandse en
het Indonesische, wacht in grote span
ning een spanning, die de laatste
dagen groter is geworder dan ooit
op de dingen, die staan te gebeuren,
op de beslissingen, die zullen worden
genomqn. De jongste onderhandelin
gen van de Nederlandse regering met
de Republiek zij afgesprongen, onze
regering heeft doen weten, dat zij in
dit stadium „de laatste" waren. Een
overeenstemming met de Republiek
werd uitgesloten geacht.
De Nederlandse regering stelde voo,
waarden, die zij als logische conse
quenties zag van de reeds door de Re
publiek ondertekende overeenkomsten
van Linggadjatti en de Renville.
De Nederlandse regering verklaar
de tot de conclusie te zijn gekomen
dat de Republiek de Renville-beginse
len in feite niet aanvaardt.
De Nederlandse regering staakte de
onderhandelingen, de Nederlandse re
gering gaat binnenkort een Interim-
regering instellen zondei de Republiek
op wie zij in feite niet meer rekent-
doch voor wie zij zegt nog een-plaats
in het federale-bestel open te houden,
NIEUW STADIUM
De Commissie voor Goede Diensten
zag geen enkele mogelijkheid meer
om de partijen tot eikander te brengen
Een nieuw stadium in het geschil was
bereikt.
Hatta, van goede voornemens bezield
deed, in een brief dezer dagen nieuwe
pogingen om de onderhandelingen te
hervatten. Hij stelde uitdrukkelijk, dat
de Renville overeenkomst volledig
wordt aanvaard.
De Nederlandse regering echter, be
schouwde deze brief van Hatta als een
persoonlijke daad, vond deze poging
van weinig waarde, zag niet voldoen
de waarborgen en zag in dit alles
geen basis voor een hervatting der be
sprekingen
„ONVERWIJLD"
De Nederlandse regering vraagt nu
een „onverwijlde" bindende verkla
ring van de Republikeinse regering,
da» zij met de gestelde voorwaarden
instemt.
De Nederlandse regering noemt deze
voorwaarden „concreet, essentieel en
niet voor tweeërlei uitleg vatbaar"
En voor wie hef nog niet mocht weten
werd nader medegedeeld, dat onder
deze voorwaarden moet worden ver
staan*
1) De positie van de Hoge Vertegen
woordiger van de Kroon en diens be
voegdheden, zoals die omschreven zijn
in het. BIO-besluit (Bewindvoéfing
Indonesië in Overgangstijd)
2) De regeling van het oppergezag
over de strijdkrach cn en de bepalin
gen over de staat van oorlog en on
veiligheid, eveneens zoals in genoemd
besluit omschreven.
3) Inschakeling van de Republiek
in de Indonesische Federatie op vol
komen gelijke voet met de nietrepu
blikeinse deelstaten.
4) Hef onmiddellijk stopzetten van
de bestandsschendingen en terugroe
pen van de geïnfiltreerde republikein
se militairen.
En dat betekent, dat de Nederland-
de regering de Republiek „onver^ld"
vraagt in te stemmen en vraagt te
aanvaarden, de voorwaarden, die bij
de jongste onderhandelingen door de
Republiek zijn afgewezen.
hele wereld, in het bijzonder twee
volkeren ,in grote spanning wachten
op de beslissingen, die hun regeringen
zullen nemen.
De gebeurtenissen in het Indonesi
sche geschil volgen elkaar de laatste
tijd snel op, alles wijst erop, dat spoe
dig een uiteindelijke beslissing zal
worden genomen. De Nederlandse re
gering dringt aan op een „onverwijlde"
verklaring van de Republiek.
Niet naar Djokjal
Die verklaring zal wellicht niet lang
op zich laten wachten en van die ver
klaring zal enorm veel afhangen
Zij zal welicht leiden tot een defini
tieve beslissing van dit geschil.
Een beslissing dse in de eerte plaats
door de Nederlandse regering wordt
verlangd, want haar laatste communi
qué verraad ongeduld.
Is een blijvende verwijdering tussen
beide volkeren aanstaande? Er is mo
menteel niet veel, dat hoop geeft op
een bevredigend resultaat. Eerder nog
er is aanleiding, om een nieuwe mili
taire actie te verwachten er kan wor
den gevreesd dat de wapens het ge
schil moeten beslissen, ook al is men
er van overtuigd, dat de Nederalndse
regering zulks niet wil.
We staan aan het begin, van een
nieuwe week, met grote bezorgdheid
wachten we af.
Houdt de regering de vredesweg open
of zullen de voorstanders van ,(de
mars naar Djokja" hun zin krijgen?
Zij zien een militaire actie* als enige
uitweg, onder hen zijn er, die ophitsen
tot gewapend geweld. Vechten met
Djokja, dat mag niet gebeuren!
De Nederlandse regering MOET de
moeilijke weg naar een duurzame
vrede bewandelen!
Dagorder Soedirman
De Republikeinse radio meldt
dat de Republikeinse opperbe
velhebber Soedirman een dag
order heeft doen uitgaan, waar
in hij, in verband met de hui
dige precaire situatie, aan de
troepen opdracht geeft, op hun
plaats te blijven en hun plicht
met volle verantwoording te
blijven volvoeren.
Benelux memorandum
De regeringen van de Benelux-landej. hebben opnieuw een memorandum
uitgegeven, waarin de voorwaarden worden opgenomen, die moeten wor
den vervuld, wil een volledig herstel plaatsvinden.
Het agrarische deel dat ons uiteraard veel belangstelling inboezemt, om
vat: Snel herstel van de veestapel.
Opvoering der productie door ruilverkaveling, Gebruik van geselecteerd
pootgoed, motorisering. en mechanisering.
Drogen van groenvoerproducten en beheersing van de prijzen der produc
ten. Door deze maatregelen verwacht men dat er geen suiker en veel
minder veevoeder zal moeten worden ingevoerd. De industrialisatie zal in
de toekomst de nodige arbeidsgelegenheid moeten scheppen.
iEK-tfONHBCHÖ
GELDIG TOT ZATERDAGAVOND
WEINIG WIND
Droog weer met overdrijvende wol
kenvelden en weinig wind. Overdag
ie*s kouder dan gisteren.
AMERIKAANSE HULP
Het slagen van de in dit rapport op
genomen plannen hangt uiteraard af
van het voortduren van de hulp.
De Amerikaanse hulp blijft noodzake
lijk om de Beneluxlanden in staat te
stellen hun buitenlandse handel, die
door de huidige monetaire situatie be
dreigt wordt, op peil te houden en bo-
"endien om die landen de financierin-
mogelijk te maken van bepaalde, op
korte termijn noodzakelijke vervan-
gings-investeringen, die uit de natio
nale besparingen vooreerst niet zouden
kunnen plaats vinden.
OORDEELKUNDIGE
AANWTNDING
Met, andere woorden: de Belgisch-
Nederlands-Luxemburgse Unie baseert
haar verwachtingen omtrent het eco
noriische herstel in eerste instantie
van de döor de Ver. Saten verleende
hulp en vervolgens op een snel her
stel vanr haar handelspartners, die
deze landen in staat zou stellen in
Wereldvoorraad
uranium
David Lilienthal, de voorzitter van
de Amerikaanse commissie voor atoom
energie, heeft te Denver in de Ameri
kaanse staat Colorado verklaard, dat
de wereldvoorraad van uranium, dat
voor het vrijmaken van atoomenergie
gebruikt kan worden, voor „onbepaal
de tijd" verzekerd is.
Lilienthal legde deze verklaring af
op een persconferentie om de berichten
tegen te spreken ,dat de voorraden
grondstoffen voor het maken van
atoombommen in 30 of 40 jaar ver
bruikt zouden zijn.
„Het zoeken naar uranium op de
huidige grote schaal kan de ontdek
king van nieuwe vindplaatsen ten ge
volgen hebben, die de huidige schat
ting van de wereldvoorraad uranium
aanzienlijk zal veranderen", aldus Li
lienthal
Hij voegde hieraan toe, dat zich in
Canada „enige goede vooruitzichten''
openden en hij wees op het vrijmaken
van uranium uit leisteen-olie in Zwe
den en de ontdekking van erts met
laag gehalte in de Zuid Afrikaanse
goudmijnen.
converteerbare munt te betalen, waar
bij tevens wordt gehoopt op een op
lossing waardoor de huidige tekorten
gecompenseerd zouden worden zonder
dat tot een systeem van gedwongen
besparingen behoeft te worden over
gegaan.
Beschuldigingen
weerlegd -
Dr. Alan Valentine, de leider van de
Eca-missie in Nederland, heeft een
verklaring afgelegd, waarin hij de be
schuldiging van de plaatsvervangen
de administrateur van de Eca, Ho.
ward Bruce, weerlegde, als zou Ne
derland misbruik hebben gemaakt van
Eca-gelden door goederen, aangekocht
met deze.gelden, wederom naar de VS
te exporteren.
Dr. Valentine verklaarde: „de Eca-
missie heeft officieel van de Neder
landse regering uiteenzettingen ont
vangen, die zij als volkomen bevredi
gend beschouwt. Wy hebben de heer
Howard Bruce te Washington hiervan
in kennis gesteld en er krachtig op
aangedrongen de Nederlandse uiteen
zettingen te aanvaarden en dit onmid
dellijk wereldkundig te maken".
Bij Königstein in de Taunus is een
Skymaster C 54, die uit Berlijn terug
keerde en op de luchthaven Rhein
Main wilde landen neergestort Van
de 6 inzittenden werd 1 persoon ge
dood; 2 anderen zwaar gewond en de
overigen licht gewond.
Militaire politie bewaakt de resten
van de vernielde machine.
Volgt binnenkort nieuw verzoek?
Het verzoek van Israël om toelatin g
tot de V.N. is Vrijdag door de Veilig
heidsraad met vijf stemmen tegen "n,
bij vijf onthoudingen van de hand
gewezen.
Zeven stemmen zijn nodig voor
toelating van een staat. De VS., De
Sowjet Unie, de Oekraine, Argentinië
en Columbia stemden voor onmiddel
lijke toelating van Israël. Syrië stemde
tegen en de andere vijf leden van de
raad onthielden zich van stemming.
ZITTING VERDAA(\P
Het Britse voorstel voor opschorting
„van een besluit voor onbepaalde tijd
verkreeg vier stemmen: Engeland,
België, China en Syrië.
jHét' Franse voorstel voor een uit
stel: van een maand werd gesteund
door Engeland, Frankrijk, Canada,
China, België en Syrië, In deze beide
stemmingen onthield de rest van de
leden zich van stemming.
De Russische afgevaardigde had voor
de stemming over beide laatste voor
stellen verklaard, dat hij, indien nodig
zijn veto zou uitspaeken.
België was het enige land, dat eln
Syriscb- voorstel steunde dat het inter
nationale gerechtshof zou worden ver
zocht een uitspraak tq doen over de
wettigheid van de staat Israël.
Na de bijeenkomst van de Veilig
heidsraad verklaarde de vertegen
woordiger van Israël, Aubrey
Eban, dat het verzoek om toela
ting tot de V.N. „bij de eerstvol
gende gelegenheid" opnieuw zou
worden ingediend.
Voor de stemming verzocht de Sowjet
afgevaardigde Jacob Malik, Engeland
zijn „gebruikelijke politiek van begun
stiging van bepaalde verzoeken om
toelating" op te geven en hij viel de
„politiek van begunstiging en achter
stelling" van „bepaalde regeringen"
aan.
De volgende normale bijeenkomst van
de raad zal in het begin van Januari
in het hoofdkwartier van de VN. te
Lake Success worden gehouden. De le
den van de raad zullen zich gereed
houden voor een eventuele spoedzit
ting te Parijs.
In aansluiting op hetgeen 8 Decem
ber j.1. gepubliceerd werd over de
voorgenomen reis van een der leden
van het kabinet naar Suriname en de
Antillen, verneemt het ANP nader
van bevoegde zijde, dat het vertrek
van dit kabinetslid, de minister zonder
portefeuille, mr. J R H van Schaik,
bepaald is op 2 Januari a,s„
De minister zal vergezeld worden
door de heren mr W H van Helsdingen
raad-adviseur bij het ministerie van
overzeese gebiedsdelen, mr W C L
van der Grinten, adviseur en mr P G
Hooghoudt van de afdeling „voorbe
reiding staatkundige hervormingen"
bij het ministerie van overzeese ge
biedsdelen, zomede van mej I F Kan,
secretaresse van minister Van Schaik
DR. EVATT
Dr. Herbert Evatt, voorzitter van de
algemene vergadering der Ver. Naties
en minster van Buitenlandse Zaken en
vice-premier van Australië, heeft Don
derdagavond te Londen verklaard
dat de Ver, Naties een derde wereld
oorlog kunnen en ook zullen verhin
deren.
„DEMOCRATISCH RECHT"
De vergadering, die te Bonn een
nieuwe Duitse grondwet opstelt, heeft
een brief van een Duitse timmerman
ontvangen, waarin word verzocht de
Duitsers „het onvervreemdbare demo
cratische recht" toe te staan om drie
Vrouwgn te hebben.
Dit belette echter de Beierse recht
bank te Ulm niet om een andere man,
die drie vrouwen had, tot een jaar en
een dag gevangenisstraf te veroorde
len, ongeacht verdachte's verweer, dat
hij te verlegen was om zijn vrouwen
te vertellen, dat hij ook twee andere
echtgenoten had.
STAKINGSBEVEL IN ITALIË
Het algemeen Italiaans vakverbond
heeft een communiqué uitgegeven
waarin mededeling wordt gedaan van
een bevel tot algemene staking bij de
overheidsdiensten voor een duur van
24 uur van Zondag af. In het commu
niqué wordt de regering verantwoor
delijk gesteld voor deze staking en
haar eventuele gevolgen.
Overeenkomst kerk en
regering van Hongarije?
De Rooms Katholieke kerk in Hon
garije heeft Vrijdag medegedeeld,
dat zij bereid is te onderhandelen
over een overeenkomst met de re
gering ter regeling van alle geschil
len in de betrekkingen tussen kerk
en staat.
De bisschoppen, die Donderdag een
speciale vergadering hielden, welke
door kardinaal Mindszenty werd ge
presideerd!, verklaarden, dat in al
dergelijke kwesties de goedkeuring
en deelneming van het Vaticaan nood
zakelijk waren. Te Boedapest gelooft
men. dat een verklaring als door de
bisschoppen uitgegeven, niet zou zijn
gepubliceerd, indien de goedkeuring
van het Vaticaan niet reeds was ver
leend.
MINDSZENT*
ONAANVAARDBAAR?
In het commuhique wordt gezegd:
„de gelovigen vragen en verwachten
nieuwe inlichtingen van ons over de
kwestie der betrekkingen tussen kerk
en staat, welke meer gespannen wor
den.
Te Boedapest verwacht men, dat het
Vaticaan een hoge dignitaris zal be
noemen, die de onderhandelingen met
de Hongaarse regering zal leiden. *Vn
gelooft niet, dat deze dignitaris Kar
dinaal Mindszenty zal zijn, die „niet
^anv^araoacr" voor de „ionsuarse re
gering is verklaard.
BRITSE PARLEMENTAIRE
DELEGATIE NAAR ITALIË
Een Britse parlementaire delegatie
zal in Januari op uitnodiging van de
Italiaanse regering een bezoek bren
gen aan Italë.
„HENDRIK DE VRIES-PRIJS 1948"
In de trouwzaal van het Groninger
stadhuis werd gister door de burge
meester van Groningen mr. P W J H
Cort van der Linden de „Hendrik de
Vriesprijs 1948" uitgereikt aan de dich
ter Koos Schuur.
OOSTENRIJKSE GEZANT IN
CHILI VERMOORD
De Oostenrijkse gezant bij de Chi
leense regering, Hans Beker, is Don
derdagmiddag in het legatiegebouw
vermoord. De moordenaar een Oe-
kraïnse immigrant, Sikorsky genaamd
pleegde zelfmoord door zich voor het
hoofd te schieten.
WOLKBREUK IN BRAZILIË
Er zijn honderden doden en duizen
den vermisten als gevolg van de wolk
breuk boven het Zuiden van de Staat
Minas Geraes. te Leopoldina zijn 142
doden en honderden vermisten. Dui
zenden personen zijn dakloos.
In de stad Santo Antonio Padua, in
het Noorden van de Staat Rio die
eveneens door de waterhoos is getrof
fen telt men 170 doden Ook daar zijn
honderden vermisten. In deze stad zijn
meer dan 50 huizen verwoest.
STAKING TEN EINDE
De vrachtrijders en kruiers van het
Londense station Euston, die 12 dagen
gestaakt hebben, zullen het werk her
vatten.
De directie zal de klachten onder
zoeken. De staking ontstond naar
aanleiding van het ontslag van Jack
Rice, vrachtrijder en functionaris van
de vakvereniging. Volgens de stakers
had Rice ontslag genomen omdat zijn
werkzaamheden op het station hem
onvoldoende tijd lieten om zijn plich
ten als functioaris van de vakbond
te vervullen.
DE OPGEBLAZEN
ANTENNEMASTEN
De Socialistische Eenheidspartij heeft
er bij de Berlijnse arbeiders op aange
drongen geschreven pr-testen in te
dienen naar aanleiding van het opbla
zen van de antennemasten van radio
Berlijn.
LIQUIDATEtR VEROORDEELD
De Rotterdamse van het
Haagse Bijzondere «jis<.c..iHsnof heeft
mr. dr. M H H Franssen advocaat
en procureur in Den Haag, de voorma,
lige liquidateur van verscheidene po
litieke partijen, o.a. van de RK Staats
partij, de Chr. Democratische Unie,
de Staatkundig Geref. Partij en van
verscheidene verenigingen en jeugd
organisaties, veroordeeld tot drie jaar
gevangenisstraf.
Rapport C.v.Q.D.
Thans zijn te Parijs ook* 'de aan
hangsels van het reeds op 14 December
gepubliceerde speciale rapport van de
Commissie voor Goede Diensten aan
de Veiligheidsraad voor publicatie vrij
gegeven.
Het rapport zegt o.a., dat de Repu
blikeinse regering na een reeks be
sprekingen met minister Stikker en
diens adviseurs bereid was een ern
stige poging te doen om algehele op
lossing van het conflict te bereiken.
De Nederlanders zouden o.a. de vol
gende maatregelen nemen. -Het stop
zetten van de radio-uitzendingen van
de dienst legercontacten, welke van
ophitsende aard waren. De order van
het Nederlandse legercommando,
waarin werd toegestaan de troepen om
de status-quolijn te overschrijden, te
herroepen. De instelling van de Ne-
gara Oost-Java uit te stellen. Intussen
werden de drie bovengenoemde door
de Republiek voorgestelde maatrege
len reeds uitgevoerd, maar de Neder
landers hebben nog geen der genoem
de maatregelen genomen".
Het rapport besluit met op te mer
ken, dat het instellen van een fede
rale inerim-regering zonder de Repu
bliek in de toekomst het onderhande
len veel moeilijker zo niet onmogelijk
zal maken.
INCIDENT
Tussen de Britse en Russische be
zettingszone van Duitsland heeft zich
een incident voorgedaan. Een Engels
soldaat werd door de Russen neerge
schoten.
.cptfRup-