Ikmaaidei n.-hollandse De vijandelijkheden op Java zijn beëindigd Brengt het nieuwe jaar China vrede? Nieuw begin Aldus verklaart Gen. Spoor De eerste brand in het nieuwe jaar Het ontwakende Azië belegt conferentie over Indonesië 5' JAARGANG N° 1423 MAANAG 3 JANUARI 194S Uitgave Stichting „De Vrije Alkmaarder"; Exploitatie N.V. Sprekend Papier, Alkmaar. Abonnementen 0.32 per week 1.30 per maand 3.90 p. kwart, bij vooruitbetaling Advertenties 14 ct. per m rr familiek^riob; ten 18 ct. Bij Cón. •srfeni- 'ce korting. Verantw. redacteur J. van Zoonen Bureau. Ridderstraat hoek Oudegracht TeL K 2200-39T1 Het verloop op Sumatra De militaire actie op Sumatra wordt nog steeds voortgezet. Het legerberichi meldde o.m. de val van de haven plaats Paianbnroe. Het <chynt de b" doeling te zijn om een bezette linie op Sumatra te formeren, die loopt van Fort de Koek tot de straat van Ma lakka, waardoor de Republikeinse troepen in tweeën zouden worden ge splitst. In Djambl keert de bevolking weer naar haar woonsteden terug. Volgens hetzelfde legerbericht zijl aan Nederlandse zijde tUdens de 2f hele actie op Java en Sumatra 66 Nederlandse militairen gedood en 172 gewond. Het nieuwe jaar is aangebroken. 1948 ligt achter Ons. We kunnen niet zeggen, dat we met een bepaalde spijt afscheid nemen- Daarvoor heeft het Ons, naast een bepaald herstel in ons bedrijfsleven te veel teleurstellingen gebracht. Teleurstelling vooral in de laatste maand. Het gevoel van onbe hagen komt niet'alleen voort uit te leurstelling over het gebruik moeten maken van wapengeweld, al dan niet gen-" r**eerd. Het komt nog meer voort uit het steeds duidelijker wor dende besef, dat de snelle militaire overwinning ons Weinig baat. In de eerste plaats omdat er var overwinning geen sprake is en we slag in het luchtledige hebben gege ven. Het leger van de Republiek is niet verslagen. Het is niet eens aan getroffen. Terwijl het er toch moet zijn. Hierin schuilt een groot gevaar Niet alleen voor 't Nederlandse leger dat met een ruime honderdduizend man een bevolking en een niet ver. slagen leger in bedwang moet houden meerdere malen groter dan de bevol king van Nederland zelf en in eer, terrein, dat Ot gucrilla.-".ijd' uitsteken de kansen biedt- Voornamelijk echter is de situatie onbevredigend, omdat dit niet versla gen, dit ondergedoken leger slechts zeer moeilijk tot een overeenkomst zal zijn te krijgen, gesteld dat deze nog mogelijk is en voorts omdat deze on geregelde troepen een overeenkomst, gesloten tussen Nederland en de voor malige leiders der Republiek naar alle waarschijnlijkheid nimmer zullen na leven. Het ingrijpen van de Veiligheidsraad heeft dus nog niet veel succes gehaa. Hetgeen te verwachten was. Het vuren is gestaakt, de troepen blijven op hun plaats. De leiders der Republiek krij gen misschien vandaag of morgen hur. vrijheid weer. Maar zullen ze het ge zag in de Republiek terug hebben'-' Het gezag, dat ze toch al niet konden laten gelden? Wie uwer gelooft het? Wie zal het bevel tot staken van her vuren geven? In deze omstandigheden is de Neder landse minister-President, Dr. Drees geroepen om naar Indonesië te gaan- We weten niet met welke opdracht Naar de bedoeling kunnen wc echter wel gissen- Er zal opnieuw getracht moeten worden om uit de impasse te komen. Er zal een poging worden ge daan om het idee van de federale re gering van de Indonesische staten te verwezenlijken. Met of zonder de Re. publiek? Is de bedoeling, dat door de coupe der Nederlandse strijdkrachten de Republiek van de kaart wordt ge veegd en dat gebied op dezelfde wijze wordt behandeld als Oost, of West Java of Borneo? Indien dit zo mocht 2ijn, zal de vrede en de rust niet in Indonesië terug ke ren. De gedachte aan volledige Vrij heid heeft een plaats gekregen in de harten van duizenden Republikeinen Daar verandert het wapengeweld niets aan Wij hopen vurig, dat Drees er in za! slagen resultaten te bereiken in Indonesië. Hij is in ieder geval de Persoon die in binnen, en buitenland in deze situatie het meeste vertrouwen geniet. Dat legt echter op zün schou ders de bijkans bovenmenselijke taak om dat vertrouwen niet te beschamen- Dj ar zullen ook de Republikeinen veel aan kunnen doen- v. Z. De legercommandant in Indonesië, Generaal Spoor heeft aan de troepen commandanten op Java het volgende bevel gegeven. Op 31 December '48 waren de militaire acties en daarmede de vyande lijkheden op Java beëindigd. De taak van onze troepen bepaalt en beperkt zich derhalve na die datum tot het optreden tegen nog rondzwervende grr-oen en benden of enkelingen, die o,.ge-egeldheden trachten te veroorza. ken of zoals door onze vertegenwoordiger bij de Veiligheidsraad werd gesteld: Een aktie tegen die elementen, die de persoonlijke vrijheid of het publieke leven of de voedselvoorziening in gevaar brengen. Ik draag u en de onder uwe bevelen staande troepen op deze taak binnen de, haar gestelde grenzen op strikte wijze en met grote naar-tigheid to» uitvoering te brengen. Naa- Aneta verneemt kan een dergelijk bevel dezer dagen eveneens voor de troepencommandanten op Sumatra worden verwacht. Deze officiële verklaring is oj. Zeer vaag en houdt geenszins in dat bevel zcu Zijn gegeven om het vuren te sta ken. Er wordt in de verklaring dan ook over het staken va» het aren niet gerept. Wij zullen ons er op kunnen voor- bf reiden, dpt nog lange tijd de scher mutselingëjf zullen plaats vlntten. In een nieuwjaar boodschap aan de hoepen in Indonesië heeft generaal "poor den ook het volgende verklaard Ofschoon de tegénstsnder militair verslagen is. moeten nog opstandige elementen worden uitgeschakeld, ten einde de taak voleindigd en vrede en veiligheid gevestigd tc doen zijn. EEN' ANDERE MENING. We geven hieronder e€n bericht van het persbureau Reuter: •In weerwil van de Nederlandse be weringen, dat in de veertien dagen alle belangrijk doelen op Java bereikt zijn, koesteren waarnemers op Java twijfel voor wat betreft de mate, waar "n de Repuo! kcïnse strijdkrachten zyn verslagen of verstrooid. In de Neder landse communiqués wordt gemeld, dat bijna overal aan beide zijden slechts lichte Onbetekenende verliezen zijn geleden bij de Ondervonden te genstand. Republikeinse leiders en au, toriteiten, die te Batavia zijn gebleven.- zijn van mening, dat de Republikeinse weerstand ongebroken is en verklaren het feit. dat de Republikeinse strijd krachten geen tegenstand op grote schaal boden, met het bestaan van een van te voren vastgesteld p!an tot ver spreiding der strijdkrachten van de Republiek. Sommige dezer Republi keinen stellen het aldus voor. dat het republikeinse leger is gesplitst in kleine afdelingen, die in ondergronds acties zullen inflitreren in dicb»bevo]k te gebieden- 35 Nieuwe textielpunten... maar geen verruiming Hu Centraal Distributiekantoor deelde mede. dat 35 punten van de textiel kaar VA 804 worden geldig verklaard Met ingang van 1 Januari 1949 wor den geldig verklaard textiel G een punt en textiel R een punt, textiel G vijf punen. textiel reserve Q ter waar de van tien ifunten en textiel reserve R eveneens ter waarde van 10 punten De aandacht wordt er op gevestigd da1 deze puntenaanwijzing practisch geen verruiming betekent vergeleken bij de voorgaande aanwijzingen van 25 oupten, daar het niet in de bedoellnt? ligt voor 1 Mei 1949 wederom punten geldig te verklaren. De thans aange wezen punten zullen dus voor een ppriode van vier maanden in plaats *">-) voor een kwartaal moeten strek, kerf. O PARTICULIERE MIJNEN WEER AAN EIGENAARS TERUG. Met ingang van 1 Januari is het beheer, dat sinds 1945 door de Staat over de particuliere mijnen in Lim burg was gevoerd, weer opgeheven overeenkomstig het advies, dat door de daartoe ingestelde studiecommissie in September van het vorig jaar was uitgebracht. De staat blijft echter de bevoegdheid behouden om. indien zulks nodig mocht mocht blijken, de mijnen we der-om onder beheer en toezicht van dc Staat te stellen. Rule Brittannia... Rule the waves Engeland heeft een heel bittere pil te slikken gekregen op de laatste dag van het oüde jaar. Een Engels koop vaardijschip, de „Richard Borchard" is in de Middellandse Zee, door een oorlogsschip van tot dusverre onbe kende nationaliteit aangehouden en onderzocht. Het schip was op weg naar Haifa. Het vermoeden is dat het oorlogs schip van Egypte afkomstig was, tef wijl de aanhouding zou zün geschied omdat men verwachtte Joodse immi granten aan te treffen. Deze waren echter niet aan boord van het schip aanwezig. Na onderzocht te zün kon het schip zijn reis vervolgen. De bevel voerende officier van het oorlogsschip sprak Engels, de bemanning Arabisch. We geloven de plank niet ver mis te slaan als we zeggen dat er bij de Admiraliteit in Londen enige Ontstem ming zal heersen. Tsjang bereid af te treden Het belangrijkste nieuws uit China wordt gevormd door de aanhoudende geruchten dat pogingen worden aange wend om een vrede tot stand te bren gc-n tussen de communisten en de re gering Tsjang Kai Sjek. Vast staat wel, dat deze pogingen meer uitgaan van de aan de verliezen de hand zünde regeringsin;tanties. In een Nieuwjaarsboodschap aan het Chinese volk heeft Tsjang Kai Sjek verklaard, dat hü bereid is af te tre den, indien de communisten oprecht zijn in hun verlangen naar een vreed zame regeling van de burgeroorlog en zijn persoon een sta in de weg zou zijn om tot die regeling te komen. Zowel de Sovjet Unie als Amerika zouden hun bemiddeling hebben ver leend om a. Sjao Li Tse, voormalig ambassadeur te Moskou een uitnodi ging te zenden om naar de hoofdstad te komen, teneinde besprekingen bij te - H® minister-President Soen Fo-^o generaal Tsjang Tsjoeng. Alle drie genoemde personen zyn sterke voorstanders van de vrede. Ook de nationalistische leider van Binn.Mongolië prins Ten is n. aanleid, van een oproep van Tsjang Kai Sjek in Nanking aangekomen. Waarnemers zijn van mening dat de Prins gevraagd zou worden de vredeso- '--handelin gen met de communisten openen. De zoon van Prins Ten, prins Du Gol Slan is president van de huidige communistische volksregering v. Bin nen.Mongolië. Inmiddels is op alle buitenlandse Persberichten uit China een censuur ingesteld. FANNY BLANKERS—KOEN. Na haar aankomst te Sydeney op 8 Januari .as. zal Fanny BlankersKoen 14 dagen de tijd hebben om te accli matiseren en zich verder voor te be reiden op de tournee door Australië. De eerste wedstrijd waarin Fanny BUnkerSKoen zal starten is die van 22 Januari te Melbourne. OVERWEGEND DROOG WEER. Wisselende bewolking. Overwegend droog weer. Meest matige wind tus, sen West en Zr#dwest en ongeveer dezelfce frmtcifeflMr als gisteren. Een woonhuis, «en iuwielerszaak en een boerderij zijn de eerste prooi dei- vlammen worden- in het nieuwe jaar. Door tot nog toe onbekende oor zaak ontstond hedenochtend brand in een woonhuis te Wervershoof. Binnen e, kele ogenblikken stond het huis. waarin twee families woonflen in lich terlaaie. Een aangre.izende zaak in goud en zilverwerken weri eveneens door de vlammen aangetast en zelfs zetten overwaaiende vonken het rieten dak van een aan de overzijde gelegen boerderij in brand. De felle Zuidoosten wind wakkerde het vuur in korte tijd tot een geweldige vlammenzee aan en tot overmaat van ramp kon aanvanhe lijk de brandspuit van Wervershoof door een defect niet in werking treden Alie drie panden brandden tot de grond toe af. Slechts de inboedel van de boerderij kon worden gered. UITSPRAAK ZAAK-RAUTER Naar wy vernemen heeft de byzon dcre raad van cassatie de uitspraak in de zaak van de gewezen commissaris generaal Rauter thans vastgesteld op 12 Januari a s. des ochtends te 10 uur HULDEBLIJK AAN H.K.H. PRINSES WILHELMINA. Door enige leden van het hoofdbe stuur van de Stichting „Tentoonstel Üng „De Nederlandse Vrouw 1898— 1948 werd Vrüdagmorgen een bedrag van 250.000 gulden aan H.K.H. Prinses Wilhelmina overhandigd, zynde het resultaat van de actie der Nederlandse vrouwen. CENSUUR IN INDONESIË OPGEHEVEN. Gisteren is de censuur op alle tele grammen, waarbü inbegrepen de pers telegrammen en op de telefoonverbin dingen door Nederland opgeheven. GENERAAL SOED1RMAN NIET GEVANGEN. De dienst legercontacten meldt, dat de opperbevelhebber van de TNI, gen. Soedirman, zich niet in Nederlandse handen bevindt- Wel is zyn verblijf Plaats bekend. Hij is voorts ernstig ziek. Volgens een dagorder van kolo nel Hidayat, commandant van de TNI op Sumatfa, heeft deze op 28 Deeem ber de leiding van de Republikeinsé strydkrachien in geheel Indonesië over genomen. URANIUM IN SOW JET ZÓNE Het eerste erts, dat rijk is aan ura nium is kortgeleden in de uranium- mijnen te Aue in de Sowjet zóne van Duitsland gevonden, zo meldt het met Amerikaanse vergunning ver- Schünend blad „Abend". De mijnen zyn in de afgelopen 3 jaar zwaar bewerkt, maar tot nu toe was het uraniumgehalte van het erts laag. Sedert de ontdekking van de rijke ader zün krachtige pogingen ge daan om de productie op te voeren, aldus het blad. NOG GEEN VRIJLATING VAN SOEKARNO C S? De Nederlandse overheid heeft nog geen maatregel genomen met het oog op de vrijlating van president Soe- karno en de andere Idonesische lei ders, die volgens de beslissing van de Veiligheidsraad d.d. 29 December „binnen 24 uren" had moeten plaats hebben. RATTENKRUID OP DE SPRITS In de cantine van de Amsterdamse voetbalvereniging „Ijsvogels" is in gebroken. Behalve een aanzienlijk aantal lekkernyen is ook een blik on deugelyke sprits meegenomen, dat door de cantinebais met arsenicum was besmeerd. ten°:nde als ratten- verdelgingsrfiddel dienst te doen. Voorlopig eten wy geen sprits. NEDERLANDSE REACTIE OP INITIATIEF VAN NEHROE. Van gezaghebbende zyde te Batavia verneemt Aneta, Jat men met verba zing heeft kennis genomen van het bericht, dat Pandit Nehroe een con ferentic heeft byeengerOePen ter be spreking van de toestand in Indonesië Het ls wel zeer ongebruikelyk om een conferentie te beleggen ter bespreking van de interne aangelegenheden van een ander land- Hierby komt nog, dat India Sn de gelegenheid is gc-steld de beraadslagingen van de Veiligheids raad bij te wonen en daar zyn stem te doen horen. Blükens dit initiatief wei gert India zich bü de beslissing van de meerderheid in de Veilighedsraad neer te leggen, aldus werd van gezagheb bende zyde medegedeeld. Dc Minister-President van India, Pandit Nehroe, heeft heden bekendge maakt, dat zijn regering andere Azia tische regeringen heeft uitgenodigd een coj.ferentie bij te wonen, waarop het Indonesische probleem in beschouwing zal worden genomen. Dt conferentie zou in de nabüe tpe kcir.st te Delhi worden gehouden- Nehroe. die. deze verklaring aflegde terwül hy een openbare vergadering toesprak, zeide dat India er de voor keur aan zou geven, indien de deel nemende landen ter conferentie door ministers zouden vertegenwoordigd zijn. Uitgenodigd om aan de conferen tien deel te nemen zijn: Turkye. Egyp t*. Syrië, de Liba-iOn. Arabië, Perzië Irak, Afghanistan. Pakistan. Ceylon- Siam, Burma en China. Nehroe sPrak de hoop uit dat de voorgestelde conferentie ook door ver tegenwoordigers van Australië en Nw. Zeeland zou worden bijgewoond. Deze stap, gedaan door India wordt in Engelse kringen verrassend ge noemd en zeer ernstig opgevat. vooral omdat NehrOe er de Westerse mogend heden van beschuldigde, dat ze in de Veiligheidsraad het Nederlandse stand Pünt oogluikend hadden goedgekeurd, daar ze zich door het Atlantische pact min of meer gebonden voelden. Neh rOe vroeg, wat de bedoeling van deze Westerse Unie was. Op de conferentie zullen de volgen de maatregelen worden besproken. 1- terugtrekking van alle Nederlandse strijdkrachten op de linie welke ze voor de aanval bezet hielden. 2. een onderzoek naar de aanval. OP OUDEJAARSAVOND Een tweeduizendtal joygelui. meest onder de 20. hebben te Miami de nacht van oud op nieuw opgeluisterd door dozen en kisten, die in de gehele leng te van een straat op de trottoirs lagen in brand te steken en vervolgens een magazijn te plunderen. De brandweer moest uitrukken om de grote branden langs hele blokken huizen te blussen. Op Trafalgar Square te Londen be reikte de feestvreugde een hoogte punt, toen een Schot om in een wed denschap een pond te winnen, de fon tein beklom om een penny op te vis sen uit het bovenste bassin. Toen hy boven was aangeland gingen dë lich ten uit, doch het pond kreeg hij wel. Nieuwjaarsslag in Amsterdam Noord ue bewoners van AmsterdamNoord. omgeving Dotterbloemstraat, hebben dt- gewoonte, in het eerste uur van een nieuw jaar de gebruikte kerstbomen te vergaren en te verbranden. Dit ge schiedde ook dit nieuwe jaar in alle vroegte. Om circa half een moest de brandweer reeds ingrijpen- doch de vuurtjesstokers, die de bewakers van de veiligheid als ordeverstoorders be schouwden, begonnen hen met stenen te gooien. Van een vijftal politie-agen ten, dat spoedig ter plaatse was om aan het gevaarlijke spel een eind te maken, werd een met een steen tegen de borst getroffen. Hy loste een schot, waardoor niemand werd getroffen. In een minimum van tijd stroomden tal van buurtbewoners uit hun huizen, zo dat weldra meer dafi tweehonderd mensen in de vechtpartij waren be trokken. Allerijl naar het „slagveld" gezonden assistentie tien man van het hoofdbureau van politie sloeg de opgewonden menigte uiteen- Na on geveer drie kwartier keerde de rust in AmsterdamNoord terug SOWJETRUSSISCHE ATOOMBOM EEN METEOOR? Dr Otto Struve, de president van het Amerikaanse astronomische genoot schap, heeft tegenover de leden van het genootschap verklaard, dat de atoombom, die volgens berichten, bü experimenten in Siberië tot ontploffing is gebracht, een reusachtige meteoor zou kunnen zijn. Een dergelijke meteoor viel in Febr- 1947 In Siberië, als een kleine planeet va» ijzer en nikkel. „QUEEN MART" AAN DE GROND GELOPEN Het groje Engelse passagiersschip dé „Queen Mary" ia Zaterdagnacht toen het de haven van Cherbourg uit voer, op een zandbank gelopen. Het schip heeft meer dan 24 uur vastge zeten in een hevige storm, maar is op Nieuwjaarsdag met sleepboothulp vrij gekomen. De schade schynt gering te zijn en het schip maakt geen water 3. het stoppen van elke vorm van hulpverlening aan Nederland, 4. het scheppen v?-> voorwmrden, waarover de Inaoueaiscne Repu» bliek kan functionneren. Verschillende uitgenodigde landen hebben reeds toegezegd aan de confe rent ie te zullen deenemen. Engeland dreigt Israël De strü'd tussen Israëlitische troe pen en Egyptische troepen houdt aan en beperkt zich niet alleen meer tot oe Negeb Woestijn. Ook ter zee vond een treffen plaats tussen lichte marin« strijdkrachten. Jeruzalem zou door Egyptische vliegtuigen gebombardeerd zijn. Israël heeft aangekondigd tegenmaat regelen te zullen nemen en Cairo te zullen aanvallen. Naar het Franse Persbureau AFP meldt, werd Zaterdagavond in welin gelichte Britse kringen verklaard, dat de Britse ambassadeur te Washington tüdens zijn onderhoud met Lovett, de Amerikaanse regering de volgende waarschuwing van minister Bevin beeft doen toekomen: Er bestaat gevaar voor een daadwer ktlyke oorlog tussen Groot BritfSnnië en ÏSraeL indien laatstgenoemde staat blijf volharden in zün overtredingen van het Palestijnse bestand en voort gaat het Egyptische grondgebied te schenden. Volgens deze zelfde kringen heeft de Britse regering verder verklaard er wel eens toe genoodzaakt te kunnen worden het embargo op het vervoer van wapens naar de oorlogvoerende Arabische landen op te heffen. Ook werd nog medegedeeld, dat Egypte Groot Brittannië nog nie- om hul» heeft verzocht. Marshall hulp in nieuwe jaar In een door de 19 landen die deel nemen aan 't Marshallplan opgemaakt rapport is geraamd dat Europa in het nieuwe jaar 4.347.000.000 dollar nodig zal hebben. De hulp in graan en oliën en vetten zal met enkele percenten worden ver hoogd. Door de voortgezette hulp zal de industriële hulp met 4 a 10 procent toenemen, waardoor de totale productie 15 procent boven het vooroorlogse niveau zal komen te liggen. Wat Nederland betreft, ligt net to het voornemen om hc verbruik an voedsel, tabak en metalen te verhogen Broodgraan zal met 6, oliën en vet ten met 26, vlees met 37, tabak met 35 procent worden verhoogd. Daar de bevolking slechts met 2 Procent zal toenemen, heeft het er alle schijn van, dat het dit jaar een ve-not zal worden in Nederland. Met alle kracht zal worden gesneefd naar het zo Veel mogelyk doen ver voeren van de goederen d°or Neder landse schepen, daar dit onze deviezen positie zeer ten goede komt. Hn' Nederlandse voornemei v.Ordt niet onbillijk geacht

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

De Vrije Alkmaarder | 1949 | | pagina 1